STADSNIEUWS LAATSTE BERICHTEN Collegegeld op ƒ325 per jaar bepaald LEIDSCH DAGBLAD - Eersie Blad Vrijdag 30 Augustus 1940 De Belgische taalwetten Verspreide Berichten I WELKE BON 15 GELDIG! Verkeersveiligheid laai nog steeds veel te wenschen over De verduistering Een optoep aan de Nederlandsche jeugd Reductie voor 2 of meer kinderen in hetzelfde studiejaar De strijd in Zuid-Afrika. De bevoegde Belgische departementen hebben een verordening uitgevaardigd, welke van groot belang is voor de taalkun dige en volksche vraagstukken van België. Het betreft de benoeming van een commis sie, welke tot taak krijgt de taalwetten in gang te doen vinden ook op het gebied van het bestuur, van de rechtelijke macht en van het onderwijs. Deze commissie heeft verstrekkende volmachten en haar uitspra ken moeten richting geven aan de Belgische ministeries. Tot voorzitter van de commissie werd professor de Vleeschauwer van de universi teit van Gent benoemd, tot vertegenwoor diger van de Vlaamsche volksmeerderheid de Vlaamsche nationalist Florimond Gram mens en tot vertegenwoordiger van het Waalsche volksdeel de ambtenaar van het provinciale bestuur Gix Gaillard. De com missie moet de taalwetgeving, welke door de vroegere Belgische regeeringen nooit goed is nageleefd en deels door de regeerende kliek is gesaboteerd, definitief en volkomen laten1 uitvoeren. DE HEER J. REGEERINGSCRISIS IN FRANKRIJK ZEER DREIGEND. Het D.N.B. meldt uit Genève: De reeds sedert eenige weken latente regeeringscrisis in Frankrijk is. naar uit Vichy gemeld wordt, in de laatste 48 uur tijdens de afwezigheid van den vice-premier Laval, buitengewoon verscherpt. Naar het schijnt gaat het hier om strijd om de macht binnen de regeering. In het bijzonder schijnen militaire kringen crltiek uit te oefenen op de door vice-president Laval gevoerde politiek. HET LEGER DES HEILS IN JAPAN. Nadat de betrekkingen met het hoofd kwartier te Londen zijn verbroken is het Leger des Heils in Japan herboren onder den naam „Kyuseidan" of- heilsbond, welke organisatie uitgaat van een beginsel, dat vereenlgbaar is met den Japanschen geest. Dc leiders der organisatie hebben, op aan wijzing van de betrokken autoriteiten van het ministerie van onderwijs, na een aantal besprekingen besloten: 1. Alle betrekkingen met het hoofdkwar tier te Londen te verbreken, terwijl in het vervolg noch financleele noch andere steun van Londen zal worden aanvaard, ter wijl leiders niet door Londen zullen worden benoemd; 2. Geen Westerlingen zullen in den heils bond met functies worden belast. (Domei) giiiraiiaiiiiiJiiinnTiiiiiiuiiiuiiiiiiiijFiiauijijfiuiiiDiïmDmifiiuuimuiinJunniiTTniïïii H. BLOKPOEL MET PENSIOEN. A.s. Zondag zal de heer J. H. Blokpoel commies 1ste klasse bij den stationsdienst aan het station al hier, die onlangs zijn k.? vX 40-Jarig Jubileum bij T de Ned. Spoorwegen 5 met penstoen veria- ten. De heer Blok- ijjft1 poel, die 21 Mei J ff 1900, als leerling- klerk bij de H.IJ.S.M. te IJ muiden in dienst trad, werd op 15 Februari 1913 als commies 2de klasse naar het station al hier overgeplaatst waar hij op 1 Januari 1915 bevorderd werd De heer Blokpoel. tot commies le klasse De heer Blokpoel was aanvankelijk in het plaatskaartenbureau werkzaam en in de latere jaren ln het stationsburcau als dienstdoend stationschef, belast met de regeling der diensten on het personeel. Bon nr. 14 (t.m. 6 September): 2'/i ons rijst, rijstemeel of rijste bloem. Bon nr. 27 (tan. 6 September): 2'/j ons havermout, havervlok ken, gort of grutten. Bon nr. 40 (tan. 6 September): 2'/i ons tarwebloem of tarwemeel of roggebloem of roggemeel of zelfrijzend bakmeel of boekweit- meel. Bon nr. 53 (t.m. 30 Augustus): 2l/i ons koffie of lIs ons thee. Bon nr. 66 (t.m. 30 Augustus): 1 kilogram suiker. Bon nr. 74 (t.m. 30 Augustus): I lVi kilogram suiker. Bon nr. 105 (t.m. 11 September): 1 ons maïzena of griesmeel of J puddingpoeder. Puddingpoeders, s die niet vervaardigd zijn van of niet hoofdzakelijk bestaan uit producten bereid uit granen, rijst of tapioca, vallen niet onder de distributiercgeling. g Bon nr. 110 i (t.m. 11 September): 1 ons macaroni of vermicelli of g spaghetti. Broodbonnen nr. 3 (t.m. 5 September) 2500 gram rogge of 2000 gTam j ander brood. 1 Petroleumbon nr. 5 (t.m. 8 September): j 2 liter petroleum. 1 Boterbon nr. 05 t/m. 12 1 B (t/m. 18 October) elke bon 250 gram boter. Vetbon nr. 05 t/m. 07 (t/m 18 October) elke bon 250 gram margarine ol boter. Vetbon nr. 08 (t/m. 18 October) 250 gram gesmolten spijsvet of 250 gram boter Vetbon nr t/rr (t/m 18 Oc'oher) elke bon 250 gTam boter tegen ge- reduoeerden prijs. oiinioninviiiiiiiuuiDiiuiuDiuiiniiuiiiiioiiiiiuiiiiiniio^uiiiuuiiuiiuiuiiiuiiiiioi^ RICHTLAMPEN WORDEN VERWIJDERD. Late weggebruikers zullen tot hun schade hebben bemerkt, dat de laatste nachten de richtlampen, welke in onze stad ten be hoeve van het doorgaand verkeer ter weers zijden van den rijweg waren aangebracht, niet meer brandden. De reden daarvan is. dat voor deze verlichting geen petroleum meer beschikbaar was, zoodat Leiden's stra ten voortaan volkomen in het duister ge huld zullen zijn. Weliswaar zullen in de toekomst op verkeersgevaarlijke punten, waar de bijzondere oplettendheid van auto bestuurders wordt vereischt, zooals weg- kruisingen, spoor- en tramoverwegen, brug gen e.d., electrlsche richtlampen worden geplaatst, doch vermoedelijk zal daarmee nog geruimen tijd gemoeid gaan, zoodat nachtelijke weggebruikers in de eerste we ken slechts op het maanlicht en hun eigen oriënteeringsvermogen zijn aangewezen. De langs de hoofdstraten geplaatste petro leumlampen zijn grootendeels verwijderd; wij dringen erop aan ook de resteerende zoo spoedig mogelijk op te ruimen, daar ze in verduisterden staat meer gevaar dan be veiliging opleveren. In dit verband kan het van nut zijn nog maals te wijzen op het gevaar, dat ver bonden is aan het plaatsen van fietsen op trottoirs, voor automatleks, enz. CONCERT IN „ENDEGEEST". Gisteravond gaf het Accordeon-gezel schap „Hohner" een uitvoering voor de pa tiënten van „Endegeest" en Voorgeest". Een mooi programma werd op uitstekende wijze ten gehoore gebracht; een krachtig applaus vertolkte na ieder nummer den dank der patiënten. OPENLUCHTCONCERT. Een muziekkorps van de Deutsche Ord- nungspolizel onder leiding van Kapellmeis ter Hahn heeft gisteravond op het parkeer terrein nabij de Beestenmarkt een zeer ge slaagd concert gegeven. De nummers wer den voortreffelijk uitgevoerd. De haag toe hoorders groeide in den loop van het con cert voortdurend, waarmede de waardee ring, blijkende uit het applaus, gelijken tred hield. EENIGE VEEL VOORKOMENDE VERKEERSFOUTEN. Dc commissaris van politie verzocht ons do aandacht er op te willen vestigen, dat dc verkeersregels in het algemeen slecht worden nagekomen. Vooral wiel rijders toonen zich slechte weggebrui kers. Fouten van wielrijders. De meest voorkomende verkeersfouten zijn: 1. het niet tijdig en duidelijk geven van een teeken bij richtingverandering; 2. het niet uiterst rechts houden door wielrijders en ander langzaam rij verkeer; 3. het nemen vaji een kleine bocht naar links; 4. het tot stilstand brengen van een voer tuig niet geheel terzijde van de rijbaan; 5. het met drieën naast elkaar fietsen; 6. het medevoeren van een tweede persoon op een rijwiel in strijd met de voor schriften; 7. het aan de verkeerd© zijde voorbijrij den van trams. 8. het voorbijrijden van een tram, die stilstaat aan een halte zonder vluchtheuvel aan de zijde, waar in- of uitgestapt wordt; 9. het fietsen op verhoogde trottoirs; 10. het fietsen met een rijwiel op een weg, waarlangs een verplicht rijwielpad ligt, 11. het zich vasthouden aan rijdende trams of auto's enz^door wielrijders; 12. het rijden met een drlewlellg trans portrijwiel of handwagen, dat zoodanig be laden is, dat het vrije uitzicht voor den bestuurder wordt belemmerd. Voorschriften voor voetgangers. Voor voetgangers geldt nog steeds dc rij baan is voor het rij verkeer. Komt dus sleohts op de rijbaan om die over te steken en doet het dan loodrecht. Het is gevaarlijk in de lengte-richting over de rijbaan te loo- pen of daarop stil te staan, vooral bij duisternis. De politie is genoodzaakt scherper toe zicht te houden en strenger op te tre den. Iedere weggebruiker helpe mee in het eigen en algemeen belang. Mfjn vriend Albert stuurt me om bij U voor hem om de hand van Uw dochter te vragen. Binnenland Het hoofd van het bureau voor sociale aangelegenheden bij het rijkscommissariaat maakt bekend: De eerste groepen Nederlandsche helpers ln den landarbeid zijn ingevolge den oproep aan de Nederlandsche Jeugd en aan dc ouders van 31 Juli naar Dultschland ver trokken. Deze Jeugd heeft acht geslagen op den oproep van den nieuwen tijd en zoekt den arbeid en tevens de stamverwante Jeugd ln het Dultsche rijk. De Dultsche en Ne derlandsche Jeugd werken nu schouder aan schouder en hand ln hand. De Jeugd van belde landen bouwt de bruggen tusschen de belde Gcrmaansche volken nu zij zich aan den arbeid en het algemeen welzijn wijdt. Vergeten zijn de standsverschillen, begraven zijn dc pijn lijke gebeurtenissen uit het Jongste verle den. Deze Jeugd heeft de groote gedachte van de toekomst voor zich. In het Dultsche rijk zijn nog vele plaatsen in den arbeid voor Jongens en meisjes van 16 tot 18 Jaar open. De Jeugd kan zich daar bezighouden met lichten landarbeid. De Jarenlange er varing in Dultschland betreffende dc hulp op het land geeft de zekerheid, dat ln elk opzicht voor de helpers en helpsters ln den landarbeid wordt gezorgd. Als tegenprestatie voor hun arbeid ont vangen de helpers en helpsters, die ver spreid zijn ondergebracht, behalve vrije kost en Inwoning, een zakgeld van 10 tot 15 Mark ln de maand, alsmede vrije heen- en terugreis, voorzoover de Jeugdigen tenmin ste 3 maanden op de plaats van hun arbeid blijven. Wat verder op het loon bespaard wordt, kan op dezelfde wijze als bij de an dere ln Dultschland werkende Nederland sche arbeiders tot het volle bedrag naar huis worden gezonden. Dc wegen om de Nederlandsche Jeugd aan het werk te zetten, zijn dus geëffend. De arbeidsbeurzen aanvaarden aanmeldin gen. De Jeugd marcheert mft de Jeugd. Jeugd, meldt u aan bij dit arbeidsfront. Ouders, geeft uw kinderen de gelegenheid aan deze hulp op het land deel te nemen. LANDBOUWER ONDER PAARD EN WAGEN GEKOMEN EN GEDOOD. Terwijl de landbouwer J. H. L. te Veene- brugge, gemeente Amlbt Harden berg, giste ren met paard en wagen op het land bezig was, viel hij, doordat het paard plotseling aarrürOk, van den wagen en verwondde zich zoodanig aan zijn ruggegraat. dat hij ln het ziekenhuis moest worden opgenomen. HU is daar aan de gevolgen ran het onge luk overleden. UIT HET RAAM GEVALLEN. In den afgeloopen nacht is de 25-Jarlge Dol uit Stadskanaal, die te Rotterdam in een logement vertoefde, uit het raam ge vallen. De man is aan zijn verwondingen overleden. MINDERJARIGEN AANGEHOUDEN. De politie alhier heeft een zestal jongens van 11 en 12 jaar aangehouden, die zonder dat de bestuurder zulks had bemerkt, te Amsterdam achterop een vrachtauto waren geklauterd en tot Leiden clandestien had den meegereden. Voorts is een 13-jarige jongen uit Delft aangehouden, die .van huis was wegge- loopen. Allen zijn aan het ouderlijk gezag teruggeven. LEIDSCHE VEREENIGING VAN SIGARENWINKELIERS. Aaneensluiting bepleit. Bovengenoemde vereenlglng heeft een ledenvergadering gehouden, welke goed be zocht was. De voorzitter wees in zUn ope ningswoord op het belang van samenwer king. Na voorlezing van de ingekomen stukken gaf de voorzitter het woord aan den heer van Berkel, lid van het Hoofdbe stuur. Na een heldere uiteenzetting over het nut van organisatie en den plicht van iedereen om mede te werken tot ordening in het bedrUf, gaven staande de vergade ring ruim 25 nieuwe leden zich op. Na een geanimeerde gedachten wisseling werd be sloten een motie aan het Bondsbestuur te richten van de navolgende strekking: De .rep .to,. 'o)-nnv"in- keliers, in vergadering bUeen, verzoekt het Bondsbestuur voor te stellen hij de be voegde Instanties met klem te eischen de beschikbare rookartikelen uitsluitend te distribueeren via de bonafide sigarenwin keliers". De voorzitter i ,n2 een dringend beroet) tot de bona fide s irenwinkeliers om zich aan te sluiten en het bedrijf in betere banen te leider: en sloot daarna d" ver gadering m?t dank voor de goed° opkomst. Tenslotte deelde hij mede. dat het secre tariaat bhan* gevestigd Is Hoogewoerd 11. BOERDERIJ AFGEBRAND BIJ STEENWIJK. Te Kollenkote bU Slecnwljk is dc boeren woning van den landbouwer H. Kors door onbekende oorzaak tot den grond toe afge brand. Van den inboedel kon een gedeelte worden gered. Enkeüe varkens en een geit kwamen ln de vlammen om. Voorts ging d© geheeüe hooioogst, die in het achterhuis was geborgen, verloren. Het huis was ver zekerd, de inboedel niet. WEGENS PRIJSOPDRIJVING VERBALISEERD. Op de vanmorgen te Woerden gehouden kaasmarkt Is proces-verbaal opgemaakt tegen vier kooplieden. ZU hadden kaas ver kocht tegén aanzlenlUk hoogcre prijzen, dan volgens de 'ónlamgs vastgestelde rege ling geoorloofd is. NA 10 UUR MET VRACHTAUTO GEREDEN. Katwijkcr verbaliseerd. De Haagsohe polltic is glstera/vond voor do eerste maal opgetreden in verband met het verbod om tussohen 10 en 4 uur met auto's te rijden Op den Leidschen Straat weg werd namelUk een vrachtauto uit Kat- wUk a. Zee aangehouden, die op dat tUd- stip zich niet meer op den weg modht be vinden. Tegen den bestuurder werd proces-ver baal opgemaakt, terwijl het voertuig ln be slag werd genomen cn werd overgebracht naar het hoofdbureau van politie te Den Haag. GEMEENTERAAD VOORSCHOTEN. De gemeenteraad van Voorschoten Js te gen hedenavond 7 uur ln spoedelscnende vergadering bUeengeroepen. Buitenland Volgens persberichten uit Kaapstad heeft de voormalige Zpld-Afrikaansche minister president generaal Hertzog vooigesteld, ter stond vredesonderhandelingen met Dultsch land en Italië aan te knoopen, omdat En geland den oorlog slechts „uit een gevoel van vertwijfeling" voortzet. Een Juiste be oordeeling van de militaire situatie toont aan, aldus Hertzog, dat de oorlog voor Engeland hopeloos verloren Is. Zuid-Afrika moet zoo spoedig mogelijk de gelederen der oorlogvoerenden verlaten. Te land, zelde Hertzog verder, is de meer derheid van Dultschland boven lederen twijfel verheven en in de lucht heeft Dultschland zich lederen dag de meerdere van Engeland getoond. Op en onder water heeft Dultschland bewezen, dat het voor Groot-Brlttannië geen angst behoeft t« hebben. Hertzog werd hierop hevig aangevallen door minister-president Smuts, die ver klaarde, dat de Unie haar vrienden niet in den steek zou laten. Smuts verzocht het parlement, het indertUd genomen besluit tot het afbreken der betrekkingen met Dultschland en Italië, opnieuw te bevesti gen. (D.N.B.) Gisteren is de 13-Jarige H K. wonende in het Pioenhof. over een muur geklau terd, v/aarvan de bovenzUde bezaaid was met glasscherven De knaap werd daardoor /codanly .;ew ->d dat hij zich in het Aca- 'em'sch Ziekenhuis moes' laten verbinden, waarheen de E. H. D. hem overbracht. Het gisteren verschenen Verordeningen blad bevat een besluit van den secretaris generaal van het departement van onder wijs, kunsten en wetenschappen betreffen de de gelden, verschuldigd wegens het bij wonen der lessen aan de rUksuniversitelten en de technische h oog e school te Delft. Hierbij wordt, in afwijking met het be paalde in de Hooger onderwijswet, o.m. het. volgende bepaald: Terzake van hei onderwijs der hooglcc- raren en lectoren aan dc rijksuniversi teiten en de technische hoogeschool is voor elk studiejaar door hem, die dit onderwijs eens of meermalen bijwoont, een som verschuldigd van f. 325, die ln 's rijks schatkist gestort wordt. Wonen uit een zelfde gezin twee of meer kinderen in hetzelfde studiejaar eens of meermalen het onderwijs bij der hoogleeraren en lectoren van een in Nederland gevestigde universiteit of hoogeschool. welke voor het onderwijs der hoogleeraren cn andere docenten een bedrag, ten minste gelijkstaande met dat, verschuldigd aan dc rijks universiteit en dc technische hooge school, vordert, dan is door een hun ner een van f. 325. door een hunner een som van f. 275 cn door elk anier hunner een som van f. 225, verschuldigd De secretaris-generaal behoudt zich voor om in bijzondere tijdsomstandigheden, te zijner beoordeeling, de over een bepaald studiejaar verschuldigde collegegelden vast tc stellen op bedragen, welke lager zijn. De secretaris-generaal behoudt zich voor. onder nader vast tc stellen voorwaarden toe te staan, dat het collegegeld in twee ge lijke termijnen wordt betaald. Vrijstelling van betaling wordt genoten door hen, die voor het aan de riJksuolvexsL teiten of aan de technische hoogeschool ge noten onderwUs een aantal achtereenvol gende studiejaren, dat ten minste drie en ten hoogste vijf bedraagt en dat voor iedere faculteit en studierichting aan dc rijks universiteiten en voor de technische hoo geschool door den secretaris-generaal r.adcr wordt vastgesteld, de verschuldigde gelden heeft *betaald. Hem, die ter voorbereiding tot een examen, dat niet aan één der rijksuniver siteiten *of aan de Technische Hoogeschool wordt afgelegd, lessen van hooglceraren en lectoren wenscht te volgen, kan daartoe door curatoren der betrokken rijksuniversi teit, of der technische hoogeschool telkens voor één studiejaar toestemming worden verleend; in dat geval ls voor dit onderwijs een som verschuldigd van f. 225, die ln 's rijks schatkist gestort wordt. Aan hem, die slechts enkele lessen van hoogleeraren en lectoren wenscht te volgen, kan daartoe door curatoren telkens voor één studiejaar toestemming worden ver leend: in dat geval ls voor dit onderwijs verschuldigd, indien de lesuren gegeven v/orden: eenmaal per week f. 20; tweemaal per week f. 35. driemaal-per week f. 55; viermaal of meermalen per week f. 70. Aan hem. die na het in werking treden van dit besluit vrijstelling van verdere be taling van collegegelden verzoekt op grond van de omstandigheid, dat hij even zoovele of meer studiejaren voor volledig onderwijs is Ingeschreven geweest als voor zijn faculteit of studierichting van de rijksuni versiteiten of voor de T. H. door den secretaris-eeneraal nader wordt vastge steld. wordt die vrijstelling verleend, ook wanneer de st.udleiaren. gedurende welke hi1 bij bet. in n.prvLne treden van dit besluit voor volledig o^erwijs was ingeschreven, geen aaneengesloten reeks vormen of niet bU het in werking treden van dit besluit aansluiten. Dit besluit is gisteren in werking ge treden. GROOTE VERWOESTINGEN TE ALEXANDRIE EN HAIFA. Daar de haven van Alexandrie al te zeer aan Itallaansche bombardementen bloot staat, gebruiken de Engelschen, volgens be richten uit het Nabije Oosten, den laatsten tijd hoofdzakelijk de haven van Suez voor hun transporten. De havenwerken, depots en arsenalen van Alexandrie zUn reeds voor een groot deel verwoest. Het vracht verkeer wordt derhalve naar Suez verlegd. In de golf van Suez hebben talrijke Engel- sche vrachtschepen een toevlucht gezocht, die tot dusver ln de haven van Alexandrie lagen. Volgens een bericht in de Popoio di Roma is bij den laatsten luchtaanval op Haifa de ollelelding, die de olie uit Mosoel naar Haifa brengt, vernield. Nadat de Irak- petroleum-company den noordelijken tak van de olieleiding, die in Tripoli uitmondt, reeds ecnigen tijd geleden gesloten heeft, zou na het jongste bombardement van Haifa ook de ZuideUJke tak Irak—Haifa gesloten zijn. Zou dit bericht Juist zUn, dan zouden de Engelschen ln het Oostelijk deel van de Middellandsche Zee volkomen van den olietoevoer uit Irak afgesneden zUn, waardoor de Britsche vloot en het Britsche leger in Egypte in een moeilijke positie zou den komen. (D.N.B.) JAPAN ONTSLAAT PRO-ENGELSCHE EN PRO-AMERIKAANSCIIE DIPLOMATEN. In verband met dc onlangs begonnen wisseling van diplomaten kondigt de Ja- pansche pers uitgebreide verandering aan in de leiding van bUna alle afdeellngen van het departement van buiteniandsche zaken. Tevens noemen de bladen de eerste namen voor de nieuwe posten in het buitenland. Bijzondere beteekenis wordt gehecht aan het gerucht, dat Matsoemiya benoemd is tot ambassadeur ln bUzondercn dienst voor de Zuidzec-ellanden en Indië. De minister van buiteniandsche zaken Matsoeoka zou voornemens zUn, schdjft de Nltsji-Nitsjl. om naar bevriende landen en het gebied van de Stille Zuidzee alsmede naar Zuld- Amerika personen te zenden die de nieu we Japansche. politiek volgen. Dc pro-En- gelsche en pro-Amerikaansehe diplomaten, meent het blad, dienen ontslagen en hun betrekkingen met het departement van buiteniandsche zaken volledig verbroken tfl worden. (D.N.B.* 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 2