DONDERDAG 8 AUGUSTUS 1940
No. 24653
tliaansche aanval op
Britsch Somali-land
Xoeisvi
Isfe Jaargang
J-7lui'
Jila aan de Golf van
Aden veroverd
Burgerlijk bestuur in Elzas,
Lotharingen en Luxemburg
Britsche verliezen
Amerikaansch
waarnemer in Engeland
Engeland weigert
graanvervoer naar Frankrijk
Uit Engeland
Uit Amerika
Uit het Verre Oosten.
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
Verspreide Berichten
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
O ets. per rceel voor advertentie-, uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
-n ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel
»r zakenadvertcntles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets, bij maximum aantal
lorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - voor opzending van
fteven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden 2.35
per weekƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
ld
1- iMns^Aor
a V, A^'MAU
I w
J 10 fc\ vv
J) o\&DOr
•OqwoAR
APOIS-ABCBW
rcawscn -SOMAÜLAVJD
ONZCUTRe G.CCK4&
bpooswtft
e a e> i e
OjiöOETI
zeIla'
CP
ET MCtj
SC>-OALIl.AUt>
U S.QO.CZ
IE N/Ga/: OOST
ATQIIZA
rfonia-Mcei?
[et D.N.B. meldt van de Syrische grens:
Itallaansche troepen hebben gisteren,
jgens hier ontvangen radioberichten, ln
ïch-Somaliland de havenstad Zella in-
(lomen. In deze berichten die uit Aden
tomstlg zijn, wordt gezegd, dat de Ita-
faen in drie kolonnes, op een afstand
n 100 K.M. van elkaar, concentrisch op
pen naar Berbera, dat de hoofdstad
de grootste haven des lands is. De En-
£he gemotoriseerde cavalerie, die een
fenaanval deed, werd met zware verlie-
teruggeslagen en zocht, voor zoover
nog mogelijk was, een goed heenko-
n. Voor een deel zouden de Itallaansche
(onnes reeds de helft van den afstand
schen de grens en Berbera hebben af-
legd. De eerste kolonne heeft reeds Zella
Jelkt, dat slechts 25 K.M. van de grens
i Fransch Somaliland ligt en 50 K.M.
i Dzjlboetl.
Het officieelc Britsche legerbericht
bevestigt, dat de Italiaanschc troepen
Zeila aan de Golf van Aden hebben
veroverd.
>e diplomatieke redacteur van Stefanl
irijft:
BI»Vóór Italië aan den oorlog deelnam,
k Bd de Britsche propaganda herhaaldelijk
:ekerd, dat het verlies van Abessynië
jt eerste gevolg van een Itallaansche
schenkomst zou zijn. Doch de Engelsche
•rspellingen waren onjuist, ook wat de
loniale kwestie betrof. Italië heeft geen
irkanten meter van zijn rijk verloren,
^^tegendeel, juist Engeland heeft aan de
HTOoloniale fronten verliezen geleden. Tot
'"verre heeft het Kassala en Mojale aan
Italianen moeten afstaan. Thans ma
in de Engelschen melding van een ster-
Italiaanschen druk tegen Britsch-
aliland. Men wil het publiek blijkbaar
nieuwe betreurenswaardige verliezen
rbereiden. Op den weg naar Zeila zijn
Engelsche strijdkrachten reeds versla-
in en ook Zeila schijnt bedreigd te wor-
Ifri.
llB?IntlLSScllen verneemt men uit welinge-
'i^Iichte bron, dat in de streek van Hadra-
ut, aan de Zuidkust van het Arabische
iereiland, talrijke stammen in opstand
In gekomen tegen de Britsche tyrannie.
It verhindert het Britsche commando het
SBfflkrnizoen van Aden te gebruiken voor ver-
erking der troepen ln Somaliland, die
Rh in een moeilijke situatie bevinden."
de 58 legerberichten, die het Italiaan-
f ^he hoofdkwartier tot op heden heeft ge
publiceerd, blijkt, dat in de periode van
J^ni tot aan 5 Augustus ln totaal 285
I Vliegtuigen door de Italianen tijdens lucht-
ÖjÉaSBvechten of op de vliegvelden vernield
Iterwijl de Italianen zelf 45 toestellen
ren.
k de Britsche vloot heeft zwaardere
*zen geleden dan de Itallaansche ma-
Engeland verloor in dezen tijd één
er, zeven torpedojagers en elf duik-
jn, die tot zinken werden gebracht,
jl daarenboven nog drie slagschepen
„Hood" en twee schepen van het
,,warspite"-type), twee vliegtuigmoeder-
«hepen (de „Ark Royal" en de „Eagle"),
acht kruisers, drie torpedojagers en twee
duikbooten zwaar beschadigd werden.
Daarenboven verloor Engeland nog een
tiental vrachtschepen en vier tankbooten,
die tot zinken werden gebracht. Hiertegen
over staan aan Itallaansche zijde de volgende
verliezen: één lichte kruiser, een kruiser,
drie torpedojagers, zeven duikbooten en
een mijnenveger.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Berlijn:
Krachtens twee decreten van den Führer
zal het geheele burgerlijke bestuur in El-
zas-Lotharingen en Luxemburg in het ver
volg niet meer ln handen van militaire
autoriteiten zijn, maar ln die van chefs der
burgerlijke administratie, die onmiddellijk
onder den Führer ressorteeren. De uitoefe
ning der militaire gezagsrechten blijft bij
de militaire autoriteiten berusten.
De Führer heeft voor Lotharingen den
rijksstadhouder en gouwleider Josef Bür-
ckel, voor den Elzas den rijksstadhouder en
gouwleider Robert Wagner, voor Luxemburg
gouwleider Gustav Simon tot chef van het
burgerlijk bestuur benoemd. Hij heeft te
gelijkertijd gouwleider Bürckel op diens ver
zoek ontheven van de functie van rijks
stadhouder en gouwleider te Weenen met
het voorbehoud, dat Bürckel elders als rijks
stadhouder benoemd kan worden.
Tot rijksstadhouder en gouwleider in
Weenen is rijksleider Baldur von Schirach
benoemd. Hij is ontheven van zijn functies
van rijks jeugdleider der N. S. D. A. P. en
jeugdleider van het Duitsche rijk. Met
handhaving in zijn functie van rijksleider
voor de jeugdopleiding der N. S. D. A. P. is
von Schirach tevens door den Führer belast
met de Inspectie der geheele Hitlerjeugd,
niet alleen wat de partij doch ook wat den
staat betreft. Tot rijks jeugdleider der N. S.
D. A. P. en tot jeugdleider van het Duit
sche Rijk heeft de Führer den Obergebiets-
führer Arthur Axmann benoemd. De Stabs-
führer Hartmann Lauterbacher is benoemd
tot plaatsvervangend gouwleider.
Deze belangrijke personeelswijziging,
zoo schrijft de „Deutsche Allgemeine Zei-
tung" heeft behalve een binnenlandsche
ook een sterke algemeene politieke betee-
kenis. Na voltooiing van de krijgsverrich
tingen in het Westen herneemt thans in
de genoemde bezette gebieden de burger
lijke orde haar rechten, waarbij uiteraard
de uitoefening van de militaire souvereine
rechten aan de militaire overheid voor
behouden blijft.
De benoeming van de rijksstadhouders
en gouwleiders Bürckel en Wagner en van
gouwleider Simon beteekent niet alleen
een sterk bewijs van vertrouwen tegenover
deze drie mannen, wier prestaties ook bui
ten de grenzen van het rijk bekend gewor
den zijn, doch ook in regionalen zin is zij
zeer gerechtvaardigd. Van de nieuwe ge
bieden die thans onder het burgerbestuur
van deze gouwleiders gesteld worden, js
elk ten Westen van de gouw gelegen, waar
elk van de drie mannen de laatste jaren
reeds groote prestaties verricht heeft. De
verdienste van gouwleider Bürckel voor
den terugkeer van het Saargebied naar het
rijk is bekend. Van jongeren datum is de
groote organisatorische taak welke de drie
gouwleiders bij den bouw van den Westwal
gehad hebben. Daarmede kunnen deze drie
mannen in den besten zin de exponenten
van het „Grenzlanddeutschtum", genoemd
worden en de beste voorwaarden meebren
gen voor hun nieuw vergroot arbeidster
rein.
De Britsche admiraliteit deelt mede. dat
de sleepbooten Drummer en Oswaldien op
vijandelijke mijnen geloopen en gezonken
zijn.
De admiraliteit publiceert voorts een lijst
met de slachtoffers van de Campania, de
Crestflotver en den torpedoboot jager Bra
zen. Op de Campania zijn 11 personen om
gekomen en 3 gewond, op de Crestflower 2
personen omgekomen en 5 gewond, op de
Brazen 1 omgekomen en 4 gewond.
Officieel wordt medegedeeld, dat bij een
aanval van een duikboot op een Engelsch
konvooi aan de Iersche kust het Britsche
schip „Accra" <9337 ton) tot zinken is ge
bracht. Meer dan 450 overlevenden zijn in
een Britsche haven aan land gezet. 25 per
sonen worden vermist. Het schip zonk in
een half uur. Het verlies aan menschenle-
vens is veroorzaakt, doordat een motorboot
in de branding kenterde.
De Britsche admiraliteit deelt tenslotte
mede, dat de Engelsche mijnenveger .River
Clyde" op een vijandelijke mijn is geloopen
en gezonken. (D.N.B.)
De Amerikaansche kolonel Donavan is
volgens berichten in de Engelsche bladen
twee weken geleden als speciale lasthebber
van Roosevelt naar Londen gekomen om
persoonlijke indrukken op te doen van En-
gelands oorlogsinspanning. De vorige week
zou hij naar de Vereenigde Staten terug
gevlogen zijn om zijn indrukken mede te
deelen aan den minister van marine, Knox.
Donavan heeft besprekingen gevoerd met
Koning George. Churchill, Eden, Alexan
der, Bevin, Morrison en luit.-generaal
Brocks. Hij heeft verder munitiefabrieken
en militaire opleidingscentra bezocht en er
vooral prijs op gesteld in contact te komen
met lieden uit het volk. Voorts is de kwes
tie van leverantie van materialen door de
Vereenigde Staten aan Engeland met de
bevoegde autoriteiten besproken.. (D.N.B.)
Uit Quebec wordt gemeld, is een order van
100.000 ton graan voor Frankrijk geannu
leerd.
Het betreft hier orders, die naar verluidt,
nog afkomstig zijn van de vroegere Fran-
sche regeering Reynaud en welke begin
Augustus hadden moeten worden uitge
voerd. De nieuwe Fransche regeering had
door bemiddeling van den Amerikaanschen
consulgeneraal te Quebec de Canadeesche
regeering laten verzoeken om met het oog
op de moeilijke voedselpositie in Frankrijk
als gevolg van de oorlogsgebeurtenissen ten
minste een deel van de ln Canada geplaat-
ste en reeds betaalde orders uit te doen
voeren. De Canadeesche regeering te Ottawa
was daartoe, naar In Quebec bekend gewor
den is, ook bereid. Uit Londen kreeg zij
echter een tegenbevel, zoodat alle door
Frankrijk geplaatste orders in Canada, ook
die reeds betaald waren, moesten worden
geannuleerd.
Ook uit Argentinië staat Engeland geen
uitvoer van graan naar Frankrijk toe.
Drie Grieksche schepen waren naar Bue
nos Aires gegaan om het graan te halen.
De lading staat op rekening van de Fransche
regeering, die door bemiddeling van haar
ambassade en van de diplomatieke ver
tegenwoordiging in de Vereenigde Staten de
Engelsche ambassade ervan in kennis had
gesteld, dat het graan uitsluitend voor
verzorging der Fransche bevolking in ae j
door den oorlpg geteisterde gebieden be-
stemd was. Daar aanvankelijk van Engel
sche zijde geen bezwaar gemaakt was, kon
den de noodige voorbereidingen voor het
inladen van het graan en het vertrek van
de schepen getroffen worden. De Engelsche
consul-generaal te Buenos Aires heeft in
middels den scheepskapiteins rechtstreeks
eenige uren voor het voorgenomen vertrek
meegedeeld, dat het Londensche blokkade
ministerie op zijn aanvrage de goedkeuring
geweigerd had. De schepen moesten er dus
op rekenen onderweg door Britsche zee-
strijdkrachten te worden aangehouden.
Daarop werd van het vertrek der schepen
afgezien. (D.N.B.)
schijnlijk nog zware slagen moet opvangen,
zwaar op de proef zal worden gesteld en
dat zich gebeurtenissen van bedenkelijken
aard zullen voordoen. Daarom moet Enge
land voortdurend waken voor zijn veilig
heid. (D.N.B.).
HERSTEL EN ZUINIGHEID.
De Britsche minister van voedselvoorzie
ning heeft tot alle landbouwers in Groot-
Brittannlë den oproep gericht zich voor den
komenden tijd ln hun bedrijven zoo onaf
hankelijk mogelijk te maken van leveringen
uit het buitenland. In verhoogde mate zal
het de taak van de Britsche landbouwers
zijn om de levensmiddelen, welke voor het
Engelsche volk noodig zijn, te leveren.
Volgens te Lissabon ontvangen berichten
wordt het gebrek aan tabak in Engeland
zoo voelbaar, dat de distributie over de
tabaksfabrieken thans is onderworpen aan
een streng toezicht. Volgens een bericht in
de „Times" teert men thans op de aanwe
zige voorraden.
Greenwood heeft gisteren in het Lager
huis verklaard, dat de regeering maatrege
len getroffen heeft voor den herbouw van
door bommen vernielde fabrieken. Ook zijn
maatregelen genomen, om den uitvoer van
belangrijke producten in het belang der
oorlogsproductie nog meer te beperken.
(D.N.B.)
THOMAS OVER DE AMERIKAANSCHE
POLITIEK.
De socialistische candidaat voor het pre
sidentschap Norman Thomas heeft in een
rede voor studenten der Columbia-universi-
teit verklaard, dat het streven der Veree
nigde Staten zich in internationale aange
legenheden voor te doen als de „Goddelijke
voorzienigheid", hun waarschijnlijk het ver
lies der vriendschap berokkend heeft van
de meeste landen in Europa en Azië. De
buitenlandsche politiek der regeering Roo
sevelt gaat van de verkeerde veronderstel
ling uit, dat de Vereenigde Staten zoowel
de wijsheid als de macht bezitten overal
ter wereld een soort „Goddelijke rol" te
spelen. Als wereldkruisvaarder gelooft de
Amerikaansche regeering overal het recht
te moeten laten gelden en recht is naar hun
opvatting datgene, wat met de handelsbe
langen der Vereenigde Staten overeenkomt.
Daarentegen meende Thomas, dat de Ver
eenigde Staten dankbaar moeten zijn voor
hun bijzonder gelukkige geografische en
historische positie, zich aan hun innerlijke
taak moeten wijden en moeten probeeren
een democratie van de daad te zijn. (D.NJB.)
KINDERTRANSPORTEN UIT EUROPA.
Het Huis van Afgevaardigden heeft gis
teren het voorstel aangenomen, waarbij aan
Amerikaansche schepen het aandoen van
havens in Europeesche oorlogsgebieden
wordt toegestaan om geëvacueerde kinde
ren naar de Vereenigde Staten over te bren
gen. Alleen kinderen beneden zestien jaar
worden toegelaten. De schepen moeten dui
delijk als „kindertransporten" gekenmerkt
worden. Zij mogen niet bewapend zijn en
niet onder konvooi varen. Zij mogen slechts
dan kinderen aan boord nemen, nadat alle
bij den oorlog betrokken landen een vei-
ligen overtocht hebben toegezegd. Alleen
aan die kinderen wordt een verblijf in de
Vereenigde Staten toegestaan, waarvoor
een voldoende waarborg gegeven wordt, dat
zij niet ten laste komen van de openbare
liefdadigheid. De ouders, verpleegsters en
gouvernanten der kinderen worden alleen
dan in de Vereenigde Staten toegelaten,
wanneer zij Amerikaansche burgers zijn.
Het voorstel gaat nu naar den Senaat.
(D.N.B.)
REDE VAN ALEXANDER.
De eerste lord der Britsche admiraliteit
Alexander heeft in een rede voor leden der
oorlogsmarine als zijn meening uitgespro
ken. dat do verdedigingsplannen van Groot-
Brittannië rekening houden met eikc moge
lijke wijze van aanval.
Voorts wees er op, dat Engeland waar-
MAATREGELEN TEGEN ZEKERE
VREEMDELINGEN IN MANTSJOEKWO.
Onder het opschrift „Samenzweringen
der geallieerden aan de orde" publiceert
de Mantsjoe Nitsji Nitsji een verklaring
van de regeering van Mantsjoekwo, waar
in gezegd wordt, dat Mantsjoekwo niet
langer kan zwijgen, ten aanzien van de
bezigheden van zekere vreemdelingen. Ver
schillende diplomatieke organen, aldus de
ver-klaring, het/ben blijkbaar den indruk,
dat de vroegere exterritorialiteit en de sta
tus van kolonie nog steeds gelden. Deze
opvatting is een beleediging voor het na
tionale gevoel van Mantsjoekwo. Daarom
zal de regeering thans zonder pardon de
wetten toepassen, in het bijzonder tegen
over de vertegenwoordigers der landen, die
Mantsjoekwo nog niet erkend hebben.
„Handen af van het Verre Oosten," zoo
luidt de eisch, dien de Sanaat van het ste
delijk bestuur van Tokio in verband met
ae arrestatie van Japanners door Engel
sche autoriteiten aan den Britschen am
bassadeur heeft doen toekomen. Den am
bassadeur werd tegelijkertijd verzocht er
zorg voor te dragen, dat de onwettige ar
restatie der Japanners ongedaan zöu wor
den gemaakt.
AMERIKAANSCHE AMBASSADEUR
BIJ MATSOEOKA.
De Amerikaansche ambassadeur te Tokio
heeft een bezoek gebracht aan Matsoeoka
om inlichtingen te vragen over de onder
handelingen, die volgens berichten in de
pers zouden worden gevoerd tusschen Ja
pan en Frankrijk over Fransch Indo China.
Matsoeoka verklaarde volgens Domei, dat
van deze geruchten geen woord waar was.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
De straatverlichting in den komenden win
ter. (2e Blad).
Amersfoort wordt uitgebreid met gedeel
ten van Soest en Hoogland. (Binnen
land, 2e Blad).
Spoorstaven zullen electrisch worden ge-
lascht; het hinderlijke s too ten ver
dwijnt daardoor. (Laatste Berichten,
le Blad).
MSTERDAMSCHE BEURS
Stille handel - Onregelmatige markt
- Staatsfondsen vast - Amerikanen
kalm.
Buitenland
Itallaansche opmarsch in Britsch Somali
land. (le Blad).
Instelling van burgerlijk bestuur in Elzas,
Lotharingen en Luxemburg, (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
DE ENGELSCH-RUSSISCHE
ECONOMISCHE BETREKKINGEN.
Op een vraag, in het Engelsche Lager
huis gesteld, naar den huldigen stand van
zaken bij de Engelsch-Sovjet-Russische
economische betrekkingen heeft onder
staatssecretaris Butler verklaard, dat de
Britsche ambassadeur te Moskou richt
snoeren heeft ontvangen voor een han
delsverdrag, zoo als de regeering zich dat
voorstelt en dat de ambassadeur daarover
thans met het volkscommissariaat voof den
buitenlandschen handel besprekingen zal
openen. (D.N.B.)
ITALIAANSCHE ARBEIDERS NAAR
DÜITSCHLAND.
De eerste van 30 speciale treinen, waar
mede in totaal 20.000 Itallaansche indu-
striearbeiders naar Duitschland zullen
worden vervoerd, is den Brenner gepas
seerd. Het gaat om metaalbewerkers, me
caniciens en arbeiders der chemische in
dustrie, uit de provincies Milaan, Brescia,
Udine, Genua, Vincenza, Salerno, Bergano,
Pescara, Padua en Modena. Dagelijks wor
den verdere treinen met Itallaansche ar
beiders verwacht. (D.NJB.)
DAL AD IER IN FRANKRIJK.
De „Eclaireur de Nice" meldt, dat de
vroegere Fransche minister-president De-
ladier Zondag met zijn zoon uit Algiers te
Marseille is aangekomen. Toen hij aan
land ging, werden vijandige kreten ge
hoord. De beide Daladiers namen met een
vriend onmiddellijk plaats in een auto, die,
begeleid door een politieauto, naar Orange
reed, waar Daladier, naar men zegt. na
dere instructies van de Fransche regeering
afwacht. (D.N.B.)
ROEMEENSCH PERSATTACHÉ
GEARRESTEERD.
De persattaché bij het Roemeensche
gezantschap te Rome. Gregorian, die se
dert verscheidene dagen in Boekarest ver
toefde. is gisteren gearresteerd en naar het
militaire gerechtshof overgebracht.
Officieel worden de motieven hiervoor
niet gepubliceerd. In politieke kringen
meent men te weten, dat Gregorian aan
den Roemeenschen militairen attaché in
Rome, alsmede aan den Roemeenschen ge
zant bij het Quirinaal en aan den ambas
sadeur bij het Vaticaan volledig ongemo
tiveerde en ernstige verwijten zou hebben
gemaakt. (D.N.B.)
TSJECHISCHE TAAK.
Tsjechië's minister-president Elias heeft
voor de Tsjechische radio een toespraak
tot de Tsjechische bevolking gehouden,
waarin hij het tijdig binnenhalen van den
oogst een nationalen plicht noemde. Het
Tsjechische volk is zich bewust van de
taak tot arbeid, welke op het achterland
rust in harmonie met het dapper strijden
de leger van het rijk. Door dezen arbeid
heeft het Tsjechische volk zich actief in
geschakeld in den grooten strijd, dien het
rijk en zijn Fuehrer voor een nieuwe en
rechtvaardige orde in Europa voeren
DXB.X