De reis van Molotof
naar Berlijn
De strijd tegen Engeland
81 sfe Jaargang
DINSDAG 12 NOVEMBER 1940
No. 24735
Van groote beteekenis
geacht
Kennedy en de
Europeesche oorlog
Uit Amerika
Verspreide Berichten
Aanval op een konvooi
STADSNIEUWS
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 cta. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zyn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. by maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht- bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nr». Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zyn:
per 3 maandenƒ2.35
per weekƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Van semi-offlcdeele zijde is te Berlijn
medegedeeld:
In politieke kringen te Berlijn verklaart
men ten aanzien van de beteekenis van het
bezoek van Molotof, den sovjet-Russischen
commissaris van buitenlandsche zaken, aan
Berlijn, dat deze gelegen is zoowel in het
feit zelf als ook in de huidige begeleidende
omstandigheden.
Zoowel de Duitsohe als de sovjet-Russi
sche politiek, zoo verklaart men verder,
streven er op grond van historische erva
ringen naar de wederzij dsche betrekkingen
op een goede en veilige basis te plaatsen.
Dat is de grondslag, welke voorhanden was
Wj het sluiten van het nlet-aanvals-
pact van verleden jaar en die door het a.s.
bezoek van Molotof aan Duitschland in
strijd met andersluidende doorzichtige ge
ruchten van de Engelsche propaganda voor
de openbare meening' der wereld wordt
bevestigd.
Het feit, dat 'de sovjet-Russische minis
ter van buitenlandsche zaken, vergezeld
wordt door een groot aantal prominente
mannen der politiek en der economie van
de Sovjet-Unie, doet de conclusie voor de
hand liggen, dat de besprekingen zich zul
len uitstrekken tot de meest verschillende
gebieden der Dultsch-Sovjet-Russische be
trekkingen.
Naar United Press uit Berlijn meldt,
schijnt Von Papen, de Duitsohe ambassa
deur te Ankara, aan de besprekingen te zul
len deelnemen. Hij vertoeft althans pp het
oogenbiik te Berlijn en zal, naar men in de
Wilhelmstrasse verklaarde, niet voor het
weekeinde vertrekken en dan waarschijnlijk
naar Ankara terugkeeren. Molotof zou op
den eersten dag van zijn verblijf in Berlijn
het Berlijnsche corps diplomatique ontvan
gen. Het heeft er den schijn van, dat het
bezoek van den Russischen volkscommissa
ris twee of drie dagen zal duren.
In goed ingelichte kringen is men van
o.ordeel, dat de eerste resultaten van deze
nieuwe Duitsch-Russische besprekingen
reeds spoedig naar bulten merkbaar zullen
worden.
Het bezoek van MOlotof, den Sovjet-Rus
sischen volkscommissaris van buitenland
sche zaken, aan Berlijn wordt in Italiaan-
sche politieke kringen als een gebeurtenis
fan buitengewone beteekenis beschouwd.
Dit blijkt reeds daaruit, zoo verklaart men,
dat Molotof vpor het eerst naar het buiten
land gaat om een officieel bezoek af te
leggen. Men herinnert er in dit verband In
deze Italiaansohe kringen aan, dat met de
onderteekening van het Duitsch-Russische
niet-aanvalspact en de later in overleg met
Duitschland door de Sovjets ondernomen
bezetting van een deel van Polen, Moskou
getoond heeft, dat het zijn politieke belan
gen ziet aan de zijde van Duitschland en
niet aan de zijde van Engeland en Frank
rijk.
De réis van Molotof naar Berlijn wordt
als een nieuwe ontgoocheling voor Enge
land en als een nieuw fiasco voer de Lon-
densche pogingen ten aanzien van Moskou
beschouwd, waarbij men vooral herinnert
aan het jongste streven van den Engel-
schen ambassadeur in Moskou. Alle poli
tieke en militaire gebeurtenissen, zoo ver
klaart men verder, hëbben er de laatste
maanden toe bijgedragen om den weg voor
deze Duitsch-RussisOhe ontmoeting te ef
fenen.
Bovendien valt de ontmoeting te Berlijn
op een tijdstip, waarin ook de Japansch-
Russische en de Italiaansdh-Russische be
trekkingen een verbetering vertoonen. Ten
slotte mag niet over het hoofd worden ge
zien, dat het bezoek van Molotof aan Ber
lijn geschiedt na de besprekingen tusschen
te Florence en na de zeer belangrijke rede
van Hitier te Müncihen, waaruit de duide
lijke en vastberaden wil blijkt den oorlog
den Duce en den Führer op den Brenner en
tot de overwinning definitief voort te
zetten.
het overlijden van chamberlain.
Hit de Dultsche en Italiaansohe pers.
Bij het overlijden van den vroegeren Brit-
schen minister-president Chamberlain wij
zen de Berlijnsche bladen eenstemmig op
de groote schuld, die Chamberlain had aan
het uitbreken van den oorlog. De som van
?ijn politieke actie, aldus de Lokal Anzeiger,
's een bankroet tot aan het. physieke en
geestelijke ineenzinken onder de slagen
van de Dultsche wapenen. Het blad her
innert nog eens aan de rol, die Chamber-
lain te München heeft gespeeld en aan zijn
uitlating onmiddellijk na zijn oorlogsver
klaring aan Duitschland: „Ik heb nog de
zen eenen wensch, de vernietiging van
Adolf Hitler te beleven". In dit verband
®ijst het blad er ook op, dat Chamberlain
de auctor intellectualis was van den aan-
g^te München op Hitier vorig Jaar ge-
De Börsenzeitung schrijft: „Het interes
seert ons niet, of Chamberlain zelf tot oor
log heeft gedreven, of dat hij slechts een
werktuig was in de handen der duistere
krachten, die thans met Churchill op den
voorgTond zijn getreden. De grootte van
zijn schuld wordt alleen gemeten aan het
bloed van de honderdduizenden, die als
slachtoffers van zijn oorlog vallen, en aan
de tranen der mlllioenen, die deze dooden
beweenen. Daarom kunnen wij zijn dood
slechts betreuren, omdat het hem niet ver
gund was, het einde van zijn catastrofale
politiek te beleven en zoo nog de volle
straf der aardsche gerechtigheid te ont
vangen.
Naar Transocean meldt, heeft het over
lijden van Neville Chamberlain Italië niet
verrast. In Itaiiaansche politieke kringen
herinnert men aan de rede, die Chamber
lain op 3 September 1939 ln het La
gerhuis heeft gehouden en waarin hij den
wensch uitsprak nog het oogenbiik te mo
gen beleven, waarop het Hitlerdom zou zijn
vernietigd en een nieuw Europa zou kun
nen ontstaan. Men wijst op de ironie van
het noodlot, dat Chamberlain, dien men
beschouwt als den aanstichter van den
oorlog, in het voor Engeland somberste uur
het tijdelijke met het eeuwige moest ver
wisselen en nog heeft moeten beleven, hoe
dit nieuwe Europa zonder Engeland wordt
geboren.
De op het oogenbiik In Amerika vertoe
vende Amerikaansche ambassadeur te Lon
den, Kennedy, heeft in een interview, dat
hij heeft verleend aan de New York Jour
nal American, een niet deelnemen van
Amerika aan den oorlog bepleit, doch kwam
aan den anderen kant op voor alle moge
lijke hulp aan Engeland. De democratie, al
dus Kennedy, is ln Engeland afgeloopen.
Op de vraag, wat ol hij dacht over de
kansen van Amerika om buiten den oorlog
te blijven, antwoordde Kennedy: de kansen
zijn op het oogenbiik beter dan drie maan
den geleden. De ambassadeur herinnerde
er aan, dat de Engelsche scheepsverliezen
in dezen oorlog veel grooter zijn dan in den
wereldoorlog, daar Engeland niet zooveel
torpedojagers heeft als toen. Bovendien
moet de Engelsche vloot gebruikt worden
voor convooidoeleinden, voor de verdedi
ging van Engeland zelf en in de Middel-
landsche Zee. De Dultsche duikbootbases
liggen dit keer veel dichter bij de scheeps-
routes. Men mag nooit vergeten, dat Hitier
alle Europeesche havens in zijn bezit heeft.
Wanneer de Vereenigde Staten aan den
oorlog gaan deelnemen, dan, aldus ver
klaarde Kennedy, zal de democratie ook in
de Vereenigde Staten afgeloopen zijn. En
geland strijdt niet voor de democratie, dat
is klinkklare onzin. Engeland strijdt voor
zijn eigen bestaan. De vraag is alleen, hoe
lang Engeland het kan volhouden. Wan
neer de Vereenigde Staten aan den oorlog
zouden gaan deelnemen, zouden zij de
zwaarste last te dragen krijgen- De Ver
eenigde Staten moeten, met betrekking tot
de bewapening, al het mogelijke doen. Wan
neer de V. St. koel, realistisch, zuiver Ame-
rikaansch blijven, zal Engeland de Ver
eenigde Staten niet in den oorlog kunnen
betrekken. Bovendien zou Amerika troepen
noch schepen kunnen zenden. Tenslotte
verklaarde Kennedy, dat een deelnemen
van Amerika aan den oorlog slechts over
zijn lijk mogelijk zou zijn. Hij zal alles doen
om Amerika van den oorlog verre te houden
Men beschouwt dit interview als een be
wijs, dat Kennedy niet naar Londen zal
terugkeeren. (DN.B.)
EEN TOESPRAAK VAN ROOSEVELT.
Van den nationalen doodenakker te Ar
lington uit heeft president Roosevelt ter
gelegenheid van den wapenstilstandsdag
een toespraak gehouden, waarin hij de op
vatting verdedigde, dat de democratie zal
blijven bestaan. Verder gaf hij uiting aan
de hoop, dat de volken zich zullen keeren
tegen de niet-democratlsohe regimes, die
hij in overeenstemming met zijn bekende
opvatting, „moderne oligarchieën" en mo
dernen vorm der antieke slavernij" noemde.
THANKSGIVING DAT EEN WEEK
VERVROEGD.
President Roosevelt heeft Thanksgiving
Day den dankdag voor den oogst van
21 op 14 November verplaatst. Wij moeten
er dankbaar voor zijn, zoo zelde hij, dat wij
ln dezen noodlottigen tijd gespaard zijn ge
bleven voor de ellende, welke de rest der
wereld te verduren heeft. Dit is de tweede
maal, dat Roosevelt dezen grooten natio
nalen feestdag een week eerder laat vieren.
In verscheidene staten, die de verschuiving
van het feest niet willen erkennen, zal de
dag tweemaal gevierd worden.
Wij verzoeken onzen Adver
teerders advertenties vóór des
morgens half eH aan ons
bureau aan te bieden, wan
neer deze bestemd zijn voor
het nummer van den dag van
aanbieding.
Voor ons Vrijdag- en Zater
dagnummer zouden wij het
op prijs stellen, vooral ten
einde voldoende zorg aan het
zetten te kunnen besteden,
reeds vóór 10 uur de adver
tenties aan te bieden.
Kleine Advertenties" voor
den Woensdag en Zaterdag
gelieve men uiterlijk des mor
gens 9 uur aan te bieden, zoo
mogelijk zelfs den vorigen
dag.
DE DIRECTIE.
WEER VREEMDE VLIEGTUIGEN BOVEN
ZUID-SLAVISCH GEBIED.
Gisterochtend hebben opnieuw vreemde
vliegtuigen boven Zuid-Slavisoh gebied ge
vlogen. De nationaliteit was niet te her
kennen, doch aan dè richting, waaruit de
toestellen kwamen, kon men gemakkelijk
zien, dat het Grieksche of Engelsche waren.
Te Bitolj en te Veles werd alarm gemaakt.
De toestellen vlogen op groote hoogte, ze
kwamen van Salonlki en zetten koers naar
Albanië. Het afweergeschut bleef zwijgen.
(Stefani).
MINISTER SELDTE NAAR ROME.
De Duitsche Rijksminister van arbeid,
Seldte, zal zich naar Rome begeven om de
reeds eenigen tijd geleden begonnen be
sprekingen van sociaal-politleken aard met
den minister voor de corporaties en den
minister voor openbare werken, alsmede
met andere instanties voor te zetten.
Behalve de besprekingen staat een be
zichtiging van woningbouw en industrie in
midden- en Noord-Italië op het program
ma. Minister Seldte zal waarschijnlijk on
geveer tien dagen in Italië blijven. (D.N.B.)
REDE VAN SCHWERIN—KROSIGK.
De Duitsche rijksminister van financlëh
SchwerinKrosigk heeft gisteren ln een te
Wilheimswalde (gouw Warthe) gehouden
rede o.a. verklaard: deze bodem, waarom
eeuwenlang is gestreden, moet voor alle
tijden onvoorwaardelijk Duitsch zijn. Daar
om moet deze oorlog om de bevrijding van
het Duitsche oosten de laatste zijn. Het
Wartheland heeft in de toekomst een dub
bele taak te vervullen: Duitschland's graan
pakhuis te zijn en een kinderland, waarin
vele gezonde kinderen kunnen opgroeien.
(D.N.B.)
AFTREDEN VAN DEOOUX?
Als gouverneur van Indo-Chlna.
De gouverneur van Indo-Chlna, vice-ad-
mlraal Decoux, zou, naar uit Hanoi wordt
gemeld gisteren zijn ontslagaanvrage hebben
ingediend. Over de reden van dit verzoek
is niets bekend.
Het Fransche staatshoofd, maarschalk
Pétain, heeft, naar uit Vlchy wordt verno
men, gistermiddag den vroegeren gouver
neur-generaal van Fransch Indo-Chlna,
Robin, ontvangen. (D.NB.)
POTOCKI NEEMT ONTSLAG.
De Poolsche „ambassadeur" te Washing
ton, Fotackl, heeft naar Associated Press
meldt, ontslag genomen. (DN.B0
VERHOOGING DER BELASTINGEN
IN DE VER. STATEN.
Vertegenwoordigers van het Amerikaan
sche ministerie van financiën hebben gis
teren doen uitkomen, dat een milliard dol
lar door extra belastingen moet worden op
gebracht. Men denkt aan verhooging van
de inkomstenbelasting en voorts aan een
winstbelasting en een belasting op dran
ken. (DN.B.)
GEEN HUISHUUR INDIEN GEEN WERK.
Het Spaansche staatsblad publiceert een
verordening op grond waarvan alle Spaan
sche arbeiders en employé's, die om bijzon
dere reden hun werk niet kunnen doen,
geen huishuur en geen licht en water be
hoeven te betalen, wanneer de huishuur
niet höoger la dan 150 peseta's,
Ten Zuid-Oosten van Harwich hebben
gisteren Dultsche formaties duikbommen
werpers een krachtig beveiligd konvooi ver
rast en in duikvlucht aangevallen. Ondanks
het hevige vuur der luchtdoelartillerie en
afweer van Britsche jagers slaagde men er
in ln totaal 37.000 ton aan vijandelijke
scheepsruim te tot zinken te brengen.
In totaal zijn vijf schepen tot zinken ge
bracht, namelijk één van 10.000 ton, twee
van 8000, één van 6000 en een vijfde van
5000 ton. Bovendien werden nog drie sche
pen zoo ernstig beschadigd, dat zij gedeel
telijk of geheel verloren kunnen worden ge
acht. Het kwam bij dezen aanval tot hevige
luchtgevechten, waarbij Dultsche Jagers 7
Britsche toestellen van het type Spitfire en
Hurricane omlaagschoten. Vier eigen vlieg
tuigen gingen hierbij verloren.
Op 450 K-M. ten Westen van Ierland op
den Atlantischen Oceaan heeft voorts een
Duitsch gevechtsvliegtuig een aanval ge
daan op een Britsch koopvaardijschip van
ongeveer 2500 ton. Het schip werd zwaar
getroffen en begon te zinken. (D.N.B.)
DE MOEILIJKHEDEN VAN DE BRITSCHE
VLOOT.
De vlootexpert van de Manchester Guar
dian schrijft, dat de Britsche marine zich
geen illusie meer maakt over haar toe
stand. Weliswaar is ze met de tanden op
elkaar het tweede oorlogsjaar ingegaan,
doch het is geen geheim meer, dat zij nog
slechts half zooveel torpebodootjagers be
zit als aan het einde van den wereldoorlog.
Zooals lord Jellicoe zelf heeft onthuld,, had
de vloot reeds toen te kampen met een
ernstig tekort aan schepen, zoodat kon
vooien en troepentransportschepen niet
meer behoorlijk konden worden beschermd.
Toen had men nog de beschikking over
Fransche, Japansche, Itaiiaansche en Ame
rikaansche oorlogsschepen; thans moet de
Engelsche vloot alles alleen doen met de
schepen der Dominions. Vooral gedurende
de laatste weken is de positie der Britsche
vloot snel en voortdurend slechter gewor
den. Dit geldt in het bijzonder voor de
koopvaardijvloot.
Over den toestand in de Middellandsche
Zee schrijft deze deskundige: „wij spreken
van de moeilijkheden, die Italië heeft bij
het voorzien van zijn bases ln Noord-Afrika
en in de Dodekanesus. Wij moeten echter
begrijpen dat wU onze problemen met Cy
prus, Malta en Haifa hebben. De Itaiiaan
sche vraagstukken zijn eenvoudiger dan de
onze. Terwijl een blokkade der Itaiiaansche
havens in Noord-Afrika even moeihjk is als
bijv. een blokkade van de bocht van Helgo
land, heeft de Itaiiaansche luchtmacht al
leen al door haar bestaan Malta als vloot-
basis geneutraliseerd." (D.N.B.)
TWEE NOORSCHE SCHEPEN VERLOREN
GEACHT.
Het D.NB. meldt uit Oslo:
Volgens de Norges Handels og Sjoefahrts-
tidende moet worden aangenomen, dat op
nieuw twee Noorsche schepen, die onder
Britsche controle voeren, verloren zijn ge
gaan en wel de 4600 ton metende Bran-
danger en de Davanger van 7100 ton.
BOTSING TUSSCHEN ENGELSCHE
OORLOGSSCHEPEN.
In de straat van Gibraltar zijn gisteren
een Engelsche torpedobootjager en een
Engelsche duikboot met elkander in aan
varing geweest. Belde schepen moesten met
zware averij de haven van Gibraltar worden
binnengesleept. (DJ4B.).
ENGELAND-ITALIË IN DE LUCHT.
De Engelsche verliezen aan vliegtuigen,
door de Itaiiaansche wapens toegebracht,
bedroegen in de eerste vijf maanden na de
deelneming van Italië aan den oorlog, naar
van bevoegde Itaiiaansche zijde wordt me
degedeeld, 554 machines. Van dit aantal
zijn 39 toestellen waarschijnlijk neerge
schoten.
De Itaiiaansche verliezen aan toestellen
bedroegen ln denzelfden tijd 84 machines.
CREMATIE PROF. Mr. A. S. DE BLÉCOURT
Onder groote belangstelling vond gister
middag ln het crematorium te Westerveld
de verasschlng plaats van wijlen prof. mr.
A. S. de Blécourt, oud-hoogleeraar aan de
Leldsche Universiteit. Onder diegenen, die
de plechtigheid bijwoonden, waren namens
het college van curatoren der Universiteit,
de secretaris mr. P. J. Idenburg; namens
den Senaat der Leldsche Universiteit de
rector-magntflcus prof. dr. A. W. Bijvanck
en de secretaris, prof- dr. B. G. Escher; het
Collegium van het Leldsche Studenten
Corps, de besturen van de Vereenlglng van
Vrouwelijke Studenten te Leiden en andere
studentencorpora, tal van professoren, o.m.:
prof. B. M. Telders, prof. J. M. van Bem-
melen, prof. W. van Iterson, prof. Th. J.
C. van Oven, prof. G. André de la Porte,
prof. J. Hulzinga, prof. E. M. Meyers, prof.
J. H. Boeke, prof. R. Kranenburg, prof.
H. A- Idema en prof. W. C. Star Busman.
Voorts de heer J. J. Groen namens de Waal-
sche Hervormde Gemeente alhier, jhr. dr.
L. W. E. van Heurn, rentmeester van „Rijn
land" en ds. R. Blommaert van de Waal-
sche Kerk te Middelburg.
Nadat de baar in de aula was neergezet,
hield prof. dr. F. W. A. Korft, hoogleeraar
te dezer stede en oud-predikant der Ned.
Herv. Gemeente te Heemstede een gedach
tenispredikatie, welke hij besloot met het
„Onze Vader". De oudste zoon van den
overledene dankte ten slotte voor de belang
stelling.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Aan het kantoor der posterijen te Leiden
werd ln den loop der maand October In
gelegd f. 123.247.30 en terugbetaald
f. 401.801.54- Derhalve minder Ingelegd dan
terugbetaald f. 278.554.24. Het aantal nieuw
uitgegeven boekjes bedroeg 58.
JEUGDIGE DIEFJES.
De politie heeft dirte Jongens wun 14 jaar
en een van 16 Jaar aangehouden wegens
diefstal van lood en vermoedelijke mede
plichtigheid daaraan uit een villa aan den
Morsohjweg. Een der jongens werd1 op hee-
UerdBJael foetnaiptt, tenwljl dte andere drie van
huis wenden opgehaald
TWEEMAAL GEARRESTEERD
IN ÉÉN WEEK.
De politie heeft den 29-jarigeni monteur
G. C. S. aangehouden, die ten nadeele van
mevr. B. een portefeuille, inhoudende een
bedrag van f. 40.had ontvreemd.
De vorige week was S. eveneens gearres
teerd voor een dergelijke overtreding,
waarna hij werdi voorgeteld1 voor den Offi
cier van Justitie in Den Haag, dpch vervol
gens vJoorjBw^pjfvïiie vjaert)^ «(af gastod.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
N.V. Leldsche Zand- en Grond Maat
schappij voorheen J. M. Samson, Hooge
Rijndijk F. 34, Zoeterwoude. Afkomstig uit
Wassenaar.
Wijzigingen:
C. Klinkenberg en Co., Clarasteeg 28,
Leiden. Loonzagerij en schaverij. De ven-
nooten C. Klinkenberg en F. H. Benraadt
zijn d.d. 1 Sept. 1940 uitgetreden. Het be
drijf wordt voortgezet door C. Klinkenberg
Jr., onder den naam: C. Klinkenberg, Loon
zagerij timmerfabriek.
Fa. Zwanenburg en van Beelen, Freek v.
Rhoonstraat, Katwijk aan Zee. Aannemers
bedrijf; handel ln hout, triplex en Ijzer
waren. De vennoot N. van Beelen ls uitge
treden dd. 1 Juli 1940. Het bedrijf wordt
voortgezet door den overblijvenden vennoot
A. F. Zwanenburg, onder diens eigen naam,
aan het adres: Kon. Emmastraat 20.
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
Rotterdam zal grooter worden door annex
atie van tal van randgemeenten (Bin
nenland, 3e Blad).
Een bom op een flets meegevoerd; twee
slachtoffers op Texel (Gemengd,
3e Blad).
Het Nederlandsch Agrarisch Front gesticht
(Laatste Berichten, le Blad).
Buitenland
Molotof naar Berlijn (le Blad).
De aanvallen op Engeland (le Blad).
De aardbeving in Roemenië (Bultenl.
Gemengd, 3e Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN''
EERSTE BLAD.
men zie voor ons kort verhaal
fag. 1 van het degjlg bt.ai*
