8f sfe Jaargang
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1940
No. 24685
Duitsche militair weekoverzicht
Trots het weer duurt de
luchtactie tegen Engeland voort
Bommenregen op Londen
De oorlogsindustrieën
in Groot-Londen
Koning en diplomatieke corps
naar Glasgow!
Na tien uur 's avonds in de kuststrook
Het eenige verliefde paartje op straat
Groeiende spanningen
Engelsche luchtaanvallen op
burgerbevolking
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
IS UW RADIO DEFECT
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 cte. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvcrtentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bi) vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per weekƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Volgens radioberichten uit Londen heeft
het luchtalarm ln den nacht van Donder
dag en Vrijdag van 21.00 tot 5.45 geduurd.
Het eerste alarm werd. gisteren te Lpn-
den om 7.35 uur gegeven. Het tweede kwam
om 9.47 uur en eindigde om 13.56 uur, vol
gens United Press het langste alarm, dat
tot nog toe overdag werd gemaakt. Vele
Londenaars. wordt er aan toegevoegd,
brachten dit ln verband met den datum:
Vrijdag, den dertienden.
Tijdens den duur van het alarm zag men
telkens verschelden Dultsche vliegtuigen
uit de wolken duiken, die onmiddellijk met
een hevig afweer werden begroet. Eenmaal
daalde een Dultsche machine zeer laag en
vloog op geringe hoogte over de daken,
in de straten kon men de brandweerauto's
hooren rijden, een teeken, dat opnieuw
branden waren uitgebroken. Om 14.45 werd
naar D.N.B. meldt opnieuw te Londen
luchtalarm gegeven.
Naar de Engelsche radio meedeelt,
heeft het gisteren te Londen letterlijk
„bommen geregend."
Gistermiddag vroeg zijn verscheidene
Dultsche vliegtuigen opnieuw door de ver
sperring van luchtafweergeschut in het
Zuiden en Zuid-Oosten van Engeland heen
gebroken, zy kwamen veilig boven Lon
den en vielen wederom haveninstallaties
nan, die met bommen van alle soorten ka
liber werden bestookt. Van ver af zichtbare
branden, kenmerkten den omvang van den
gelukten aanval.
Het luchtalarm van hedennacht te
Londen eindigde te 4.31 uur na 8*A
I uur te hebben geduurd.
Eenige Dultsche gevechtstoestellen van
het type Do 17 hebben gistermiddag ook
een groot aantal tanks ln de nabijheid van
Buckingham Palace gebombardeerd. Voorts
zijn aanvallen gedaan op een staLlon en
spooremplacementen op de lijn Londen
Gravesend ten Zuiden van Erlth, op eenige
hout- en papierfabrieken en op verschil
lende silo's ten noorden van Whitechapel.
De uitwerking der bommen kon ln weerwil
van het slechte weer goed waargenomen
worden. Een der Dultsche vliegtuigen is
nog niet teruggekeerd.
Als beslissend beschouwt men in welinge
lichte Dultsche kringen de volgende fei
ten:
1. De leiding van de grootscheepsche
aanvallen door rijksmaarschalk Goerlng
bewijst, dat het hier niet gaat om op zich
zelf staande acties, doch om aanvallen, die
even krachtig als van langen duur zijn.
Men houdt derhalve te Berlijn rekening
met een stelselmatige voortzetting van deze
aanvallen, waarvan men weet, dat zij zich
ln een stijgende lijn kunnen bewegen.
2. Het luchtruim boven Londen wordt,
naar uit de Dultsche waarnemingen geble
ken is, hoe langer hoe meer door de Dult
sche luchtmacht beheerscht. Er Ls b.v. ge
constateerd, dat de Dultsche Jachtvliegtui
gen ln ruime mate er ln geslaagd zijn, de
Engelsche Jagers van de Dultsche gevechts
vliegtuigen verre te houden. Van de 26
Dultsche vliegtuigen, die vorlgen Zaterdag
verloren zijn gegaan, waren ondanks het
groote aantal der deelnemende vliegtuigen
slechts vier gevechtsvliegtuigen. Het ge
bruik van jachtvliegtuigen voor de be
scherming der bommenwerpers heeft wel
iswaar tot verliezen onder de Dultsche
Jachtvliegtuigen geleld, doch het beoogde
doel, de bommenwerpers te beschermen,
werd bereikt.
3. De Engelsche afweer, vooral door
Jachtvliegers, werd ln toenemende mate
zwakker. Volgens de Dultsche waarnemin
gen moesten de Engelschen reeds niet vol
ledig opgeleide vliegtulgbemanningen naar
het front zenden. Ook Ls herscholing van
gevcchtsvllegers tot Jachtvliegers geconsta
teerd. Daarbij komt de afmatting van het
Engelsche personeel. Men heeft van Dult
sche zijde sterk den Indruk, dat de Engel
sche Jagers trachten, ernstige gevechten
uit den weg te gaan. In hoeverre het ge
bruik van Poolsche en Tsjechische vlie
gers, waarop van Engelsche zijde ln het
bijzonder gewezen Is, een gevolg ls van
zwakke plekken ln de Engelsche lucht
macht, kan van Dultsche zijde moeilijk be
oordeeld worden.
De militaire beteekenls van de Dultsche
aanvallen op Londen, die in de Dultsche
weermachtsberichten worden vermeld, blijkt
het duidelijkst udt het feit, dat ln Groot-
Londen (Londen met inbegrip van de vele
voorsteden) een derde van de geheele En
gelsche oorlogsproductie ls geconcentreerd.
Het deel van Londen, dat tot dusver aan
de uitwerking der Dultsche wapens heeft
blootgestaan, ls practlsch één niet van
elkaar te schelden werkplaats, één voor
raadschuur voor de behoeften van dezen
oorlog. Te Woolwich aan den benedenloop
van de Theems, het op niet meer dan tien
K.M. van de Londensche City lLggende
stadsdeel, is het grootste der Engelsche ar
senalen van de staatswapenfabrleken ge
vestigd. Hier worden ln de eerste plaats ka
nonnen voor het landleger en marine, voorts
pantserplaten en den laatsten tijd ook
pantserwagens vervaardigd. In het naburige
Erlth bevindt zidh een belangrijke ma
chine- en apparatenfabriek, waar de Vic-
kers-Armstrong Ltd. o.a. machinegeweren,
pantsertorens voor oorlogsschepen en an
dere gecompliceerde installaties voor de
marine en de landstrijdkrachten vervaar
digt. In het meer naar het Zuiden gelegen
Dartford ls de grootste munitiefabriek van
het Vickersconcern gevestigd. Hier wordt
vooral infanteriemunitie en munitie voor
machinegeweren, zooals de luchtmacht die
gebruikt, vervaardigd. Te Enfleld bevinden
zich wapenfabrieken voor luchtdoelgeschut,
en munitie. Het eveneens ln het Dultsche
weermaohteberlcht herhaaldelijk genoem
de, aan den Noordelijken oever van den
Theemsmond gelegen Thameshaven, waar
greote fabrieken en olieopslagpLaatsen ge
vestigd zijn, is Engelands belangrijkste olie-
haven met de belangrijkste tankinstallaties.
De capaciteit van de reservoirs voor ben
zine, smeerolie enz. bedraagt ongeveer 1.5
millloen ton, waarmee Thameshaven een
der grootste ollehavens ter wereld is. Het
eveneens op den Noordelijken oever gelegen
Tilbury, welks dokken en haveninstallaties
een directe voortzetting van de haven van
Londen zijn. verdient vermelding wegens
zijn droogdok - het grootste aan de Theems
- dat pas enkele jaren geleden gereed ge
komen is. Het ln het weermachtsberlcht
van 12 September genoemde Port Victoria
od het eiland Grain is een der belangrijkste
vlleghavens van de Royal Air Force en het
grootste tankstation van de Engelsche
luchtmacht. (D.N.B.)
Het D.N.B. meldt uit Genève:
In diplomatieke kringen te Londen beves
tigt men het gerucht dat de koning en het
diplomatieke corps zich naar een stad in
het Noord-Westen van Engeland zouden
begeven. Welingelichte personen wisten
mede te deelen, dat Glasgow deze stad zou
zijn, omdat zij voor de Dultsche bommen
werpers betrekkelijk moeilijk te bereiken
ls. De in Londen geaccrediteerde diploma
ten zouden reeds Maandagmiddag, na den
tweeden grooten luchtaanval, zich met een
dergelijk voorstel tot de regeer in g gewend
hebben. De Engelsche regeering liet echter
doorschemeren, dat een vertrek van het
diplomatieke corps een buitengewoon slech
ten Indruk op de bevolking van Londen zou
maken.
Na de nieuwe aanvallen van Dinsdag en
Woensdag heeft men in Britsche kringen
blijkbaar ingezien, dat het vertrek onver
mijdelijk was en men heeft zich bereid ver
klaard voor de ambassade en gezantschap
pen een nieuw domicilie in een veilige
streek aan te wijzen. Men zegt, dat de Brit
sche weermacht niet meer de verantwoor
delijkheid voor de yelligheid van koning en
diplomatieke corps op zich kon nemen.
In hofkringen deed het gerucht de ronde
dat de koning zich waarschijnlijk zou te
rugtrekken op Balmoral Castle in Schot
land. Blijkbaar op Instructie van het mi
nisterie van voorlichting zwijgen de Lon
densche bladen volkomen over deze plan
nen.
TEGENSPRAAK VAN REUTER.
Reuter verklaart ln een radiobericht, dat
de mededeellng uit Stockholm volgens wel
ke hij een Duitschen luchtaanval op Lon
den het Reutergebouw getroffen en de
De militaire medewerker van het D.N.B.,
ïeneraal Von Gleise-Horstenau, schrijft ln
5ijn militair weekoverzicht:
,,De slag boven en om Engeland heeft,
thans wat de actie der luohtstrijd kracli-
«n betreft, een spanning gewekt, die nau
nog schijnt te kunnen toenemen.
inleiding tot deze nieuwe phase ln den
lucht- en zee-oorlog
'ormt de aankondiging van den „vergel-
door de Duitsche regeering en de
wrlogsleiding. Eenige dagen tevoren had de
Iritsche minister-president nog prijzend
'erklaard, dat Britsche vliegers niet ont-
werden, wanneer zij van hun
boven Duitschland met de voi-
edlge lading terugkeerden, omdat zij de
aangewezen militaire doelen niet ge-
'onden hadden. In Duitschland heeft men
'f-eds sedert lang, zooals ook bewezen ls
ioor de rede van Hitler, niet denzelfden In-
Men constateerde daar juist een
oortdurend toenemen van de vernieling en
'csehadlging van objecten, dde met oorlog-
oorlogsproductie en oorlogsbelang
niets uitstaande hebben. Dat dc
opvatting van oorlogsbelang ln
ten luchtoorlog bedenkelijk dicht nadert
ot dte. welke in den wereldoorlog tot
kwam in de uithongering van ouden
fan dagen, vrouwen en kinderen, is ge
keken uit de mededeelingen over de arg-
brandplaatjes, die de Britsche vlie-
sedert weken ver van de steden en de
wapenfabrieken uitgooien om den oogst en
have van vreedzame burgers te vernie
Hoezeer de luchtoorlog aan Britsche
reeds lang van alle remmen bevrijd
te, is ook aangetoond door de bombarde
op den Brandenburger Tor en de
Met het oog op deze feiten
stelt de Duitsche berichtgeving er veel prijs
op te verklaren, dat ook de verscherpte
aanvallen, die sedert een week op Londen
en geheel Engeland worden gedaan, nog
steeds op militaire en strategische doelwit
ten gericht zijn. De officieele commenta
ren herinneren er ook steeds weer aan, dat
het er voor Duitschland alleen op aan
komt, de oorlogskracht van Engeland te
vernietigen. Dat deze vernietiglngsstrijd zal
doordringen tot in den wortel van de Brit
sche gevechts- en wapeningskracht, be
hoeft overigens niet te worden betwijfeld
met het oog op de vastbeslotenheid der
Duitsche leiding.
Eveneens is het duidelijk, dat met de
toenemende veelvuldigheid der Duitsche
luchtaanvallen ook het burgerlijk leven in
Engeland steeds zwaarder getroffen moet
worden. Woorden van haat noch van ge
ruststelling kunnen verbergen, dat het
slagveld, waarop de worsteling tusschen
Engeland en Duitschland zich afspeelt, de
laatste maanden geweldig gegroeid is er
in de afgeloopen week een omvang heeft
aangenomen, waarvan men zich tot dus
verre geen voorstelling kon maken.
Ook de burger, die te Hamburg of Ber
lijn. te Londen of Liverpool den schuil
kelder opzoekt, is tot strijder geworden. De
vraag van de meerderheid, vooral in de
luQht, wordt van uur tot uur meer bespro
ken Dat het vliegbereik der Duitsche lucht
macht onvergelijkelijk veel gTooter is. kan
nauwelijks ontkend worden. De Duitsche
luchtbases liggen in een lange rij van
Noorwegen tot. de Westkust van Frankrijk,
bijna voor de poort-en van Londen, terwijl
de Royal Air Force zelfs voor het Ruhr-
'gebied reeds aanzienlijke afstanden moet
afleggen. De uitwerkingscoëfficient voor een
Britsch vliegtuig, dat Berlijn wil bereiken,
staat tot die van het Duitsche toestel, dat
naar Londen vliegt, als 1 tot 10. of zelfs 1
t-ot 15. Indien men de groote numerieke
meerderheid der Duitsche luchtmacht Lr»
aanmerkinc neemt, kan over het resultaat
der vergelijking moeilijk twijfel bestaan,
ook wanneer men technische en moreels
factoren buiten beschouwing laat. Zoo mo
gelijk nog duidelijker is de situatie op het
gebied van de Jachtvliegtuigen. Het Is een
feit, dat het Britsche jachtvliegtuig de
kuststreek ten Zuiden van Londen reeds
voor een groot deel heeft overgelaten aan
den Duitschen tegenstander. De eerste
groote botsingen tusschen de jachteskaders
spelen zich meestal pas boven de hoofdstad
af. De kracht van de Duitsche actie vindt
haar uitdrukking in de mededeellng, dat
rijksmaarschalk Hermann Goerlng van de
Noord-Fransche kust af den strijd van do
door hem geschapen luchtvloot persoonlijk
leidt. Churchill wist in zijn laatste radio
rede ook veel te vertellen over groote Duit
sche voorbereidingen tot een landing. Het
gevaar zal ook geenszins voorbij zijn, als de
beroemde herfst- en wintermisten over de
eilanden zullen dalen. Aan Dultsche zijde
hebben tot dusverre op het land slechts
kustbatterijen het woord gehad. Zij hebben
er toe bijgedragen, dat de haven van Dover
ln puin werd gelegd, en zij hebben vijan
delijke batterijen tot- zwijgen gebracht. Ob
jecten op veertig kilometer afstand worden
onder vuur genomen. In de oorlogvoering
zijn er geen afstanden meer.
Naast dit reusachtige drama op het we-
reldtooneel wordt dc handelsoorlog der
Duitsche vliegers, kruisers, torpedojagers,
üuikbooten en motortorpedobooten onver
droten voortgezet. De duikboot van kapitein
Prien heeft op één tocht de Britsche
scheepsruimte met 40.000 ton verminderd
door het tot zinken brengen van zes wel -
gewapende koopvaardijschepen. Gedurende
de maand Augustus hebber, marine- en
luchtvloot bijna 700.000 ton naar den bo
dem der zee overgeschreven. In het eerste
oorlogsjaar is 51/* millloen ton tot zinken
gebracht, waarvan de Engelschen drie mil
lloen toegeven. Daarbij moet in aanmer
king worden genomen, dat de handelsoor
log pas eenige maanden na het uitbreken
va nden oorlog krachtig werd aangevat.
Bijzonder opmerkelijk is. dat de vijandelijke
vrachtschepen, die tot zinken worden ge
bracht. bijna altijd in sterk convooi varen.
De middelen, waarmede de geallieerden zich
in de laatste jaren van den wereldoorlog
tegen de Duitsche duikbootvloot verdedig
den, hebben veel van hun uitwerking ver
loren."
meeste Britsche courantengebouwen ernstig
beschadigd zijn, niet overeenkomstig de fei
ten ls.
DE BETEEKENIS VAN LIVERPOOL.
Zooals reeds in de berichten van het
opperbevel van de Duitsche weermacht van
12 en 13 September werd medegedeeld,
waren de aanvallen van het Dultsche lucht-
wapen gericht op de haveninstallaties van
Liverpool De haven van Liverpool is voor
Engeland van bijzondere beteekenis. Het is
op Londen na de grootste haven van Enge
land en bijzonder belangrijk als invoerha
ven voor levensmiddelen. Via Liverpool
werd ongeveer een vijfde gedeelte van de
invoeren aan graan, genotmiddelen en vee
voeder vervoerd.
Daar de haven van Liverpool gebouwd ls
als haven met sluizen, is zij bijzonder
kwetsbaar voor bomaanvallen. Vernielin
gen in de haven moeten derhalve binnen
zeer korten tijd haar invloed doen gelden
op de voedselpositie van Engeland en voor
al op het dichtbij gelegen dichtbevolkte
industriegebied van Manchester en geheel
Lancashire.
De eveneens in de jongste berichten van
het Duitsche opperbevel genoemde aanval
len op vliegtuigfabrieken in Southampton,
waren gericht op de vliegtuigfabrieken,
waarin Engelsche jachtvliegtuigen van het
type Spitfire en Hurricane werden gebouwd.
POLITIEVERLOVEN IN ENGELAND
INGETROKKEN.
De Daily Mirror meldt, dat van nu af aan
de politie geen verlof meer verleend wordt.
Eveneens zijn alle beambten, die met verlof
waren, teruggeroepen om paal en perk te
stellen aan plunderingen en uitwassen.
Neutrale waarnemers zijn van meening. dat
deze plunderingen een gevolg zijn van de
stagnatie ln de levensmiddelenvoorziening
in het gebied van Londen.
De Britsche luchtmacht heeft ook in den
nacht van 12 op 13 September haar bom
aanvallen op de Duitsche burgerbevolking
gericht. In dc nabijheid van een Wesfduit-
sche stad vlei een brandbom op een boe
renhuis, dat volkomen in de asch werd ge
legd. Personen werden niet getroffen. In
een ander geval deden Engelsche vliegers
een aanval op een geheel alleenstaande
boerenhofstede De schuur en de stal van
de boerderij gingen in vlammen op. Het vee.
uitgezonderd het kleine vee. kon nog gered
worden. Ook hier werden geen personen
getroffen. In het Roergebied werd een
woonhuis door verscheidene vliegtuigbom
men ernstig beschadigd. Bovendien wierpen
de Engelsche vliegers een aantal bommen
op het open veld Hiermede heeft de Brit
sche luchtmacht eens te meer de gebruike
lijke systeemloosheid van haar nachtelijke
bomaanvallen bewezen. (D.N.B.)
Dit Nummez bevat DRIE Bladen
Binnenland
Een sterker organisatorisch verband in het
verzekeringsbedrijf. (3e Blad)
De Japansche minister Kobayasji in Ned.-
Indië aangekomen. (Binnenland. 3e BI.)
De commissaris der provincie Zeeland uit
zijn ambt ontheven. (Binnenland, 3e
Blad)
AMSTERDAMSCHE BEURS
Stille, meerendeels goed prijshoudende
markt - Olie's beter - Amerika frac-
tioneel hooger - Aku's kalm - Young-
leening gevraagd.
Buitenland
Bommen-rcgen op Londen. (Ie Blad)
Gaan de Engelsche koning en het diploma
tieke corps naar Glasgow? (Ie Blad)
Italiaansche duikbooten in de Roode Zee.
(3e Blad)
ZIE VOORTS ..LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 2 VAN HET DERDE BLAD.
Bel 24244
De Radiotechnische Dienst IEMCO n.r.
NIEUWE RIJN 32.
.6798 Tngez. Me<lJ
