STADSNIEUWS
LAATSTE BERICHTEN
Leidsche vuilnisauto's gaan op
houtgas rijden
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Donderdag 12 September 1940
Althans wanneer de
proefneming slaagt
Verspreide Berichten
Hoeden af voor
den Fotograaf
De identiteitsbewijzen
Bekendmaking
Verkiezingsrede van
Roosevelt
Britsche bomaanvallen
op Hamburg en Bremen
Onder den drang der omstandigheden,
welke noodzaken tot een rigoureuze beper
king van het benzineverbruik, heeft ook de
directie van den Gem. Reinigings- en Ont-
smettingsdienst reeds geruimen tijd geleden
in overweging genomen op welke wijze bij
dezen dienst dit doel ware te bereiken zon
der dat daardoor de dagelijksche gang van
zaken bij den vuilnisophaaldienst zoodanig
ingrijpende wijzigingen behoefde te onder
gaan. dat daardoor de zaak van de volksge
zondheid zou worden geschaad.
Een eerste belangrijke bezuiniging op het
benzineverbruik werd verkregen door het
huisvuil inplaats van driemaal per week
tweemaal per week te doen ophalen, terwijl
de sproeiwagen geheel bulten gebruik werd
gesteld.
In navolging van andere steden wordt
thans hier ter stede een proef genomen met
een vervanging van de benzinemotoren door
houtgasgeneratoren.
Nadat de verschillende systemen waren
bestudeerd en de voor- en nadeelen, ver
bonden aan het gebruik van anthraclet,
lichtgas en hout als brandstof tegen elkaar
waren afgewogen, werd de keuze bepaald
op houtgas en aan de N.V. Machinefabriek
„Jaffa" te Utrecht opdracht verstrekt om
bij wijze van proef een der Leidsche vuilnis
auto's om te bouwen en te voorzien van een
Imbert-houtg as-installatie.
Het ligt in de bedoeling, wanneer deze
proef mocht slagen, in totaal vijf van
deze auto's uit te rusten met houtgas-
generatoren en daarmede den geheelcn
vuilnisophaaldienst te onderhouden.
Gistermiddag is deze proefwagen gearri
veerd en vanmorgen is hij voor het eerst in
gebruik gesteld. Uiterlijk heeft het voertuig
geen verandering ondergaan. De generator
is geheel ingebouwd in de z.g.n. grofvuilkast,
waarvan op onze foto de deuren zijn ver
wijderd teneinde het toestel zichtbaar te
doen zijn. In gesloten toestand steekt
slechts het bovenstuk er boven uit en verder
ziet men op de foto onder de treeplank de
voor- en nareinigers en op den radiator een
speciale koeler.
Uiteraard moet worden afgewacht hoe de
wagen in de practijk van het bedrijf vol
doet. Het rendement van den motor Is circa
30 lager dan van een benzinemotor, zoo-
dat in dit opzicht bezwaarlijk van een ver
betering kan worden gesproken. Het groote
voordeel waarom per slot van rekening
alles is begonnen is, dat men in dezen
tijd gemakkelijker de beschikking kan krij
gen over hout dan over benzine.
Wanneer de omstandigheden zich hope
lijk binnenkort zoodanig wijzigen, dat voor
den ophaaldienst wederom benzine be
schikbaar kan worden gesteld, aldus deelde
ons hedenmorgen de directeur, de heer J.
H. de Jong mede, dan beteekent deze aan
schaffing nog geen „weggegooid" geld, aan
gezien met de directie der Sted. Lichtfa
brieken reeds is overeengekomen, dat de
generatoren als dan door laatstgenoemd be
drijf zullen worden overgenomen en aldaar
opgesteld.
DE HEER W. VAN ERP 75 JAAR.
Oud-kapelmeester van het 4de regiment
infanterie.
Naar wij vernemen, zal onze oud-stadge
noot, de heer W. van Erp, oud-kapel
meester van het 4de regiment infanterie,
thans wonende Waterweg 37 te De Bilt.
Maandag a.s. zijn 75sten verjaardag her
denken.
De heer Willem van Erp werd op 8-jari-
gen leeftijd leerling van de Muziekschool
Wedemeyer te Leeuwarden en studeerde
aldaar tot zijn 17de Jaar. Hij maakte ver
volgens deel uit van het Stedelijk Muziek
corps te Nijmegen en het Tivoli Orkest te
Utrecht, waarin hij de functies van klari
nettist en eerste violist vervulde. Ook was
hij eerste klarinettist bij de staf muziek
van het 4ae regiment infanterie alhier.
De heer Van Erp was vervolgens kapel
meester van het 4de regiment infanterie te
dezer plaatse, waartoe hij op 28-jarigen
leeftijd als opvolger van Gottfried Mann
benoemd werd.
Met deze kapel behaalde hij herhaalde
lijk groote successen in wedstrijden en
concoursen. Ook was de heer Van Erp di
recteur van vele burgerlijke corpsen, die
het onder zijn leiding tot een hoog muzi
kaal niveau wisten te brengen.
BELGISCHE „REGEERING" IN
FRANKRIJK ONTBONDEN.
De Belgische schijn regeering in Frankrijk
heeft tot ontbinding besloten. (DN.B.)
DE ITALIAANSCHE VERLIEZEN IN
SOMALILAND.
Tegenover de Engelsche beweringen om
trent zoogenaamde geweldige verliezen, die
de Italiaansche troepen bij de verovering
van Bribsch Soma-liland geleden hebben,
worden thans van officieele Italiaansche
zijde de volgende verliescijfers bekend ge
maakt: Nationale troepen 50 dooden, 120
gewonden, 20 vermisten. Inheemsche troe
pen 190 dooden, 1300 gewonden en 100 ver
misten.
MANDEL NAAR RIOM OVERGEBRACHT.
De vroegere Fransche minister van bln-
nenlandsche zaker.. Mandel, is uit Noord-
Af rika in Frankrijk aangekomen en onver
wijld naar het kasteel Chazeron bij Riom
overgebracht, waar Gamelin, Reynaud en
Daladier zich reeds in hechtenis bevinden
(D.N.B.)
Van de hand van den heer Van Erp ver
schenen vele arrangementen voor harmo
nie-orkest, alsmede marschen en genre
stukken. Ook als jurylid genoot de heer
Van Erp de hoogste achting.
Ongetwijfeld zal menigeen, die in vroeger
tijd in onze stad met den heer Van Erp in
aanraking kwam, niet de gelegenheid voor
bij willen laten gaan, hem op zijn verjaar
dag geluk te wensohen.
Nauwelijks was Zaterdagavond in ons
Blad het bericht gepubliceerd, dat met
ingang van 1 October a.s. de algemeene
legitimatieplicht zou worden ingevoerd of
met prijzenswaardigen spoed begaven zich
tal van Leidenaars naar den fotograaf,
teneinde een pasfoto te doen vervaardigen
ter illustratie van het legitimatiebewijs.
Hoewel aan een pasfoto in het algemeen
wij schreven daarover reeds gisteren
minder hooge eischen worden gesteld dan
elk ander conterfeitsel, dat schier ieder
mensch in den loop der jaren tallooze ma
len van zich laat maken, loopen ook ten
aanzien van pasfoto's de wenschen uiteen.
De een, wiens dunnende of grijzende
haardos het klimmen der jaren maar al te
zeer verraadt, geeft er de voorkeur aan,
zich tijdens het opname-proces het hoofd
te drapeeren met hoed of pet; een ander,
wiens lichtelijk haaks-ingeplante ooren een
portret „en face' minder wenschelijk ma
ken, laat zich in zijn voordeeligste pose
van terzijde kieken en een derde, wiens
aangezicht door het een of ander litteeken
wordt ontsierd, zorgt er angstvallig voor,
dat die gezichtsheft voor het scherpziend
en onverbiddelijk oog van de camera ver
borgen blijft. Kortom, alle grootere en
kleinere menschelijke ijdelheden, spelen bij
het laten maken van een foto een rol.
En ziedaar: elders in dit Blad vindt men
de voorwaarden afgedrukt, waaraan een
foto ten behoeve van het legitimatiebewijs
moet voldoen. Een fotograaf belde ons van
morgen in opperste zenuwstemming op:
„Ik heb in de afgeloopen dagen al han
derden pasfoto's gemaakt en nu lees ik,
dat de foto's „half „en face", „half en
profil" moeten zijn opgenomen, terwijl het
dragen van een hoofddeksel niet is toege
staan."
Goede raad was in dit geval duur.
Men kan bezwaarlijk van den fotograaf
vergen, dat hij alle hoeden en petten weg
retoucheert. Trouwens ook dat zou op vele
moeilijkheden stuiten, want hoe kan de fo-
Binnenland
NADERE BIJZONDERHEDEN.
In een officieele publicatie in dit Blad
worden heden de voorwaarden vermeld
waaraan de Identiteitsbewijzen moeten
voldoen. In aansluiting daarop vernemen
wij echter nog dat ook als identiteitsbewijs
wordt beschouwd:
Een distrlbutJestamkoart voor een
Nederlander, voorzien van een met den
gemeen testempel gewaarmerkt goed
gelijkend portret.
Een door of namens den burge
meester voor den duur van ten hoog
ste een jaar afgegeven Identiteitsbe
wijs.
Een door of namons het hoofd der
rijksinspectie van dc bevolkingsregis
ters bij het departement van blnnen-
landsehe zaken afgegeven identiteits
bewijs, voorzien van een met den
dienststempel gewaarmerkt goed ge
lijkend portret.
TE WATER GEREDEN.
Vanmorgen omstreeks halfzes is de 59-Ja-
rigc P. J. Z.. uit de Van Goghstnaat te Den
Haag. vermoedelijk tengevolge van de duis
ternis. met zijn flets in het water van de
Soestdijkschekade geraakt en verdronken.
NIET OP HET VERKEER GELET.
Gisteravond heeft In de Eerste Middel
landstraat te Rotterdam een doodelljk ver-
keersongeval plaats gehad. De 71-jarige P.
van der Es, uit de Schictbaanlaan, wille via
een vluchtheuvel den ril weg oversteken. De
oude man lette echter niet op het van de
richting West-Kruiskade komende verkeer
en liep tegen het rechter voorspatbord van
een puinauto op. Hoewdl de bestuurder van
den auto nog krachtig remde, kon hij niet
verhinderen, dat de grijsaard met kracht
tegen de straat werd gesmakt. Met ernstige
verwondingen aan hoofd en linkerhand
werd het slachtoffer per auto naar het zie
kenhuis aan den Bergweg overgebracht,
waar hij kort na aankomst is overleden.
band met de gebeurtenissen tot instelling
van een gemeentelijk grondbedrijf. HIJ ver-
eenigde zich met hetgeen B. en W. hebben
gedaan met betrekking tot het stichten en
explolteeren van noodwlnkels. De raad stel
de een crediet van 45000 gulden beschik
baar voor aanschaffing van nieuw brand
weermateriaal en aanvaarddo een voorstel
van B. en W. tot het verleenen van een gra
tificatie aan door oorlogsgeweld getroffen
gemeentcpersoneel, welke voor gehuwden
op een maand en voor ongehuwden op een
halve maand salaris neerkomt.
AUTORITEITEN BEZOEKEN DE
JAARBEURS.
Gisteren hobben enkele vooraanstaande
autoriteiten een bezoek gebracht aan de
Nedcrlandsche Jaarbeurs.
Gistermiddag heeft de commissaris in dc
provincie Utrecht, Jhr. mr. dr. L. H. N.
Bosch Ridder van Rosenthal dc Jaarbeurs
bekocht en het geëxposeerde met groote be
langstelling in oogenschouw genomen.
Voorts Is de Jaarbeurs bezocht door dr.
Flschböck, generaal-conunissaris voor fi
nanciën en volkshuishouding, die verge
zeld was van verschillende heeren uit amb
telijke omgeving. Het gezelschap werd bij
den rondgang over de beurs voorgelicht
door den raad van beheer.
MAKELAARS IN ONROERENDE
GOEDEREN.
In een dezer dagen gehouden bijeenkomst
van afgevaardigden van de besturen van
vereeniglngen van makelaars in onroerende
goederen zijn besprekingen gevoerd, om tot
grootere samenwerking te komen, waarvan
de wenscheHJkheid reeds vroeger meerma
len was uitgesproken.
In deze bijeenkomst vond liet denkbeeld
tot nauwere aaneensluiting bijval. Een
voorstefl tot het oprichten van een Nedcr
landsche federatie zal nu in de afzonder
lijke besturen worden besproken, waarna
een definitief besluit zal worden genomen.
BESLUITEN VAN DEN MIDDELBURG-
SCHEN GEMEENTERAAD BETREFFENDE
OORLOGSGEWELDSCHADE.
In de gistermiddag gehouden vergade
ring van den gemeenteraad van Middelburg
heeft de burgemeester mededeeling gedaan,
dat aan B. en W. Is gebleken, dat bij de
voorbereiding van regelen voor het vast
stellen der tegemoetkoming wegens oor-
logsgeweldschade ernstig is overwogen een
zeker percentage van de op 9 Mei J.l. gel
dende verkoopwaarde van de verwoeste
panden te vergoeden.
Aangezien te Middelburg de verkoop
waarde van woningen en winkelpanden
slechts een gedeelte van de herbouwwaarde
uitmaakt, hebben B. en W. een commissie
in het leven geroepen, ten einde op zeer
korten termijn een rapport op te stellen be
treffende de verk09pwaarde van panden in
deze gemeente in verband met de herbouw
waarde. De commissie is onmiddellijk met
haar arbeid begonnen, heeft reeds eenige
malen vergaderd en hoopt binnen eenige
weken haar rapport gereed te hebben.
De gemeenteraad besloot verder in ver
tograaf weten welke coiffure zijn modellen
onder hun hoofddeksels verborgen houden.
Wanneer men hem zou toestaan in deze
zijn fantasie den vrijen teugel te laten,
zou men voor de meest zonderlinge com
binaties komen te staan.
En bovendien: de voorschriften verbie
den uitdrukkelijk het toepassen van re
touche.
Er zal dus wel niet anders opzitten, dan
dat degenen, die zich in de afgeloopen da
gen volijverig' aan hun fotopllcht onder
wierpen, zich andermaal den gang naar
den fotograaf getroosten en ditmaal ln de
voorgeschreven houding.
En zonder hoed of pet op het hoofd
ITALIAANSCH ALS FACULTATIEF LEER
VAK OP SOMMIGE H.B.S.-EN.
Vermoedelijk ook in Leiden.
Naar wij vernemen is door het Italiaansch
consulaat in Nederland aan de directeuren
van sommige Hoogere Burgerscholen aan
geboden ook het Italiaansch op deze scho
len te onderwijzen. Verschillende directeu
ren zijn reeds op dit aanbod ingegaan. Door
het consulaat worden docenten beschik
baar gesteld, die volgens een speciale me
thode het Italiaansch zullen onderwijzen, te
beginnen in de vierde klasse.
De lessen zijn niet verplichtend en kun
nen door de leerlingen die zulks wenschen
kosteloos worden gevolgd.
Een uitbreiding van ons onderwijspro
gramma met Italiaansch betedkent dit dus
niet.
Bij informatie bij den directeur der Gem.
H.B.S. alhier, deelde dr. Boks ons mede, dat
de mogelijkheid groot is, dat ook aan deze
inrichting in de naaste toekomst op de
hierboven vermelde basis onderricht in de
Italiaansche taal zal worden gegeven.
Met ingang van 16 dezer wordt de
heer H. D. Korstanje, assistent van den be
lastingdienst te Rotterdam Invoerrechten
en Accijnzen overgeplaatst naar Leiden Di
recte Belastingen en aangewezen voor con
trole op auto's en pleziervaartuigen.
NATIONALE PADVINDERSRAAD.
De Nationale Padvlndersraad heeft aan
een toonaangevende Dultsche Instantie, die
in nauwe verbinding staat met de Dultsche
jeugdleiding, de verklaring afgegeven, dat
de raad vanaf Mei 1940 in geenerlel wijze in
contact heeft gestaan met het Boy Scouts
International Bureau ln Londen. De Natio
nale Padvlndersraad heeft, nadat Nederland
door de Dultsche weermacht bezet ls, het
standpunt Ingenomen, dat het internatio
nale contact tusschen de padvindersver-
eenlgingen der verschillende landen verbro
ken is. In verband met den nieuwen toe
stand ziet de Nationale Padvlndersraad nog
slechts de mogelijkheid van het oprichten'
van een nieuwe internationale jeugdver-
ecniglng, waarbij alle landen zich zouden
kunnen aansluiten.
BEROEP AANGENOMEN.
Candidaat W. de Graaf te Lisse, die be
dankte voor Wormerveer, heeft het beroep
der Chr. Geref. Kerk te Zutphen aange
nomen,
BETREFFENDE: WAPENDIENST EN
RIJKSARBEIDSDIENST.
In overeenstemming met den bevelhebber
van de ordeningpolltie bij den rijkscommis
saris voor de bezette Nederlandsche gebie
den, wordt door mij het volgende bepaald:
Mannelijke rijksduitschers in de bezette
Nederlandsche gebieden die zich hier blij
vend hebben gevestigd of reeds langer dan
een jaar hier verblijf houden en wel
a. alle Dultsche staatsburgers, die in het
jaar 1921 zijn geboren, voor zoover zij niet
reeds ln vrijwllligen dienst staan,
b. de aan de dienstplichtige geboorte-
Jaren 1914—2920 toebehoorenden, die tot
heden van den wapendienst waren vrijge
steld of nog niet ln dienst zijn geweest,
c. de oud-gedienden, wapenplichtigen,
van alle geboortejaren moeten zich onmid
dellijk, uiterlijk echter tot en met 20 Sep
tember a.s. schriftelijk aanmelden volgens
hieronder aangegeven model-lijst, bij den
voor hun woonplaats bevoegden stafoffi
cier van de ordening-politie bij den afge
vaardigde van den rijkscommissaris voor dc
bezette Nederlandsche gebieden. Deze heb
ben hun zetel ln de volgende plaatsen:
Voor de provincie:
Zuid-Holland, major Krüger, Den Haag,
Sophlalaan 4.
Noord-Holland, major Pfeiffer, Haarlem,
Kenaupark 19.
Friesland, major Kuhn, Leeuwarden, Zui
derstraat 13.
Groningen, major Werner, Groningen,
Groote Markt 27.
Overijssel, major Zutz, Zwolle, Beller-
straat 11.
Drenthe, major Görhadt, Assen, Burgem.
van Royenslngel 13.
Utrecht, major Leissner, Utrecht, Mali-
baan 10.
Gelderland, major Hanisch, Arnhem,
huls Angerenstein aan den Velperweg.
Noord-Brabant, major Lueg, 's-Herto-
genbosch, paleis van Justitie.
Limburg, major Burkart, Maastricht,
Graf van Waldeckstraat 9.
Zeeland, Hauptmann Wiese, Middelburg,
Dam 6.
BU nlet-nakomlng, worden dwangmaat
regelen genomen.
Model: Naam en#famlllenaam: dag vnn
geboorte: plaats van geboorte: woonplaats:
straat:
Den Haag, 10 September *940.
De bevelhebber v. d. weermacht
ln Nederland.
De chef v. d. generalen staf,
get. Schwabedlssen.
Buitenland
President Roosevelt heeft gisteravond zijn
eerste verkiezingsredevoering gehouden voor
de vakverecnlging van vrachtauto- en an
dere chauffeurs.
De Amerlkaansche democratie, zoo ver
klaarde hij, werkt langzaam en bedacht
zaam. Sinds 1933 ls er echter reeds veel
bereikt, b.v. minlmum-loonen en grenzen
voor den arbeidstijd, alsmede het recht der
werknemers om in georganiseerde groepen
met hun werkgevers te onderhandelen. Voor
1933 was dat niet mogelijk.
Roosevelt ging toen over tot de defensie-
en dienstplichtkwestie en betoogde, dat de
regccring de fabrieken zou overnemen, die
medewerking weigerden. Tenslotte zei Roo
sevelt: ,.Ik haat den oorlog thans meer dan
ooit. Ik ben besloten alles te doen wat lk
kan om voor alle tijden den oorlog van onze
kusten verre tc houden. Ik sta met mijn
partij op den grondslag van het te Chi
cago aangenomen program, wy zullen niet
aan vreemde oorlogen deelnemen en wij
zullen ons leger, vloot cn luchtwapen niet
bulten het Amerlkaansche werelddeel naar
vreemde landen ten oorlog zenden, behalve
ln geval van een aanval. (D.N.B.)
In den afgeloopen nacht hebben wederom
Britsche vliegtuigen boven Noord -Duitsch-
lond gevlogen. ZIJ wierpen explosieve en
brandbommen op de woonwyken van ver
scheidene steden, vooral Hamburg en
Bremen. Er braken talryke groote branden
uit, terwijl woonhuizen beschadigd werden.
Er zyn verscheidene dooden, zwaargewon
den en lichtgewonden. Het aantal staat
nog niet vast.
Te Berlijn heeft men schade van groo-
ten omvang voorkomen door het krachtige
af weer vuur, de gedisciplineerde houding
der bevolking en het snelle, energieke in
grijpen der luchtbescherming. (D.N.B.).
United Press meldt nog:
In den afgeloopen nacht ls wederom in
Berlijn luchtalarm gemaakt. Het signaal
veilig werd anderhalf uur later gegeven om
2.10 uur.
De aanval der Engelsche vliegtuigen, die
ln drie afdeellngen aankwamen, was onbe
langrijk ln vergeiyklng bij den vorlgen
nacht.
De eerste zwerm brak slechts tot de bui-
tenwdjken van de stad door, de tweede be
reikte de stad in het geheel niet, het
feit dat hij naderde was alleen te zien aan
het flikkeren van de afweerbatteryen
terwyi de derde groep boven de binnenstad
kwam. Nu was het geronk van de motoren
te hooren tusschen het bulderen van het
afweergeschut. In het centrum van de stad
werden geen bomexplosies gehoord.
ALGEMEENE DIENSTPLICHT IN MEXICO.
In het Mexicaansche staatsblad wordt de
invoering van den algemeenen dienstplicht
aangekondigd, welke betrekking heeft op
alle maniyike inwoners tusschen 18 en 45
Jaar. Tevens wordt de wet over de oprichting
van den oppersten raad voor de nationale
verdediging gepubliceerd.
UIT ROEMENIË.
By twee decreten, geteekend door koning
Michael en generaal Antonescu, zyn talryke
personen, die door het oude regime om
politieke redenen veroordeeld waren of die
zich door politieke motieven tot strafbare
handelingen hadden laiben verlcMoen, be
genadigd.
Generaal Antonescu heeft een commissie
ingesteld, die een onderzoek zal instellen
naar alle ln de laatste twaalf Jaar verleen
de mynbouwconcessies, met Inbegrip van
de concessies voor petroleum-borlngen. Men
koestert nameiyk de verdenking, dat bij het
verleenen dezer concessies onregelmatig
heden zyn voorgekomen. (D.N.B.).
KONINGIN-MOEDER HELENA MORGEN
NAAR ROEMENIË.
Koninglil-moeder Helena van Roemenië
zal volgens berichten ln de Italiaansche
pers Italië morgen verlaten en naar Roe
menië terugkeeren. De Koningin-Moeder
zal te Venetië prins Nicolaas van Roemenië
ontmoeten, die voorloopig nog niet naar
Boekarest terugkeert. (D.N.B.)
HET AMERIKAANSCHE DIENSTPLICHT-
ONTWERP.
De gemengde commissie van Senaat en
Huls van Afgevaardigden in Amerika is tot
overeenstemming gekomen omtrent een
compromis voor het dienstplichtontwerp. De
Senaat had den maximum-leeftyd voor
dienstplichtigen aanvankeiyk bepaald op 30
Jaar, het Huis van Afgevaardigden op 44
jaar. Het compromis stelt dien Ieeftyd op
35 jaar. De toevoeging van het Huis van
Afgevaardigden, die de invoering van den
algemeenen dienstplicht uitstelde tot twee
maanden na het van kracht worden der
wet, is geschrapt. Het compromis voorstel
gaat thans eerst naar den Senaat en ver
volgens naar het Huis van Afgevaardigden.
(D.N.B.)
ENGELSCHE KINDEREN IN
NIEUW-ZEELAND.
De Londensche radio meldt, dat 1700
Engelsche kinderen in Nieuw-Zeeland zyn
aangekomen, (D.NS.)
LUCHTLIJN SAN FRANCISCO—
NIEUW-ZEELAND.
De Pan-Amerlkaansche luchtvaartmaat-
schappy heeft een luchtiyn geopend tus
schen San Francisco en Nieuw-Zeeland
(Reuter).
2—1
