LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Woensdag 15 Januari 1941
NAGEKOMEN BERICHTEN
Directie en
Administratie25041
Redactie No. 21507
Berekening
omzetbelasting
De „Buitenzorg"
zinkende
De verordening op den
prestatieplicht
WINTERHULPapNEDERlAND
Buitenland
Duitsch
W eermachtsbericht
Italiaansch
Weermachtsbericht
LAND- EN TUINBOUW
SPORT
Onze telefoonnummers:
BEURSOVERZICHT
Binnenland
In aansluiting op de publicatie van de
secretarissen-generaal van de departemen
ten van handel, nijverheid en scheepvaart
en van landbouw en visscherij, met betrek
king tot de berekening van omzetbelasting
aan afnemers, wordt van de zijde vgn het
departement van financiën medegedeeld,
dat in gevallen, waarin de omzetbelasting
mag worden doorberekend, zulks niét mag
geschieden in den vorm van een afzonder
lijke vermelding van het bedrag van de
omzetbelasting. Behalve voor de uitgezon
derde goederen en diensten, is wél geoor
loofd, dat de omzetbelasting en de invoer-
belasting in den prijs wordt verwerkt, zoo
dat, zoo noodig, dus tot verhooging van
prijzen mag worden overgegaan. Aan een
afnemer mag echter in geen enkelen vorm
een afzonderlijk bedrag, aan omzetbelas
ting in rekening worden gebracht.
Aan ondernemers, die tot 1 Januari 1941
de omzetbelasting afzonderlijk in rekening
hebben gebracht, blijft, voor zoover betreft
de leveringen ten aanzien van welke zulks
gebruikelijk' was, tot en met 31 Januari 1941
toegestaan de omzetbelasting afzonderlijk
in rekening te brengen. Na dat tijdstip is
zulks echter verboden.
Voorts wordt ter voorkoming van mis
verstand opgemerkt, datde getroffen
regeling ook toepassing kan vinden op het
verrichten van diensten, van welke de vast
stelling van de vergoeding niet zoo zeer
onder de departementen van handel, nij
verheid en scheepvaart en van landbouw
en visscherij ressorteert, zooals b.v. com
missies en provisies in het bank- en ver
zekeringswezen.
NA AAN DEN GROND TE ZIJN
GELOOPEN.
Het D.N.B. meldt uit New-York: Radio
Mackay heeft een S.O.S.-sein opgevan
gen van het Nederlandsche stoomschip
„Buitenzorg", dat door Engeland over
genomen is. Het schip seinde, dat het
aan den grond geloopen was en snel
zonk. De positie werd niet opgegeven.
De „Buitenzorg" meet 7098 b.r.t., is
in 1916 bij De Schelde gebouwd en be
hoorde aan den Rotterdamschen Lloyd.
Het A.N.P. meldt: Om een verkeerde uit
legging van de nieuwe verordening op den
prestatieplicht te voorkomen, wordt er van
bevoegde zijde op gewezen, dat door de op
legging van de verplichting een bepaalde
prestatie op grond van deze verordening
te verrichten de burgerlijk-rechterlijke en
strafrechterlijke aansprakelijkheid jegens
de bezettingsautoriteiten voor den dader
niet wordt aangeroerd, de burgerlijkrech-
teriijke en strafrechtelijke aanspraken wor-
der als te voren langs gerechtelijken weg
geidend gemaakt.
Naar ons uit een officieuzen commen
taar blijkt, geldt hetzelfde voor dege
nen, die in strafrechterlijken zin uit
lokking plegen. De bedoelde verorde
ning heeft mede betrekking op die ge
vallen van uitlokking, die niet in straf-
.rechterlijken zin vervolgbaar zijn, zoo
als het kweeken van een mentaliteit,
het geven van gelegenheid, het toonen
van vreugde over het plegen van de
daad enz.
BRAND IN U.L.O.-SCHOOL
TE ROOSENDAAL.
Bovengedeelte uitgebrand.
Vanochtend omstreeks half negen werd
de brandweer gealarmeerd voor een groo-
ten brand, welke was uitgebroken in de
groote gemeentelijke U.L.O.-school aan de
Nieuwstraat te Roosendaal, in den volks
mond beter bekend onder haar oude be
naming „teekenschool".
Het vuur moet zijn ontstaan in het
wachthuisje van de luchtbescherming, dat
op het platte dak der school is aange
bracht.
Om acht uur vanochtend was de wacht,
die alleen des nachts dienst doet, vertrok
ken, na het optrekje, waarin een kacheltje
brandde, te hebben afgesloten.
Personeel van het schoolgebouw en voor
bijgangers, die het vuur en de rookont
wikkeling bemerkten, waarschuwde het
hoofd der school, dat op zijn beurt de po
litie en brandweer alarmeerde. Ook een
aantal Duitsche soldaten snelde toe om bij
het blusschen behulpzaam te zijn. In ver
band met gebrek aan water in de nabij
heid, moest de brandweer zich aanvanke
lijk bepalen tot drie slangen op de water
leiding, waardoor het vuur echter onvol
doende kon worden bestreden.
.Toen van de stoombrahdspuit en van de
moderne motorbrandspuit met magyruslad-
der gebruik kon worden gemaakt, had het
vuur zich reeds over de geheele kap van het
drie verdiepingen hooge gebouw verspreid
en het duurde niet lang, of het had het
middengedeelte van de school bereikt. Hier
werd het vuur gestuit door een betonnen
vloer. De aanwezigheid van deze betonlaag
heeft de school voor een algeheele verwoes
ting gespaard.
Het bovengedeelte van het gebouk, dat
een breedte, heeft van 54 meter, is geheel
uitgebrand Een groot aantal kostbare
schoohneubelen en leermateriaal dat hier
wrs opgeslagen, is verloren. De schade
w -rdt op zestigduizend gulden geschat.
De brandweer had het vuur na ruim an
derhalf uur onder de knie en om half
twaalf behoefde geen water meer te wor-
den gegeven.
Het benedendeel van het gebouw heeft
aanzienlijke materieele schade opgeloopen.
DE LIJSTENCOLLECTE LANGS
DE HUIZEN.
Zooals wij gisteren hebben gemeld ligt
het in het voornemen van de stichting
Winterhulp Nederland om op 31 Januari en
1 Februari as. in het geheele land een lijs-
tencollecte langs de huizen te houden. De
eerstvolgende bus-, huis- en straatcollecte
is in verband hiermede tot een lateren da
tum uitgesteld.
De te houden Jjjstencollecte dient, naar
het AJM.P, meldt, niet alleen om de in
komsten van het winterhulpwerk te ver-
grooten, maar zal tevens haar nut hebben
als voorbereiding van de verdere organisa
tie van het medewerkerscorps in de ver
schillende gemeenten. Het is noodzakelijk
in het vervolg niet langer te werken met
de betrekkelijk losse organisatie der-collec
tanten. maar een corps van vrijwillige,
vaste medewerkers te scheppen. Omtrent
dezen uitbouw zullen intusschen nog na
dere richtlijnen worden aangegeven.
Uit de kringen van de collectanten, die
bij de vorige winterhulp blijk hebben ge
geven van hun liefde en toewijzing voor
de'zen mooien -socialen arbeid, zullen zoo
danige personen worden uitgekozen, die
volgens het oordeel van den plaatselijken
directeur geschikt en in staat zijn ons als
collectant bij deze eerste lijsten-inzameling
medewerking te geven. De gemeente wordt
op grond van het aantal beschikbare
krachten ingedeeld. Indien mogelijk 'verza
melt ieder dézer collectanten een aantal
medewerkers om zich heen,- ten einde hem
behulpzaam te zijn. Uit deze medewerkers
zullen de krachten voor den verderen uit
bouw der organisatie worden verkregen. De
wijze van organisatie, zooals de leiding van
het winterhulpwerk zich deze heeft voorge
steld, zal gelijken op die der gemeentelijke
luchtbeschermingsdiensten, m.a.w. ge
streefd wordt naar een verdeeïing in wij
ken en blokken, welke op den duur in
iedere gemeente zal worden doorgevoerd.
Door het aanstellen van vaste wijk- en
blokhoofden wordt het voordeel verkregen,
dat er een contact ontstaat tusschen deze
wijk- en blokhoofden en de bewoners in de
betreffende wijken en blokken. Tevens be
staat dan de gelegenheid gegevens te ver
zamelen omtrent den nood in bepaalde ge
zinnen. Van de ervaringen der wijk- en
blokhoofden en hun medewerkers kan dan
mededeeling worden gedaan aan het plaat
selijk bureau, opdat bij de verdeeling der
gelden daarmede rekening kan worden ge
houden.
GEVAL VAN KOLENDAMPVERGIFTIGING
Gistermiddag heeft zich in Den Haag een
geval van kolendampvergiftiging voorge
daan, dat dank zij de opmerkzaamheid
van een bezorger, nog betrekkelijk goed is
a/fgeloopen.
Deze bezorger belde aan de woning van
het bejaarde echtpaar W. in de Terwesten-
straat en kreeg geen gehoor. Dit kwam
hem vreemd voor, daar de oude menschen
altijd thuis waren. Hij begaf zich naar een
schoonzoon, die een sleutel van het huis
had. De mannen roken bij het binnengaan
van de woning direct een sterken geur
van kolendamp en vonden de vrouw be
wusteloos te bed, terwijl de man in de
keuken in denzelfden toestand werd aan
getroffen. De geneeskundige dienst ver
voerde het echtpaar naar .het ziekenhuis
aan den Zuidwal. De toestand van de
vrouw baart zorg.
BRAND OP DE OUDEZIJDS ACHTER
BURGWAL TE AMSTERDAM.
Omstreeks twaalf uur is hedenmiddag de
brandweer Uitgerukt voor een kleinen uit-
slaanden brand op den Oudezij ds Achter
burgwal te Amsterdam. Op de tweede ver
dieping aan de achterzijde van perceel 225
was in een woonkamer brand uitgebroken,
vermoedelijk door een sigaret, welke daar
eenigen tijd heeft liggen smeulen.
De brandweer was reeds spoedig aan
wezig met materiaal en met twee stralen
werd het vuur bestreden. Men heeft den
brand kunnen beperken tot de woonkamer,
welke echter geheel uitbrandde. Hoewel het
vuur zich nog even aan hei: t.rapr>ortaal
mededeelde, kon daar erger voorkomen
worden.
GROEPEERING VAN NAT. SOC.
STUDENTEN.
Het A. N. P. meldt:
Naar men mededeelt heeft zich hier te
iande een groep studenten gevormd, welke
zich heeft uitgesproken vóór de vernieu
wing en tégen de thans nog in ruimen kring
aan den dag tredende behoudzucht. Zij
keurt de wijze waarop de studenten van
enkele hoogescholen meenden aan hun af
keuring van overheidsmaatregelen uiting te
geven, onvoorwaardelijk af en acht haar
een belemmering van de noodzakelijke ont
wikkeling van ons hooger onderwijs en een
gevaar voor de belangen der studenten. De
groep stelt zich on nationaal-socialistischen
grondslac. "Plaatseliik zullen nadere stappen
tot bereiking van haar doeleinden worden
gedaan.
ZES DIVISIES AMERIKAANSCHE
MILITIE OPGEROEPEN.
President Roosevelt heeft een besluit on
derteekend. waarbij weer zes divisies van
de militie voor actieven dienst gedurende
een jaar opgeroepen worden. (D.N.B.)
DE DUITSCHEKS IN DE OOSTZEE-
STATEN.
Als uitvloeisel van het op 10 Januari ge
sloten Duitsch-Russische accoord betref
fende een nieuwe verhuizing van Volks
duitschers zullen de geheele Duitsche
volksgroep uit Lithauen. die ongeveer 45000
menschen omvat en de rest der in het na
jaar van 1939 In Estland en Letland ach
tergebleven Volksduitschers, ten getale van
12.000, naar het Duitsche Rijk terugkeeren.
Nadat deze verhuizing haar beslag heeft
gekregen, zullen bijna een half millioen
Volksduitschers naar het Groot-Duitsche
rijk teruggebracht zijn. (D.N.B.)
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Als gevolg van den ongunstigen weers-
toestand heeft het Duitsche luchtwapen
gisteren slechts boven Zuid-Engeland ver
kenningen gedaan. Hierbij kon de goede
uitwerking waargenomen worden van de
aanvallen, die de laatste naohten op voor
den oorlog belangrijke doelen te Plymouth
en Portsmouth ondernomen zijn.
Het 222ste Italiaansche weermachtsbe
richt luidt:
Aan het Grieksche front plaatselijke ac
ties zonder beteekenis.
In Cyrenaica bedrijvigheid met tusschen-
poozen van artillerie en patrouilles in de
streek van Tobroek en in die van Dzjara-
boeb. Onze vliegtuigen hebben vijandelijke
pantserauto's en artillerie doeltreffend ge
bombardeerd. De vijand heeft op enkele
plaatsen in Libye aanvallen gedaan, waar
door eenige gebouwen beschadigd zijn.
In Oost-Afrika zijn vijandelijke gemoto
riseerde strijdmiddelen, die een onzer stel
lingen aan de grens van den Soedan gena
derd waren, met verliezen teruggeslagen.
Onze luchtmacht heeft vijandelijke troepen
en vrachtauto's met bommen en mitrail-
leurvuur bestookt. Vijandelijke vliegtuigen
hebben Gorej, Tertale, Mojale en Mega ge
bombardeerd, waarbij geringe schade aan
gericht is.
JAPANS NIEUWE ORDE.
Onder auspiciën van de liga voor do
emancipatie van volkeren van Zuidoost-
Azië zaï 24 dezer te Tokio een massa-mee
ting gehouden worden. De vereeniging
heeft in dit verband een manifest gepubli
ceerd, waarin verklaard wordt:
Zuidoost-Azië is eeuwenlang door de
blanken aangevallen en veroverd. De vol
ken van Zuidoost-Azië zijn onderdrukt en
uitgebuit door hun veroveraars. Hun natio
nale ontwikkeling werd gedwarsboomd en
van hun geboorterecht werden zij beroofd.
Hun toestand is eenvoudig beklagenswaar
dig. Vijfhonderd millioen menschen in An-
nam, Cochin-Chino, Oost-Indië, het Malei-
sche schiereiland, Burma, Britsch-Indië en
de Philippijnen zuchten thans onder on
recht. Deze volken van hun overweldigers
te bevrijden en hen in de gelegenheid te
stellen elk zijn eigen plaats in te nemen is
onmisbaar voor den opbouw van een nieu
we orde in Azië en de vestiging van een
duurzamen vrede in dit deel van de wereld.
(D.N.B.)
BEPERKING VAN HET SPOORWEG -
VERKEER IN FRANKRIJK.
Naar te Vichy medegedeeld wordt, zal
met ingang van vandaag het personenver
keer op de spoorwegen in het niet bezette
deel van Frankrijk beperkt worden tot één
trein per dag op de hoofdlijnen en volko
men gestaakt op de secondaire lijnen. Deze
maatregel is genomen ln verband met het
gebrek aan steenkool. (D.NB.)
HANDELSVERKEER TUSSCHEN THAI
LAND EN INDO-CHINA GESTAAKT.
Naar uit Vichy gemeld wordt, wordt door
een decreet van maarschalk Pétain alle
handelsverkeer tusschen Thailand en Indo-
China voorloopig gestaakt. Het betreft hier
alle handelstransacties, die tusschen de
beide landen over de landgrens worden ver
richt. - (D.N.B.)
WEER EEN SPOORWEGONGELUK
IN SPANJE.
Bij het plaatsje Tirano zijn twee goede
rentreinen en een personentrein in botsing
geraakt. Tot dusver zijn 21 gewonden naar
het provinciale ziekenhuis overgebracht.
Omtrent dooden is niets gemeld.
HET CONFLICT TUSSCHEN THAILAND
EN FRANSCH INDOCHINA.
Een in Vichy ontvangen Fransch bericht
uit Hanoi meldt, dat wederom twee Thai-
landsche bommenwerpers zijn neergescho
ten door het Fransche luchtwapen. Dit
heeft tevens volgens een officieel commu
niqué. op Thailandsch gebied een zeker
aantal doelen met bommen bestookt.
(D.N.BJ
LUCHTALARM IN FREIBURG.
Vanochtend om 8 uur 25 uur is lucht
alarm gemaakt in Freiburg in Zwitserland.
(Stefani)
„PARISER ZEITUNG" VERSCHENEN.
Vandaag is het eerste nummer versche
nen van de „Pariser Zeitung", het blad
voor alle Duitschers in Frankrijk. De voor-
looper van dit blad was de „Deutsche Zei
tung in Frankreich", die nu ophoudt te
verschijnen. (D.N.B.).
NIEUW PRESIDIUM VAN DE COMMISSIE
TEGEN DEELNEMING DER V. S.
AAN DEN OORLOG.
Nu behalve Armstrong nog een lid uit
het bestuur van de commissie tegen de
deelneming der Vereenigde Staten aan bui-
tenlandsche oorlogen is afgetreden, heeft
Verne Marshall een nieuw presidium ge
vormd, waarin o.m. prominente personen
uit het bedrijfsleven zitting hebben (D.N.B)
WILLKIE'S REIS NAAR ENGELAND.
Wendell Willkie zal op verzoek van den
republikeinsch'en afgevaardigde Fish bin
nenkort een standpunt bepalen voor de
commissie voor buitenlandsche zaken van
het Huis van Afgevaardigden ten opzichte
van de wet op de hulp aan Engeland. Will
kie verklaarde tegenover vertegenwoordi
gers van de pers, dat hij verontrust is over
de mogelijke economische en sociale gevol
gen van een nederlaag van Engeland en
dat hij zich hieromtrent bij zijn bezoek aan
Engeland op de hoogte van de feiten wil
stellen. (D.N.B.),
ZUINIG MET ZAAIZAAD.
De tijdsomstandigheden nopen nu een
maal zuinig te zijn met alles. Niets mag
ongebruikt blijven, wat voor eenig doel
dienstbaar kan worden gemaakt. Maar een
even groote waarheid is ook dat de zuinig
heid de wijsheid niet mag bedriegen. En
waar deze oude gedachte ooit tot uiting
kan komen, daar is het zeker wel in de
eerste plaats bij het gebruik van zaaizaad.
Nu wij ons Klaar maken om de zaadlijst
voor het nieuwe seizoen op te stellen is
de nieuwe prijscourant nog niet afgekomen,
terwijl ons werd meegedeeld, dat waar
schijnlijk niet alle gewenschte soorten kun
nen worden geleverd. Dit laatste nu is niet
zoo'n groot bezwaar. Immers kan voor een
niet te krijgen boonen- of koolsoort waar
schijnlijk een ander worden gebruikt. An
ders is het hoe het met het te leveren
kwantum is gesteld, waaromtrent we niet
ingelicht konden worden.
Bovenstaande is voldoende om zuinig te
zijn met de restanten zaden. En de eerste
vraag welke gesteld moet worden is wel
deze: in hoeverre heeft zaad, dat overge
bleven Is van den vorigen teelt nog waar
de voor het seizoen 1941? En dan hangt
dit voor een groot deel af van den duur
van de kiemkracht, welke laatste bij de
verschillende zaadsoorten zeer uiteenloo
pend ls. Zoo kunnen we hieromtrent mee-
deelen, dat erwten en boonen het liefst
één-jarig worden gebruikt, d.w.z. afkom
stig van het laatste seizoen. Wanneer ge
noemde zaden een jaar over bewaard zijn,
is niet alleen de kiemkracht minder groot,
waardóór meerdere zaken niet kiemen,
maar ook de kiemende geven minder sterk
groeiend gewas. Hieruit volgt dat dit zaad
dus dikker dient' gezaaid dan 't één-jarige.
In dit verband merken we nog op dat wan
neer erwten en boonen in de scheede, d.i. in
öe peul zijn bewaard gebleven, dit op de
kiemkracht een zeer gunstigen invloed uit
oefent.
Zaden van uien, prei en schorseneeren
behouden kort hun kiemkracht, zoodat van
genoemde soorten steeds zaad van het laat
ste seizoen wordt gebruikt. Zaden van
kropsla, andijvie, spinazie, peterselie en sel
derij behouden drie jaar de kiemkracht;
die van kroten, radijs, koolsoorten en ram
menas vier jaar. Van Brusselsch lof en
peen behoudt het zaad vijf jaar, van me
loenen en komkommers 6 jaar de kiem
kracht. Ook posteleinzaad is taai: ook dit
kan zes jaar, terwijl tomatenzaad wel acht
jaar kan worden bewaard. We noemden
van de vele groentensoorten slechts de
voornaamste. Bij dit alles dient één voor
waarde gemaakt en wel deze, dat de zaden
op een goede manier dienen bewaard.
Hieronder wordt verstaan dat de bewaar
plaats droog en niet aan groote tempera
tuurschommelingen onderhevig mag zijn.
Daarbij dient bedacht dat de zaden als
levende plantendeelen voor hun leven zuur
stof noodig hebben, dus het best in papie
ren of linnen zakken kunnen bewaard en
niét in blikken doozen of flesschen. Een
kastlade in een woonvertrek ls een zeer
goéde bewaarplaats.
Zooals we boven reeds opmerkten zal van
overjarig zaad een gedeelte niet of minder
goed kiemen, maar ook zal het overige
zaad minder sterke planten leveren. Dit
gevaar is minder gröot naarmate de kiem-
■duur langer en de manier van bewaring
beter is geweest. Maar ook spreekt het van
zelf dat dit gevaar minder groot is op
tuingrond welke in goede conditie is. Hoe
beter de grond wordt bewerkt, zoodat wa
ter op z'n tijd aanwezig is in voldoende
mate en hoe meer er rationeel, dit is naar
behoefte wordt gemest, hoe beter over
jarig zaad tot z'n recht zal komen. En ook
bier geldt, .dat net niet raadzaam is de
uiterste grens te bereiken, d.w.z. geen peen-
zaad te gebruiken, dat gedurende vijf Jaar
is bewaard gebleven. Bovengenoemde aan
wijzing van den kiemduur kan als maatstaf
dienen, met welke overgebleven zaden we
het wel kunnen probeeren en dit zijn dus
die, waarvan de kiemkracht twee en meer
jaren duurt. Daarbij wordt dan wat meer
zaad gebruikt dan normaal. In dit verband
dient nog meegedeeld dat er kweekers zijn,
die het liefst, van overjarig slazaad gebruik
maken en van dat van andijvie. Hierdoor
zou minder spoedig doorschieten het ge
volg zijn. Bekend is ook dat zaden van me
loenen en komkommers meestal niet jong
maar twee- a driejarig worden gebruikt,
omdat versch zaad niet zelden sterk
groeiende en minder vruchtbare planten
voortbrengt.
Bij dit alles zal de lezer misschien de op
merking maken, dat dan ook van de ge
dachte dient te worden uitgegaan, dat de
zaadhandelaar nieuw zaad levert. Wanneer
dit bij ontvangst reeds ouder is kan moei
lijk worden bepaald hoe groot de gebruiks
waarde na een jaar nog is. Hierbij dient
opgemerkt dat de zaadbandel wel degelijk
nieuw zaad levert. Elke goed bekend
staande zaadbandel doet. dat en zal, Indien
van het gewenschte soort alleen overjarig
zaad te leveren is. hiervan mededeeling
doen. zoodat de besteller zelf kan beslissen.
Zoo althans is onze ervaring.
Men ruime dus geen zaadrestanten op
vóór de zekerheid is bekomen dat nieuw
zaad te koop is en betrachtte aan de hand
van bovenstaande gegevens zuinigheid met
„goed" bewaarde restanten.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de Re
dactie onder motto: „Tuinbouw".
WIELRENNEN.
GEEN RONDE VAN DUITSCHLAND.
De Duitsche Wielerbond heeft besloten dit
jaar de ronde van Duitschland niet te rijden.
(2 lijnen)
AMSTERDAM, 17 Januari.
Stond de eerste weekstaat der Nederlandsche
bank geheel en al in het teeken van de omvang
rijke eischen, die tijdens de jaarwisseling aan
het crediet der circulatiebank werden gesteld, de
tweede bankstaat geeft, vooral ten opzichte van
de verhouding tot het rijk, een niet onbelang
rijke ontspanning te aanschouwen.
Alhoewel nog niet kan worden gezegd, dat de
loopende behoeften van de schatkist een merk
bare vermindering hebben ondergaan,, toch is het
een gunstig verschijnsel, dat opnieuw de moge
lijkheid is gebleken bij de particuliere banken
schatkistpapier te plaatsen. Door het terug
vloeien van gelden naar deze instellingen werd
de mogelijkheid geopend tot het opnemen van
schatkispapier. Met de opbrengst daarvan kon
het rijk een bedrag dat rechtstreeks bij de
Nederlandsche bank was ondergebracht, aan
zienlijk verminderen en de teruggang bedraagt
f. 25 millioen, terwijl daarnaast het totaal daalde
van f.258 millioen tot f.233 millioen.
Ten aanzien van de overige posten van den
weekstaat zijn geen omvangrijke wijzigingen inge
treden. Wederom kan men. na een gestadige
stijging gedurende de laatste maanden van het
vorige jaar een vermindering waarnemen ten
opzichte van het uitstaande bedrag aan zich in
omloop bevindende bankbiljetten. Daalde de cir
culatie in den vorigen weekstaat met bijna f. 7
millioen, thans is een verdere daling aanwezig
met bijna f. 10 millioen tot 1.543 milliard. Het
terugvloeien van bankpapier kan men in dit
verband als een gunstig verschijnsel beschouwen.
Duidelijk immers heeft men in de afgeloopen
maanden kunnen waarnemen, dat bij de spaar
banken in ons land onophoudelijk, naar verhou
ding aanzienlijke, bedragen werden opgevraagd.
Herhaaldelijk echter heeft men daarbij kunnen
constateeren, dat deze bedragen door het publiek
zonder noodzaak werden aangehouden. Men
wenschte slechts „over contante middelen" te
beschikken, al had men er eigenlijk geen directe
bestemming voor. Indien echter een dergelijke
neiging tot het oppotten van betalingsmiddelen
op groote schaal naar voren komt, dan is het
geen wonder, dat extra zware eischen aan de
centrale notenbank worden gesteld, hetgeen on
herroepelijk tot een aanzienlijke stijging van de
post „bankbiljetten in omloop" moet leiden.
Naarmate het hamsteren van bankbiljetten
achterwege blijft zal het tot de mogelijkheden
behooren, dat ook in de naaste toekomst een
verdere terugvloeiing van bankbiljetten bij de
Nederlandsche bank plaats heeft. Mede gezien
het feit, dat de regelmatige, bijna zonder belem
meringen functlonneerende goederen voorziening
voor onmiddellijk levensonderhoud vrijwel zonder
stagnatie geschiedt, zou men zulks kunnen ver
wachten.
De middagbeurs.
De ondernemingslust ten opzichte van de
Effectenbeurs is weer aan het tanen. En er
zijn dan ook maar weinig opdrachten. Van
daag was de handel van geringe afmetin
gen en daarbij bestond aanvankelijk een
ongeanimeerde stemming. De koersen leg
den een neiging tot afbrokkelen aan den
dag en klaarblijkelijk hield dit verband
met het gebrek aan affaire. Later op den
middag werd wat meer belangstelling aan
den dag gelegd en tevens ging dit gepaard
met een verbetering, zoodat de koersen op
de locale markt meerendeels ot> ongeveer
het hoogste punt van den dag kwamen te
lieden.
De omzetten in Olies waren klein en het
aantal stukken, dat van eigenaar verwissel
de, was gemakkelijk te tellen. Bij de ope
ning werd iets beneden het vorige slot ge
handeld en vervolgens voltrok zich nog een
kleine inzinking, doch omstreeks midden-
beurs kon herstel worden waargenomen en
het slot kwam op ongeveer het peil van
gisteren.
In de Amerikaansche Petroleumaandeelen
was bijna niets te doen. De afaire in In-
dustrieelen was on beteeken end. Aku's ech
ter veroorzaakten eenige beweging en lie
pen. na gedrukte opening, langzaam aan
iets naar boven. Unilevers lagen vrijwel
onbewogen in de markt evenals de Philips-
aandeelen
De minder courante Industrieelen had
den een ongeanimeerd voorkomen, hoofd
zakelijk tengevolge van het gebrek aan
belangstelling. Op de Scheepvaartafdeeling
bepaalde de handel zich ln hoofdzaak tot
Scheepvaart Unies en Oude Vaarten.
Scheepvaart Unies zakten in tot 178 3/4%
maar wisten, zich daarna lichtelijk te re-
dresseeren.
Ook Oude Booten en Japanlij nen golden
Iets lager. De Suikermarkt was stil. Voor
HVA's bestond oorpronkelijk eenig aanbod,
in verband waarmede de koers achteruit
ging van 445 tot 442 Op het verlaagde
niveau werd echter weer materiaal uit de
markt genomen en tenslotte werd gehan
deld op het peil van de openingsprfjzen.
De minder courante Suikeraandeeïen wa
ren lusteloos. De Rubberrubriek was kalm,
Amsterdam Rubbers volgden na prijshou-
denden inzet een benedenwaartsche rich
ting, doch ook hier kon later verbetering
worden waargenomen. De meeste incouran
te soorten waren wat lager. De Tabaks-
markt lag verlaten. De stemming was aan
den gedrukten kant. Deli Batavia's kwa
men wederom eens beneden de 200 procent,
Senembah's zagen zich eenige procenten
ontgaan, terwijl Oude Deli's eenige punten
lager waren.
Voor Amerikaansche Waarden bestond
weinig animo. Het koersverloop van New-
York werkte niet inspireerend en in na
volging van Wallstreet werd meerendeels
beneden de prijzen van gisteren gehandeld,
waarbij onder beurstijd slechts kleine va
riaties werden meegemaakt. Voor Maxwells
was de attentie sterk bekoeld. Na prijshou
dende opening zakte de koers in tot 35%,
waarna weerstand werd geboden.
De Nederlandsche Beleggingsafdeeling was
kalm. De 3 tot 31/; procents obligatiën zak
ten nog een kleinigheid in en liepen naar
beneden tot 88 3/8 waarna echter de
koers weer een fractie naar boven ging. De
overige Nederlandsche Staatspapieren wa
ren nauwelijks veranderd. De 3% Indische
leeningen lagen gedrukt in de markt. Pro
vinciale en Gemeentelijke obligatiën waren
•roed gedisponeerd. Pandbrieven onroo-inia-
met slechts kleine koersverschillen.
Prolongatie 2 3/4 pCt.
OFFICIEELE VALUTAKOERSEN
DER NEDERLANDSCHE BANK.
Valuta's (schriftelijke en tel. transacties)
New-York 1.88 3/16—1.88 9/16; Berlijn 75 28—
75.43: Brussel 30,11—30.17: Helsinki 3.81 3 82:
Stockholm 44,81—44,90; Zürich 43.63—43,71.
Bankpapier:
Berlijn 75,19—75,34; N.-York 1,86^—1,901/4:
Brussel 30,08—30,20; Stockholm 44,76—44,94:
Zürich 43,59—43,75.
