ln „Den Turk
met zonder bon
De aanvallen
op Engeland voortgezet
Postkoets in eere hersteld
DINSDAG 3 DECEMBER 1940
No. 24753
rr
ziin n°9 Diners
ileeds WIIKïl»
Hoogewoerd 93-Tel. 23103
Verduisteren
Slsfe Jaargang
Southampton en Bristol
Een Zweedsch journalist bezocht
Birmingham, Southampton en Bristol
Megerle over de positie
van Engeland
De oorlog in Albanië
Uit Engeland
Uit Amerika
Uit het Verre Oosten
en verkrijgbaar.
17.30 uur
9.30 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd z(Jn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per weekƒ0.18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd.)
Nadat gisteren de aanvallen op Southamp
ton waren voortgezet met dezelfde hevig
heid, waardoor de branden zich stelselma
tig uitbreidden, bevonden zich gisteravond,
naar het D.N.B. verneemt, sterke forma
ties van het Duitsche luchtwapen boven
het Kanaal. Haar weg voerde ditmaal weer
naar de belangrijke miHtaire doelen van de
reeds zwaar geteisterde havenstad Bristol,
om ook daar haar werk der vernietiging
van de industrie- en havehcomplexen te
voltooien én tevens, zooals in Coventry en
Southampton geschied is, waren Duitsche
vliegers onderweg om, zooals bijna eiken
nacht, de toevoerwegen der Britsche over-
zeesche scheepvaart met mijnen af te slui
ten. Zoo zijn de bemanningen der Duitsche
luchtmacht eiken nacht weer bezig, den
Britschen toevoer op zijn gevoeligste plek
ken te treffen, terwijl de Royal Airforce
zich des nachts nog nauwelijks naar buiten
waagt, weerhouden door de ongunstige
weersgesteldheid en het krachtige Duitsche
luchtdoelgeschut.
Naar aanleiding van de Duitsche aan
vallen op de Engelsche provinciesteden
geeft de Londensche correspondent van
Svenska Dagbladet, die als eerste neutraal
journalist Birmingham, Bristol en South
ampton mocht bezoeken, een uitvoerige be
schrijving:
Wat steeds nog van Engelsche zijde ver
zwegen wordt, aldus de correspondent, is
het feit, dat alle Engelsche havens en in
dustriesteden, die na Coventry nachtelijke
aanvallen beleefd hebben, precies zoo hard
en vernietigend getroffen zijn als Coventry
zelf en in het geval Coventry heeft men
te Londen toegegeven, dat de stad in feite
ernield is en eerst na het einde van den
oorlog aan herbouw gedacht kan worden.
De totale Duitsche luchtoorlog tegen En
geland is eerst nu in allen ernst begonnen,
aldus schrijft de correspondent verder, en
alles wat sedert den geweldigen aanval op
Londen in het begin van de maand Sep
tember gebeurd is, is kinderspel vergele
ken bij datgene, wat de Engelsche provin
ciesteden thans de een na de ander moe
ten verduren.
Coventry heeft den eersten zwaren
slag gekregen, doch hetgeen sedert
dien vernield en vernietigd is, is even-
zoo veelomvattend, ja misschien zelfs
nog meer. Men moet zich inderdaad
afvragen, aldus dé correspondent, of de
geconcentreerde aanvallen op Enge-
land's provinciesteden slechts een ge
nerale repetitie zijn voor een zoo groot
mogelijk opgezette poging om de En
gelsche hoofdstad in puin te leggen.
Op deze wijze is Southampton door de
eskaders Duitsche bommenwerpers op Za
terdag 23 November en Zaterdag 30 No
vember aangevallen, doch de laatste aan
val was verreweg de hevigste en men heeft
berekend, dat verscheidene dozijnen groo
ve branden zijn ontstaan. De brandweer
van de stad had geen materieel genoeg,
zoodat de brandweer uit alle naburige ste
den moest worden opgeroepen. Desondanks
bloest de brandweer den volgenden middag
toen ik in de stad aankwam, zwaar wer
ken om alle verschillende brandhaarden
onder controle te krijgen, en desniettemin
brandde het overal nog zeer hevig. Ik zag
dikke rookwolken over de stad" liggen. In
een enkele stadswijk was een gebied van
ongeveer 120Ö M. lengte en zeshonderd M.
breedte totaal in de asch gelegd en dit
'as slechts één geval uit de vele. Het aan
tal slachtoffers is zeer groot. Daarbij is,
Joo verklaart de Zweedsche journalist, met
sdruk, Southampton slechts een stad van
50.000 inwoners.
De aanval begon onmiddellijk bij het
vallen van de duisternis met het uitwer
pen van lichtfakkels, waardoor de geheele
tad daghelder werd verlicht. Daarna volg-
•k een ware hagel van brand- en dyna-
toietbommen, waardoor de straten der stad
JH hoopen steen en puinhoópen werden
bedekt, die bovendien nog in brand ge-
hakten. Dit duurde urenlang. Heele stads
wijken waren een enkele reusachtige vlam
menzee. De wandeling door al deze straten,
'sarin van de huizen alleen nog maar de
Juren overeind stonden en groote puin
hopen lagen, was verschrikkelijk. In de
pin vond ik een Zweedsch schip, waar
in- de bemanning mij vertelde, dat zij
r*eds veel bombardementen had beleefd,
h niet alleen maar in Engelsche, doch ook
3 Fransche en Belgische havens. Zij had
Jhter nog nooit iets dergelijks ondervon-
fen als in den nacht van Zaterdag op
frndag. Slechts twee man waren aan boord,
j'i moesten in de laagst gelegen machine-
«mer dekking zoeken. Verscheidene brand
bomen vielen op het dek van het schip.
Doch liet schip bleef overigens als door
een wonder onbeschadigd en werd niet tot
zinken gebracht.
Over Bristol schrijft de Zweedsche cor
respondent: De laatste groote Duitsche
aanval op de stad is vijf dagen vroeger
ondernomen. Desniettemin stegen nog
steeds rookwolken uit de brandhaarden
pnder de massa's steen op. In het centrum
van Bristol b.v. is de geheele zakenwijk
van de stad met den grond gelijk gemaakt.
In een gebied met een oppervlakte van
verscheidene vierkante kilometers heeft het
vuur dusdanig huis gehouden, dat er niet
één enkel huis meer staat. De correspon
dent heeft door dit groote veld van puin-
hoopen geloopen, dat eens het zakencen
trum van Bristol geweest is. Hier heeft
men een gloeiende hel geschapen. De hitte
moet fantastisch groot geweest zijn, want
in puinhoopen lagen zeer dikke stalen bin
ten, die omgebogen waren als waren het
dunne spiralen. Deze puinhoopen hadden
deels een geweldigen omvang, verscheidene
straten zijn nog steeds afgesloten en kun
nen niet opgeruimd worden, daar het den
puinruimers niet mogelijk is tot zoover
door te dringen. Dit is echter slechts een
gedeelte van de verwoesting.
De ontbinding van Engelands politieke
machtspositie gaat voort, schrijft de diplo
matieke medewerker van de Berliner Boer-
sen Zeitung, Karl Megerle, waarna hij al
dus vervolgt: Financiën en weermacht zijn
de beide belangrijkste pilaren der groot
heid en souvereiniteit van een rijk;. In beide
gevallen geeft Engeland toe, dat het niet
meer in staat is uit eigen kracht te geven.
Het door de buitenlandsche commissie van
den Amerikaanschen senaat geëischte on
derzoek naar de financieele kracht van En
geland brengt Brittannië In een pijnlijke
situatie. Dit onderzoek zal uitmaken, dat
ofwel lord Lothian gezwendeld heeft, of dat
Engeland werkelijk voor het bankroet staat
In het eerste geval moet Engeland tot de
conclusie komen, dat Engeland, evenals ln
den wereldoorlog, het gemunt heeft op het
geld van anderen. In het tweede geval kan
de vraag gesteld worden, of het nog de
moeite waard is geld te steken in een firma,
die op het punt staat te liquideeren, en wel
ker failliete boedel voor een belangrijk deel
den Ver. Staten in den echoot zal vallen,
zonder dat deze een vinger behoeven uit te
steken. Wordt het aangekondigde onderzoek
voor den Amerikaanschen senaat ingesteld,
dan zal het Amerikaansche volk zich her
inneren, dat het thans nog vele milllarden
dollars aan eigen en 26 milliard dollars aan
geallieerde oorlogsschulden achter zich aan
sleept, afgezien nog van de geweldige be
dragen voor eigen bewapening, dat juist de
financieele hulp aan Engeland, Amerika in
den wereldoorlog bracht en dat de V. St.
door de economische en financieele gevol
gen van den wereldoorlog, ln 1929 in de
grootste crisis geraakte welke het land ooit
grootste crisis geraakten welke het land ooit
de verliezen van het Amerikaansche volks
vermogen in het geheel niet uitdrukken.
Bijna ln elke Amerikaansche familie echter
heeft men die verliezen de laatste jaren
bespeurd. Daarom heeft het Amerikaansche
parlement zich genoodzaakt gezien, Ameri
ka door de z.g. Johnson-wet, die het ver-
leenen van credieten aan oorlogvoerende
landen verbiedt, tegen een herhaling van
het financieele bedrog der geallieerden te
beschermen.
Vervolgens wijst Megerle op het feit, dat
het Engeland na den wereldoorlog gelukt is
om met Amerikaansch geld zich de positie
van financieel wereldcentrum te veroveren
en uit te breiden. Met de onbetaalde Ame
rikaansche milliarden dollars, hebben En
geland en Frankrijk na den wereldoorlog
hun politiek stelsel in Europa en elders uit
gebreid door uit de Amerikaansche leenin
gen alle politieke credieten, welke het be
drijfsleven verstoorden, te verleenen aan
die kleine staten, die het Engelsch-Fran-
sche stelsel van bondgenootschappen vorm
den. Amerika heeft dus niet alleen den zin-
neloozen wereldoorlog, maar ook de zinne-
looze na-oorlogsche ordening gefinancierd.
Overigens, zoo meent Megerle, zullen de
dragers der oude ordening van Engeland,
na dezen oorlog niet meer de democratie
terugvinden, waarvoor zij z.g. in den oorlog
getrokken zijn. Ook in dit opzicht komt
„hulp" dus te laat. Wie erop uittrekt om de
Engelsche democratie te redden, redt in het
uiterste geval wat geen democratie meer is,
en in wezen ook niet meer zijn wil. Wat
Amerika, de natuurlijke erfgenaam van En
geland, noodig heeft en waarop het volgens
zijn geografische, historische en economi
sche beteekenis aanspraak kan maken, zal
het vanzelf in den schoot vallen, zonder dat
het een hand behoeft uit te steken. (D.NBJ
Mario Appelius schrijft in de Popoio
d'Italia:
Aan het Grieksche front is de eerste
stoutmoedige Italiaansche poging om de
strategische positie met geweld te doorbre
ken op de moeilijkheden van een woest ter
rein en op de voorbereidingen van het
Grieksche leger dat in overeenstemmiög
met Engeland in het geheim gemobiliseerd
heeft, vastgeloopen. Met het oog op de con
stateering, dat een poging tot een geweld
dadige overrompeling niet kon gelukken,
heeft het Italiaansche opperbevel de noo-
dige maatregelen genomen, om zijn voor
uitgeschoven eenheden vrij te maken. Het
Grieksche commando heeft gepoogd de si
tuatie uit te buiten, door in de veronder
stelling, dat de Italianen uit politieke over
wegingen de oude grenzen hardnekkig zou
den verdedigen met ondersteuning van
de Britsche luchtstrijdkrachten het gros
zijner troepen naar voren te werpen en met
de gedachte aan een grooten slag tegen
de in de minderheid zijnde Italiaansche
strijdkrachten te spelen.
Het Italiaansche opperbevel heeft daar
entegen ln overeenstemming met een vast
gelegd krijgsplan het terugtrekken op een
sterke achtergelegen linie bevolen, waar het
in staat was, de drieste Grieksche troepen
tegemoet te treden en zoo lang op te hou
den, tot een nieuwe concentratie van strijd
krachten en oorlogsmateriaal kon volgen
welke tegen de overmacht van de ln het
geheim door Griekenland samengetrokken
troepen noodzakelijk was. Het Engelsch-
Grieksche commando had geen ander hulp
middel dan de hevige gevechten, waarmede
de Italiaansche achterhoede het strategi
sche terugwijken dekte, als een grooten slag
voor te stellen.
NIEUWE SCHEEPSVERLIEZEN.
De Britsche admiraliteit maakt bekend,
dat de torpedojager „Sturdy" verloren ls
gegaan. Deze torpedojager was 905 ton
groot en had in vredestijd een bemanning
van 98 personen. Het schip is tijdens mist
ter hoogte van de Schotsche kust aan den
grond geloopen en daardoor vergaan. Vijf
matrozen zijn om het leven gekomen.
Mackay Radio heeft S.O.S. seinen opge
vangen van nog; twee andere Britsche
vrachtschepen, die meldden eveneens op
600 mijl van de Noordkust van Ierland te
zijn getorpedeerd. Uit de morseseinen
meent Mackay Radio te kunnen afleiden,
dat het eene schip de Victoria is. De naam
van het tweede is nog onbekend. Volgens
Mackay Radio zijn dus in het genoemde
gebied van den Atlantischen Oceaan bin
nen vijf uur vijf Britsche koopvaarders tot
zinken gebracht. (D.N.B.)
GOUVERNEUR-GENERAAL VAN
AUSTRALIË BLIJFT NOG EEN JAAR AAN
Reuter meldt, dat op voorstel der regee
ring van het Australische Commonwealth
de Engelsche koning toestemming heeft ge
geven, dat Lord Gowrle zijn functie van
gouverneur-generaal van Australië nog een
Jaar, te rekenen van Januari 1941 af. zal
uitoefenen.
MAATREGELEN IN IERLAND.
In Iersche kringen overweegt men het
nemen van scherpere maatregelen ten einde
den uit Engeland komenden vluchtelingen
stroom eenigszins te beperken, daar deze
voor den levensmiddelentoestand des lands
gevaarlijk begint te worden. Ierland heeft,
zoo wordt gezegd, reeds genoeg te stellen
met vluchtelingen van zijn eigen nationali
teit, die door den luchtoorlog uit Engeland
zijn vertrokken of door de toenemende vij
andigheid der Engelsche werkgevers hun
baantje hebben verloren. Daardoor is in
Ierland de werkloosheid toegenomen en ls
voor het land een moeilijk probleem ont
staan, aangezien anderzijds ook de gebrui
kelijke emigratie naar de Vereenigde Staten
heeft opgehouden. De regeering heeft het
plan maatregelen te nemen ter verminde
ring van de werkloosheid door uitvoering
leden der centrale commissie van het al-
Indische Congres. De meeste gearresteerden
zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen, die
bij de vrouwen beginnen bij drie maanden
en bij de mannen bij anderhalf jaar.
(Europa Press>'.
ROOSEVELT OP REIS.
Het Witte Huis heeft medegedeeld, dat
Roosevelt na een conferentie met den pas
benoemden ambassadeur ln Frankrijk,
Leahy geruchten dat deze naar Londen
zou gaan als opvolger van Kennedy zijn
niet bevestigd gisteren Washington ver
laten heeft om een reis te maken. De secre
taris van Roosevelt, Early, verklaarde voor
vertegenwoordigers van de pers, dat Roose
velt voornemens is tot 16 December weg te
blijven „als niet een crisis het noodig
maakt, dat hij eerder terugkomt".
Early zeide geen offlcieele verklaring te
kunnen afleggen ten aanzien van het doei
van de reis van den president. Men hoort
de meening verkondigen, dat Roosevelt zich
in Miami op een oorlogsschip zal Inschepen
om zijn lievellngssport. het vlsschen, met
een inspectie van de Caraiblsche verdedi
gingswerken en de onlangs verbeterde for
tificaties aan het Panamakanaal te ver
binden. (D.N.B.)
MEXICO ZAL EIGEN VLOOTBASES
BOUWEN.
United Press meldt: De nieuwe Mexicaan-
sche staats-president heeft ln zijn rede na
zijn installatie bekend gemaakt, dat Mexico
eigen vlootbases zal bouwen en zoodoende
zou bijdragen tot de verdediging van Pan-
Amerika zonder dat de souvereiniteit van
Mexico, op welke wijze dan ook, ln gevaar
gebracht werd. Camacho beloofde dat hij
den Pan-Amerikaanschen idealen trouw
zou zijn en prees de vastberadenheid van
alle Amerikaansche staten om het Ameri
kaansche continent te verdedigen. Hij legde
er echter den nadruk op, dat in de eerste
plaats samenwerking op economisch gebied
geboden ls.
JAPAN WACHT AF.
Daar reeds vaststaat, dat noch Engeland
noch Amerika de Chineesche regeering van
Nanking zullen erkennen, wacht Japan af,
in hoeverre deze niet-erkenning gevolgen
zal hebben, gereed om ln te grijpen, wan
neer dit noodig mocht zijn.
4230
(Ingez, Med.)
Foto Snoek, Leiden.
Het benzinegebrek dwingt ook het staats
bedrijf der P.T.T. tot de grootste zuinigheid
en een aantal van de bekende vuurrood-
gelakte bestelauto's is dan ook, in afwach
ting van betere tijden, op stal gezet moe
ten worden. Daarvoor in de plaats is met
recht een oud paardje te voorschijn ge
haald. de postkoets, zij het ook niet in
denzelfden vorm als de ouderen onder ons
zich uit vroeger tijden herinneren en zoo
als het overgroote deel der tegenwoordige
generatie dien slechts kent van afbeeldin
gen met oude diligences, bol-wangige pos
tiljons, die hun komst met schetterende
fanfares aankondigen, enz. De hierboven
afgebeelde postkoets, die thans door de
Leidsche straten rijdt, half auto, half
rijtuig, heeft met de postwagens uit dien
Pickwick-tijd heel weinig gemeen, maar
toch levert de aanblik van een „postauto"
getrokken door een paard, voor den mo
dernen mensch al weer zoo'n ongewoon
schouwspel, dat wij het ons toegezonden
plaatje een plaatsje in ons Blad hebben
ingeruimd.
van openbare werken, vooral op het gebied
van den wegenaanleg. Er zullen z.g. bouw-
formaties worden opgericht voor jongeman
nen. Deze zullen onder militaire leiding
staan en een uniform dragen. De grootste
hinderpaal voor het land is echter gele
gen, zoo wordt verder gezegd, ln de chi
canes, die Engeland aan den Ierschen in-
en uitvoer bereidt, om zoodoende druk op
de Iersche regeering uit te oefenen. (D.N.B.)
CANADA BEPERKT INVOER VAN
LUXE-ARTIKELEN.
Naar uit Ottawa gemeld wordt, heeft de
Canadeesche minister van financiën, Hsley,
een drastische beperking in den invoer van
luxe-artikelen, vooral uit de Ver. Staten,
aangekondigd, alsmede een verhooging van
de omzetbelasting. De invoer van auto's,
sportartikelen, kleeding, conserven en fijne
eetwaren uit niet-Engelsche landen wordt
volkomen verboden teneinde deviezen voor
den invoer van producten te besparen, wel
ke van belang zijn voor de oorlogvoering.
De invoer van een aantal andere producten
als benzine en petroleumproducten wordt
voortaan van een licentie afhankelijk ge
steld. (D.N.B.)
DE BURGERLIJKE ONGEHOORZAAMHEID
IN BRITSCH-INDIË.
In de eerste twee weken van de burger
lijke ongehoorzaamheidscampagne van den
leider der congrespartij Gandhi, zijn hon
derd leden van deze partij gearresteerd,
naar officieel te Bombay bekend gemaakt
wordt. Deze arrestaties geschiedden op
grond van de wet ter verdediging van de
veiligheid van den staat. Onder de gearres
teerden bevinden zich vier voormalige pro
vinciale premiers, elf provinciale ministers,
zeven voorzitters van provinciale wetgeven
de vergaderingen, mitsgaders verscheiden
Al zou ik er een uur voor moeten loopen,
Bij LAMAN ga ik mijn pijpen koopen.
4192 (lugez. Med.)
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan komt heden op te
11.33 uur en gaat onder te
21.18 uur.
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
Maximumprijzen voor groenten en fruit,
(Binnenland, 2e Blad).
Voorloopig geen toestemming voor Haag-
schen Stadhuisbouw (Binnenland, 2e
Blad)
Buitenland
De aanvallen op Engeland (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 3 VAN HET TWEEDE BLAD.
