De luchtstrijd Duitschland—Engeland jaar oorlog MAANDAG 2 SEPTEMBER 1940 No. 24674 81ste Jaargang Op één dag 133 Engelsche vliegtuigen vernietigd Verspreide Berichten EERSTE BLAD Feiten van den dag Duitschland's overwinning kan niet veraf meer zijn LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakcnadvcrtentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus rh>. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.35 f, per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden -f portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Het opperbevel van de Dultsche weer macht maakte gistermiddag bekend: Een duikboot heeft den modernen Brlt- schen hulpkruiser „Dunvcgan Castle", groot 15,000 brt. ton tot zinken gebracht. Met dit succes heeft het Dultsche duikboot- wapen binnen drie dagen ruim 100.000 brt. ton ln den grond geboord. Op 31 Augustus en ln den nacht op 1 Sep tember hebben onze gevechts- en Jacht vliegtuigen verrassende aanvallen op de Britsche eilanden ondernomen. Vliegvelden In de graafschappen Kent en Essex, haven installaties en dokken aan de monding van de Theems en In Liverpool en luchtbewape- nlngsfabrleken ln Mldden-Engeland werden met bommen bestookt. Talrijke branden toonden de groote uitwerking der aanvallen. Hierbij ontwikkelden zich felle luchtge vechten, ln den loop waarvan 116 vijande lijke vliegtuigen werden neergeschoten. Het leggen van mijnen voor Brltsche havens werd voortgezet. In den nacht vlogen Brltsche toestellen boven het Ruhrgeblcd en naar Berlijn. Zij wierpen op verscheidene plaatsen bommen, die echter slechts heel geringe materleele schade aanrichten. Militaire doelen zijn nergens getroffen. Het vuur van ons lucht afweergeschut verhinderde de vijandelijke vliegtuigen bij den aanval op Berlijn bom men neer te werpen boven het stadsgebied. Eenige bommen vielen bulten de stad op het vrije veld. De totale verliezen van den vijand be droegen gisteren: 133 vliegtuigen, waar van 116 tijdens luchtgevechten, 3 des nachts door afweergeschut en 14 op den grond vernield werden. Het gelukte verder 74 versperringsballons te vernie len. 32 eigen vliegtuigen worden ver mist. NACHTELIJKE AANVALLEN OP BERLIJN. Het D.NJB. meldt uit Berlijn: „Op woonwijk, ziekenhuis en kerk", „Vernielingen aan winkels en arbeiderswo ningen", „Wederom nlet-milltalre doelen te Berlijn aangevallen", zoo lulden de op schriften ln de Berlijnsche avondbladen boven de berichten over den Engelschen luchtaanval op Berlijn van Vrijdagnacht. De Berliner Börsenzeltung wijst er op, dat de Engelsche vliegers volkomen stelselmatig te werk zijn gegaan. Volgens hun van ouds beproefde methode, onder bescherming van den nacht, binnen te sluipen en zich met zorgvuldige vermijding van de gevaarlijke objecten van militairen aard te storten op datgene, wat volgens volken- en menschen- recht van rechtstreeksche aanvalshandelin- gen verschoond moet blijven: woonhuizen, vrij staande boerderijen, gew'.jae plaatsen, ziekenhuizen en hospitalen. De Deutsche Allgemeine Zeitung wijst er op, dat een brisantbom terecht is gekomen op een nauwe binnenplaats, waaromheen twintig arbeidswoningen staan. De Lokal-Anzeiger spreekt van geweten- looze aanvallen op de Dultsche burgerbevol king, die zich lukraak en welbewust tegen woonwijken richten. Het blad herinnert aan een ln de Daily Mirror verschenen oproep, waarin gezegd wordt, dat de regeering van Zijne Britsche Majesteit het voornemen heeft, de burgerbevolking te bombardeeren. Daarmede, zoo schrijft het blad, ls openlijk toegegeven, dat het de bedoeling ls, niet- milltaire doelen tot aanvalsobjecten te ma ken. Ook de Nachtausgabe kenmerkt den op roep van de Dally Mirror als het offlcleele bewijs, dat de Engelsche luchtmacht en de Engelsche regeering bij de luchtaanvallen op Duitsch Rijksgebied uiterst brutale moordplannen Jegens de burgerbevolking doen blijken. Zou, zoo luidt de conclusie van het blad. de Engelsche regeerhig het met de strekking van dezen oproep niet eens zijn, dan zou de Brltsche censuur de publi- zijn, dan zou de Brltsche censuur de publi catie niet hebben toegestaan. Het blad wijst tenslotte op de uit Engel sche bron afkomstige berichten over de bombardementen op Engeland, waarin niet van het bombardeeren van woonhuizen ge sproken wordt en op een bericht in de Daily Express, waarin zelfs verlangd wordt, dat de nachtarbeid wordt voortgezet, met de uitdrukkelijke motiveering, dat het risico voor de burgerbevolking bij de Dultsche luchtaanvallen „uiterst gering" is. In den nacht van Zondag op Maandag is van kwart voor één tot 2 uur 32 te Berlijn opnieuw luchtalarm gemaakt. Eenige vijan delijke vliegtuigen probeerden een aanval op Berlijn te doen, maar werden door de luchtdoelartillerie genoodzaakt terug te keeren. In het gebied van Groot-Berlijn werden geen bommen geworpen. Het aantal slachtoffers van den aanval van Woensdag op Donderdag is tot 12 ge stegen. TALRIJKE .AANVALLEN OP ENGELAND. Aan de aanvallen van Zaterdag op de Britsche eilanden hebben, naar United Press meldt, volgens schatting 1500 Dult sche vliegtuigen deelgenomen. Gisteren werd de reeks aanvallen voort gezet. Reuter meldt daarover uit Londen," dat een sterke afdeellng Dultsche vliegers ln den middag opnieuw getracht heeft de verdediging in het district Londen te door breken. Brltsche Jagers stegen op om den vijand, die van de Zuid-Oostelijke kust na derde, tegemoet te vliegen. Eenige Dultsche machines slaagden er ln. tot ln de omgeving van Londen door te dringen. Volgens D.N.B. hebben de Dultsche bom menwerpers en Jagers gisteren voornamelijk militaire doelen ln het Zuiden en Zuid- Oosten van het Engelsche eiland aange vallen. Stefanl meldt uit Londen, dat de Brit sche admiraliteit ln een communiqué me dedeelt, dat de huipkruiser „Dunvegan Castle" getorpedeerd Ls en verloren ls ge gaan. 250 opvarenden zijn gered. BRITSCHE CENSUUR. Van de gisteren te New-York aangekomen vllegboot „Yankee Clipper" heeft de Brlt sche censuur op de Bermuda-eilanden van ln totaal 5030 pond post d^ record hoeveel heid van 3330 pond ln beslag genomen. REORGANISATIE VAN BRITSCHE LUCHTBESCHERMING VERLANGD. Naar „StockholmsTldnlngen" meldt, ver langt het blad van den Britschen minister van luchtvaart, Lord Beaverbrook, de „Eve ning Standard" onverwijlde reorganisatie van het Britsche systeem van luchtbescher ming en luchtalarm. „Hitier", zoo verklaart het blad, „heeft de laatste dagen een over winning behaald Laat ons dat Inzien". De dagelljksche luchtaanvallen op Engeland hebben, naar de ..Evening Standard" verder schrijft „de Engelsche productie gestoord en de nachtelijke bezoeken van Dultsche vliegers hebben mlllioenen menschen van hun nachtrust beroofd. Hitier ls begonnen „een zaad uit te strooien, dat in ernst de ontbinding kan brengen". Volkomen reor ganisatie van de burgerlijke verdediging ls noodlg eer het koude jaargetijde begint. Onder den indruk van de Dultsche lucht aanvallen heeft ook de aartsbisschop van Canterbury een radiorede gehouden, waar in hij verklaarde: Over ons allen hangt de dreiging van de invasie. Wellicht ls zij in de lucht reeds begonnen. De aartsbisschop spoorde zijn landslieden daarbij aan tot eenheid, moed en vastberadenheid en ver klaarde, dat Engeland niet slechts voor zijn eigen veiligheid strijdt, doch voor de „chris telijke beschaving". (D.N.B.) Dit Nummer bevat TWEE Bladen Binnenland Vier Engelsche vliegtuigen boven ons land neergehaald. (Gemengd, 2e Blad). Nieuw studio-gebouw van de Avto in ge bruik genomen. (2e Blad). De Zuidhoilandsche athletiekkampioen- schappen. (Sport, 2e Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS Kalme handel Prijshoudende lokale markt Iets hooger koersen Ameri kanen vast Beleggingen weinig ver anderd. DE BEBOUWING VAN FRANKRIJKS BODEM. De Fransche radio deelde mede, dat de regeering een wet heeft uitgevaardigd over de bebouwing van al het nog niet in cul tuur gebrachte land ln Frankrijk. De wet bepaalt ln de eerste plaats, dat moet wor den vastgesteld hoeveel land er voor Frank rijk nog onbebouwd is. Van de eigenaars wordt verlangd, dat zij dezen grond in cul tuur zullen brengen. Wordt deze verplich ting niet nagekomen dan zal de grond aan andere personen, die de noodige bekwaam heid bezitten, ter 1> bouwing worden over gegeven. De Fransche regeering zal deze personen dan materieel ondersteunen en de onderneming zooveel mogelijk bevorderen. (D.NB.) DUITSCH—RUSSISCHE JURIDISCHE OVEREENKOMST. Zaterdag is te Berlijn een overeenkomst geteekend voor de regeling van den rechts toestand aan de grens, die was vastgesteld in het Duitsch-Russlsche grens- en vriend schapsverdrag van 28 September 1939 (D.NB.) HEVIGE KOUDE OP DEN BALKAN. Hevige koude, gepaard gaande met zware stormen, valt waar te nemen ln Dalmatië, Bosnië en Zuidelijk Servië. Voor het eerst sinds menschenheugenls valt om dezen tijd in het zuiden van Servië tot dicht bij de Grieksche grens reeds sneeuw, waardoor de tabaksoogst gevaar loopt. Uit Spilt wordt gemeld, dat op de Adrlatische Zee verschei dene visschersbooten ronddrijven. Bij Dubrovnlk ls een boschbrand uitgebroken, VOORTS „LAATSTE BERICHTEN** die aangewakkerd door den storm, een ge- weldigen omvang heeft aangenomen, zoo dat verscheidene dorpen reeds ontruimd moesten worden (D.N.B.) Buitenland Overzicht van één jaar oorlogvoering. (1© Blad). De luchtaanvallen op Londen en Berlijn. (Ie Blad). Na de arbitrage van Weenen. (Ie Blad). Rede van dr. Funk te Weenen. (Ie Blad), DE LEGERS VAN DE VOORMALIGE OOSTZEELANDEN. De correspondent van het Zweedsche blad Stockholm Aftonbladet te Helsinki seint: Het lot van de legers van de Oostzee- staten is thans beslist. Zij zullen opgeno men worden ln het Roode Leger en dienst doen in de Baltlsche militaire districten, waar de chefs van den generalen staf uit sluitend Russen zijn. (Reuter). BESCHOUWINGEN VAN GENERAAL GLAISE-HORSTENAU. In zijn militaire weekoverzicht werpt de militaire medewerker van het D.N.B., gene raal dr. Glaise-Horstenau een terugblik op „een jaar oorlog", Hij schrijft o.a.: Terwijl Dultsche eskaders vliegtuigen dood en verderf zaaien over Groot Brlttannië en terwijl torpedojagers, duik- en torpedo- motorbooten den ring om het eilandenrijk steeds nauwer sluiten, ls het een jaar gele den, dat de oorlog uitbrak en worden wij herinnerd aan gebeurtenissen, waarvan de afloop verleden jaar nauwelijks door iemand kon worden vermoed: de omwerping van Polen ln drie weken, dan een half jaar van schijnbare rust en onvermoede bewapening de verovering van Noorwegen, Nederland, België en geheel Frankrijk ln nauwelijks tien weken. Niets in de geschiedenis kan met deze prestatie van Duitschland verge leken worden. Wie ze wil verstaan moet tot Versailles teruggaan. Nadat alle pogingen om met de mogend heden tot een accoord over de bewapening to geraken mislukt waren, ging Duitsch land werken aan zijn herbewapening. De staatsman-veldheer Hitier heeft in tegen stelling tot de anderen Ingezien, dat even als in de politiek, stellingoorlog en afwach ten slechts ontaardingen van den vorigen oorlog zijn en dat de fundamenteele ele menten van de oorlogvoering vervat blijven in den verrassenden aanval, gedragen dooi de fantasie van werkelijke leiding. Door ge bruik te maken van den motoi, van den pantserwagen en vooral van een ongekend machtig luchtwapen heeft hij bewegings- en aanvalsmiddelen geschapen die. door toegewijde mannen bediend, wonderen konden volbrengen. Vliegtuig, pantser en motor bedwongen mlllioenen mannen tel lenden legers en volbrachten oorlogshande lingen gelijk den slag in Vlaanderen. Berg- iagers streden bij Narvik, valschermjagers en landingstroepen uit de lucht kwamen strijdvaardig neer tusschen de kanalen en dHken van Nederland. Be oorlog ter zee stond bij dien te land ®n ln de lucht niet achter. Het wonder van Je landing in Noorwegen door een betrek kelijk kleine zeemacht is daarvan het top punt. De roemrijke armada der Dultsche Marine houdt thans te zamen met het landleger de wachrt aan een kust, die reikt van het Poolgebied tot de golf van Biscaye. Van de vijanden staat Engeland nog over eind, alle andere zijn op het slagveld geble ven. De laatste week heeft de benarde posi tie van Albion van het water af en uit de lucht weer aanzienlijk verscherpt. Het zal geen gemakkelijke strijd zijn, die nog uit gevochten moet worden. Dat Duitschland hem tot het harde einde zal uitvechten, daarover kan reeds bij den terugblik op het Juist geëindigde oorlogsjaar geen twij fel bestaan. DE OORLOG IN CIJFERS. Het D.N.B. meldt uit Berlijn: Een terugblik op de gebeurtenissen in het eerste oorlogsjaar zoo wordt ln politieke kringen te Berlijn vastgesteld bewijst in feiten en cijfers ondubbelzinnig de superio riteit van de Dultsche weermacht over haar tegenstanders. In slechts twaalf oorlogs maanden werden de Poolsche, Noorsche, Nederlandsche, Belgische en Fransche weer macht vernietigd of gedwongen de wapens te strekken en werden vijf landen bezet. De totale Duitsche verliezen bedroe gen in dit jaar ongeveer 39.000 dooden, 143.000 gewonden en 24.000 vermisten. Dat deze verliezen in verhouding ge ring zijn, moge hieruit blijken, dat do verliezen in de eerste vier maanden van den oorlog in 1914 alleen reeds bij de doorbraak door Belgic naar Noord- Frankrijk 580.000 man bedroegen, waaronder 200.000 dooden of vermisten cn bij den grooten slag in Frankrijk in 1918, die 20 dagen duurde, 974.000 man, waaronder 225.000 dooden of vermis ten. De Duitsche marine oogstte haar groo ten roem in de Noorsche onderneming, een operatie, die kan dienen als uniek voor beeld voor de succesrijke strategie van een numeriek in de minderheid zijnde zee macht. De handelsoorlog der marine is se dert het begin van den oorlog stelselmatig gevoerd, doch heeft zijn hoogtepunt nog geenszins bereikt, daar het in dienst stel len van nog meer duikbooten verwacht kan worden. De marine en de luchtmacht te zamen hebben van het uitbreken van den oorlog tot 31 Juli 1940 4.986.860 br. r. t. tot zinken gebracht, waarbij geen rekening gehouden is met de successen met mijnen behaald en de tonnage van beschadigde vijandelijke oorlogs- en koopvaardijschepen buiten be schouwing gelaten is. De Duitsche luchtmacht heeft zich dank zij den vooruitzlenden blik van den Führer tot een zelfstandig deel van de weermacht ontwikkeld en zij is niet alleen van beslis- senden invloed geweest op de achter ons liggende oorlogsgebeurtenissen, doch zij ls thans ook bezig, den laatsten tegenstan der, het Brltsche eiland, de definitieve ne derlaag te bereiden. Het gchecle verloop van het eerste oorlogsjaar bewijst, dat de uiteindelijke overwinning van Duitschland niet ver af meer kan zijn. In het eerste oorlogsjaar hebben Duitsche bommenwerpers op ongeveer 220 dagen ruim 3500 vluchten gemaakt. Hierbij werden bijna vijf millioen bom men uitgeworpen, met een totaal ge wicht van meer dan 75.000 ton. Meer dan 500 oorlogs- en koopvaardijsche pen met een totale tonnage van ruim twee millioen ton werden door Duit sche bommenwerpers tot zinken ge bracht. Beschadigd werden bijna 700 oorlogs- cn koopvaardijschepen met een totale tonnage van 3.5 millioen ton. In den loop van het eerste oorlogs jaar werden vernield: 1050 Duitsche vliegtuigen in lucht gevechten of door afweergeschut, 3100 vijandelijke vliegtuigen in luchtgevech ten en 3850 vijandelijke vliegtuigen door afweergeschut of op den beganen grond, zoodat het totale aantal der vliegtuigen, die de tegenstanders van Duitschland üi dezen oorlog verloren hebben, de 7000 nadert. Boven Engeland werden door Duitsche vliegers 155 versperringsballons neerge haald. Het Duitsche luchtdoelgeschut ver nietigde ruim 400 vijandelijke pantserwa gens, bracht 10 vijandelijke oorlogs- en koopvaardijschepen tot zinken en bracht meer dan 30 schepen ernstige schade toe. Twee Duitsche eskaders hebben reeds meer dan 300 vliegtuigen neergehaald; zeven Duitsche vliegers elk reeds meer dan 20 toestellen. Tien Duitsche verkenningsvlie gers hebben aan het einde van dit eerste oorlogsjaar leder reeds meer dan een mil lioen kilometers boven vijandelijk eebied gevlogen. PERSSTEMMEN. Ter gelegenheid van den eersten verjaar dag van het uitbreken van den oorlog wij den de Berlijnsche bladen uitvoerige arti kelen aan de gebeurtenissen in dit ge denkwaardige jaar. Het ls naar de „Deutsche Allgemeine Zei tung" schrijft, Engeland, dat de kansen, dezen oorlog ln den tusschentijd te liquidee ren, verijdeld heeft, en het ls Engeland, dat thans nog de hinderpaal voor den algemee- nen vrede vormt. „Zoo mislukten de plannen van den vij and", luidt het opschrift boven een be schouwing in de „Nachtausgabe" over de volkomen verkeerd uitgekomen plannen van Duitschland's tegenstanders, waarin concludeerend wordt vastgesteld, dat de aanval op Engeland de Duitsche lucht macht niet kan plaatsen voor moeilijkheden, die zij in dezen oorlog niet reeds eenmaal heeft overwonnen. De .Angrlff" stelt vast, dat het noodlot van het eens zoo trotsche groote Britsche imperium zich in een be angstigend tempo voltrekt. De „Relazioni Internazionali" schrijft, dat enorme schade door Engeland en Frankrijk is toegebracht aan Europa en aan de be schaving door een oorlog uit te lokken. Maar de schade moet betaald worden. En geland is daarmede reeds begonnen met het verlies van zijn strategische en commer- cieele stellingen ln het Verre Oosten, met het afstaan van zijn bases aan de overzijde van den Atlantlschen Oceaan en met de overrompeling van Somaliland door de Italianen. Maar de straf moet nog veel strenger zijn. Engeland moet al zijn bezit tingen in Afrika verliezen en juist de Ita- liaansche legers uit Libye en Abessinië zul len zich daarmee belasten. De „Lavoro Fascistswijst op de reeds door Duitschland en Italië behaalde gewel dige successen, die. naar het blad betoogt, van dien aard zijn, dat zij de nog door sommige kringen gekoesterde illusies wel zullen vernietigen. Op politiek gebied is thans geheel Europa in meerdere of min dere mate spontaan anti-Engelsch. terwijl ln het Britsche imperium van Indië tot in Zuid-Afrlka en in de Arabische wereld dui delijk de teekenen van verval aan den dag treden. Op economisch gebied is de Brit sche buitenlandsche handel met Europa onderbroken, terwijl hij met het overige deel der wereld meer en meer ineenschrom pelt. Ten minste een derde van de Brit sche koopvaardijvloot ligt op den bodem der zee en liet pond sterling zal eerst daags nog slechts waarde voor verzame laars bezitten. (D.N.B.) EERSTE BLAD. BRITSCHE VLIEGERS BOVEN ZWITSERSCH GEBIED. In den nacht van Zondag op Maandag hebben Britsche vliegtuigen opnieuw boven Zwitsersch gebied gevlogen. Te Geneve werd driemaal luchtalarm gemaakt, de eerste maal kort voor middernacht, de tweede maal om 1 uur 24 en de derde maal om 2 uur 03. Ook in Lausanne is luchtalarm gemaakt. Bij Au (St. Gallen» werden eenige bom men In het open veld geworpen. Niemand werd gewond. NIET-AANV ALS PACT ENGELAND—SIAAL Radio Londen deelt op grond van berich ten uit Bangkok mede. dat tusschen Enge land en Thailand (Siam) een niet-aanvals- pact is gesloten. (D.N.B.) DIENSTTIJDVERLENGING IN JOEGOSLAVIË. Op voorstel van den minister van Oorlog heeft de regeering den militairen diensttijd van 18 tot 24 maanden verlengd. (DH3.) ZUID-AFRIKA EN DE OORLOG. Zaterdag heeft generaal Hertzog, naar uit Kaapstad wordt gemeld, opnieuw een voor stel ingediend in de Kamer betreffende on middellijk sluiten van vrede met Duitsch land en Italië. Bij de stemming spraken zich 65 afgevaardigden vóór het voorstel en nog slechts 83 daar tegen uit. (D.N.B.) UIT DE VER. STATEN. President Roosevelt heeft een decreet on derteekend, waardoor 60,000 man staats politie voor een diensttijd van een jaar worden opgeroepen (D.N.B.) ACCOORD NANKING—TOKIO. Onderteekening van een verdrag spoedig venvacht. Te Nanking, aldus het D.N.B. uit Sjang hai, is officieel mededeellng gedaan van de beëindiging van de onderhandelingen tus schen Wang Tsjing-wei en generaal Abe. welke twee maanden geduurd hebben. De onderhandelingen liepen over het ont werp van een verdrag tusschen de regeering Wang Tsjing-wei en de Japansche regee ring, dat in hoofdzaak voorziet in betrek kingen van goede nabuurschap en oecono- mische samenwerking. Het ontwerp-verdrag wordt vandaag ter goedkeuring aan de Japansche regeering voorgelegd en tegelij kertijd ter bestudeering aan de regeering- Wang Tsjing-wei gezonden. Japansc-ne Kringen re Nanking verwach ten begin September de onderteekening van het verdrag. Daarmede zou Japan als eerste land de regeering-Wang Tsjing-wei erken nen. GEHEIME GENOOTSCHAPPEN IN TUNIS VERBODEN. Volgens een bericht uit Vichy heeft de Bey van Tunis een decreet uitgevaardigd, waarbij in Tunis geheime genootschaopen worden verboden. Vervolgens zijn de vrij metselaarsloges ln het. gebied van Tunis ontoonden ver^iaara. Haar vermogen zal in beslag worden genomen en ter beschikking worden gesteld van de openbare armenzorg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1