De aanval op Engeland
voortgezet
De Engelsche blokkade
gedoemd te falen
fsie Jaargang
DONDERDAG 15 AUGUSTUS 1940
No. 24659
Gisteren echter
„pauze"
eemge
Opmerkelijke verklaring
van Knox
De Führer overhandigt
maarschalkstaven
Uit Engeland
over
Italiaansche pers
Engelsche strooibiljetten
Roemenië en Hongarije
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
Uit Amerika
Goede
oogstvooruitzichten
in Europa
KïïïïS? den diplomaten dienst te veriaten.
Verspreide Berichten
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bU vooruitbetaling 's Woensdags en ,'s Zaterdags 50 ets, by maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindeplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per week0.18
Franco per post 235 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 030 per 3 mnd.)
De Dultsche luchtmacht heeft gisteren,
naar het DN.B. verneemt, slechts weinig
formaties in den strijd gebracht. Bij de
ten uitvoer legging der opdrachten, in de
eerste plaats gewapende verkenning boven
het Kanaal en vernietiging van versper
ringsballons aan de Zuid-Oostkust, ont
stonden op verscheidene plaatsen hevige
luchtgevechten, waarbij de vijand taaien
tegenstand bood.
Volgens de tot dusverre ontvangen be
richten zijn boven het graafschap Kent
22 Britsche Jachtvliegtuigen, voor het mee-
rendeel Spitfires, neergeschoten, terwijl
vijf Dultsche Messerschmldts verloren gin
gen. Bij Dover zijn 9 versperringsballons
neergeschoten.
In de middaguren zijn havenwerken en
vliegvelden aan de Zuid-Oostkust van En
geland opnieuw het doel geweest van he
vige Dultsche bomaanvallen. Brltsche Ja
gers boden weerstand aan de Junkers-dulk-
bommenwerpers, doch konden het bin
nendringen van de Dultschers niet ver
hinderen. Op verschillende punten in de
omstreken van Dover zijn enorme branden
te zien.
Naar uit Londen wordt gemeld, heeft bij
acn laatsten aanval van Dultsche Stuka's
van gisteren, een bom van middelzwaar
kaliber een in de haven van Portsmouth
liggend oud dok getroffen, waarin het
vroegere vlaggeschlp van Nelson, de „Vic
tory" lag .De bom ontplofte in het water
op ongeveer zeven meter afstand van de
„Victory". Door de kracht der ontploffing
werd de achtermast, waaraan de vlag van
Nelson en de Union Jack wapperden, om-
vergeslagen.
Het bericht over de uitwerking van deze
bom heeft vooral onder de manschappen
der marine meer ontsteltenis gewekt, dan
de van militair standpunt uit gezien veel
ernstiger schade aan de havenhoofd- en
haveninstallaties. De bijgeloovige zeelieden
zien ln het feit. dat de vlag van Nelson
In de golven verdween, een kwaad voor-
leeken. (D.N.B.)
Ook in Londen vielen, volgens Reuter,
bommen, waardoor tal van branden ont
stonden. Slechts enkele personen werden
gedood.
De Frankfurter Zeitung schrijft:
„Engeland heeft den eersten militairen
stap in dezen oorlog vrijwillig kunnen
doen, doch thans moet het den strijdverm
aannemen, waartoe het door zijn tegen
stander gedwongen wordt. Wel zijn de En-
gelschen den oorlog begonnen met een po
litiek en economisch offensief, maar in mi
litair opzicht hebben zij zelf het defensief
gekozen, dat beantwoordde aan hun op
vatting over de kracht der verdediging.
Engeland wist toen zelf nog niet, hoe ver
ouderd die opvatting was. Zoo hebben de
Engelschen er met hun bondgenooten zelfs
van afgezien, de Duitsche weermacht aan
te vallen, toen die in Polen vocht. Thans
kunnen zij slechts in het defensief blij
ven.
Terwijl meer scheepsruimte verloren
gaat dan ooit sedert het uitbreken van den
oorlog, terwijl een deel der toegangswegen
reeds moest worden afgesloten, worden
Engelsche havenwerken, wapenfabrieken
en olietanks in ruïnes veranderd. De beste
Engelsche jacht- en gevechtsvliegers ko
men hi het vuur der Dultsche jagers bo
ven het Kanaal om. Tragisch daarbij moet
de Duitsche toeschouwer het vooral vin
den, dat dit Engeland, hoewel het in mili
tair opzicht geen keus meer heeft, op po
litiek terrein het onheil zeer wel had kun
nen ontgaan. Men heeft bijna het gevoel,
alsof de massa van het Engelsche volk van
den oorlog slechts een meer litteraire voor
stelling gehad heeft, alsof zij niet geheel
heeft beseft, wat dit woord oorlog voor
Engeland inhield. Thans leert men door
ervaring, wat altijd de bitterste en duurste
vorm van onderwijs is.
Het D.N.B. meldt uit New York:
Knox, de Amerlkaansche minister van
marine heeft gisteren in de militaire com
missie van het Huls van Afgevaardigden
een sensationeele verklaring afgelegd
Knox heeft aangedrongen op het aan
nemen van het voorstel tot invoering van
den dienstplicht. Hij staafde dit met de op
merking, dat de Vereenigde Staten tenslot
te in de geheele wereld geen vriend meer
zullen hebben, indien Engeland de neder
laag lijdt. Hij bidt God, dat dit niet moge
geschieden, maar niettemin is een Engel
sche nederlaag mogelijk binnen 60 dagen.
Geen Amerikaan heeft een nauwkeurig
beeld van den strijd om Engeland, want
Amerika verneemt niet de volle waarheid
en kent niet den omvang van de werkelijke
verliezen.
Indien de Vereenigde Staten thans een
vloot van drie millioen ton zouden bezitten,
die den Allantlschen en den Stillen Oceaan
zou kunnen controleercn, dan zou een
enorm landleger niet noodig zijn. Helaas
zullen de Vereenigde Staten eerst in 1946
over een vloot van voldoenden omvang be
schikken.
Op een vraag van den republikein Calson
of er voor de Vereenigde Staten oorlogsge
vaar ln het Verre Oosten bestaat, heeft de
minister van marine geantwoord, dat in
deze gevaarlijke tijden niemand weet waar
gevaren kunnen opduiken. Amerika moet
sterk genoeg zijn om aan alle gevaren het
hoofd te bieden. Over den Atlantlschen
Oceaan dreigt geen onmiddellijk gevaar,
doch in geval van een nederlaag van Enge
land zou de positie van Amerika slechter
zijn dan ooit te voren.
De Führer heeft gisteren ln zijn werkka
mer in de nieuwe rijkskanselarij aan den
Rijksmaarschalk en de op 19 Juli bevorder
de generaais-veldmaarschalken de onder
scheidingsteekenen van hun rang, de maar
schalkstaven, overhandigd. Hij sprak woor
den van dank voor de verdiensten, die de
maarschalken zich hebben verworven bij
de Dultsche overwinningen en wees op de
verplichtingen, die de rang van maar
schalk hun tegenover volk en rijk oplegt.
De veldmaarschalken der luchtmacht
Mllch, Sperle en Kesselring konden aan de
plechtigheid niet deelnemen, daar de ope
raties van het luchtwapen hun afwezig
heid uit de hoofdkwartieren niet toelaten.
EEN RADIOREDE VAN EDEN.
De Brltsche minister van oorlog, Eden,
heeft gisteravond een radiorede gehouden,
waarin hij o.a. zelde: een blik op de kaart
van Europa zou voor Engeland met recht
verpletterend kunnen zijn, maar een blik
op de wereldkaart toont, dat Groot-Brit-
tannië altijd nog een beslissend woord
heeft mee te spreken. De positie van
Engeland wordt gekenmerkt door een
superieure vlootmacht, door de heerschappij
ln de lucht, welke het wil veroveren, en
door een steeds groeiend leger. De minister
beweerde voorts, dat er weer een expeditie
corps gereed staat, dat een groot leger in
opleiding is en dat de binnenlandsche
weercorpsen, die reeds meer dan lJ/2 mil
lioen leden tellen, van een schitterenden
geest bezield zijn. Eden meende, dat ter
bescherming van de eilanden een offensief
de verelschte tactiek is en dat dit ook in
het voornemen ligt. (DN.B.)
DE UITVOERHANDEL.
De Britsche minister van overzeesche
zaken heeft voor de radio gesproken en
zich daarbij in de eerste plaats gericht tot
die mannen en vrouwen in Groot-Brittan-
nië, die voor den Engelschen uitvoerhandel
werken. Hij verzekerde hun, dat hun werk
even belangrijk is als dat van den Engel
schen soldaat zelf en van de arbeiders in
de munitiefabrieken. Zij dragen recht
streeks bij tot de bestrijding van den
vijand, want zij zijn het, die Engeland
voorzien van de zoo noodige deviezen.
Zeker kan het land zijn invoer, welke door
den oorlog is toegenomen, met goud beta
len, maar het goud reikt niet voor eeuwig.
Deviezen kunnen ook daarmede verdiend
worden, dat Engeland ln opdracht van het
buit .nland goederen met zijn schepen ver
voert, deze goederen verzekert of andere
dienstprestaties verricht, die in deviezen
betaald worden. Deze inkomsten zijn ech
ter door den oorlog, de beperking ln de
scheepvaart en de eigen behoefte aan
scheepsruimte sterk ingekrompen. Enge
land heeft nu zijn schepen zelf noodig om
alles in te voeren wat voor den strijd ver
der noodig is. Er valt nu eenmaal niets
aan te veranderen, dat Engeland vele din
gen van overzee betrekken moet. (D.N.B.)
INDIË.
In het Lagerhuis heeft de Britsche
minister voor Indië, Amery, gisteren op
nieuw meegedeeld, dat Indië ten aanzien
van de eventueele vervulling zijner politie
ke wenschen tot na den oorlog moet wach
ten. Een nieuwe Indische grondwet, aldus
Amery, zal zoo spoedig mogelijk na den
oorlog door een vertegenwoordigende orga
nisatie der voornaamste elementen van het
Indische nationale leven worden opgesteld.
In een Ingezonden stuk in de „News
Chronicle" stelt Gandhi vast, dat de bood
schap van den onderkoning mislukt is.
Engeland kan niet zeggen, dat het voor
een rechtvaardige zaak strijdt, indien het
niet rechtvaardig is tegenover Indië. Ik
vrees, zoo schrijft Gandhi, dat de demo
cratie schipbreuk heeft geleden.
CHAMBERLAIN.
Chamberlain heeft gisteren het zieken
huis kunnen verlaten en zal een kort ver
lof nemen teneinde volledig te herstellen.
De Italiaansche bladen geven den volle-
dlgen tekst weer van de strooibiljetten,
welke gelijk met de bommen door Engelsche
vliegtuigen in Italië zijn uitgeworpen en
merken op, dat Londen aldus hoopt eenigen
invloed op den geest van het Italiaansche
volk te kunnen uitoefenen.
Het is een nieuw bewijs van de dwaasheid
der Britsche propaganda, schrijft de Gior-
nale d'Italia. Het Italiaansche volk weet heel
goed, dat het de wapens heeft moeten op
vatten om zich te bevrijden van de tyrannle
van Groot-Brittannië, dat Italië altijd ge
vangen heeft gehouden in de Middelland-
sche Zee en zijn demografische en econo
mische uitbreiding heeft belemmerd. Daar
om kunnen de Italianen den tekst van de
strooibiljetten lezen als een document van
de intellectueele en geestelijke ellende van
den vijand. Een volk als het Italiaansche.
dat aan de zijde van Duitschland strijdt
voor de vrijheid en grootheid der twee jonge
volkeren tegen een oude en conservatieve
mogendheid die hen in staat van inferiori
teit wilde houden, leest de dwaze oproepen
en belachelijke dreigementen in die strooi
biljetten met onverschilligheid.
De Tribuna schrijft, dat het misdadige
bombardement van open steden in Noord-
Italië, dat uitsluitend slachtoffers maakt
onder de burgerbevolking, een afleidings
manoeuvre is, welke de Engelschen onder
nemen wegens de nederlagen bij hen zelf
en in Afrika. In ieder geval is het dwaas te
hopen, dat de inhoud van de strooibiljetten
eenige uitwerking zal hebben, terwijl zij ge
lijk met moorddadige bommen worden uit
geworpen.
De geheele Romeinsche pers wijst voorts
op de laffe houding van de Britsche vlie
gers die des nachts open steden bombar
deeren. De Engelschen hebben niet den
moed overdag aan te vallen zooals de Ita
lianen doen. Zij durven het Italiaansche
afweergeschut en de Italiaansche jagers
niet te trotseeren.
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
Het betalingsverkeer met Joego-Slavië en
het Protectoraat over de clearing. (2e
Blad).
Vrijwilligers van den opbouwdienst naar
Frankrijk. (Binnenland. 2e Blad).
De „Statendam" wordt gesloopt. (Binnen
land, 2e Blad.)
AMSTERDAMSCHE IEURS
Matige omzetten - Na vaste opening
wisselvallig koersverloop - Aku's leven-
lig en vrij sterk schommelend - Beleg
gingen prijshoudend - Amerikanen
weinig veranderd.
Buitenland
Naar uit Herkulesbad in het banaat ver
luidt, worden daar reeds alle voorbereidse
len voor de Roemeensch-Hongaarsche on
derhandelingen getroffen. Men verwacht,
dat de besprekingen morgen beginnen. De
Roemeensche regeering had aanvankelijk
een slot bij Sinaja als plaats van confe
rentie voorgesteld, doch dit plan heeft men
laten varen op wensch der Hongaarsche
regeering.
De Hongaarsche delegatie staat onder
leiding van den gezant Hory, die vergezeld
wordt van verscheidene hooggeplaatste
stafofficieren en ambtenaren van het mi
nisterie van buitenlandsche zaken.
De aanval op Engeland. (Ie Blad).
Opmerkelijke verklaring van den Ameri-
kaanschen minister Knox. (Ie Blad).
E VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
I-Ioewel volgens Engelsche verwachtingen
het Europeesche vasteland door een slech
ten oogst en de Britsche blokkade een
hongersnood zal doormaken, wordt, naar
de Dienst aus Deutschland meldt, van
Dultsche zijde vastgesteld, dat de oogst in
Duitschland noch ln Europa slecht zal
zijn. Veeleer kan een gemiddelde graan
oogst en een goede hakvruchtenoogst ver
wacht worden. Van de hakvruchten kan
zelfs een zeer groote oogst tegemoet gezien
worden, dank zij het vochtige weer en het
feit, dat in groot-Duitschland veel grond
voor de teelt van hakvruchten gebruikt is.
De Reichsnahrstand heeft er reeds bij den
landbouw op aangedrongen, dat voor een
voldoenden varkensstapel gezorgd wordt,
opdat de rijke voederoogst ten volle ge
bruikt kan worden.
Het internationale landbouwinstituut te
Rome heeft reeds verklaard, dat in geheel
Europa een goede gemiddelde oogst te ver
wachten ls. Roemenië, bijvoorbeeld, meldt
een normaal tot goeden oogst en denkt
een uitvoeroverschot van 400.000 ton ter
beschikking te zullen hebben. Uit Bulgarije
wordt gemeld, dat de oogstcijfers ongeveer
overeenkomen met het gemiddelde der
laatste jaren. Ook in Hongarije verwacht
men een goeden gemiddelden oogst. Al
leen ln Zuid-Slavië en Griekenland schijnt
de oogst tamelijk ongelijkmatig te zijn,
doch tegenover een achteruitgang voor
sommige producten zal wel een stijging
voor andere staan.
CUDAHY BIJ PRESIDENT ROOSEVELT.
De ambassadeur der Vereenigde Staten in
België, Cudahy, heeft gisteren een onder
houd gehad met president Roosevelt. Na dit
onderhoud verklaarde Cudahy aan de pers,
dat hij gemachtigd was mee te deelen, dat
president Roosevelt hem wegens zijn te
Londen aan de pers verstrekte verklaring
geen verwijt gemaakt had en zulks ook
niet voornemens geweest was. Cudahy zelde
zich tegenover den president er over be
klaagd te hebben, dat het departement van
büitenlandsche zaken zijn verklaring te
Londen niet had goedgekeurd, waarop Roo
sevelt hem verzekerd heeft, dat het niet de
bedoeling van de regeering geweest is. den
ambassadeur daarom te berispen. Voorts
deelde Cudahy mede. niet het plan te koes-
neutraal land ook, tot vijandelijk gebied
EN FRANKRIJK?
Het D.N.B. meldt uit Berlijn-:
Onder het opschrift: „Is Frankrijk met
Engeland in oorlog," publiceert de Deut
sche Allgemeine Zeitung opmerkingen naar
aanleiding van de nieuwe Britsche blok
kade-verordening, die het blad van speciale
zijde heeft gekregen. Daarbij wordt er op
gewezen, dat reeds de Engelsche mededee-
ling van 2 Juli. volgens welke de Engelsche
blokkade-bepalingen werden uitgebreid
over de door den vijand bezette gebieden,
niet anders dan een aanslag op de burger
bevolking in het bezette gebied was. Zij
beteekent, zooals de Times ook heeft toe
gegeven, dat Engeland de burgerbevolking
stelselmatig aan honger zou willen bloot
stellen, omdat aldus de Times de
roep om brood reeds vaak het parool voor
revoluties is geweest.
Nog laaghartiger. aldus vervolgt de D.A.
Ztg., worden deze maatregelen, die na
tuurlijk op het. verloop van den oorlog
geen invloed zullen hebben, door de ver
ordening van 30 Juli, waarbij ook het on
bezette deel v/ n Frankrijk en Fransch
Noord-Afrika voor in- zoowel als uitvoer
aan de Britsche blokkade worden onder
worpen. Het is een toppunt van gemeen
heid in het leven der volken, als de Engel
schen den bondgenoot, dien zij in den
steek hebben gelaten, van levensmiddelen
willen berooven ook in het niet-bezette
gebied, waar de overwinnende tegenstan
der geen bestuursbevoegdheden uitoefent.
Het blad onderzoekt dan de Brltsche
maatregelen uitvoerig op hun juridische
mérites. Het schrijft, dat de geheele Brit
sche blokkade op zichzelf reeds in strijd
met het volkenrecht is. daar zij niet vol
doet aan het criterium der doeltreffend
heid. De speciale bepalingen zijn natuurlijk
volkomen met het internationale recht in
strijd. De maatregelen zouden slechts dan
op een schijn van recht aanspraak kun
nen maken, indien het onbezette Frankrijk
en Fransch Noord-Afrika met Engeland in
oorlog zouden zijn. Met hetzelfde onrecht,
in den zin van het Engelsche prijsrecht
verklaard worden. De aankondiging van
den minister voor de blokkade, dat het na-
vicert-stelsel tot de scheepvaart op den
geheelen Atlantlschen Oceaan wordt uitge
breid. ls blijf, daar de Britsche vloot thans
niet meer in staat is den Atlantlschen
Oceaan te controleeren. Japan heeft uit
dezen toestand de eenlg juiste gevolgtrek
king gemaakt: zijn schepen weigeren na
vicerts van de Britsche consulaire auto
riteiten aan te nemen. Daar Engeland geen
effectief toezicht op de Atlantische
scheepvaart kan uitoefenen, kunnen neu
trale schepen zonder Britsche vergunning
over den Oceaan varen, zonder dat zij veel
gevaar loopen door Engelsche oorlogssche
pen te worden aangehouden. Het is in
strijd met de eer der neutrale scheepvaart,
als zij zich onder deze omstandigheden
NATIONALE GARDE 1 JAN. OPGEROEPEN
Het Amerlkaansche departement van
oorlog heeft verklaard, dat de nationale
garde op 1 Januari voor den actie ven mili
tairen dienst zal worden opgeroepen, wan
neer het Huls van Afgevaardigden eveneens
de machtiging voor president Roosevelt
aanneemt welke reeds door den Senaat en
de militaire commissie uit het Huis van
Afgevaardigden is goedgekeurd.
(D.N.B.)
DE VEREENIGDE STATEN EN DE
SOVJET-UNIE.
Naar te Washington verluidt zal aan het
Sovjet-Russisch verlangen naar opheffing
van de diplomatieke en consulaire verte
genwoordigingen in de Baltische staten,
uia tv uuuer atie nnu>i,anaigneaen - - nrotest eevole worden eeeeven
nog aan de Britsche controle onderwerpt, onaer Prol€St eev01& woraen gegeven.
Het afwijzen dezer controle is ook in
vaart; zeif
het belang der neutrale scheepvaart zelf.
Want. krachtens het volkenrecht is het
mogelijk, schepen, die Britsch konvooi aan
nemen en zich daarmede aan de Britsche
blokkade onderwerpen, voor het prijshof
ten minste te behandelen als schepen, die
zich hebben schuldig gemaakt aan onder
steuning van den vijand In ieder geval
kent de internationale rechtspraak genoeg
precedenten, die de neutrale reeder ter
harte zal moeten nemen, voor hij zich in
laat met het risico voor schip en lading,
dat met de Britsche verordening verbon
den
HULP AAN DE PARUSCHE
BEVOLKING.
Het Amerikaansche Roode Kruis heeft
de nationaal-socialistlsche Volkswohlfahrt
te Parijs een zending van 90.000 K.G. ge
condenseerde melk en melkpoeder ter be
schikking gesteld, welke door de N.S.V.
onder de Parijsche zuigelingen en kleine
kinderen zal worden verdeeld.
Naar aanleiding van de overdracht van
deze zending melk aan den N.S.V. vond op
het station van Ivry een plechtigheid
plaats, waarbij de leider van het Amerl
kaansche Roode Kruis, Taylor, er zijn
blijdschap over uitsprak, dat hij bij de
Duitsche autoriteiten begrip had gevonden
voor den arbeid zijner organisatie, hetgeen
hem veroorloofde, zijn actie tot een goed
einde te brengen. Generaal Buss, de direc
teur van het Duitsche Roode Kruis, dank
te Taylor voor zijn hulpvaardigheid.
WEER EEN POOLSCHE OUD-MINISTER
UIT ROEMENIË VERDWENEN.
Het DN.B. meldt uit Boekarest:
Enkele dagen geleden hebben de Roe
meensche autoriteiten gemerkt, dat Ponia-
towski, de vroegere Poolsche minister van
landbouw, die in Roemenië geïnterneerd
was. spoorloos verdwenen is.
Van de vroegere Poolsche politici be
vindt zich in Roemenië thans nog slechts
Beek. de oud-minister van buitenlandsche
zaken, die in een villa in het kuuroord.
Snago bij Boekarest onder bewaking ge
houden wordt.
BRITSCHE HÜLPKRUISER
GETORPEDEERD.
De Britsche admiraliteit deelt mede: De
hulpkruiser „Transsylvania" is door een
duikboot in den Atlantlschen Oceaan ge
torpedeerd en tot zinken gebracht.
Het was een schip van 16.923 ton. 3040
opvarenden zyn om het leven gekomen.
TWINTIG POLEN VEROORDEELD.
De bijzondere rechtbank te Posen heeft
twintig Polen ter dood veroordeeld, die
wegens wreed e mishandelingen en moord
op twaalf weerlooze Volksduitschers te
recht stonden. IDN.B.)
