8Isle Jaargang
DONDERDAG 24 OCTOBER 1940
No. 24719
Churchill doet een beroep
op Frankrijk
Hitier ontmoet generaal Franco
Geen indruk
Laval's bezoek aan Hitier
Bom-aanvallen
Uit Roemenië
Uit het Verre Oosten
De kolendistributie
Uit Amerika
Aan de Spaansche grens
Verspreide Berichten
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 et-S. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bi] maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. lfj hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst nó. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenf225
per week0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Het A.N.F. meldt uit Berlijn:
De Britsche minister-president, Winston
Churchill heeft Maandagavond voor de
Engelsche radio een redevoering uitgespro
ken welke hij betitelde als „een beroep op
Frankrijk."
Volgens de Frankfurter Zeitung heeft
Churchill hierin o.a. het volgende gezegd:
Meer dan dertig jaar sta ik aan de zijde
van Frankrijk en onder den Dultschen
bommenhagel is Engeland „trouw jegens
alle volkeren voor welker rechtvaardige
zaak het het zwaard getrokken heeft."
Wanneer vrienden met elkander in moei
lijkheden geraken, omdat zij aangevallen
en door den vijand van elkander geschei
den worden, moeten zij op hun hoede zijn,
opdat zij niet met elkander in twist gera
ken. Vervolgens poogde Churchill de Fran
schen bang te maken ten aanzien van de
bedoelingen van Duitschland en Italië en
hun een toekomst van geestelijke slavernij
te voorspellen indien zij niet bereid zouden
zijn weer hum steun te geven aan Groot-
Brittannië, dat weliswaar thans zware da
gen beleeft, maar in 1941 naar hij be
weerde de heerschappij in de lucht en
op zee zal bezitten. Wat wij Engelschen, al
dus Churchill, van u, Franschen, in deze
bange dagen verlangen, nu wij voor een
overwinning vechten welke wij redelijker
wijze met u zullen deelen, is dat al kunt
ge ons nu niet helpen gü ons geen hin
derpalen voor de overwinning in den weg
legt. Voorts beweerde de minister-president
nog, dat Engeland uitsluitend vecht voor
de Europeesche bevrijding van het natio-
naal-socialisme, en dat Groot-Brittannië
geen enkel land eenige eisohen stelt. Daar
om moeten de Franschen ook niet geloo-
ven, dat de Engelschen dè Fransche Yloot
en de koloniën in bezit willen nemen.
EEN OFFICIEUS DUITSCH
ANTWOORD.
Van officieuze Dultsche zijde wordt ge
meld:
In politieke kringen te Berlijn beschouwt
men het als een nieuw bewijs voor de kans-
looze positie van Engeland, dat onafwend
baar zijn vernietiging tegemoet gaat. dat
Churchill Maandagavond in een radiorede
gepoogd heeft het Fransche volk opnieuw
als bondgenoot te winnen. Want ten slotte
moet men ook te Londen gemerkt hebben,
dat Frankrijk aan de zijde van Engeland
zoo juist de grootste ineenstorting en de
grootste teleurstelling van zijn geschiede
nis beleefd heeft en moet men weten, dat
er na de gebeurtenissen van Oran en Da
kar, Fransch bloed aan Engelands handen
kleeft. Bij de radiorede van Churchill is er,
aldus de overtuiging, die men hier heeft,
uitsluitend sprake van, dat Frankrijk door
Engeland een tweede maal bedrogen moet
worden, doordat het, nu het zelf niet meer
In staat is zijn zonen voor Engeland naar
bet slagveld te sturen, althans passief zal
dulden, wat Londen verder aan schendin
gen van het volkenrecht tegenover het
Fransche bezit voor de Engelsche belangen
nuttig zal achten. Op de onverbiddelijke
opoffering van den bondgenoot door Enge
land volgt dus de bedoeling om met onge
kend cynisme een politieke lijkschending
te plegen, waarbij de verbluffende ver
wachting geuit wordt, dat het Fransche
volk zelf de hand daartoe zal kunnen bie
den.
De waanzin van Engeland schijnt zoover
te gaan, zoo verklaart men, dat het meent
ook bij anderen geen normaal denken en
aanvoelen en geen normalen zin voor de
werkelijkheid meer te mogen veronderstel
len.
De Dultsche pers stelt zich geheel op het
zelfde standpunt.
GEEN OFFICIEEL ANTWOORD
VAN VICHY.
Het D.N.B. meldt uit Vichy:
In kringen van het ministerie van bui-
tenlandsche zaken is men ten aanzien van
de redevoering van Churchill van meening,
dat de verklaring van den Britschen mi
nister-president geen aanleiding geeft om
hierop van Fransche zijde op eenige wijze
openlijk te reageeren.
In deze kringen verklaart men dat een
rechtstreeksch beroep van een buitenland-
schen staatsman aan een vreemd volk geen
correct optreden Is. Voorts wijst men er op,
dat maarschalk Pétain reeds in een van
zijn vroegere redevoeringen dergelijke Brit
sche inmengingspogingen in Fransche aan
gelegenheden van de hand heeft gewezen.
Wat den inhoud van de rede zelf betreft,
betoogt men hier dat zoo iets van Chur
chill wel verwacht kan worden. Men geeft
er in de genoemde kringen de voorkeur aan
tegen de rede niet te polemiseeren, te meer
daar de Fransche pers tot dusver geen ver-
j lp' gekregen heeft van deze radiorede mel
ding te maken.
Over heit bezoek van den Franschen on
der-premier Larval aan den Führer wordt
nooh van Duitsche noch van Fransche zijde
eenig nader commentaar gegeven. Direct na
zijn terugkeer te Viohy heerfft Lavail Pétain
verslag uitgebracht, waarna later een mi
nisterraad is gevolgd.
Volgens United Press zou de ontmoeting
in verband staan met de verlenging van
de wapenstilstands overeenkomst. De ont
moeting zou te Parijs of in de nabijheid
van Parijs zijn geschied.
Ook een paar andere ministers zouden een
bezoek aan Parijs heblben gebracht.
Gisteravond ondernamen Dultsche ge
vechtsvliegtuigen een aanmal op de Oost
kust van Schotland en bombardeerden met
succes de spoorlijnen en het station van een
stad. Waargenomen branden toonden de
gwwemschte uitwerking van dien aanval aan.
Tot Woensdagnacht heeft Londen In
totaal 247 maal luchtalarm beleefd. (D.NB.)
Hedennacht hebben Britsohe vliegtuigen
geprobeerd een grooten aanval op de Duit-
sche rij'kshoofdstad te ondernemen. Slechts
enkele toestellen bereikten het luchtruim
van Groot-Berlijn. Er werd luchtalarm ge
maakt en de luchtdoelartillerie trad in wer
king. De vijand wiérp brandbommen en ont-
brandbare plaatjes uit, hier en daar ook
brisant-bommenop verscheidene plaatsen
vooral in het Westelijke stadsdeel ont
stond er lichte schade aan gebouwen en
blaken Kleine branden uit, die spoedig ge-
bluscht konden worden. Er wordt melding
gemaakt van eenige gewonden. (D.N.B.)
DE HONGAARSCH-ROEMEENSCHE
HANDELSBESPREKINGEN GESCHORST.
Naar het Hongaarsche telegraafagentschap
mededeelt, zijn de besprekingen, die te Boe
dapest tusschen een Hongaarsche en een
Roemeensche handelsdelegatie werden ge
voerd, gisteren geschorst.
ANTONESCU NAAR ROME.
Ten aanzien van het as. bezoek van Am-
tonescu aan Home verklaart men in welin
gelichte Iteliaansche kringen, dat hij naar
men weet op uitnoodiging van de fascisti
sche regeering komt en zijn bezoek een offi
cieel karakter zal dragen. Zonder vooruit te
willen loopen op de onderwerpen, kan men
reeds zeggen, dat bij deze gelegenheid ge
sproken zal worden over de uitwerking van
de scheidsrechterlijke uitspraak van Wee-
nen en de opheffing van den Engelschen
invloed en de Engelsche intriges op den
Balikan.
Vblgens bericht uit Home zal het bezoek
in de eerste 10 dagen van de volgende
maand plaats hebben. Het zal het eerste
officieele blijk zijn der vriendschap van
het legionaristisdhe Roemenië jegens het
fascistische Italië.
Horia Sima, de commandant van het Roe
meensche legioen en plaatsvervangend
minister-president, heeft een afdeelingschef
van den Duitschen persdienst verzekerd1:
Wij hebben maar één wensch, ons ter be
schikking te stellen en hopen, dot men ons
deel laat nemen aan de groote worsteling
om het Europa van morgen. De buitenland-
sche politiek van Roemenië is derhalve een
natuurlijke voortzetting van de binnen-
landsche.
HUISZOEKINGEN TE BOEKAREST.
Het D.NB. meldt uit Boekarest:
In verhand met de arrestatie van Bëck
en leden van het Poolsche gezantschap, die
betrokken waren bij het En'gelsohe salbo-
tageplan en als gevolg van Dinsdag ge
vonden documenten, heeft de Roemeensche
politie gisteren een huiszoeking verricht in
een bl.1 de Poolsche ambassade behoorend
huis. waarbij zij groote hoeveelheden muni
tie, bezwarende documenten cocaïne en
andere soorten vergif, alsmede een gToote
hoeveelheid deviezen, waaronder een groot
bedrag aan rijksmarken vond. De documen
ten bewijzen, dat in dit huis van de Pool
sche ambassade diensten verricht werden
voor de Engelsche spionnage. Voorts werden
twee groote geheime zend- en ontvangsta
tions gevonden, alsmede papieren, waaruit
bleek, dat deze bende met, Engelsche in
stanties in verbinding heeft gestaan. Dertig
Polen zijn -gearresteerd, waaronder verschei
dene leden van de z.g. Poolsche ambassade.
DIATSOEOKA OVER DEN VREDE.
Van Madsoeoka, den Japanschen minister
van buitenlandsche zaken, bevat het tijd
schrift Berlijn-Rome-Tokio, een belang
wekkend artikel naar aanleiding van het
pact van drie. Hij betoogt, dat het Ideaal
MEN VERWACHT VOLDOENDEN
AANVOER.
Van bevoegde zijde vernemen
wij, .dat de blijkbaar bij het pu
bliek bestaande vrees voor een
kolentekort in den loop van den
komenden winter, ongegrond is,
Er bestaat alle reden voor de ver
wachting, dat de aanvoer van
steenkolen voldoende verzorgd
zal kunnen worden. In dit ver
band wijst men er op, dat dit in
den vorigen winter, die uitzonder
lijk streng was, in Duitschland
ook is gelukt.
van den algemeenen, rechtvaardigen vrede
2600 jaar het richtsnoer van het Japansche
politieke handelen is geweest. Dat ideaal
waarborgt elk volk zijn eigen plaats op
aarde en geeft het de vrijheid, zijn eigen lot
te bepalen zonder onbehoorlijke inmenging
of belemmering.
Wij gelooven, aldus Matsoeoka, dat we om
dit ideaal te verwezenlijken, moeten begin
nen met de vervulling in onze ruimte ln
Groot Oost-Azië. Ons volk Is er zich van
bewust, dat het op den weg daarheen tal
rijke hindernissen van geestelijken en stof-
felijken aard zal vinden, maar ik kan de
verzekering geven, dat wij nooit zullen wan
kelen of vermoeid raken. We zijn vastbeslo
ten te overwinnen. Het staat voor mij vast,
dat het Duitsche volk in samenwerking met
het Italiaansohe een ideaal, gelijk aan het
Japansche, voor oog§n heeft en thans strijdt
voor de vervulling van dat ideaal.
In het teeken van het historische verdrag
der drie mogendheden zal Japan er steeds
trotsch op zijn Duitschland en Italië ter
zijde te staan en mee te werken aan het tot
stand brengen van een rechtvaardigen en
waren vrede, gegrondvest op een nieuwe
wereldorde.
NIEUWE FUNCTIE VOOR SAITO.
Saito, de gewezen Japansche consul-gene
raal te Batavia wordt genoemd als de eer
ste directeur van het geprojecteerde bureau
voor Zuidzee-aangelegenheden van het de
partement van buitenlandsche zaken. Dit
bureau krijgt twee afdeelingen en zal de
aangelegenheden behandelen, die betrek
king hebben op Nederlandsch-Indië, Ma-
lakka, Burma, Thailand en Fransch-Indo-
China. (Domei).
JAPAN ZEGT ROBBEN-OVEREEN
KOMST OP.
De Japansche regeering heeft medege
deeld, dat zij niet voornemens is het in 1911
gesloten accoord met Engeland, de Veree-
nigde Staten en sovjet-Rusland betreffende
de bescherming van robben te vernieuwen.
Zij is echter bereid een accoord op nieuwen
grondslag te sluiten. De Japansche regee
ring motiveert haar besluit er mede, dat de
robben zich in de Noordelijke deelen van
den Stillen Oceaan, zoo vermeerderd heb
ben, dat zij voor de visscherij, die voor Ja
pan in de hoogste mate van vitaal belang is,
in den loop der laatste jaren steeds groo-
tere schade deden ontstaan, zonder dat het
op grond van de overeenkomst mogelijk was
zorg te dragen voor passende tegenmaat
regelen (DNB).
VERZEKERING VAN ROOSEVELT.
President Roosevelt heeft gisteren te
Philadelfia d'e eerste der aangekondigde
vijf verkieahigsredevoeringen gehouden,
waarin hij o.a. het volgende zeide:
Ik wil vervalschjingen en valsohe voor
stellingen weerleggen, weflke tijdens de ver
kiezingscampagne zijn opgedoken. Mijn
tegenstanders probeer en het Amerikaan-
sche volk angst in te boezemen. Het zwaar
ste verwijt, dat men mij aandoet, is de
beschuldiging, dat de regeering buiten
weten van het congres en van het volk
geheime verdragen met andere landen ge
sloten heeft en daarmede de veiligheid van
de Ver. Staten in gevaar brengt of de VeT.
Staten tot het deelnemen aan een oorlog
elders verplicht. Ik verklaar plechtig zoo
zeide Roosevelt letterlijk, dat er geen ge
heim verdrag, geen geheime verplichting
of afspraak van eendgerlef aard direct of
indirect met eenige andere regeering of
natie bestaat, "welke Amerika bij een oor
log zou kunnen betrekken of welke voor
eenig ander doel zou zijn overeengekomen.
Voorts heeft Roosevelt o.m. nog gezegd,
dat de regeering er van beschuldigd wordt
de Vereenigde Staten in den oorlog te lei
den. Daartegenover verklaarde de president,
dat al zijn denken en handelen in den loop
van deze jaren gericht is geweest op het
doel den wereldvrede te behouden en in het
bijzonder voor de Vereenigde Staten en het
Westelijke halfrond den vrede te bewaren.
Een sterke verdédiging, zoo ging Roose
velt verder, is de beste garantie voor vrede
en veiligheid op het Westelijke halfrond.
Spr. verzekerde nogmaals, dat hij en de mi
nister van buitenlandsche zaken den weg
Het D.N.B. verspreidt het volgende
commaniqué: De Führer heeft giste
ren aan de Fransch-Spaansche grens
een ontmoeting gehad met den chef van
den Spaanschen staat, generaal Franco
Aan het onderhoud, dat in een geest
van hartelijke wederzijdsche kame
raadschap der twee naties werd ge
voerd, werd deelgenomen door den
rijksminister van Buitenlandsche Za
ken, Von Ribbentrop. en door den
Spaanschen minister van Buitenland
sche Zaken, Serrano Suner.
Later gaf het D.N.B. nog volgende bij
zonderheden:
Gistermiddag was de Führer in een ex-
tratrein aan de Fransch-Spaansche grens
aangekomen. Het kleine grensstation op
Fransch bezet gebied was met de rooti-geel-
roode kleuren van het nationale Spanje en
met hakenkruisvlaggen versierd. Kort na
aankomst van den Führer liep de extra-
trein van den caudillo, van de grens ko
mend, binnen. De Führer, die het Spaan
sche staatshoofd op het perron opwachtte,
verwelkomde den caudillo, toen deze uit
zijn trein stapte, op zeer hartelijke wijze.
Nadat de Führer ook den Spaanschen mi
nister van buitenlandsche zaken, Serrano
Suner, begroet had. stelde het Spaansche
staatshoofd den Führer de hem vergezel
lende heeren voor: den Spaanschen am
bassadeur te Berlijn, generaal Espinosa de
los Monteros, den chef van het militaire
kabinet van den caudillo, generaal Mos-
cardo, den plaatsvervangenden chef van
het militaire kabinet, generaal Uzquiano,
den chef van het civiele kabinet van den
caudillo, Monos Aqullar, den chef van het
protocol, baron de los Torres, den directeur-
generaal der persafdeeling, Glmenez Arrau
en den directeur van het Spaansche pers-
burtau Gallego. Bovendien bevond zich de
Dultsche ambassadeur te Madrid, von Stoh-
rer, in gezelschap van den caudillo. De
Führer stelde vervolgens aan het Spaan
sche staatshoofd de voor de ontvangst aan
wezige Dultsche persoonlijkheden voor: den
rijksminister van buitenlandsche zaken, von
Ribbentrop, den opperbevelhebber van het
leger, generaal-veldmaarschalk von Brau-
chltsch, den chef van het opperbevel van
de weermacht, generaal-veldmaarschalk
Keitel, den rijksperschef rijkslelder dr. Die
trich, rljkslelder Bormann, den general-
oberst Dollmann, den luitenant-generaal
Bodenschatz en den onderstaatssecretaris
Gauss.
Daarna inspecteerden de Führer en de
Spaansche generalissimus, terwijl het
Spaansche volkslied gespeeld werd, het op
het perron aangetreden eere-bataljon. De
Führer begeleidde den caudillo vervolgens
naar zijn salonwagen, waar de besprekingen
terstond een aanvang namen.
In den loop van den avond was de cau
dillo de gast van den Führer in den salon
wagen aan een kleinen maaltijd, waaraan
bovendien een reeks der aanwezige Dult
sche en Spaansche persoonlijkheden deel
nam. Na afloop van de besprekingen In
specteerde de Führer met den caudillo per
soonlijk het eerebataljon en begeleidde hij
zijn hoogen gast naar den extratreln, waar
hij op de meest hartelijke wijze afscheid
nam. De extratreln van het Spaansche
staatshoofd verliet daarop langzaam rijden
de het station, terwijl het muziekcorps van
het eerebataljon het Spaansche volkslied
aanhief.
De Italiaansohe bladen wijzen op de groote
politieke en internationale beteekenls van
het onderhoud aan de Fransch-Spaansche
grens.
De bijeenkomst toont In de eerste plaats,
aldus ter voorbeeld de Popoio d'Italla, dat
Spanje trouw het prorgam van zijn weder
opbouw uitvoerende, ernstige en hechte be
trekkingen van vriendschap en samenwer
king met de mogendheden ln stand houdt,
d e liet ter zijde stonden in de groote en
moeilijke uren van zijn verheffing. De ont
moeting tusschen den Führer en den cau
dillo is geheel Ingeschakeld ln de politiek,
die Berlijn en Rome voeren jegens het be
vriende Spanje. Dit wordt door het Itali
aansohe volk met de levendigste voldoening
toegejuicht.
naar den vrede bewandelden en verklaar
de: „Wij bewapenen ons niet voor den een
of anderen buitenlandschen oorlog. Wij be
wapenen ons niet voor doeleinden van ver
overing of interventie in vreemde conflic
ten. Ik herhaal nogmaals, dat ik mij houd
aan het program van onze partij. Wij wil
len niet deelnemen aan vreemde oorlogen,
wij willen niet ons leger, onze vloot of ons
luchtwapen uitzenden voor den strijd in
vreemde landen buiten het Amerikaansche
vasteland, uitgezonderd het geval, dat wij
worden aangevallen.
(D.N.B.)
AMERIKAANSCHE STEUNPUNTEN
IN NEW-FOUNDLAND.
De Aimeiriikaansohe minister van marine,
Knox, heeft meegedeeld dat tusschen de Ver.
Stoten, Engeland en Canada een overeen
komst betreffende heit Inrichten van een
steunpunt voor het leger, de vloot en de
hiehjtmaohit aan de Zuddlkusit von New-
Foundlamd door de Ver. Staten, tot stand
gekomen is. Een delegatie udit de Ver. Sta
ten bevindt zich reeds in New-Foundland
om toebereidselen te maJken voor de inrich
ting van zulk een steunpunt.
Het ministerie van oorlog maakt voorts
bekend, dat twee eskaders jachtvliegtuigen
naar de Phi lippijnen verplaatst worden. Er
werd niet meegedeeld, uit hoeveel vliegtui
gen deze eskaders bestaan.
In scheepvaartkringen verluidt, dat on
derhandelingen gevoerd worden met het
departement van buitenlandsche zaken over
het zenden van het s.s. „Manhattan" naar
Ierland, ten einde de Amerikanen uit Enge
land te evaoueeren. De Amerikaansche am
bassadeur te Londen had', zooajls bekend,
voor dit doel twee sohepen opgeëischt.
'DNB.)
COLLECTEVERBOD.
De Belgische secretaris-generaal van het
ministerie van blnnenlandsche zaken en
volksgezondheid heeft thans een verorde
ning uitgevaardigd, die alle openbare en
particuliere collecten en Inzamelingen tot
nader order verbiedt. De collecten in ge
bouwen voor den eeredienst of ter bestrij
ding van de behoeften daarvan vallen niet
onder het verbod.
Opgericht Is, gelijk bekend, een organisa
tie voor winterhulp. (D.N.B.)
LUXEMBURGSCHE KAMER
ONTBONDEN.
Het hoofd van het civiel bestuur in
Luxemburg, rijksstadhouder gouwleider Si
mon, heeft op 22 October bij verordening
de ontbinding van de Luxemburgsche Ka
mer van Afgevaardigden en van den
Staatsraad gelast. (D-NB.)
2349
(Ingez. Med.)
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
Regeling van de steunverleening aan ree-
ders. (Binnenland, 2e Blad).
Ter aarde bestelling van het stoffelijk over
schot van Suze Groeneweg. (Binnen
land, 2e Blad).
Jaarvergadering Federatie van Bedrijfsver-
eenigingen voor ziekengeldverzekering.
(Binnenland, 2e Blad.)
Een N.V.V.-gemeenschap „Vreugde en Ar
beid" opgericht. (Ie Blad).
AMSTERDAMSCnE BEURS.
Kalme locale markt Prijshoudende
stemming Amerikanen levendig en
willig Duitsche waarden weinig ver
anderd Nederlandsche beleggingen
minder geanimeerd.
Buitenland
Führer en generaal Franco ontmoeten el
kaar aan de Fransch-Spaansche grens.
(Ie Blad).
Churchill doet een beroep op Frankrijk.
(Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN*
EERSTE BLAD.
