De strijd tegen Engeland Molotof te Berlijn WOENSDAG 13 NOVEMBER 1940 No. 24736 o Isie Jaargang Luchtbombardement voortgezet In Griekenland De positie van Ierland Maatregelen in Frankrijk De mobilisatie van Eurazie De actie tegen Gabon Chili staat geen steun punten af De buitenlandsche handel Verspreide Berichten EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER. ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.35 per week0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Ondanks het slechte weer blijft de lucht vloot van de spil Engeland bestoken. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte gisteren bekend. De gisteren bekend gemaakte vergel- öingsaanvallen van Duitsche gevechtsfor maties op Londen in den nacht van 10 op 11 November hebben in de verkeerswerken ten Noorden van Warmwood, Scruss en in het stadgebied van Wiliesden, Harlesden en South-Clackton groote branden veroor zaakt. Een gasfabriek kreeg verscheidene zware treffers. In het stadsgedeelte Leytcn alsmede in Bermondsey ontstonden nieuwe groote branden. In een labriek der vlieg tuigindustrie bij Birmingham werden groo te steekvlammen waargenomen. Ook in den loop van 11 November deden gevechtsvliegtuigen ondanks de zeer moei lijke weersgesteldheid aanvallen op Londen en op talrijke militaire bedrijven in Zuid en midden-Engeiand. Daarbij gelukte het bij Blough een motorlabriek, bij Birming ham een gasfabriek en fabriekscomplexen, bij Oxford een wapenfabriek en in Folk- stone een brug zwaar te treffen. Duikbommenwerpers deden, zooals reeds gemeld, in het zeegebied ten zuidoosten van Harwich aanvallen op een krachtig be schermd Britsch convooi. Ondanks het zeer hevige afweergeschut en het optreden van jagers gelukte het zeven koopvaardijsche pen met ongeveer 44.000 b.r.t. tot zinken te brengen en vijf andere vaartuigen zwaar te beschadigen. Een verkenningsvliegtuig bracht in den Atlantischen Oceaan een vrachtschip van 2500 ton tot zinken. Zeevliegtuigen plaat sten treffers op twee Britsche koopvaardij schepen van te zamen 14.000 ton. Overdag ontstonden hevige luchtgevech ten. waarbij veertien vijandelijke vliegtui gen' werden neergeschoten. De vijand on dernam in den nacht van 11 op 12 Novem ber geen vluchten naar het Duitsche rijks gebied. Bij de gevechtshandelingen op. 11 Novem ber onderscheidden zich formaties van het Italiaansche vliegerkorps door een geslaag den aanval op een haven aan de Engelscne Oostkust. Daarbij ontstonden hevige lucht gevechten, in het beloop waarvan de Ita liaansche jagers zeven Britsche jachtvlieg tuigen neerschoten. De totale verliezen van den vijand bedroegen gisteren 22 vliegtui gen waarvan een door luchtdoelartillerie. Zeven Duitsche en zes Italiaansche toe- stellen worden vermist. Fiorina is Maandag en in den nacht daar op door de Italiaansche artillerie hevig be schoten. In het Morova-gebergte trachten de Grieken eeai guerilla te voeren, dJooh deze tactiek ondervindt echter groote moei lijkheden door het optreden van Italiaan sche parachutetroependie ehid van die vorige week in Albanië zijn aangekomen. Uit verhalen van vluchtelingen, die te Monastir zijn aangekomen, blijkt, dat de Grieken door het optreden dezer parachu tisten volkomen zijn verrast. Het Grieksche opperbevel zou met verscheiden afdeelingen geen contact meer hebben, daar de ver bindingswegen hier en daar door de para chutisten beheerscht worden, die zich op rotspunten hebben genesteld. Gebruik makend van de betere weersom standigheden, aldus Stefani, is de Italiaan sche luchtmacht, na de afgeloopen twee dagen verkenning te hebben uitgevoerd, tot bombardementen op groote schaal over gegaan. In Epirus is de luchtafweer der Grieken zwak gebleken, daarentegen was het sper vuur uit de versterkingen krachtiger. Troe pencolonnes, die in Macedonië en Thessalië op marsch waren, werden door de Italiaan sche vliegtuigen, die laag vlogen, gebombar deerd en onder mitrailleurvuur genomen. Bij deze bombardementen werden zeer groote verliezen in de gelederen van den vijand aangericht. De luchtmacht werkt voorts nauw samen met het leger. De vliegtuigen vervoeren troepen, verstrekken de artillerie inlichtingen en geven aanwijzingen bij de omsingeling van stellingen. Officieus wordit door hat D.NB. gemeld: t Ge in het buitenland; verspreide geruch ten, diait Churchill zou overwegen de Iersche neutraliteit te schenden, schijnen in poli ce kringen te Eerlijn niiet onopgemerkt te blijven, al heeft men tot dusverre noch van officieele, noch van officieuze zijde aan leiding gevonden voor de uiteenzetting van Duitsche reactie. Men maakt slechts de zakelijke opmer- dat het probleem der Iensche neutra- nteit actueel is geworden door de bekende tede, waarin Churchill van de noodzakelijk- jpd gesproken heeft, dat.Engeland tegen steeds grooter wordende bedreiging der Pu-teche oorlogvoering ter zee optreedt door v- stegen van Britsche steunpunten op te^ch gebied. Men wijst er verder op, dat de rede van ^buichiH, de op hetzelfde peil staande ver klaringen van leden van Hooger- en Lager huis en de commentaren der Britsche pers voor den Ierochen minister-president, de Valera, aanleiding zijn geweest, duidelijk en ondubbelzinnig aan de neutraliteit van Ier land te herinneren. Veelvuldig huldigt men de opvatting, dat Churchill desondanks plannen tegen Ier land koestert. Men kan op het oogenblik niet beoordeelen, welke reactie de ten uit voerlegging dezer plannen zou hebben in de Vereenigde Staten, waar de Iersche neu traliteit zeer sterken steun vindt en in hoe verre de medewerking zou noodig zijn van de Britsche vloot, die zich dan zeer zou moeten bloot geven. De Iersche minister voor de Levensmid- delenvoorziening, Lemass, heeft het Iersche volk in een radiotoespraak verzocht, vrij willig het verbruik van boter, thee, steen kool en benzine te beperken. In den eersten tijd van den oorlog heeft Ierland met behulp van neutrale schepen den invoer kunnen handhaven. Het is echter voortdurend" moeilijker geworden, schepen voor invoerdoeleinden te charte ren. Tarwe, thee en suiker heeft Ierland' nog in voorraad. Maïs, meststoffen en in dustrieproducten worden echter reedis schaarsch. Om rantsoeneering te vermijden moet derhalve vrijwillig gespaard werden. Candide publiceert een onderhoud met maarschalk Pétaln, waarin de maarschalk onder meer zelde: Het Is mijn plan Frank rijk te verdeelen in twintig districten. Elk district zal worden bestuurd door een gou verneur, die onmiddellijk onder de Centrale regeering staat. De prefecten zullen nog slechts de functie van administrateur heb ben. Tusschen de centrale regeering en de gouverneurs mag niemand meer staan. Wij zijn bezig aan den opbouw van een stelsel, dat orde en gezag zal herstellen. Dit stelsel zal weldra in werking treden. Het zal te beter en sneller werken, wanneer iedere Franschman van goeden wil is. De tijd der persoonlijke belangen is voorbij. In het ver volg telt nog slechts het algemeene belang. De Fransche staatscourant bevat ver scheidene decreten, waarbij bepaald wordt, dat alle werkgevers- en werknemersorgani saties worden ontbonden. Hierdoor worden getroffen de Confederation Génerale des Patronats Fransais, de marxistische C.G.T., de Christelijke werknemersorganisatie en de bond van Fransche beroepssyndicaten. Het vermogen der ontbonden organisaties wordt, tot er definitief over beschikt is door den staat beheerd. De definitieve beschik king is voorbehouden aan het ministerie voor de productie. De Fransche trust der zware en wape ningsindustrie. het Comité des Forges, de Fransche kolentrust en het Comité des Houillières zijn, naar uit Vichy wordt ge meld, in verband met de reorganisatie van het Fransche economische leven ontbon den. Op grond van een in het staatsblad ge publiceerde wet, zijn voor deze takken van industrie nieuwe organisatiecomités ge vormd, die onder controle van den staat staan. Het betreft een organisatiecomité voor de kolenindustrie. Op grond van de wet van 16 Augustus mogen dokters, tandartsen en apothekers, die niet van Fransche afstamming zijn, hun beroep niet meer uitoefenen. In uit zonderingsgevallen moet de minister van binnenlandsche zaken zijn toestemming ge ven. De prefect van het departement Seine en Oise heeft 186 buitenlanders, behoorende tot de drie beroepsgroepen in kwestie, de uitoefening van hun beroep verboden. (D.N.B.) Een overzicht van de totale situatie in de wereldpolitiek, zooals deze zoowel als gevolg van de militaire ontwikkeling als ook van de politieke, vooral de herkiezing van Roose velt, ontstaan is, geeft de bekende diplo matieke medewerker van de Berliner Boer- senzeitung, Karl Megerle. Hij begint zijn uiteenzettingen met te constateeren, dat de totale situatie voor de Engelschen vol af grijzen is, voor Duitschland vol bevrediging en voor de rest van de wereld een veilig fundament voor hun toekomstige houding tegenóver de kampen der strijdenden is. Het vasteland van Europa mobiliseert zich lang zaam. terwijl het zich op zichzelf bezint. Engelands poging om Europa te Balkanisee- ren, is mislukt en van nu af is Engeland de definitieve vijand van Europa, de verstoor der van zijn vrede, aansprakelijk voor iederen dag, dien Europa nog in oorlog moet doorbrengen. Evenwel is het kristallisatie- proces om de kern, die de Europeesche as vormt, in volle ontwikkeling. Vervolgens gaat Megerle op Azië over en betoogt, dat het proces van zelfbezinning en hervinding van zichzelf ook Azië heeft ge grepen en dat dit proces zich hier in de zelfde richting zal ontwikkelen. Ook in Azië zal de rol van Engeland en van diegenen, die achter dit land staan, steeds sneller af zakken tot louter die van rustverstoorder. De noodzakelijkheid voor alle hier gevestig de groote volken en rijken om hun betrek kingen te reorganiseeren, hun belangen af te palen, te coördineeren en te respecteeren, zijn machtiger en vruchtbaarder dan de de pogingen van elders om met de middelen der intrige datgene uit een te houden en tegen elkander op te hitsen, dat volgens aardrijkskunde en economie bijeen behoort. Omtrent de situatie op het gebied der buitenlandsche politiek, waarin Roosevelt door zijn vooringenomenheid en zijn politiek van persoonlijke hatelijkheden de Vereenig de Staten heeft gebracht, verklaart de officieuze zegsman van de Wilhelmstrasse, dat zij voor geen enkel ander volk eenigerlei aantrekkelijkheid heeft. Evenmin als Enge land thans nog aanknoopingspunten aan treft om zijn mogelijkheden op militair ge bied en op dat van de buitenlandsche poli tiek nieuw leven in te blazen, met uitzonde ring dan van de Vereenigde Staten, zoo zijn ook deze aanknoopingspunten voor laatst genoemd land beperkt. Engeland en ook de V. St., indien deze zich de Engelsche fouten eigen maken, zouden nopens de toekomst van Eurazië slechts de krachten zijn, die het kwade willen en toch het goede tot stand brengen. Want al wat de volken van Eurazië thans moeten ontberen, omdat Engeland de nieuwe wereld van de oude scheidt, zal hen er toe brengen door samenwerking, ontwik keling en het stelselmatig nagaan van alle mogelijkheden in het eigen rijke, reus achtige gebied, datgene te vinden, wat men hun wilde onthouden. Indien Engeland en de nieuwe wereld dat zouden wenschen, zouden de volken van Eurazië ook zonder genoemde landen kunnen leven, gedijen en in vrede bestaan. Sedert 48 uur ontbreken uit Libreville alle berichten, zoodat men het, naar uit Vichy gemeld wordt, als waarschijnlijk beschouwt, dat de stad zich inderdaad in handen be vindt van de Engelschen en de Gaulle. Naar het Fransche ministerie van kolo niën mededeelt, zijn ook de verbindingen met Port Gentil, de op één na grootste haven van Gabon, verbroken. Men conclu deert hieruit, dat het den opstandigen strijd krachten van de Gaulle is gelukt, zich ook van deze stad met geweld meester te maken, die even geïsoleerd en onverdedigd is als Libreville. (DN.B.). De Fransche duikboot Poncelet is, naar uit Vichy gemeld wordt, bij operaties tot het afwenden van een landingspoging van de strijdkrachten van de Gaulle in de baai van Libreville tot zinken gebracht. De beman ning is gered. HET ZAL ECHTER ZIJN TAAK BIJ DE VERDEDIGING VAN HET HALF ROND OPNEMEN. De Chileensche minister van Defensie, Hernandez, heeft in een Interview verklaard, dat iederë discussie over den afstand van steunpunten in Chili voor de verdediging van het continent, te onpas zou zijn. „Wij zijn volwassen naties", zoo zeide hij. Chili is bereid de hem toekomende rol in de ver dediging van het halfrond op zich te nemen volgens den geest van de Havana-conferen- tie. Het woord „samenwerking" moet echter in de volle beteekenis verwezenlijkt worden. De verdediging is thans meer dan een zuiver militaire actie. Zij moet gesteund worden door een sterke economie. Daarom kan een afstand van steunpunten voor het heden en ook voor de toekomst niet besproken wor den. Een afstand van steunpunten zou zoo iets als een militaire kolonisatie beteekenen. Uruguay neemt hetzelfde standpunt in. De minister van oorlog van Uruguay, ge neraal Roletti, heeft categorisch verklaard, dat de regeering van Uruguay op geen en kel voorstel over eventueele verpachting of zelfs afstand van vloot- en vliegtuigsteun punten is ingegaan. Uruguay is vastbesloten tot geen enkelen prijs en onder geen voor wendsel ook maar een centimeter grond of een druppel- van zijn souvereine wateren af te staan. (D.N.B.) De Führer heeft gisteren in de nieuwe Rijkskanselarij den voorzitter van den raad van volkscommissarissen der U.S.SJR. en volkscommissaris van buitenlandsche zaken, Molotof, ontvangen in tegenwoor digheid van den rijkminister van buiten landsche zaken, Von Ribbentrop, -Molotof was vergezeld van den plaatsvervangenden volkscommissaris voor buitenlandsche za ken, Dekanossow. Een afdeeling van de S.S.-Leibstandarte Adolf Hitler bracht bij aankomst en vertrek de militaire eerbe wijzen. Molotof was door den chef van het pro tocol per auto afgehaald uit het Huis der Gasten van den Führer. Bij het portaal werd de Sovjet-Russische gast door den chef van de Prasidialkanzlei, staatsmini ster dr. Meissner en den persoonlijken mi litairen adjudant van den Führer ontvan gen en vervolgens door de mozaïkzaal en de groote galerij naar den Führer geleid. Het bezoek van Molotof aan den Führer was te 18 uur 15 geëindigd. De besprekin gen hebben twee en een half uur geduurd. De Duitsche minister von Ribbentrop gaf gisteravond ter eere van den gast een receptie. Volgens United Press spreekt men te Rome over de mogelijkheid van een viermogend- lieden-front tusschen Duitschland. Italië, Japan en Rusland. Dit front zou zich dan in alle deelen van de wereld tegen de Engelsche belangen kee- ren. Verder neemt men aan, dat het olie- vraagstuk een der voornaamste punten van de Berlijnsche besprekingen zal vormen en ook bij een toekomstige overeenkomst een rol zal spelen. Ook wordt rekening gehouden met de mo gelijkheid, dat de verhouding van Rusland tot de staten van het drie-mogendhedën- pact verder zal worden geregeld. In elk geval verwacht men, dat Rusland in de toekomst een actiever rol in de wereldpolitiek zal spe len dan tot dusver. De commentaren van de Italiaansche pers zijn tot dusver in elk geval algemeen gehou den. In diplomatieke kringen helt men ech ter over tot de meening, dat de Berlijnsche besprekingen mogelijk het voorspel zullen vormen van een viermogendheden-conferen- tie Duitschland, Italië, Japan en Rusland. Men gelooft dat deze conferentie, indien het hiertoe zou komen, in Berlijn zou plaats vinden, doch dat daaraan mogelijk bespre kingen te Moskou zouden voorafgaan tus schen Stalin en Duitsche alsmede Italiaan sche staatslieden. Daar het olievraagstuk nog steeds op den voorgrond staat, neemt men verder aan, dat bij de Berlijnsche besprekingen in de vol gende dagen zou kunnen worden gesproken over de verdere ontwikkeling in het Nabu rige en Verre Oosten. Ook de Japansch- Russische betrekkingen en het Verre Oosten in het algemeen, alsmede een verdere af bakening van de verschillende afzonderlijke sferen zullen bij deze besprekingen, naar men verwacht, een rol spelen. Zoowel de Duitsche als Italiaansche pers wijst op de groote beteekenis van dit bezoek aan Berlijn. Hoezeer Engeland vreest voor volkomen isoleering, aldus de Popolo di Roma, blijkt uit den wanhopigen stap, dien de Engelsche ambassadeur in Moskou enkele uren voor het vertrek van Molotof heeft ondernomen om de Russische regeering een mededeeling van de Engelsche regeering te overhandi gen. Ook al weet men niets over den inhoud van deze mededeeling, men kan dien toch gemakkelijk raden De delegatie van den Italiaanschen bui tenlandschen handel', die thans in Duitsch land vertoeft, heeft In Hamburg een lezing aangehoord van den leider der overeen komstige organisaties in het Duitsche eco nomische leven, staatsrat Helfferich, over vraagstukken van den buitenlandschen handel. Staatsrat Helfferich karaicteristeerde de vorming van groote economische gebieden aJs een onafwendbare gebeurtenis van de zen tijd. Indien ai' de buitenlandsche han del overal sterk genationaliseerd wordt, dan dragen toch de tot dit doel getroffen maat regelen duidelijk den stempel van een uit zonderingstoestand. De buitenlandsche handel is naar wezen internationaal. Indien alt de laatste jaren eenigermate op den achtergrond geraakt is, dan volgt dit daar uit voort, dat de ravitailleering op het vas teland van Europa aanmerkelijk is bemoei lijkt en dat ongebreidelde activiteit van den im- en exporteur niet vereenigbaar is met het algemeen belang. Spr. bevestigde, dat de oude liberalisti sche methoden thans ook bij den buiten landschen handel hebben afgedaan. Het welzijn van het volk staat boven het econo misch streven en den drang naar winst, maar binnen het kader van de nieuwe eco nomische opvattingen is de koopman vrij. Juist in landen in opkomst, waar nieuwe behoeften en ook nieuwe uitvoergelegen- heid zich snel ontwikkelen, bestaat behoef te aan den geoefenden blik van den ge schoolden koopman om dit zoo spoedig mo gelijk te onderscheiden. Daarbij moeten dan overigens nog stoutmoedigheid en be reidheid tot aanvaarding van risico komen. In de Duitsche economische politiek streeft men naar terugdringing van de elementen, die in den buitenlandschen handel vei'dge winsten najagen en het risico zoo mogelijk geheel op openbare fondsen trachten af te schuiven. De uiteenzettingen van den Hamburg- schen deskundige op het gebied van den buitenlandschen handel bevestigen tweeër lei: 1) Het is geen aanbevelenswaardig doel den buitenlandschen handel van een land uitsluitend in het. eigen land te concen- treeren, omdat daardoor het gevoel van pariteit wordt verstoord. 2) Ook in een economisch gebied van nauwe samenwerking mag er in het ver keer met vreemde landen geen monopolis tisch streven bestaan, indien de levendige belangstelling voor het handelsverkeer tus schen verschillende groote gebieden ge handhaafd moet blijven. Het spreekt vanzelf, dat de afzonderlijke volken niet den zelfden aanleg voor den wereldhandel hebben en dat ook de afzon derlijke landen als gevolg van hun bijzon dere geografische ligging niet. dezelfde ge schiktheid voor den internationalen goede- renruil bezitten. Zoo zondigt men b.v. niet tegen het denkbeeld der pariteit in den buitenlandschen handel, als Duitschland en Italië met hun groote havens een groot deel van den internationalen goederenruü over nemen voor landen, die, als Zwitserland, Slowakije en Hongarije, niet aan zee zijn gelegen. Beslissend is dan, dat deze over neming van functies niet wordt gebruikt om overwinst te behalen, die niet in een gezonde verhouding staan tot de feitelijke handelsprestatie en het aanvaarde risico. In Ieder geval is het verwijt, dat de leiden de landen in een groot gebied een domi- neerende positie, die zij in den buitenland schen handel hadden verworven, tot hun eigen verrijking zouden uitbuiten, daarom volkomen onjuist, omdat dat in strijd zou zijn met den geest van kameraadschap, die in dat groote gebied heerscht. ENGELSCHE HULPKRUISER GETORPEDEERD. Bij Huelva. Uit Algeciras wordt aam het D.NH. ge meld, dart im Gibraltar een schip met schip breukelingen ram demi Engelschen hulpkrui- ser Rinstom Saiphir is aangekomen, welke door eem Duiitsche duikboot bij Huelva tot zinlkiem is gebracht. 13 leden ram de beman ning zijn omgekomen. CHAMBERLAIN HERDACHT IN HET BRITSCHE PARLEMENT. Naar uit Londen wordt gemeld, hebben Lord Halifax, Ohurcihill en verscheidene afgevaardigden gisteren het woord gevoerd bij de herdemikdmg van Neville Chamberlain in het Lager- en Hoogerhuis. (D.N.B.) DE QUEEN ELIZABETH UIT NEW YORK VERTROKKEN. De Engelsche oceaanreus „Queen Eliza beth" (85.000 ton) is gistermiddag uit New- York vertrokken. Het doel van de reis is niét bekend. Te New-York wordt algemeen aan genomen, dat het schip voor het vervoer van troepen zal worden gebruikt. (D.N.B.) Dit Nummex bevat TWEE Bladen Binnenland Coöperatieve organisatie van het bedrijfs leven. (2e Blad) Nederlandsche vakvereenigingsleiders in Berlijn. (2e Blad) Regeling tot steun aan pluimveehouders. (2e Blad) Jo Waalberg verbeterde het wereldrecord 400 M. schoolslag. (Sport, 2e Blad) Buitenland Molotof bij den Führer. (Ie Blad) De strijd tegen Engeland en in Griekenland (le Blad) ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1