De strijd bij Dakar WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1940 No. 24694 Voortzetting der luchtraids Sfsie Jaargang Engeland den geheelen dag bestookt De aanval op Berlijn Drie dooden bij auto-ongeluk Nederlandsch roode kruisschip door Engeisch oorlogsschip beschoten Engelsche landingspogingen afgewezen De aanval op Gibraltar EERSTE BLAD Feiten van den dag De vorming van het nieuwe Europa Dat is het doel der gevoerde besprekingen. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend by vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. by maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewysnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Den geheelen dag is Engeland gisteren uit de lucht bestookt, meldt het D.N.B. Aanvalsobjecten waren behalve Londen ook andere voor den oorlog belangrijke plaatsen in de Zuidelijke graafschappen. Een vliegtuigfabriek te Southampton is gebombardeerd, waarbij zware treffers kon den worden waargenomen. Ook de industrieele installaties van New castle hebben zware treffers gekregen. In verscheidene voor den oorlog belangrijke objecten ontstonden groote branden. Van verre af zichtbare rookwolken hangen boven de vernielde plaatsen. Andere Duit- sche bommenwerpers wierpen gisterochtend een groote munitieopslagplaats bij Great Yarmouth in brand. Geweldige ontploffin gen, vergezeld van reusachtige steekvlam men, toonden de Dultsche formatie het succes van de bommên. Te Londen zijn vooral de Tilbury-docks bestookt. Talrijke branden werden waarge nomen. De vele luchtgevechten zijn in het voor deel der Duitschers geëindigd. Naar goed ingelichte kringen te Berlijn mededeelen, is de vergeldingsaanval op Cambridge met de zwaarste strijdmiddelen ten uitvoer gelegd. Behalve een groot aantal dynamietbom- men van middelzwaar kaliber en brandbom men, werden ook de zwaarste bommen neer geworpen, die zichtbaar groote schade heb ben aangericht. Door Dultsche verkenningsvliegtuigen wor den de berichten van de aanvallende vlieg tuigen bevestigd, dat in het stadsgebied van Cambridge verwoestingen en branden zijn ontstaan. Uit verschelden brandhaarden was een uitgestrekte vuurgloed ontstaan, waar door groote deelen van het land in een rookwolk waren gehuld. Deze onmiddellijke vergelding wordt door bevoegde Duitsche zijde de eenige mogelijkheid geacht den Engelschen het waanzinnige van hun aan vallen op plaatsen, zooals de universiteits stad Heidelberg, bij te brengen. In de News Chronicle eischt Vernon Bartlett van het oorlogskabinet ,.een man met zeggenschap over alle ministeries" ten einde het dringende vraagstuk van lucht- schuilkelders en gezondheid voor den win ter te regelen. Hiervoor moet zelfs de pro ductie van vliegtuigen wijken, want het is belangrijker, dat de bevolking der groote steden rust, verzorging en een dak boven het hoofd heeft. Op den duur is het niet voordeeliger voortdurend het geduld van de bevolking op het spel te zeten. Verder eischt de Engelsche pers voort zetting van de Engelsche kindertranspor ten over den Atlantischen Oceaan. Uit Londen is te Stockholm vernomen, dat de ontruiming van Londen door moe ders en kinderen begonnen is. De maatre gel, die ongeveer een half millioen kinde ren betreft, wordt mede verklaard uit het gevaar voor besmettelijke ziekten. Den afgeloopen nacht beleefde Berlijn haar langstoe luchtalarm sedert het begin van den oorlog. Het duurde van 23.233.10 uur. Het was ook het vroegste luchtalarm dat de Berlijners tot dusverre meemaakten. In geen enkele van de tot dusverre uitge voerde luchtaanvallen op de rijkshoofdstad was het vuur van het luchtafweergeschut zoo levendig als bij dezen jongsten lucht aanval. Men hoorde het vuren in alle wij ken en bijna zonder pauze. Blijkbaar kwa men de Britsche vliegtuigen in golven aan gevlogen, hetgeen men uit het vuren van het luchtafweergeschut op kon maken. Het ronken der vliegtuigen was in alle stads- deelen waarneembaar, aldus United Press. In het officieeie communiqué wordt, ver klaard, dat het aan eenige Engelsche vlieg tuigen gelukt is de buitenwijken in het Noorden en Oosten van Berlijn over te vlie gen en daar bommen te werpen. Deze vie len opnieuw ver verwyderd van militaire doelen. Er werd eenige schade aan woon huizen aangericht. Verschillende burgers werden gedood of gewond. Ook een zieken huis werd door een brandbom getroffen, doch door krachtdadig ingrijpen werd geen schade aangericht. De Britsche machines lieten, naar men uit het bureau van United Press waarne men kon, dozijnen lichtkogels aan para chutes vallen, die onmiddellijk door het afweergeschut met lichtspoormunitie be schoten werden. In tegenstelling met den aanval van den vorigen nacht waren dezen nacht ook de schijnwerpers zeer actief. Uit de Berlljnsche bladen blijkt nog dat in den nacht van Maandag op Dinsdag op een arbeiderskolonie verscheidene bommen met richting op twee kerken zijn gewor pen. Arbeiders, die met het in jaren van moeizamen arbeid gespaarde geld hier hun huisjes hadden gebouwd, staan thans voor een puinhoop. In het Zuidoosten, aan de periferie van de stad, is een kolonie van de nationaal-soclalistische oorlogsslachtof fers getroffen. Ook het doorgangshuis voor Wolhynische Duitschers heeft ondervonden hoe de Britsche oorlogvoering eruit ziet. In geen van deze gevallen ligt er kilometers In den omtrek het geringste militaire doel. De Nachtausgabe schrijft: de vliegers hebben wederom ziekenhuizen uitgezocht, die door het Roode Kruis gekenmerkt wa ren. Zij hebben boven de Tiergarten en boven woonwijken in Charlottenburg bom men geworpen en hebben tenslotte, toen zij door het luchtdoelgeschut voor het be reiken van de binnenstad werden terug gedreven, in het Zuidwesten en het Westen van Berlijn hun bommen kort voor het wegvliegen neergeworpen. Ook hierbij heb ben zij met behulp van lichtkogels woon wijken of villa's temidden van groote tui nen als doel uitgekozen: ook hebben de Engelsche vliegers er tusschen door nog IN DE DUISTERNIS TE WATER GEREDEN. Uit Schagcrbrug (N.H.) wordt gemeld: Gisteravond laat is door tot nu toe onbekende oorzaak een auto in een sloot bij Oudesluis gereden. De drie in zittenden, een ongeveer twintigjarig meisje en twee heeren, kwamen hierbij om het leven. Men vermoedt, dat de bestuurder door de duisternis is mis leid. De auto kwam uit de richting Schagen. Wij vernemen nader dat het ongeluk om streeks middernacht is geschied. De auto kwam uit Schagen, waar de eigenaar, de ongeveer 28-jarige V. uit Alk maar, met zijn vriend, den 30-jarigen W., eveneens uit Alkmaar, kermis had gevierd. Op dit feest hadden zij kennis gemaakt met de 24-jarige mejuffrouw B. uit Wie- ringerwaard, en het tweetal besloot het meisje naar huis te brengen. Er werd met zeer groote snelheid gereden, ook toen men met de verduisterde auto op den voor den bestuurder onbekenden weg kwam, werd deze snelheid niet verminderd. Het gevolg was dat de scherpe bocht in den weg niet werd opgemerkt, zoodat de auto rechtuit in een diepe en breede sloot reed en onder het water verdween. Op dit zeer stille weg gedeelte zag niemand het ongeluk. Een half uur later kwamen eenige fietsers voorbij, die een der wielen van de auto bo ven het water zagen uitsteken. Hulip kwam echter te laat. De drie inzittenden waren verdronken. De lijken werden naar de be graafplaats te Oudesluis overgebracht en zijn hedenochtend na de lijkschouwing, vrijgegeven. brandbommen op woonwijken geworpen. Men kan kijken, waar men wil, zoo schrijft de Berliner Boersenzeitung, er is geen enkel militair of militair-economisch doel getroffen. In de keuze der civiele ob jecten is echter ongetwijfeld systeem. Het is het systeem van Churchill, bij wien zich degenen moeten gaan beklagen, die de nog in grootere mate voort te zetten vergelding te voelen zullen krijgen" In denzelfden nacht neergeworpen vlug schriften worden in de „Deutsche Allge- meine Zeitung" sarcastisch beantwoord. Deze vlugschriften, zoo schrijft het blad, laten de Beriyners volkomen onberoerd. Zij zijn zoo plomp, dat niemand er in vliegt. Wij zouden geloof moeten slaan aan de verklaring van Churchill, dat Engeland reusachtige voorraden levensmiddelen heeft opgeslagen om ze ons na de capitu latie van Duitschland ter beschikking te stellen. Churchill, een der voornaamste deelnemers aan de ulthongeringsblokkade van den wereldoorlog, zouden wij deze on zelfzuchtigheid toeschryven? Verbeeldt hij zich werkelijk, dat wij vergeten hebben dat na den wapenstilstand van 1918 nog 800.000 Duitsche vrouwen en kinderen zijn verhongerd? ZEVEN NEDERLANDERS GEDOOD. In den nacht van 22 op 23 September heeft zich in de nabijheid van heit eiland Schouwen een 'gebeurtenis afgespeeld, die opnieuw de onscrupuleuze strijd/wyze van de Engelschen aantoont. Een Nederlandsch roode kruisschip werd daar, ofschoon de keniteelkenen van het roode kruis verlicht en van veraf te zien waren, door een Engisilsch oorlogsschip beschoten. Zeven Nederlanders verloren hierdoor het leven. In den nacht van Zondag op Maan dag lag het Nederlandschc roode kruis schip dwars van Schouwen voor anker, toen tegen 3.15 's morgens een Engeisch oorlogsvaartuig lichtkogels afschoot. De kapitein van het roode kruisschip ver lichtte hierop het op het schip aange brachte groote kenteeken van het roode kruis en liet de sirenes loeien. Ondanks dit werd het schip toch door de Engelschen onder vuur genomen. Het kreeg een voltreffer in de ketel installatie, welke ontplofte. Bij het te water laten van een boot verdronken, zes leden van de bemanning. Door het ontploffen van den ketel werd een man gedood, een zwaar en drie anderen licht gewond. Het schip moest de haven bin nengesleept worden. De militaire bevelhebber in Nederland1, de generaal der luchtmacht Fr. Christian sen, heeft alls eerste hulp dien achterblij- venden van de aan den Engelschen overval ten offer gevallen zeven Nederlanders een belangrijk bedrag ter beschikking gesteld. Nader vernemen wij dat het hier de L.A.Z. 11 betrof. De volgende slachtof fers zijn te betreuren: Door het kapseizen van de reddings boot worden vermist: Tweede-machinist J. Maarseveen, oud 42 jaar, wonende te IJmuiden, matroos D. Rood, 21 jaar, wonende te Scheve- ningen; matroos M. L. Grutterswijk, 22 jaar, wonende te Den Haag; matroos W. van Leeuwen, wonende te Haarlem; matroos J. W. Koster, 24 jaar, wonende te Haarlem en matroos A. Sweers, 23 jaar, eveneens wonende te Haarlem. Door de ketelontploffing is gedood: de trimmer C. Hermsen, wonende te Haarlem. Zijn leeftijd is 29 jaar. Door de ketelontploffing zijn gewond: 2e machinist W. A. Cassee, 22 jaar, wonende te IJmuiden. Hij kreeg brandwonden aan gezicht en bovenlichaam; 2de stuurman M. van Duyn, 20 jaar, wo nende te Katwijk. Hij heeft lichte brand wonden aan het gezicht en aan de rech terhand gekregen. De trimmer C. W. L. Cornet, 29 jaar, wonende te Haarlem, die een rito-fractuur heeft gekregen. Uit Vichy wordit over den strijd bij Daüoar femeld, naar het DjNJB. meldt: Maandag en Dinsdag zijn verschei dene landingspogingen verijdeld, of schoon zij door het vuur der Engelsche oorlogsschepen ondersteund werden. Engelsche vloot en luchtmacht werken samen. Drie Britsche bombardementsvliegtuigen zijn neergeschoten, terwijl een Engelsche kruiser door brandbommen zwaar bescha digd is. De Britsche commandant heeft den Franschen gouverneur een nieuw ultimatum dosn toekomen, waarin, naar men zegt, ge- eischt wordt, dat Dakar uiterlijk hedenoch tend wordt overgegeven. Dit ultimatum is Engelsche transportschepen met 7000 man aan boord zouden aan de landingspogingen deelnemen. De eerste landing werd geprobeerd in Rufisque. de eenige kilometers van Dakar gelegen kleine haven, zonder dat de Engel schen het land konden bereiken. De tweede aanval werd eveneens door de Franschen afgeslagen. Berichten uit Dakar komen te Vichy slechts zeer spaarzaam binnen. Daar er van het Fransche radiostation te Dakar sedert Maandagmiddag geen berichten meer zijn ontvangen, vermoedt men. dat dit station door de Engelschen is beschoten en vernield. a De Fransche radio deelt mede, dat maar schalk Pétain gisteren den gouverneur- generaal van Equatoriaal-Afrika te Dakar, Boisson, een telegram heeft gestuurd1, waar in hij hem zegt, dat Frankrijk met groote bewogenheid den paffen Britschen aanval op Dakar onder leiding van den vroegeren generaal de Gaulle volgt". Maarschalk Pétain spreekt Boisson zijn dank uit voor de trouw, die hij aan Frank rijk heeft bewezen. De maarschalk heeft den bevelhebber te Dakar een telegram gezonden, waarin hy zegt. dat FrankrUk met vertrouwen het ver zet tegen het verraad en den Britschen aan val volgt. „Het moederland is trotsch op de houding van de in Dakar gelegen troepen". Volgens een officieel communiqué heeft de Fransche ministerraad een wetsontwerp bestudeerd betreffende instelling van een krijgsraad, die de zaken zal behandelen te gen alle aanhangers en propagandisten van de Gaulle, Het blad Nouvelliste te Lyon schrijft o.m.: Uren lang heeft de Britsche vloot met den vroegeren generaal de Gaulle aan boord, Dakar gebombardeerd. De twee vlo ten, die gisteren nog bevriend waren, leve ren elkaar thans slag. Het gewonde en be zette Frankrijk heeft nu te doen met de trouweloosheid van den bondgenoot van gisteren onder volkomen onteerende om standigheden voor de Britsche vlag en voor de Britsche regeering. De regeering-Chur- chill is vervallen tot een trouweloosheid en een laagheid, die vergezeld gaan van bij zonder verzwarende omstandigheden. De Jour schrijft, dat aan dit misdadige gebaar een reeks verschijnselen voorafge gaan is. Twee dagen tevoren was een uit Dakar vertrekkend Fransch konvooi door Engelsche zeestrijdkrachten aangehouden en tot terugkeer gedwongen. De Fransche oorlogsschepen hadden daarbij niet gescho ten. Het te Clermont Ferrand verschijnende provinciale blad Avenir betoogt, dat de Engelsche aanval op Dakar verband houdt met de door Londen ondernomen pogingen om Frankrijk van zijn koloniën te beroo- ven. De moeilijkheden, die de Britsche regieering in den onverbiddelij'ken strijd tegen Duitschland ontmoet, rechtvaardigen in geen enkel opzicht deze militaire expe ditie tegen haar voormallgen bondgenoot. De Deutsche diplomatisch-politische Korrespondenz noemt den aanslag op Fransche vlooteenheden in Dakar een eer- krenkend en verachtelijk drama, dat zich afspeelt tusschen Engelschen en Fran schen. Wederom, zoo schrijft de Korrespondenz, zijn talrijke Franschen als slachtoffer ge vallen van Engelsche kogels en granaten. Wat de Britten betreft, die nu eenmaal ge wend zijn hun eigen vrienden te bedriegen en te verraden, ja, wanneer het hun op eenigerlei wijze nuttig dunkt, hen om te brengen, ziet deze nieuwe daad er nauwe lijks verwonderlijk uit." Vooral smadelijk is in dit geval de rol van den oud-generaal de Gaulle, die na den overval van Oran ge sproken had over den „toorn en de smart", die men als Franschman moest gevoelen over het tot zinken brengen van de Fran sche schepen door de Engelschen. Ditmaal heeft de Gaulle zelf het sein gegeven voor het vuur, waardoor de in het wapenstil standsverdrag aan zijn vaderland gelaten militaire strijdmacht en zijn het vaderland trouwgebleven landslieden te gronde ge richt moesten worden. Dit optreden is in zijn volle laaghartig heid en eerloosheid bij een voormalig lid van een groot leger volkomen onbegrijpe lijk. Engeland, dat nooit gebrek heeft aan marionetten, pretendenten en andere stroo- mannen, heeft weer eens zijn van ouds be proefde tactiek om bij nederlagen, zij het ook ten koste van zijn vrienden, op zijn kosten te komen. Nu het belangrijke dee len van zijn oude bezit heeft afgestaan, spreekt het voor de Britsche handelsmoraal van zelf elders schadeloosstelling te gaan halen. (D.N.B.) Naar uit Vichy wordt gemeld, heeft de minister van marine, admiraal Darlan een dagorder tot de Fransche vloot gericht, waarin het volgende wordt gezegd: Op 14 Juli heeft Churchill openlijk ver klaard, dat de Britsche vloot nooit meer Fransche oorlogsschepen zou aanvallen. Evenzoo heeft de Gaulle zijn misleiden troe pen plechtig beloofd nooit meer de wapens tegen zijn vaderland te zullen opnemen. Desondanks hebben de Engelschen gesteund door de Gaulle, koloniën van Frankrijk, In het bijzonder Dakar, aangevallen onder het voorwendsel ze te beschermen. Te Dakar zijn uitsluitend Franschen, Dakar wordt door niemand bedreigd. De Engelschen jagen dus door te trachten zich van dezen sleutel tot het zuidelijke deel van den At lantischen Oceaan meester te maken hun eigen belang na. De nieuwe Engelsche aan val beoogt uithongering en vernietiging van Frankrijk alsmede verminking van zijn im perium. De Fransche strijdkrachten te land. ter zee en In de lucht hebben de landings pogingen afgeslagen en zijn tot represail les overgegaan. De regeering rekent met be trekking tot de verdediging van het kolo niale rijk op de vloot. Hierin ligt de bevestiging van het bericht over Fransch luchtbombardement op Gibraltar. Van la Linea uit kon men waarnemen, dat een Engeisch oorlogsschip in de haven van Gibraltar evenals enkele koopvaardij schepen en kleinere vaartuigen getroffen werden. De Engelsche luchtafweer opende een hevig vuur, dat zonder uitwerking bleef. De bommen der aanvallers vielen op wer ven. reparatiewerkplaatsen, haveninstalla ties en het centrum van de stad en veroor zaakten talrijke branden. Ook vielen er dooden en gewonden. Het alarm duurde 4 uur en 5 minuten. De Spaansche autoriteiten hebben de grens van Gibraltar gesloten. De bewoners van la Linea, die het bombardement van Gibraltar op straat en op de daken der hui zen gadesloegen, moesten zich binnenshuis terugtrekken, omdat de scherven der grana ten van het Engelsche afweergeschut op Spaansch gebied neerkletterden. Dit Nummer bevat TWEE Bladen Binnenland De regeling der brandstoffen-voorziening. (Binnenland, 2e Blad). Verduistering door een vakbondsbestuurder; 4 jaar geëischt. (Rechtzaken, 2e Blad) Nieuwe werkobjecten voor den opbouw- dienst. (Laatste Berichten, 1© Blad) Auto bij Oudesluis te water gereden; drie dooden (Laatste Berichten, le Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS Minder geanimeerde markt Winstne mingen drukten binnenlandsche fond sen Laat beurs eenig herstel Olies kalm Amerika iets lager Neder lands che beleggingen wederom vast. Buitenland Luchtraids worden over en weer voortgezet (le Blad). De Engelsche aanval op Dakar, (le Blad). Nog onzekerheid in Indochina, (le Blad). De overeenstemming der as-mogendheden (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" VIERDE BLAD. De gewonden zijn overgebracht naar het Gemeente-Ziekenhuis aan den Zuidwal te 's-Gravenhage. Het lijk van den trimmer Hermsen is vanmiddag van Hoek van Hol land naar Haarlem overgebracht. De L.A.Z. 11 is de vroegere „Indus", een zee-sleeper van de firma Smit en Co. Het tonnage van het vaartuig is ca. 800 ton. De bemanning bestond uit 18 man. De L.A.Z. 11 die na den overval werd opgepikt door een ander Nederlandsch hospitaalschip, is naar schappij zal worden gerepareerd. Rotterdam gesleept, waar het vaartuig op de werven van de Rott. Droogdok Maat- Officieus wordt uit Beriyn gemeld In den strijd van de spil bestaat geen schikking, dus evenmin schikkings vrede. De strijd tegen Engeland wordt op alle fronten gestreden. Deze beginselen zijn gisteren van wel ingelichte zijde ln verband met het einde van die jongste besprekingen in het licht gesteld. Deze besprekingen, zoo werd er aan toegevoegd, hebben alle vraagstukken be stréken, die voor de overwinning op Enge land van bellang zUn, waarmee ook alle in het buitenland opgelaten proefballonnetjes, die met bovengenoemde beginselen ln stryd zijn. Juist gekarakteriseerd worden. Het bovenstaande geldt niet alleen naar voorts in politieke kringen ver nomen wordt voor de militaire, maar ook voor de politieke acties van de spil. De besprekingen te Rome hebben zich derhalve natuurlijk niet tot de mili taire aspecten beperkt. Het geniale, dat men er ongetwijfeld eenmaal in zal erkennen, ligt volgens de hier heer- schende opvattingen hoofdzakelijk daarin, dat midden in bet militaire conflict met Engeland reeds met het hoogste verantwoordelijkheidsbesef de nieuwe politieke organisatie in groote trekken vastgesteld is. Deze nieuwe organisatie, zoo werd ver klaard, wordt daardoor gekenmerkt, dat ze precies het tegendeel van de doeleinden der machtspolitiek van den tegenstander uit maakt en vervuld is van het streven om alle 9taben, die den zin van de huidige ge beurtenissen begrijpen, en alle volken, die de noodige levenskracht en den noodigen wil ln zich dragen, tot gelykgerechtigde leden van de Europeesche gemeenschap te maken. Uit dit oogjpunt draagt de huidige oorlog, naar betoogd werd, het karakter van een ordeningsoorlog, die het oude laat sterven en het nieuwe doet ontstaan. Deze oorlog is thans reeds beslist, omdat het nieuwe Europa reeds duidelijk waarneembaar be staat. Te Milaan heeft minister Farinacci in antwoord op een rede van d'en consul van Duitschland gezegd, dat het statenipact eer dan een oorlogs- een vredesinstrument is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1