STADSNIEUWS
LEIDSCH DA63ÜID - ïwcsde Blad
baandag 16 December 1940
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
RECHTZAKEN
UITVOERING „LEIDSCH
MUZIEKLYCEUM."
Verschillende goede prestaties,
In het gezellige zaaltje van het „Leidsch
Muzieklyceum", dat met het oog op het a.s.
Kerstfeest stemmig versierd was, werd Za
terdag een voordrachtsoefening gehouden,
dés middags voor de kinderen en des
avonds voor de gevorderde leerlingen.
's Middags behaalden de jongeren, w.o.
het koortje, dat Kerstliederen zong, voor
ouders en belangstellenden reeds veel suc
ces en toonden in korten tijd reeds het een
en ander op muzikaal gebied te kunnen
bereiken.
's Avonds bewezen de ouderen, waar-
tusschen zich verschillende begaafde leer
lingen bevinden, dat ook zij terdege nut
trekken van de goede 'lessen, die de aan
liet „Leidsch Muzieklyceum" verbonden
leerkrachten, met grooten ijver geven.
Niet slechts composities van klassieke
meesters wisten zij veelszins tot tevreden
heid van het welwillend gestemde gehoor
voor te dragen, doch ook het moderne
amusementsgenre kreeg zijn deel, waarvan
bijv. Jan Roskam, die vlot eenige tango's
in samenwerking met zijn leermeester
speelde, getuigenis aflegde.
Cor van Tienhoven bewees technisch, zoo
wel als muzikaal, uitstekend de blokfluit
te kunnen bespelen en zelfs in de moei
lijkste passages lieten zuiverheid, zoowel
als adembeheersching niet te wenschen
over.
Van de overige leerlingen, die zich met
meer of minder succes lieten hooren, viel
onze aandacht nog op Vera Abrahams;
muzikaal en gevoelig droeg zij Beethovens
Mondscheinsonate voor. Een buitengewoon
kranige en veelbelovende prestatie van
iemand, die het bij voortgezette studie ze
ker ver zal brengen.
Jan v. d. Veen trok de aandacht door
een stijlvolle vertolking van Bach's viool
concert in A-moll. Zijn dikwijls reeds uit
stekend beheerschte streek en inzicht be
loven eveneens alle goeds.
Albert van Kapel en W. Kloos zijn pia
nisten. die wij eveneens met groot genoe
gen beluisterden en reeds met veel vrijheid
en technische kundigheid hun instrument
bespeelden. Wat de keuze betreft, achtten
wij de eerste symphonie van Haydn voor
een avond als deze te lang.
Ten slotte begroetten wij in Cotje Sister
mans een violiste, wier muzikaal spel en
verzorgde toongeving stellig ook de school
en haar zelve tot eer strekken.
Zoo gaat ook het „Leidsch Muzieklyceum"
onder de nauwgezette leiding van mej.
Westendorff met energie voort de jongeren
in te wijden In de geheimen der muziek;
de resultaten zijn zoodanig, dat zij leerling
zoowel als toehoorder tot voldoening kun
nen stemmen!
Verschillende leerkrachten werkten aan
dezen avond mede en stimuleerden de uit-
voerdenden tot goede prestaties.
VER. VOOR INTERNATIONAAL
JEUGDVERKEER.
De jaarvergadering.
Onder voorzitterschap van mr. J. Kalff
hield de Ver. voor Internationaal Jeugd-
verkeer Zaterdagmiddag in de groote zaal
van café-restaurant ,,'t Schuttershof" haar
jaarlijksche algemeene ledenvergadering,
welke door afgevaardigden uit het geheele
land werd bijgewoond.
De voorzitter wees er in zijn openingsrede
op„ dat een wijsgeer als resultaat van zijn
overdenkingen over de verhoudingen onder
de menschheid tot de sombere conclusie
kwam, dat de eene mensch een wolf is voor
den ander.. De aanwezigheid van u allen,
aldus spr., bewijst, dat gij er te dien aan
zien andere denkbeelden op na houdt. De
stichtster der vereeniging, mevrouw Nieu
wenhuis in haar onverwoestbaar enthou
siasme, stelt nog altijd volledig vertrou
wen in betere verhoudingen onder de men-
schen en wij allen willen trachten daartoe
het onze bij te dragen.
De huidige omstandigheden laten dat he
laas slechts in beperkte mate toe, waar
persoonlijke aanraking met het buitenland
onmogelijk is. Verheugend noemde spr. in
dit verband het groot aantal aanvragen om
correspondentie-adressen in en uit Dene
marken. Het voornaamste, wat de Vereeni
ging in dezen tijd te doen staat, is den
onderlingen band sterk te maken, waartoe
de in diverse steden van ons land georga
niseerde groepsbijeenkomsten een doeltref
fend middel zijn. Na de aandacht te heb
ben gevestigd op de Kerstbijeenkomst in
Twente, gaf de heer Kalff het woord aan
den secretaris, mr. P. van der'Lely tot het
uitbrengen van het jaarverslag 19391940.
Dit gewaagde van een sterke ontwikke
ling van het groepsleven, o.m. blijkende
uit de oprichting van nieuwe groepen in
Amersfoort, Zuid-Limburg, Arnhem, Eind
hoven, Alkmaar en Leiden. De correspon
dentie daarentegen had sterk onder de
omstandigheden te lijden. Het ledental liep
terug van 1455 tot 1126, het aantal ver
strekte buitenlandsche adressen van 7172
in 36 landen tot 4054 in 34 landen. De
meeste belangstelling bestond voor brief
wisseling met de Ver. Staten, n.l. 1154 aan
sluitingen; daarop volgen Frankrijk met
484, Zuid-Afrika met 423, Engeland met
261, Ned. Oost-Indië met 225 en Duitsch-
land met 146 aansluitingen.
De meisjes hadden daarin een grooter
aandeel dan de jongens, n.l. 1272 meisjes
tegen 981 jongens. Daarentegen correspon
deerden 1112 Nederlandsche jongens met
buitenlandsche meisjes en 689 Ned. meis
jes met buitenlandsche (jongens.
Waar het maken van buitenlandsche rei
zen en uitwisseling onmogelijk was, nam
de belangstelling voor de bijeenkomsten in
het eigen land sterk toe.
Het verslag eindigde met een opwerking
om den onderlingen band te versterken,
opdat, wanneer betere tijden zullen aan
breken, een groote schare jongelui klaar
staat om met jeugdig enthousiasme bezield,
in alle landen vriendschapsbanden aan te
knoopen.
Het jaarverslag werd onder dankzegging
en applaus goedgekeurd.
De penningmeester, dr. K. Simon Thomas
kon in zijn financieel verslag ondanks zijn
pessimistische verwachtingen melding ma
ken van een batig saldo van ruim f. 50 op
een budget van f. 3284.
Voor het komende jaar werden de in
komsten begroot op f. 2200 en de uitgaven
op f,2800.
Ook dit verslag werd onder dank en ap
plaus goedgekeurd.
De bestuursverkiezing had tot resultaat,
dat mevrouw dr. M. Nieuwenhuisvon
Uexkiïil en mr. A. A. Reepmaker, die aan
de beurt van aftreden waren, bij acclama
tie werden herkozen, terwijl in de vacature
van mevr. J. C IsbrückerDirksen, die
zich niet herkiesbaar stelde, niet werd
voorzien.
Mevr. dr. Nieuwenhuis richtte een woord
van dank tot mr. Kalff, die aanvankelijk
voornemens was het voorzitterschap neer
te leggen, doch daarvan afzag toen de oor
log uitbrak onder het motto, dat een kapi
tein zijn schip niet verlaat, wanneer het
gevaar dreigt (applaus).
Bij de bespreking der mogelijkheden voor
het komende vereenigingsjaar, werd van
gedachten gewisseld over uitbreiding der
binnenlandsche correspondentie, de organi
satie van groepsreizen in Nederland en de
inrichting van een kamp voor I. J.-leden.
Na rondvraag volgde sluiting.
Na afloop der vergadering vereenigden
de aanwezigen zich aan een gemeenschap-
pelijken maaltijd, terwijl 's avonds de groep
Leiden een bont programma verzorgde,
waarop o.m .een film „Nederland in den
winter" werd vertoond en een tooneelstuk
werd opgevoerd.
SINTERKLAASFEEST
VAN „ZUIDERKWARTIER"
Zaterdagmiddag vond in den foyer van de
Stadsgehoorzaal het traditioneele Sinter
klaasfeest van de Speeltulnvereeniging
„Zuiderkwartier" plaats.
Ongeveer 250 kinderen, velen vergezeld
door ouders en andere belangstellenden,
stroomden tegen drie uur de zaal binnen,
waar de reeds aanwezige kinderen op
enthousiaste wijze verschillende liedjes ten
hoore brachten. „The Blue Rhythm Boys"
die voor het muzikale gedeelte van den
middag zorgden, hielden de stemming er
uitstekend in door telkens weer de traditio
neele Sinterklaasversjes in te zetten.
De voorzitter van „Zuiderkwartier", de
heer H. W. Metselaar, opende het festijn
met een korte toespraak, waarin hij wees
op de moeilijke omstandigheden, waaron
der deze middag werd georganiseerd.
Kinderen van 3 tot 14 jaar, lnplaats van
tot 8 jaar, moesten ditmaal gezellige uurtjes
geboden worden, zoodat eenlgszins andere
attracties dan gewoonlijk in het program
ma moesten Worden opgenomen. Desniet
temin werd het een vroolijke, alleszins be
vredigende middag voor alle aanwezigen,
zoowel voor de Jongeren, die zich uiteraard
grootendeels op de aanwezigheid van Sin
terklaas hadden ingesteld, als de ouderen,
die meer in de andere programmapunten
hun deel kregen.
De medewerking van den heer Nic de
Vreede uit Utrecht droeg veel bij tot het
gezellige verloop.
Na het openingswoord trad hij op als
goochelaar en wist als zoodanig aller be
langstelling te boeien, en zelfs de kleinste
kinderen, die van de vertoonde toeren wei
nig zullen hebben begrepen, rustig te hou
den. Na een poppenkastvertooning, waar
Jan Klaasen en Katrijn hun wedervaren
wederom ten tooneele brachten, eenige
jongleurkunsten en het vertoonen van
schaduwbeelden was ten slotte het groote
moment aangebroken, waarop St. Nicolaas,
vergezeld door zijn knechten, zijn intrede
deed in de zaal.
Op enthousiaste wijze werd hij door de
schare kinderen ontvangen onder het zin
gen van een welkomstlied. Aan ieder der
aanwezige kinderen werd daarop een sur
prise uitgereikt, die dankbaar in ontvangst
genomen werd. Langen tijd werd het feest
nog in tegenwoordigheid van den Sint
voortgezet, tot de voorzitter met enkele
woorden het feest besloot. Aan alle gezich
ten was te zien, hoe deze middag werd ge
waardeerd, zoodat „Zuiderkwartier" terug
kan zien op een groot succes, dat ondanks
de omstandigheden bereikt kon worden.
BIJEENKOMST VAN DE NED, REIS-
VEREENIGING.
Geslaagde filmmiddag.
De Nederlandsche Reis-Vereeniging hield
gistermiddag, de gedwongen rust van de
leden ten spijt, een bijeenkomst in de bo
venzaal van „De Harmonie", die, gezien de
groote opkomst van leden er waren on
geveer 30 belangstellenden en het ge
halte van het gebodene een groot succes
is geworden. Omstreeks half drie opende
de voorzitter, de heer J. A. A. van der Horst
met een welkomstwoord aan de aanwezi
gen, waarin hij wees op de moeilijke om
standigheden, waaronder het vereeniglngs-
leven op gang moet worden gehouden en
leidde vervolgens met enkele woorden den
spreker van dezen middag in.
De heer J. Panman nam hierop het woord
en sprak allereerst over de Nederlandsche
Reis-Vereeniging, zooals deze op het oogen-
bhk is en werkt. In den loop van dit jaar
is zoowel het ledental als de werkkring der
vereeniging ingekrompen. Het gebouw in
Den Haag, dat tot. voor den oorlog te klein
bleek te zijn en waarvoor reeds uitbrei
dingsplannen waren ontworpen, werd voor
militaire doeleinden in beslag genomen en
thans moet met een geringe ruimte voor
het werk worden volstaan. Het personeel
onderging een inkrimping van 140 tot 20.
Ook het ledenverloop onderging een zelfde
lot, doch de afmetingen dezer verminde
ring konden tot een minimum worden be
perkt.
De activiteit van de Relsvereeniging lag
in gewonen doen in het buitenland en dit
gebied is thans voor het organiseeren van
tochten uitgevallen. Op binnenlandsch ge
bied moest het bestuur zich, om nog iets
van het doel der vereeniging ook thans in
stand te houden aan proefnemingen wa
gen. aangezien zij op dit gebied nog geen
ondervinding had opgedaan. Vele van deze
experimenten bleken een fiasco te zijn,
doch andere werden een groot succes, zoo
dat in totaal toch nog ruim 2000 leden een
uitstapje maakten Natuurlijk is dit niet
veel in verhouding tot de 30 a 40.000, die in
vroeger jaren aan tochten deelnamen, doch
het laat zien, dat ook nu nog verschillen
de waardevolle reisgelegenheden bestaan.
Na dezen oorlog zal er ongetwijfeld een
einde zijn gekomen aan de lage vervoer-
prijzen, die voortvloeiden uit een ongezon-
1 ae concurrentie van de vervoermiddelen.
De reiskosten zullen in de toekomst zeker
booger zijn. Gezien deze veranderingen in
het reizen, kan het programma van dezen
middag dan ook niet worden gezien als
propaganda voor Zwitserland, doch meer
als herinnering aan tochten, die in het ver
leden zijn gemaakt. Een viertal films, die
de mooiste streken van de Alpen in becM
brengen, werd vervolgens, na een korte be
spreking, vertoond.
De eerste film „Het Vierwoudsteden?
meer," toonde een tocht op en om deze
unieke Alpenstreck. Van deze streek ging
men, in de tweede film naar Tessin, het
merengebied aan den zonnigen Zuidrand
van de Alpen rondom Lugano.
Na een korte pauze werd het programma
voortgezet met een rolprent over het Zwit-
sersche volk. Hierin kwam duidelijk tot
uiting, dat het volk van dit drukbezochte
toerlstenland zijn eigen leven en cultuur
heeft weten te handhaven, ondanks de
sterke invloeden die door de tallooze
vreemdelingen op de bevolking inwerken.
De laatste film liet de traditioneele
Jungfrau-estafette zien, die ieder jaar door
heel Zwitserland gehouden wordt. Deze
wedstrijd wordt uitgeschreven door het
Gportblad „Sport", en vindt plaats in het
midden van den zomer. Met alle middelen
van vervoer, loopen, fietsen, vliegen,
skieën, motorrennen, autorijden en veld
loop wordt 'n stok van Zürich uit, door
een groot deel van het land, wederom naar
Zürich teruggevoerd. Tusschen de span
nende wedstrijdopnamen door waren er
vele mooie natuuropnamen ingelascht, die
de film tot een belangwekkend geheel
maakten.
Een welverdiend applaus bewees na af
loop de waardeering van de toeschouwers
voor het veelzijdige en mooie programma,
Na een kort slotwoord van den voorzitter,
die vooral den heer Panman hartelijken
dank betuigde voor het gebodene, gingen
allen voldaan huiswaarts.
VEREEN. „OUD-LEIDEN".
Lezing over de boerenbouwkunst.
In het kader van de najaarsactie voor de
boerenbouwkunst had de Vereeniging „Oud
Leiden" Zaterdagmiddag den heer J. Jans,
architect te Almelo uitgenoodigd voor een
voordracht, waarvoor uitermate veel be
langstelling bestond, zooals trouwens den
laatsten tijd voor alle bijeenkomsten van
„Oud-Leiden" het geval is. Deze bijeen
komst werd gehouden in het stedelijk mu
seum „De Lakenhal" en de heer Jans sprak
over: De boerenbouwkunst in Nederland en
in de omgeving van Leiden."
Aan deze voordracht ontleenen wij het
volgende
Ofschoon Rembrandt in zijn etsen voor
al de schoonheid van de landelijke bouw
kunst heeft verheerlijkt, is toch de werke
lijke belangstelling ervoor in ons land nooit
groot geweest. Schilders hebben wel de
charme van het bouwvallige gegeven, maar
een Saenredam van de landelijke bouw
kunst is er nooit geweest. In onze monu
mentenlijsten ontbreken alle gegevens over
de monumenten der landelijke bouwkunst
en dit feit weerspiegelt voldoende de offi-
cleele belangstelling. Voor een juiste beoor
deeling van de bouwkunst moeten twee
sferen onderscheiden worden. Eensdeels de
kerkelijke en wereldlijke bouwkunst in de
officieele stijlen, anderdeels de bouwkunst
voor het volk, in de steden veel meer aan
geraakt door de officieele stijlen dan op
het platteland. De zuiverste plattelands
bouwkunst vindt men dan ook in de pro
vincie en ver van de groote centra.
Het Nederlandsche boerenhuis geeft
naast bonte verscheidenheid ook eenheid.
De verscheidenheid wordt bepaald door be
drijf en omgeving, de eenheid door de sfeer.
Bij alle verschillen is het Nederlandsche
boerenhuis eenvoudig, wat niet zeggen wil,
kaal, maar ingetogen. Een rustige ernst
overheerscht er in, een bonte verslering is
zeldzaam. De dichter bij steden gelegen
boerderijen zijn de rijkse, doordat zij in
vorm en onderdeel de onderdeelen uit de
stad overnemen. Tegenwoordig is dit in
slechten zin nog zoo. Waar het boerenhuis
in ons land nog niet grondig bestudeerd is,
is het zeer moeilijk data te geven. En wat
dit betreft wordt het nog moeilijker naar
mate men verder op het platteland komt.
Bij alle eenheid in de veelheid heeft de
boerderij in elke provincie haar eigen ka
rakter. De Groningsche is anders dan de
Friesche, anders dan de Drentsche, enz.
Tóch zijn provinciale grenzen niet altijd
bouwkunstige grenzen. Twente en het oos
ten van de Geldersche Achterhoek bijv.
loopen in elkaar over.
Daarbij komen de verschillen binnen pro
vinciale grenzen. Een Noord-Hollandsche
boerderij uit den Eeemster is totaal anders
dan een boerderij uit het Gooi. Al deze
verschillen zijn ook weer terug te bren
gen op omgeving, landbouwtechnische oor
zaken of op kleine volksverhuizingen.
Voor de studie van het boerenhuis zal in
de eerste plaats noodig zijn grondige re
gistreering. Alle hoofdtypes zullen grondig
opgemeten moeten worden en in teekening
gebracht. Deze teekenlngen zullen gevoelig
zakelijk moeten zijn, zonder schilderachtige
effecten als via Delft abusievelijk worden
gepropageerd. Achter alle boerenbouwkunst
schuilen ambtelijke tradities, die uit de op
metingen teruggelezen moeten worden.
Naast opmetingen moeten foto's van ge
heel en details worden vervaardigd.
Een andere kant van het boerderijen-
vraagstuk is de kwestie van den nieuw
bouw. Het zal de juiste weg blijken, dat wij
in de nieuwe boerderij tot een verstandige
synthese van het goede oude en goede
nieuwe geraken. Daarbij moet men deze
synthese willen en dit is op het oogenbllk
bij den doorsnee plattelander niet het ge
val. Ondanks alle lofliederen op hem ge
zongen is hij in erge mate ten prooi aan
een verburgerlijking. Achter deze verbur
gerlijking schuilt een gebrek aan een wer
kelijk eigen levensstijl, zooals die in het
verleden aanwezig was.
De belangstelling voor het oude boeren
huis komt dan ook niet van het platteland,
maar uit de stad. Pas wanneer men op het
platteland de innerlijke waarde van het
oude boerenhuis heeft leeren inzien en
overtuigd is geworden van de noodzakelijk
heid van een eigen levensstijl, zal het boe
renhuisprobleem tot een nieuwe karakte
ristieke oplossing geraken.
Wij ontvingen het gedrukte jaarver
slag over 1939 van het Gem. Bouw- en Wo
ningtoezicht benevens een uittreksel uit het
verslag van curatoren van het Stedelijk
Gymnasium over dat Jaar.
MAN ETO - CONCERT
Dirigent; Eduard Flipse.
To v. d. Sluys: zang.
Harry v. Oss: 'declamatie.
De buitengewoon smaakvolle samenstel
ling van het programma der „Manifestatie
Nederlandsche Toonkunst", uitgevoerd
door het Rotterdamsch Phllharmonisch
Orkest; onder leiding van Eduard Flipse,
was niet in de laatste plaats de verheu
gende factor die krachtig bijdroeg tot het
groote succes van het extra Toonkunstcon
cert, dat gistermiddag in de goed bezette
Stadszaal gegeven werd.
Te weinig komen wij helaas in kennis
met de werken der hedendaagsche muziek-
productie, terwijl toch vele Nederlandsche
componisten de volle aandacht in hooge
mate verdienen. Wij zijn dan ook het co
mité „Maneto" dankbaar voor zijn loffelijk
streven ons daannee in kennis te brengen,
al kon uit den aard het thans gegevene
niet meer dan een kleine greep uit hot
vele aanwezige zijn.
Niet alles, wat dezen middag geboden
werd, was nieuw in de beteekenis van „he-
dendaagsch", want bijv. Diepenbrock's
prachtige, jubelend-stralende ouverture „De
Vogels" en van Gilse's bondige en zuiver
muzikale „Prologus Brevis" dateeren reeds
resp. van 1918 en 1928, terwijl ook Smul
ders' „aus einem Gusz", melodieus en warm
geschreven „l'Aurore, le Jour, le Crépus-
cule" sterk de kenmerken draagt van te
zijn geschreven onder den invloed van de
vloeiendste hoog-romantiek (periode Ri
chard Strausz).
Een groote overgang en voortkomend uit
een totaal anders geaarde gedachtenwereld
was het in April 1940 voltooide cello-con
cert van den nog jeugdigen talentvollen
Guillaume Landré, waarvan de eerste uit
voering in het centrum aller belangstel
ling stond.
Een volledig Inzicht in dit concert, opge
dragen aan den begaafden cellist Henk van
Wezel, die het ook vertolkte, kan men van
zelfsprekend na één auditie niet verkrijgen.
Het concert, dat ook qua vormgeving na
tuurlijk grooteltjks verschilt van hetgeen-
men van de z.g. „klassieken" gewend is,
bewijst echter wel onmiddellijk de groote
begaafdheid van den componist. Deze blijkt
niet slechts uit de knappe en heldere con
structie, maar de ontroerende grondge
dachte van het Motto Lento opgedragen
„Aan hen, die voor het Vaderland vielen"
stimuleert den componist daarnevens tot
het scheppen van een verheven en serene
sfeer, die aan het slot verstild weerkeert.
Aan de hand van de uitvoerige program
matoelichting kon men de intensieve sa
menwerking tusschen cello- en orkestpartij,
welke laatste een belangrijke symphonische
rol vervult, reeds goeddeels volgen en een
inzicht verkrijgen in de onderscheidene
zangen en hun bewerkingen, die zoowel
rhythmisch als melodisch Interessant en
van groote kennis van zaken zijn. Tóch wa
ren wij het er met onszelf nog niet over
eens, of in een werk als dit de theoretische
deskundigheid niet te zeer de taal van het
hart verdringt. In het bijzonder maakte het
eerste deel nog een wat onsamenhangen-
den en te cerebralen indruk, hoewel de
mogelijkheid niet uitgesloten is, dat wij er
toen nog niet genoeg „in" waren, om den
inhoud, die ongetwijfeld van een sterk per
soonlijk karakter getuigt, volledig te on
derkennen.
Landré's concert genoot de aandacht, die
het waard is en oogstte een hartelijk suc
ces, waarvoor hij, na de uitstekende ver
tolking onder de begripvolle directie van
Flipse, op het podium kon danken.
Gebrek aan plaatsruimte legt ons beper
king op, doch wij willen nog releveeren den
zang van To v. d. Sluys, die drie geestelijke
liederen van Henk Badings, krachtig ge
tuigend van sfeer en stemming, voortreffe
lijk van klank en inzicht voordroeg.
De zangeres is met bloemen gehuldigd.
De doorzichtige, lichtgekleurde instru
mentatie, waarin met uiterst weinig mid
delen een summum aan treffende en reine
uitdrukkingskracht bereikt wordt, getuig
de van een geniale aanvoeling van 't diep
vrome, innige en van waarachtigen een
voud sprekende karakter van leder lied.
Wij rangschikken deze liederen onmiddel
lijk en zonder eenige aarzeling tot de
schoonste, belangrijkste en meest verheven
Nederlandsche composities van den laat
sten tijd.
Als slot van dezen veelverscheiden mid
dag, werd het declamatortum „De dijk",
gedicht van Jan Engelman, op de zich
daarbij organisch v/eï-aansluitende mu
ziek van Bertus van Lier, onder diens per
soonlijke leiding, door Harry van CXss met
sonoor orgaan en telkenmale Juisten toon
val, voorgedragen.
Dit werk kwam tot stand ingevolge op
dracht der A.VJR.O, en men heeft er door
de radio reeds kennis van kunnen nemen-
Deze zes zondeT onderbreking in el
kander overgaande deelen, vormen een
boeiende muziek, waarvan de illustratieve
inhoud ons in het algemeeen echter meer
greep door uiterlijke suggestlviteit dan
door zuiver gerichte, innerlijk bepaalde
waarde.
Ook hier wijdde de toelichting den hoor
der tot de beteekenis gedetailleerd in, zoo
dat wij ons bepalen willen tot een woord
van waandeering voor de rake en veelszins
machtige wijze, waarop het stoere gegeven
beeldend is uitgewerkt en voor het orkest
dat zijn hoogste kunnen gaf onder de so
bere en toch duidelijke directie van dezen
productieven componist.
Alle medewerkenden aan dit belangrijke
concert, ook in het bijzonder Van Gllse,
die zijn compositie zélf dirigeerde,
mochten zich in de groote erkentelijkheid
van het gehoor verheugen, terwijl wij er
als Nederlander met recht trotsch op kon
den zijn. zooveel allergunstigste resultaten
van Nederlandsche samenwerking te mo
gen begroeten.
De durf van het Maneto-comité heeft in
onze stad oprecht» waardeoring geoogst!
CONCERT „VREUGDE EN ARBEID."
Onder leiding van Mr. Harm Smedes.
Het eerste concert in onze stad van de
organisatie „Vreugde en Arbeid" van het
Ned. Verbond van Vakvereenigingen heeft
ons gisteravond in de Stadszaal ln kennis
gebracht met het orkest dezer werkge
meenschap, dat onder leiding staat van
mr. Harm Smedes. Deze werkt reeds ge
durende ruim anderhalf jaar met dit en
semble. bestaande uit eertijds werklooze
musici samen. Gelijk de dirigent in een
toelichtende verklaring mededeelde, heb
ben zij thans weer arbeid gevonden, die
hun blijdschap en vreugde schenkt.
Het is de bedoeling, aldus de heer Sme
des, van musici èn toehoorders één ge
meenschap te vormen: wij maken muziek
en gij beleeft deze mede. Muziek moet u
niet als een lawine van klanken over u
heen laten gaan, maar gij moet er de ele
menten van begrijpen. Daarom gaf spr. bij
ieder muziekstuk een korte toelichting. Ons
volk is niet onmuzikaal, zoo merkte hij op,
doch de muzikale ontwikkeling is zeer ge
ring; maar wij zullen trachten te komen
tot „muziekcultuur".
In een welkomstwoord tot het geringe
aantal toehoorders, had de voorzitter van
den Leidscben Bestuurdersbortd, de heer H.
W, Wlttenaar aangestipt, dat de gemeen
schap „Vreugde en Arbeid" zich ten doel
stelt het cnltureele gedeelte dezer organi
satie onder de leden der vakorganisaties
te helpen bevorderen.
Dit werk ligt ons niet vreemd, want het
was reeds enkele Jaren ter hand genomen,
doch deze nieuwe noot dwingt groot re
spect af.
Met groeiende belangstelling hebben wij
het eerste concert van dit uit ongeveer 40
personen bestaande orkest beluisterd en
constateerden, dat het onder leiding van
den heer Smedes wel zéér hard gewerkt
heeft om zulk een geacheveerde uitvoering
van voor een meeuendeels uit leeken be
staand publiek, begrijpelijke werken te
kunnen geven.
De verhoudingen zijn goed. de klanik is
zuiver en frisch en de voordracht bezield
onder de enthousiaste aanvoering van een
man, die weet wat hij wil en die zich de
beteekenis van zijn moeilijke opgave be
wust is.
Vooral de Noorsche Rhapsodie van Svend-
sen, waarin hobo, fagot bespeeld door
de eerste Nederlandsche fagottlste mej.
Emmy Merrebach, die zoo Juist voor haar
examen aan 't Rijksconservatorium slaag
de hoorn en pauken één voor één aan
het woord komen, zoodat men deze instru
menten goed leert kennen, voorts Rach
maninoff's wUd-grillige Prélude en de bril-
lante Piet Hein Rhapsodie van Peter van
Anrooy werden meeslepend gespeeld.
Giliam Rietveld tos de kundige solist in
Koehler's fluitconcert, door het orkest
volgzaam begeleid, dat volgde op Beetho
vens als veelbelovende inzet gespeelde
Egmont-ouverture,
Nog werkten aan dit overzichtelijk sa
mengestelde programma mede vijf leden
van Xanda Stradowska-ballet, die ln Lul-
glnl's „Ballet Egyptlen" en „Rosen aus dem
Süden" van Johann Strauss stijlvol en
beschaafd dansten.
Het orkest zal met dit opvoedende werk
zeker suoces ba het land oogsten.
De groote touraée, die thans ln vollen
gang ls. zal zoowel dirigent als musici nog
meer routine geven, zoodat wij voor de
toekomst alle goeds mogen verwachten.
Reeds nu ondervonden deze Ijverige mu
sici en hun leider, wiens geanimeerde uit
eenzetingen 't gehoor pakten, veel erken
telijkheid, waaruit bleek, dat men de goede
bedoeling op prijs stelde.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Het vonnis verminderd.
De kantonrechter te Leiden had een
autobestuurder tot f. 30 boete subs. 10 da
gen hechtenis veroordeeld. Verdachte was
komend uit de richting van Rijnsburg, met
zijn auto de Joh. de Wittstraat te Leiden
ingereden, zonder dat hij tijdig een teeken
had gegeven. Als gevolg van deze handel
wijze kwam een andere autobestuurder ln
de moeilijkheden.
In hooger beroep vorderde de Officier te
gen verdachte bevestiging van het vonnis.
De rechtbank heeft uitspraak gedaan, en
de verdachte thans veroordeeld tot f. 15
boete subs. 25 dagen hechtenis.
Clandestien gehandeld.
Zonder bonnen had een koopman ln
Noordwijk dertig pond koffie verkocht. Dat
gebeurde op 29 Juni, toen dus de bonnen
bestonden voor de koffie.
Als gevolg hiervan heeft de koopman te
recht gestaan, en de Officier elschtè tegen
hem f. 200 boete subs, twee maanden hech
tenis, en voorwaardelijk twee maanden ge
vangenisstraf met een proeftijd van drie
Jaar.
De Rechtbank heeft uitspraak gedaan, en
verdachte veroordeeld tot f.25 boef» subs.
PREDIKBEURTEN
Leiden Vrije Kafch. Kerk (Vreewijkstr, 19):
u. 8.15 uur, predikatie en lof.
Dinsdagnam.
Nieuw Vennep Chr. Geref. Kerk: Dinsdag-
nam. 8 u„ ds. du M&rchle van Voorthulzen Urfc.
10 dagen hechtenis en voorwaardelijk een
maand gevangenisstraf met proeftijd van-
drie Jaar.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
Terecht stond een 54-jarige dierenarts
uit Hoofddorp omdat hij gedurende eenige
jaren een lager vermogen en een te laag
inkomen aan de inspectie der belastingen
in de Haarlemmermeer had opgegeven. Hij
gaf toe omstreeks Mei 1936, 1937 en 1938 in-
vulformulieren te hebben ontvangen, inge
vuld en onderteekend. Hij wist, dat hij zoo
wel zijn inkomsten als vermogen te laag
opgaf en in die jaren waren de te lage be
dragen aan inkomsten respectievelijk f.1500
f. 1600 en f. 2000 en aan vermogen resp.
f. 30.000. f.29.000 en f. 25.000. Als getuige
werd gehoord de inspecteur der belastingen
van Haarlemmermeer, de heer W. C. Aarts.
De officier eischte zes maanden gevan
genisstraf.
Uitspraak 24 dezer.
3—2
