LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 7 Februari 1941
Uit de Rijnstreek
UIT DE BONTE WAERELD
De Zuid-Hollandsche
merentochten afgelast
De heer J. N. Los
overleden
Voor de Vrouw
Kook kool
op de moderne manier!
HET IJS VERKEERT IN SLECHTEN
TOESTAND.
BEKENDE PERSOONLIJKHEID
TE OUDE WETERING.
(Foto-archief L.D.)
'AARL'ANDERVEEN.
IJsclub IJssport.
De IJsclub „IJssport" organiseerde een wed
strijd in het schoonrijden. De uitslag was:
le pr. B. Aartman en mej. D. van Leeuwen;
2e pr. H. Schelilngerhout en mej. J. v. Leeuwen;
3e pr. D. Lelieveld en mej. A. van Egmond; 4e
pr. W. Winkel en mej. B. van Egmond.
ALPHEN.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Trudy Beatrix, D. van Theodorus
Riel en Dirkje Stooker Margien, D. van
Jantinus Langejans en Heintje Braster Ger-
rit, Z van Jacob Oskam en Adriana Verweij
Hendricus Johannes Cornells, Z. van Wilhel
mus Cornells Visser en Helena Josephina Kom
pier Engelbertus Adrianus Maria, Z. van
Engelbertus Adrianus Vork en Cornelia Jo
hanna Maria Groen in 't Wout Jurrie, Z.
van Jacob Leendert Beleijnberg en Jacoba Sta
ring Theo, Z. van Petrus Johannes Wille-
brordus de Goede en Theodora van Vclzen.
Overleden: Janna Zwijnenburg 78 j., gehuwd
met Jacob Domburg Bastiaan Heijman 79 j.,
weduwnaar van Johanna SImmerman Pe-
tronella Hofman 88 j., weduwe van Cornells
Meerburg.
Geboren: Huibert, Z. van Tienus Schone-
wille en Johanna Adriana Elisabeth de Vos
Teuriis, Z. van Pieter van der Breggen en
Maartje Neeltje Blom.
Overleden: Geertje Lodewijk 81 j.. weduwe
van Petrus van Velzen Barbera Waaijman,
78 j., ongeh. Trijntje van Muiden 75 j., geh.
met Marinus van Donk Antonius Martinus
Jong 6 j. (overleden te Leiden).
Heup gebroken.
De heer W. had het ongeluk in een nabij zijn
woning staande schuur zóó ongelukkig te val
len, dat hij zijn heup brak. Hij werd overge
bracht naar het ziekenhuis te Leiden.
Kippen gestolen.
Ten nadeele van den landbouwer K. aan den
Gnephoek werden niet minder dan 9 kippen
ontvreemd.
Varken ontvreemd na dit eerst te hebben
geslacht.
De landbouwer B. in den Vrouwengeestpolder
kwam tot de ontdekking, dat men een varken
-had ontvreemd. De dieven zijn wel zeer brutaal
te werk gegaan; het bleek dat men het beest
eerst ter plaatse had geslacht. De rijks- en
gemeentepolitie stellen een onderzoek in.
Tot bestuurslid van de M arth a - Stichting
voor onverzorgde kinderen alhier is in de va-
cature-ds. J. L. de Heer benoemd dr. J. J.
Stam te Rotterdam.
—Ten nadeele van E V. aan 's-Molenaars
werd uit een garage èen vat slaolie ontvreemd.
De politie stelt een onderzoek in.
ALKEMADE.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Geertrulda Maria Cornelia, D. van
W H Waasdorp en C. M. Weening Cecilia
Apolonia, D. van J. Akerboom en E. M. Ber
nard Anna Antonia, D. van G P. v. d. Meer
en J. J. Castelein Johannes Antonius, Z. van
C J. v. Klink en C. v. Klink Elizabeth, D.
van P. Klomp en E. Horsman Martinus Al-
bertus, Z. van J. A M. Bakker en H. C.
Menken.
Overleden: J. Schrama 84 j. K. v. d. Meer
37 j. p. Bakker 83 j. (weduwe van L. Hoek)
B. Paauw 65 j
Ondertrouwd: C. P. Hendriks 27 j. (Leid-
schendam) en Th. C. v. d. Poel 22 j.
Gehuwd: L. C. Koek 28 j. en C. W v. Veen
03 j. j. c. v. Klink 23 j. en J. I. Rietbroek
24 jaar.
Filmavond R.K. Bond „Voor het Gezin".
De RK. Bond „Voor het Gezin" gaf een film
avond in de Pancratiuszaal. Na opening dooi
den geestelijk adviseur, werden eenige komische
films vertoond, waarna *de hoofdfilm „De Wie-
nersangerknaben" volgde.
Een ieder heeft van dez^.fraaie film van harte
genoten en velen gaven zich als lid of donateur
van den bond op. zoodat het bestuur over het
resultaat kan tevreden zijn.
BODEGRAVEN.
SPOEDEISCHENDE RAADSVERGADERING.
Ontslag aan het hoofd der Openbare
School - Uitgifte gemeentegrond
voor volkstuintjes
Gistermiddag kwam de Gemeenteraad in
spoedeischende vergadering bijeen. Alle leden
waren aanwezig. Na opening zette de voorzitter
uiteen, dat de aanleiding tot deze vergadering
was een verzoek om ontslag van het hoofd dei-
Openbare School. Mocht men te dezer zake in
lichtingen wenschen, dan zouden die gegeven
worden in geheime zitting. Waar echter nie
mand daaraan behoefte scheen te hebben, werd
besloten aan den heer A. Schuling op een nader
door B. en W. te bepalen dag ontslag te ver-
leenen als zoodanig. Daarmee zou de vergade
ring afgeloopen geweest zijn, wanneer de voor
zitter, gebruik makend van het feit, dat de
Raad tóch bijeen was, niet een ander onderwerp
had aangesneden, n.l. de uitgifte van gemeen
tegronden als volkstuintjes Over deze zaak is
door mr. La Gro en anderen al bij de begroo
ting gesproken en waar juist denzelfden dag
een verzoek van 10 personen was binnengeko
men, wilden B. en W. een principieele uitspraak
uitlokken, inhoudend een volmacht voor het
college om de uitgifte voor te bereiden en na
advies van den Rijkstuinbouwconsulent b.v. de
gronden door scheuren of spitten voor het doel
geschikt te doen maken. De bedoeling is de ter-
reintjes niet grooter te maken dan 3 are en
alleen ter beschikking te stellen van hen. die
een goede bebouwing garandeeren. omdat niet
steun, maar hulp bij de volksvoeding hoofddoel
is Speciaal had men het oog op de nog braak
liggende bouwterreinen bij den Vijver en
Nieuwe Markt.
Over dit onderwerp kwamen de tongen los.
Het bleek dat aller meening in onderdeelen ver
schilde van die van B. en W Allereerst gmg
het om de wijze van uitgifte, die zoo algemeen
mogelijk moest zijn en waarvan speciaal de
groote gezinnen en de behoeftigen in aanmer
king moesten komen, hoewel de voorzitter zeker
den kleinen middenstand niet wilde uitschake
len. Een algemeene oproep zal er echter niet
komen Bezwaren had men ook tegen het in
schakelen van den consulent, die men in het
geheel niet noodig achtte. De heer Noordhoek
achtte den grond zeer geschikt, terwijl de heer
Jongeneel er niets voor voelde om den grond
te voren te bewerken. Scheuren moet men het
grasland zeker niet, ook de zoden er niet af
halen, maai- gewoon afpalen en dan de men
schen zelf laten bewerken. B. en W. voelden
daar niet veel voor; in de eerste plaats moet
gezorgd worden, dat de grond een maximale
opbrengst krijgt en waar de menschen, om wie
het gaan zal, meestal niet terzake kundig zijn,
is het beter dit grondig voor te bereiden. Be
zwaar werd ook gemaakt tegen de grootte der
tuintjes, die men liever kleiner zag. Ten slotte
kregen B en W. hun zin; ze kunnen, mits er
geen honderden guldens aan worden besteed, na
gevraagd advies een en ander voorbereiden. In
de volgende vergadering wordt dan de regeling
nader uitgewerkt.
BOSKOOP.
GEMEENTERAAD.
De Gemeentebegrooting aangenomen.
De raad vergaderde gistermiddag onder
voorzitterschap van den Burgemeester, die
den léden met hun gezinnen 'n gelukkig en
voorspoedig Nieuwjaar wenschte.
B. en W. deelden den raad mede, dat zij
met. ingang van 29 Januari 1941 hebben
voorzien in de vervanging van den heer A.
Frank, door de aanstelling als tijdelijk
hoofd der openbare school voor uitgebreid
lager onderwijs van den heer C. H. Knook,
onderwijzer te Rotterdam.
Ter voorziening in de vacature, ontstaan
door het overlijden van den heer Jac. M.
Nieuwesteeg, werd tot lid der commissie tot
wering van schoolverzuim gekozen de heer
P. J. Kortman.
Op voorstel van B. en W. werden de sa
larissen en loonen van de ambtenaren en
werklieden in dienst der gemeente, voor
zoover deze de f1900 niet overschrijden,
tijdelijk met 6% verhoogd, terwijl de kin
dertoeslag werd verhoogd tot f.75 per
kind. Voorts werd bepaald, dat de 'kinder
toeslag voor de veldwachters zal aanvangen
bij het eerste kind.
Hierna werden behandeld de begrootin
gen van de gemeente, Burgerlijk Armbe
stuur en de gemeente-bedrijven.
De heer Brand achtte het noodig en nut
tig, dat weder wordt overgegaan tot het in
het leven roepen van een commissie voor de
gemeentebedrijven, hetgeen spr. uitvoerig
toelichtte. Nadat ook de heer Noest zich als
voorstander had verklaard en de webhou
der der bedrijven dr. W. C. van Kleef een
tegenovergestelde meening had uitgespro
ken, diende de heer Brand een voorstel in,
luidende;
De raad der gemeente Boskoop in verga
dering bijeen op Woensdag 5 Febr. 1941,
spreekt als zijn meening uit, dat het wen-
schelijk is, dat een commissie voor de ge
meentebedrijven wordt ingesteld, daar de
omvangrijkheid dier bedrijven dit alleszins
wettigt.
Reden, waarom de raad het college van
B. en W. verzoekt voorstellen te doen, welke
de instelling van een dergelijke commissie
ten doel hebben.
Nadat de voorzitter bedoelde commissie
nog had ontraden, werd het voorstel Brand,
gesteund door den heer Noest, aangenomen
met 7 tegen 6 st.
Vervolgens ontspon zioh een uitvoerige
discussie om het loon van een klerk der be
drijven te verhoogen, aangezien diens sala
ris te laag werd geacht.
De meerderheid van den raad was het
met den voorzitter eens en wenschte geen
tussohentijdsche verhooging toe te staan.
De bedoelde komt reeds in aanmerking voor
de tijdelijke 6% verhooging.
De heer de Ruyter vroeg een wijziging te
willen brengen in de rantsoeneering van
gas en electriciteit. Spr. noemde zich de
vertegenwoordiger der huisvrouwen en
somde tevens op de vele moeilijkheden
waarmede deze te kampen hebben, zulks in
verband met den strengen winter.
Nadat de voorzitter geruststellende mede-
deelingen had gedaan, werd de begrooting
der bedrijven aangenomen.
Alsnu was aan de orde begrooting Bur
gerlijk Armbestuur.
De heer de Ruyter achtte het loon van
den voorzitter van het Burgerlijk Armbe-
sttur, in verband met de vele werkzaamhe
den aan het ambt verbonden, te laag.
Nadat de voorzitter had medegedeeld, dat
zeer binnenkort een reorganisatie van het
Burgerlijk Armbestuur zal plaats vinden,
werd ook deze begrooting in haar geheel
goedgekeurd.
De gemeentebegrooting, die thans volgde,
was in een kwartier tijds aangenomen, aan
gezien hierover reeds schriftelijk door B. en
W. met de rapporteurs der afdeelingen was
beraadslaagd.
Enkele ondergeschikte punten werden
door den voorzitter zeer ten genoege beant
woord.
Tot slot werd besloten, het bedrag,
bedoeld in art. 55bis eerste lid der L. O.-wet
voor het jaar 1941 te bepalen op; f. 10.15
per leerling voor het gewoon lager onder
wijs en f. 21.99 per leerling voor het open
baar uitgebreid lager onderwijs.
Hierop volgde sluiting.
Nieuwe zaaiing roos.
De afd. Rozencommissie der Ver. Boom-
en Plantenbeurs heeft na keuring over veld
een Certificaat van Verdienste toegekend,
met recht op herkeuring, aan een nieuwe
zaailing roos. eigenaar de firma K. Weze
lenburg en Zoon, te Hazerswoude. De roos
herinnert in groei en bloei aan Ellen Poul-
sen, de kleur is sterker en de struik lijkt
winterhard; het blad is gezond en sterk.
Rijkspostspaarbank
Gedurende Januari werd in de Rijkspost
spaarbank alhier ingelegd f. 9958.18 en terug
betaald f. 33.940.73. Het laatste door de spaar
bank uitgegeven boekje draagt het nummer
6721.
Zondagsdienst voor doktoren.
Zondag a.s. zal de Zondagdienst worden waar
genomen door dr. P. du Buy. telef. 40.
Uitvoering voor „Den Zwakke tot Steun".
De geheelonthouders tooneelvereeniging „Den
Zwakk tot Steun" gaf een tooneelvereeniging in
het R.K. Vereenigingsgebouw.
Opgevoerd werd een blijspel „Een huis vol
herrie", onder regie van den heer A. C van der
Woerd uit Leiden. Er werd uitstekend gespeeld.
Muziek zorgde voor de afleiding; van de ge
legenheid tot dansen werd na afloop een dank
baar gebruik gemaakt.
HAZERSWOUDE.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Pieter Abraham, z. van J. F. Kaas
hoek en A. Spijker; Jacoba Petronella, d. van
A. Harkes en A. J. Raaphorst; Jacob Arend, z.
i van J. Vreugdenhil en E. van der Bijl.
De Zuid-Hollandsche IJsbond meldt,
dat het ijs over het traject van den
merentocht thans in een slechten toe
stand verkeert.
Mede in verband met den sneeuwval
zullen voorloopig geen merentochten
gehouden worden.
fis
Ondertrouwd; H. A. Bos, 36 j. en E. A. G.
Venselaar, 34 j'..
Overleden; A. Francken, echtgenoote van M
van der Bijl; P. J. Gaarkeuken, echtgenoote
van L. Rademaker, 58 j.: A. D. J. van Gemeren,
oud 20 j.; E. C. van der Poel, 2 j.; M. van Vlede,
15 jaar.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN.
Opbrengst collecte Winterhulp.
De collecte Winterhulp heeft hier opge
bracht f. 93.06.
LEIMUIDEN.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Hendrik z. van A. Los en H. M.
Mark.
Overleden: A. Balder 88 jr.
NIEUWKOOP.
Opbrengst collecte Winterhulp.
De alhier gehouden lijstcollecte voor de
Winterhulp heeft opgebracht f. 123.65.
Burgerlijke Stand
Geboren: Dirkje, d. van W. Kranenburg
en H. F. Visser Antonie Cornells, z. van
W. van Zutphen en M. van Mourik.
NOORDEN.
IJsfeest.
De Noordsche IJsclub alhier heeft op den
Vliet een goedgeslaagden ijswedstrijd gehouden,
bestaande in het ringrijden door paren. Na
spannende ritten was de uitslag als volgt:
lste prijs W. Pietersen en mej. G. v. d. Zwet;
2de prijs C den Hertog en mej. A. Nell; 3de
prijs W. Lellveld en mej. A, Groeneveld en 4de
prijs B. Bodegraven en echtgenoote.
Na den wedstrijd had de prijsuitdeeling
plaats in het café van A. Kuijf en bestond er
nog gelegenheid om te dansen, waarvan een
druk gebruik werd gemaakt.
Van rijdenden melkauto gevallen.
De melkrijder G. K. reed met zijn met melk
bussen beladen vrachtauto uit de garage, juist
op het moment, dat de school uitging. De
schooljongens werden nog door K. gewaar
schuwd, dat zij niet op den vrachtauto moch
ten klimmen, daar dit nogal eens gebeurt zon
der dat de bestuurder dit bemerkt. Vermoede
lijk hebben een paar jongens zich .daaraan niet
gestoord en zijn toch op den rijdenden vracht
auto geklommen. Een zoon van den tuinder F.
kon er blijkbaar niet opkomen en is aan de
zijde van den auto blijven hangen. Ter hoogte
van den vrachtrijder V., wonende te Noorden,
kon deze jongen zich blijkbaar" niet meer hou
den en viel terzijde van den rijdenden vracht
auto, met het gevolg, dat een der achterwielen
over zijn been heenging, waardoor een been
breuk ontstond. Voorzichtig heeft men den
jongen naar huis gebracht en terstond den
dokter gewaarschuwd, die onmiddellijke op
neming in het ziekenhuis noodzakelijk achtte.
Het kind is dan ook terstond naar Leiden ver
voerd. Den bestuurder treft geen schuld.
OUDE-WETERING.
JONGEN BIJNA VERDRONKEN.
Ook de redder gered!
Gistermiddag kwam een der kinderen van den
heer B. K. te Oude Wetering met zijn prikslede
in een der vele wakken, welke in de Wetering
voorkomen, terecht.
Op zjjn hulpgeroep snelde de heer G. van
Dam toe, die evenwel bij zijn pogingen om den
kleine te redden eveneens door het ijs zakte.
Toch slaagde hij er in den jongen op het ijs to
schuiven, zoodat deze spoedig naar de ouder
lijke woning kon terugkeeren. Moeilijker was
het echter om den redder op het droge te halen,
daar ht ijs steeds verder afbrokkelde. De heeren
Boer, vader en zoon, snelden hem te hulp, voor
zien van het reddingsmateriaal, dat door de
Reddingsbrigade op verschillende punten van
het dorp gestationneerd is. Door middel van een
uitgeworpen lijn en de reddingshaak kon de
kranige redder op zijn beurt uit het ijskoude
water worden verlost, waarbij hij zich echter
ernstig aan de handen aan de scherpe ijs-
schotsen bezeerde.
Het gebeurde moge voor velen nog weer eens
een ernstige waarschuwing zijn om bij de hui
dige gevaarlijke situatie en de talrijke zwakke
plekken de grootste voorzichtigheid te betrach
ten! Men kan zichzelf en ook anderen het
leven besparen.
TER AAR.
Burgerlijke Stand.
Overleden: Gerrit van Scherpenzeel, 80 j.;
Cornelia Zevenhoven, weduwe van Wilhelmus
Hoogervorst, 72 j.
Gehuwd: Adrianus Johannes Hoogervorst, 32
jaar en Johanna Alida Mank, 29 beiden te
Ter Aar.
WADDINXVEEN.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Anton, z van K. Broer en van G.
Aumayer; Johanna, d. van J. Perridon en van
B. Both.
Overleden: L. T. H. Captein, echtgenoot van
C. P. Leusen, 52 jaar; M. Kok, weduwe van R.
van Eijk, 63 j.; H. R. van Gcelen, weduwe van
H. Koren, 84 jW. ^-an Erk, 31 j.
Gevonden voorwerpen; een pak boe
ken, een contactsleuteltje. Te bevragen op'
het politiebureau.
Op Dinsdag 11 Febr. a.s. des morgens
te 8.30 uur zal de gelegenheid zijn open
gesteld tot kostelooze inenting of herinen
ting van hen, die zich daartoe ten huize
van dr. Wormgoor aanmelden. Men brenge
trouwboekjes der ouders of geboortebewij
zen der kinderen mede.
Wijlen de heer J. N. Los.
In den ouderdom van ruim 77 jaar is te
Oude Wetering nog vrij on vernacht, over
leden de heer J. N. Los, die gedurende een
lange reeks van jaren een der meest op den
voorgrond tredende figuren uit die ge
meente was. De thans overledene gaf zich
gaarne ten dienste van het openbaar be
lang en verrichtte de op zich genomen taak
met groote nauwgezetheid en met veel toe
wijding.
Zoo was hij gedurende tal van jaren
Diaken van de Ned. Herv. Gemeente van
Oude en Nieuwre Wetering. Voor de Chr.
Hist. Partij had hij zitting in den gemeen
teraad sedert 2 September 1919, in welk
College zijn grootste aandacht uitging naar
de zaken met betrekking tot het beheer
van de gemeente-eigendommen en burger
lijke armenverzorging, zonder evenwel de
talrijke andere aangelegenheden te ver-
waarloozen.
Van 1926 af maakte hij deel uit van de
Gemeentelijke Commissie voor de Lande
rijen en sedert 1919 van het Algemeen Bur
gerlijk Armbestuur van Alkemade, van welk
laatstgenoemd college hij jarenlang secre
taris en sinds 1934 voorzitter was.
Op 31 December had de heer Los wegens
zijn acliteruitgaanden gezondheidstoestand
ontslag genomen uit zijn verschillende
functies, zoodat hij slechts kort van zijn
welverdiende rust heeft mogen genieten.
Met hem is een goed mensch heengegaan
wiens nagedachtenis bij zeer velen in dank
bare herinnering zal b,lijven. Hij ruste in
vrede!
WOUBRUGGE.
Ver. voor Volksonderwijs.
De afd. Woubrugge der vereeniging voor
Volksonderwijs hield in de bovenzaal van hotel
^vama een zeer goed bezochte ledenvergadering.
De voorzitter de heer Brinksria sprak ccn
propagandawoord, waarna eenige mooie reisfilms
werden vertoond.
Hardrijden voor koppels.
Voor het hardrijden op de schaats voor kop
pels van drie aan de stok was veel belang
stelling. De uitslag van de wedstrijd was:
le groep: J. van der Nagel, Bep van Egmond
en M. van Luiing; 2e groep: W. Keessen. Nel
van Egmond en P. de Boer; 3e groep: C. Roos,
mej. W. Bulk en A. Verdoes.
Varkenspest.
Bij den veehouder G. K. is pest onder de
varkens geconstateerd. Een aantal van deze die
ren is reeds afgemaakt.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Dirk z. v. C. Brunt en I. den Brave
Hendrik z. van H. Slingerland en F. W. H.
van der Starren Antonia Hendrika d. van J.
L. Bakker en M. E. van Ruiten.
Overleden: Petronella van der Zwaan wed.
van W. van der Klugt 71 jr.
1 ZOETERMEER.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Arnoldus Cornells Maria, z van C.
J. van Wijk en M. J. M. Ammerlaan; Adrianus
Petrus Antonius, z. van P. Hermus en A. M. de
Wit; Adrianus Bernardus, z. van A, M. Hoog
duin en B. Kouwenhoven.
Overleden: Cornelis van Felius, 84 j., wedn.
van N. Bos.
Gedurende Januari werd alhier aan
het postkantoor ingelegd f. 2610.84 en uit
betaald f. 8523.21.
ZWAMMERDAM.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Cornelis Martinus z. van Mathhijs
Struik en Dina Gazina Oppelaar.
Overleden: Leopoldus Hergaarden, 78 jr.
Ondertrouwd: Cornelis Johannes van Eek 25
jr. te Amsterdam en Pleuntje Jannetje Kroon
18 jr.
STERVEN DE ROODHUIDEN UIT?
Hal Ashier, hospitant van de Havard-
universiteit in Amerika, bezocht ds Rood
huiden, om bij hen verschillende ziekte-ver
schijnselen te onderzoeken. Het resultaat
van zijn onderzoekingen werd vastgelegd
in een boekwerk, dat niet alleen van me
disch, maar ook van cultureel en ethno-
grafisch belang is. Over het lot van déze
menschen wordt verschillend geoordeeld.
De Noord-Amerikanen richtten groote ge
bieden voor de Roodhuiden in, waar zij hun
oorspronkelijke levenswijze konden blijven
DE GOEDE BEREIDINGSWIJZE KOMT
TEGEMOET AAN VELE BEZWAREN EN IS
ECONOMISCH.
Ieder rechtgeaard Nederlander heeft zijn
hart verpand aan onze vermaarde boeren
kool die ons vooral op koude winterdagen
het behagelijke gevoel vermag te geven,
iets „stevigs" in de maag te hebben.
Ook zuurkool, witte, roode en savoyekool
zijn in deze lage landen zeer populair
maaralles heeft een schaduwzijde, zoo
ook kool. Waarom, zullen sommigen zich
afgevraagd hebben, waarom moet iets zóó
kostelijks en smakelijks bij het koken zulk
een onaangenamen geur verspreiden?
Welnu, lezers, verwijt dit niet zoozeer de
kool, doch slechts de kookster! De sterke
geur ontstaat n.l. bij te lang koken, door
het vrij komen van zwavelverbindingen. En
kool behoeft ook volstrekt niet „zwaar op
de maag" te liggen, wanneer ze op de mo
derne manier wordt bereid. Bovendien be
sparen we dan brandstof en winneji we be.
langrijk aan voedingswaarde.
We zetten namelijk de goed fijngesneden
kool op met niet meer dan het aanhangen
de water (dit geldt voor de waterrijke boe
renkool: andere koolsoorten koken we met
een bodempje water) en koken ze in een
goedgesloten pan, eerst op een flink vuur
tot het water kookt, daarna op een zacht
vuur, niet langer dan een half uur. Daarna
mengen we er de boter of het vet door. Het
„stoveh" of „sudderen" laten we na, daar
dit totaal overbodig is, onrioodige brandstof
kost en de voedingswaarde aanmerkelijk
vermindert.
Een half pond van de op deze wijze be
reide boerenkool bevat een even groote hoe
veelheid eiwit als ruim een half ons rund-
vleesch en bovendien komt er een flinke
dosis kalk, ijzer en vitaminen in voor. Waar
evenwel aanvulling van plantaardig eiwit
met dierlijk eiwit zeer gunstig is, wordt kool
eerst met recht tot een buitengewoon ge
zond geheel, wanneer we ze bereiden met
wat melk of melkpoeder er door, hetgeen
de „smeuiigheid" en den fijnen smaak zeer
ten goede komt.
Restjes van een koolstamppot kunnen we
goed verwerken tot een voedzame soep, door
ze al roerende te vermengen met een bo
dempje water en daarna te verdunnen met
melk, of met half melk half water, tot
de gewenschte soepdikte; daarna voegen
we wat zout, geraspte kaas of een paar
bouillonblokjes toe, en fijngehakte peter
selie of selderij.
Ook verdient het aanbeveling eens een
proef te nemen met kooldie in het ge
heel niet gekookt is! We koken dan aard
appelen in de schil met slechts een bo
dempje water in een goed-gesloten pan,
eerst op een flink vuur tot het water kookt,
dan op een zacht vuur, niet langer dan een
half uur en voegen daarna zoowel melk toe,
tot de aardappelen half onder staan. Na het
opkomen van de melk stampen we de aard
appelen fijn, voegen er boter of vet, zout
en nootmuskaat aan toe en roeren er de
fijngesneden rauwe groente door ((vooral
zuurkool leent zich hiertoe uitstekend). We
laten dan alles goed heet worden en dienen
het gerecht op, dat een bijzonder hooge
voedingswaarde heeft en zeer smakelijk is.
Door het niet slinken der groente bespaart
men bovendien op warmte en tijd.
Kook kool op de moderne manier dat
biedt u véle voordeelen!
MANYA BEUKMAN
voortzetten. Van andere zijde wordt even*
wel beweerd, dat deze reservaties in werke
lijkheid alleen ten doel hadden, de India
nen beter te kunnen bewaken en door in
teelt langzamerhand' uit te roeien. Ashier
bestrijdt deze laatste bewering evenwel op
grond van de door hem opgedane ervarin
gen. Alle, door hem bezochte stammen ver
heugen zich in een goede gezondheid, wat
ook daardoor veroorzaakt wordt, dat alle
zwakke individuen van het mannelijk ge
slacht door gevechten en vermoeienissen
vroegtijdig overlijden, zoodat zij de voort
planting niet nadeelig kunnen beïnvloe
den. Het gevolg hiervan is, dat er wel een
groot overschot aan vrouwen is. Toch is het
juist, dat de Indianen uitsterven. Zij be
geven zich voortdurend naar de groote ste
den, waar zij zich met de blanken vermen
gen, voor zoover zij in staat zijn, zich aan
de levensomstandigheden van het blanke
ras aan te passen.
Zeer aanschouwelijk stelt Ashier ook het
leven in de reservaties voor. Men vindt er
geen vaste woonplaatsen, evenmin als bij
de Lappen en de Eskimo's. De Roodhuiden
moeten hun buffels kunnen volgen en vro
nen daarom, ten minste in het warme jaar
getijde, in „wigwams"- of „teepee's", draag
bare huizen, die bestaan uit dunne staven,
die met runderhuiden overtrokken zijn-
Tenten zou men deze woonplaatsen niet
kunnen noemen, want daarvoor zijn z'J
veel te mooi versierd en verraden hierdoor
een eeuwenoude cultuur. Aan de wanden
hangen in kostbare zakken de kleeren, ver
schillende gebruiksvoorwerpen en ook aj
tabak wordt er bewaard. Het geheele „huis
wordt verder versierd door prachtige af
beeldingen van dieren. De vreemdeM
wordt zeer vriendschappelijk ontvanger-
Van wat de Indianen spreken, kan men
meestal geen woord verstaan, daar iedere
stam zijn eigen taal heeft. Deze bevs.
hoogstens een schat van vijfhonderd woor
den, die even moeilijk als Chineesch te lf*"
ren zijn. De Indianen onderhouden ziti»
dan ook met elkaar door middel van tee*
kens en gebaren.
De belangrijkste plichten van het dage*
lijksch leven rusten op de vrouw, zoodat
man met één enkele vrouw ook niet- toe*
komt. Iedere man heeft dan ook vier to»
vijf vrouwen, die hij door middel van
ouders verkrijgt, daar er bij een huweiuj
heel wat te bespreken valt. Wanneer bnu°
trouwt, worden haar zusters ook de vroflj
wen van haar echtgenoot. Bij zijn do0;
gaan zij allen op zijn oudsten broer ove-
2-3 I
