De Japansche politiek
jegens China
DE FOTO'S VOOR
8 Isie Jaargang
DINSDAG 28 JANUARI 1941
No. 24798
De Persoonsbewijzen;
De voedselpositie
van Engeland
Verduisteren:
Konoje zal grimmig doorzetten
Invoering met ingang van
1 Maart a.s.
Willkie bij' Churchill
Verklaring van Halifax
Von Ribbentrop over het
driemogendhedenpact
SLEGTENHORST'S FOTOWERKEN
Constitutioneele wet
in Frankrijk
Beschouwing van „Das Reich"
Csaky's uitvaart
18.19
9.27
uur
uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
PRIJS DER ADVERTENTIES
3Ö ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureau Witte Singel no. I3 hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per week ƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
In de plenaire vergadering van de begro
tingscommissie van het Huis van Afgevaar
digden heeft de eerste minister, Konoje,
gisteren uitdrukking gegeven aan grimmige
vastberadenheid om de wapens in handen
te houden, toen Mijake, vroeger lid van de
thans opgeheven partij der sociale massa
een aanval deed op de regeering wegens,
naar hij zeide, de veelvuldige kabinetswis
selingen.
Mijake zeide, dat de Chineesche zaak
uitgebroken was in 1937 onder het eerste
kabinet van Konoje. Prins Konoje trad ech
ter af zonder overtuigende redenen te ge
ven. terwijl de Chineesche zaak niet gere
geld was. „Het wekt slechts misverstand
onder de natie, wanneer een kabinet, dat
nationale populariteit geniet en gesteund
wordt door het parlement, ineen zou stor
ten. Na het aftreden van het eerste kabinet
van Konoje hebben alle volgende kabinet
ten slechts een kort leven gehad, sommige
traden af na vier maanden, andere na aoht
maanden, waardoor een voortdurende poli
tieke instabiliteit bestond." aldus Mijake.
Verwijzende naar den Chineesch-Japan-
sohen oorlog van 1894 tot 1895 en naar den
Russisch-Japanschen oorlog van 1904-1905,
tijdens welke oorlogen er geen kabinetswij
zigingen voorkwamen, maakte de interpo
lator melding van het in omloop zijnde
gerucht, volgens hetwelk prins Konoje mo
gelijk uit de regeering zou treden. Hij voeg
de hieraan toe: „Ik zeg niet. dat prins
Konoje alleen verantwoordelijk is voor de
regeling van de Chineesche zaak, maar hij
is een van degenen, die een zware verant
woordelijkheid op zioh moéten nemen voor
de regeling ervan".
Spr. verzocht Konoje zijn houding ten
aanzien van de politieke stabiliteit op te
helderen.
In' zijn antwoord op de interpellatie ver
klaarde Konoje: „Gelijk de spreker heeft
gezegd, is de Chineesche zaak uitgebroken
onder het eerste kabinet-Konoje, en be
vindt zij zich thans in het vijfde jaar. En
toch is er geen straal van hoop op een re
geling. De strijdende diensten echter zijn
niet verantwoordelijk hiervoor, noch is
iemand anders verantwoordelijk. Ik alleen
draag daarvoor de verantwoordelijkheid. Ik
ben mij bewust van mijn verantwoordelijk
heid met een gevoel van schroom jegens
troon en natie wegens het enorme bedrag
aan staatsfondsen, dat is uitgegeven en
wegens de honderdduizend officieren en
manschappen, die tijdens den strijd in
China zijn gesneuveld. Terwijl een regeling
van de Chineesche aangelegenheid nog in
een verre toekomst ligt, is de toestand nog
ernstiger geworden. Ik ben diep getroffen
door de keizerlijke bezorgdheid te dien aan
zien. Ik schaam- mij over mijn beperkte
bekwaamheden, vooral daar de keizer van
den aanvang af zoo bezorgd is geweest
over de Chineesche aangelegenheid. Zoo
lang het den keizer behaagt vertrouwen te
stellen in mijn nederige persoon, ben ik
grimmig vastbesloten het land door de
moeilijke periode heen te halen door alles
te geven in dienst van het openbaar."
De woorden van Konoje betreffende zijn
grimmige vastberadenheid werden met ap
plaus aangehoord. (Domei).
HET AMERIKAANSCHE EMBARGO.
Domei meldt uit' Tokio:
In de plenaire zitting van de begroo-
tingscommissie van het huis van afgevaar
digden stelde Tsoetsoemi vragen ten aan
zien van de Amerikaansche embargo's te
gen Japan met inbegrip van een mogelijk
embargo op uit Japan ingevoerde zijde.
Kobasjasji de minister van handel en nij
verheid, antwoordde, dat alle mogelijke
voorbereidingen reeds waren getroffen te
gen de Amerikaansche embargo's op den
uitvoer van koper, nikkel, zink, die ver
wacht werden, terwijl de regeering reeds
de cocons van de boeren opkoopt, en een
controle uitoefent als tegenmaatregel tegen
een mogelijk Amerika ansch embargo op
den invoer van ruwe zijde.
PERSOONLIJK SCHRIJVEN VAN
ROOSEVELT OVERHANDIGD.
Naar uit .Londen gemeld wordt, lieeft
Willkie gistermiddag een bezoek gebracht
aan Churchill en bij hem geluncht. Bij
deze gelegenheid heeft Willkie aan Chur
chill een persoonlijk schrijven van Roose
velt overhandigd. In den loop van den
middag heeft Willkie gesproken met den
minister van arbeid, Bevin. over vraag
stukken betreffende het in dienst stellen
van arbeiders in de oorlogsindustrie.
Verder heeft hij, volgens Reuter, in het
Foreign Officie met den minister van bul-
tenlandsche zaken, Eden, geconfereerd.
(D.N.B.)
De Britsche ambassadeur te Washington
lord Halifax, heeft tegenover vertegenwoor
digers van de pers verklaard, dat hij zich
op het oogenblik niet kan uitlaten over de
Engelsche oorlogsdoelstellingen. Het is ech
ter mogelijk, dat hij spoedig een gelegen
heid zal krijgen om in het openbaar iets
omtrent dit thema mede te deelen. Eén
ding kon hij thans reeds zeggen, n.l. dat
het eerste Engelsche oorlogsdoel is den oor
log te winnen.
Vervolgens zeide Halifax opnieuw, dat
Engeland het dringendst behoefte heeft
aan vliegtuigen, algemeen oorlogstuig en
koopvaarders. Koopvaardijschepen heeft
het vooral zoo dringend noodig, omdat een
van de voornaamste troeven van Hitler in
dezen oorlog het duikbootwapen is.
(D.N.B.)
De Duitsche rijksminister van buiten-
landsche zaken, Von Ribbentrop, heeft in
het Januari-nummer- van het tijdschrift
„Berlin-Rom-Tokio" het volgende geschre
ven: Duitschland en Italië hebben zich in
den beslissenden strijd van hun geschiede
nis met Japan in het driemogendhedenpact
van Berlijn 'aaneengesloten, ten einde een
einde te maken aan de Engelsche voogdij,
het herstel van den vrede te bespoedigen
en. een nieuwe betere wereldorde op te
bouwen. Van dezelfde denkbeelden vervuld
en met hetzelfde doel voor oogen zijn een
aantal staten tot het driemogendheden
pact toegetreden. Nog meer landen ziullen
volgen. De verbonden groote mogendheden
Duitschland, Italië en Japan en de bij
hen aangesloten staten zullen niet eerder
rusten, totdat dit doel Js bereikt. Bij het
begin van 't nieuwe jaar spreek ik als mijn
overtuiging uit, dat de gebeurtenissen in
dit jaar de overwinning van de door het
driemogendhedenpact verbonden staten' de
finitief zullen waarborgen. (D.N.B.)
In de „Nederlandsche Staatscourant" van
gisteravond is opgenomen een uitvoerings
besluit van den secretaris-generaal van het
departement van Binnenlandsche Zaken
nopens het besluit tot invoering van per
soonsbewijzen. Hierbij wordt bepaald, dat
persoonsbewijzen zullen worden ingevoerd
met ingang van 1 Maart 1941.
Vastgesteld zijn: Model 1: persoonsbewijs
voor een Nederlander; model 2: persoons
bewijs voor een Nederlandsch onderdaan,
bedoeld in de Wet van 10 Februari 1910
(Staatsblad No. 55), sedert gewijzigd; model
3: persoonsbewijs voor een vreemdeling.
Het hoofd der Rijksinspectie is belast met
de zorg voor den aanmaak, den opslag, het
beheer en de verstrekking van persoonsbe
wijzen. De verstrekking van persoonsbewij
zen aan de burgemeesters geschiedt koste
loos.
Omtrent ieder in het bevolkingsregis
ter opgenomen persoon, die 15 j'aar of
ouder is, worden uitsluitend aan de
hand van de persoonskaart, de na te
noemen gegevens op een persoonsbewijs
ingevuld: 1. de geslachtsnaam, 2. de
voornamen, 3. dag, maand en jaar van
geboorte, 4. geboortegemeente met aan
duiding van de provincie, 5. land van
geboorte, 6. nationaliteit, 7. burgerlijke
staat, 8. het beroep, 9. adres inrföe ge
meente, 10. geslacht.
De burgemeester noodigt een ieder, te
wiens behoeve een persoonsbewijs is inge
vuld, schriftelijk uit, in persoon te ver
schijnen ter secretarie van de gemeente.
Omtrent de uitreiking van persoonsbewij
zen aan de tot de varende, rijdende of
zwervende bevolking behoorende personen
zoomede omtrent de uitreiking ten behoeve
van hen, aan wie het recht tot het bezit
van een persoonsbewijs, ingevolge artikel 4,
eerste lid, van het besluit tot invoering van
persoonsbewijzen is ontzegd, worden door
den secretaris-generaal bijzondere voor
schriften gegeven. Ieder opgeroepene levert
bij zijn verschijning de hem gezonden uit-
noodiging in, benevens twee geheel gelijke
foto's, welke aan de volgende eischen moe
ten voldoen:
Afmetingen nauwkeurig 3^ cm. breed, bij
4y2 cm. hoog. De foto mag uitsluitend het
hoofd en eventueel het bovendeel van de
borst van den afgebeelden persoon weer
geven; de ,foto moet den afgebeelden per
soon zonder hoofdbedekking weecgeven; de
afbeelding van het hoofd moet 2 cm. in
doorsnee of grooter zijn; de foto moet den
afgebeelden persoon half „en face" en half
„n profil" (zoogenaamd driekwart) naar
rechts .toonen, zoodanig,- dat het linkeroor
duidelijk en geheel zichtbaar is; de beeld-
trekken moeten scherp en niet geretou
cheerd zijn (geen wazige of z.g. kunst
foto's) r de foto moet den afgebeelden per
soon duidelijk kenbaar weergeven; gelijk
matige (z.g. egale) kleur, witte, althans
lichte achtergrond; de foto mag geen ne
venbeelden bevatten (geen andere perso
nen, geen huis, geen landschap, geen hond,
enz.); de foto mag geen stempelafdruk of
deel van een stempelafdruk bevatten; de
achterzijde der foto moet zijn van wit of
roomkleurig (chamois), geheel blanco pa
pier, zonder stempelafdruk, opdruk of an
derszins.
Het gebruik van zoogenaamde foto-
maton of polyfoto is niet toegestaan.
Van den opgeroepene worden achter
eenvolgens drie afdrukken v^n den
rechterwijsvinger of, in een bijzonder
geval, van een door den secretaris-gene
raal nader te bepalen anderen vinger
de nieuwe persoonsbewijzen
voldoen bij ons BESLIST aan
de GESTELDE EISEN.
6621
NIEUWE RIJN 46 - LEIDEN
(Issez. Med.)
genomen, te weten: één op de ingele
verde uitnoodiging; één op de achter
zijde van de in het persoonsbewijs ge
voegde foto; één op het persoonsbewijs.
Ieder is verplicht zijn persoonsbewijs
ter aanvulling of wijziging persoonlijk
of bij aangeteekeiide zending aan te
bieden aan den burgemeester of den
aangewezen ambtenaar: 1. binnen vijf
dagen na zijn aankomst, wanneer hij
zich vestigt, hetzij komende uit een
andere gemeente, he y komende uit
een plaats buiten het bezette Neder
landsche gebied gelegen; 2. op den dag
van zijn ertrek of ten hoogste vijf
dagen te voren, wanneer hij het bezette
Nederlandsche gebied verlaat; 3. binnen
vijf dagen na de voltrekking van zijn
huwelijk; 4. binnen vijf dagen na de
ontbinding van zijn huwelijk; 5. binnen
vijf dagen na zijn verhuizing of adres
verandering binnen de gemeente; 6.
binnen vijf dagen na de wijziging van
zijn beroep; 7. binnen vijf dagen na de
wijziging van zijn geslachts- of voor
namen.
De aanbieding ter aanvulling of wijziging
kan voor de leden van een gezin of samen
woning geschieden door een hunner. Voorts
wordt bepaald, dat deze verplichting niet
zal gelden voor personen, die de Duitsche
nationaliteit of de nationaliteit van het
protectoraat Bohemen en Moravië bezitten.
Het recht tot het bezit van een persoons
bewijs wordt ontzegt aan eenpersoon* a
die krachtens rechterlijke uitspraak een
vrijheidsstraf ondergaat cn wel voor den
duur der voltrekking van die straf; b. die
verpleegd wordt in' een inrichting tot ver
pleging of verzorging van krankzinnigen of
zenuwlijders of in een opvoedingsgesticht.
Het hoofd van den Franschen staat,
maarschalk Pétain, heeft een constitutio
neele wet uitgevaardigd, waarin wordt be
paald
Of er een acute crisis in de voedselvoor
ziening van Engeland zal optreden, hangt
in hooge mate af van het feit tot welke
hoogte het aantal tot zinken gebrachte
schepen zal stijgen.
Dit is het resultaat van een in zeer voor
zichtige bewoordingen gepubliceerd onder
zoek naar den toestand van de Engelsche
voedselvoorziening in het tijdschrift Das
Reich. Het onderzoek herinnert aan de ont
goochelingen, die men in Duitschland tij
dens den wereldoorlog heeft beleefd, toen
men door het plotseling stijgen van het
cijfer van tot zinken gebrachte schepen in
het jaar 1917 de ineenstorting van Enge
land verwachtte.Het onderzoek herinnert
er verder aan, dat het Duitsche volk. in de
jaren 1917 en 1918 zelf het voorbeeld heeft
gegeven, dat zelfs een tot dusverre voor
onwaarschijnlijk gehouden daling van het
voedingsniveau niet noodzakelijk tot het
onmiddellijk opgeven van den oorlog
dwingt. Aan den anderen kant blijkt uit
dit onderzoek, dat de Engelsche voedings
positie thans veel slechter is dan in het
voorjaar van 1917. Uit een vergelijking van
de Engelsche en Duitsche rantsoenen blijkt,
dat de volwassen Engelschman op het
organsiatie is het-ook niet gelukt den sluik
handel, die alle nog niet gedistribueerde
levensmiddelen uit de vrije markt neemt,
doeltreffend te bestrijden. De prijzen voor
de levensmiddelen zijn, volgens de voedsel-
index van de „Times" tot September 1940
met 36 procent gestegen, welk feit ditzelfde
blad op 3 December aanleiding gaf tot de
volgende verwrongen, doch duidelijke con
stateering „de toenemende wanverhouding
tusschen de op de markt verschijnende
goederen en de koopkracht heeft tot ge
volg, dat de prijzen boven het bereik ko
men te liggen van die gezinnen, die met
een vooroorlogsch inkomen moeten rond
komen". Ondanks alles verhongeren de
F.ngelschen nog niet,- aldus constateert
Das Rèich. Het permanente gevaar, 'waar
in de voedselpositie verkeert, blijkt uit het
feit, dat Engeland voor 75 pCt. van zijn
voedselvoorziening in vredestijd op den in
voer is aangewezen. Duitschland daarente
gen slechts voor 20 pOt. Voor dezen invoer
staat, volgens het genoemde onderzoek,
minder scheepsruimte ter beschikking dan
in het voorjaar van 1917.
De tot zinken gebrachte tonnage, die
volgens de Duitsche opgaven ongeveer
Uü. UC VlUrvaOOUii ..WW wv LV.-JV.-V -"-ft?-**
oogenblik recht op ongeveer 300 a 350 gram 350.000 a 400.000 b.r.t. per maand bedraagt,
vleesch heeft (in Duitschland 500 gram), kan door de Engelsche en Amerikaansche
op 220 gram vet (in Duitschland 263 gram) scheepswerven voorloopig niet vervangen
op 220 gr. suiker (Duitschland 337 gram worden. Een groot aantal nieuwe Ameri-
met inbegrip van jam). Hierbij moet nog kaansche schepen is voor den herfst van
in aanmerking worden genomen, dat de
niet gedistribueerde levensmiddelen in En
geland, zooals visch, melk, fruit, zeer
schaarsch, gedeeltelijk in het geheeb van
de markt verdwenen zijn. Ten slotte blijkt,
naar genoemd tijdschrift constateert, dat
de Engelsche voedselvoorziening zich in
den herfst van het vorige jaar aangepast
heeft aan den Duitschen oorlogsstandaard
en dat zij sedert begin December ongetwij
feld beneden de hoeveelheden van de Duit
sche oorlogsrantsoenen is gekomen.
Andere moeilijkheden zijn ontstaan dooi
de gebrekkige organisatie, zoodat het niet
gelukt is het verbod tot prijsverhoogingen
op bevredigende wijze uit te yoeren. Deze
1942 niet te verwachten, zoodat tot dat
tijdstip de' Engelsche scheepsruimte volgens
den maatstaf van de reeds tot zinken ge
brachte schepen zal verminderen. Van
Duitsche zijde weet' men, aldus wordt in
dit onderzoek ten slotte nog gezegd, dat
aan den eenen kant het aantal Duitsche
duikbooten- voortdurend toeneemt en dat
aan den anderen kant Duitschland in de
zen oorlog meer ijzers in het vuur heeft
dan in den wereldoorlog. Zouden de Engel-
schen bij een langen duur van den oorlog
verhongeren, dan is dat niet een middel
geweest, dat Duitschlad heeft uitgevonden.
De honger als wapen is door de Engelschen
ingevoerd. (D.N.B.)
Artikel 1: De ministers, de hoogwa-ardig-
heldsbekleeders en de hooge ambtenaren
van den staat leggen den eed in handen-
van het hoofd van den staat af. Zij zweren
trouw te zullen blijven aan zijn persoon en
verplichten zich hun ambt uit te oefenen
overeenkomstig de wetten van eer en rede-
lij kheid tot welzijn van den staat.
Artikel 2: De ministers, de hoogwaardig-
heidsbekleeders en ambtenaren van den
staat zijn aan het hoofd van den staat per
soonlijk verantwoording verschuldigd. Deze
verantwoordelijkheid strekt zich uit tot hun
persoon en hun vermogen.
Artikel 3: Voor het geval, dat een van
hen de ambtsplichten zou schenden, kan
de chef van den staat na onderzoek,
waarvan hij zelf de methode zal bepalen
iedere schadevergoeding en iedere boete
eischen en de volgende straffen, hetzij tij
delijke of definitieve, opleggen; vervallen
verklaren van de politieke rechten, het ver
blijven in een bewaakte plaats van opont
houd in Frankrijk of in de koloniën, ver
banning in een vesting.
Artikel 4: De straffen, die overeenkomstig
artikel drie kunnen worden opgelegd, slui
ten. een strafvervolging niet uit, die langs
den gewonep wettigen weg kan worden in
gesteld, wegens mogelijke misdrijven of
delicten, die door dezelfde personen zijn
bedreven.
Artikel -5: De artikelen 3 en 4 van deze
constitutioneele wet zijn van toepassfng op
vroegere ministers, vroegere hoogwaardig
heidsbekleders en hooge ambtenaren, die
hun ambt minder dan tien jaar hebben
uitgeoefend. (D.N.B.)
MINISTER ALIBERT AFGETREDEN.
De Fransche minister van justitie, Ali-
bert, is, naar officieel is medegedeeld, om
gezondheidsredenen afgetreden. Tot zijn
opvolger is benoemd professor Joseph Bar
ciiolemy. (D.N.B.)
De staatsbegrafenis van het stoffelijk
overschot van graaf Csaky zal in den och
tend van- 30 Januari plaats hebben. In de
koepelzaal van het Hongaarsche parlement
zal het stoffelijk overschot op de baar wor
den gelegd. De plechtige Requiem-Mis zal
worden opgedragen door kardinaal-aarts
bisschop Seredy. Minister-president Teleki
zal de lijkrede houden.
Het is nog niet bekend, wie Csaky als mi
nister van buitenlandsche zaken zal opvol
gen. Teleki neemt de zaken van het depar
tement waar, zooals men weet.
Zoowel in de Hongaarsche, als in de Duit
sche en Italiaansche pers wordt den doode
alle eer bewezen. (D.N.B.)
van hedenavond
lot morgenochtend
De maan komt heden op
te 9.36 uur en gaat onder te
19.54 uur.
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Een loonbelastingregeling voor werkvrou
wen, huisnaaisters e.d. (Binnenland,
3e Blad).
Buitenland
Het geval van de Mendoza. Artikel van
prof. Louis le Fur (2e Blad).
De positie van Engeland ten aanzien der
levensmiddelen' (le Blad).
Willkie overhandigt Churchill een persoon
lijke boodschap van Roosevelt
(le Blad).
Anthonescu vormt in Roemenië een nieuwe
regeering (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN"
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 1 VAN HET DERDE BLAD.