Driemogendhedenverdrag tusschen
Duitschland, Italië en Japan
Gevoelige Engelsche
nederlaag bij Dakar
81 sfe Jaargang
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1940
No. 24696
Japan erkent leiding van Duitschland en Italië in
Europa, deze die van Japan in de
Groot-Aziatische ruimte
Aanval opgegeven
Men ga slechts bij
dringende noodzaak
op reis
n TIP VAN BOOTZ
De aanval op Londen
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
Dagorder
van Admiraal Raeder
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
b\j vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. by maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.35
per weekƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Tusschen Duitschland, Italië en Japan is vandaag te Berlijn in
de groote zaal der nieuwe Rijkskanselarij een driemogendhe-
denpact onderteekend. In aanwezigheid van den Führer werd,
in aansluiting op de onderteekening, een staatsplechtigheid
gehouden, welke werd bijgewoond door de leden der Italiaan-
sche en Japansche ambassades, talrijke rijksministers en rijks
leiders, benevens vertegenwoordigers van de binnen- en bui-
tenlandsche pers.
De onderteekening van het pact geschiedde voor de rijksregee-
ring door den rijksminister van buitenlandsche zaken, von
Ribbentrop, voor de Italiaansche regeering door den Italiaaan-
schen minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano en voor
de Japansche regeering door den Japanschen ambassadeur in
Berlijn, Kurusu.
Het driemogendhedenpact van Ber
lijn heeft den volgenden tekst:
„De regeeringen van Duitschland,
Italië en Japan beschouwen het als
een voorwaarde voor een duurzamen
vrede, dat iedere natie ter wereld de
haar toekomende ruimte krijgt.
Zij hebben derhalve besloten, bij hun
streven in de Groot-Oost-Aziatische
ruimte en in de Europeesche gebieden
zij aan zij te staan en samen te wer
ken, waarbij het haar voornaamste doel
is. een nieuwe orde van zaken in het
leven te roepen en in stand te houden,
welke in staat is, het gedijen en de
welvaart der daar wonende volkeren
te bevorderen.
Het is verder de wensch der drie re
geeringen, de samenwerking uit te brei
den tot die uaties in andere deelen der
wereld, die geneigd zijn haar streven
een soortgelijke richting als zij zelve te
geven, opdat aldus haar op den wereld
vrede als einddoel gerichte streven ver
wezenlijkt kan worden.
Dienovereenkomstig zijn de regee
ringen van Duitschland, Italië en Japan
het volgende overeengekomen.
Artikel 1 Japan erkent en eerbie
digt de leiding van Duitschland en
Italië bij de instelling van een nieuwe
orde in Europa.
Artikel 2. Duitschland en Italië
erkennen en eerbiedigen de leiding van
Japan bij de instelling van een nieuwe
orde in de Groot-Aziatische ruimte.
Artikel 3. Duitschland, Italië en
Japan komen overeen bij hun streven
samen te werken op den hierboven aan
gegeven grondslag. Zij nemen verder
de verplichting op zich elkander weder
zijds te steunen met alle politieke, eco
nomische en militaire middelen in ge
val een der drie verdragsluitende par
tijen wordt aangevallen door een mo
gendheid, die op het oogenblik niet ver
wikkeld is in den Europeeschen oorlog
of in het Chineesch-Japansche conflict.
Artikel 4. Om het huidige pact ten uit
voer te leggen zullen onverwijld gemeen
schappelijke technische commissies bijbeen
komen, welker leden benoemd zullen wor
den door de regeeringen vam Duitschland,
Italië en Japan.
Artikel 5. Duitschland, Italië en Japan
verklaren, dat de bovenstaande overeen
komsten op geenerlei wijze den politieken
status raken, welke op het oogenblik be
staat tusschen ieder dier drie verdragslui
tende partijen en sovjet--Rusland
Artikel 6. Het huidige pact zal ter
stond met de onderteekening van kracht
worden en tien jaren duren, gerekend
vanaf den da^ van het van kracht
worden.
Tijdig voor het afloopen van dezen ter
mijn zullen die verdragsluitende partijen in
geval een harer daarom verzoekt, in onder
handelingen treden omtrent de vernieu
wing".
Het in het Duitsch, ItaJUaansch en Ja-
pansch gestelde verdrag is gedateerd op 27
September 1&40 en onderteekend door den
rijksminister van buitenlandsche zaken von
Ribbentrop, den minister van buitenland
sche zaken, graaf Ciano, en ambassadeur
Kurusu.
De Fransche admiraliteit te Vichy beves
tigt, dat het Engelsche eskader vóór Dakar
Woensdagmiddag den strijd heeft opgege
ven, nadat de beide pantserkruisers Reso
lution en Barham door zware treffers van
de Fransche kustbatterij en en door het ge
schut van het slagschip Richelieu buiten
gevecht waren gesteld. Het Engelsche es
kader is weggevaren in de richting van Bat-
hurst op het eiland St. Mary en den mond
van de Gambia West-Afrika)
Ook Londen erkent, dat van een doorzet
ten is afgezien, doch doet het natuurlijk
voorkomen, alsof dit vrijwillig is en niet ge
dwongen
Uit Vic'hy worden nof VoTgERctè^ bij zon
derheden gemeld:
Na een luchtgevecht tusschen Fransche
jagers en Engelsche verkenners verscheen
voor Dakar een Engelsch eskader, bestaan
de uit twee pantserschepen, twee zware
kruisers en twee torpedobooten. Het in de
haven gelegen Fransche pantserschip Ri
chelieu en de kustbatterij van Dakar open
den om negen uur een hevig vuur op de
Engelsche oorlogsschepen. De Fransche
duikboot Bévéziers slaagde er in, het En
gelsche pantserschip Resolution met een
torpedo te treffen. Dit trok zich terug zon
der het vuur geopend te hebben. Een twee
de torpedo trof het andere Engelsche pant
serschip aan den boeg. Fransche jagers
schoten twee Engelsche vliegtuigen neer.
Na een gevecht van slechts een half uur
moesten de Britsche oorlogsschepen wijken.
De door de Engelschen afgevuurde granaten
vielen in de nabijheid van de Fransche
kustbatterij zonder ze buiten gevecht te
stellen. De stad Dakar werd door een salvo
getroffen, waarbij verscheidene burgers ge
kwetst werden. Op het Fransche slagschip
Richelieu viel eveneens een granaat, die
evenwel schade noch verliezen veroorzaakte.
Op het Fransche departement van ma
rine verklaart men, dat de Engelsche ver
liezen buitengewoon groot waren, zoodat zij
gedwongen waren zich terug te trekken,
daar ze ter plaatse de verliezen niet kon
den herstellen en evenmin de schade aan
de oorlogsschepen repareeren.
Te Vichy wordt tenslotte officieel beves
tigd, dat Woensdagmiddag in Marokko een
Fransch eskader van meer dan honderd
bommenwerpers is opgestegen voor een re-
presaillevlucht boven Gibraltar. Het Brit
sche afweergeschut heeft slechts één toe
stel kunnen neerhalen. De bommen heb
ben, zooals reeds gemeld, groote schade
aangericht.
Het is te begrijpen, dat dit Engelsche
echec, anders kan men het moeilijk noe
men, ook in Engeland zelf groote ontevre
denheid heeft jewekt. Ettelijke Lagerhuis
leden waren van meening, aldus United
Press, dat moet worden vastgesteld wie ver
antwoordelijk is. Men eischt binnenkort een
bijeenroeping van het parlement, opdat een
debat over de aangelegenheid gehouden
kan worden. Vaak hoort men een vergelij
king maken met den terugtocht uit Noor
wegen. Vele parlementsleden zijn ook on-
758
tevreden over de officieele verklaring om
trent de aan de Fransche oorlogsschepen
gegeven toestemming om Gibraltar te
passeeren. Voorts vraagt men zich af, wie
de regeering over de beweerde ondersteu
ning van de Gaulle in Fransch equatoriaal
Afrika zoo slecht heeft ingelicht.
Men scheldt niet alleen op de Gaulle,
maar ook op de leden der regeering, die
bevel hebben gegeven tot de onderneming
en die daarbij betrokken waren. De voor
naamste opdrachtgever was de brigadege
neraal Spears, die als verbindingsofficier
tusschen de Gaulle en de Engelsche regee
ring fungeert. Men gelooft ook, dat naar
in Amerika ontvangen berichten wordt ge
zegd persoonlijkheden uit de onmiddel
lijke omgeving van Churchill en de admi
raliteit verantwoordelijk moeten worden
gesteld.
Volgens te Stockholm ontvangen berich
ten uit Londen laten ook de bladen aldaar
hun ontstemming over het „avontuur" van
Dakar den vrijen loop. De News Chronicle
schrijft letterlijk: het zou dwaas zijn te
willen aannemen, dat de mislukte poging
van de Gaulle niet een ernstige ontgooche
ling voor diegenen is. welke gedacht heb
ben, dat een stap was gezet op den weg
naar de overwinning. Aarzelen en twijfel
moeten het prestige van de Gaulle en En
geland bij de volken van Afrika sterk be-
nadeelen.
De Daily Herald spreekt van een „kwade
bluf" als gevolg van overdreven verwach
tingen. Andere bladen probeeren het mis
lukken goed tt praten door het aan een
„onnauwkeurige voorbereiding" te wijten.
Nog feller is men in Amerika. Den „bok
van Dakar" noemt de New York Times
deze „domheid". Een knap generaal, aldus
het blad, begint geen slag zonder de kracht
en de vastberadenheid om hem te door
staan. De Engelschen hebben dit voor Da
kar vergeten. Het blad berispt het besluit
om den strijd plotseling af te breken, na
dat de beschieting der Fransche stad reeds
was begonnBi, en talrijke burgers reeds wa
ren gedood, terwijl een landingspoging was
ondernomen De Engelschen en hun vrien
den, zoo merkt, het blad op, moeten deze
nederlaag niet goedpraten. Engeland's pres
tige in geheel Afrika zal hierdoor inboeten.
VOOR- EN VOLGTREINEN VERVALLEN.
De directie van de Nederlandsche
Spoorwegen deelt mede, dat, ten einde
in staat te zijn te voldoen aan de
eischen, gesteld aan het goederenver
voer, noodig voor de economische en
maatschappelijke verzorging en in het
bijzonder voor het kolenvervoer, tot na
der order het aantal voor- en volgtrei-
nen sterk zal worden beperkt. Er moet
rekening mede worden gehouden, dat
genoemde treinen geheel komen te ver
vallen. Daarom wordt het publiek ten
zeerste aangeraden, slechts hij drin
gende noodzaak op reis te gaan.
Nu alles vrijwel op den bonis.
Of het vleesch, brood
of een japon is.
Maakt één ding ons bly,
TIP van Bootz is nog vrij,
Zoodat er ondanks de wolken
toch zon is!
Inz. Mevr. De M. te R'dam ontving een flesch TIP
1265 (Ingrez MedJ
De World Union Press schrijft, „het ge
vaar bestaat, dat Dakar zich kan ontwik
kelen tot Churchills diplomatiek Gallipoli.
Zijn prestige is vooral in buitenlandsch
politiek opzicht geschokt. De regeering de
Gaulle in Londen wordt ontbonden. De als
specialist voor de evacuatie aangestelde
kol. Lacoche heeft reeds verklaard af te
treden. De andere Fransche emigranten-
ministers zullen moeten volgen. De bewe
ging van de Gaulle in Frankrijk en in de
koloniën zal zich van dezen slag wel niet
herstellen."
Gistermiddag hebben Duitsche afdeelin-
gen gevechtsvliegtuigen de acties in Zuid-
Engeland voortgezet. Naar het D.N.B. ver
neemt, is o.a. een hoogoven bij Middlesbo-
rough met bommen van het zwaarste kali
ber bestookt. Ze kwamen vlak na elkaar in
de hoogovens tot ontploffing. Bovendien
verneemt men, dat de haveninstallaties bij
Whitby met succes met bommen van mid
delzwaar kaliber zijn bestookt, de ontplof
fingen veroorzaakten zware branden. Er
ontstonden luchtgevechten, in het verloop
waarvan, naar tot dusverre vernomen is,
de Engelschen twee vliegtuigen van het
type Hurricane verloren.
Te Londen was de aanval voornamelijk
gericht op havenwerken en gasfabrieken.
In de gasfabrieken van Backton en Brom
ley ontstonden zware branden. De gasfa
briek Levenroad werd getroffen, uit deze
fabriek sloeg een vierhonderd meter hooge
steekvlam omhoog. Ten Noorden en ten
Zuiden van de Theems werden nieuwe
branden en ontploffingen waargenomen.
Engelsche nachtjagers, die op verschillen
de plaatsen ter achtervolging van de Duit
sche jagers waren opgestegen, konden geen
schot plaatsen, daar de Duitschers door
handig manoeuvreeren steeds buitoen schot
bleven, waarbij ze door de nachtelijke duis
ternis geholpen werden. Van de schijnwer
pers der Engelsche luchtdoelartillerie viel
niets te bespeuren.
Als gevolg van de dagelij ksche aanvallen
van het Duitsche luchtwapen zijn intus-
schen niet alleen vier van de voornaam
ste stations van Londen met de daarbij
behoorende rails- en rangeerinstallaties,
goederenloodsen enz. totaal vernield, doch
is ook het verkeer in het centrum van Lon
den zoo goed als stilgelegd. In een aantal
ondergrondsche spoorweglij nen van de
City naar het Oosten zijn bommen van het
zwaarste kaliber terecht gekomen zoodat
het verkeer naar dit bijzonder dichtbevolk
te stadsdeel zoo goed als gestaakt is. Het op
de Theems bij wijze van noodmaatregel in
gestelde vervoer met kleine stoombootjes
en motorbooten is in geen geval voldoende
voor de eischen, die vooral bij het begin en
het einde van den arbeidstijd aan dit ver
keer worden gesteld. Als gevolg van dezen
toestand zijn reeds enkele firma's er toe
overgegaan, haar arbeiders en bedienden
aan te raden voor de geheele week een
tijdelijk onderdak bij of in hun werkplaat
sen te zoeken. Deze pogingen zijn in het
algemeen mislukt, omdat de arbeiders wei
gerden in deze bijzondere gevaarlijke ge
bieden ook nog hun vrijen tijd door te
brengen. Onder het personeel van het arse
naal te Woolwich zou het in dit verband tot
ongeregeldheden zijn gekomen, die echter
door scherpe politiemaatregelen werden on
derdrukt.
Bij een bombardement op de bekende
Spitfirefabriek bij Southampton werden
geweldige branden en ontploffingen, bene
vens beschadigingen aan hangars en
spoorweginstallaties veroorzaakt door ver
scheidene inslaande bommen van zwaar
kaliber. In den loop van deze acties schoten
Duitsche jagers 19 Britsche vliegtuigen bo
ven Engeland en het Kanaal neer. Drie
Duitsche toestellen worden vermist.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
Vijftien gulden boete omdat zij te laat op
straat waren (Rechtzaken, 2de Blad).
Een organisatie van rijwieldieven en -helers
op het spoor (Gemend, 2de Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS
Nauwelijks prijshoudende, later onre
gelmatige markt - Aku's en Unilever
zeer vast - Olie's prijshoudend - Ame
rika licht gedrukt - Nederlandsche
Staatsfondsen belangrijk hooger.
Buitenland
EEN DUITSCH—IT ALIAANSCH-JA-
PANSCH VERDRAG GESLOTEN.
(Ie Blad).
Volledig Engelsch echec bij Dakar (le Blad)
Vier Volksfronters in Frankrijk gearresteerd
(lste Blad).
Amerika zet den schrootuitvoer naar Japan
stop (lste Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
VIERDE BLAD.
Een Duitsche duikbommenwerper van
heb type Ju 88- heeft in het Noorderkanaal,
ten Zuidwesten van Port Patrick een in
convooi varend Engelsch koopvaardijschip
van 10.000 br. t. en een tankschip van
8000 b. r. t. tot zinken gebracht. De bom
menwerper cirkelde eenigen tijd boven de
Iersche zee om den toegang naar de Engel
sche westkust te controleeren. In de och
tendschemering ontdekte hij een krach
tig beveiligd convooi, welks eenheden ver
uiteen langzaam door het Noorderkanaal
voeren. Een door zijn grootte bijzonder op
vallend koopvaardijschip werd midscheeps
door een bom getroffen en kreeg naeenige
minuten zware slagzij. Deze aanval had de
bemanningen der Britsche koopvaardij
schepen zoo verrast, dat zij overhaast in de
booten gingen en zich door de oorlogsche
pen aan boord lieten nemen.
Naar de Daily Mail bericht, aldus het
D.N.B., heeft het blad reeds honderden brie
ven van lezers ontvangen, waarin uit wraak
voor de succesvolle Duitsche bombardemen
ten op militaire en oorlogs-economische
doelen in de Britsche hoofdstad en in an
dere Engelsche steden het lukraak en alge
meen bombardeeren van Berlijn en andere
Duitsche steden wordt geëischt.
Zoo schrijft sir Henry Lawson uit Catte-
rlck (Yorkshire): Wij moeten Duitsche ste
den met den grond gelijk maken. Ida Turn-
bull (Bury St. Edmonds) vraagt: Waarom
worden de hoofdstraten en winkels van
Berlijn niet met bommen bestookt? Een
lezer uit Southampton schrijft: Laat ons
Berlijn lukraak 48 uur lang bombardeeren.
Dat zou een les zijn voor de verdomde Hun
nen. Mevrouw H. Mcrae Smith uit Dartford
vraagt: Waarom bombardeeren wij niet den
Rijn lukraak? De Duitschers zijn zeer
trotsch op hun steden aan den Rijn en het
zou hun goed doen, wanneer zij thans daar
de schoone bouwwerken in ruïnes herscha
pen zouden zien. W. M. H. Foster uit Linton
eischt het bevel tot verwoesting van Duit
sche steden. Morgan uit Porthcafl (Glan-
morgan) schrijft: Ik hoop, dat onze vliegers
Berlijn zullen vernielen. Alleen op deze wijze
zal den Duitschers een licht opgaan en kan
misschien Hitler's hart gebroken worden.
De opperbevelhebber der Duitsche marine,
admiraal Raeder, heeft een dagorder uitge
vaardigd in verband met het feit, dat de
nieuwe Duitsche duikbootvloot heden vijf
jaar bestaat. In het laatste deel van deze
dagorder wordt gezegd: „In het front tegen
Engeland staat gij op 'n belangrijke plaats.
Het blijve uw hoogste doel het vertrouwen
van het Duitsche volk in u, in uw capacitei
ten en uw overwinning te rechtvaardigen.
Heil onzen Führer."
Naar het D.N.B. nog verneemt, heeft de
duikbootvloot in den handelsoorlog
tegen Engeland tot dusverre 3.120.000
ton scheepsruimte tot zinken gebracht.
Van de Engelsche oorlogsschepen zijn in
den grond geboord: het slagschip „Royal
Oak", het vliegtuigmoederschip „Coura
geous", zes torpedoboot jagers, verscheidene
duikbooten en kanonneerbooten, de hulp
kruisers „Andania". „Carinthia" „Dunvegan
Castle". „Scotstown" en .Transsylvania",
een groot aantal bewakings- en konvooi-
eeringsvaartuigen en gewapende treilers De
Britsche slagschepen Nelsori" en ..Barham"
en de kruiser „Belfast" zijn ernstig bescha
digd en voor geruimen tijd aan den dienst
onttrokken.
