De besprekingen
in Zuid-Oost-Europa
8Isle Jaargang
MAANDAG 26 AUGUSTUS 1940
No. 24668
Zonder ophouden bestookt de
Duitsche luchtmacht het
Engelsche eilandenrijk
Naar eenheid
Groote successen
behaald
De Nederlandsche
Unie
Roemenië en Bulgarije op weg
naar een vergelijk
Geen Hongaarsch-
Roemeensch resultaat
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
Rijkscommissaris
bezoekt Zeeuwsch-Vlaanderen
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd z\Jn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bi) vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 cta. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per week0.18
Franco per post 235 per 3 maanden 4- portokosten
(voor binnenland 030 p. 3 maanden)
Men zail nuoiertJen Inzien, dot het oude
onder geen omstandl^fheden meer zal terug-
loeeren, dat een nieuwe tijd ls geboren, hoe
het oefle moge loopen In Europa en dat door
sbar vasthouden aan het oude het vader
land niet wordt gediend.
Alleen zij, die dit volledig begrljipcn en
daarvoor willen offeren, dienen het Neder-
landsdhc volik I
Aldus eindigden wij ons artikel van Za
terdag J.l.
Van het Nederlandsdhe volflc moet weer
een Neder la ndsohe eenheid worden gemaakt
op Nederlandsdhe wljoe! Van de cultuur
waarden van andere landen mag slechts
dat worden overgenomen, wat geënt kan
worden op den Nederlandsohen stam zon
der .schade toe te brengen, Integendeel den
groei bevordert.
En ddt niet tengevolge van den dmk der
omstandigheden, waardoor de wljzigng in
ons staatsbestel slechts gelijk zou komen te
staan met een „modegril", dooh uit Inner
lijke overtuiging en uit het diepgevoelde
Inzicht, dat het herstel der in zoovele op
zichten geschokte eenheid een eerste ver-
eLschte ls en dat, na het bereiken daarvan,
hot handhaven plicht zij.
Het ls onverschillig, welk etiket men op
dit streven wil drukken; met Sha/kespearc
geldt hier voorzeker het bekende gezegde:
„Wat Ls er in een naam"? Hoofdzaak Ls en
blijft, dat een eenheid wordt verkregen ln
zuiver Nederland&chen zin I
Neergehaald dienen te worden de vele
kunstmatig opgezette hekjes en- hokjes,
waarbuiten groote deelen van ons volk niet
mochten komen, bijkans van de geboorte
tot het graf
Een volledige niveileering dus? Geenszins,
ook al vallen alle .schuttingen weg, dan nog
ban en moet blijven het recht op eigen
levenshouding op geestelijk gebied. Ver
draagzaamheid was vroeger een der groot
ste Nederlandsche deugden en in de kiem
ls zij nog aanwezig, al heeft zij de laatste
tientallen van jaren geleden. Mede on-
begienzeggehj'k door de opgestelde hokjes,
waardoor het velen onmogelijk werd ge
maakt begrip bc krijgen voor wat voor an
deren waarde had ln het leven. Juist de
geestesrichting, die 2d oh weet te handhaven,
ook al komt zij in aanraking met andere
zienswijzen, toont de innerlijke kracht,
noodlg voor haar voortbestaan. Terugge
keerd moet worden tot den vrijen omgang
van allen met allen, waarbij trots verschil
ln overtuiging waardeering bestaat voor
elkaar's zienswijze en waarbij leder den
ander vrij en zonder strijd het recht geeft
op eigen visie naar het woord van den be
kenden Dultschen vorst Frederik de Groote:
ieder heeft het recht naar eigen wijze zalig
te worden.
Maatschappelijk zij er echter een hechte
eenheid volgens den stelregel: Nederland
voor de Nederlanders. Aan ieder van goe
den wille moet een hem toekomende plaats
in het staatsbestel ten deel vallen, die hem
een mensch waardig bestaan verzekert.
Voor zich en voor zijn gezin! Ieder heeft
recht op deelneming ln het productie-pro
ces van den staat, doch daarnevens den
plicht zijn deel bij be dragen bot een goed
functionneeren van het geheel. En dat naaT
beste vermogen. Zoo en zoo alleen dient
ieder het algemeen belang, dat ver uit gaat
boven het belang van het Individu.
In dit laatste ligt ongetwijfeld een der
groote keerpunten in de orde, waarnaar
gestreefd moet worden met alle kracht vain
het giansche volk over alle geledingen.
Een tot het uiterste opgedreven indivi
du atone, dat in groepsbelangen-concentra
tie nog versterking zocht, had zich baan ge-
braken. Men drong en drong tot eigen baat,
met volslagen negatief antwoord op de
vraag: ben ik mijns broeders hoeder? Dit
individualisme was een der grootste ont
wrichtingsfactoren der huidige maat
schappij. Een volslagen ommekeer zal zich
hier moeten ontwikkelen, waarbij het nega
tieve antwoord, boven genoemd, tot een
bevestigend wordt gemaakt. Ieder men-
schenkind moet uit het geheel, dat staats
bestel heet, zijn behoorlijk deel kunnen ont
vangen, maar heeft daarnevens den plicht
zijn gansohe persoonlijkheid ln te zetten
tot steun aan dit geheel.
Is dat ln wezen ook niet een der axioma's
van diepdoorvoeld Christendom? Het is een
verheugend feit, dat ln groote lagen der
bevolking, die zich hadden afgewend van
dit Christendom, dat in vele gevallen nog
slechts beleden werd met den mond, niet
naar den waren zin en ware beteekenis,
opnieuw toenadering wordt getoond en dat
in breeden kring wederom belangstelling ls
ontstaan tot een terugkeer bot het juiste
Godsbegrip, dieper gevoeld en dieper erkend
Juist ln moeilijke tijden als de huidige.
Het ls dit Christendom, dat Nederland
steeds bevrucht heeft en het groot heeft
gemaakt in alle tijden. En dat daarom als
onmisbaar fundament moet worden ge
handhaafd bij de her-oprichting van den
Nederlandschen stam ln zijn eenheid. Over
de verschillen van denkwijze heen.
Welaan, laat ons dan allen streven naar
de Nederlandsche eenheid in volledig Gods
vertrouwen. los van alles, wat vroeger
kunstmatige scheidingen opwierp, los van
partij -groeps-, klasse- of individueel be
lang om, ieder ons stellend in dienst der
gemeenschap naar beste kunnen
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelde gisteren mede:
Het luchtwapen heeft op 24 Augustus de
stelselmatige vernieling van strategisch be
langrijke werken van den vijand met groot
succes voortgezet. Zooals reeds gemeld, heb
ben Duitsche vllegtulgeskaders Zaterdag bij
verrassing aanvallen op de Brltsche eilan
den ondernomen.
Daarbij gelukte het onderkomens, bal
len, werkplaatsen en opslagplaatsen op
de vliegvelden Northweald, Hornchurch
Manston, Canterbury en Ramsgatc
grondig te vernielen. De oorlogshaven
van Portsmouth werd met talrijke
bommen, waaronder van het zwaarste
kaliber, bestookt en de haven- en werf-
Jnslallalics werden in brand gezet.
Onze gevechtsvliegers wierpen voorts
bommen op Great Yarmouth, waar
pakhuizen en loodsen in vlammen op
gingen, alsmede op militaire barakken
in de buurt van Dover.
In den loop van den dag kwam het tot
verscheidene hevige luchtgevechten, waar-
In onze Jachtvliegers wederom hun superio
riteit bewezen.
Talrijke nachtelijke aanvallen van
onze gevechtsvliegers veroorzaakten
aanzienlijke vernielingen aan de haven
werken van Bristol, branden en ont
ploffingen In het groote olicdepot van
Thamcshaven, alsmede ernstige be
schadigingen aan verscheiden fabrie
ken der Britsche vliegtuigindustrie,
o.a. in Derby, Birmingham, Kingston
en Rochester.
Het leggen van mijnen voor Britsche zee
havens werd voortgezet.
Britsche vliegers hebben ln den nacht
van 24 op 25 Augustus in Noord-, West- en
Zuid-West-Dultschland bommen op onbe
bouwd terrein en ln woonwijken van twee
Zuidwestelijke Duitsche steden geworpen.
In een stad werden verscheidene woonhui
zen getroffen, twee burgers werden gedood
en twee gewond. Elders vernielde een bom
een gebouw, waarin krijgsgevangenen wa
ren ondergebracht. Acht hunner werden
gewond.
De totale verliezen van den vijand
bedroegen gisteren 64 vliegtuigen, waar
van er 57 in luchtgevechten en 7 door
het afweergeschut neergehaald of op
den begancn grond vernield warden. 20
eigen vliegtuigen worden vermist.
Een duikboot heeft een Britschen
torpedojager van de „Viscount"-klasse
tot zinken gebracht, alsmede een koop
vaardijschip van 7.000 br. reg. ton, dat
in een krachtig beveiligd konvooi voer.
Het D. N. B. geeft daarbij nog volgende
aanvullende berichten.
EEN VOLKOMEN VERRASSING.
De aanval op Portsmouth geschiedde Za-
tedagmiddag en was een volkomen verras
sing voor de Engelschen. Kaden, havenwer
ken, pakhuizen en ln de haven liggende
schepen werden door bommen getroffen.
Voortdurend verschenen weer de Duitsche
bommenwerpers en ook des nachts zetten
zij hun vernielend werk voort. Ook boven
Bristol. In belde havens ontstonden reus
achtige branden, die de vliegtuigen, toen
zij naar hun basis terugkeerden, nog van
grooten afstand konden zien. Het luchtaf
weergeschut ln de buurt van de havens werd
.met bommen, maar ook in scheervlucht
met succes aangevallen. Twee schijnwer
pers werden vernield en verscheiden stuk
ken geschut tot zwijgen gebracht.
Uitvoerig bericht D.N.B. verder over den
nachtelijken aanval op de hoofdfabriek van
Rolls Royce, waar de bekende Merlin-mo-
toren voor de Spitfires vervaardigd wor
den. De fabrieksterreinen hebben een reus
achtige uitgestrektheid. Dicht op elkander
liggen aan den Zuid-Oostelijken toegang
tot de stad de groote montagehallen en
andere werkplaatsen. Alleen al door haar
opcenhooping bieden zij een loonend doel
voor aanvallen uit de lucht. Zonder moei
lijkheden met de oriënteering en niet door
afweergeschut of jagers gehinderd bereikten
de Duitsche vliegers hun doel. Van versper-
rlngs*- lions, die, naar beweerd wordt, deze
belangrijke fabriek beschermen, heeft men
niets bemerkt. Ongestoord konden de vlie
gers polshoogte nemen en de bommen zoo
goed mogelijk plaatsen. De aangerichte ver
nieling zal waarschijnlijk het bedrijf voor
een groot deel stil leggen en gedurende lan
gen tijd de totale productie belangrijk ver
storen. Verwonderlijk was de geringe afweer
van Engelschen kant. Wel zochten zoek
lichten onrustig den hemel af, doch zij
konden de Duitsche vliegtuigen niet goed
in hun bundels krijgen. De afweer vuurde
slechts nu en dan, maar zonder eenig resul
taat. Nachtjagers verschenen ln het geheel
niet, wat des te vreemder is, omdat de
Rolls Royce-fabriek buitengewoon belang
rijk is voor de Engelsche vliegtuigindustrie.
VLIEGVELD ONTRUIMD.
Bij de aanvallen op de vliegvelden in het
gebied ten Noordoosten van Dover kon ge
constateerd worden aldus het frontbe-
richt dat de Engelschen het vliegveld
Manston, dat juist de laatste dagen meer
malen gebombardeerd is, reeds ontruimd
hebben. Onderkomens en loodsen zijn vol-
LEDENTAL BLUFT GESTADIG
TOENEMEN.
In een te IL'-.^len gehouden
vergadering, waarop het Drie
manschap het woord heeft ge
voerd, heeft mr. J. Linthorst
Homan o.a. medegedeeld, dat
uit alle deelen des. lands in
toenemende mate steun wordt
verleend.
In Den Haag groeit het leden
tal dagelijks met ongeveer
2000, ook uit de kringen van
degenen, aan wie onthouding
is geadviseerd.
komen vernield. Bijzonder hevig en doel
treffend is ook het vliegveld Canterbury
gebombardeerd. De verwoestingen op de
startbaan konden met zekerheid worden
waargenomen.
Verder heeft een eskader Duitsche vlieg
tuigen Zaterdag in de avonduren een groot
troepenkamp in de buurt van Dover aan
gevallen. Het eskader, dat door jachtvlieg
tuigen begeleid werd, kwam op ongeveer
1000 meter hoogte uit de wolken te voor
schijn cn wierp ongeveer 70 bommen mid
den in het troepenkamp. De soldaten in het
kamp waren zoo verrast en alles ging zoo
snel in zijn werk, dat afweermaatregelen in
het geheel niet genomen konden worden.
Terstond nadat het de bommen geworpen
had. trok het Duitsche eskader zich weer
in de beschermende wolken terug. Uit de
laatste vliegtuigen kon nog waargenomen
worden, hoe uit verscheidene gebouwen de
vlammen omhoog sloegen. Noch op de
heenvlucht, nóch op de thuisvlucht, heb
ben de Duitsche vliegtuigen lets van En
gelschen afweer gemerkt. Alle Duitsche
vliegtuigen zijn op hun bases teruggekeerd.
AANVALLEN OP SCHEPEN.
Bij de groote successen, die de Duitsche
marine Zaterdag tegen de Engelsche koop
vaardijvloot behaald heeft, kunnen nog
luchtaanvallen op konvooien en alleen va
rende schepen van denzelfden dag ge
voegd worden. Een reeks treffers wordt nog
gemeld op een door verscheiden torpedo
jagers beschermd konvooi van zeven stoom
schepen ter hoogte van Wick, ten zuiden
van Scapa Flow. In de haven van Great
Yarmouth, waar pakhuizen en loodsen ver
nield zijn, is een stoomschip van 2000 tot
3000 ton zwaar beschadigd. Verder zijn
twëe koopvaarders van 8000 en 7000 ton,
alsmede drie schepen van 6000 ton elk, met
zware bommen, die hevige branden en ont
ploffingen teweegbrachten, bestookt.
Deze doeltreffende aanvallen op kon
vooien en het tot zinken brengen van
vrachtschepen aldus wordt in het front-
bericht opgemerkt moeten, te zamen
met de Duitsche luchtaanvallen op ha
venwerken en spoorwegknooppunten, steeds
rampzaliger gevolgen voor den levensmid
delentoevoer voor Engeland en speciaal
voor dien van Londen, hebben.
Daarentegen is een overeenkomst tus-
sohen Roemenië en Bulgarije vrijwel ver
zekerd.
Naar het D.N.B. uit Boekarest meldt, ver
luidt van betrouwbare zijde, dat tusschen
Roemenië en Bulgarije overeenstemming
bereikt ls over den termijn voor de ontrui
ming van de Zuidelijke Dobroedsja. Het
einde van dezen termijn zou op 10 October
vastgesteld zijn.
In welingelichte kringen verluidt tevens
nog, dat Roemenië de Zuidelijke Dobroedsja
ln etappen zal ontruimen en dat het slot
te Baltsjlk aan de Zwarte Zee, het parti
culiere bezit van den Roemeenschen koning,
waarin het hart van koningin Maria van
Roemenië bUgozet ls, waarschijnlijk een
Roemeensche exclave Ln Bulgarije zal blij
ven. Te Slllstra aan den Donau zou Roe
menië een vrijhaven krijgen. Verder zal
Bulgarije belangrijke faciliteiten toestaan
voor het Roemeensche transitoverkeer langs
den straatweg BoekarestConstanza, die
door de Zuidelijke Dobroedsja loopt. Roe
menië zal zich echter verplichten, binnen
zekeren termijn een directen weg over Roe-
meensch gebied aan te leggen.
Het Roemeensche minister-presidium heeft
de volgende officieele verklaring uitge
geven:
„De autoriteiten hebben den inwoners
van de districten Caliacra en Durostor
(Zuidelijke Dobroedsja) toegestaan, hun
have en goed, voor zoover dit niet voor hun
dagelijksohen arbeid noodlg is, reeds thans
verder het binnenland in te zenden. Deze
maatregel ls genomen, omdat de onderhan
delingen der regeering met onsen Bulgaar-
sohen nabuur over den bevolkingsruü, welke
ook eenige territoriale concessies omvatten,
aan den gang zijn en de autoriteiten de
later volgende ontruiming, wanneer de
wegen door den regen zacht geworden zijn
en het verkeer met grootere moeilijkheden
gepaard zou kunnen gaan, willen vergemak
kelijken. Dit beteekent evenwel niet, dat de
Roemeensche bevolking den oogst en haar
hofsteden ln den steek moet laten en over
haast dient te vertrekken. De oogst, op de
velden behoort ons en moet door de eige
naars op tijd worden binnengehaald. De
onderhandelingen worden in een geest van
wederzijdsoh begrip gevoerd en niemand
zal den Roemenen, die willen vertrekken,
beletten, later hun bezitingen mede te
nemen. Het leger en de autoriteiten staan
op hun post en er is geen reden tot bezorgd
heid. De regeering raadt derhalve allen
Roemeenschen Inwoners der genoemde
districten aan, op hun boerderijen te blij
ven, rustig den oogst binnen te halen en
pas dan voorgoed te vertrekken, wanneer
zij daartoe instructie ontvangen, welke
tijdig zal worden gegeven. Overigens kan
de ontruiming slechts dan in volkomen
orde geschieden, wanneer leder gezinshoofd
zich strikt aan de bevelen en het door de
autoriteiten vastgestelde plan houdt.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Buitenland
Fabrieksaardappelen voor voedselgebruik.
(Binnenland, 2e Blad).
Winkelsluiting ln verband met de verduis
tering. (Binnenland, 2e Blad).
De oprichtingsvergadering van het Ver
bond van Nederlandsche journalisten.
(2e Blad).
Moordaanslag te Swartbroek. (Gemengd
Nieuws, 2e Blad).
Opnieuw bommen op ons land (Binnenland
2de Blad en Laatste Berichten, 1ste
Blad).
Nieuw Nederlandsch reoerd op de 200 Meter
horden. (Sport, 2e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS
Goede belangstelling Vaste locale
markt Olie's levendig en willig
Amerikanen stil Beleggingen kalm.
Binnenland
Fel woedt de Duitsche luchtmacht boven
Engeland, (lc Blad).
De Hongaarsch-Roemeensche besprekingen
zijn vastgeloopen. (Ie Blad).
Een Roexneensch-Bulgaarsche regeling is
zoo goed als bereikt. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
Zijn bezichtigingstoehten door de Neder
landen voortzettende, bezocht rijkscom
missaris-rijksminister Seyss-Inquart giste
ren Zeeuwsch-Vlaanderen, dat over Antwer
pen en Gent bereikt werd.
In Sluis werd de rijkscommissaris in het
raadhuis der stad door burgemeester A. F.
J. Aernoudts ontvangen, die hem in een
korte voordracht de ontwikkeling en den
huidigen toestand ran de stad schilderde.
In het vervolg van de bezientiglngsreis
bezocht de rijkscommissaris Axel. Daar werd
hij in het raadhuis door burgemeester F.
Blok ontvangen, die den rijkscommissaris
in sen korte toespraak begroette.
Als laatste stad werd Hulst bezichtigd.
Ook daar had een ontvangst plaats door
den burgemeester, den heer B. A. Th. M.
Truffino, met wien de rijkscommissaris in
een vrij lang onderhoud de vraagstukken
en nooden der stad besprak.
Na het bezoek aan de stad Hulst werd de
terugreis aanvaard.
De Roemeensch-Hongaarsche bespre
kingen te Turnu Severin hetotoen niet tot
resultaat geleld. Herhaalde besprekingen
zijn gevoerd tusschen de delegaties, maar
tot overeenstemming kon men niet toornen.
Gezien het feit. dat men geen grondslag
voor besprekingen heeft kunnen vinden,
werden de besprekingen op verzoek van den
leider der Hongaarsche delegatie voor ge
sloten verklaard. Het vooruitzicht bestaat
echter, dat de besprekingen in dei- korten
tijd herva/t zullen worden."
De Hongaarsche delegatie Is naar Boe
dapest vertrokken. ZIJ zou hebben voorge
steld Woensdag a.s. de besprekingen voort
te zetten en voorts het denkbeeld hebben
geopperd de eerstvolgende besprekingen ln
Szegedin te houden op Hongaarsch gebied.
Het grootste verschil schijnt daarin te
liggen, dat Roemenië in de eerste plaats
denkt aan bevolkingsuitwisseling, w.o. ook
begrepen de Szeklers, terwijl Hongarije
vooral aandacht heeft voor gebiedsafstand.
Hoewel diverse voorstellen zijn gewisseld,
bleek het niet mogelijk een schema te vin
den, waarop verder gebouwd worden kon.
DE AFWEER VERFLAUWT.
Terwijl bij de Zaterdagochtend uitge
voerde bomaanvallen op Zuid-Engeland de
Duitsche gevechtsvliegtuigen nog stieten op
zwakke Engelsche jachtstrljdkrachten, die
bijna zonder uitzondering werden neerge
schoten, konden in den middag bomaan
vallen op militaire doelen in de nabijheid
van Londen en uitvoer worden gelegd, zon
der dat ook maar Britsche jachtbescher-
ming opdaagde. Ook het afweergeschut
vuurde zwak. De schoten waren slecht ge
richt.
De van hun aanvallen van Zaterdag op
Britsche vliegvelden terugkeerende Duit
sche vliegtuigen melden, dat de Britsche
jagers, voor zoover ze Duitsche gevechts
vliegtuigen aanvielen, terstond trachtten
uit te wijken, wanneer Duitsche jachttoe-
stellen zich tot den tegenaanval gereed
maakten. Uit de manier van strijden der
Britsche jagers wordt gemaakt, dat de
jachtvliegtuigen bemand zijn met jonge,
onervaren piloten.
Elke nieuwe aanval van Duitsche groe
pen vliegers op het Engelsche eiland be
vestigt de opvatting, die men in Duitsche
militaire kringen de laatste weken heeft
gekregen betreffende den verdedigingstoe
stand van het Britsche eiland. Steeds weer
brengen de Engelschen. zoo verzekert men
aan het D. N. B. van militaire zijde, nieuwe
stri-'dkrachten naar Zuid-Engeland, ver
plaatst men groepen jachtvliegers naar de
Kanaalkust '.onder op eenigerlei wijze den
Duiischen inval te kunnen stuiten. Steeds
weer lijden de Britsche jagers groote ver
liezen. De Dultschers hebben hoeveelheden
vliegtuigen neergeschoten als in dezen oor
log nog nooit is voorgekomen. Als minimum
behaalden de Duitschers een verhouding
van 1 tot 4 neergeschoten vliegtuigen. Te
genover één verloren Duitsch toestel staan
in het algemeen vier verloren Engelsche
machines. Niet meegerekend zijn de vlieg
tuigen, die de Duitschers op den grond ver
nielden. Als een volledig tot mislukken ge-
doemden maatregel noemt men van Duit
sche zijde het Engelsche nieuwtje om pro
jectielen met netten en raketten de lucht
in te schieten. Tot dusver kon deze me-
hode nog in geen enkel geval leiden tot de
vernietiging van ook maar één enkel
Duitsch vliegtuig.
