ZATERDAG 28 DECEMBER 1940 No. 24773 De luchtactie is hervat Verduisteren: 1940-1941 Sfsfe Jaargang Rede van Farïnacci Een nieuwe Engelsche oorlogsleening Finland voor moeilijkheden Verspreide Berichten 17.33 uur 9.51 uur 17.34 uur 9.51 uur Nieuwjaar-wenschen EERSTE BLAD Feiten van den dag IS UW RADIO DEFECT? LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen .waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per Tegel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) De luchtoorlog is hervat, aldus het DNB. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben giste ren hun aanvallen op schepen aan de Engelsche Oostkust gericht. Ten Oosten van de monding van de Theems is een schip van 8000 tot 10.000 ton op succesvolle wijze aangevallen en met twee bommen van middelzwaar kaliber midscheeps getroffen. Sterke ontploffingen en rookwolken waren merkbaar. Daar een bom de machinekamer trof en een ketelontploffing veroorzaakte, valt aan te nemen, dat het schip inmiddels gezonken is. In den loop van Donderdagavond bom bardeerden de Engelschen Bordeaux. De aanval werd ten uitvoer gelegd in een vorm, die geenerlei militaire of tactische beteekenis te zien gaf. Onder de Fransche burgerbevolking vielen eenige dooden eri gewonden. Het Duitsche luchtafweergeschut ant woordde onmiddellijk energiek op den aan val en "verdreef de aanvallers met buiten gewoon goed gericht systematisch vuur. Eenige bommenwerpers zijn waarschijnlijk zoo zwaar getroffen, dat zij wel nauwelijks naar hun basis kunnen zijn teruggevloogen. Een toestel van het type Handley Page werd brandend neergeschoten, waarbij een lid der bemanning werd gedood. De drie ande ren konden met behulp van hun valscherm landen. Naar het DNB verder nog van welinge lichte militaire zijde verneemt, hebben En gelsche vliegtuigen niet alleen Bordeaux, maar ook St. Main, Dinard en Lessay aan gevallen. Onder de Fransche bevolking hebben deze aanvallen verbittering gewekt. De Engelsche batterijen en luchtafweerge schut te Gibraltar hebben, naar uit La Li- nea aan het DNB wordt gemeld, een Fransch vliegtuig neergeschoten, dat van Marokko kwam en in Noord-Oostelijke richting vloog. Het toestel stortte in zee. 'De vijf in zittenden kwamen om het leven. Volgens tot dusver nog niet bevestigde geruchten zouden zich aan boord van het vliegtuig twee invloedrijke persoonlijkheden van de huidige Fransche staatsleiding heb ben bevonden, die op weg waren naar Vichy. Het toestel zou van Fransch-Marokko naar Toulon of Marseille onderweg zijn geweest. Ten einde zich doeltreffender te kunnen weren tegen de Engelsche vliegers, die het Zwitsersche rechtsgebied schenden, heeft de Zwitsersche regeering de luchtdoelafdee lingen onder de wapenen geroepen en het aantal luchtdoelbatterijen in de voor naamste steden verhoogd (Stefani) „WIJ HEBBEN DE ZEKERHEID, DAT DE OVERWINNING ONS ZAL ZIJN". De Italiaansche minister Farinacci heeft in Cremona een toespraak gehouden voor de fascisten. Hij behandelde de belangrijke problemen van het oogenblik. Wanneer de Engelschen, zoo zeide hij, verklaren, dat de Middellandsche Zee net voornaamste front van- den oorlog vormt en er den nadruk op leggen, dat zij juist tegen Italië de militaire krachten van een groot deel van hun imperium in het veld hebben gebracht, dan is dat voor Italië een aan leiding tot bijzonderen trots. Eén slag is niet beslissend voor de overwinning. Beslissend is, dat het doel wordt bereikt. Dit doel zal bereikt worden. Omtrent de wijzigingen in het Italiaan sche opperbevel verklaarde Farinacci, dat men, meer dan noodig was, gesproken had over een zekere aflossing van de wacht. Het is eenvoudig dwaas te gelooven, dat een zekere mutatie in Italië en vooral bij de mannen van het regime reacties zou heb ben gewekt. Wij hebben de zekerheid, zoo besloot Fa rinacci, dat de overwinning ons zal zijn. Wij zijn er zeker van, dat de offers onze generatie groot zullen maken. De kanselier van de Engelsche schatkist sir Kingsley Wood, heeft voor de radio aan gekondigd, dat op 2 Januari a s. een nieuwe 2^2% oorlogsleening zal worden uitgegeven. De middelen, zoo betoogde de minister, zijn echter nog niet voldoende. Nieuwe bronnen zullen moeten worden aangeboord, om de zen voor Engeland zoo kostbaren oorlog voort te zetten en de Engelsche soldaten van de wapens te voorzien die zij in den strijd tegen den goed uitgerusten tegen stander noodig hebben. Ook moet de schat kist er rekening mede houden, dat Enge land in de eerste jaren na den oorlog zeer veel van de oorlogsschulden zal moeten te rugbetalen. Daarom is de regeering voor nemens om op 2 Januari ook een nieuwe leening in den vorm van 3% spaarbonnen uit te geven, die pas van 1955 tot 1965 kun nen worden afgelost. Op beide leeningen kunnen ook de minder bemiddelden in kleinere coupures inschrijven. Ten slotte deed de minister nog eens een dringend be roep op het publiek, zooveel mogelijk geld aan den staat te geven om den oorlog te kunnen financieren. (DNB). EEN AGRARISCHE KWESTIE. United Press meldt: Het moeilijkste probleem, dat het vredes verdrag van Moskou Finland gegeven heeft: de „volksverhuizing" van ongeveer 80.000 boeren met hun gezinnen, is nog slechts in theorie opgelost, ofschoon er reeds negen maanden na het sluiten van den vrede ver- loopen zijn. Reeds in Juni heeft het Fin- sche parlement een wet goedgekeurd, waar bij voor alle vluchtelingen uit het aan Sov- jet-RUsland afgestane gebied, die in den landbouw werkzaam waren en daarin werk zaam willen blijven, land ter beschikking zal worden gesteld. De uitvoering van deze „wet tot bespoediging der kolonisatie" stuit echter op groote moeilijkheden. In hoofd zaak gaan de discussies in de regeerings- commissies en in de pers over de vraag in welke mate men den vluchtelingen gecul tiveerd land en in welke mate onontgon nen land ter beschikking moet stellen. De toewijzinge van ontgonnen land had het voordeël, dat niet alleep het kolonistenpro bleem werd opgelost, maar dat ook een be langrijk deel braakliggend land bebouwd zou worden, hetgeen voor de eigen verzor ging van Finland van het hoogste belang is. Volgens verklaringen van officieele zijde is Finland door het vredesverdrag name lijk van een levensmiddelen uitvoerend land tot een staat, die levensmiddelen moet im porteeren, geworden. Daar Finland door den huidigen oorlog van zijn vroegere markten is afgesneden is het in sterkere mate afhankelijk van zijn eigen levensmiddelenproductie. Van zuiver economisch standpunt bezien ware dus de toewijzing van onontgonnen land de beste oplossing en op dit punt stemmen alle par tijen overeen. Degenen echter, die wen- schen dat den vluchtelingen ook geculti veerd land ter beschikking wordt gesteld, zijn van meening, dat het onrechtvaardig zou zijn de kolonisten alleen te belasten met de vruchtbaarmaking van woeste gron den. De vluchtelingen worden in de eerste plaats gesteund door de agrarische partij, die in parlement en regeering grooten in vloed heeft. De partij verklaart dat hét Fiiische volk den vluchtelingen beloofd heeft dat zij schadeloos gesteld zullen wor den voor alles wat zij in het ontruimde ge bied moesten achterlaten. Het zou onrecht vaardig zijn, indien men den vluchtelingen, die reeds het meeste geleden hebben, ook nog de last van den agrarischen heropbouw op de schouders zou laden. De vluchtelin gen zelf verklaren dat zij niet als pioniers de bosschen in willen trekken en niet in ko lonistenkampen jaren willen wachten dat nieuwe landerijen en boerderijen voor hen beschikbaar zijn. De regeering, waarin de agrarische partij over drie ministerzetels beschikt, heeft zich min of meer aangeslo ten bij het standpunt der vluchtelingen. Zij heeft bepaald dat met de gedeeltelijke onteigening en de verkaveling van groote en middelmatige landgoederen in Zuid- en midden-Finland begonnen moet worden. Dit heeft geleid tot een storm van protesten der bezitters en arbeiders dezer goederen. Daar komt nog bij, dat een groot deel van de door deze verordening getroffen land eigenaren en arbeiders tot het Zweedsch sprekende deel der bevolking behoort. De in het Zweedsch verschijnende bladen oefenen dan ook scherpe critiek uit op de uitvoe ring der wet en geven uitdrukking aan hun vrees, dat deze gebruikt zal worden om de overwegend Zweedsch sprekende deelen van het land te denationaliseeren. Dit argument is op zijn beurt aangevallen door de agra rische partij, die in haar bladen zich er ver ontrust over toont, dat de taalkwestie ver bonden zal worden met een probleem van zoo groote nationale beteekenis als het vluchtelingenvraagstuk. De geheele discus sie heeft meer en meer een politiek karak ter aangenomen, hetgeen het vinden van een goede en rechtvaardige oplossing nog moeilijker maakt. Tengevolge van het vredesverdrag heeft Finland ongeveer 250.000 hectare bouwland verloren, d. i. een tiende gedeelte van zijn geheele akkergebied. Men schat dat onge veer 5 millioen hectare Finsche bodem /oor- landbouwdoeleinden geschikt gemaakt kan worden. Een kort geleden opgerichte maat schappij voor landontginning heeft de re geering plannen voorgelegd voor de culti veering van 300.000 hectare land in een tijdsbestek van twee a drie jaar. Dit plan is gebaseerd op een ondersteuning van de zijde der regeering. De maatschappij vraagt namelijk kapitaal en goedkoope arbeids krachten. DÜITSCHLAND EN AMERIKA'S NEUTRALITEITSWET. De Berlijnsche bladen bespreken de po gingen van. Engeland en Amerika om de neutraliteitswet te ontduiken, alsmede het door Eire uitgesproken verlangen om de neutraliteit onvoorwaardelijk te hanaha ven. De Boersenzeitung herinnert er aan, dat de Valera zich nog eens nadrukkelijk ge noodzaakt heeft gezien om voor de geheele wereld nadruk te leggen op de vastbera denheid van Eire, zijn neutraliteit tegen elke schending met de wapens in de hand te verdedigen. Deze verklaring laat geen achterdeur open en duldt geen ontduiking. Pogingen tot ontduiking worden echter den laatsten tijd in het Engelsche kamp op steeds drei gender wijze ondernomen. Het blad verwijst er naar, hoe den Veree- nigden Staten het denkbeeld aan de hand is gedaan om de neutraliteitswet zoodanig te wijzigen, dat Ierland uit de voor de Ame rikaansche scheepvaart gesperde zone wordt weggenomen, opdat het voor Engeland be stemde Amerikaansche oorlogsmateriaal met Amerikaansche schepen naar Ierland en vandaar naar Engeland gebracht kan worden. In de neutraliteitskwestie, zoo be toogt het blad, heeft echter alleen Ierland te beslissen en Duitschland zal uiteraard alle. pogingen om den Engelschen nieuwe scheepsruimte te verschaffen, met de noo- dige aandacht gadeslaan. De Nachtausgabe laat de volgende waar schuwing hooren: Duitschland heeft het gebied der blokkade nauwkeurig vastge steld. In officieele, aan de geheele wereld ter beschikking staande mededeelingen, is de grens van het gebied, waarin Duitsch land de blokkade tegen Engeland uitoefent, bepaald. In dit gebied kan elk koopvaardij schip aan elke oorlogshandeling worden blootgesteld. De algemeene waarschuwing, die Duitschland tot de koopvaardijschepen van alle landen heeft gericht, om zich niet in dit blokkade-gebied te begeven, is nog steeds van kracht en een wijziging van deze bepalingen ligt niet in het voornemen. HONGAARSCH MINISTER AFGETREDEN. De Hongaarsche minister van Landbouw, graaf Michael Teleki, heeft zijn ontslag in gediend. Over de beweegredenen van zijn ontslag is niets medegedeeld. De bijzondere volmachten der Hongaar sche regeering zijn tot 2 Mei 1941 verlengd. (DNB) ZWEDEN TEVREDEN GESTELD. Het Zweedsche gezantschap in Londen heeft aan het Zweedsche departement van buitenlandsche zaken medegedeeld, dat nauwkeurige onderzoekingen der bevoegde Engelsche autoriteiten tot de conclusie ge leid hebben, dat het Britsche luchtwapen verantwoordelijk is voor de bommen, welke op 29 October j.l. bij Helsingfors gevallen zijn. De Engelsche eegeering heeft, daarop aan de Zweedsche regeering haar leedwe zen met deze schending der neutraliteit uitgesproken en beloofd, de door het bom bardement ontstane schade te vergoeden. (DNB). LANDINGEN OP VLIEGVELDEN IN MEXICO. Aan militaire vliegtuigen der Ver. Staten toegestaan. De Mexicaansche Senaat heeft het voor stel der Amerikaansche regeering aangeno men, waarbij voortaan aan Amerikaansche militaire vliegtuigen, die zich tusschen de Ver. Staten en het Panamakanaal bevin den, het maken van tusschenlandingen op de Mexicaansche vliegvelden Teoeria en Mi- natitlan wordt toegestaan. Echter mogen deze toestellen hoogstens drie officieren, twee soldaten en drie passagiers aan boord hebben. (D.N.B.). van hedenavond tot morgenochtend en van Zondagavond tot Maandagmorgen De maan komt heden op te 8.53 uur en gaat onder te 17.47 uur. Voor morgen zijn deze tijdstippen respectievelijk 9.45 en 18.50 uur. 't laar heeft haast zijn loop volbracht, 't Afscheid klinkt ons tegen. Ziet, een nieuwe tijdkring wacht SCHEPEN TOT ZINKEN GEBRACHT. Het Londensche filiaal van de Standard Oil Company heeft aan haar hoofdbureau in New Jersey medegedeeld, dat het aan de maatschappij toebehoorende tankschip „Charles Pratt" (8982 ton) dat zich sinds 5 December met vijf millioen gallons petro leum op weg bevond naar Freetown in Britsch Gambia in West Afrika, tot zinken is gebracht. Van de uit 42 personen bestaan de bemanning zijn er vermoedelijk 22 om het leven gekomen. Het Engelsche vrachtschip „Ardanbhan" ter grootte van 4980 br. t. is, naar Associated Press meldt, voor de Schotsche kust getor pedeerd. (D.N.B.). DE REGISTRATIE VAN VREEMDELINGEN IN AMERIKA. De termijn voor het registreeren van alle in de Vereenigde Staten wonende buitenlan ders is gisteren verstreken. Tot dusver wer den 4.7 millioen buitenlanders geteld. De definitieve telling zal echter wel dicht bij de vijf millioen liggen. In Washington bleken er 15.597 buitenlanders te zijn. Het niet voldoen aan den plicht tot aan melden en het laten nemen van vinger afdrukken wordt met zware straffen be dreigd. (D.N.B.). DE ENGELSCHE UITVOER NAAR IERLAND. Volgens een Associated Pressbericht uit Londen, heeft de Engelsche regeering den heruitvoer van verschillende goederen naar Ierland onder het licentiestelsel geplaatst. Het betreft producten, die van overzee naar Engeland gebracht zijn, zooals veevoeder, kunstmeststoffen, ruwe tabak, sinaasappelen en citroenen. Deze bepaling treedt op 1 Januari in werking. Vele Engelschen, aldus wordt in het Associated Press bericht ge meld, zijn van meening, dat op grond van de Iersche weigering om steunpunten aan Engeland af te staan, Ierland ook verstoken moet blijven van die producten, die met Engelsche convooien in Engeland aankomen. (D.N.B.). VERKLARING VAN HULL. De Amerikaansche minister van buiten landsche zaken, Hull, die gisteren een vrij langdurig onderhoud heeft gehad met den Franschen ambassadeur, heeft later op een persconferentie verklaard, dat men de kwes tie van een ondersteuning van de Fransche burgerbevolking besproken had. Zijnmeening in deze kwestie alsmede over het vraagstuk betreffende het zenden van levensmiddelen naar Spanje is bekend. Hij hoopte steeds nog, aldus zeide Huil, hierover met Enge land tot een overeenkomst te geraken. Tot dusver is nog niets definitief beslist. Wat Martinique betreft, de betrekkingen van de Amerikaansche regeering met de Fransche regeering te Vichy. alsmede met de autori teiten van Martinique zijn alleszins bevredi gend. (D.N.B.). Teneinde de bezorging van ons Blad niet te vertragen, verzoeken wij den Abonné's beleefd onzen Ioopers, die Nieuwjaar komen wenschen, geen ge hoor te geven tijdens het bezorgen van ons Blad. De wensch is gesteld op stevig grijs of wit papier en luidt als volgt: „De be steller van het „Leidsch Dagblad" wenscht U een gelukkig Nieuwjaar." DE DIRECTIE. Dit nummer bevat VIER Bladen Binnenland De radio-aangifteplicht (3e Blad). Rechtspleging in burgerlijke zaken (Bin nenland, 3e Blad). Geen Duitsch personeel in Joodsche huis houdens (Binnenland, 3e Blad). Buitenland Luchtactie weer begonnen (le Blad). Agrarische moeilijkheden in Finland (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAGINA DRIE VAN HET DERDE BLAD. Bel 24244 De Radiotechnisehe Dienst IEMCO n.v. NIEUWE RIJN 32. Ö798 (Ingez. Med.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1