Ook Italië stelt de volledige blokkade tegen Engeland in Verklaring van Churchill in het Britsche Lagerhuis 8Isle Jaargang WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1940 No. 24664 Ook voor Egypte en den Soedan De actie tegen Engeland De Amerikaansch-Canadeesche overeenkomst Puntenlijst Textielgoederen Hoe Britsch Somali-land werd veroverd En de Duitsche reactie EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaateen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentlcjf belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Admini«tratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zlln: per 3 maanden 2.35 per week ƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Btefanl meldt: De Italiaansche regeering heeft aan de regeeringen van de neutrale landen, die de koopvaardij uitoefenen, een nota gezonden, waarin gezegd wordt: In haar nota van 15 Juni heeft de Italiaansche regeering aan de regeeringen der neutrale landen, welke Je koopvaardij uitoefenen, medegedeeld, dat Italië ln verband met de blokkade-maatre gelen, die door vijandelijke landen ten aan zien van Italië waren genomen, verplicht was te verklaren, dat de naar vijandelijke havens op weg zijnde koopvaardijschepen, zoodra zU zich op 30 mijl van de vijande lijke kusten bevonden, voor eigen risico en gevaar zouden varen en dat het alle ver antwoordelijkheid afwees voor de gevolgen, die zouden kunnen ontstaan voor de sche pen, welke met deze waarschuwing geen rekening hielden. De Italiaansche regeering vestigt de aan dacht er op, dat het zeegebied langs de kusten van de Brltsche koloniën en protec toraten en van de onder Brltsch mandaat staande landen, alsmede van die landen, zooals Egypte, waar zich Brltsche land-, zee- en luchtstrijdkrachten bevinden, op grond van de voortdurende opeenvolging van oorlogshandelingen, tot permanente operatiezone is geworden. Dit geldt ln het bijzonder voor de Brltsche kusten ln de Mlddcllandsche Zee, de Roode Zee, de Golf van Aden, alsmede voor de kusten der Brlt sche koloniën in Afrika en de kusten van Egypte er den Soedan. Derhalve stelt elk schip, dat ln deze zone vaart, zich bloot aan vernietiging door mij nen en andere ln den oorlog gebruikte mid delen. Met het doel deze vernietigingen te ver mijden, stelt de Italiaansche regeering aan de neutrale regeeringen voor, alles te doen wat mogelijk ls en wenschelijk geacht wordt, opdat haar onderdanen en haar schepen zorgvuldig vermijden, door de ge vaarlijke zones te varen, aangezien de Ita liaansche regeering alle verantwoordelijk heid voor schade, die ln deze zones aan schepen en personen zou kunnen worden toegebracht, van de hand wijst. De Italiaansche regeering, zoo eindigt de nota, wil van haar kant geen belemmerin gen ln den weg leggen aan het varen van neutrale schepen door de zeeëmgtcn, die verplichte doorgangen voor de scheepvaart vormen. In verantwoordelijke Itomeinsche kringen wijst men erop, dat Italië met deze nota een totale en onvoorwaarde lijke blokkade van de Britsche koloniale kusten en van de kusten van Egypte en den Soedan heeft ingesteld. Deze maatregel, zoo voegt men er aan toe, zal tot een snelle beëindiging van den oor log bijdragen. HIJ ls ook genomen ln het be lang der neutralen, die er geen enkel be lang bij hebben, hun schepen en onderda nen aan vernietiging bloot te stellen om de Engelschen van het noodlge te voorzien en zoodoende den oorlog te verlengen. ZEELIEDEN WEIGEREN OP ENGELAND TE VAREN. De bemanning van twee schepen, die uit Brazilië naar Engeland zouden vertrekken, heeft volgens een DNB-bericht uit Rio de Janeiro, geweigerd ln zee te gaan, omdat de vaart ln verband met de blokkade te ge vaarlijk ls geworden. Dergelijke berichten komen ook uit Pernambuco, Bahmla en Ma- naos. Bij de zeelieden van alle Zuld-Amerl- kaanschc landen ls een sterke beweging gaande, die van de regeeringen der onzij dige landen verlangt, de vaart op Engeland van neutrale schepen met overeenkomstige bemanning te verbieden. Verscheidene vliegvelden in het. graaf schap Kent, o.a. die van Eastchurch en Southend, zijn gistermiddag door Duitsche bommenwerpers met succes bestookt, ver neemt het D.N.B. van bevoegde zijde. In het zuidoosten van Engeland vonden luchtge vechten plaats. Elders deden Duitsche bom menwerpers een aanval op munitiefabrie ken en andere doelen, voor de oorlogvoering van vitaal belang. Sterke detachementen Engelsche jagers hebben zich tegen de Duitsche Jagers geweerd en hen bij Dover aangevallen. Het luchtdoelgeschut opende op vele plaatsen aan de Zuidkust het vuur. Vergezellende Duitsche jagers schoten reeds een aantal Brltsche toestellen neer. Verlie zen aan Duitsche zijde zijn tot dusver niet bekend. De gevechten duren voort. Gisternacht zijn Britsche vliegtuigen Dultsch gebied binnengedrongen. Ze deden onder meer een aanval op een woonwijk in een vrij groote stad ln het Roergebied. Vier particuliere hulzen zijn volslagen verwoest. Uit de puinhoopen zijn tot dusverre zes dooden en 25 zwaar- en lichtgewonden ge haald. Tot de dooden behooren twee vrou wen en twee kinderen. In een Westduitsche stad van 30.000 zielen ls door Brltsche ex plosieve bommen een heele rij hulzen ver nield. De burgerlijke luchtbescherming kon de kleine branden, door brandbommen ont staan, snel blusschen. In deze stad zijn tal rijke menschen ernstig gewond, maar er zijn geen dooden. Op een andere plaats in midden Duitschland heeft een bom een loods, die voor militaire doeleinden wordt gebruikt, beschadigd. Twee soldaten werden licht gewond. Een machine die in de buurt van Berlijn was geweest, ls bij Oldenburg neerge schoten. President Roosevelt heeft den departe menten van oorlog en marine verzocht het verdediglngsaccoord met Canada uit te werken, zoodat het de volgende week ge reed kan zijn. Morgen zullen vier of vijf diplomatieke vertegenwoordigers en leger en vlootdeskundlgen benoemd worden, die in samenwerking met Canadeesche gede legeerden het defensieplan voor Noord- Amerika zullen ontwerpen. (D.N.B.) Voor onze abonné's stellen wij verkrijgbaar een volledige PUNTENLIJST VOOR TEXTIELGOEDEREN waarop men voor elk textiel product het benoodigd aantal punten vermeld vindt. De prijs bedraagt 5 tt. afgehaald aan ons Bureau en IVi ets. franco per post bij vooruitbetaling. DE DIRECTIE. President Roosevelt heeft voorts ln de gisteren gehouden persconferentie medege deeld, dat de besprekingen met Engeland over het verkrijgen van militaire steun punten op Britsche bezittingen op het Westelijk halfrond bevredigenden voort gang vinden. De vraag, of de overeenkomst met Canada ovet het vormen van een ge meenschappelijke verdedigingscommissie, voorziet ln het gebruik van oude Ameri- kaansche torpedojagers door Canada, deed Roosevelt met de opmerking af, dat dit slechts „krantengeklets" Is. Roosevelt noemde verder de berichten, volgens wel ke bepaalde strategische gebieden van Ca nada en de Vereenlgde Staten gemeen schappelijk bezet zullen worden, de „zui verste speculatie." Stefani meldt: Men verneemt belangweüdkende bijzon derheden over de verovering van Britsch- Somaliland. De Noordelijkste der drie Ita liaansche colonnes trok op 5 Augustus over de grens en bereikte den 8sten Zeila. In Churchill heeft gistermiddag in het Brit sche Lagerhuis een verklaring afgelegd, waarin hij ter inleiding een vergelijking maakte tusschen den oorlog van 1914—1918 en den huldigen oorlog. Engeland ls met open oogen dezen oorlog Ingegaan. De nieuwe oorlogsmethode ligt het Brltsche empire meer en „wanneer wij eerst geheel zijn bewapend" is deze methode gunstiger voor Engeland. Vervolgens sprak Churchill er over, dat Engeland voorbereidingen treft voor de veldtochten van 1941 en 1942. In verband met den voedseltoestand in Europa stelde Churchill vast, dat het Engclands voornemen is, de blok kade ook te richten tegen Frankrijk en tegen alle andere landen, die in Duitsche handen zijn. Er zijn talrijke voorstellen gedaan om tot ondersteu ning van deze landen het doorlaten van levensmiddelen mogelijk te maken. Hij, Churchill, wijst echter al deze ver zoeken af. Er is thans driekwart Jaar verstreken se dert de huidige regeering de macht ln Groot-Brlttanniè heeft overgenomen „Welk een stortvloed van noodlottige slagen is sindsdien over ons neergedaald." Vervol gens stelde Churchill vast, dat Duitsch- land de geheele Westkust van de Noord- kaap tot aan de Spaansche grens contro leert en dat het in den strijd tegen Enge land beschikt over talrijke havens en vlieg velden. Het ls mogelijk, dat Engeland nog groo- tere beproevingen door zal hebben te ma ken. Intusschen heeft Engeland echter toch alles gedaan om zijn eiland te versterken Het Britsche rijk heeft op het oogen- blik een steviger samenhang dan ooit. De belangrijkste productietak is op het oogenblik die van bewapeningsmate riaal. Twee millioen man staan onder de wapenen. Hiervan is een groot deel geregelde troepen. Nimmer te voren heeft een zoo groot leger op deze eilan den gestaan. De vloot is sterker dan ooit. Het handelstonnage is grooter dan bij het begin van den oorlog. Om over de luchtgevechten iets te zeg gen is het nog te vroeg. Churchill beweer de vervolgens, dat de luchtslagen voor En geland gunstig zijn verloopen en den kort st en weg vormen naar een Engelsche over winning. De beste posities kunnen den vijand niet helpen, zoo betoogde Churchill, als zijn leger en zijn industrie in het ach terland geheel uiteen geslagen en vernie tigd worden. Voor de nederlaag ln Somaliland steldo Churchill vervolgens Frankrijk verant woordelijk, op welks steun Engeland had gerekend. Daarbij sprak Churchill over de misdaad van Frankrijk. Aan den anderen kant verklaarde Churchill, dat Engeland al voor den oorlog zou hebben besloten, So maliland niet te verdedigen. In het verdere verloop zijner verklaring betoogde Churchill, dat Engeland den Ver- eenlgden Staten spontaan en ongevraagd vloot- enl uchtbases ln pacht had aange boden. Over eenige kleine eilanden in den Stillen Oceaan ls reeds onderhandeld. Nu moest nog worden gesproken over New foundland en Brltsch West-Indië. Overi gens ls er geen sprake van overdracht van souvereiniteitsrechten, doch betreft het hier alleen maar een maatregel voor de gemeenschappelijke verdediging der veilig heid. Churchill sprak in dit verband over een pacht voor 99 jaar, welke niet alleen ln het belang zou zijn van de Vereenigde Staten, maar ook in het belang van New foundland, Canada en van de andere be irokken koloniën. Van semi-offioieele Duitsche zijde wordt hierop aldus gereageerd: De door Churchill Ln het Lagerhuis ge houden redevoering kan men met een enke len zin kenmerken, n.l.: „Wien God Vernie tigen wil, slaat Hij met blindheid". Zou echter, zoo verklaart men, de Engel sche minister-president zich er werkelijk van bewust zijn, dat hij zijn boehoorders oen beeld van den toestand en van de moge lijkheden heeft gegeven, dat een totale krankzinnige miskenning van den bestaan- den toestand beteekent. dan kan hij slechts de bedoeling hebben het Engelsche volk tot lederen prijs moed in te spreken en het op dezelfde wijze de oogen voor de toekomst te sluiten, zooals hij ze zelf reeds lang geslö-, ten heeft. In hoeverre een dergelijke poging-, het Engëlsohe volk moed in te spreken, suc ces zal hebben, hangt in de eerste plaats af van datgene, wat den Engelschen aan wederwaardigheden te wachten staat. Dat hij een ontwikkeling wil voorspellen, die op geen enkele wijze meer van zijn besluiten en zijn wenschen afhankelijk is, is een bij zonder ken toeken voor de geestesgesteld heid var. Churchill. Het klinkt als een te late inval der wereldgeschiedenis, wanneer Ohurchill zich thans, na een oorlog van een Jaar, waarin de Britsche bondgenooten reeds lang zijn vea-Slagen en de eindstrijd met Engeland als den laatsten vijand van het rijk reeds begonnen is, zich opmaakt voorbereidingen te treffen voor een veld tocht in de eerstkomende jaren. Dat is rijkelijk laat. De gisteren tot uiting ge brachte wensoh van Ohurchill, om Duitsch- land er van te overtuigen, dat Engeland den oorlog tot ln onateienbaren tijd kan voortzetten, heeft iets roerends. Een derge- lljken wensch koesterden ook eens Polen. Frankrijk en de overige tegenstanders van het rijk. Dit is dus voor Duitsohland niets nieuws. Het verschil hierbij is, dat Enge land. zooals eens ook zijn bondgenooten, wel den wil doch niet de mogelijkheden daartoe bezaten, terwijl Duitschland van zijn kant in geen geval de bedoeling heeft den oorlog tot in onafzienbare tijden te laten voortduren, wel echter, indien nood zakelijk, de mogelijkheid daartoe. De aankondiging van Ohurchill, dat het Engclands bedoeling is, de hongerblokkade tot geheel Europa uit te breiden teneinde hierdoor ook Duitschland schade te berok kenen heeft in Duitsche politieke kringen geen verrassing gewekt. Dat Engeland voor de vernietiging van 'het continent en den hongerdood van Europeesche vrouwen en •kinderen onverschillig is, wist men reeds lang, evenals aan den anderen kant bekend ls. dat het hiermede beoogde doel, Duitsch land in een moeilijke voedselpositie te brengen, niet kan worden bereikt. Ohurchill wi'l dus de Europeesche vrouwen en kinde ren ter wille van een schijnbeeld laten ver hongeren. Dat hij probeert de schuld voor deze hongerblokkade op Duitschland te schuiven, stemt naar men verklaart, geheel overeen met de Engelsche mentaliteit, doch is echter naief. Overigens heef t Ohurchill hierbij opnieuw 'bewust onwaarheid gezegd, toen hij be weerde, dat Duitschland de voorraden levensmiddelen van andere volken aantast, om zichzelf te voeden. Duitschland heeft dit, naar men weet, niet noodig. De op merking van Ohurchill, dat Engeland zich thans stertoer dan ooit voelt, heeft men in Duitsche politieke 'kringen ter kennis ge nomen. Naar Goethe eens gezegd heeft, zal men niemand zijn gevoel ontnemen. Enge land kan derhalve, naar men van meening is, in dit gewei ten onder gaan. Het Hamburger Fremdenblatt had tevo ren reeds opgemerkt: Iedereen is het er over eens. dat tot dus ver de aanvalsacties slechts een voorspel waren, dat elk oogenblik tot een grootere intensiteit, kan worden opgevoerd, wanneer de Engelsche verdedigingsgordel zonder ge nade zal zijn neergehaald, de heerschappij in de Britsche luchtruim te zal zijn bevoch ten en de weersomstandigheden voor de militaire eischen gunstig zullen zijn. Dit vooruitzicht legt Engeland op de pijnbank. De vragen, die men in de pérs stelt, getuigen van een onmiskenbare ner vositeit: zijn de Duitsche acties in de lucht slechts het voorspel van een inval te land, waartegen de Britsche vloot niets kan uitrichten, omdat zij zich niet durft bloot stellen aan de Duitsche duikbom menwerpers? Niet minder zwaar dan het ontbreken van eiken militairen uitweg weegt intusschen voor Engeland de vol slagen Isolatie van een wereldrijk, dat zich niet zoo zeer door zijn macht als wel door de traditie v$n zijn onoverwinnelijkheid liet gelden. Deze crisis in het Engelsche wereldrijk ls sedert de laatste rede van Churchill op de volgende punten aan het licht getreden: 1. In Zuid-Oost-Europa zijn tuss^hen Sofia, Boedapest en Boekarest onderhan delingen gaande over een territoriale her ziening, op het beloop waarvan de Britsche politiek niet den minsten invloed kan uit oefenen. Ook Turkije is machtdoos, of schoon dit land een bondgenoot is van En geland. Het prestige van de spilmogendhe- den is in het Zuid-Oosten overweldigend. 2. De vlucht van de Britten uit Somali land bewijst het strategische onvermogen van Brittannië de belangrijkste zenuw- strengen van zijn wereldrijk t-e beschermen. 3. De Britsche troepen hebben onder den druk van Japan hun bevoorrechte stellin gen te Peking en Tientsin ontruimd. Austra lië. dat voor het eerst zijn geloof aan de bescherming door de Britsche wereldheer schappij voelt wankelen, heeft gezanten met Japan uitgewisseld. 4. Ierland, dat vasthoudt aan zijn strikte neutraliteitspolitiek, begeleidt den strijd op leven en dood van zijn buurman Enge land door voortdurend te herinneren aan het oude euvel, dat het Noord-Iersche vraagstuk nog altijd niet is opgelost. De Duitsche pers sluit zich daarbij geheel aan. Als voorbeeld het volgende: Indien men het een kunst kan noemen, zoo schrijft de Berliner Boersen Zeitung, onaangename feiten voorbij te kunnen pra ten, zwart in wit, nederlagen in overwin ningen te veranderen, dan heeft Winston Churchill gisteren opnieuw een meester stuk geleverd. Terwijl het Duitsche lucht- wapen boven Engeland zwermt en zijn doe len vindt, waar het ze vinden wil en terwijl de rest van de Britsche strijdkrachten uit Somaliland over zee vlucht, heeft de Brit sche eerste minister het Lagerhuis een rede voorgezet, als waren niet de Engelschen. doch hun tegenstanders allerwege onder worpen, als had zich niet het Britsche empire doch de macht der spilmogendhe- den ontpopt als een colos op leemen voeten. „Wij voelen ons thans niet alleen sterk, doch wij zijn ook sterker dan ooit." Deze zin uit de rede van Churchill is te vens haar motto en leidende motief. Sterker dan ooit is dit Engeland, dat in Europa al zijn posities heeft verloren en in Afrika het eene bolwerk na het andere ziet ineenstor ten. dat in de geheele wereld om hulp bedelt en bereid is met stukken van zijn eigen vleesch Amerikaansche ondersteuning te koopen. Dit Nummer bevat TWEE Bladen Binnenland Verschenen is een rapport over den alge- meenen gezondheids- en voedingstoe stand van werkloozen. (2e Blad). 30-urige schoolweek bij het M. O. gaat niet door. (Binnenland, 2e Blad). Verhooging van den benzineprijs. (Binnen land, 2e Blad). Inlevering van landbouw-crisisproducten. (Binnenland, 2e Blad). Ontginning van de Drentsche heide. (2e (Blad). Het standpunt der Liberale Staatspartij ten opzichte van de Nederlandsche Unie. (Laatste Berichten, le Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS Kalme handel. Wisselvallig koers verloop. Goede ondertoon. Be leggingen prijshoudend. Amerikanen stil. Buitenland Ook Italië stelt een volledige blokkade in. (le Blad). Hoe de Italianen Somali-land veroverden. (le Blad). Verklaring van Churchill en Duitsehland's reactie daarop, (le Blad). Een aanslag op Trotzky. (Laatste Berichten le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. het centrum bezette de tweede colonne op 9 Augustus Hargeisa, dat eveneens 70 kilo meter van de grens ligt. De derde colonne rukte op langs den straatweg van Ado ee in a dat in weerwil van de ernstige terrein- moeilijkheden op den lOen werd bereikt, nadat men van de grens af een afstand van 90 kilometer zuiver woestijngebied had afgelegd. De Italiaansche hoofdmacht ope reerde in het centrum. Op 11 Augustus kwam het gros der Ita liaansche troepen in contact met de En gelsche hoofdmacht, welker sterkte op 15.000 man geschat werd. Nadat zij zes da gen de grootste moeilijkheden bij den op- marsch en de ravitailleering hadden ge had. stonden de Italianen thans tegenover een tegenstander, die rust genoten had en zich in voortreffelijke stellingen verschanst had. Achter het 70 kilometer lange front HargeisaAdoeeina hadden de Engelschen op een hoogte van 150 meter een eerste verdedigingslinie opgericht. De Italiaansche troepen bestonden in de eerste plaats uit nationale afdeelingen, maar ook uit in boorlingen en zwarthemden, die waren ge- recruteerd uit arbeiders uit Italiaansch Cost-Afrika. Een bijzondere taak had de luchtmacht, die waardevolle verkenningsdiensten ver richtte en ook een deel van den aanvoer verzorgde. Geregeld werden de vijf vlieg velden van Britsch Somaliland gebombar deerd. De aanval op de Engelsche hoofdstelling werd ingeleid door een groote omtrekken de beweging aan de beide flanken. Van 13 tot 16 Augustus werd er zeer hevig gevoch ten, waarbij de Italiaansche aanvallers on der kruisvuur werden genomen. Niettemin kon men op den 15den in het centrum den opmarsch langzaam beginnen, nadat de be langrijkste tegenstand gebroken was. Na grondige artillerievoorbereiding werd op-16 Augustus het sein voor den algemeenen aanval in de richting van La Faroek ge geven. Op den 18den was de geheele eerste verdedigingslinie der Engelschen over schreden. Talrijke Engelsche afdeelingen, aldus zegt men in Italiaansche militaire kringen, hadden zich bij de hardnekkige gevechten van de voorgaande dagen over gegeven, vooral Zuid-Afrikaansche troepen. De Engelschen hadden Zeila zonder strijd opgegeven en de 2500 man, die daar gele gen hadden, onverwijld teruggetrokken naar Boelhar. Ten Oosten van Berbera staan nog on geveer 3000 tot 4000 man Engelsche troe pen, die echter van geen beteekenis meer zijn, nu Berbera gevallen is. Britsch Somaliland komt thans onder de souvereiniteit van Italië. De Britsche kroon verliest een kolonie van groote strategische beteekenis vlak bij straat Bab-el-Mandeb en tegenover Aden. De bevolking van Britsch Somaliland wenschte reeds sinds lang. evenals die van Fransch Somaliland. zich te vereenigen met de bevolking van Italiaansch Somali land. Voor Britsch Somaliland is dit thans verwezenlijkt, en op een niet ver verwij derden dag zal hetzelfde verwezenlijkt wor den voor Fransch Somaliland, dat een na tuurlijke uitweg ls voor Abessynië.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1