LAATSTE BERICHTEN
LandenHuizen
IEMC0
„BOEKHOUDER
CORRESPONDENT
De roep om vernieuwing
Dienstbode
.DE SCHAKEL
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 7 September 1940
Er is, volgens prof. Slotemaker de Bruine,
geen enkel nieuw element aanwezig
Ook dr. Colijn weer aan
het woord
Petroieumdistributie
Brooddistributie
SPORT
Demonstratie in den
Leidschen Hout
YISSCHERIJ-BERICHTEN
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
Duitsch
Weermachtsbericht
Italiaansch
W eermachtsber icht
N.V.
Woonhuizen
TE KOOP
4e sfcMtc! M
wtMleceplMtHw
Adverteeri in het Leidsch Dagblad
Hedenmiddag zijn in het Kurhaus te
Scheveningen vergaderingen gehouden, uit
gaande van de A.R. Kieskringcentrale te
's Gravenhage en de kamerkringvereeniging
der C.H. Unie.
Gesproken werd door de heeren prof. Slo
temaker de Bruine en dr. Colijn.
Prof Slotemaker de Bruine besprak den
roep om vernieuwing en zeide dat men te
leurgesteld wordt als men dezen roep ont
leedt.
Want daarin is geen enkel nieuw element
aanwezig. Als spreker zich vergist, zal hij
wel door de pers of door een rede gecorri
geerd worden. Hij heeft echter geen enkelen
nieuwen eisch vernomen, of het moest zijn,
dat nu eindelijk eens iets aan sociale voor
zieningen moet worden gedaan. Maar deze
zonderlingheid kan men laten zwemmen.
Verder is er geen nieuws. Er zijn wel stok
oude dingen, b.v. dat belanghebbenden in
een groote vergadering met aplomp eischen
stellen zonder eenig oog voor de budgetaire
zijde. Indien zoo iets eindelijk werd nage
laten, zou dat een nieuw en zeer gelukkig
element beteekenen.
De onderwerpen, waarover het gaat, zijn
vooral vier in aantal: werkloosheidsbestrij
ding, economische ordening, staatkundige
heroriënteering, cultureel-geestelijke ver
nieuwing Op geen dezer gebieden wordt iets
gevraagd, dat niet reeds lang bepleit is.
Soms trachten zij, die nimmer een voet aan
den grond kregen, van de omstandigheden
gebruik te maken, hetgeen noch nieuw noch
voornaam is. Soms zijn personen en groepen
thans voorstander van hetgeen zij tot nog
toe steeds bestreden hebben. Men denke
aan de kersversche veroordeeling van demo
cratische uitwassen. Is hier een wezenlijke
verandering van overtuiging in het spel.
dan kan spr. zich daarover verheugen. Hij
vreest echter voor een al te haastige bekee
ring, die in haar tegendeel zou omslaan, in
dien de wind keeren zou.
Op het gebied der economische ordening
zijn nieuwe dingen groeiende. Volgens spr.
is het geen fantasie, dit te voorspellen,
doch hij acht dit onderwerp ongeschikt om
er een grootsche volksbeweging mede te
stuwen.
Op staatkundig terrein is een dubbele
vernieuwing onmisbaar. De versplintering
in het partijwezen moet worden tegenge
gaan. Met name belangengroepen zijn op
politiek erf uit den booze. Echter pleit spr.
geenszins voor de vorming van één partij,
die allen zou omvatten. De onmiskenbare
verscheidenheid In ons volk zal in de ge
leding van partijen haar weerslag moeten
vinden. Een kunstmatige eenheid zou ons
verarmen.
Dr. Colijn sprak hierna, evenals elders,
over: Nederland in het verleden, in het
heden en in de toekomst. Hij betreurde het
dat zoovelen een veroordeelend vonnis uit
spreken over het Nederland van vóór Mei
1940. Wat het heden betreft is het merk
waardig, dat de vernieuwers in Nederland
waarschijnlijk onder elkaar niet minder
verdeeld zijn dan de oude politieke par
tijen waren. Wat spr. betreft, hij zou bui
tengewoon verblijd zijn, wanneer wij op
het gebied van sociale wetgeving, woning
bouw, volksgezondheid, onderwijs, geestes
vrijheid zullen kunnen houden, wat wij
hadden, en indien degenen, die na ons ko
men, ons koloniaal bewind in de toekomst
op even voortreffelijke wijze zullen voeren
als in het verleden het geval was. Alleen
ons staatsbestel zal, ook als wij volledige
onafhankelijkheid verkrijgen, op de helling
moeten. De politieke wilsvorming in Ne
derland werkt te langzaam, de daadkracht
liet vaak te wenschen over. Alleen is spr.
van oordeel, dat men gedurende den be
zettingstijd zich niet kan bezig houden met
hervormingen in ons staatswezen. Dat zal
tot later moeten wachten. Ook het feit, dat
de bezettende overheid uit den aard der
zaak de bestuurmacht niet uit handen
kan geven, draagt er toe bij, dat de roep
om vernieuwing in, het heden moeilijk in
daden kan worden omgezet, behalve dan
in de ethische sfeer.
Dr. Colijn was van oordeel dat de Neder-
landsche Unie is geboren uit een onbe
stemde vrees voor toekomstige gevaren en
hij noemde de Unie daarom een soort
schuilkelder voor hen, die bang zijn voor
de groep, die door den heer Mussert wordt
geleid.
Nogmaals verklaarde spreker vervolgens,
op welke gronden zijn geestverwanten zich
niet met den opzet der Nederlandsche Unie
kunnen vereenigen. De tweede Nederland
sche Unie richt zich op het verdwijnen
van het bestaande, en de vorming van een-
heldsinstuten, waarin het geheele Neder
landsche volksleven behoord te worden op
gesloten, hetgeen onvermijdelijk mee zou
brengen, dat de diepere levensovertuiging
geen invloed meer kan hebben op de staat
kundige en sociale wilsvorming. Natuurlijk
is l van allerlei, dat tijdens de bezetting
doo. de Duitsche autoriteiten met rust ge
laten moet worden. Doch van stilzitten is
geen sprake, aangezien op veel gebied een
ontzaglijke hoeveelheid practisch werk is
te doen. Wat de toekomst aangaat, zal onze
positie bij het sluiten van den vrede wor
den geregeld. Hoe die vrede tot stand zal
komen, hoe de vredesverdragen er zullen
uitzien, niemand die het zeggen kan. Toch
zijn wij niet. geheel zonder aanwijzingen
over de toekomst. Spr. herinnert aan de
redevoeringen van den rijkscommissaris
van 29 Mei en 27 Juli en brengt uit elk
dier redevoeringen enkele gedachten naar
voren. Spr. concludeert, dat door de bezet
tende macht niet gevorderd zal worden, dat
wij ons eigen Nederlandsche karakter zul
len verloochenen en dat wij bij onze poli
tieke wilsvorming zelf den weg zullen kun
nen bepalen, dien wij begccren te volgen.
Het zal noodig zijn, dat wij met beide
voeten op den grond blijven staan en een
open oog hebben voor de veranderingen,
die op het continent van Europa reeds in
getreden zijn of nog intreden zullen.
Spreker herinnerde o.a. in dit verband
aan de scheidsrechterlijke uitspraak te
Weenen, en besloot met te wijzen op de
noodzaak, de realiteit der nieuwe verhou
dingen niet uit het oog te verliezen, want
alleen dan zullen wij het met den Bilder-
dijk van 1811 nazeggen:
Holland, uit het stof gerezen,
Zal opnieuw ons Holland wezen.
Binnenland
EEN TIP
Biefstuk wrijft U in met zout: Uit hygië
nisch oogpunt neemt U daarvoor natuur
lijk verpakt zout, dus Jozo of Nezo.
363
(Ingez. Med.)
Zondag: Soep van versche champignons,
blinde vinken, aardappelen, andijvie, meloen
Maandag: Varkenslappen, savoye kool,
aardappelen, beschuit met bessensap.
Dinsdag: Runderrollade, zomerbieten,
aardappelen, omelet.
Woensdag: Filosoof, stoofpeertjes.
Donderdag: Gebakken spek, andijviesla,
aardappelen, vanillevla met bitterkoekjes.
Vrijdag: Gestoofde tomaten, roereieren,
aardappelpuree, beschuit met kaas.
Zaterdag: Dikke tomatensoep, flensjes.
GELDIGHEIDSDUUR VAN BON 6
VERLENGD TOT 8 WEKEN.
De secretarisgeneraal, waarnemend
hoofd van het departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart, maakt be
kend, dat de duur van de eerstkomende
distributiepcriode voor petroleum, in
verband met het beschikbaar houden
van een zoo groot mogclijken voorraad
gedurende de wintermaanden, wordt
gebracht op acht weken.
Gedurende het tijdvak van 9 September
a.s. tot en met 3 November a.s. zal de met
„periode 6" gemerkte petrolcumzegel recht
geven op het koopen van twee liter petro
leum.
EXTRA RANTSOEN VOOR
AARDAPPEL- EN BIETENROOIERS.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van land
bouw en visscherij maakt bekend, dat
aan mannelijke arbeiders belast met
het aardappelen- en bictcnrooicn tot
1 November a.s. extra broodrantsoenen
op basis van 100% mogen worden ver
strekt.
Deze tijdelijke extra verstrekking heeft
alleen betrekking op brood en niet op boter
of vet.
Arbeiders, die gedurende deze periode an
dere oogstwerkzaamheden verrichten en
vrouwelijke werkkrachten komen hiervoor
niet in aanmerking.
JE BESPREKINGEN TE CRAJOVA.
Naar de „Curentul" meldt, zullen de
werkzaamheden van de Roemeensch-Bul-
gaarsche conferentie tc Crajova naar alle
waarschijnlijkheid morgen beëindigd
wor "en.
DE INTOCHT DER HONGAREN IN
ROEMENIË.
De chef van den Hongaarschcn gene-
ralcn staf deelt mede, dat de Hongaarsche
troepen tot gisteravond volgens het vast
gestelde plan en ongestoord de gestelde
opmarschdoelen in de te bezetten gebie
den bereikt hebben.
DE ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
Van bevoegde zijde te Berlijn wordt, vol
gens het DNB, de meening uitgesproken,
dat de nachtelijke aanvallen der Engelschen
op het Duitsche rijk zwakker worden. Niet
alleen worden van Britsohe zijde minder
vliegtuigen gebruikt, maar er worden ook
minder bommen geworpen.
Duitsche afweer is buitengewoon doel
treffend. Luchtafweergeschut, nachtjagers,
zoeklichten en luchtversperringen zijn zoo
dicht opeengehoopt, dat er geen vrij gebied
overblijft om ongehinderd binnen te vliegen.
De Britten blijven hun bommen lukraak
uitwerpen, zooals vandaag, toen de weinige
bommen, die uitgeworpen werden, met één
uitzondering op plaatsen vielen, die geener-
lel militaire beteekenls hebben. Slechts in
één geval werd een militair doel getroffen
en wel een zoekllchtstelllng in de nabijheid
van Brandenburg, waar verscheidene doo-
den en gewonden vielen en een zoeklicht
vernield werd.
TENNIS
FELLE BRAND IN SIGARENMAGAZIJN
TE MAASSLUIS.
Bewoners sprongen uit het raam.
In den afgeloopen nacht is het sigaren
magazijn Speier aan de Markt te Maassluis,
dat bewoond werd door den heer H. van
der Berg, door een korten doch feilen
brand geheel uitgebrand. De brand werd
om kwart over een door een agent van
politie ontdekt en de terstond gealarmeerde
brandweer pakte het' vuur met vier stralen
aan. De bewoners, man, vrouw en kind,
hadden zich inmlööclè, door uit een ruim
drie meter hoog raam te springen, in vei
ligheid weten te stellen, en werden op het
politiebureau op de Markt ondergebracht.
Ook de bewoners van de belendende per-
ceelen moesten hun woningen verlaten,
daar de Markt het centrum van Maassluis,
dicht bewoond is. De brandweer slaagde er
in uitbreiding te voorkomen en het vuur
tot genoemd pand te localiseeren. Om half
drie was het gevaar geweken en kon de
brandweer inrukken. De oorzaak van den
brand is nog niet bekend, tervijl de schade,
die door verzekering wordt gedekt, vrij
aanzienlijk is.
Buitenland
VERKLARING VAN MYRON TAYLOR.
De persoonlijke vertegenwoordiger van
Roosevelt bij het Vaticaan, Myron Taylor,
die vandaag uit Lissabon te New York is
aangekomen, heeft verklaard, dat de Ver-
eenigde Staten binnenkort in internatio
nale vraagstukken beslissingen van vitale
beteekenis voor de toekomst der V. S. zou
den nemen. Taylor weigerde er zich nader
over uit te latenvan welken aard deze
vraagstukken waren. Voorts weigerde hij
een verklaring af te leggen over zijn missie
bij het Vaticaan. (D.N.B.)
bepaald op morgenmiddag.
Naar wfj vernemen zal morgenmiddag, aan
vangende te 2 uur a halfdrie een demonstratie
plaatsvinden in het nieuwe tennispark van den
Leidschen Hout. Wie er spelen zullen is op het
oogenblik nog niet, definitief bekend, maar
waarschijnlijk zal de medewerking van eenlge
spelers uit de hoofdklasse en de eerste klasse
van den Ned. Lawntennlsbond worden verkre
gen, zoodat Interessante partijen te wachten
zijn.
besommingen.
Aan de markt te Scheveningen waren heden
ochtend: KW 10. E. de Vries, met f.87; KW 21,
J. Guyt, met f.83; KW 116, D. Haasnoot, met
f.13; KW 77, H. van Duyne, met f.25; KW 94,
W.'Vooys, met f.79; KW 72, H. van der Plas,
met f94 en KW 92, J. Jonker, met f. 62.
geboren:
Johanes Hendrik zn. van A. Loeber en E. J.
Brugman Johan Willem zn. van W. v. d. Wees
en E. de Jong Gerhardus Leonardus Jo
hannes zn. van A. G. Brekelmans en P. J. van
Steijn Barbara Helena dr. van M. C. N.
Brederode on E. de Groot Peter Maurlts, zn.
van A. C. Nagtegaal en I. M. Grootaert Jo
hanna Suzanna dr. van L. van RijswUk en A. J.
H. v. d. Horst Maria Elisabeth Geertrulda,
dr. van A. G. Geerlings en C. J. Siemerlnk
Roelof Anton zn. van R. v. d. Bos en A. M.
Puntigam Johannes zn. van G. J. Schipaan-
boord en M. C. SJardUn Adolf Abraham zn.
van A. v. d. Laan en C. Henzen.
ondertrouwd:
F. Zwarts jm. 20 jr. en J. M. Kramer, jd. 23 Jr.
C. v. d. Linden jm. 22 Jr. en J. M. Brandt
jd. 19 Jr.
overleden:
P. M. Neelcman hsvr. van M. van Beers 48 Jr.
- H. Ahrcns m., 52 jr.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Op 6 September deed de luchtmacht aan
vallen op doelen In Zuid-Oost-Engeland
die voor de oorlogvoering van belang zijn!
De vliegtuigfabrieken te Rochester en Wey-
brldge, de oliereservoirs van Thameshaven
en het vliegveld te Kenley werden met suc
ces met bommen bestookt. Van de vijan
delijke Jagers, die den strijd aanbonden,
werd een groot aantal neergeschoten. Nach
telijke aanvallen waren gericht tegen ha
vens en bedrijven der bewapeningslndustrlc.
Te Liverpool, Manchester en Derby en
ln eenlge havenplaatsen aan de EngoLsche
Zuidkust werd groote schade aangericht.
Een ln convool varende Engelsche koop
vaarder van 6000 b.r.t. werd ten noordoos
ten van Aberdeen door bommen tot zinken
gebracht. Voor verscheidene Brltsche ha
vens zijn luchtmljncn neergeworpen. Des
nachts heeft de vijand wederom een aan
val gedaan op de Rijkshoofdstad. Het luk
raak werpen van bommen op nlet-mlll-
taire doelen in do stad heeft wederom eenl
ge personen het leven gekost en eenlgo
materleele schade veroorzaakt.
Het Duitsche luchtwapen ls er daarom
toe overgegaan thans ook Londen op krach
tige wijze aan te vallen. In den afgeloopen
nacht zijn dokken ln het Oostelijk deel van
Londen met bommen in brand gestoken en
door explosieve bommen zwaar beschadigd.
Aldaar en ln do oliereservoirs van Thames
haven waren de groote branden reeds van
verre te zien.
Gisteren heeft do vijand 67 vliegtui
gen verloren en wel 52 in luchtgevech
ten en 13 door vernieling op den be-
ganen grond. Een vijandelijk vliegtuig
Ls, terwijl het van Berlijn terugkeerde,
door het luchtafweergeschut neerge
haald. Een ander vliegtuig werd door
nachtjagers neergeschoten nabij het
Dortmund-Eems-kanaal.
Er worden 24 eigen vliegtuigen ver
mist.
In den tijd van 1 tot 31 Augustus is aan
vijandelijk en voor den vijand bruikbare
scheepsrulmtc tot zinken gebracht: door
torpedo's van onze duikbooten: 503.000 br.
reg. ton en door andere zecstrijdkrachten:
93.500 br. reg. ton; ln totaal: 596.500 br.
register ton. BIJ deze getallen zijn niet
inbegrepen het tonnage tot zinken ge
bracht door mijnen, die zoowel door
duikbooten als door andere oorlogs
vaartuigen voor de Engelsche kusten zijn
gelegd. Deze getallen zullen eerst later in
bijzonderheden bekend gemaakt kunnen
worden. Het totaal betreft slechts de ver
liezen, waarbij het zinken van de getrof
fen schepen kon worden gadegeslagen.
Daarmee Ls op zee, sedert het uitbreken
van den oorlog, alleen door het duikboot
wapen, 2,768 milllocn br. reg. ton en door
andere oorlogsvaartuigen 1,555 m.'llioen br,
reg ton tet zinken gebracht. De vijande
lijke soheepsverliezen, ten gevolge van dot
strijd der oorlogsmarine, bedragen na ren
jaar handelsoorlog, dus 4,323 millioen br.
reg ton
Het Italiaansche hoofdkwartier maakt
bekend
Tankinstallaties van het petroleumcen-
trum Haifa zijn opnieuw door onze vlieg
tuigen gebombardeerd. Uitgebreide branden
werden veroorzaakt. In Noord-Afrika bom
bardeerden onze vliegtuigformaties de
spoorlijn Alexandrie naar Marsa Matroeh.
Toen onze bommenwerpers door vijande
lijke jagers aangevallen werden, schoten zij
in het gevecht twee toestellen van het type
Gloster neer. Drie andere werden waar
schijnlijk neergeschoten.
Ir. de R werd een jai.delijke
tankboot door een onzer duikbooten tot
zinken gebracht. Onze luchtmacht ontmoet
te een convool, geëscorteerd oor drie krui
sers en bombardeerde dit. Twee koopvaar
ders en een kruiser verden getroffen en
zwr.pr beschadigd. Al onr; vliegtuigen zijn
nr-~ hun bases teruggekeerd.
Te koop gevraagd
voor geldbelegging.
D. N. DEN HAAN, Beëedigd
Makelaar en Taxateur.
Hofstr. 13A, Rijnsburg, Tel. 81
354
Gevraagd te Wassenaar met
15 September een
v. dag en nacht, eenvoudig
kunnende koken. Brieven Bur.
van dit Blad onder 110. 366.
De Burgemeester van VOOR
SCHOTEN is voornemens op
Zaterdag 21 September a.s.,
des voormiddags 11.30 uur, ten
Gemeentehuize in het open
baar aan te besteden:
Het rooien van 56 zware
iepenboomen en 3 zware
eikenboomen.
Bestek en voorwaarden tegen j
betaling van f. 0.50 verkrijg
baar bij den dienst van open
bare werken. 359
Voorschoten, 3 September 1940
De burgemeester voornoemd,
M. F. BERKHOUT. I
DE VEREENIGDE NEDERLANDSCHE
MAKELAARSBUREAUX tUmJaasrl
H00FDKAT1T00R-0EGSTGEEST- BOONSTRMT 71
TELEFOOM 25061 (b.g.g.) 24762-of 24664
„DE" VA KOPL El DING i/oor JONGE L UI
~7ET ULO of 3j. HBSWELKE THANS 1
MEESTE KANSEN BIEDT.'
GRONDIGE OPLEIDING voor
DE' PRACTIJKDI PLO MA'S
TYPEN BOEKHOUDEN
HANDELSCORRESPOND.
en MIDDENSTANDSDIPLOMA
VOAAO VRUOLUUENO PROSPECTUS
Uitsl.: LEIDEN, BREESTRAAT 89a.
Wij hebben: 428
Afschermkapjes
Sjako a f. 0.25
Verduisteringslampcn
a f. 0.69
Zaklantaarns
compleet a f. 0.75
Handdynamo's ..af. 4.60
Nachttafellampjes a 3.45
NIEUWE RIJN 31—32
Tclcf. 24244.
Enkele solide, goed gelegen
te Leiden
aügeboden. Brieven Bur. van
I dit Blad onder no. 348.
ZUINIG MET UW TEXTIELKAART SPAART
NIEUW KOOPEN UIT! Laat ons Uw kleeding
nu stoomen en persen - Verven - Onzlcht
baar stoppage - Ladders ophalen in kousen.
Aflevering als nieuw met enkele dagen.
Stoomerij Quicker than Quick
Leiden - Haarlemmerstraat 215 - Telef. 22702
Noordwijk - Hoofdstraat 99 - Tel. 319.
Katwijk - Badstraat 11a. 296a
DID: W.BAAD5a 5TATION5WEG W7
's.GBAVENUAGE
TEGENOVED.TECMINUS' LUNEN öeh9
TEL:U5930
l:llll]llllllljllil!lll]llllllllllltll!llllillll!llllllllllllll!ll!llltllllfltllllllllllllllllllllllllllllllllllll<illll[llllllllllllllllllllllllllllll|[lllllllllllllllllllllll!lllll|>
JUlUlliUJlilllUlllUUUllilllllJllIUIIUUUlUUlUIIIIUlUllllliUUIIUIUIIIIliiUUIIUIUUUUIUUlUUUlllUIIIJlÜlllJIUIUIIIUnilOllllllllllllllllllllllllllllll
De Burgemeester van VOOR
SCHOTEN is voornemens op
Zaterdag 14 September a.s.,
des voormiddags 11.30 uur, ten
Gemeentehuize ln het open
baar aan te besteden:
Het schoonmaken van
slootcn met bijkomendo
werken.
Bestek en voorwaarden tegen
betaling van f. 0.50 te verkrij
gen bij den dienst van open
bare werken. 358
Voorschoten, 3 September 1940.
De burgemeester voornoemd,
M. F. BERKHOUT.
De Burgemeester van VOOR
SCHOTEN ls voornemens op
Zaterdag 21 September a.s.,
des voormiddags 11.30 uur, ten
Gemeentehuize in het open
baar aan te besteden:
Het sloopen van het per
ceel Erasmusstraat 17, al
daar,. met alle bijbehoo-
rende werken.
Bestek en voorwaarden tegen
betaling van f. 0.50 verkrijg
baar bij den dienst van'open
bare werken.
Voorschoten, 3 September 19«.
De burgemeester voornoemd.
M. F. BERKHOUT.
2—i
