De strijd tegel* Engeland
1941
STADSNIEUWS
.j
No. 24778
81ste Jaargang
ZATERDAG 4 JANUARI 1941
Verwoestingen ie Londen
Serena en von Papen
aan het woord
Uit Amerika
Verduisteren:
17.41 uur
9.49 uur
17.42 uur
9.48 uur
Verspreide Berichten
Alle begin is moeilijk.
Ijs in de singels nog
onbetrouwbaar
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
IS UW RADIO DEFECT?
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenf 2*36
per week ƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden -f- portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Bij de jongste bombardementen van het
Duitsche luchtwapen op Londen zijn, naar
de Londensche correspondent van het Hon-
gaarsche blad „Uj Magyarsag" meldt, o.a.
het gebouw van Reuter, de persclub en het
gebouw van de „Daily Telegraph" verwoest
Een verschrikkelijk beeld van vernieling
biedt de Newgate Street, waar alle gebou
wen zijn ingestort. Er is niets meer dan één
geweldige puinhoop te zien. De correspon
dent merkt op, dat hij een dergelijke ver
woesting alleen nog maar te Southampton
had gezien.
Bij uitzondering heeft de Engelsche cen
suur ditmaal het noemen van de namen dei-
getroffen straten toegestaan. (D.N.B.)
MAATREGELEN IN ENGELAND.
Tegelijk met de aankondiging van de ver
mindering van het vleeschrantsoen heeft
de Engelsche minister van voeding gewaar
schuwd voor de vleeschschaarschte" tijdens
het weekeinde „als gevolg van tijdelijke
leveringsmoeilijkheden
Voor met verlof zijnde leden van de weer
macht zijn de vleesch- en suikerrantsoenen
verminderd. Het Engelsche ministerie van
voeding, heeft verder mededeeling gedaan
Van controle op de prijzen van eieren en
van de verplichting tot aanmelding van
paarden, daar met ingang van 1 Februari
liet voer gerantsoeneerd wordt.
Naar .de „Daily Sketch" meldt, za in ver
band met de kolenschaarschte het aantal
personentreinen in Engeland beperkt wor
den. (D.N.B.)
MEENING VAN WARD PRICE.
De bekende journalist Ward Price schrijft
in de Daily Mail onder het opschrift: „In
den loop der komende zes maanden staan
of vallen wij" o.a.:
„Een jaar geleden hadden wij slechts een
tegenstandei en een machtigen bondge
noot Dat is thans omgekeerd. Buiten de
hulp der Grieken en de medewerking van
kleine groepen stat het Britsche imperium
thans alleen. Duitsohland heeft in het af-
geloopen jaar niet alleen een bondgenoot
met een groot leger, een groote vloot en
een groote luchtmacht gekregen, doch het
heeft ook de heerschappij over de industri-
eele en agrarische hulpbronnen van Europa
verworven, van de Noordkaap tot de Pyre
neeën en van Brest tot de Zwarte Zee.
Wanneer iemand dat voor een jaar gele
den had voorspeld, zou men hem voor gek
verklaard hebben.
Het vorige jaar om dezen tijd vertrouw
den wij te zeer op de Maginotlinie. Laat ons
thans niet te zeer op de Vereenigde Staten
vertrouwen. Sir Walter Layton, de direc
teur-generaal van het ministerie van Le
vensmiddelenvoorziening heeft uit Amerika
het bericht meegebracht dat het resultaat
van de Amerikaansche inspanningen niet
met het voorjaar, doch pas tegen den na
zomer verwacht kan worden. De menschen
moeten niet denken, dat dit jaar een vloed
van wapens uit Amerika zal komen".
IERSCHE OPROEP.
Het voornaamste orgaan van de Iersch-
Amerikanen heeft een hartstoohtelijken
oproep tot het Amerikaansche volk gepu
bliceerd, om Engeland niet te steunen bij
een opnieuw bezetten van Ierland. In een
hoofdartikel herinnert het blad aan de
Engelsche terreurheerschappij in Ierland,
na den wereldoorlog. Op een massabetoo-
ging van de Iersch-Amerikanen in het New
Yorksche hotel Astor werd een resolutie
aangenomen om de Vereenigde Staten van
Amerika buiten den oorlog te houden en
ts voorkomen, dat Ierland opnieuw een
werktuig van de imperialistische politiek
van Engeland wordt. Ook de in New-York
vertoevende Iersche journalist O. Flaherty
deed in een artikel aan de Amerikaansche
openbare meening hetzelfde verzoek.
(D.N.B.)
In alle gebouwen der fascistische partij
is gisteren het feit herdacht, dat de Duce
16 jaar geleden in de Kamer afrekende
met de vijanden van het fascisme. De se
cretaris der partij, minister Serena, heeft
een radiorede gehouden, waarin hij onder
meer zeide. dat het Duitsche en het Ita-
liaansche volk de ware voorwaarden heb
ben opgesteld voor de toekomst der vol-
keren-vrede in gerechtigheid, den heiligen
oorlog der ontrechten tegen de plutocra
ten, der onderdrukten tegen de onderdruk
kers, der proletariërs tegen ae winzucht der
internationale Joden en vrijmetselaars, dus
tegen dezelfde vijanden van gisteren, van
daag en morgen Het is de plicht van de
jonge krachten der Europeesche revolutie,
deze vijanden te vernietigen. Men heeft be
weerd. dat deze oorlog zijn oorsprong
slechts heeft in een koud, berekenend im
perialistisch streven der spilmogendheden.
Niets is onjuister dan deze bewering en het
is voldoende te herinneren aan het geduld,
waarmede Duitscbland en Italië zich heb
ben gewijd aan de zaak van den vrede na
München. Toen het echter duidelijk was,
dat Engeland de ketens der volken nog
vaster wüde smeden, hebben de volken van
Italië en Duitschland en hun groote leiders
den weg van eer en strijd gekozen. Op het
uitgestrekte strijdtooneel van Poolcirkel tot
aequator zal over het lot der menschheid
beslist worden. De Britsche hegemonie
tracht wanhopig haar posities te behouden,
doch het moderne Carthago zal ondanks
de hulp van overzee zijn lot niet ontgaan.
(D.N.B.)
Bij de jaarwisseling heeft de Duitsche
ambassadeur te Ankara, von Papen, een
toespraak tot de Duitsche kolonie en het
ambassadepersoneel gehouden,- waarin hij
sprak over de reusachtige successen der
Duitsche oorlogsvoering in het afgeloopen
ij aar en de baanbrekende Duitsche verrich
tingen op politiek, geestelijk en economisch
gebied. De rede van Roosevelt noemde hij
een slag in het gezicht van de historische
waarheid. De Duitsche strijd voor de reor
ganisatie heeft ten doel, dat nooit meer
Fransche of Engelsche machthebbers uit
egoïstische overwegingen de volkeren van
Midden-Europa tegen de belangen van het
Duitsche rijk in het geweer kunnen roepen
en dat in Midden-Europa eindelijk een
blijvende vrede zal heerschen. Duitschland
strijdt voor de reorganisatie van Europa en
voor een rechtvaardigen vrede zonder haat
tegen andere volken, aldus von Papen.
Hij sprak ten slotte de hoop uit, dat de
Turksche staatslieden mogen inzien, waar
in het conflict van thans hun ware vrien
den en bun werkelijke belangen te vinden
zijn. (D.N.B.)
CONGRES BIJEEN.
Gisteren is het gedeeltelijk nieuw geko
zen Amerikaansch congres bijeengekomen.
In deze zittingsperiode zal het wellicht
geplaatst worden voor beslissingen, die be-
hooren zullen tot de verst dragende in de
geschiedenis der Vereenigde Staten.
Voor het grootsite deel zal het van dit
congres afhangen en Roosevelt oefent
hierin een nog grooteren invloed uit dan
in het vorige of de Vereenigde Staten
al dan niet actief zullen deelnemen aan den
oorlog.
Men verwacht, dat bij het begin der vol
gende week. nadat Roosevelt Maandag zijn
openingsboodschap zal hebben doen voor
lezen, beslissende debatten zullen plaats
hebben.
Naar 'men aanneemt zal Roosevelt's bood
schap zich bezighouden met den omvang
van de in uitgebreide mate aan Engeland
te verleenen hulp en met den vorm, waarin
die hulp gegeven zal worden. De isolationis-
ten zijn vast besloten, iedere soort, maat
regelen, die ertoe kunnen leiden, de Ver
eenigde Staten in den oorlog te verwikke
len. met beslistheid te bestrijden.
Voorts zal het congres moeten beslissen
over belastingmaatregelen om de kosten
van het gewone budget, ten bedrage van
zeven milliard dollar, te dekken, waaraan
nog niet eens zijn toegevoegt posten voor
de groote bewapening.
Dan zal het congres beslissen over de
kwestie der vaststelling van de hoogste
grens der toelaatbare federale schulden or
65 milliard dollar, voorts over wijziging in
de arbeidswetgeving, waardoor het sta
kingsrecht der arbeiders in de voor de ver
dediging belangrijke bedrijven beperkt zal
worden.
Verder zal beslist worden over de wetten
tegen de spionnage en sabotage, in ver
band met de conclusies van de commissie-
Dies en ten slotte over de verlenging van
de wet op den noodtoestand. (U. P.)
De Senaat telt in totaal 96 en het Huis
van Afgevaardigden 435 leden.
van hedenavond
tot morgeno^u
en van morgenavond
tot Maandagmorgen
De maan komt heden op te
0.24 uur en gaat onder te 12.47
uur; voor morgen zijn deze tij
den respectievelijk 1.28 uur tot
13.09 uur (E. K.).
Hiervan zijn in den Senaat 66 leden en
in het Huis van Afgevaardigden 268 leden
democraten en resp. 28 en 162 leden repu
blikeinen. De rest der leden behoort tot de
z.g. onafhankelij ken en wel twee in den
Senaat en vijf in het Huis van Afgevaardig
den. (D.N.B.)
BOUW VAN SCHEPEN.
President Roosevelt heeft op de perscon
ferentie verklaard, dat op het oogenblik
zooveel scheepstonnage tot zinken wordt
gebracht, dat bij het einde van den oorlog
in de geheele wereld waarschijnlijk een ge
brek aan vrachtschepen zal bestaan. Roo
sevelt heeft derhalve besloten een aanvang
te maken met een bouwprogramma van
tweehonderd koopvaardijschepen en hier
voor nieuwe scheepswerven te doen bouwen
Roosevelt raamde de kosten van dit pro
gramma od 300 a 350 millioen dollar en
deelde mede. dat hij uit het fonds, dat hem
het vorige jaar ter beschikking is gesteld,
een bedrag van 36 millioen dollar voor het
beginnen van den bouw van de scheepswer
ven heeft geschonken. De nieuwe schepen
zullen geheel volgens een standaardmodel
worden vervaardigd en Roosevelt hoopt, dat
men binnen een jaar met de voltooiing kan
beginnen. Het betreft hier, aldus verklaarde
Roosevelt verder, een zeer leelijk uitziend
nlomp scheepstype in den vorm van een
langwerpige tank. Men zal alle onderdeelen
in de staalfabrieken vervaardigen en de
werven alleen gebruiken om deze onder
deelen aan elkaar te lasschen. Ieder schip
zal ongeveer een inhoud van 7500 b. r. t.
hebben.
Op een waag. of hij hiervoor voldoende
staal ter beschikking heeft, antwoordde
Roosevelt, dat hii geloofde, dat de tegen
woordige productie hiervoor voldoende is.
Wat echter de bewapeningselschen betreft,
zoo vreesde hij, dat men binnenkort een
plan tot het verhoogen der staalproductie
ernstig in overweging zou moeten nemen.
Roosevelt deelde verder mede, dat deze
schepen eigendom van de regeering zullen
bliiven en door de federale scheer>vaart-
autoriteiten beheerd zullen worden. Op
een vraag, of dit bouwprogramma in het
belang van Engeland is opgesteld, weigerde
Roosevelt antwoord te geven. (D.N.B.)
President Roosevelt heeft den achturigen
werkdag voor de arbeiders, die tewerk ge
steld zijn bij het inrichten van de door
Amerika en Engeland in de Britsche kolo
niën gepachte steunpunten, opgeheven.
(D.N.B.)
DEGRELLE OVER DEN STRIJD
TUSSCHEN WERELDBESCHOUWINGEN.
De uitgever van het rexistenblad Pays
Reel, Leon Degrelle, geeft in een „groet aan
het jaar 1941" een kort overzicht van de
historische gebeurtenissen in het afgeloo
pen jaar, waarna hij vervolgt:
Het gaat bij dezen oorlog niét om een
zuiver militair conflict, doch om een strijd
tusschen wereldbeschouwingen, waarin zich
millioenen jonge menschen, wat ook hun
vaderland is, solidair voelen. Zij allen loo-
pen met dezelfde hartstochtelijke geestdrift
storm tegen een verouderde egoïstische en
afgetakelde wereld en tegen haar wanorde,
onrechtvaardigheid en verkalkte opvattin
gen. Zij allen te zamen willen deze wereld,
die afgedaan heeft, ten val brengen om
haar in Europa door de gloeiende solidari
teit der harten te vervangen. Het zal het
grootste werk van Adolf Hitler zijn. Wij
hebben vertrouwen in zijn kracht, zijn
menschelijkheid en de grootheid zijner ge
dachten. (D.N.B).
'<w
1 S
PAUL BAUDOIN AFGETREDEN.
De Fransche minister van Staat in het
minister-presidium, Paul Baudoin, heeft
zijn ontslag ingediend, naar officieel uit
Vichy gemeld wordt.
Later werd uit Vichy gemeld, dat maar
schalk Pétain het verzoek om ontslag van
Baudoin heeft aanvaard.
ROOSEVELT ZENDT HOPKINS NAAR
ENGELAND.
President Roosevelt heeft aangekondigd,
dat hij den nieuwen Amerikaanschen am
bassadeur in Engeland de volgende week
zal benoemen. Intusschen zal hij zijn per
soonlijken vriend Hopkins naar Londen
zenden voor een persoonlijke missie, die
twee weken zal duren. (D.N.B.).
GESCHENK VAN DEN DUCE VOOR
GEWONDE SOLDATEN.
Ter gelegenheid van het fascistisch Drie
koningenfeest zullen alle gewonde of zieke
soldaten, die van het front teruggekeerd
zijn en zich in ziekenhuizen te Rome be
vinden, een gave van den Duce ontvangen.
(Stefani).
Ter voorkoming van ongevallen wij
zen wij er met nadruk op, dat het ijs
in de Leidsche singelgrachten nog vol
komen onbetrouwbaar is. Wel lijkt het
hier en daar sterk genoeg om een enke
len persoon te dragen, doch het ijs zit
overal met zwakke plekken en wakken.
Men zij dus gewaarschuwd en blijve
op ijs- en tennisbanen of polderslooten.
OP HET IJS GEVALLEN.
Gistermiddag is de 14-jarige A. B., wo
nende aan den Hooge Morschweg, terwijl hij
op een spoorsloot schaatsen reed, in volle
vaart tegen den wal gebotst, waardoor hij
viel en het linkerscheenbeen brak. De Eerste
Hulpdienst vervoerde hem naar het Acade
misch Ziekenhuis.
LEIDSCH HERVORMD KERKBLAD.
Het Leidsch Predikbeurtenblad der Ned.
Herv. Gemeente, dat gedurende bijna een
halve eeuw gedrukt en verzorgd werd door
de firma Brill is overgegaan naar de druk
kerij der firma P. J. Jansen en zal voortaan
„Leidsch Hervormd Kerkblad" heeten.
Voor ons ligt het eerste nummer, dat door
zijn grooteren opmaak met vette kopjes een
iets forscheren indruk maakt dan zijn voor
ganger.
Dr. J. Riemens spreekt namens het mi
nisterie van predikanten den wensch uit,
„dat daardoor niet alleen aan veler begeerte
moge v/orden voldaan, een blad met rijke
ren inhoud te verkrijgen, maar voorai ook,
dat de geestelijke saamhoorigheid van de
gemeente daardoor moge worden versterkt.
In protestantsche kringen valt de ver
scheidenheid, die niet alleen begrijpelijk,
maar ook goed kan zijn, zoo licht uiteen tot
verdeeldheid, waarbij men elkander niet
meer verstaat en zelfs geen kennis meer
neemt van elkanders overtuiging. Wil men
echter naar den geest van het Evangelie
leven dan moet daar zijn „de eenigheid des
Geestes door den band des vredes" (Efeze
4 3).
Ten einde nu die geestelijke saamhoorig
heid te versterken en op te bouwen, wordt
dit blad gesticht, met opoffering van ver
schillende wijkblaadjes, welker inhoud groo-
tendeels in dit blad zal worden onderge
bracht.
Moge het blijken, dat hierdoor in een
behoefte van het gemeenteleven wordt voor
zien, en moge Gods zegen op dit ons pogen
rusten".
Voorts bevat dit eerste nummer de ge
bruikelijke predikbeurten voor Leiden en
omgeving, de officieele berichten van den
kerkeraaü, een artikel over de inrichting
der Kerk. het wijknieuws, een Schrift-over
denking en een artikel onder het opschrift
..Kerk en Wereld" onder welken naam voor
j en na artikelen zullen worden geolaatst. die
Je leer en het leven der Kerk zullen bespre-
Iken ten opzichte van haar houding tot de
I wereld.
COMMISSIE APOTHEKERSASSISTENTS
EXAMEN.
Tot leden van de commissie, welke hier
ter stede zitting houdt en die gedurende
het jaar 1941 belast is met het afnemen
van de examens van apothekers-assistent
zijn benoemd: tot lid en voorzitter prof. dr.
W. A. Goddijn alhier; tot leden: dr. W. van
Rijn te Oosterbeek, en dr. A. Keilholz te
's-Gravenhage, met bepaling, dat eerstge
noemde den voorzitter bij verhindering zal
vervangen; tot plaatsvervangende leden:
dr. D. H. Wester te 's-Gravenhage; dr. J.
A. C. van Pinxteren te Hillegersberg; C. G.
Baert te 's-Gravenhage; G. Beudeker te
's-Gravenhage. Aan de commissie is toege
voegd als deskundige: W. G. Aldershoff
alhier.
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
Zware brand in de St. Vincentiusschool te
Den Haag. (Gemengd, 3e Blad).
Dijkval op Noord-Beveland; schade meer
dan f. 100.000. (Gemengd, 3e Blad).
Het ijs in de omgeving; voor tochten zeer
onbetrouwbaar en gevaarlijk. (2e Blad)
Buitenland
De verwoestingen in Engeland. (Ie Blad).
Scheepsbouw in Amerika. (Ie Blad).
«IE VOORTS „LAAGSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAPGINA 2 VAN HET DERDE BLAD.
Bel 24244
De Radiotechmsche Dienst IEMCO n.v.
NIEUWE RIJN 32.
6788 (Ingez. Med.)