De luchtraids duren
onophoudelijk voort
Een aanval
op het Fransche Dakar
De Japanners in Indo-China
DINSDAG 24 SEPTEMBER 1940
No. 24693
81ste Jaargang
Groote branden te Londen
De aanvallen op Berlijn
Een Duitsch dementi
Uit Frankrijk
Een radiotoespraak van
den Koning van Engeland
Gevechten gestaakt
Tsjoengking protesteert scherp bij
Fransche overheid
Afkeuring in Amerika
De arrestaties der Japanners
te Singapore
Onder leiding van
de Gaulle
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
Fransche vliegtuigen
bombardeeren Gibraltar
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per week ƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Over den Duitschen luchtaanval van
/ondag verneemt het D.N.B. nader, dat
hieraan 150 Duitsche gevechtvliegtuigen
hebben deelgenomen. In aanrollende gol
ven vielen zij de Engelsche hoofdstad aan
en bestookten de haveninstallaties en ha
venwerken, alsmede belangrijke militaire
objecten met talrijke bommen van alle ka
liber. In de Commercial-docks bij Piccadil
ly circus en in de buurt van het Begentpark
ontstonden reusachtige branden. Nieuwe
Duitsche vliegtuigen, die in de tweede helft
van den nacht voor een actie tegen Enge
land op stegen, zagen reeds van de Fransche
kust af een vuurgloed, waardoor groote
deelen van Londen bijna daghelder ver
licht waren.
Een Duitsche verkenner, die gisterochtend
boven Londen heeft gevlogen, bevestigde
de geweldige uitwerking van het nachte
lijke bombardement. Hij meldde, dat ook
een belangrijke Londensche electrische
centrale in vlammen stond.
En ook gisteren duurden de aanvallen
voort.
Volgens een mededeeling van het Brit-
sche ministerie voor de binnenlandsohe vei
ligheid wil de Engelsche regeering thans in
Londen en in de groote provinciesteden
groote openbare schuilkelders laten bouwen,
resp. aan de werkelijke behoeften aanpas
sen. In Londen grijpt een nieuwe ziekte, de
„trommelvuurepidemie" steeds verder om
zich heen. Vele personen zijn ten gevolge
van het vreeselijke lawaai, waarvan Londen
dag en nacht vervuld is. doof geworden.
Bovendien lijden talrijke bewoners aan
zenuwtrekkingen, aldus het D.N.B. uit
Stockholm.
Vanmorgen zijn opnieuw Duitsche bom
menwerpers naar Engeland vertrokken om
er hun taak te volbrengen.
Hedennacht is het eenigen Engelschen
vliegtuigen gelukt ondanks het heftige af-
weervuur boven de buitenwijken in het
Noorden en Oosten van Berlijn te komen
en daar bommen neer te werpen. De plaats
waar de bommen vielen, ver van alle mili
taire of voor den oorlog belangrijke instal
laties, vormt er opnieuw een bewijs voor,
dat de Britsche vliegers volkomen opzet
telijk woonwijken aanvallen. Er is daarbij
eenige materieele schade aan woonhuizen
aangericht. Verscheidene burgers werden
gedood of gewond. Militaire schade is niet
ontstaan. (DN.B.)
Volgens United Press was er van 23.45
tot 2.17 upr luchtalarm.
EEN BEKENTENIS.
Het DN.B. meldt uit Stockholm:
In een voor de Vereenigde Staten be
stemde radiotoesprak ontglipte den Brit-
schen luchtmaarschalk Joubert de beken
tenis, dat het 't Engelsche luchtwapen bij
haar' vluchten niet om militaire doelen,
doch om aanvallen op de bevolking van
Duitsche steden is te doen.
„Wij hebben er genoeg van," zoo zeide
Joubert, „bommen op militaire doelen te
werpen. Wij willen ook de Duitschers in
Duitschland zelf treffen. Dit is het wat
wij voor alles doen willen. Berlijn, Stettin,
Leipzig, Bremen en Hamburg, al deze ste
den voelen geregeld de kracht van onze
bomaanvallen. En zelfs wanneer wij van
daar een langen en moeilijken terugtocht
moeten afleggen, is toch de inspanning de
moeite waard.
geloof aan de Britsche overwinning moet
behouden.
De koning deelde voorts mede, dat hij
een nieuwe onderscheiding heeft ingesteld:
het Georgekruis, dat in rang volgt op het
Victoriakruis en de George-medaille en
welke verleend wordt als belooning voor
verdiensten jegens de verdediging van het
vaderland.
VAN ENGELSCH BERICHT.
Naar te Londen bekend gemaakt is, zou
een stoomboot, waarop zich geëvacueerden
bevonden en die onderweg was naar Ca
nada, in het Noordelijk deel van den At-
lantischen Oceaan getorpedeerd en tot zin
ken zijn gebracht, aldus United Press. Aan
boord zouden zich 191 passagiers en 215
man bemanning hebben bevonden. Er zou
den slechts 116 personen zijn gered. Het
schip zou binnen een half uur zijn gezon
ken. De overlevenden zouden in een Schot-
sche haven aan land zijn gezet.
Van Duitsche zijde noemt men dit be
richt, waar geen Duitsch oorlogsschip daar
aanwezig was, een propaganda-truc. Vol
gens Berlijn, aldus het DN.B., gaat het er
slechts om, de Amerikaansche openbare
meening tegen Duitschland in het harnas
te jagen zooals reeds getracht werd bij het
begin van den oorlog met de Athenia. De
toentertijd door Churchill verspreide bewe
ring. dat de Athenia door een Duitsche
duikboot was getorpedeerd, kon, zooals men
zich zal herinneren, door de onder eede
bevestigde getuigenverklaringen van voor
aanstaande Amerikaansche burgers als
propagandistische zwendel evenals de on
telbare Engelsche valsche berichten tijdens
den wereldoorlog, ontzunuwd worden.
Hetgeen bij het huidige, geval de aan
dacht trekt is, dat de Engelschen tot op
dit oogenblik hog niet in staat zijn den
naam van het z.g. tot zinken gebrachte
schip of dien van den kapitein te noemen,
ofschoon het tot zinken brengen reeds zes
dagen geleden zou hebben plaats gehad.
Overigens is men van meening, dat de ver
antwoordelijkheid voor het verlies van
menschenlevens in een geval, zooals dit
thans door de Engelsche propaganda is
geconstrueerd, uitsluitend bij de Engelsche
regeering berust.
Want Duitschland heeft ten einde den
hem opgedrongen oorlog spoedig tot een
zegevierend einde te brengen mededeeling
gedaan van de totale blokkade van de En
gelsche kusten.
NATIONAAL-SOCIALISME DE
OPLOSSING.
De eerste burgemeester van Bordeaux,
Adrien Marquet, thans minister van bin-
nenlandsche zaken in het kabinet-Petain,
heeft na zijn terugkeer uit Vichy en een
kortstondig verblijf te Parijs, in een rede
verslag uitgebracht over zijn indrukken in
het bezette en onbezette gebied. Hij vatte
ze als volgt samen:
Er zijn thans in Frankrijk drie stroomin
gen. Een der groepen hoopt nog op een
overwinning der Engelschen; deze lieden
zullen al hun illusiej in rook zien opgaan.
Een tweede groep bestaat uit leden van de
bourgeoisie en intrigeerende parlementa
riërs die hopen, dat alles nog weer eens zoo
wordt als het geweest is. De derde groep is
het Fransche volk het volk van boeren en
arbeiders, die een principieele verandering
van den toestand en een nieuwe orde ver
wachten en niets meer met het. gekonkel
van het verleden te maken willen hebben.
Verder bracht Marquet zijn overtuiging
tot uitdrukking, dat het voor Engeland on
mogelijk is den oorlog, te. winnen. Bij deze
vooruitzichten is het de plicht van het
Fransche volk moedig den eenig mogelijken
weg in te slaan, die openstaat. Deze weg is
de nationaal-socialisttsche. Het Frankrijk
van heden zoekt in zijn gelederen den man
die het weer uit den chaos voert. (D.N.B.)
HET PROCES TE RIOM.
Op enkele minuten afstand van Riom is
volgens te Genève ontvangen berichten uit
Vichy op het domein van Bourrasol een
bijzonder huis ingericht, dat dient tot huis
vesting van de verdachten, die voor het
opperste gerechtshof moeten verschijnen,
tijdens het onderzoek en het proces. Het telt
omstreeks tien kamers. De voormalige mi
nister van luchtvaart Guy la Chambre be
vindt zich reeds in dit gebouw, dat officieel
wordt aangeduid als „Maison d'arrêt et de
justice Ook de vroegere premier Daladier
is voor zbn eerste verhoor van het slot
Chazeron daarheen gebracht.
MAATREGELEN IN ROEMENIË.
Bij decreet wordt in Roemenië bepaald,
dat allen, die moreel en rechtstreeks ver
antwoordelijk zijn voor de misdaden, die bij
de onderdrukking van politieke acties na
1 Januari 1933 gepleegd zijn, voor het ge
recht moeten verschijnen. Reeds gevelde
rechtskrachtige vonnissen kunnen worden
opgeheven. Het onderzoek naar deze mis
daden geschiedt door een speciale commis
sie, waarin drie rechters van het hoogste
hof van cassatie zitting hebben. De com
missie heeft het recht last te geven tot ar
restatie van personen. De commissie heeft
reeds besloten tot revisie van het proces
tegen Codreanu.
Ter uitvoering van het besluit der nieuwe
Roemeensche regeering om de vermogens
te controleeren van allen, die hooge posten
in den staat hebben bekleed gedurende de
laatste 10 jaar, is thans een wet opgesteld,
die last geeft tot vermogenscontrole voor
betrokkenen. Zij moeten voor zichzelf en
hun familieleden den oorsprong van hun
vermogen aantoonen. Vermogens, welker
wettelijk onberispelijke oorsprong niet kan
worden bewezen, worden ten gunste van
den staat in beslag genomen. Het bureau
van den minister-president deelt mede, dat
bij de controle op de activiteit van den
vroegeren minister van justitie Viktor
Jamando reeds is vastgesteld, dat hij 8,8
millioen lei zonder daartoe gerechtigd te
zijn geïnd heeft uit het fonds van het
ministerie van justitie, benevens eèn tweede
bedrag van ongeveer 6 millioen lei, waar
voor hij slechts gedeeltelijk documenten
kan overleggen. (D.N.B.)
De Duitsche pers levert ongewoon heftig
commentaar, aldus United Press. Alle bla
den kondigen zware Duitsche vergeldings
maatregelen aan en de Lokal Anzeiger
schrijft zelfs: „Vergelding beteekent ver
nietiging." Engeland zal zoo gestraft wor
den „als nog nooit te voren een volk ge
straft is."
Het D.N.B. meldt uit Stockholm:
Gistel-middag heeft de Engelsche koning
e en radiotoespraak tot de volken van het
Britsche rijk gehouden. Hij wees op de ver
anderingen, die sedert het begin van den
oorlog zijn ingetreden en zeide met na
druk, dat de strijd thans vlak voor de deur
van Engeland staat. De koning sprak her
haaldelijk van „den slag om Engeland met
Londen als middelpunt." Hij sprak de mee
ning uit. dat Engeland in dezen strijd niet
alleen staat: in dit verband noemde hij
de Vereenigde Staten. Verder verklaarde de
koning, dat het Engelsche volk nog steeds
een volkomen vertrouwen in de gerechtig
heid zijner zaak heeft. Hij gaf echter toe
dat de toekomst koud en donker is, zoodat
„in deze tijden van beproeving" het volk
vertrouwen in God moet hebben en het
Ook het Fransche ministerie van bui-
tenlandsche zaken heeft gisteren een com
muniqué gepubliceerd over de sluiting van
de Fransch-Japansche overeenkomst om
trent Indo-China. Het luidt als volgt:
Om tot de instelling van de nieuwe orde
in Oost-Azië bij te dragen en de Chinee-
sche kwestie op te lossen, zijn de bespre
kingen over de fundamenteele vraagstuk
ken aangaande Fransch Indo-China in
den loop van de laatste weken te Tokio
tusschen den Japanschen minister van
buitenlandsche zaken Matsoeoka en den
Franschen ambassadeur Henry in vriend
schappelijke sfeer voortgezet.
De Japansche regeering heeft de Fran
sche regeering de verzekering gegeven, dat
zij voornemens is de rechten en belangen
van Frankrijk in het Verer Oosten, inzon
derheid de territoriale onschendbaarheid
van Indo-China en de souvereine rechten
van Frankrijk op alle deelen van de Indo-
chineesche unie te eerbiedigen. De Fran
sche regeering heeft zich anderzijds bereid
verklaard aan de Japansche regeering bij
zondere faciliteiten in Indo-China te ver-
leenen. voor het keizerlijke leger en de
vloot ter volvoering van hun operaties.
Met het doel de bijzonderheden van
deze faciliteiten van militairen aard te
regelen, zijn te Hanoi onderhandelingen
gevoerd tusschèn de Japansche en de
Fransche militaire autoriteiten. Deze on
derhandelingen hebben tot een bevredigen
de overeenkomst geleid.
De tegenstand is opgegeven en berustte,
gelijk gemeld, op een vergissing. Van Fran
sche zijde zou bij de verdediging gifgas zijn
gebruikt, volgens een Japansch bericht.
Generaal-majoor Issakoe Nisjihara, de
leider van de Japansche militaire missie in
Indo-China. heeft zijn leedwezen betuigd
over den dood van luitenant-kolonel Lou-
bet, commandant van de Fransche strijd
krachten in het gebied van Dongdang, die
naar verluidt bij de botsing tusschen
Fransche en Japansche troepen gedood is.
Het aantal slachtoffers zou overigens niet
groot zijn.
Het Chineesche ministerie van buiten
landsche zaken te Tsjoengking, heeft bij
de Fransche autoriteiten ten scherpste ge
protesteerd tegen de Fransch-Japansche
overeenkomst betreffende Indo-China. Het
heeft opnieuw verklaard, dat China het
recht heeft voor zijn verdediging de maat
regelen te nemen, die het noodzakelijk
acht. De Fransche regeering wordt ver
antwoordelijk gesteld voor alle gevolgen
van de overeenkomst met Japan.
Naar de meening van Japansche mili
taire waarnemers is door den Japanschen
opmarsch in Fransch Indo-China, naar
Domei meldt, den weg van aanvoer van
Tsjang Kei-sjek volkomen afgesneden, zoo
dat het nieuwe optreden van Japan als een
doodsteek voor Tsjoengking beschouwd
kan worden. Zou het Chineesche leger pro-
beeren, zoo vervolgt Domei, zijn nuttelooze
activiteit voort te zetten, dan zouden de
Japansche troepen terstond tot een vast
beraden offensief tegen de Chineesche pro
vincie Joennan overgaan.
Ten aanzien van de gebeurtenissen heeft
Amerika's staatssecretaris Cordell Huil ver
klaard, dat de Amerikaansche regeering
dergelijke manieren van optreden en me
thoden afkeurt; omtrent eventueele stap
pen der Amerikaansche regeering wilde
Huil zich niet uitlaten Op desbetreffende
vragen bevestigde hij, dat de Vereenigde
Staten nog steeds de heropening van den
weg door Birma eischen.
De opmarsch van de Japansche troepen
in Fransch Indo-China wordt, naar Asso
ciated Press te verstaan geeft, in officieele
kringen te Washington als een bedreiging
van de belangen der Vereenigde Staten in
het Verre Oosten beschouwd. Het is moge
lijk, dat de Ver. Staten nieuwe economi
sche maatregelen tegen Japan nemen. In
wel-ingelichte kringen verklaart men, dat
hierbij gedacht wordt aan een nog scher
pere controle op den uitvoer van olie,
schroot en andere materialen, waarvoor
Japan tot dusverre als inkooper in het
groot optrad.
De Japansche regeering heeft haar con
sul-generaal in Singapore verzocht van de
Britsche autoriteiten de onmiddellijke vrij
lating der zes gearresteerde Japanners te
eischen. Voorts moet volgens Domei in deze
aangelegenheid een scherp protest van Ja
pan bij de Britsche regeering verwacht
worden. Het feit, dat de Engelschen het
exterritoriale gebouw van den consul-ge
neraal zijn binnengedrongen en zijn safes
hebben verzegeld, is volgens de opvatting
van kringen, die in nauw contact staan met
de regeering, niet slechts een inbreuk op
de internationale wetten en gebruiken
door de Engelschen, maar tegelijkertijd een
ernstig affront tegenover Japan. Zoo staat
het ook met.de arrestatie van een lid van
het Japansche consulaat-generaal. De ar
restatie van zes Japanners in Singapore op
het oogenblik, waarop hardnekkige geruch
ten de ronde doen over het gebruik van
Singapore door de Vereenigde Staten, is
volgens de opvatting van de Japansche
openbare meening van een aard, die ern
stige gevolgen kan hebben.
Volgens een later te Tokio ontvangen
rapport van den Japanschen consul-gene
raal in Singapore zijn bij de reeds gemelde
arrestatie vier Japanners en twee Japan
sche vrouwen betrokken. Zij zijn door de
Britsche autoriteiten gearresteerd onder
verdenking van spionnage. Volgens het
rapport drongen de Engelschen eerst het
consulaat-generaal binnen, waar zij een
employé arresteerden onder het voorwend
sel, dat hem niets moest worden overhan
digd. Vervolgens werd zijn kamer door
zocht en werd van den employé geëischt,
dat hij zekere geheime documenten zou
uitleveren. De consul-generaal prostesteer-
de daartegen, waarop de safe verzegeld
v/erd. De beidé gearresteerde Japansche
vrouwen zijn bankbedienden. De overige
gearresteerden zijn een hoteleigenaar, een
hotelbediende en een bediende van een
Japansch scheepvaartbureau.
Naar het DN.B. uit Vichy verneemt, heb
ben Engelsche oorlogsschepen gistermiddag
het vuur geopend op de Fransche haven
Dakar in West-Afrika en de daar liggende
Franche oorlogsschepen.
Op een der Engelsche schepen bevond
zich, aldus dit «bericht, de vroegere ge
neraal De Gaulle, die van den gouver
neur-generaal van Fransch West-
Afrika overgave van de kolonie eischte.
De gouverneur wees het ultimatum af,
waarna de Engelschen het vuur open
den, dat door de Franschen beant
woord werd-
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
Een beschouwing over de wijziging der
ziektewet (2de Blad).
Geen consumptie-aardappelen voor het vee.
(Binnenland, 2de Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS
Onregelmatige markt - Aku en Unilever
lager - Philips beter - Olies vast -
Amerika zeer vast, Staalwaarden zelfs
willig - Nederlandsche Staatsfondsen
belangrijk kooger.
Buitenland
De Engelschen beschieten het Fransche
Dakar. Fransche vliegtuigen boven Gi
braltar (1ste Blad).
De Fransch-Japansche regeling inzake In
dochina (1ste Blad).
De luchtraids over en weer voortgezet
(lste Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
VIERDE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 2 VAN HET TWEEDE BLAD.
Gisteravond heeft de Fransche regeering
zich met deze gebeurtenis bezig gehouden.
In een door haar uitgegeven communiqué
wordt geconstateerd, dat de vroegere gene
raal De Gaulle thans aan het hoofd van
buitenlandsche strijdkrachten den aanval
tegen Franschen leidt. Dengenen, die nog
geaarzeld had zich tegen dezen „verrader"
te keeren, zullen nu de oogen zijn openge
gaan.
In wélingelichte Fransche kringen te
Vichy legt men er den nadruk op, dat de
afscheidingspogingen van De Gaulle in
Togo,. Dahomé, op Réunion, de Antillen, de
Hebriden en Madagascar zonder resultaat
zijn gebleven. Daarentegen staan de Fran
sche bezittingen in Voor-Indlë, rijf steden,
onder Engelsch toezicht.
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken Baudoin heeft tijdens een ontvangst
der buitenlandsche persvertegenwoordigers
den aanval der Engelsche vloot op Dakar
en de beschieting van de stad en de haven
een schandaal genoemd. Hij wees er op, dat
deze aanval veel ernstiger was, dan de be
schieting der Fransche vloot voor Oran.
Toen had Engeland een voorwendsel gevon
den. Ditmaal ging het om een directen aan
val op hecht Fransch bezit, op een Fransche
haven en een Fransche kolonie. Deze aan
val en de beschieting van Dakar kan door
niets worden gerechtvaardigd. Maarschalk
Pétain heeft terstond na de ontvangst van
de eerste berichten uit Dakar, den vice-
president Laval, den minister van buiten
landsche zaken. Baudodn, den minister van
oorlog generaal Huntziger, den minister van
marine admiraal Darlan en den minister
van koloniën, Platen bijeengeroepen om be
sluiten te nemen over de noodige maat
regelen. Men is overeengekomen Dakar uit
alle kracht te verdedigen en op dezen aan
val te antwoorden met dezelfde slagen.
De toestand is buitengewoon ernstig.
Men staat voor een keerpunt in de
Fransch-Engelsche betrekkingen. Frank-
rijks kracht is nog niet zoozeer ge
broken, dat het op den Engelschen aan
val niet doeltreffend kan antwoorden.
Honderd en twintig in Marokko ge-
stationneerde Fransche vliegtuigen heb
ben, naar gisteren laat in den nacht
nog uit Vichy verluidde, in aansluiting
op de beschieting van Dakar door En
gelsche vlootstrijdkrachten, bij wijze
van represaille Gibraltar hevig gebom
bardeerd.
Op dat oogenblik was nog niet bekend of
de Engelschen voor Dakar zijn overgegaan
tot een landingsactie.
Men vermoedt echter in Vichy, dat Enge
land een drieste actie tegen de Fransche
koloniën in Afrika wil gaan ondernemen.
(D.N.B.)
