De aanvallen op Engeland
Duitsch-Roemeensche
economische overeenkomst
Sfsfe Jaargang
DONDERDAG 5 DECEMBER 1940
No. 24755
Verduisteren
v..
Een Londensche
statistiek
Csaky 11 December te
Belgrado
Rede van Teleki
Een tien-jaren-plan
Uit Engeland
Uit Amerika
Verkoop sterke drank tusschen
19 en 4 uur verboden
'n TIP VAN BOOTZ
Verspreide Berichten
17.29 uur
9.33 uur
VERGEET NIET
DAT LAMAN's ROOKERSHUIS
Hoogewoerd 93 - Tel. 23103
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. by maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zyn:
I per 3 maandenƒ2.35
per week ƒ0.18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden 4- portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
De Londensche correspondent van een
Zweedsch dagblad, die een statistiek heeft
bijgehouden van de keeren, dat luchtalarm
is gemaakt in de Engelsche hoofdstad, komt
tot het resultaat, dat in November het cen
trale Londen ongeveer 100 maal luchtalarm
heeft beleefd met in totaal ruim 300 uur,
d.w.z. 12 tot 13 volle dagen luchtalarm, al
dus het D.N.B. Het aantal malen dat in
October luchtalarm werd gemaakt, was nog
veel grooter, aangezien in November de
aanvallen van het Duitsche luchtwapen
zich over Engeland hebben vertakt.
Over de aanvallen meldt het D.N.B. nog:
De belangrijke spoorweg van de Southern
Railway, Dover-Calais, werd bij Townbridge
door zware treffers op de spoorbaan omge
woeld en voor het verkeer onbruikbaar ge
maakt. Op een andere spoorlijn werd een
naar midden Engeland rijdende troepen-
trein, dié reeds vanuit groote hoogte aan
zijn zware bepantsering te herkennen was,
in een duikvlucht dusdanig goed getroffen,
dat de drie laatste wagons uit de rails wer
den geslingerd en het voorste gedeelte van
den trein in brand geraakte.
Fabrieken bij Brighton en Grantham wer
den eveneens door goed gemikte bom tref
fers gedeeltelijk vernield en in brand ge
stoken. Ook verscheidene vliegvelden waren
het doel van andere golven Duitsche bom
menwerpers Op een van deze vliegvelden
kon een aantal bommen midden in de
hangars geworpen worden. Twee voor de
hangars staande vliegtuigen werden hierbij
vernield.
In leidende politieke kringen der Joego
slavische hoofdstad bevestigt men thans
het bericht omtrent het as. bezoek van
den Hjongaarschen minister van buiten-
landsche zaken, graaf Csaky, aan Belgrado.
Als eersben dag van het bezoek zou men
den llen December op het oog hebben.
De Hongaarsche premier, Teleki, heeft in
het parlement een rede gehouden, waarin
hij de verbondenheid van Hongarije met de
as nog eens nadrukkelijk vastlegde. Voorts
wees hij er op, dat als gevolg van den oor
log beperkingen noodig geworden zijn. Als
onze bondgenooten oorlog voeren, kunnen
wij, zeide hij, geen goed leventje leiden.
Wanneer het zijn moet, willen wfj aan de
zijde onzer bondgenooten ook hongeren en
kou leiden. In geheel Europa heeft de enke
ling zijn levenspeil moeten verlagen en ook
wij moeten ons in het belang deT Europee-
sche solidariteit beperkingen opleggen. Te
leki kondigde verder aan, dat een dezer da
gen een verordening zal worden gepubli
ceerd, op grond waarvan in het in Hongarije
verkochte brood 15 procent maïs en 25 proo-
cent aardappelen moet zijn verwerkt. Bak
kersproducten zullen in de toekomst slechts
in beperkte mate verkocht mogen worden.
De verschillende soorten van onbbijtkoek
worden tot één soort genormaliseerd. De
vetkaarten zullen den orthodoxen Joden
ontnomen worden.
De minister-president wees verder op de
noodzakelijkheid, de Hortgaarsche industrie
en landbouw te plaatsen op den grondslag
van het geleide bedrijfsleven. Hiertoe be
hoort ook hét probleem van de verkaveling.'"
Deze vereischt nauwgezetten voorbereide
werkzaamheden en veel tijd. Normaliter
heeft men voor deze voorbereidende werk
zaamheden acht jaar noodig. Men hoopt
eohter, door de uiterste arbeids-intensivee-
ring, dezen tijd tot vier jaar te kunnen be
korten.
Over de Jodenkwestie zéide Teleki het
volgende:
Deze kwestie kan slechts in het kader van
een eensgezinde Europeesche ordening wor
den opgelost. Maar zoo lang deze oplossing
er niet is, moet in Hongarije in het belang
van het volk, opheldering verschaft wor
den over de kwesties, welke betrekking heb
ben op de bijna 1 millioen Joden die hier
wonen. De sleutelposities van het economi
sche leven mogen niet langer in handen
zijn van Joden, halve Joden cf strooman-
nen.
De laatste weken zijn te Berlijn omvang
rijke Duitsch-Roemeeensche economische
onderhandelingen gevoerd, waarbij de richt
lijnen getrokken zijn voor de economische
samenwerking na de hervorming der poli
tieke verhouding tusschen beide staten.
De Roemeensche staatsleider, generaal
Antonescu, heeft van zijn aanwezigheid te
Berlijn gebruik gemaakt om zich met toon
aangevende Duitsche persoonlijkheden te
onderhouden over de belangrijkste vraag
stukken, die betrekking hebben op de nau
we economische samenwerking tusschen
beide landen. De te Berlijn aanwezige Roe
meensche minister van economische zaken,
Cancikov, nam aan deze onderhandelingen
deel.
De getroffen regelingen zijn ondertee
kend door gezant Clodius voor Duitsch-
land en den Roemeenschen gezant te Ber
lijn, Grecianü, mitsgaders den staatssecre
taris van het Roemeensche ministerie van
economische zaken, Dimitriuc, voor Roe
menië.
Van deze overeenkomsten is het belang
rijkst een protocol nopens de Duitsch-Roe
meensche samenwerking bij de uitvoering
van een Roemeensch tienjaarplan.
Dit luidt als volgt:
Met het doel door een veelomvattend tien
jaarplan den economischen opbouw van
Roemenië te bewerkstelligen, heeft de ko
ninklijk Roemeensche regeering zich tot de
Duitsche regeering gewend om haar onder
steuning en medewerking bij de uitvoering
van dit plan.
De Duitsche regeering verklaart zich bé-
reid haar technisohen en financieelen
steun voor den opbouw van Roemenië op
alle terreinen van het economisch leven te
verschaffen. Voor de practische uitvoering
van deze overeenkomst zijn de beide regee
ringen voorloopig het volgende overeenge
komen:
1) Duitschland stelt voor den duur van
bet tienjaarplan doorloopend op bijzondere
voorwaarden en op langen tormijn de om
vangrijke credieten beschikbaar die voor de
uitvoering van het plan noodzakelijk zijn.
2) De reeds bestaande samenwerking op
bet gebied van land- en boschbouw ter in-
tensiveering en verbetering der productie
wordt voortgezet. Duitschland zal tot dit
doel in het kader van de toegestane cre
dieten aanzienlijke leveranties van werk
tuigen en machines voor de ontwikkeling
van den Roemeenschen landbouw doen en
de noodzakelijke installaties voor droog
legging en bevloeiing van landbouwgebie
den beschikbaar stellen.
3) Om de industrieele productie van Roe
menië in het kader van de economische re
organisatie van Europa volgens een vast
plan te bevorderen zal Duitschland in sa
menwerking met de Roemeensche nijver
heid en in overeenstemming met het tien
jaarplan zijn technischen en financieelen
steun beschikbaar stellen.
4. In het kader van het tienjaarplan zal
Roemenië het Roemeensche verkeerswezen,
te weten zoowel het spoorweg- en wegen
net als de olieleidingen uitbreiden in over
eenstemming met de natuurlijke afzetge
bieden van het Roemeensche bedrijfsleven
binnen het bestek van de nieuwe Europee
sche ordening. Duitschland zal in het kader
van de bedoelde credieten de omvangrijke
leveranties verzorgen, die voor de uitvoe
ring van dit plan noodig zijn.
5. Duitschland verklaart zich bereid om
boven en behalve de credieten op langen
termijn na voorafgaande overeenkomst met
de Roemeensche regeering en op de in deze
overeenkomst vastgestelde voorwaarden
nopens de samenwerking van Duitsch en
Roemeensch kapitaal ook kapitaal beschik
baar te stellen voor uitbreiding van de
Roemeensche industrie en het bank- en
credietwezen op den grondslag van eco
nomische samenwerking tusschen particu
lieren.
6. De Duitsche regeering stelt agrarische,
industrieele en andere deskundigen op ver
zoek van de Roemeensche regeering tot
•haar beschikking.
7. De beide regeeringen zullen er bij de
organisatie van de handels-politieke be
trekkingen tusschen de beide landen op
gedacht zijn, dat de Duitsche markt ver
zekerd blijft als een veilig afzetgebied voor
de Roemeensche producten met behoor
lijke prijzep, die onafhankelijk zijn van
economische crises en dat- de beteekenis
van de Roemeensche markt voor het han
delsverkeer met Duitschland. verder uitge
breid wordt.
8) De beidp regeeringen constateeren
met tevredenheid, dat de Duitsch-Roe
meensche samenwerking op alle gebieden
reeds begonnen is. Zij zijn besloten de
vruchtbare voortzetting van -deze samen
werking in het belang vaii- de beide vol
ken te verzekeren. (DNJfc),
RADIOREDE VAN ELLIOTT.
De Britsche oud-minister van gezondheid,
sir Walter Elliott, heeft gisteravond voor de
Engelsche radio gesproken.
Naar hij verklaarde, had hem bij de jong
ste Zondagsche radiotoespraak van den
Britschen schrijver Priestley vooral de op
merking getroffen, dat het Britsche volk
op het oogenblik innerlijk een groote ver
andering ondergaat. Dat is waar, zoo zeide
Elliott, doch men mag niet vergeten, dat
een volk, waarop zulk een last drukt, niet
eeuwig en ook niet voor langen tijd in een
toestand van geestdrift kan blijven. Aan
den anderen kant is het ook verkeerd, wan
neer er thans lieden in Engeland rondloo-
pen, die in gesprekken met bekenden en
vrienden al datgene neerhalen, wat Enge
land vroeger heilig geweest is. Deze men-
schen zeggen volkomen openlijk, dat dat
géne, wat Engeland zich van dezen oorlog
gedroomd heeft, niet in vervulling is ge
gaan. De houding van deze Engelschen,
verklaarde Elliott, is niet slechts verwerpe
lijk, zij schaadt ook het.geheele land.
(D.N.B.)
REDE VAN ANDERSON.
De lord-president van den Britschen
staatsraad, sir John Anderson, heeft in het
Lagerhuis verklaard, dat de oorlogsinspan
ning van Engeland in de eerste plaats ge
richt moet zijn op de ontwikkeling van de
productiecapaciteit. Niets wettigt de ver
onderstelling, dat de regeering niet bereid
is, zoo noodig een dwangsysteem voor hand
arbeiders in te voeren.
Ten aanzien van de bedreiging der zee
verbindingswegen van Engeland, die de
laatste maanden vooral bij de N. W. toe
gangswegen zich heeft ontwikkeld, zeide
Anderson, dat het vitale belang van deze
kwestie door de regeering geenszins wordt
onderschat. De kwestie en de daarmede
verband houdende problemen behoorden
tot de voornaamste zorgen van het ver
dedigingscomité, waarvan de eerste mi
nister voorzitter is. (DN.B.)
DE HULP AAN ENGELAND.
Ten aanzien van de vermoedens over be
langrijken steun aan Engeland in den vorm
van Amerikaansche schepen, ter vervanging
van de vele Engelsche schepen, die tenge
volge van Duitsche aanvallen verloren zijn
gegaan, heeft staatssecretaris Huil ver
klaard, dat het geheele scheepvaartprobleem
bestudeerd wordt. Er zijn echter nog in het
geheel geen beslissingen genomen. Huil
melkte 'op, dat in deze categorie ook het
vraagstuk der voorziening van Zuid-Ame-
rikaansche landen als Argentinië met vol
doende tonnage voor het verkeer met Noord
Amerika thuis behoort.
Wat betreft hulp aan Engeland in den
vorm van credieten, inzonderheid het plan,
Engeland tegen de Engelsche goudproduc
tie verscheidene milliarden dollars voor te
schieten', verklaarde Huil, dat tot dusver
niets van dezen aard officieel of systema
tisch besproken was. Het is juist, dat het
credietvraagstuk door particulieren en in
een bepaalden vorm besproken wordt, en
het kan zijn, dat wij ons met deze kwestie
moeten bezig houden, doch op het oogen
blik is geen enkel plan voor financieele hulp
aan Engeland in overweging.
Een deel der bladen betwijfelt, of de fi
nancieele nood van Engeland werkelijk zoo
groot is als men beweert.
In de Washington Daily News schrijft
Flynn, dat Engeland twee motieven heeft
om zoo hard om financieele hulp te roe
pen. In de eerste plaats wil het zooveel mo
gelijk van het in de Vereenigde Staten lig
gende Britsche kapitaal ontzien, in de
tweede plaats wil het Amerika financieel
zoo vast aan zich binden, dat de Vereenig
de Staten ten slotte aan den oorlog moeten
gaan deelnemen om de vele milliarden aan
Engeland geleende dollars te redden.
Senator Johnson zou geen cent willen
leenen, daar het geld toch niet wordt te
rugbetaald. (D.N.B.)
International News Service meldt, uit ge
woonlijk betrouwbare bronnen te Washing
ton vernomen te hebben, dat de Engelsche
regeering besloten heeft haar pogingen om
credieten in de Ver. Staten te verkrijgen,
voorloopig althans, op te geven. Dit besluit
zou aan twee factoren zijn toe te schrijven:
1. de koele, ontvangst der voorstellen voor
credieten té Washington, en 2. de bezorgd
heid een slechten indruk op het Ameri
kaansche volk te maken. Ook andere over
wegingen hebben tot het besluit der Engel
sche regeering bijgedragen, n.l. het onver
mogen, de regeeringsambtenaren in Was
hington van de noodzakelijkheid der cre-
dietverleening te overtuigen zoolang Enge
land weigert investeeringen in de Ver. Sta
ten 'en Zuid-Amerika te liquideeren. De
voornaamste' oorzaak der Britsche moeilijk
heden in Washington is de schuld uit den
wereldoorlog en de enorme waarde van het
Engelsche bezit in Noord- en Zuid-Amerika.
De Ver. Staten, zoo gaat het bericht van
de INS voort, hadden kort na het begin
van den oorlog Engeland aangeboden, aan
de Ver. Staten eenige Engelsche bezittingen
op het Westelijke halfrond alsmede de in
Amerikaansche havens liggende schepen
als de .Queen Mary" af te staan in ruil voor
een herziening van de schulden uit den we
reldoorlog. Dit aanbod heeft Engeland van
BESLUIT GAAT HEDEN IN.
In het verordeningenblad is opgenomen
een besluit van de secretarissen-generaal
van de departementen van sociale zaken,
van justitie en van binnenlandsche zaken,
betreffende dansvermaak en betreffende
den verkoop van sterken drank in het klein.
Hierin wordt 'bepaald, dat het besluit van
de secretarissen-generaal van de departe
menten van justitie, van binnenlandsche
zaken en van sociale zaken betreffende
dansvermaak buiten werking treedt. (Het
bedoelde besluit behelsde het dans-verbod')
Voorts bepaalt dit besluit, dat de ver
koop, de aflevering, de verstrekking en
het gebruik van sterken drank in het
klein in localiteiten, waarvoor vergun
ning voor den verkoop van sterken
drank in het klein is verleend, tus
schen 19 uur en 4 uur verboden is.
Ten aanzien van de omschrijving
van sterken drank", van „verkoop van
sterken drank in het klein" en van
„vergunning" is het bepaalde in de
drankwet toepasselijk.
Hij, die in strijd handelt met het
bovenbepaalde, wordt gestraft met de
in artikel 59, lid 1, van de drankwet
genoemde straffen.
De artikelen 59, lid 2 en 64 tot eii
met 66 van de drankwet zijn van toe
passing.
Dit besluit treedt op 5 December, dus
heden, in werking.
Op den dag, dat ik op de aarde
Kwam, en mijn Paps ray
ontwaarde,
Gaf ie 'n gil van den schrik,
Maar na een oogenblik,
Kreeg ie een TIP van Bootz
en bedaarde.
Inz. Mevr. L.S.W., Bilthoven ontving 'n flesch TIP
4296 (Ingez. Med.)
de hand gewezen, een feit, dat thans nog bij
verschillende regeeringsambtenaren kwaad
bloed zet. Voorts heeft Engeland tot dusver
het denkbeeld verworpen eener liquidatie
van zijn investeeringen in Noord- en Zuid-
Amerika. Het standpunt van Washington is,
dat minstens een jaar noodig is om het
Amerikaansche werkloozenvraagstuk door
het bewapeningsprogram in evenwicht te
brengen en dat het thans voor de Ver. Sta
ten niet raadzaam is, Engeland milliarden-
credieten te verleenen, zoolang Engeland
niet alle andere middelen heeft uitgeput.
(DNB).
AMERIKAANSCHE LANDBOUW
PRODUCTEN VOOR ENGELAND?
De plaatsvervangende commissaris voor
den landbouw, in Amerika, Hudson, heeft te
Chicago verklaard, dat het tijdstip komen
kan, waarop Engeland zich ook tot de Ver.
Staten zou richten voor de levering van
landbouwproducten. Wellicht zal de verkoop
van Amerikaansche landbouwproducten
dan echter alleen door het verleenen van
verhoogde credieten aan Engeland mogelijk
zijn. In dat geval zou een herziening der
huidige politiek noodig zijn en zouden far
mers voor de vraag gesteld worden of zij
bereid zijn het risico van verliezen op den
koop toe te nemen om de Engelsche mark
ten te behouden.
Senator Holt heeft aan de pers de foto-
copie overhandigd van een brief, dien het
lid der Engelsche inkoopcommi^ie, Leigh,
aan een Amerikaanschen uitvinder geschre
ven heeft met het verzoek zijn plannen ter
beschikking van de Amerikaansche regee
ring te stellen. In dezen brief schrijft Leigh
o.a.: „wij werken zeer nauw samen met de
autoriteiten te Washington. U kunt er ze
ker van zijn, dat eventueele belangrijke uit
vindingen, die u doet, Engeland ter beschik
king gesteld worden." Senator Holt'"ver
klaart ten aanzien hiervan: deze brief be
wijst, dat de Amerikaansche regeering ge
heimen doorgeeft, die voor Amerika's eigen
defensie van belang zijn. (DNB).
PETAIN TE TOULON.
Maarschalk Petain heeft gisteren Toulon
bezocht en een vloot-revue afgenomen.
HUISZOEKINGEN IN ZWITSERLAND.
Het 'Zwltsensche departement van justitie
deelt mede: In vedband met het besluit
van den bondsraad van 26 Februari 1940
betreffende de ontbinding der communis
tische partij in Zwitserland heeft de politie
de vorige week in samenwerking met de
kantonnale en gemeentepolitie een groot
aantal huiszoekingen verricht in verschei
dene steden en dorpen. Daar de bondsraad
ook heeft besloten tot ontbinding der na
tionale beweging van Zwitserland, heeft de
politie de verschillende secretariaten dezer
beweging te Zurich, Luzern, Biel en Genève
aan een grondig onderzoek onderworpen en
al het gevonden materiaal in beslag geino
men. CD/N.B.)
HONGARIJE—DUITSCHLAND.
De opperrechter van het district Gross
Altenburg (West-Hongarije) heelt aam alle
hem ondergeschikte Instanties medege
deeld, dat het dragen van Swastika-insig
nes door Dultschers ook thans nog verbo
den Is krachtens de verordening van het
ministerie van binnenlandsche zaken. Tegen
overtreders zal gerechtelijk opgetreden
worden.
Hieromtrent merkt de Deutsche Zeitung
in een commentaar op. dat deze beschik
king mitsgaders ook de verordening, waarop
de circulaire zich baseert, in lijnrechte
tegenspraak staat tot de overeenkomst van
Weenen. waarbij bepaald is, dat de Dult
schers in Hongarije voor hun natlonaal-
socialistische overtuiging mogen uitkomen.
Het blad staat op het standpunt, dat de
inwerkingtreding van het verdrag van Wee
nen aEe wettelijke bepalingen, die daar
mede niet strooken. automatisch ongeldig
heeft gemaakt, (DJf.B.)
HET JOODSCHE BEZIT IN ROEMENIË.
Het Roemeensche staatsblad behelst een
decreet, waarbij alle vaartuigen, die zich in
Joodsch bezit bevinden, in staatseigendom
overgaan. Hiertoe behooren alle rivier- en
zeeschepen van elke soort, die onder Roe
meensche vlag varen en die zich op 6 Sep
tember 1940 in het bezit van Joden of Jood-
sche ondernemingen bevonden.
De Kamer van Koophandel en Industrie
zal aan alle Roemeensche winkeliers bordjes
verstrekken met het opsohrift „Roemeen
sche zaak." Hun wordt verzocht deze
bordjes In him etalages op te hangen.
(D.N.B.)
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan komt heden op te
13.33 uur en gaat onder te
24 uur.
het aangewezen adres is voor Uwe
pijpen en rookartikelen. - Groote
keuze in alle prijzen.
4301
(Ingez. Med.)
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
De oorlogsschaderegeling toegelicht. f2e
Blad).
Begrafenis van mr. dr. baron Röell. (Bin
nenland, 2e Blad).
y
Verkoop en slachten van paarden zonder
toestemming verboden. (Binnenland, 2e
Blad).
De organisatie van de binnenscheepvaart.
(Binnenland, 2e Blad).
Buitenland
Een DuitschRoemeensche economische
overeenkomst. (Ie Blad).
De Hongaarsche minister Csaky 11 dezer
naar Belgrado.. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN-
EERSTE BLAD.
