Waar de Vrouw belang in stelt Wie handwerkt er mee? 8f sie Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 24 Augustus 1940 Vierde Blad No. 24667 Een voordeelig couponnetje y V v Goedkoop en toch smakelijk Deze week Grootmoeders klokkenkleedje Boonen zijn goud waard Nu is het tijd om te bezuinigen l Echt gebeurd! Werkjes voor een regendag We zorgen voor den wintervoorraad. Augustus Ls wel de maand voor de boo- nen-lnmaak. Ze zijn er dan overvloedig, dus niet duur, en van goede kwaliteit. Men kan dit op drie manleren doen, nl. door ze te drogen, ze te sterillseeren of in te maken ln het zout. Drogen. Voor drogen komen alleen de spercleboo- non in aanmerking. Men haalt de boonen af, en rijgt ze met een stopnaald aan een draad geel katoen. De slingers worden nu in de zon of bij slecht weer op den zolder gehangen, tot ze volkomen droog en ineen geschrompeld zijn. In sommige plaatsen kan men zo bij den bakker brengen, die ze in een lauwen oven langzaam droogt. Zijn de boonen good droog, dan bewaart men ze ln een goed sluitenden trommel Voor het gebruik moet men ze een nacht wee ken en daarna gewoon gaar koken en stoven. Inmaken in het zout. Hiervoor heeft men noodig een lnmaak- pot, vat, of glazen flesch zooals ze op het ogenblik ook ln den handel gebracht worden. Verder een plankje dat ln den pot past, een steen en een doekje. Men gebruikt 1/3 van het gewicht van de groente aan zout, dus op 10 K.G. boonen, ruim 3 K.G. zout. De spercieboonen afha len. wasschen en 5 minuten koken ln ruim water, uit het water nemen en als ze ge heel droog en koud zijn, laag om laag met het zout ln dcai Inmaakpot doen De groente- afdekken met een doekje, een plankje en steen er op leggen. Staat de groente na eenlge dagen niet onder water, dan 330 gr. zout ln 1 liter water oplossen en dit er opschenken. Sper cieboonen pekelen minder gemakkelijk dan snijboonen. Daarom kan men deze ook ln den pot doen en verzadigde pekel er op schenken, zooveel dat de boonen goed on derstaan. (330 gr. per 1 liter water). De snijboonen afhalen, wasschen en snij den. Ze met het zout overdoen ln den pot, en het zout er goed mee vermengen. De boonen afdekken met een doekje, waarop weer het plankje en de steen komen. Nu en dan moet men controleeren of er zich kaam of schimmel gevormd heeft. Deze wordt met het doekje voorzichtig ver- I wljderd, en op de groente wordt een schoon doekje en het afgeborstelde plankje en de steen gelegd. Sterilfcsceren van boonen. I De flesschen, ringen en deksels met soda water schoonmaken en met frlsch water naspoelen. Nieuwe ringen 1 uur uitkoken en het water onderdehand nog eens ver- verschen. Spercieboonen afhalen, breken en 5 minuten voorkoken in ruim water met zout en ln de flesschen doen. Snijboonen afhalen, wasschen, snijden en ln de flesscluen doen. Deze met de groente vullen tot 2 c.M. onder den rand en aan vullen met het kookwater of frlsch water. 5 gr. zout per liter water er bij doen. De flesschen sluiten met ring, deksel en knip en in den ketel plaatsen, die met water ge vuld wordt, even warm als de flesschen zijn. De sterlllseertijd ls 3/4 uur langer dan de kooktijd van de groente als de fles schen geheel in het water staan. (Systeem Weck) en 1 uur langer als met weinig water, dus door middel van stoom gesteriliseerd wordt (systeem Bade Duplex). De tijd wordt berekend vanaf het oogenblik dat het water ln den ketel kookt. Voor spercie boonen rekent men dus 1 3/4 uur of 2 uur voor snijboonen \Vz of 13/4 uur. De flesschen uit het water nemen en laten afkoelen met de knippen. Den bui tenkant schoonmaken, soms met wat azijn en water. Als de flesschen geheel koud zijn, de knippen er afhalen. Nu en dan contro leeren of de flesschen gesloten blijven. Welke walvlschvarcnde betovergrootvader zal het geweest zijn, die ln een artistieke bul hot orlglncelc motief aangaf voor Grootmoeder's klokkenkleedje? En zoo het geen walvlschvaarder was, moet het toch Ook als aanvulling van den broodmaaltijd. Ongeveer 30 Jaar geleden was het ge woonte om aan het ontbijt te beginnen met een bordje bruine boonen. Deze ge woonte kunnen wij nu weer in eere herstel len. Men behoeft niet op te zien tegen het brandstofverbruik, want boonen behooren tot de weinige gerechten, die niet te lijden hebben door het uren lang Ingepakt zijn (ln hooikist of kranten). Om er een smakelijk koud gerecht van te maken kan men er een restje rabarber - of appelmoes door mengen. Een van boonen afgeleide voedzame broodbclegging ls op de volgende wijze ge makkelijk te bereiden: 250 gr. (Va pond) bruine of witte boonen, 60 gr. (3 afgestre ken eetlepels) boter, 1 uitje, wat zout, pe per en nootmuscaat. Laat de gewasschen boonen een nacht weken, breng ze in hetzelfde water aan de kook en laat ze gaar worden (plm. l'/a uur F. Breng ze over ln een vergiet en laat ze uitlekken (bewaar het boonennat voor een soep). Fruit intusschen het fijngesnipperde uitje in de boter lichtgeel en gaar Stamp de boonen met het ulenmengsel tot een gelijke massa en maak die op smaak af met wat zout en wat krulden. Vervang desverkiezend de met boter ge fruite lil door gesmolten boter en een eet lepel fijngesneden groene tuinkruiden 'peterselie, selderij, kervel, bieslook); of Wel door gesmolten boter en 1 eetlepel dikke tomatenpuree. een of andere zeeheld geweest zijn die, op Groenland zijnde, dusdanig door de vroo- lljk kleurige en typische kleeding der be volking getroffen werd, dat hij die als motief voor versleringen ging gebruiken. Zelfs het klokkenkleedje kreeg zijn speciale karakter, hetgeen een ware opschudding veroorzaakt moet hebben onder de diverse boertjes en boerinnetjes, welke er de eigen lijke bevolking van uitmaakten. Ook thans want er bestaat nog steeds een groote vereering voor de prachtige oude stoeltjes- klokken; en dus moeten er ook de kleedjes zijn, waarmede die opgeluisterd worden. Deze worden dan met veel zorg geborduurd en geen motief kan daartoe te ingewikkeld zijn! Heel mooi en toch niet Ingewikkeld ls nu het oude eskimo-patroon van onze afbeelding. Hand ln hand staan ze daar steeds uit gebeeld, de heer gemaal en vrouw, om en om. Zeer fijne witte handwerkstof, waarop de bijzonder kleine kruisjes met slechts twee draden splltzijde worden uitgevoerd, ls het verelsch- te grondmaterlaal. terwijl een stukje echte kant een extra bekroning vormt voor het geheel. Ons eerste werk ls het uittellen van de. randen en de figuurtjes op het lapje stof, zoodat de eskimo's mooi gelijk over het kleed je verdeeld worden. Is dit geschied dan kan het beste begonnen worden met de kleine ondermotie ven en het daarop volgen de dubbele grondje, waar op de menschenfiguurtjes makkelijk zijn aan te brengen. En nu een opsomming van de kleuren, die uiter aard nogal afwijken van de gebruikelijke combina ties: hemelsblauw, een vrij donkere goudkleur, een iets lichtere idem, zwart, lichtgroen en cerlserood. De beide rijen ondermotiefjes zijn met lichtgroen geborduurd, waartusschen de middenkruisjes der figuurtjes in cerlserood fel afsteken. Het dubbele grondje bestaat uit eerst twee rijen hemelsblauwe, en daar na twee rijen lichtgroene kruisjes, ln welke laatste tint ook de blokken tusschen de figuren gehouden zijn. De heeren hebben allen een hemclsblauwen kiel, een gouden pantalon, zwarte laarzen, waarin het enkele middenkrulsje in groen en de drie vlak daarboven in cerise zijn geborduurd. Ook de hoofdbedekking ls zwart, terwijl de handen en het gezicht ln de lichtere goud kleur worden gewerkt. Dit laatste geldt eveneens voor de aanwezige vrouwsper- soontjes; maar zooals echten vrouwen be taamt zijn zij een tikje IJdeler dan haar mannen en dus hebben we aan haar kleedJJ wat meer werk. Doch dat ls ruim schoots de moeite waard, want het zijn Juist de dames, die een echt-vroolljke noot aan het kleedje geven. Haar eigenaardig kapsel ls zwart op dat eene middelste kruls- steekje na, dat ln cerise gehouden wordt. Onderaan den hals komen ook drie zwarte kruisjes, waarna dezelfde draad eerst weer gebruikt wordt voor het bovenstuk van het broekje. Doch eerst gaan we het kieltje klaarmaken, dat zelfs uit kleuren bestaat waartusschen de opengelaten witte stof een vierde tint te voorschijn roept. Na de drie zwarte kruisjes krijgen we een rij van twee groene-, zie de teekenlng, dan een rij van drie groene-, waartusschen twee cerlse- roode kruisjes, terwijl ln het daarop vol gende rijtje van links naar rechts of omge keerd één groene, twee cerise-, één groene, twee cerlse-roode en één groen kruisje worden aangebracht. Onder het middelste groene kruisje borduren we er nog twee verticaal boven elkander van dezelfde kleur, en dan kunnen we verder met cerlserood alle nog te borduren kruisjes afmaken tot waar het werkschema door middel van rechte kruisjes aangeeft, dat daar met hemelsblauw gewerkt moet worden. Dit gedeelte behoeft dus geen extra com mentaar. In aansluiting daarop echter weer een uitvoeriger aanduiding voor het kleu rige broekje en de erbij aansluitende laar zen. Het ls, mede in verband met vlugger werken, aan te bevelen van alle kleuren de twee benoodlgde draden splltzijde in een naald te hebben klaar liggen. Worden vele kleuren dicht opeen gebruikt dan hechten we niet af, doch prikken de naalden met de draden overzichtelijk op de handwerk stof vast. Per Ti] aangegeven krijgen we na het hemelsblauw het volgende: le rij: Zwart. 2e rij: 1 zwart, 1 cerise, 3 zwart, 1 cerise, 1 zwart. 3e rij: Zwart. 4e rij: Cerise. 5e rij: Groent 6e rij: Cerise. 7e rij1 cerise, 1 groen, 2 cerise, 1 groen, 1 cerise. Meer dan ooit zal de hulsvrouw er thans op uit zijn om voordeelig en practisch stoffen in te koopen. Als u een aardig couponnetje zwaar lin nen van een gedekte kleur hebt kunnen be machtigen, dan kunt u er door deze teeke nlng eens goed te bestudeeren twee aardige kleedingstukken van maken: een sportlef rokje voor moeder en een vlot zomerjasje voor het dochtertje dat heusch ln de vacan- tie en in de komende kille herfstdagen zoo iets best zal kunnen gebruikenLeuk, vindt u niet? En deze manier van knippen is erg voordeelig. Probeert u 't maar. CX XX XX 8e rij: Cerise. 9e rij: Als 7e rij. 10e rij: Als 8e rij. 11e rij: Als 7e rij. 12e rij: Cerise. U ziet het, zoo ls onze eskimo-dame een erg kleurig en fleurig poppetje geworden, dat veel vroolljkheid geeft aan het gansche randje. Na dit eerste proefkonijn zullen de volgende heel wat vlugger gaan, terwijl het geheele kleedje eigenlijk af ls vóór U het weet. NORA HAN A. EEN GOEDE RAAD UIT BOEKELO Uit hygiënisch oogipurut geforuifce men voor 't zouten van de spijBan Joao of Nezo Zuiverder keukenzout bestaart; er niert. 7312 Ün&ez. MedJ ZONDAG: Gebraden kip, appelmoes, aard appelen, grlesmeel of tapiocaschotel. MAANDAG: Gehakt, bloemkool, aardappe len, malzenapudding met gestoofde bessen. DINSDAG: Gebakken kaasplakken, kropsla, aardappelen, trommelkoek met stroop- WO0NSDAG: Vermlcellisoepvarkenskar bonaden, spercieboonen, aardappelen, vruchten. DONiDERDAG: Lamslappen, gesboofde to maten, aardappelpuree, creamcrackers met kaas. VRIJDAG: Gekookte visch, worteltjes, aard appelen, chocoladepudding met custard ZATERDAG: Macaroni ham en kaas, krop sla, omelet met vruchten. De knappe vaandrig, die een „vrouwenhater" was. Het gebeurde in het vroolljke, onbezorgde Weenen van omstreeks 1715 en het was nog Jarenlang een bron van onuitputtelijke conversatie Vaandrig von Leitborst was een zeld zaam geslaagd type van een piepjong sol daat: lang en slank en met een allerchar- mantst, guitig .gezicht. Alle jongedames waren, zooals het ook toen al heette, wèg van hem en het wekte dan ook de aller grootste verwondering, dat von Leithorst een verstokt vrouwenhater bleek te zijn, die alle geurige briefjes, die hij bijna da gelijks ontving, ongelezen in de prulle- mand deponeerde. Een kameraad zei eens tegen hem: ..Man, lk benijd je, maar ik begrijp je niet! Heb je nu werkelijk zoo'n hekel aan die meisjes, die om je heen fladderen? Dan weet ik een prachtig middel: Maak er één het hof en de anderen zullen je onmid dellijk met rust laten!" Vaandrig von Leithorst scheen dezen raad ter harte te hebben genomen, tenminste een poosje later scheen hU plotseling een diepe genegenheid te hebben opgevat voor de kleine markiezin d'Orblllon, een meisje, dat wel knap van uiterlijk was, maar den naam had bijzonder dom te zijn. Het feit, dat er nog iemand en wel de zoon van den Franschen gezant te Weenen, naar de gunst van de kleine markiezin dong, maakte de zaak nog Interessanter. KortomWeenen raakte niet uitgepraat vooral toen de concurrentie tusschen de belde Jongelui tenslotte op het toenter tijd gebruikelijke duel uitliep. En nog dien zelfden dag werd verteld, dat von Leit horst niet alleen charmant, maar ook dap per bleek te zijn. Reeds dadelijk had hij den Franschman definitief buiten gerecht gesteld door een kogel ln den schouder. De algemeene bewondering was groot, alleen de kleine markiezin d'Orblllon deed er niet aan mee. Ze scheen opeens van gedachten veranderd te zijn en verloofde zich korten tijd later met haar landge noot. dien zij liefdevol had verpleegd. Von Leithorst was dus opeens weer vrij. De bewonderende briefjes moede, verloofde hij zich reeds vier weken later met een eenvoudig burgermeisje. Aan trouwen scheen hij echter niet te denken. Een Jaar verliep, en nog een jaar. De jeugdige verloofde van von Leithorst begon er genoeg van te krijgen. Ze huilde eerst ln stilte, nu eindelijk te willen trou wen, óf En toen vertelde von Leithorst haar iets, dat haar groote oogen van verbazing deed opzetten en daarna ln snikken deed uit barsten. Een week later maakte de oorlog met Turkije aan alle conflicten een einde. Vaandrig von Leithorst streed tegen de Turken en overdekte zich met roem. Men vertelde zelfs van hem, dat hij de verstokte vrouwenhater eens als spion ln het Turksche leger was doorge drongen. verkleed als meisje. Zóó echt en zóó aardig moest hij er hebben uitgezien, dat ledereen hem voor een boerenmeisje aanzag! Na den vrede van Poscharewatz ln 1718 keerde von Leithorst in Weenen terug. Populair als altijd, vuriger bewonderd dan ooit tevoren, maar nog steeds koel en ge reserveerd. Een echte vrouwenhater! Eens op een dag echter gebeurde er Iets. dat alle gemoederen ln beweging bracht: von Leithorst, de ljzersterke jonge kerel moest zich ziek melden. Misschien waren de vermoeienissen van den oorlog toch te zwaar voor hem geweest. Maar vóór hij in het hospitaal werd opgenomen, meldde hi] zich bij zUn commandant en zei: ..Commandant, lk moet u iets vertellen, omdat lk niet wil, dat u het van den dok ter hoort: „Ik ben een meisje." U weet, commandant, dat lk geen ouders I meer heb. Ik werd bij arme boerenmen- schen opgevoed. Nu, en aangezien ik nogal avontuurlijk ben aangelegd en jongens Hoe we zelf tafelmatjes en een boodschap- pentasch kunnen maken. Na den prachtigen inzet van dezen zomer hebben we ook ruimschoots ons deel van de bultjes gekregen. Op zulke dagen ls het bijzonder prettig een gezellig klein werkje onder handen te hebben, dat we onmid dellijk weer kunnen laten rusten om naar bulten te stuiven voor een fiets- of wan deltocht. De tafelmatjes van touw zijn al heel eenvoudig te maken. Het touw wordt eerst met een eindje dun touw afgewerkt, zoodat het niet kan uitrafelen. Dan wordt het voorzichtig doch stevig ln den gewenschten vorm gelegd en met ijzergaren doorge- naaid. Deze tafelmatjes zijn IJzersterk. Wilt u een kleurig effect bereiken, dan moet u het touw eerst op onregelmatige afstanden met gekleurd draad omwikkelen vóór het vastgenaaid wordt. Een grooter. maar volstrekt niet inge wikkelder werkje ls de boodschappentasch van naturelkleur, d.wz. gewoon touw. De beide zij rondtes worden precies als het ta felmatje gemaakt. Zijn deze klaar, dan worden zij aan elkaar verbonden door een slangetje van hetzelfde touw. De voering bestaat uit een bonten zak doek. De handvatten, eveneens van touw, kunt u desgewenscht omwikkelen met een dun touwtje in de kleur van de voering. Wilt u het heel mooi en sterk maken dan kiest u voor het doornaaien het z.g. mat- tingtouw, zeer dun maar ljzersterk, dat in bosjes ln den handel ls. Veel succes met deze belde werkjes! het meestal beter hebben in de wereld dan meisjes, verkleedde ik me als jongen en werd eerst page, later soldaat ende rest weet u al." De strenge commandant kon een lach bui niet onderdrukken, maar toch werd „vaandrig von Leithorst" op staanden voet uit het leger ontslagen. Zij ontving eenter een pensioen als lui tenant voor haar heele verdere leven. Tien jaar later praatte Weenen nog over deze charmante geschiedenis en menige jonge dame pinkte een traantje weg....

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 13