DINSDAG 14 JANUARI 1941
No. 24786
Roosevelt's voorstellen aan
het congres
Aanmelding van personen van
Joodschen bloede
Verduisteren:
8lsfe Jaargang
Goedkeuring verwacht
Karl Megerle over
Amerika
De aanvallen op
Engeland
Tijdelijke toelage aan
lager rijkspersoneel
Zij moet binnen vier weken geschieden
Vrijwilligersregiment in
Noorwegen opgericht
Amerikaansche medicamenten
voor onbezet Frankrijk
17.55 uur
9.43 uur
Uit het Verre Oosten
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaat-sen waar agentschappen
van ons Blad-gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per weekƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden -f* portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
In Amerika duurt de strijd om Roose
velt's voorstellen aan het congres fel voort.
Maar de tegenstanders gelooven niet het
pielt te kunnen winnen.
Senator Nye verklaarde, dat de inwer
kingstelling van Roosevelt's voorstel tot
hulp aan Engeland zou neerkomen op een
oorlogsverklaring aan de as. Volgens de
vooruitzichten zal het congres het voorstel
waarschijnlijk goedkeuren.
„Al deze schreden," aldus Nye, „voeren
tot een situatie, waarin de groote waar
schijnlijkheid bestaat, dat, als de president
een oorlógsverklaring zou eischen, 30 a 35
senatoren zich daarvoor zouden verklaren.
Het volk echter begrijpt in het algemeen
den dieperen zin van het voorstel niet."
De voorzitter van de militaire commis
sie van het Huls van Afgevaardigden, May,
heeft in verband met de voorstellen van
Roosevelt, naar een U. P.-bericht uit Wash
ington meldt, verklaart: „Op grond van dit
voorstel zou de president de geheele vloot
en onze geheele legeruitrusting kunnen
weggeven. Wij zouden dan tot op ons hemd
uitgekleed zijn."
De voorzitter van de marine-commissie,
Vinson, die opdracht heeft gekregen om de
redenen voor de vertraging in de productie
op te sporen, heeft bekend gemaakt, dat hij
een voorstel zal indienen, op grond waar
van de Industrie gedwongen kan worden
de fabricatie van alle niet-milltaire pro
ducten stop te zetten, indien het noodza
kelijk zou zijn de bewapeningsindustrie te
versnellen. Vinson deelde verder mede, dat
men de mogelijkheid overweegt om de
automobielindustrie bijna volledig voor de
vervaardiging van vliegtuigmotoren en
vlipgtuigonderdeelcn in te schakelen.
Senator George heeft doen uitkomen, dat
de Senaat bepaalde wijzigingen in het voor
stel betreffende de hulpverleening aan En
geland zal aanbrengen. Met name zal dit
geschieden door de inlassching van een
clausule, waardoor een „redelijke garantie"
van Engeland voor de geleverde mate
rialen verlangd zal worden. George ver
klaarde, dat dit niet noodzakelijk een. fi-'
nancieele garantie behoeft te zijn. „Als wij
eenige interessen in de Engelsche tin- en
rubberproductie zouden kunnen verkrijgen,
dan zou dit voor ons een goede zaak zijn."
Overigens stemde George zonder terug
houding in met de doelstelling van het
voorstel van Roosevelt.
De republikeinsche leiders uit de staten
van New England hebben eveneens hun in
stemming met het voorstel betuigd.
De leider van de commissie tegen het
deelnemen van Amerika aan buitenland-
sche oorlogen, Armstrong, heeft medege
deeld, dat hij ontslag heeft genomen.
Op de persconferentie heeft men den mi
nister van buitenlandsche zaken. Huil, ge
vraagd, hoe het mogelijk ls, dat Willkie als
particulier een pas voor een bezoek aan de
oorlogszone heeft gekregen. Huil antwoord
de. dat Willkie een der vooraanstaande
personen in de Vereenigde Staten is, zoo
dat het vanzelf spreekt, dat men zijn ver
zoek, zich persoonlijk te kunnen overtuigen
van de positie van Engeland, niet heeft af
gewezen. Willkie heeft geen officieele of
niet-officieeie opdracht, hij reist uit eigen
wil naar Londen.
De verklaring, die Willkie te New-York
heeft afgelegd ten gunste van het plan van
Roosevelt tot het uitleenen van oorlogsma
teriaal aan Engeland, is op felle wijze ge-
critiseerd door den vroegerën republikein-
schen candidaat voor het presidentschap
Landon.
Landon verklaarde tegenover journalis
ten: de buitenlandsch-politiek opvattingen
van Willkie heeft principieel nooit verschilt
van die van Roosevelt. Wanneer Willkie
reeds voor het republikeinsche partijcon
gres zijn standpunt ten aanzien van de
buitenlandsche politiek zou hebben bekend
gemaakt, zou hij nooit tot candidaat voor
het presidentschap zijn gekozen. Had Roo
sevelt zijn buiterilandsch-politieke stand
punt voor de presidentschapsverkiezingen
laten weten, dan zou'hij. naar Landon ver
klaarde, nooit tot president zijn egekozen.
(D.N.B.l
HOPKINS BIJ DEN ENGELSCHEN KONING
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
is de speciale afgezant van Roosevelt, Hop
kins, gisteren door den Engelschen koning
in het Buckingham paleis in audiëntie ofit-
vangen.
DE F AL KL AND-EILANDEN VOOR DE
VEREENIGDE STATEN?
Stefani meldt uit Buenos Aires:
De onderstaatsscretaris voor buitenland
sche zaken van Argentinië, Molinari, heeft
onthuld, dat de overeenkomst tusschen En
geland en de Vereenigde Staten inzake den
afstand van steunpunten een geheime clau
sule behelst, waarhij Engeland zich ver-
nlicht den Vereenigde Staten na den oor
log de Falkland-eilanden af te staan, zon
der zich te bekommeren om de wettige aan
spraken van Argentinië op die eilanden en
ondanks de door president Roosevelt afge
kondigde solidariteit der Amerikaansche re
publieken.
KENNEDY EN BULLITT GEHOORD?
De democratische senator Lark zal, naar
de New York Daily News uit Washington
meldt, aan den Senaat het verzoek richten
om de Amerikaansche ambassadeurs te
Londen en Parijs, Kennedy en Bullitt, door
de senaatscommissie voor buitenlandsche
aangelegenheden te laten ondervragen over
de rol, die de Vereenigde Staten voor het
uitbreken van den Europeeschen oorlog in
Frankrijk en Engeland hebben gespeeld.
Clark heeft geëischt, dat de ambassadeurs
gedwongen zullen worden hun verklaringen
onder eede af te leggen. Clark verklaarde,
dat het Amerikaansche volk het recht heeft
te weten, wat zijn woordvoerders in Londen
°n vooral in Parijs gezegd en gedaan heb
ben.
DE ENGELSCHE KAPITAALS
BELEGGINGEN IN AMERIKA.
De Amerikaansche minister van finan
ciën, Morgenthau, heeft medegedeeld, dat
de Britsche regeering met een groep Ameri
kaansche banken onderhandelingen voert
voor het overnemen van Engelsche kapi
taalsbeleggingen in de Vereenigde Staten.
Een bankiersgroep heeft Engeland reeds
een aanbieding gedaan. De onderstaats
secretaris- van-het Britsche ministerie van
financiën. Phillips, heeft Morgenthau ver
klaard. dat de Britsche regeering bereid is
met de Amerikaansche banken zaken te
doen. De waarde van de door Engeland aan
geboden kapitalen heeft de minister van
financiën niet medegedeeld. (D.N.B.)
In een artikel in de Berliner Boersen-
zeitung. dat als kop draagt „de weg naar
Damascus" schrijft de diplomatieke mede
werker Karl Megerle het hoogst belang
wekkend te vinden, dat Roosevelt in zijn
boodschap aan het congres een nationaal-
socialistischen toon heeft aangeslagen. De
bekende Duitsche publicist wijst erop, dat
de Amerikaansche president in zijn bood
schap het recht op arbeid en den plicht tot
arbeid voor alle Amerikaansche burgers op-
eischt. Verder verlangt Roosevelt de ophef
fing van de bijzondere voorrechten van
enkelen en het genieten van de resultaten
van den wetenschappelijken vooruitgang
door allen in den vorm van een hoogeren
levensstandaard. Er moeten meer Ameri
kanen in het genot gesteld worden van een
ouderdomspensioen, van de werkloozenver-
zekering en van de geneeskundige hulp.
Ook mag niet toegestaan worden, dat
:°^iand van de bewanening rii'^ar wordt. De
rijkdom van een volk en het crediet van
"°n staat, aldus verklaarde de president,
zijn gelegen in de productiekracht van de
natie. Dus arbeid in plaats.van goud, con
stateert Megerle. Dit is ook de opvatting
van Roosevelt. Vooropgesteld echter, dat
hij meent wat hij zegt. In ieder geval con-
stateeren wii met genoegdoening, dat zoo
wel Roosevelt alsook de Engelschen zich
gedwongen zien od het gebied der binnen-
landsche economische en sociale volitiek in
nationaal-socialistischen trant te denken
en te spreken Hij schijnt te weten, dat hij
de vraagstukken waarin hij het Amerikaan
sche volk stort, niet met de traditioneele
middelen van de democratische instellingen
kan oplossen. En omdat Roosevelt dat weet.
aldus merkt dr. Megerle ten slotte ot>. vlucht
hij ln dë oorlogs-atmosfeer. klinkt zijn
eisch naar onbeperkte volmachten en schalt
zi.in strijdkreet, dat de Amerikaansche de
mocratie van buiten af bedreigd wordt.
(D.N.B.)
lil den loop van gisteren en in den af-
geloopen nacht heeft het Duitsche lucht-
wapen, volgens berichten van de Ameri
kaansche persagentschappen te Londen, in
verschillendegebieden van Engeland aan
vallen ondernomen.
Bijzonder hevige aanvallen werden ge
daan, aldus Associated Press, op een stad
aan de kust van Zuldwest-Engelamd, tal
rijke brand- en brisantbommen werden
neergeworpen. Ook uit Liverpool en het ge
bied van de Mersey werden aanvallen ge
meld. Door de vliegtuigen, die meer naar
het binnenland doorvlogen, werd. otflc de
Noordoostkust van Engeland bczoch't;
(DJLB.)
OOK VERHOOGING MINIUM
KINDERTOELAGE.
Het verordeningenblad bevat een besluit
van den secretaris-generaal van de depar
tementen van financiën en van binnen-
landsche zaken betreffende toekenning van
een tijdelijke toelage aan het rijkspersoneel
en verhooging van het minium van de kin
dertoelage
Deze beschikking luidt als volgt:
Artikel 1. Met ingang van 1 December
1940 wordt aan het gehuwde rijkspersoneel
in vasten en tijdelijken dienst of op arbeids-
overeènkomst naar burgerlijk recht werk
zaam, een tijdelijke toelage verleend van
zes ten honderd van de bruto-wedde of
het bruto-loon, voor zoover de bruto-wedde
of het bruto-loon, vermeerderd met deze
toelage, een bedrag van f.1900,'sjaars
niet overschrijdt. Het bovenstaande is niet
van toepassing, wanneer ingevolge een al-
gemeene loonsverhooging na 31 December
1937 de wedde of het loon van vorenbedoeld
rijkspersoneel is verhoogd.
Artikel 2. Met ingang van 1 Januari 1941
wordt, bij wijze van tijdelijken maatregel,
het minimum bedrag van de kindertoelage
bedoeld n artikel 21, eerste lid, onder a, en
in artikel 24, zevende lid, van het bezoldi
gingsbesluit burgerlijke rijksambtenaren
1934, van f.60..— 'sjaars, f. 1.15 per week
of f.5.per maand, per kind, opgevoerd
tot f. 75.— s jaars, f. 1.45 per week of f. 6.25
per maand, per kind.
OM NAAST DUITSCHLAND AAN DEN
OORLOG DEEL TE NEMEN.
Vidkun Quisling, de leider der nationale
Noorsche beweging, heeft Zondag voor de
radio een oproep uitgesproken om actief»
schouder aan schouder, met de Duitsche
kameraden te strijden voor de nieuwe orde
in Europa.
Hij riep den luisteraars op, toe te treden,
tot een nieuw „vrijwilligersregiment Nord-
land", dat thans is opgericht. Hij verklaar
de verder, dat Duitschland tegen het En
gelsche despotisme ter wereld een algemeen
Europeeschen vrijheids- en onafhankelijk
heidsstrijd voert en dat de. Noren daarom,
uit vrijen wil aan de zijde van Hitier en
Duitschland voor de gemeenschappelijke
zaak van het Germaansche volk voor het
nieuwe Europa wilden strijden. (D.N.B:)
KLACHT VAN DUITSCH EPISCOPAAT.
Katholieke geestelijken uit West-Duitsch-
land hebben dezer dagen aan het presi
dium van het Duitsche episcopaat een uit
voerig rapport toegezonden over de ver
nieling van kerkelijk bezit door Engelsche
vliegtuigen. Het rapport ging vergezeld van
een aantal fotografische opnamen, die den
omvang der schade duidelijk aantoonden.
Vooral betrof het hierbij de vernielingen in
de omgeving van de stad Dusseldorf ad.
Rijn, waar bij een aanval twee kerken, een
klooster en een katholiek gezellenhuis zwa
re bomtreffers kregen.
In het rapport wordt er op gewezen, dat
de schade, die aan de kloostergebouwen is
berokkend, bijzonder zwaar is, daar bierbij
kostbare historische kerkbeelden en orna
menten vernield zijn. De schade, welke de
aanvallen der Engelschen aan de Katho
lieke Kerk in de laatste tien a twaalf
maanden hebben berokkend, worden door
de bevoegde kerkelijke instanties op vele
honderdduizenden rijksmark geraamd,
zonder mee te rekenen' de historische
schilderstukken en ornamenten, welker
waarde in het geheel niet te ramen valt.
Ook ditmaal verzoeken de geestelijken,
zooals reeds in vorige gevallen dat het
episcopaat het rapport aan het Vaticaan
zal opsturen. (D.NJ3.)
In Bishop Auckland heeft Dalton een
rede uitgesproken, mj verwees naar het
besluit ten aanzien van zekere goederen-
zendingen, die door het Amerikaansche
Roode Kruis in het onbezette Frankrijk
moeten worden verdeeld.
Hij zeide: „Op verzoek van president Roo
sevelt heeft de Britsche regeering besloten
zekere goederen toe te laten .tot het onbe
zette deel van Frankrijk, wanneer zij onze
controle passeeren. Deze goederen zullen
worden beperkt tot. medische artikelen in
engeren zin, voorts tot vitamine-prepara
ten, gecondenseerde melk en kleeren voor
zuigelingen. De goederen zullen door agen
ten van het Amerikaansche Roode Kruis
en door kinderklinieken en ziekenhuizen
worden gedistribueerd.
Er worden strenge Waarborgen opgesteld
tegen een misbruik van deze overeen
komst.
Het verordeningenblad bevat een veror
dening van den rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied betreffende
den aanmeldingsplicht van personen van
geheel of gedeeltelijk Joodschen bloede.
Volgens deze verordening moeten de
genen, die geheel of gedeeltelijk van
Joodschen bloede zijn en hun verblijf
hebben in het bezette Nederlandsche ge
bied, aangemeld worden overeenkom
stig de navolgende bepalingen.
1. In den zin van de verordening
wordt een persoon als geheel of gedeel
telijk van Joodschen bloede beschouwd,
indien hij van ten minste een naar ras
voljoodschen grootouder stamt.
2. Een grootouder wórdt zonder meer
als voljoodsch aangemerkt, wanneer
deze tot de Joodsch-kerkelijke gemeen
schap behoord heeft of behoort.
Bij twijfel of een persoon als geheel
of gedeeltelijk van Joodschen bloede
moet worden aangemerkt, beslist daar
over op gedaan verzoek de rijkscommis
saris voor het bezette Nederlandsche
gebied of de door hem aangewezen in
stantie. Tegen deze beslissing is geener
lei voorziening toegelaten.
Tot het doen van een dusdanig verzoek
is gerechtigd:
iedere Duitsche instantie in het hezette
Nederlandsche gebied; de ambtenaar voor
de aanmelding en de betrokkene.
Tot aanmelding is gehouden de persoon,
die aangemeld moet worden. Moet een han
delingsonbekwame of een persoon, wiens
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan ging heden onder
te 9.51 uur en kwam op te
19.39 uur.
.J
Wij behouden ons het recht voor te allen
tyde verdere uitzendingen te verhinderen,
wanneer de voorwaarden, die wy gesteld
hebben, niet in acht worden genomen".
(A.N.P.)
ENGELSCH-JAPANSCHE CONFERENTIE
VERWACHT.
Een persbericht uit Singapore meldt: Be
richten, die in Singapore zijn aangekomen,
melden dat de Britsche regeering het plan
bestudeert voor een overeenkomst,, welke
den regeeringen van Groot-Brittannië en
Japan de mogelykheid zal geven de door
de economische controle van den oorlogs
tijd in beide landen vastliggende Japansche
en Britsche gelden op te nemen en uit te
wisselen.
Men overweegt eveneens een regeling tot
uitwisseling van kry'gsgevangenen en men
verwacht, dat binnenkort in Tokio een En-
gelsch-Japansche conferentie gehouden zal
worden.
In dit verband wordt bovendien gemeld,
dat de autoriteiten in- de verschillende dee-
len van het Britsche wereldryk de Japan
sche depositobanken en andere instellin
gen, die onder hun jurisdictie vallen, con
troleeren. (Domei).
INDOCHINA EN THAILAND.
Vier Thailandsche vliegtuigen zyn op 10
Januari neergeschoten, zoo meldt een Indo-
Chineesch frontbericht. Twee werden door
het luchtafweergeschut, twee door het
luchtwapen neergeschoten. De opmarsch
van de op verscheidene plaatsen in de pro
vincie Cambodja binnengedrongen Thai
landsche troepen is, volgens hetzelfde be
richt. in verbitterde gevechten gestuit De
nieuwe Fransche opperbevelhebber van de
Indo-Chineesche troepen generaal Mor
dant. wordt Woensdag in Saigon verwacht.
Generaal Maurice Martin, die tot dusverre
opperbevelhebber was, keert naar Frank-
ryk terug. (DN.B.)
handelingsbekwaamheid beperkt is, worden
aangemeld, dan zyn in diens plaats zyn
wetteiyke vertegenwoordiger en degenen,
die de daadwerkhjke zorg voor dien per
soon op zich hebben genomen, tot de aan
melding gehouden.
De aanmelding moet binnen vier weken,
te rekenen vanaf den dag van inwerking
treding van deze verordening, plaats vin
den. Is de burgemeester der gemeente
Amsterdam ambtenaar voor de aanmelding,
dan bedraagt die termyn tien weken.
Indien de voorwaarden welke aan de ver
plichting tot aanmelding ten grondslag lig
gen, eerst na de inwerkingtreding van deze
verordening Ontstaan, dan moet de aan
melding binnen twee weken na het feit,
datde verplichting tot* aanmelding doet
ontstaan, worden gedaan. Deze termyn
verstrykt evenwel niet eerder dan na ver
loop van bovengemelden termyn.
Bevoegd tot het ln ontvangst nemen der
aanmelding (ambtenaar voor de aanmel
ding) is de burgemeester of het hoofd der
rijksinspectie van de bevolkingsregisters,
bij wien het bevolkingsregister of het ver-
biyfsregister wordt gehouden, waarin de
aan te melden persoon ls opgenomen of
dient te zyn opgenomen.
De aanmelding geschiedt schriftelijk.
Zij moet bevatten: den naam en de
voornamen van den aan te meiden per
soon, plaats en datum zijner geboorte:
woon- of verbiyfplaats met opgave van
straat en huisnummer; voor wat be
treft personen, die na 30 Januari 1933
in' het rijk in Europa geïmmigreerd
zyn, moet voorts de Laatste woonplaats
worden vermeld, welke zij in het tegen
woordige gebied van het Groot-Dult-
sche rijk (met inbegrip van het protec
toraat Bohemen en Moravië) of van
het gouvernement-generaal voor het
bezette Poolsche gebied hebben gehad;
nationaliteit en eventueele vroegere na
tionaliteiten; kerkelijke gezindte; be
roep of werkzaamheid; opgave of hij
ongehuwd, gehuwd, weduwnaar of we
duwe, of gescheiden van echt is; op
gave, hoeveel Joodsche grootouders hij
heeft.
De ambtenaar voor de aanmelding moet
de hoedanigheid van den aangemelde als
persoon van Joodschen bloede in het be
volkingsregister of in het verblijfsregister
aanteekenen.
Hy geeft ten name van den aangemel-
den persoon een bewys af, waaruit biyfct,
dat deze heeft voldaan aan de verplichting
tot aanmelding volgens deze verordening.
De aangemelde persoon moet aan den
ambtenaar voor de aanmelding voor de
uitreiking van het aanmeldingsbewys één
gulden aan leges vooruitbetalen.
Hy, die door zyn schuld niet aan de
hem rustende verplichting tot aanmelding
voldoet, wordt gestraft met gevangenisstraf
van ten hoogste vyf Jaren.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
Een luchtbeschermingsongevallenfonds in
gesteld. (2e Blad).
Vergeetachtig Nederland. (Binnenland, 2e
Blad).
Avontuur op het ijs van drie jongelieden
uit Huizen. (2e Blad).
Buitenland
Roosevelt's voorstellen aan het Congres.
(Ie Blad).
'IE VOORTS LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET TWEEDE BLAD.
