Uit de Omstreken
Waar de Swift-schoen wordt gemaakt
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 22 November
GEMENGD NIEUWS
Vele verdrinkings-
gevallen in October
Pers zegt
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
Reizen en avonturen van Mijnheer
Prikkebeen
Een groot nationaal bedrijf
De maand October vertoont een onge
woon groot aantal verdrinkingsgevallen,
eensdeels een gevolg van onbekendheid met
het loopen in een verduisterde stad, ander
deels ook veelal te wijten aan dronken
schap. De slachtoffers waren: 22 jongens
beneden 16 Jaar, 6 meisjes, 93 mannen en
12 vrouwen, zoodat in totaal 133 dooden zijn
te betreuren.
Ter vergelijking geven wij deze cijfers:
October 1936: 36; October 1937: 36; Octo
ber 1938: 47; October 1939: 32; October
1940: 133.
Door duisternis misleid verdronken 69
mannen en negen vrouwen. Beneden zes
jaar verdronken vijftien jongens en vijf
meisjes.
SERIE INBRAKEN EN DIEFSTALLEN
OPGEHELDERD.
Den laatsten tijd werd het platteland
Van Kethel en Spaland, Overschie en Delft
onveilig gemaakt door een individu, dat
er geregeld alleen op uit trok en kleinere
en grootere diefstallen, met of zonder braak
pleegde. Dit individu, zekere P. H. G.. zon
der vaste woonplaats, die echter een pak
huis had in Rotterdam, waar hij de ge
stolen goederen opsloeg, is door de te Ke
thel gestationneerde rijksveldwacht gear
resteerd en in verzekerde bewaring gesteld.
De man heeft vijf inbraken en diefstallen
bekend. De gestolen voorwerpen zijn in het
pakhuis te Rotterdam gevonden en in be
slag genomen.
HOUWER OM HET LEVEN GEKOMEN.
In de domaniale mijn te Kerkrade werd
de 36-jarige houwer C. J. Moonen, wonende
te Kaalheide, gemeente Kerkrade, ip een
pijler op de 500 meter verdieping, dood
aangetroffen. De om het leven gekomen
man laat een vrouw en drie jeugdige kin
deren achter.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
Orkaan op Jamaica
MEER DAN 100 DOODEN.
Het eiland Jamaica is gisteren door een
geweldigen orkaan geteisterd, welke volgens
de tot nu toe ontvangen berichten ver over
de honderd dooden heeft geëischt.
De orkaan was van een kracht, zooals
men die de laatste 19 jaren niet heeft mee
gemaakt. Gemeld wordt dat het dorp Ewar-
ton in het Diablo-gebergte, grootendeels is
weggevaagd. Honderden houten huisjes zijn
door de kracht van den storm in een ravijn
geslingerd, waarbij tientallen personen, die
door de wlndstooten waren verrast, mee
in de diepte verdwenen. De spoorwegver
binding tusschen Kingston en het binnen
land is verbroken. Halverwege Spanish-
town en h'et plaatsje Linstead heeft de he
vige regenbui, die onmiddellijk op den or
kaan volgde, den spoordijk over enkele me
ters weggespoeld. Ooggetuigen hebben ver
klaard, dat de lucht plotseling verduister
de, waarna een zóó hevige windstoot volg
de, dat de menschen tegen den grond wer
den geslagen. In de buurt van Lockey-
Valley zijn twee auto's in een riviertje ge
waaid. De inzittenden verdronken. Tus
schen Kingston en Middlesex bestaat ook
geen telefonische verbinding meer, daar op
verschillende plaatsen telefoonpalen zijn
afgeknapt. In de suiker-plantages zijn
groote verwoestingen aangericht. De auto
riteiten hebben in allerijl reddings-expedi-
ties naar de getroffen dorpen gezonden.
(S.P.T.)
EEN AUSTRALISCHE MIJNENVEGER
NA AANVARING GEZONKEN.
Reuter meldit uit Melbourne, dat een
Australische mijnenveger in den nacht van
Woensdag op Donderdag bij het binnen
varen in de haven van de PhiMp-baal in
botsing is gekomen met een koopvaardij
schip. De mijnenveger is gezonken. De lieele
bemanning van den mijnenveger, bestaande
uit vier officieren en 19 man. Is om het
leven gekomen.
BRAND IN 3RAZILIAANSCH
FILMATELIER.
Het atelier van de Braziliaansche film
onderneming Sonofilms is door brand ver
nield. 500 korte en verscheidene lange films
zijn verbrand, waaronder een pas onlangs
gereed gekomen film over de Braziliaansche
luchtvaart ter waarde van 600.000 milreis-
GEBOREN:
Jacobus, zn. van W. Schouten en J. Pet
Catharlna Magdalena Johanna dr. van D. Zirk-
zee en C. Miereniet Jannetje dr. van H. Sleg-
tenhorst en J. Kluivers Tonny zn. van L. M.
Koster en M. Gooyer Gerrit zn. van L. H. v.
d. Burg en C. Kruijff Geertruida Annie dr.
van P. Koren en G. Bodeldijk Gerardus Hen-
drikus zn. van H. Ph. Mooijekind en A. Spreeuw
Charlotta dr. van A. Rijnberg en M. v. d.
Neut Leonardus Frederikus zn. van L. J. van
Vliet en A. W. Nouwens Johan Anton zn. van
C. A. H. van Leeuwen en W. G. v. d. Zeeuw
Hendrikus Adrlanus zn. van H. A. Koet. en A.
Teijn Marten Reijer Joseph, zn. van J. C.
Hofstede en J. R Onnekes Tijmen. zn. van
L. Meijer en J. Rasser Elisabeth dr. van L.
F. Cavé en E Hazevoet.
ondertrouwd:
W. G. Nikkels jm. 28 Jr. en M. A. C. Beullnk
jd. 27 jr.
GEHUWD:
R, N. Bacchlnl Jm. en T. E. Zwaagdijk Jd.
G. L. Borst jm. en A. H. van Wijk jd. J. J. C.
Bronsgeest wedn. en A. J. Mostert wed. C. H.
Cramer jm. en M. de Meij jd. G. Hofstra
jm en E. A. M. v. d. Poel. jd. M. v. d. Meij
jm. en A. C. Roodakker jd. J. Neuteboom
jm en S M. Ouwerkerk jd. J. den Outer jm.
en J. J. Bakker jd. J. Rutgers jm. en M. Kou-
velt jd. J, v. d. Steen jm. en J. M. Wijsman
jd, a. van Varick jm. en S. J. C. Leget jd.
J. H. Wubbels jm. en S. M. Lut jd.
OVERLEDEN:
A. Oomkens, wedn. 90 jr.
Niet door haat
,,De Unie" schrijft o.m.:
ALs men bouwen moet aan iets nieuws,
dan- ts altijd en Immer de haat een zeer
wankel fundament. En dit geldt zoowel
voor de internationale als de nationale ver
houdingen.
Wanneer ln een volk de splijtzwam werkt
van (Jen haat en meeningsverschillen door
haatgevoelens worden beheerscht, dan
gaat het volk zijn ondergang tegemoet
Alleen in eendracht kan een volk sterk
staan. Wanneer haat en tweedracht het
verdeelen, dan móet het verliezen in den
eeuwigen strijd om het bestaan, die niet
door de menschen alleen, maar ook door de
volken gestreden wordt. En het belang van
het volk elscht daarom van ieder van ons,
zeker in moeilijke tijden als deze, een
uiterste aan tucht en zelfbeheersching.
Wanneer wij hier zoo openlijk over deze
dingen schrijven, dan doen wij dit, omdat
wij maar al te goed weten, wat er in het
hart van velen van ons volk omgaat. En
wij ervaren dit als een ramp, Om de ern
stige gevolgen, die hieruit kunnen voort
vloeien en omdat iemand, die zich door
haatgevoelens laat beheerschen, tot posi
tieven arbeid niet ln staat Is.
De haat maakt ongeschikt voor een rus
tige beoordeeling der feiten. Hij miskent
het goede in den tegenstander en schenkt
geloof aan alle geruchten, die even fantas
tisch als talrijk, over den tegenstander de
ronde doen. Hij verscherpt de verhoudin
gen zeer bewust steeds meer. Afgunst, las
ter en verguizing komen uit den haat
voort. Hij maakt elk wederzijdsch begrip
en wederzijdsche waardeering onmogelijk
en rust niet eerder, voordat de tegenstan
der vernietigd is. En in plaats van tevre
denheid volgt dan de ontgoocheling, een
leegte des harten, omdat het diepst men-
schelijke onvoldaan zoeken blijft, naar iets
anders en beters.
Dat deze gevoelens tegenover bepaalde
groepeeringen leven ln ons volk, ook onder
de leden van De Nederlandsche Unie, is
het vaststellen van een eenvoudig feit. Dit
houdt geen goedkeuring in; uit het boven
staande blijkt het tegendeel. Hoewel wij ze
niet goedkeuren, moeten wij van den an
deren kant zeggen, dat zij wel degelijk te
begrijpen zijn. Zoo maar willekeurig of
voor zijn plelzier gaat men niet haten. Er
zijn ln het verleden wel degelijk talrijke
fouten begaan, die deze houding verklaar
baar en begrijpelijk maken. Dat deze fou
ten niet altijd op de juiste manier bestre
den zijn, dat geven wij gaarne toe, maar de
fouten blijven. En als wij dan hier voor alle
haatgevoelens met den meesten nadruk
willen waarschuwen, dan spreekt het van
zelf, dat wij daarmee, niet schipperen met
principes er blijven nu eenmaal niet te
overbruggen meeningsverschillen die sa
menwerking onmogelijk maken of be
gane fouten goedkeuren, maar alleen, om
dat wij de haatgevoelens, alhoewel ver
klaarbaar, afkeuren.
Een waarachtige, hecht gefundeerde een
heid van het Nederlandsche volk zal nooit
een feit worden, als de haat niet verdwijnt.
Uit den haat groeien slechts relletjes op
straat en misschien nog erger. De Neder
landsche Unie wil dit zeer beslist niet. Zij
strijdt niet tegen iets, maar voor iets. Zij
zal zich van haar positieven arbeid niet
laten aftrekken, door allerlei gevoelens, die
zich ln het negatieve verliezen. Van ver
schillenden vraagt zij daarmee misschien
een offer, maar dit offer moet onherroepe
lijk worden gebracht. Want de leiding van
De Nederlandsche Unie acht dit een on
misbare voorwaarde om haar werk met
vrucht te kunnen voortzetten,, een werk,
waarvan de volkswil getuigd heeft, dat het
ln en door De Nederlandsche Unie moet
worden tot stand gebracht.
AALSMEER.
DE SANEERING DER SERINGENTEELT.
Diverse adressen.
Naar wij vernemen, zijn door de kringen
der seringenkweekers adressen gericht aan
verschillende overheidsinstanties, naar
aanleiding van de voorgestelde saneerlngs-
poging door de Sierteeltcentrale, n.l. om
25% der struiken te doen vernietigen,
In deze adressen wordt er op gewezen,
dat een seringenstruik een kweekproduct
van jaren Is, waar men jarenlang verder
vgn kan trekken.
Een oogstvernietiging is daarom geheel
anders dan een vernietiging van de moe
derstruiken.
Ook de veilingsbesturen hebben protes
ten aan die van de kweekers toegevoegd.
HILLEGOM.
Zondagsdienst voor doktoren.
De Zondagsdienst der doktoren zal Zondag
as. worden waargenomen door dr. Wijkmans.
Geen handel op de Bloembollenbeurs.
De bloembollenbeurs werd gisteren door
slechts 116 personen bezocht. Er was geen
handel.
De commissie tot uitreiking der ingebrachte
Winterkleeding is uitgebreid met het commis
sielid den heer P. H. FIJma, tevens raadslid
dezer gemeente.
Tot voorzitter der Christ. Jongelingsver.
Timotheus is benoemd de heer C. Vis Jr.
KATWIJK AAN ZEE.
Onze plaatsgenoot de heer P. de Hollander,
tUdelijk agent van politie alhier, la benoemd tot
agent van politie; te Dordrecht.
RIJNSBURG.
Geen verhooging van het aantal
vergunningen - Tekort Gemeente-
bcgrooting f. 20.000.
De Raad vergaderde. Afwezig weth. C. D.
v. d. Vijver en de heer J. v. d. Eykel. Na
opening werden de notulen vastgesteld.
Onder de Ingekomen stukken was goed
keuring van Ged, Staten tot het verleenen
46
Teekening van Aart van Ewljk.
Naar J. J. A. Gouvemeaf.
Reizen en avonturen vüj
Mijnheer Prikkebeen).
„Neen maar, dat is wonderbaar,
Van 't water heb lk een dikke bulk zoowaar I
Mager ben ik nu niet meer,
Maar oen deftig, buikig heerl"
Zoo spreekt dan Prik verheugd
En straalt van louter vreugd'
van een voorschot aan de Woningbouw Ver.
„Spinoza"; ook kan een huurtoeslag van
f.25 p. j. per woning worden verleend, In
dien het Rijk eenzelfde bedrag toestaat.
De verhuring van de woning Kerkstraat 24
zal voor langeren tijd moeten geschieden.
Ook is de gemeentebegrooting 1940 door
het Prov. Bestuur goedgekeurd. Het voor
stel van B. en W. tot vaststelling van een
Verordening op het besvaren van afvallen
van levensmiddelen enz. werd goedgekeurd.
Uit de discussies bleek, dat men vrij blijft
afval voor eigen gebruik (voor huisdieren)
aan te wenden of zooals gebruikelijk, door
anderen te laten weghalen. Van gemeente
wege zal tevens een bepaald persoon als
afhaler worden aangesteld. In verband met
de schaarschte van bouwmaterialen werd
de bouwverordening gewijzigd. Ook werd
een verordening vastgesteld op de heffing
van los-, laad- en stapelgeld voor de belde
losplaatsen Katwijker Kanaal en Voorhou-
terweg. De invordering zal bij aanbeste
ding verpacht worden. Een verzoek ls Inge
diend door den heer H. G, L. Boogaards om
De monumentale, nieuwe SWIFT-fabriek, welke dezer dagen te Nijmegen in gebruik werd
gesteld, 500 Arbeiders vinden hier hun werk
(Van een bijzonderen medewerker).
De Nederlandsche industrie ls een schoe
nenfabriek rijker, die een productiecapa
citeit heeft van drie kwart mlllloen paar
schoenen per jaar!
In Nijmegen is de nieuwe Swlft-fabrlek
in bedrijf gesteld en 500 menschen zullen
hier ln een groote werkruimte, welke aan
aJle moderne eischen voldoet, schoeisel voor
dames en heeren vervaardigen.
Na de officieele opening van de fabriek
maakten wij een rondgang en volgden het
ontstaan van den schoen op den voet, De
schoen wordt architectonisch ontworpen.
Men heeft ons zelfs verteld dat een schoen
ontwerper een kunstenaar moet zijn, gelijk
een architect dat ts! En bij dezen ontwer
per begint de schoen zijn leven, om dit ten
slotte aan de voeten der dragers verder te
slijten. De ontwerper heeft keuze uit een
groote variatie van gekleurd leer, en wan
neer hij een nieuwen vorm heeft vastge
legd en voorzien van een artistieke ver
slering gaatjes, figuurtjes, bandjes en
wat dies meer zij steekt de schoen zijn
nog papieren neus in de eigenlijke la-
brieksruimte. Daar wordt het benoodigde
bovenleer uit groote lappen gesneden, be
werkt, ln den juisten vorm gebracht en op
het ln andere afdeellngen gefabriceerde
onderstuk bevestigd. In den bezoeker
eindeloos schijnende Tijen (de fabrleks-
oppervlakte is ongeveer 7000 M2.!) doen
arbeiders en arbeidster hun plicht en dra
gen leder er to'e bij dat „de schoen op pa
pier" een schoen van leer wordt. Waar de
machine nuttig werk kan verrichten ge
beurt dat, doch voor het overgroote deel
blijft de schoenfabrlcatie een handwerk,
met behulp van zeer moderne werk
tuigen,
Het bovenleer van den schoen wordt mo
menteel geheel uit het binnenland betrok
ken. Naar de directie ons verzeketde valt
de kwaliteit van dit binnenlandsche leer,
waarop men in dezen tijd is aangewezen,
zeer mee. Het leer voor de zolen komt uit
het buitenland. JJe Nederlandsche koeien
staan te vaak op stal om goed hard zool
leer te kunnen leveren; daarvoor zoy haar
huid meer aan weer en wind moeten wor
den blootgesteld.
De fabriek van Swift maakte op ons een
grootschen Indruk. Het fabrieksgebouw
werd in 1930 opgetrokken en was oorspron
kelijk bedoeld als kunstzijdefabriek. Voor
de schoenenfabricatle ls het met eenlge
lokalen uitgebreid.
Het bedrijf werd door den heer H. Otten
met een lOtal arbeiders opgericht. In 1934
was het aantal arbeiders gestegen tot 120.
Aanvankelijk legde men zich toe op het
maken van heerenschoenen, doch na toe
treding van den heer Biessels tot de direc
tie werd ook de vervaardiging van dames
schoenen ter hand genomen. En thans, 10
jaren later, ls het bedrijf uitgegroeid tot
één van de grootste schoenenfabrieken van
Nederland met 500 arbeiders en arbeid
sters
In het bijzonder Nijmegen, dat zoo bui
tengewoon gunstig aan groote waterwegen
gelegen is, is den ondernemers en leiders
van deze fabriek erkentelij k.Bij de offi
cieele opening waren dan ook de burge
meester de heer J. H. A, Steinweg, de wet
houder van sociale zaken, de heer G. A.
Kalwey, de voorzitter van de kamer van
koophandel en fabrieken de heer lr, Th,
Rosskopf en vele anderen aanwezig.
het aantal vergunningen te brengen van 2
op 4. B. en W. stellen voor afwijzend op dit
verzoek te beslissen, daar aan meer ver
gunningen geen behoefte bestaat.
Het afwijzend praeadvies van B. en W.
werd aangenomen.
De gemeentebegrooting en die van het
waterleidingbedrijf dienstjaar 1941 werden
aangeboden. De gemeentebegrooting wijst
een tekort aan van pl.m. f20.000, omdat de
belastingbijdrage van het Rijk en de extra
belasting bijdrage niet geraamd mochten
worden. De heer Zandbergen verzoekt
scherper toezicht op het gebruik van zak
lantaarns. De voorzitter antwoordt, dat
reeds verschillende lantaarns zijn afgeno
men en processen-verbaal zijn opgemaakt.
Nadere voorschriften zijn ln voorbereiding.
De heer Van Egmond informeerde naar do
uitdieping van het water bij de losplaats
Voorhouterweg. Het blijkt, dat Rijnland
voornemens ls het geheele Kanaal te doen
uitbaggeren.
De heer Driebergen wilde verbetering van
den toegangsweg Meyboomstraat-Voorhou-
terweg. Een gedeelte trambaan zou be
straat moeten worden. De voorzitter zal
zich in verbinding stellen met de N.Z.H.
T.M.
Daarna sluiting.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Jacobus, z. van J. v. d. Eykel
en M. Koekebakker.
Overleden: J. Riethoven, m., 24 j.
Bij de verkooplng van het perceel Mey-
boomstraat werd kooper de heer P. v. Kla
veren Cz. voor f.6500.
SASSENHEIM.
Zondagsdienst voor Doktoren.
Deze wordt a.s. Zondag waargenomen door de
doktoren Dommisse en le Grand.
WASSENAAR.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Martina Barendina, D. van M. B.
van Beesten en A. van Alphen Hermanus
Johannes Nicolaas. Z. van J. H. Spruijt en F.
R. v, d. Geest L-. Arnoldus Gijsbertiis Maria, Z.
van W. Jansen en G. A. Noordover Pietcr.
Z. van W. Prins en J, van Oord van der Vlies
Christina Adriana, D. van A. H. A. Zandvliet
en C. Arendzen Martinus Reinier, Z. van H.
G. Altorf en J. C, Kokee.
Overleden: Rutger de Kat 70 j., echtgenoot
van M. van Nugteren Hendrik Knijnenburg 67
j.t echtg. van M. ,v. d. Zijden Bertus Ja<?b\,s
Verdam 52 J„ echtg. van J. F. Wesenaar wil
helm van Bakel 61 j.. echtg. van M. J. Wolden-
dorp.
VERGADERING „HOLLANDSCHE
MIJ. VAN LANDBOUW.
Voor de Hollandsohe Mij. van Landbouw,
afd. Wassenaar sprak in Bellevue in open
bare vergadering de heer ir. de Groot,
Rijkslandbouwconsulent te Rotterdam over
het onderwerp „Doelmatige bemesting en
grondonderzoek". Spr. wees or op, van hoe
groote beteekenis thans de grond is. zoodat
het zaak is hem zoo goed mogelijk te be
nutten. Hierna behandelde spr. uitvoerig
het bodemonderzoek, met aansluiting daar
op de bemesting. Diverse vragen werden
spreker gesteld, waarbij ojn. naar voren
kwam, dat grondmonsters voor advies kun
nen worden gezonden aan het Bedrijfsia-
boratorium voor Grondonderzoek te Gro-
ningen.
De 80-j. heer H. kwam op den Lange
Kerkdam te struikelen waardoor hij viel en
een neusfractuur bekwam. Dr. Hubbeling
verleende hem eerste hulp, waarna hij naar
het Diaconessenziekenhuis te Leiden wera
overgebracht.
2—3
