Iliie Jaargang MAANDAG 11 NOVEMBER (940 No. 24734 De aanvallen op Engeland k de lucht en ter zee Britsche bommen op Munchen tijdens de herdenkingsplechtigheid De Pers over Hitler's rede Churchill over Engeland's positie De aanval op Fransch equatoriaal Afrika Herdenkingen Chamberlain overleden Molotof naar Berlijn Verspreide Berichten EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brievèn moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden 2.35 per week ƒ0.18 Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden 4- portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) De aanvallen uit de lucht en boven en onder water op Engeland en zijn vloot gaan geregeld voort. Het opperbevel van de Duitsche weer macht meldde daarover: Zaterdag. Formaties van Duitsche ge vechtsvliegtuigen hebben de vergeldings- vluchten naar Londen overdag en des nachts met succes voortgezet en tal van treffers in bedrijven en havencomplexen geplaatst. De aanvallen strekten zich ook uit tot havens aan de Oostkust van Enge land. waarbij vooral Great Yarmouth ver scheidene zware treffers kreeg, alsmede tot vliegvelden in de graafschappen Norfolk en Yorkshire. Hier gelukte het hangars en schuilplaatsen in brand te schieten. Des nachts werden fabrieken in Bir mingham en Coventry, alsmede havencom plexen te Liverpool met bommen bestookt. Men vernam talrijke ontploffingen. Formaties duikbommenwerpers van den generaal veldmaarschalk Kesselring deden weer aanvallen op schepen en konvooien in het zeegebied voor de Oostkust van het Britsche eiland en brachten den vijand zware verliezen toe. Daarbij werden, zoo- als reeds gemeld, en naar met stelligheid kon worden geconstateerd, zes koopvaardij schepen van bij elkaar 34.000 b.r.t. tot zin ken gebracht en twee andere schepen van te zamen 7000 b.r.t. naar met gxoote waar schijnlijkheid kan worden aangenomen, vernietigd. Een kruiser van 10.000 b.r.t. werd door twee bommen zoo zwaar getrof fen, dat hij als verloren moet worden be schouwd. Vijf koopvaardijschepen kregen zware treffers, Waarna branden en ontplof fingen ontstonden. Een andere kruiser van 10.000 b.r.t. en vier koopvaardijschepen wer den beschadigd. In den Atlantischen oceaan, ten Westen van Ierland, brachten Duitsche gevechts vliegtuigen twee koopvaardijschepen van te zamen 9000 lu\t. tot zinken. Aan de mon ding van de Theems vielen torpedovlieg tuigen dé haven met kanonnen en machi negeweren aan. Voortgegaan werd met het leggen van mijnen voor Britsche havens. De vijand vloog in den nacht van 8 op 9 November naar het gebied van het Duit sche rijk en wierp een aantal bommen uit. Eenige treffers werden geplaatst te Muen- chen, Stuttgart en eenige kleinere plaatsen van Württemberg. De aangerichte schade is gering. Bij de aanvallen op woonwijken werden huizen door dakbranden bescha digd en werden twee personen gewond. Bij de luchtgevechten van gisteren ver loor de vijand zeventien vliegtuigen. Een ander toestel werd des nachts door lucht- doelartillerie neergeschoten. Vier Duitsche toestellen worden vermist. Zondag. Onze formaties gevechtsvlie gers hebben overdag en 's nachts de ver- geldingsaanvallen op Londen voortgezet. Zij troffen weer talrijke voor den oorlog be langrijke bedrijven. Voorts bestookten onze gevechtsvliegtuigen, dikwijls in stoutmoedi ge duikvlucht, wapenfabrieken en vliegvel den met bommen en brachten op verschei den plaatsen hevige ontploffingen teweeg. Op verscheiden punten werden verkeers wegen succesvol met bommen bestookt en het spoorwegverkeer belemmerd. Aan de Zuidkust waren haveninstallaties, een troe penkamp en een electrische centrale het doel van den aanval onzer gevechtsvlie gers. 's Nachts werden behalve Londen weer Birmingham en Liverpool aangevallen. Op verscheiden plaatsen werd brand veroor zaakt. Bij aanvallen op schepen gelukte het op 500 KM. ten westen van Ierland een groo- ten koopvaarder van omstreeks 25.000 b.r.t. door verscheiden zware bommen te bescha digen. Op zee ten Oosten van Harwich kreeg een vrachtboot van 3000 bx.t., die in een sterk beveiligd konvooi voer, zulke zware treffers, dat belde flanken openge reten werden. Bij een aanxal op een kon vooi elders beschadigden onze lichte ge vechtsvliegtuigen nog een vrachtschip van 8000 b.r.t. door het werpen van bommen. Een Duitsch oorlogsschip heeft de Britsche duikboot H. 49 tot zinken gebracht. De vijand heeft geen vluchten boven Duitsch gebied ondernomen. Een vijande lijk jachtvliegtuig werd in een luchtge vecht neergeschoten. Twee eigen vliegtui gen worden vermist. Het Stuka-eskader van luitenant-kolonel Hagen heeft sedert het begin van den oor log 210.000 b.r.t. vijandelijke scheepsruimte tot zinken gebracht en 306.500 b.r.t. zoo zwaar beschadigd en ten deele in brand geschoten, dat op vernietiging van een derde dezer beschadigde scheepsruimte valt te rekenen. Aan vijandelijke oorlogssche pen werden door het eskader vernield een monitor, vier torjedojagers, drie lichtsche pen. Beschadigd werden zes kruisers, een luchtafweerkruiser en tien torpedojagers. In den nacht van 8 op 9 November heeft 5? Britsche luchtmacht aanvallen op Mün- cnen gedaan. Ofschoon veel meer vliegtui gen aan deze aanvallen dan aan de vroe gere vluchten naar Berlijn deelnamen, had deze actie evenmin groot succes. Er is slechts onbeteekenende schade aangericht, militaire gevolgen had de aanval ln het ge heel niet. Men kon het daarop ook niet ge munt hebben, want de Britsche actie had klaarblijkelijk alleen ten doel, de feestelijke uren van het Duitsche volk in de hoofd stad der nationaal-socialistische beweging te verstoren. Dat plan Is voor het overige volslagen mislukt. (D.N.BJ EEN MINUUT ZWIJGEN IN ENGELAND. De Göteborgs Posten meldt uit Londen, dat met ingang van Zaterdag lederen dag ln Engeland een minuut zwijgen in acht genomen wordt. Elke arbeid zal dan rusten. De radio-omroep -zal een minuut voor 22 uur het begin van deze minuut aankondi gen (D.NB.) DE ENGELSCHE BESPREKINGEN. De vernietiging van het Britsche convooi in het Westelijk deel van den Atlantischen Oceaan zou geschied zijn door een oorlogs schip van de GTaf Spee-klasse (United Press) Het grootste Engelsche Oceaanschip, Queen Elizabeth", dat te New York ligt, treft schijnbaar voorbereidingen om uit te loopen. Aan boord heerscht levendige ac tiviteit. (D.N.B.) De Duitsche bladen van Zaterdag ston den in het teeken van de rede, dit Hitier te München heeft uitgesproken. De kern van deze rede zien de bladen in de verkla ring, dat de strijd zonder compromis zal worden voortgezet tot de volledige neder laag van Engeland. Zij leggen er den na druk op, dat de rede van den Führer voor zichzelf spreekt en geen uitvoerigen com mentaar noodig heeft. De Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft, dat de verklaringen van den Führer gron dig hebben afgerekend met de Britsche fan tasieën over den oorlogstoestand. Ook de Börsenzeitung noemt de rede een lezing voor Churchill. Het blad beveelt Churchill en zijn collega's aan, ae rede nauwkeurig te bestudeeren, omdat die een onbarmhar tig helder licht werpt op den weg, dien En geland zal hebben te volgen. Deze rede zal, aldus vervolgt het blad, de bezorgdheid welke Churchill en de Lords der admirali teit sedert eenige weken in toenemende mate koesteren met het oog op de Duit sche successen ter zee. nog belangrijk ver- groocen. De Engelschen weten, dat aan kondigingen, waarmede Hitier, zooals be kend is, spaarzaam is, volledig bewaarheid worden. Zij kunnen er dus op vertrouwen, dat de t tspeling op de groeiende krachi der Duitsche duikbootvloot, de practis :he gcvo.'gen zal hebben, die de Führer for muleerde in de zin: „Er zal een dag ko men, dat er geen Churchill meer is, maar Duitsche dulkbooten en nog eens Duitsche duikboot-en'' Noch over den koers van den weg, noch over het lot. dat de Britsche plutocratie aan het einde van dezen weg wacht, kan Churchill na deze rede in het onzekere zijn. Na nog de overwinning in Vlaanderen en de ineenstorting van Franx rijk was Duitschland bereid tot overeen stemming. In antwoord daarop begonnen de nachtelijke Engelsche aanvallen op de Duitsche burgerbevolking. Hitier heeft dui delijk het besluit medegedeeld, dat hij den oorlog tot een ondubbelzinnige beslissing zal voortzetten. Engeland zelf heeft geko zen, het heeft zijn lot aan zichzelf -;e dan ken. In zijn strijdersleven heeft de Führer zijn wil nog altijd doorgezet. Achter zijn wil tot ovenvinnen staat thans, na reus achtige oorlogssuccessen, een eendrachtig volk van 90 millioen zielen met de sterkste weermacht ter wereld en onuitputtelijke militaire en materieele reserves. Ook de Italiaansche pers wijdt v el aan dacht aan de rede van Hitier. Het" Giornale d'Italia schrijft, dat de spilmogendheden indeidaad onvoorwaardelijk zeker van de overwinning zijn, want het ligt aan haar, de wijze te bepalen, waarop de oorlog in Europa en Afrika beslist zal worden. Zij beheerschen alle strategische sleutelstellin gen in Europa. Bovendien steunen zij op een reusachtige militaire macht, die met den dag toeneemt daar de productie het verbruik verre overtreft. De dag^ijksche actie van de Duitsche luchtmacht vernie tigt stelselmatig het industrieele en mili taire systeem, de verkeerswegen en de grondslagen van het verzet van den tegen stander. De tegenblokkade snijdt steeds meer den aanvoer, die Engeland nog over blijft. af. De duikbootoorlog van de spil is in een actiever en verwoestender stadium gekomen. Ondanks de blufferige verklarin gen over het weerstandsvermogen van Egypte heeft het Britsche opperbevel dui delijk zijn bezorgdheid verraden, door in antwoord op het dringende beroep van Me- taxas, Griekenland slechts druppelsgewijs te helpen, om geen afbreuk te doen aan de reserve, die slechts ten doel heeft de. Egyptische vesting te redden. Tegenover de sprookjes van de Britsche propaganda stel len de spilmogendheden daden en feiten. Het D.N.B. meldt: Op den jaarlijkschen maaltijd, die door den lord-major van Londen in Manshion House wordt gegeven, heeft de Britsche minister-president, Churchill, een rede ge houden, waarin hij onder meer zeide, dat Engeland erin geslaagd is, den nood waar tegenover het zich eenige maanden gele den nog geplaatst zag, te overwinnen. Het is thans zes maanden geleden aldus Churchill dat de koning en het parle ment mij met de regeering belast hebben. Het is een groot voordeel voor ons, dat wij geen beloften of optimistische voorspellin gen gedaan hebben, omdat een heele reeks van de treurigste onaangenaamheden, aan vallen en verschrikkelijke gevaren over ons gekomen is. Wij zijn aan groote rampen blootgesteld geweest. Wij hebben catastro fen beleefd en tot nu toe de gevaren over wonnen. Maar het blijft een feit, dat wij thans moeten toonen, dat wij een groeiende kracht en een onbuigzamen wil tot over winnen bezitten. Het Engelsche volk wil dezen oorlog doorstaan. Engeland zal de beloften, die het den landen heeft gegeven waarmede hetverbonden is of geweest is, houden". Nadat hij nog over de hulp van overzee had gesproken, zeide Churchill, dat Enge land tot dusver niet tot het offensief is overgegaan, omdat het nog niet voldoende munitie heeft kunnen produceeren. Men mag niet vergeten, dat de Engelsche wa penfabrieken thans pas met haar arbeid begonnen zijn. De vijand tracht thans ook door aanvallen Engeland af te snijden van zijn overzeeschen aanvoer, die van zoo groote beteekenis is voor de voortzetting van den oorlog. Engeland moet er dus op bedacht zijn, zijn heerschappij te blijven behouden. Aan het slot van zijn rede hield Chur chill zich met Griekenland bezig. Enge land zal. aldus ueloofde hij, in weerwil van alle dingen en alle bezorgdheid en van alle doodelijke gevaren niet nalaten, zijn best te doen om de Grieken te helpen. Het D.N.B. verneemt uit Vichy, dat de vice-gouverneur equatoria .1' Afrika, gene raal Fetu, heeft gemeld, dat de Engelschen onder de Fransche en de inboorlingenbe volking van Libreville in Fransch Gabon door de beschieting met sjheepsgeschon, en door het bombardeeren uit vliegtuigen, dat onafgebroken aanhield, tot dusverre een vreeselijk bloedbad aangericht hebben. Generaal Fetu meldt, dat de stad Libreville onophoudelijk werd gebombardeerd, dat talrijke bommen midden in de stad neer kwamen in het bijzondev in de omgeving van het hospitaal en ook op geringen af stand van het bisschoppelijk paleis. In den loop van een gevecht ter verdediging van de stad tegen de Engelsche troepen van de Gaulle en de Larminat hebben tw<r Fran sche officieren en verscheidene inboorlin- genschutters den dood ge zonden Een Fran - sche missionaris werd door een scheepsgra- naat in stukken gereten. Generaal Fetu spreekt in een zijner telegrammen van de afschuwelijkheid van den aanval op weer- looze vrouwen en kinderen, die tengevolge van de Engelsche blokkade, die al eken- lang tegen Librevüle was afgekondigd, zon der verzorging en zonder medicamenten zijn en leven onder de ergste ontberingen en in angst en vreeze. De Gaulle en de Larminat zijn niet alleen verraders, zoo constateert Fetu, maar ook lafaards. Het D.NB. meldt: Te Vichy is een officieel communiqué uit gegeven meldend: „De vice-premier en mi nister van Buitenlandsche Zaken, Pierre Laval heeft tijdens zijn verblijf te Parijs een onderhoud gehad met rijksmaarschalk Goering. Ambassadeur de Brinon was bij dit onderhoud tegenwoordig." Laval zal heden maarschalk Pétain op een reis naar Clermont Ferrand vergezellen ten einde aldaar deel te nemen aan de: olsohtigheden ter gelegenheid van /s her denking van den wapenstilstand van 1918. Des middags zal Laval waarschijnlijk van Clermont Ferrand naar Parijs terugkeeren. Gistermiddag heeft de Fransche omroep een oproep van maarschalk Pétain aan het Fransche volk uitgezonden om actief mede te werken aan het Fransche winterhulp- werk. dat daarmee officieel werd geopend De maarschalk kondigt in dezen oproep een groote inzameling aan van geld en kleeren en roept zijn landgenooten op royaal te of feren om den nood van de door den oorlog geteisterde burgelijke bevolking en van de krijgsgevangenen te lenig n. Naar Reuter meldt, is Neville Chamber lain Zaterdagavond in zijn landhuis in den leeftijd van 71 jaar overleden. (Foto-archief L. D.) Wijlen Neville Chamberla: Het A.N.P. schrijft: Arthur Neville Chamberlain werd op 18 Maart 1869 als tweede zoon van Joseph Chamberlain en broeder van den overle den minister van buitenlandsche zaken Austen Chamberlain geboren. Hij groeide op in Birmingham, waar hij het Rues- and Mason-college bezocht. Na zeven jaar in een commercieele functie op de Bahama- eilanden te hebben gewerkt, kreeg hij een functie in het stedelijk bestuur van-Blrr mingham, waar hij in 1915 tot burgemees ter werd gekozen. In December 1916 werd Chamberlain door Lloyd George benoemd tot directeur van de National Service. In 1917 trad hij uit deze functie. In 1918 werd hij gekozen tot lid van het parlement. Reeds in 1922 werd hij postmaster-general en een jaar later minister van gezondheid. Nadat de conservatieven in November 1924 de regeering overgenomen hadden, werd hij wederom belast met de leiding van het ministerie van gezondheid. Met het kabinet Baldwin trad hij ln 1929 af. In de kabinet ten der nationale samenwerking werd Chamberlain eerst minister van welvaart en later kanselier van de schatkist. Toen MacDonald en Baldwin zijn plaats innam, werd Chamberlain kanselier van de schat kist. Na het aftreden van Baldwin in 1937 nam hij de leiding der regeering op zich. Tevens werd hij gekozen tot voorzitter van de conservatieve partij. In 1938 werd tus- schen zijn regeering en Italië de Britsch- Italiaansche Paasch-overeenkomst geslo ten, die echter in den aanvang zonder ef fect bleef. In verband met het Sudeten - duitsch probleem bracht Chamberlain Duitschland drie bezoeken, n.l. de twee be zoeken aan Muenchen en het bezoek aan Godesberg. Bij het laatste bezoek aan Muenchen kwam de gemeenschappelijke verklaring van Chamberlain en Hitier tot stand betreffende een accoord van vrede en vriendschap tusschen de beide landen. Toen Chamberlain in Februari 1939 echter sprak van de absolute solidariteit tusschen Frankrijk en Groot Brlttannië, kwam steeds meer de voorgenomen omsingeling van het Duitsche rijk aan den dag. Een vreedzame overeenstemming tusschen Ber lijn en Warschau werd door de garantiebe lofte van Engeland aan Polen onmogelijk gemaakt. Toen Duitschland door de Polen uitgedaagd overging tot verdediging van zijn rechten, verklaarde de regeering van Chamberlain Duitschland den oorlog op grond van deze garantiebe lofte. Na de Engelsche nederlaag in Noor wegen trad Chamberlain af als minister- prelsident. In deze functie werd hU opge volgd door Churchill. Chamberlain werd toen benoemd tot voorzitter van den kroonraad. In geheel Turkije is gisteren de tweede sterfdag van president Kemal Ataturk. her dacht. Alle bioscopen, schouwburgen, bars clubs en restaurants wareu gesloten. In liet geheele land werden op het sterfuur De voorzitter van den raad van volks commissarissen, Molotof, heeft gistermid dag om 18.50 uur (plaatselijken tijd 17.50 uur Duitschen tijd) Moskou verlaten om zich per specialen trein naar Berlijn te be geven. Het gevolge van Molotof bestaat uit 32 personen, w.o. eenige volkscommissaris sen en plaatsvervangers. Zulks, naar het D.N.B. meldt, op uitnoodiging der Duitsche regeering en ter beantwoording van de reis, die de Duitsche minister van buitenland sche zaken, von Ribbentrop, het vorige jaar naar Moskou heeft gemaakt, om in het kader der vriendschappelijke betrekkingen tusschen beide landen de gedachtenwisse- ling door een hernieuwing van het per soonlijke contact voort te zetten en te ver sterken. Met denzelfden trein is de Duitsche am bassadeur te Moskou, graaf von der Schu- lenburg naar Berlijn vertrokken, alsmede de leider van de Duitsche economische de legatie, gezant, dr. Schnurre, ambassade raad Hilger en gezantschapsraad von Wal- ther. In Japan heeft gisteren binnen het kader van den 2600sten herdenkingsdag der stich ting van de keizerlijke dynastie een groote plechtigheid plaats gehad op het groote terrein voor de noordzijde van het keizer lijke paleis. De premier, prins Konoje hield een toe spraak, die door den keizer werd beant woord. EEN ENGELSCH PROTEST TE BOEDAPEST. De Engelsche gezant te Boedapest heeft een protestnota aan de Hongaarsche regee ring overhandigd wegens de toetreding van Hongarije tot de nieuwe Donaucommissie. De gezant betoogde dat men te Londen niet kan voorbijzien, dat Hongarije den Duit schen troepentransporten naar Roemenië het recht van doorgang verleend heeft. (D.N.B.) ANTONESCU DONDERDAG TE ROME. Generaal Antonescu, de leider der Roe- meensche regeering, zal, naar van Italiaan sche zijde wordt medegedeeld, in gezelschap van den minister van buitenlandsche zaken a s. Donderdag te Rome aankomen om be sprekingen te voeren met Mussolini en graaf Ciano. FRANSCH VLIEGTUIG NAAR MADAGASCAR. NIEUWE UNIE VAN ARABISCHE LANDEN. Om den gebeurtenissen het hoofd te bieden Uit Cairo meldt Reuter: Volgens het blad Alahram wordt in Arabische kringen een plan besproken om alle Arabisch-sprekende landen te vereenigen, zoodat men den te genwoordige gebeurtenissen beter het hoofd zou kunnen bieden. Het blad meent te weten, dat de Egyptische regeering tot deelneming zal worden ultgenoodlgd, zoo dra de voorbereidende besprekingen ge voerd zijn. Syrië, Palestina, Irak Arabië. Saoedie-Arabië en mogelijk ook Afghanis tan zouden deel van de nieuwe Unie uit maken. HINDOE IN BRITSCH-INDIË GEARRESTEERD. Uit Warhda meldt Reuter: De Hindoe Bralimapoet Rainlrmal ls gearresteerd en tot zes maanden gevangenisstraf veroor deeld, daar hij propaganda maakte tegen den oorlog. Hij is de derde die gearresteerd ls sedert het begin van de campagne der burgerlijke gehoorzaamheid. Dit Nummei bevat DRIE Bladen Binnenland Het groote Fransche watervliegtuig La Ville de St. Pierre is, naar uit Viohy ge meld wordt, te Marseille opgestegen om naar Madagascar te vliegen om de bevol king aldaar, die wegens de Engelsche blok kade van elk contact met het moederland is verstoken, post en verbandmiddelen te den president herdenkingsplechtighec! »n j brengen. Tevens brengt het vliegtuig een gehouden, gevolgd door een stilzwijgen, dat boodschap van maarschauk Pétain om de 5 minuten duurde. De dagbladen versché- bevolking te bedanken voor haar loyale nen met een rouwrand en wijdden bes« "nöii houding en haar vertrouwen ln de toekomst "ingen aan het werk van den overledene. I van Frankrijk. Nieuwe bepalingen inzake de textieldistri butie (2e Blad). Een plan tot oprichting van 50 centrale keukens in ons land (Binnenland, 3e Blad). Verwijten van de Japansche pers aan Nederlandsch Indië (Binnenland, 3e Blad). Buitenland Chamberlain, de vroegere Britsche premier, is, Tl jdar oud, overleden. (Ie Blad). Molotof naar Berlijn (le Blad). De strijd rond Engeland en de Middelland- sche Zee (le Blad). Hevige aardbeving teistert Roemenië. Veie slachtoffers en groote schade (3e en le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1