Inkrimping
van den Opbouwdienst
ftPRQM
Hot staatssocialisme
breekt zich baan
8Isle Jaargang
WOENSDAG 2 OCTOBER 1940
No. 24700
Feller worden de aanvallen
op Engeland
MARKT
Het weer een gunstige
factor
Engelsche bommen
Suner te Rome
Grieksch-Turksch-
verbond
Beroep op Rusland
en Amerika
Aanzienlijke vermindering van de personeelsterkte
Nederlandsche Arbeidsdienst in voorbereiding
Chautemps in Portugal
DE MOND
KUNSTGEBIT
Verklaring van dr. Ley
De nieuwe orde in
Noorwegen
Verspreide Berichten
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets porto betaald worden - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zl)n:
per 3 maanden2.35
per week0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Bijzonder tel heeft de Duitsche lucht
macht gisteren Engeland geteisterd en spe
ciaal weer Londen. Talrijke vliegtuigen
namen aan de elkaar opvolgende raids deel.
United Press meldt zelfs uit Berlijn:
Goed ingelichte Duitsche kringen ver
klaren, dat als de weersgesteldheid blijft
zooals zij is, de Duitsche luchtaanvallen op
Engeland „zeer verhevigd en uitgebreid
zullen worden". Het weer der laatste weken
was zoo slecht als men zich maar denken
kon, doch wat komen zal als het heldere
weer aanhoudt, zal zijn „een cycloon In
vergelijking met een zachten zephlr".
Duitsche geveohts- en jachtvliegtuigen
zijn vanmorgen weer in sterke formaties
gestart voor de vlucht naar Engeland. In
Londen is reeds weer luchtalarm gemaakt.
Het nachtelijke alarm had geduurd tot de
ochtendschemering.
Majoor Hahn, commandant van een bom
menwerper in een gevechtseskader, heeft
gisterochtend een vermetel stukje uitge
haald.
Van een hoogte van slechts dertig meter
wierp hij ln een duikvlucht zijn bommen
op een vliegveld aan de West/kust van
Schotland. De bommen kwamen mlddan
ln de hangars terecht. Het vliegveld werd
door de uitwerking van de zware bommen
metersdiep omgewoeld. Ondanks het hevig
vuren der luchtdoelartillerie ondernam ma
joor Hahn een tweeden aanval en ver
nielde door verscheidene machine-geweer
salvo's enikele tweemotorlge vliegtuigen op
den beganen grond.
Over den aanval van Engelsche vil eg-
(buigen op de Rijfeshiofdsfcad meldt het
DJN.B. nader, dat de bommen zonder eeni?
systeem aan den Noordelijiken en Noord-
weibel ij feen rand van Berlijn op arbeddears-
woonwijken en tuindorpen zijn geworpen.
Een dynamiet/bom sloeg in het straatdek
vlak voor een huis,, dat temidden van een
tuindorp in een Noordelijke voorstad staat.
De voorgevel van het twee verdiepingen
ihooge huis werd totaal vernield, het dak
werd ernstig beschadigd. De woninginrich
tingen van drie huizen werden zoo goed als
geheel vernield. Ook de omliggende huisjes
werden getroffen. Twee vrouwen, die in de
nabij'heid van haar woningen waren geble
ven, werden door scherven gewond Ook in
een arbeiderswijk aan den Noordwestelijken
(rand van de Rijkshoofdstad, werden bom
men in tuintjes geworpen. Talrijke arbei
dersgezinnen moesten hun ln de nabijheid
gelegen huisjes ontruimen.
Britsche vliegers hebben voorts aan de
Kanaaikust een groot ziekenhuis, dat ge
deeltelijk als Duitsch lazaret ingericht is.
met brisantbommen aangevallen. Het Duit
sche lazaret werd door een reeks scherf-
bommen getroffen, ofschoon in den tuin
en op de daken het roode kruis in reusach
tige afmetingen duidelijk zichtbaar was.
Bij deze gelegenheid kon ook het werpen
van een kettingbom op het lazeret waarge
nomen worden.
De kap en de plafonds werden tot de
tewede verdieping verbrijzeld en het boven-
tweede verdieping verbrijzeld en het boven-
kracht van de ontploffing en den luchtdruk
van het dak ontdaan en uiteengereten.
De schade als gevolg van scherven Is
enorm.
De volgende bom viel op slechts twintig
meter afstand tusschen een barak met veel
oude vrouwen en de gestichtswasscherij
daarnaast. De scherven van de bommen
richtten aan de omliggende gebouwen
schade aan. In de geheele wijk van de ge
troffen ziekenhuisafdeeling is geen ruit
heel gebleven.
Het eerste onderhoud van Serrano Suner
met den Duce, waar de minister van bui-
tenlandsche zaken, Clano, bij aanwezig
was, heeft anderhalf uur geduurd.
De afgezant van Franco aanvaardt Don
derdag de terugreis naar Spanje.
De diplomatieke medewerker van het
agentschap Stefani wijst op de hechte
vriendschap en de betrekkingen van volko
men vertrouwen, die sedert vele Jaren en
in het bijzonder sedert de Duitscb-Ita-
liaansch-Spaansche wapenbroederschap tij
dens den nationalen Spaanschen vrijheids
strijd bestaan Dp vriendschap die de drie
mogendheden verbindt, heeft dus geen
protocollaire bekrachtiging noodig Spanje
moet in Europa de plaats weer innemen,
waarop het op grond van zijn eeuwenoude
traditie en op grond van den heldenmoed
van zijn volk aanspraak heeft.
ROEMENIË UIT BALKANBOND.
Naar uit Boekarest gemeld wordt,
heeft de regeering aan de mogendhe
den van den Balkanbond medegedeeld,
dat Roemenië uit dezen bond treedt.
Aldus de Deutsche Zeltung ln den Nle-
derlanden. die aan het bericht toevoegt:
Zoo blijft wederom een hope van de En
gelsche democratie onvervuld, want na de
uittreding van Roemenië heeft de bond,
waartoe nog slechts Turkije en Grieken
land behooren, zijn practische beteekenls
geheel verloren.
Naar verluidt bevindt zich sedert
eenige dagen een Grieksche militaire
missie in-officieel ln Ankara ter be
spreking van de verbeteringsmogelijk
heden t.a.v. de organisatie van de le
gers en vloten van Griekenland en
Turkije. De missie zou vertrokken zijn
op dringend verzoek van Ankara. In
welingelichte kringen gelooft men, dat
het gaat om voorbereidende besprekin
gen tot sluiting van een militair ver
drag zooals Turkije dat al zoo lang
wenschte.
De D.Z. noemt dit een zeer gevaarlijk
spel van Griekenland en Turkije. Grieken
land weet. dat Turkije door een pact met
Engeland verbonden is, zoodat Londen door
een militaire overeenkomst tusschen Grie
kenland en Turkije een instrument in
handen zou krijger^ dat tegen de spil ge
richt is. Het zou er op neer komen, dat
Griekenland zijn neutraliteit zou opgeven,
een omstandigheid, die in Italië zeer bij
zondere belangstelling wakker moet roe
pen.
Turkije staat voor het feit, dat de Bal
kanbond nog slechts op papier bestaat.
Roemenië doet niet meer mee, de Engel
sche vriend ligt op zijn sterfbed, en de
Russische buurman heeft duidelijk genoeg
te kennen gegeven, dat hij in ieder geval
zijn belangen weet te beschermen.
United Press meldt uit Berlijn:
In een artikel ln het Hamburger Frem-
denblatt ls de uitnoodlglng aan Rusland en
de Vereenigde Stoten te lezen, zich open
lijk voor de eene of andere partij ln den
oorlog te verklaren. Het blad meent dat
daar Duitschland Italië en Japan thans ln
een verdedigingsverbond vereenlgd zijn. de
belde andere groote mogendheden den
plicht hebben stelling te nemen, óf aan de
zijde van Engeland, óf aan de zijde der
nieuwe orde. Zeer nuchter gezegd, aldus
het blad. vervangt het nleuwgeschapen
drie-mogendheden-pact het traditloneele
Angelsaksische universalisme door een
nieuwe opvatting van de wereld waarin
vier continentale sferen, die van het Ame-
rlkaansche halfrond, het Russische rijk.
ln de komende dagen zal een reorganisatie van den Opbouwdienst ten
uitvoer worden gelegd, welke een aanzienlijke vermindering van de perso
neelsterkte zal medebrengen.
In de periode van 8 tot 15 October zullen geleidelijk uit den opbouw
dienst ontslagen worden alle korporaals en manschappen ouder dan 25 jaar
en onderofficieren ouder dan 35 jaar. In overeenstemming met deze ver
mindering van de sterkte zal ook een aantal officieren den opbouwdienst
verlaten. Van het ontslagen personeel zal ruim de helft werkzaam gesteld
kunnen worden bij de luchtbescherming en wel op een arbeidscontract in
normale burgerlijke verhouding.
Voorts zullen nog ongeveer 1500 man. hoofdzakelijk onderofficieren, plaat
sing kunnen vinden bij politie en brandweer. De aanmelding voor werk ln
Duitschland blijft verder onbeperkt opengesteld. Bij de z.g. organlsatie-Todt
voor den aanleg van wegen kunnen ongeveer 5000 man ln den leeftijd van
2535 Jaar werk vinden. Bij genoegzame animo hiervoor bestaat het plan
allen saimen te brengen ln Nederlandsche korpsen onder Nederlandsche officie
ren en onderofficieren.
Werkkrachten ln den landbouw zullen ln aanmerking kunnen komen voor
ko.onisatie in Frankrijk onder leiding van Nederlandsche deskundigen.
Het resteerende deel van den opbouwdienst, dat in 18 korpsen zal wor
den ingedeeld, elk ter sterkte van circa 1000 man, zal tevens de encadree-
ring en de kern van vast personeel vormen voor een Nederlandschcn
Arbeidsdienst, waarvan de Instelling door den commandant van den Op
bouwdienst, majoor J. N. Breunese, in ons land zal worden voorbereid.
Groot-Aziê en de Europeesch-Afrlkaan-
sche wereld, in de toekomst in vredigen
wedijver met elkaar zullen leven. Het blad
besluit zijn beschouwing met de voorspel
ling van de door Rusland ln te nemen
houding. Het ls van nieenlng, dat thans de
tijd rijp ls om door een Europeesch-Azla-
tisch mogendhedenblok de ln Berlijn ge
sloten militaire alliantie te voltooien, waar-
In dan Rusland zijn plaats zou hebben. Dit
blok zou dan de uitgesproken vijand van
alle door Engeland en bepaalde Interven
tionistische kringen gewenschte oorlogsuit-
brelding zijn.
MISSIE UI- VLUCHT?
Onder het opschrift „Missie of vl ?ht?"
maakt de correspondent van de Popoio di
Roma te Lissabon melding van een avon
tuurlijke reis van den vroegeren Franschen
minister-president Chautemr naar Lissa
bon, waar hij na een stormachtigen tocht
van zeven dagen met zijn vrouw, der Fran
schen consul in Casablanca en nog zestien
vluchtelingen uit Casablanca is aangeko
men. De journalisten die hem in zijn hotel
bezochten, vonden hem volkomen uitgeput
De avontuurlijke vlucht komt ook dc Por-
tugeesche politie uiterst merkwaardig voor.
Alvorens zij den negentien vluchtelingen
HK.HAARLEM.STR.
INUCHÜNGEN
t£DER£N DAC en wn
7 9 Op Hö;WO; i lVr fJV
If. Ir p.wincf.lr
GEHEEL IN ORDE
DOOR
TANDARTSEN
823
(lngez Medj
toestemming geeft tot verdïr reizen, wil zij
een onderzoek instellen
Intusschen heeft men vastgesteld, dat
De Angrlff publiceert een hoofdartikel
van den Rijksorganisatieleider dr. Ley on
der het opschrift: „Het staatssocialisme
breekt zich baan".
Dr. Ley spreekt allereerst over de tot den
tijd van Bismarck teruggaande grondge
dachte der sociale verzekering en ouder
domsverzorging, die volgens Hitlers uit
spraak ln Mein Kampf ln de kinderschoe
nen moest bli.|ven staan, „omdat werkelijke
geestelijke factoren voor dezen strijd ont
braken" Na nauwelijks een half jaar, aldus
Ley, heb ik thans den Führer het eerste ont
werp voor de eerste periode in den grooten
socialen arbeid van Duitschland ter be
schikking gesteld. Door de opdracht, een
veel omvattende ouderdomsverzorging voor
het Duitsche volk voor te bereiden, heeft de
Führer een vraagstuk aangesneden, dat tot
dusverre in geen enkele kapitalistische
volkshuishouding ook maar bi, benadering
geregeld is Al die kapitalistische volkshus-
houdingen hebben de ouderdomsverzorging
beschouwd óf als eigen hulp der „arme
menschen" óf als aalmoes van den staat
aan de bezitloozen. Aan de komende natlo-
naal-soclanstische ouderdomsverzorging zal
voor het eers in de sociale geschiede" s de
gedachte der volksgemeenschap, van de
wederkeerge verplichtingen van volksgenoot
en volksgemeenschap ten grondslag liggen
Het nationaal-socialisme verlangt van
lederen volksgenoo. den meest noesten ar
beid in dienst van het volk, bij het dage
lij ksch werk zoowel als ln den wapendienst.
Daaruit leidt het echter ook af de verplich
ting der volksgemeenschap, leder, die
slachtoffer wordt van de vervuiling van zijn
plicht of in den dienst vergrijst, een waar
dig bestaan te verzekeren Plicht tot arbeid
beteekent recht op verzorging, wanneer de
arbeidskracht taant Die verzorging ls de
dank der volksgemeenschap voor het
plichtsbesef bij den arbeid De aanspraak
op verzorging is, ln tegenstelling tot het
tegenwoordige, zeer ingewikkelde, 'erz»ke-
rlngsrecht. slechts aan een enkele, overi
gens -eer belangrijke voorwaarde gebon
den: verzorging genie hij, die zijn plichten
als burger van het groot-Duitsche rijk hee."'.
vervuld, onverschillig op welke plaats en ln
welke sociale positie hij zijn volk gediend
heeft. Buitengesloten worden slechts ele
menten, die zich buiten de gemeenscha ge
plaatst hebben door een houding, die de
gemeenschap benadeelt.
De ontwikkeling van den liberalen staat
tot volksstaat zal ook vooi de verzorging
gevolgen hebben De middelen voor di. ver
zorging zullen dan ook niet meer door de
afzonderlijke verzekerden worden opge
bracht: dat zal de taak van de gemeenschap
in haar geheel zijn De volksgemeenschap
vraagt niet, zooals de verzekeringsmaat
schappij: „Hoeveel hebt u gestort?" Zij
vraagt alleen, of men zijn plicht als Dult-
scher heeft vervuld Als dat het geval ls,
zorgt de gemeenschap voor de middelen De
verzorgde levensavond behoort tot de na
tuurlijke grondrechten van den Dultscher
Als hij niettemin op zijn ouden dag nog wil
werken, zal de volksgemeenschap hem een
gunstiger plaats geven In de eerste plaats
echter moet er voor gezorgd worden dal de
ouden van dagen die nog willen werken tot
lichteren arbeid kunnen overgaan zonder
dat zij daardoor in stoffelijk opzicht, bena
deeld worden.
Dezelfde beginselen gelden voor den In
valide, onverschillig door welke oorzaken
het arbeidsvermogen verminderd is Dat
tenslotte ook weduwen en weezen voldoende
verzorgd moeten worden zij aldus Ley. hier
slechts volledigheidshalve vermeld
Volgens deze eerste beginselen moet de
verzorging van menschen op leeftijd en in
validen tot stand gebracht worden Tallooze
bijzondere punten moeten nog geregeld
worden, doch een ding is zeker: het komen
de sociale recht zal geen geheime weten
schap zijn zooals het tegenwoordige dal is
verbrokkeld ln meer dan 170 vetten en ver
ordeningen welke tezamen meer dan 3000
artikelen tehen. Het zal. volgens duidelijke
beginselen de verzorging van alle werken
den ln toereikende mate verzekeren.
zich onder de passagiers van de motorboot
vier repatrleerende Portugeezen bevonden,
onder wie de vlieger da Costa Vasquez. die
tijdens de revolutlonnalre beweging van
Augustus 1931 het garnizoen van Almada
heeft gebombardeerd. De vroegere Fransche
minister-president heeft den journalisten
verklaard, dat hij een „semi officleele mis
sie" had. Hij zou een maand geleden uit
Vlchy zijn vertrokken om eer. informatie-
en propagandareis naar Zuid-Amerika te
ondernemen. Thans was hij naar Lissa
bon gekomen om zich in te schepen op
een oceaanstoomer. Hij verklaarde echter
niet, waarom hij in verband r et zijn missie
eerst naar Casablanca was gegaan, terwijl
hij evenmin een verklaring kon geven,
waarom hij de reis van Casablanca naar
Portugal ln een kleine motorboot heeft on
dernomen, ofschoon hem toch veel gemak
kelijker verkeersmiddelen ter beschikking
zouden hebben gestaan (D.N.B.I
In de staatscourant voor de bezette Noor-
sche gebieden van 1 October publiceert de
rijkscommissaris de verordening betreffen
de de gecommitteerde staatsraden. In een
princlpieele bepaling wordt tot uitdrukking
gebracht, dat de gecommitteerde staats
raad belast is met de leiding van het mi
nisterie, waarvoor hij is aangesteld. Hij is
den rijkscommissaris voor het ordelijke be
heer van zijn ressort verantwoorelijk. Bin
nen het kader van de geldende rechtsvoor
schriften kan hij alle bestuursbeslissingen
nemen Zijn bevoegdheid strekt zich ook
uit op de beslissingen, die tot dusverre vie
len onder de bevoegdheid van den koning,
de regeering of het. Storting. De gecom
mitteerde staatsraden kunnen binnen het
kader van hun ressort door verordening
recht vormen. De bekendmaking der voor
schriften geschiedt ln de Noorsche staats
courant, die thans weer verschijnt Boven
dien kunnen de gecommitterede staatsrn-
den ambtenaren benoemen. De onafhan
kelijkheid der gerechten wordt niet ge
raakt door de nieuwe orde. De uitoefening
van het recht van gratie berust bij den ge
committeerden staatsraad voor Justitie.
(D.N.B.).
JOUHAUX GEARRESTEERD?
Bij geruchte verluidt uit Vlchy, dat Leon
Jouhaux, de vroegere leider van het Fran
sche vakvereeniglngsverbond, eveneens in
arrest ls gesteld - IDN.B.)
VERMOGEN VAN PIERRE COT
IN BESLAG GENOMEN.
De Fransche radio meldt, dat het ge
rechtshof van Chambery ln Savoye beslag
heeft gelegd op het daar aanwezige ver
mogen van den vroegeren minister van
luchtvaart en afgevaardigde van Savoye,
Pierre Cot. - (DJfB.I
AMNESTIE TE MADRID.
Ter gelegenheid van den verjaardag der
machtoverneming door generaal Franco
publiceert het Ëpaansche Staatsblad een
wet. die de mogelijkheid opent, dat poli
tieke en militaire gevangenen uit den bur
geroorlog, die zich door goed gedrag on
derschelden hebben voorwaardelijk vrijge
laten kunnen worden. (DN.B.)
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
Wijzigingen in de textieldistributie. (2e
Blad).
Artikel van den voedingsraad. (2e Blad).
Geen steun voor vrijwillig uit Duitschland
teruggekeerde arbeiders. (Binnenland,
2e Blad).
AIYIS l'KKl»Ai\IN<'HH -CHURS
Vrij drukke affaire - Onregelmatige
markl Na prijshoudende opening klei
ne inzinking Duitsche fondsen hier en
daa»- iets lager - Nederlandsche beleg
gingen goed prijshoudend tot vast -
Amerikanen meeremleels hooger.
Buitenland
Steeds letter worden de luchtaanvallen op
Engeland. (Ie Blad)
Dr Lev over de /org voor ouden van da
gen (le Blaa»
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
VIERDE BLAD.