Nieuwe textiel-, boter
en vetkaarten
8Isle Jaargang
DONDERDAG 16 JANUARI 1941
No. 24783
Verklaringen van Huil
Tsjechië en de nieuwe Europeesche
ordening
Er wordt ook toeslag verstrekt
Verduisteren:
Over de hulp aan
Engeland
Maginotlinie wordt
geslecht
Bomaanvallen
De oorlog ter zee
Uit het Verre Oosten
Interview met dr. Hacha
'n TIP VAN BOOTZ
17.59 uur
9.41 uur
Verspreide Berichten
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeintfsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden,-£2.35
per weekf0:18
Franco per post 2.35 per 3 maanden -f portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
De Amerikaansche minister van buiten-
landsche zaken, Huil, heeft voor de com
missie van buitenlandsche zaken van het
Huis van Afgevaardigden verklaard, dat het
wetsontwerp betreffende de hulpverleening
aan Engeland een maatregel is ter aan
wending van de Amerikaansche hulpbron
nen op een wijze, die de veiligheid van de
Vereenigde Staten en van. het Westelijk
halfrond het beste dient. In de eerste
plaats zal de wet mogelijk 'maken, dat de
hulp zoo snel mogelijk wordt verleend.
Spoed, aldus Hull, is dringend noodig.
In den geest van Roosevelts politiek deed
Huil heftige aanvallen op Duitschland, Ita
lië en Japan, welker zoogenaamde aanvals-
handelingen hij opsomde, beginnende met
den oorlog in Mandsjoerije in 1931. .Wan
neer deze drie mogendheden de zeeën zou
den beheerschen, zoo beweerde Huil, zou
het thans reeds „groote" gevaar voor Ame
rika nog vele malen ernstiger worden. Der
halve is het van belang dat een zoo groot
mogelijke steun wordt verleend aan Enge
land en de andere landen, die tegen de
spilmogendheden strijden.
Toen de democraat Johnson vroeg, of in
het wetsontwerp de bepaling over de re
paratie van schepen van oorlogvoerende
landen in Amerikaansche havens geen in
breuk op het internationale recht betee-
kent, antwoordde Huil, dat slechts „een
realistische beoordeeling een gezond in
zicht" is. De „wetten der zelfverdediging"
moeten worden toegepast, voor het te laat
is. Alleen de practische factoren kunnen
beslissend zijn.
Te voren had Huil verklaard, dat naar
het oordeel der Amerikaansche regeering
de Haagsche Conventie van 1907 niet meer
op den tegenwoordigen oorlog kan worden
toegepast, daar die conventie niet
meer door alle oorlogvoerenden erkend
wordt. De minister beweerde opnieuw, dat
het wetsontwerp noodig is voor de verdedi
ging der Vereenigde Staten, omdat verdedi
ging niet alleen eigen bewapening betee-
kent.
Op de vraag van den democraat Burgm,
of het ontwerp een grooter oorlogsgevaar
inhoudt, dan de vroegere neutraliteitspoli
tiek, antwoordde Huil: „Wij kunnen niet
met de armen over elkander blijven zitten,
tot de aanvaller over onze grënzen komt."
Na nieuwe heftige uitvallen tegen de spil
mogendheden, die hij „aanvaller" noemde,
besloot Hull met een aanval op Japan, dat,
naar hij beweerde, meermalen het volken
recht heeft geschonden door China binnen
te vallen. Japan heeft zich van den aan
vang af laten leiden door het doel, zelf een
beheerschende positie in het westelijk deeL
van den Stillen Oceaan te krijgen. Door
wapengeweld heeft het getracht heerscher
te worden over een gebied, dat door bijna
de helft van de bevolking der geheele aar
de bewoond wordt. De voorgestelde nieuwe
orde in den Stillen Oceaan, aldus de mi
nister, beteekent een politieke overheer-
sching door één land, economische exploi
tatie van alle hulpbronnen ten voordeele
van dat land en daardoor verarming van
alle andere landen.
De republikein Tinkham heeft aan Huil
nog gevraagd, of het ontwerp den presi-
den tot een daad van oorlog machtigt. Huil
antwoordde, cfat in dit opzicht het ontwerp
geen nieuwe volmachten verleent naast
die, welke de president reeds bezit. De pre
sident of iedere commandant van een oor
logsschip, aldus Huil, zou ook zonder wet
altijd een daad van oorlog kunnen ver
richten.
Tinkham noemde dit antwoord ontwij
kend doch kreeg op verdere vragen geen
duidelijk bescheid.
De minister van financiën, Morgenthau,
heeft verklaard, dat Engeland in 1941 3,019
milliard dl. noodig zal hebben om zijn inkoo-
pen in de Vereenigde Staten të betalen. De
minister van financiën legde de commissie
twee memoranda voor, waaruit blijkt, dat
Engeland voor zijn inkoopen slechts be
schikt over 1,555 milliard dollar. Volgens de
memoranda van het ministerie van finan
ciën resteert dus een deficit ten bedrage van
1.464 milliard dollar (DNB.
DE ENGELSCHE DIPLOMATIEKE
VERTEGENWOORDIGING
IN WASHINGTON.
De Engelsche koning heeft volgens een
Reuterbericht de benoeming van den te
genwoordigen hoogen commissaris van
Groot Brittannië in Canada, sir Gerald
Campbell, tot gezant in Washington goed
gekeurd. Campbell zal zijn nieuwe functie
bij de aankomst van lord Halifax in
Washington op zich nemen (DNB).
AANMAAK VAN VLIEGTUIGEN.
Zooals United Press uit New York aan
haar bladen meldt, heeft de Curtiss-
Wright vliegtuigbouwmaatschappij het
voornemen in het belang der Amerikaan
sche defensie drie nieuwe fabrieken te
stichten, waarvan de bouwkosten ongeveer
40 millioen dollar zullen bedragen. Men
wil deze fabrieken zoo snel mogelijk bou
wen bij de vliegvelden van Buffalo, te Co
lumbus in Ohio en te St. Louis in Missouri.
Iedere fabriek zal een oppervlakte van
ongeveer 100.000 vierkante meter beslaan.
Omtrent de huidige productie der Curtiss-
Wright-maatschappij verklaarde de presi
dent, dat in de fabriek te Buffalo dagelijks
zes leger- en jachtvliegtuigen van het type
P 40 vervaardigd; worden, alsmede nog twee
andere militaire en drie marine-vliegtuigen.
In Duitsche politieke kringen verluidt,
dat de Fransche Maginot-linie, die 500 mil
lioen dollar gekost heeft, zal worden ge
slecht. Ter bevordering van den land- en
tuinbouw zal het land in kleine perceelen
verdeeld en ter beschikking van boerenge
zinnen gesteld worden. (A.N.P.)
Naar uit Londen gemeld wordt, hebben
Duitsche vliegtuigen gisterochtend bommen
geworpen op West-Schotland en in een dis
trict van het graafschap Kent.
Gisteravond zijn Duitsche vliegers gestart
voor een aanval op Midden-Engeland.
(D.N.B.)
Een klein aantal Engelsohe bommenwer
pers is in den loop van gisteravond boven
het Noord-Duitsche kustgebied verschenen.
Op één plaats werden ook eenige bommen
geworpen, welke volgens de tot dusver be
schikbare berichten slechts kleine branden
in woonhuizen hebben veroorzaakt.
(D.N.B.)
DE SCHADE AAN DE ILLUSTRIOUS.
De Britsche admiraliteit heeft medege
deeld, dat het vliegtuigmoederschip Illustri
ous ernstig is getroffen bij een aanval door
Stuka's. Van Duitsche militaire zijde ver
neemt het D.NB. nog, dat het schip aan
bakboord in de nabijheid van den schoor
steen door zware bommen getroffen en
ernstig beschadigd is. Verder zijn de ma
chinerieën beschadigd, zoodat het herstel
geruimen tijd zal vergen, hetgeen van bui
tengewoon groote beteekenis is, omdat een
vliegtuigmoederschip zoo belangrijk is. De
illustrious meet 23.000 ton. Het schip is na
het uitbreken van den oorlog voltooid. Vol
gens de Engelsche berichten bood het op
twee dekken plaats aan 72 vliegtuigen. De
bemanning bestond uit 1600 koppen.
De Engelsohe berichtendienst noemt den
aanval van Duitsche duikbommenwerpers
op het Britsche vliegtuigmoederschip „Il
lustrious" den .versöhrikkelij ksten aanval"
die ooit op een schip is gericht. Een zware
bom is door het dok van het vliegtuigmoe-
derschip heen geslagen. De „Illustrious"
moest een haven aan de Middellandsche
Zee aandoen, waar verscheidene branden
in het ruim gebluscht moesten worden.
New Yorksche scheepvaartkringen deelen
mede, dat het Grieksche vrachtschip „Ni-
los", dat in een Britsch convooi voer, 500
mijl ten Westen van Ierland in den grond
is geboord. Ook de Noorsche, in Engelschen
dienst varende vrachtschepen „Br an dan
ger", groot 4624 b.r.t. en „Marstenen" zijn
tot zinken gebracht.
MATSOEOKA OVER DE VERHOUDING
TOT DUITSCHLAND.
United Press meldt uit Tokio:
De Japansche minister van Buitenland
sche Zaken, Matsoeoka, heeft in een rede,
die hij hield bij het afscheid van den nieu
wen Japanschen ambassadeur te Berlijn,
Osjima, den nadruk gelegd op zijn verwach
ting van een verdere versterking van de
Duitsch-Japansche betrekkingen.
„Daar de practische uitvoering van het
driemogendhedenpact nog plaats moet vin
den, verwachten wij in dit opzicht veel van
den arbeid van ambassadeur Osjima. Indien
wij de toekomst van de beide landen in
Europa en Azië bezien, dan is Osjima's ver
antwoordelijkheid onder geen enkele om
standigheid licht", aldus Matsoeoka.
In een terugblik op het tot stand komen
van het pact zeide Matsoeoka nog, dat dit
verdrag niet toevallig tot stand is gekomen.
Want de onderteekenaars zijn ook daar
bovenuit door gemeenschappelijke idealen
ten aanzien van een nieuwen opbouw der
wereld met elkander verbonden.
Het afscheid van Hirosji Osjima, is, naar
Domei nog uit Tokio meldt, geworden tot
een nationale demonstratie in de hal van
het Hibiya-park, dat in het hartje van
Tokio is gelegen. Drie duizend personen
waren hier bijeengekomen.
JAPANSCHE WAARZEGGER AAN
HET WOORD.
Een bekende Japansche waarzegger, Don-
sio Kodama, heeft gisteren voorspeld, dat
dezen herfst vrede gesloten zal worden tus-
schen China en Japan. Hij uitte deze voor
spelling op de jaarlijksche nieuwjaarsbij
eenkomst voor sterrenwichelarij in de
Peers-club, waar honderd leidende politici
en officieren van leger en vloot aanwezig
waren.
De wichelaar voorzegde verder, dat
Duitschland dit jaar een beslissende over
winning zal behalen door een inval in
Engeland, gepaard met geleidelijke ver
slapping van Engeland als gevolg van bin-
nenlandsche wrijvingen. De Ver. Staten zul-
De president der Tsjechische republiek,
dr. Hacha, heeft, naar de Berliner Börsen-
zeitung uit Praag meldt, aan een mede
werker van het blad een onderhoud over de
tegenwoordige positie van het Tsjechische
volk en de houding van dit volk ten aanzien
van de nieuwe orde in Europa verleend.
Op de vraag van den correspondent, of er
teekenen aanwezig zijn, dat het Tsjechische
volk den toestand van heden begrijpt en
zich bewust wordt van zijn vroegere afhan
kelijkheid van de westelijke denkbeelden,
antwoordde dr. Hacha:
„Daar het Tsjechische volk midden in
Europa leeft, heeft het invloeden van de
overige Europeesche volkeren ondergaan,
waarbij evenwel de invloed van het nabu
rige groote Duitsche volk het sterkste ge
golden heeft. Het Tsjechische volk begrijpt
den toestand van heden volkomen en is
besloten, mede te werken aan den weder
opbouw van het Europeesche vasteland."
Op de tweede vraag, hoe het Tsjechische
volk staat tegenover de agitatie van de
emigrantenkringen in Londen die beweren
het ware democratische Tsjechendom te
vertegenwoordigen, antwoordde de presi
dent:
„Het Tsjechische volk heeft zijn verte
genwoordigers in zijn eigen midden. Ik ge
loof te kunnen zeggen, dat het grootste
deel van dit volk in zijn leiders alhier ver
trouwen stelt en ervan overtuigd is, dat zij
het langs veilige wegen naar een gelukkige
toekomst leiden. De agitatie buiten ons
Een Eskimo, zijn naam
was Peter.
Had erg: de koorts,
werd al maar heeter,
Maar zijn vrouw paf hem ras
TIP van Bootz,
slechts één glas.
Dé man voelde zich
dadelijk veel beter.
Inz. W. G. te Lisse ontving een flesch TIP.
6153 (Ingez. Med.)
land kan de Tsjechen, die zich laten leiden
door koel overleg, in hun houding niet
niet wankelen."
Inzake de inrichting van een groote
Europeesche economische eenheid zeide de
president, dat de* gedachte aan een eens
gezind Europeesch economisch gebied voor
het Tsjechische volk, zijn intellectueelen en
arbeiders zeer bevorderlijk zal zijn. Betref
fende de positie van het Tsjechische be
drijfsleven en de kwestie, welke resultaten
de opneming daarvan in de Duitsche tol-
unie afwerpt, merkte dr. Hacha op, dat de
tolunie met de rest van het Duitsche rijk
pas nauwelijks drie maanden geleden is in
gesteld. zoodat het nog niet mogelijk is
alle gevolgen voor het Tsjechische be
drijfsleven te overzien. Niettemin geloofde
dr. Hacha, dat het met behulp van de
rijksorganen zal gelukken, eventueele moei
lijkheden te boven te komen. Zeer gunstig
zag de president de toekomst wat betreft
de sociale verhoudingen en de kwestie der
werkloosheid. Werkloosheid bestaat er
practisch niet meer, althans niet in de
kringen der vakarbeiders. Eerder valt er in
eenige bedrijfstakken een merkbaar tekort
aan arbeidskrachten waar te nemen, zoo-
dat bij de werkzaamheden in openbaar be
heer het tempo langzamer is geworden dan
men gaarne ziet. Bij alle regeeringsmaatre-
gelen, welke de breedste kringen der be
volking betreffen, wordt naar het voorbeeld
van het Duitsche rijk in den uitgebreid-
sten zin des woords met de sociale ge
zichtspunten rekening gehouden.
Wat de culturecle uitwisseling tusschen
Duitschland en Tsjechië betreft verklaarde
de president tén slotte, dat de Tsjechen er
steeds naar gestreefd hebben, hun cultu-
reele schatten te vermeerderen. Het spreekt
vanzelf, dat er sinds langen tijd cultureele
betrekkingen tusschen Tsjechen en Duit-
schers bestaan. Wanneer de Tsjechen daar
bij meer ontvangen- hebben dan de Duit-
schers, was dat een gevolg van het verschil
in zielenaantal der beide volkeren. De te
genwoordige staatsrechtelijke verhouding
der landen Bohemen en Moravië ten aan
zien van het Duitsche rijk zal echter stel
lig ertoe bijdragen, zoo besloot dr. Hacha,
om de wederzijdsche cultureele betrekkin
gen verder te verdiepen.
len troepen ,naar het Noorden", naar Ca
nada zenden in den loop van. dit Jaar, zoo
sprak de helderziende, die een somberen
kijk had op de vooruitzichten van het Ja
pansche verbond voor dienst aan de natie,
dat „door een ramp getroffen zal worden"
als uitvloeisel van innerlijke oneenlgheld.
(Domei.)
De secretaris-generaal van de departe
menten van handel, nijverheid en scheep
vaart en van landbouw en visscherij maakt
bekend, dat zeer binnenkort zal worden
overgegaan tot de uitreiking van een nieuwe
serie textielkaarten en boter- en vetkaar
ten. Deze uitreiking zal op de gebruikelijke
wijze door de plaatselijke distributiedien
sten geschieden op nader door deze diensten
bekend te maken plaats en tijd.
TEXTIELKAARTEN.
Er zullen wederom verschillende textiel
kaarten, elk van 100 punten, worden uitge
reikt voor de navolgende groepen van per
sonen:
a. mannen en jongens, die geboren zijn
vóór 2 Februari 1926;
b. vrouwen en meisjes, die geboren zijn
vóór 2 Februari 1926;
c. jongens, die geboren zijn op of na
2 Februari 1926 maar vóór 1 Februari 1938;
d. meisjes, die geboren zijn op of na 2 Fe
bruari 1926 maar vóór 1 Februari 1938.
Bovendien zal een toeslagkaart voor
textielproducten (50 punten) worden
uitgereikt aan elk hoofd van een gezin
met ten minste twee minderjarige kin
deren, dat voor het hieronder vermelde
aantal gezinsleden een gezamenlijk
jaar-inkomen heeft hetwelk minder be
draagt dan het achter dat aantal ver
melde bedrag:
3 gezinsleden minder dan f. 1050.
4 gezinsleden minder dan f. 1400.
5 gezinsleden minder dan f.1750.
enz. enz.
Dus per verder gezinslid telkens f. 350.-
meer gezamenlijk jaarinkomen (b.v.
voor een gezin van 9 personen is de
grens dus 9 x f. 350.is f.3150.
Bij de uitreiking van de textielkaarten
zullen geen punten worden ingehouden.
Ten behoeve van de inwonenden van in
stellingen met vaste bevolking b.v. kloosters
zullen textielkaarten voor ieder dezer in
wonenden worden verstrekt.
BOTER EN VETKAARTEN.
Evenals dit bij de eerste uitreiking van
boter- en vetkaarten het geval was, zullen in
het algemeen boterkaarten 'worden ver
strekt. doch personen of gezinnen, waar
van het jaarinkomen over 1940 minder be
droeg dan het hieronder vermelde bedrag,
kunnen desgéwenscht voor vetkaarten in
aanmerking komen.
Vetkaarten kunnen derhalve uitslui
tend aangevraagd worden door perso
nen, die behooren tot gezinnen, welke
voor het hieronder vermelde aantal ge
zinsleden een gezamenlijk jaarinkomen
over 1940 hadden, dat minder bedraagt
dan het achter dat aantal vermelde
bédrag:
1 persoon minder dan f. 1000,
2 gezinsleden minder dan f. 1100,
3 gezinsleden minder dan f. 1200,
4 gezinsleden minder dan f. 1300,
enz. enz.
dus per verder gezinslid telkens f.100,
meer gezamenlijk jaarinkomen. Ieder
der leden van b.v. een gezin, bestaande
uit acht personen, met een gezamenlijk
jaarinkomen over 1940 van minder dan
f.1700, kan dus desgewenscht in aan
merking komen voor een vetkaart.
Ten behoeve van kinderen, die gebo
ren zijn op of na 2 Februari 1936, zal
slechts een halve boter- of vetkaart
worden uitgereikt.
Personen, die zwaren of zeer zwaren ar
beid verrichten, komen in aanmerking voor
extra vetkaarten, dus ook, indien zij bij de
gewone uitreiking boterkaarten ontvangen.
Zij, die zwaren arbeid verrichten, ontvan
gen een halve vetkaart extra en zij, die zeer
zwaren arbeid verrichten, twee heele vet
kaarten extra. De beoordeeling, of iemand
zwaren dan wel zeer zwaren arbeid ver
richt, berust bij den plaatselijken distri-
butiedienst.
AANVRAAGFORMULIEREN.
Degenen, die overeenkomstig het boven
staande in aanmerking kunnen komen voor
toeslagkaarten voor textiel of voor vetkaar
ten, dienen op nader dcxr de plaatselijke
distributiediensten te bepalen dagen een
daartoe bestemd formulier bij deze dien
sten af te halen en ingevuld wederom in
te leveren.
Personen, die behooren tot gezinnen,
waarvan het gezamenlijk inkomen boven
de aangegeven grens ligt, behooren dus
geen formulier af te halen, evenmin als zij,
die niet voor vetkaarten en toeslagkaarten
voor textielproducten in aanmerking wen-
schen te komen.
Met nadruk wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat het ruilen van boterkaarten te
gen vetkaarten na de uitreiking niet meer
zal worden toegestaan.
'"N
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan ging heden onder
te 10.57 uur en komt op te
22.18 uur.
.J
VLAGGEN BLIJVEN BINNEN OP
DUITSCHE FEESTDAGEN.
De Duitsche rijksministers van Binnen-
la'ndsche Zaken en van Volksvoorlichting
en Propaganda deelen mede, dat op den
dag der stichting van het rijk (18 Januari!
en op den dag der nationale verheffing (30
Januari) dit jaar niet, zooals in andere (ja
ren gebruikelijk, algemeen de vlaggen zul
len worden uitgestoken. (DNB.)
DE FRANSCHE GEÏNTERNEERDEN
IN ZWITSERLAND.
Inzake een repatrieermg der Fransche
geïnterneerden In Zwitserland wordt
naar het Zwitsersche TelegraafagentschaD
meldt van de zijde van den bondsraad
medegedeeld, dat deze toestemming heeft
gegeven tot den terugkeer der Fransche
geïnterneerden naar hun vaderland. Voorts
wordt vernomen, dat terstond begonnen
wórdt met de voorbereidingen voor de re-
patrieering.
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
Besluit inzake bescherming van schulde
naren. (Binnenland, 2e Blad).
Prijsopdrijving cacao; voorraden van twee
groote fabrieken in beslag genomen.
(Gemengd, 2e Blad).
De nieuwe dekenfabriek der Gebrs. van
Wijk aan den Kanaalweg te Leiden.
(Stadsnieuws, le Blad).
Buitenland
Rond de voorstellen van Roosevelt, (le
Blad).
Interview met Hacha. (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.