Spionnage-actie in Japan Rond den Balkan DINSDAG 30 JULI 1940 No. 24645 De vernietiging der Britsche koopvaardijvloot 81sfe Jaargang Konvooi voordeel voor Duitschland Gerechtelijk onderzoek aangaande schuld aan den oorlog Krachtige maatregelen genomen Uit Engeland Britsch protest Boekarest te EERSTE BLAD Feiten van den dag Verliezen ter Zee Verspreide berichten EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van on3 Blad gevestigd zlln. Voor allo andere advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentlcs belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. by maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zljnf per 3 maanden 2.35 per week ƒ0.16 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ.0.80 per 3 mnd.) Het frontberlcht van het D.N.B. zegt: Ruim 7800 ton vijandelijke scheepsrulm- te tot zinken gebracht, zoo meldt het leger- bericht van Maandag als resultaat van het optreden van het duikbootwapen. Dit suc ces ls des te opmerkelijker, daar de meer derheid van de tot zinken gebrachte sche pen ln sterk beveiligde konvooien voer. BUna alle vernietigde stoomschepen waren zwaar bewapend. Het oorspronkelijke afweereffect van het konvooisysteem Ls derhalve ln zijn tegen deel verkeerd. De concentratie van talrijke koopvaardijschepen tot konvooien bespaart den Dultschcn dulkbooten duidelijk het vaak zeer moeizame en dagenlange Jagen op loonende afzonderlijke doelen. De vor ming van convoolen heeft de effecten van den handelsoorlog der dulkbooten en ook van den Dultschen oorlog uit de lucht te gen de Engelsche koopvaardij aanzienlijk opgevoerd. De Deutsche Allgemeine Zeltung spreekt de overtuiging uit, dat Engeland de mili taire gebeurtenissen van den laatsten tijd verkeerd beoordeelt, zooals dat ook vroeger l het geval geweest Is. Het blad herinnert er I aan, dat Chamberlain reeds ln het voor- Jaar zijn beroemde rede over de „gemiste omnibus" gehouden heeft. De vroegere mi nister-president verklaarde toen, dat men er den Dultschen legerleiders niet dank baar genoeg voor kon zijn, dat zij niet al In den herfst tot een offensief ln het Wes ten v/aren overgegaan. Duitschland had p „tegen de verwachting ln" den Westelijken mogendheden een langen winter zonder aanval geschonken. Engeland had dien ge bruikt om zijn expeditieleger te verster ken. Vele maanden hadden de Britsche sol daten tijd gehad om zich achter de Belgi sche grens te verschansen en Chamberlain riep toen Jubelend uit: .Hitler heeft do bus gemist." Franschen en Engelschen, aldus vervolgt de D.A.Ztg., konden spoedig genoeg con- stateeren, dat zij ten hoogste een respijt hadden genoten, dat hen te zekerder voor den loop van het Duitsche geweer zou brengen. Want Duitschland heeft van deze maanden een veel beter en stelselmatiger gebruik gemaakt dan Engeland en Frank rijk samen. Voorbarig en onvoorzichtig ais toen verkondigen de Engelschen ook thans weer Juichend, hoe voordeelig zij lederen dag, dat zij van den grooten Dultschen aanval verschoond blijven, gebruiken. En eenlge onverstoorbaren werpen de vraag op, of de redevoeringen van Churchill en Hallfax misschien voldoende zijn geweest om Duitschers en Italianen voor goed af te schrikken. Men zou verwachten, dat het verloop van den oorlog hun een beter be grip voor de Duitsche stelselmatigheid bij het voorbereiden en toebrengen van de den vijand toegedachte slagen bijgebracht zou hebben. Het raden naar de mogelijkheid cn den datum van den Dultschen aanval verraadt slechts de innerlijke zenuwachtig heid. In de komende laatste verrekening met Engeland zal het luchtwapen weer een be slissende rol spelen, wellicht de beslissende rol. Het Engelsche volk weet dat en ls er bang voor. Het weet ook, dat de tot dusver ondernomen verkennings- eivaanvalsvluch- ten slechts speldeprlkken zijn, vergeleken met wat komen kan en komen zal. Met deze zinnen opent de generaal der vliegers Quade, zijn beschouwingen over de rol van het luchtwapen, welke de „Berliner Boersenzeitung" publiceert. Generaal Quade noemt in zijn uitvoerig artikel het uit gangspunt, waar het Duitsche luchtwapen tot den aanval tegen Engeland gereed staat, zoo gunstig mogelijk en geeft daar voor de volgende redenen: overvloedige lucht-bases achter de kusten van Noor wegen tot Brest. Sterk verkorte luchtwe gen van deze vliegvelden naar alle doelen, welke het eiland biedt. Uitschakeling van den afweer te land door het vliegen over zee, daardoor ook begunstiging van het oogenblik der verrassing. Het vasthouden van sterke deelen der Engelsche lucht macht door Italië. Daarentegen onverkorte luchtwegen voor het Engelsche luchtwa pen bij aanvallen tegen Duitschland. Be moeilijking van vijandelijke luchtaanvallen op de eigen vliegvelden als gevolg van de sterke decentralisatie. De weg van Berlijn naar Londen, zoo sluit Quade, is ln de laat ste maanden aanmerkelijk korter geworden dan die van Londen naar Berlijn. En daar Engeland blijkbaar onvoorwaardelijk het bewijs voor deze bewering wil hebben, zal het Duitsche luchtwapen dit ook wel eer lang leveren. ENGELSCHE BOMMEN OP KERKHOVEN. Over het lukraak werpen van bommen door de Royal Air Force boven het gebied van het Duitsche rijk, zijn nog de volgende bijzonderheden bekend geworden, meldt het D.NB.: In den nacht van den 22en op den 23en Juli hebben Engelsche vliegers verschei dene bommen geworpen op het kerkhof van een plaats ln Noordwest Duitschland. Hierdoor werden vier graven vernield. In den nacht van 25 op 26 Juli werden op den doodenakker van een grootere stad ln West-Dultschland door 7 explosieve bom men zelfs meer dan honderd graven vol komen verwoest. Bij een anderen lucht aanval troffen de bommen het dak van een dorpskerk en vernielden een herberg naast de kerk. Hierbij werd een burger ge wond, terwijl verschillende stuks vee wer den gedood. In een Westdultsche stad viel een Engelsche bom op de binnenplaats van een school. PROCESSEN TEGEN FRANSCHE STAATSLIEDEN. De Fransohe ministerraad ls gistermid dag bijeen geweest om het voorstel tot de instelling van een gerechtshof, dat de schuld welke bepaalde personen aan den oorlog höbben, moet bepalen, te bespreken, aldus United Press. Het voorstel tot een dergelijk gerechtshof was door den minister van Justitie, Alibert, gedaan. Het hof zal uit zeven rechters bestaan. Politieke onafhankelijkheid der rechters ls voorwaarde. Dt voornaamste processen zullen gevoerd worden tegen Daladder, Blum, Gameldn, Reynaud, Mandel en Cot, doch daarnaast zal het hof zich bezig houden met een aan tal persoonlijkheden, die minder naar voren zijn getreden, o.a. met den minister van Luchtvaart onder Daladier, Guy la Ohamfbre Dezen laatsten wordt verweten, dat het Fransohe luchtwapen onder zijn beheer den laags ten stand bereikt hceift, die ooit is vastgesteld. Zoodra de Instelling van het hof door een decreet is afgekondigd, zal men onmid dellijk de rechters benoemen en zullen de vooronderzoeken beginnen. Naar verklaard wordt, zullen geen massa processen plaats hebben. Van alle kanten zullen getuigen worden opgeroepen en een formeele aan klacht zal dan pas worden ingediend als het vooronderzoek ten einde ls. Vooralsnog bestaat alleen voor Mandel het gevaar, dat een doodvonnis wordt uit gesproken, omdat tegen hem een vervol ging wegens samenzwering tegen de veilig- In een communiqué waarschuwt het Japansche ministerie van oorlog, naar het persbureau Domei meldt, voor het steunen van buitenlandsche agenten. Onlang3 heb ben, verklaart het ministerie, aan Japan vijandige mogendheden het land overtrok ken met een net van informatie- en pro paganda-bureaux. Deze bureaux zijn ge woonlijk economische organisaties, gods dienstige vereenlgingesn of verkeersonder nemingen. De betrokken landen zorgen er voor, dat hun optreden niet met de wet ln strijd komt. Eenlge malen zijn een of twee geheime agenten naar Japan gezon den. De tegenspdonnage ln Japan heeft bultenlandsche spion n age langs on wettigen weg bemoeilijkt en daarom heeft een land zijn splonnage-actlc door organisaties ge voerd. die niet de wet overtreden. Het Ja pansche volk moet bijzonder voorzichtig met ddb soort spionnage zijn en er voor zorgen, dat er geen staats- of militaire ge- helmen ln handen van aan Japan vijandige landen vallen. De Japan vijandig gezinde mogendheden hebben reeds sinds ge rui men tijd ln verschillende lagen der bevolking ran het land haar ondermijnende actie ge voerd. Het eerste deel van de Britsche poli tiek ln het Verre Oosten is gekenmerkt door het streven pro-Britsohe gedachten te ver spreiden, hetgeen juist een broedplaats van spionnage beteetoent. De Japan neezen, die ln dienst van buitenlandsche inllchtlngen- bureaux staan, zijn oprecht te beklagen, gaan. Het leger ls vastbesloten tegen deze onva derlandslievende Jajpanneezen op te treden. De ministeries van oorlog en justitie heb ben gezamenlijk gisteravond om acht uur een verklaring uitgegeven, luidende: „M)et het oog op de laatstelijk steeds toe nemende activiteit van buitenlandsche organen van spionnage en samenzwering in dit land, is de militaire politie onder leiding van den officier van justitie als eerste stap overgegaan tot de arrestatie, op 27 Juli, van hen, die deel uitmaakten ran het Brit sche spionnagenet, dat over het gehede land was gespannen". De correspondent ran Reuter te Tokio, die verdacht was ln de spionnage-affalre. heeft een einde aan zijn leven gemaakt. Naar aanleiding hiervan is door het Japansche departement van buitenlandsche zaken nog het volgendebekend gemaakt Volgens een gemeenschappelijke mede- deeling van de ministers van oorlog en justitie ls de correspondent van Reuter James Cox uit de derde verdieping van het gebouw der militaire politie naar beneden gesprongen, hoewel de bewakers, die bij hem waren, hem dit wilden beletten. Hij is 's middags gestorven. Uit de papieren, die hij zijn vrouw heeft nagelaten, blijkt, dat hij goed behandeld is, doch dat hij er niet aan heeft getwijfeld hoe het onderzoek, dat naar hem was ingesteld, zou afloopen. Hieruit, aldus deze officieel© mededeellng, blijkt, dat het den overledene in den loop van het onderzoek duidelijk is geworden, dat hij een veroordeeling niet kon ont- heid van den staat mogelijk is. De andere aanklachten zullen zich wel beperken tot beschuldigingen van politieke veTgrljpen, waarop geen doodstraf volgen zal.. Echter aCht men veroordeelingen tot levenslange vestingstraf niet uitgesloten. CHAMBERLAIN GEOPEREERD. Volgens Reuter heeft Chamberlain een darmoperatie moeten ondergaan. De opera tie zou goed verloopen zijn. Men verwacht, dat Chamberlain over twee of drie weken zijn werkzaamheden zal kunnen hervatten. DE NOREN IN ENGELAND ONDER DE WAPENEN GEROEPEN. Het D.NB. bericht uit Oslo: Uit Londen wordt gemeld, dat alle in Engeland woonachtige Noorsche staatsbur gers .gedwongen zullen worden militairen dienst te verrichten. Dit bericht, dat als De Britsche regeering heeft een formeel protest te Boekarest Ingediend ln verband met de maatregelen tegen de Roemeensche petroleumindustrieën, die met Engelsch kapitaal werken. Dit protest wordt door de Italiaansche bladen als een „belachelijk Britsch dreige ment" beschouwd. De bladen, aldus het D. N B., leggen er nadruk op, dat Engeland, nadat het Roemenië „gegarandeerd" had, thans den euvelen moed heeft de territo riale elschen van Roemenlë's naburen te ondersteunen. Roemenië heeft thans, naar de Popoio dl Roma schrijft, na zich over tuigd te hebben van de tot zijn nadeel strekkende door de democratische staten gesponnen Intrigues, doeltreffende maat regelen tot zijn verdediging genomen. Na tuurlijk komt dit niet gelegen voor hen, die nog korten tijd aan de oevers van de Theems regeeren en daarom ls Roeme nië gedegradeerd van „beschermeling" tot vervloekte." Churchill heeft bij de Roemeensche re geering een scherp protest ingediend, om dat de thans door de regeering gevoerde politiek den magnaten in de City niet be valt. De diplomatie van het Foreign Office heeft op verrassende wijze haar draal tot het revisionisme in het Donaugebled geno men. Engeland heeft reeds de nabuurlan den van Roemenië van deze verandering in zijn opvatting in kennis gesteld, waar uit men slechts het plan tot nieuwe En gelsche intrigues afleiden kan. Maar noch dreigementen, noch Engelsche intrigues hebben op het oogenblik nog eenlge waar de. Boekarest heeft den weg van de logica en de werkelijkheid gekozen, de andere belanghebbende larrden behoeven niet op den bijstand of goedkeuring van Engeland te wachten. Het D.N.B. meldt uit Rome: Na beëindiging van de besprekingen te Salzburg en Rome wordt In Italiaansche politieke kringen nog eens gewezen op de volkomen overeenstemming der mogendhe den van de spil voor wat betreft haar Bal- kanpolitiek, die ten doel heeft een vreed zame oplossing van de nog hangende vraagstukken door directe vrijwillige be sprekingen der hierbij belanghebbende Bal- kanstaten. De richtlijnen van de politiek der mogendheden van de spil, die erop gericht is den vrede in het Donau- en Bal- kangebied te handhaven, blijven onveran derd. Men kan verwachten, dat met, onder steuning van de mogendheden van de spil des te eerder een duurzame regeling ge vonden zal worden, nu Engeland zijn tot dusver gevoerde politiek van inmenging op den Balkan niet meer kan voortzetten. De nuchtere zakelijkheid van de Duitsche en Italiaansche officieele mededeelingen over de in de afgeloopen dagen gevoerde be sprekingen laat den onmiddellijk hierbij betrokken landen de grootst mogelijke be wegingsvrijheid ten aanzien van een recht- streeksch contact, dat op prijs gesteld zou worden. Zoowel de Roemeensche als Bulgaarsche ministers zijn na hun terugkeer direct door resp. koning Carol en koning Boris ont vangen. Bij het verlaten van het Duitsche gebied hadden zij den Fuehrer telegrafisch dank betuigd voor de ontvangst. De Bulgaarsche minister-president Filoff heeft tegenover journalisten een verklaring afgelegd, waarin hij o.a. zeide: het com muniqué over onze besprekingen met den Fuehrer heeft reeds getoond, in welken geest deze besprekingen verliepen. Het was de geest der hartelijkheid, oprechtheid en van wederzijdsch begrip. Wij waren diep onder den indruk van den werkelijkheids zin waarmede de Fuehrer den toestand be oordeelt en eveneens van zijn diep gevoel voor de gerechtigheid. Wij gelooven daar om, dat de besprekingen van Salzburg voor de orde en de rust in het. Donaubekken van het grootste nut zullen zijn. Het Bulgaar sche volk kan met vertrouwen de komende ontwikkeling afwachten. een voorloopdge bepaling van de gevluchte Noorsche regeeiing wordt beschouwd, heeft, zoo zegt het Noorsche Telegraaf Agent schap, in Noorwegen zeer groote verbitte ring gewekt. In het bericht van het Noor sche Telegraaf Agentschap wordt verder nog gezegd, dat deze gedwongen reente ring een precedent vindt in de maatregelen, die in den afgeloopen herfst in Frankrijk voor Poolsche staatsburgers zijn getroffen. In Noorwegen heeft vooral het feit, dat Noren voor de verdediging van Engeland worden opgeroepen, nog voordat Engeland zijn eigen menschenmaterüaal .geheel heeft verzameld en dat men het Noorsche bloed van minder waarde acht dan het Engelsche, verbittering gewekt. Verder is men er over verbaasd, dat de Engelsche politie onder het motief dat Nygaardsvold niet over eigen middelen tot dwang beschikt, weigerende Noren in verzekerde bewaring mag stellen. Deze Noren toornen dan voor den krijgsraad. ZWARE ONTPLOFFING TE GIBRALTAR. Gisterochtend te elf uur heeft zich te Gibraltar een geweldige ontploffing voor gedaan, die op grooten afstand te hooren was en zelfs de ruiten van alle huizen, welke aan de grens bij La Linea liggen, deed springen. Men kon waarnemen, dat de brandweer gealarmeerd werd en dat zie kenwagens op de plaats van het ongeluk aankwamen. Ofschoon van Engelsche zijde beweerd wordt, dat alleen een benzine depot ln de lucht gevlogen, is, verneemt het D.NJB. van betrouwbare zijde te La Linea, dat een munitie-opslagplaats door onbe kende oorzaak ontploft is. Vier Engelsche soldaten zouden omgekomen, talrijke ge wond zijn. i INDISCHE CONGRESPARTIJ EISCHT NATIONALE INDISCHE REGEERING. Naar het „Giornale dTbalia" meldt, heeft de Indische congrespartij na een bespreking, die acht uur heeft geduurd, met 95 tegen 47 stemmen het op 7 Juli door het congrescomité in New Delhi genomen besluit geratificeerd. Dit besluit edscht ran Engeland als eersten stap naar de volledige onafhankelijkheid van Indië de toestem ming tot het onmiddellijk vormen van een nationale Indische regeering. VERONTWAARDIGING IN IERLAND. De bepaling, dat Ieren in Engeland als vreemdelingen beschouwd worden en den havenautoriteiten bij de aankomst bevre digende inlichtingen over het doel van hun bezoek moeten geven, heeft, naar uit Dublin gemeld wordt, in Ierland levendige veront waardiging gewekt. Men wijst erop. dat de Engelsche politie de bepalingen zoo bureau cratisch handhaaft, dat practisch geen Ier meer den Engelschen bodem kan bereiken. Eenige Iersche zakenlieden, die wegens levering van melk aan Engeland in Londen onderhandelingen zouden voeren, werden te Liverpool door de havenpolitie niet aan land gelaten en moesten ondanks hun protest en ondanks het feit. dat zij op het belang van hun reis voor de voeding van Engeland wezen, met hetzelfde schip de terugreis aanvaarden. (D.NB.). SABOTAGE OP FRANSCHE OORLOGSBODEMS. De Britsche admiraliteit heeft met groote moeilijkheden te kampen bij het in dienst stellen van de in Engelsche havens in beslag genomen Fransche oorlogsschepen. Toen onlangs een Fransche torpedojager uit Blackpool vertrok, moest hij na twee uren op sleeptouw teruggehaald worden, daar er een storing in de machines geconstateerd was. Op de werf werd geconstateerd, dat er zand in de turbines geworpen was. Dit Nummer bevat TWEE Bladen Binnenland Te Den Haag is, 90 jaar oud, overleden dé hofprediker ds. W. L. Weiter (le Blad). Een bezoek aan het Westland (2de Blad). De reorganisatie van het Rotterdamsche ziekenhuiswezen (Binnenland, 2e Blad) Publicatie van elf niet officieele koersen toegestaan (Binnenland, 2de Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Prijshoudende stemming. Staats fondsen vaster. Amerikanen meeren- deels hooger. Buitenland De Duitsche aanvallen op de Britsche koop vaardijvloot (1ste Blad). Chamberlain is geopereerd (1ste Blad). Gerechtelijk onderzoek ln Frankrijk aan gaande schuld aan den oorlog (1ste Blad). Spionnage in Japan (1ste Blad). Rond den Balkan (1ste Blad). De verklaring van Havana (1ste Blad)'. ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. DRIE VAN HET TWEEDE BLAD. In Britsche marinekringen neemt men aan, dat het hier een daad van sabotage der aanhangers van PetaLn onder de vroegere bemanning van het schip betreft. Ook werd averij geconstateerd op een lichten Fran schen kruiser en een torpedojager, waarbij onbekenden belangrijke machinedeelen ver wijderd hadden. Daar het niet mogelijk is, de deelen terstond te vervangen, moeten zij nieuw gemaakt worden, waardoor het ge- ruimen tijd zal duren alvorens deze schepen weer gebruikt kunnen worden. Op grond van deze gebeurtenissen ls de nog op Fran sche schepen aanwezige bemanning van Fransche nationaliteit aan een zeer strenge controle onderworpen. Veertien leden der Fransche marine, waaronder verscheidene ingenieurs, zijn naar een concentratiekamp gebracht (D.NB.). ENGELSCHE TORPEDOBOOTJAGER WREN VERLOREN. Het D.N.B. meldt, dat te Londen oflicieel wordt toegegeven, dat de torpedobootjager Wren tengevolge van vijandelijke actie ver loren is. De Wren is tijdens een gevecht door een bom uit een vijandelijk vliegtuig getroffen en gezonken. De Wren had een waterverplaatsing van 1120 ton en een snel heid van 34 knoopen. Het schip was bewa pend met vier stukken geschut van 12 c.m., vier iuchtafweerkanonnen, vier machine geweren en zes lanceerbutzen. Ook het patrouillevaartuig Houston is tengevolge van het loopen op een mijn ver loren gegaan. GRIEKSCH TANKSCHIP GETORPEDEERD. Het D.N.B. meldt uit Athene: Het kleine Grleksche tankschip Hermione is bij Kaap Sunion aan den Zuidelijken punt van Attlka door de Engelschen getorpedeerd. De Hermione was met een lading brandstof onderweg van Albanië naar het Italiaansche eiland Patmos. WIJZIGING IN SLOWAAKSCHE KABINET. De staatspresident der Slowaaksche repu bliek heeft den ministerpresident dr. Tuka belast met de portefeuille van buitenland sche zaken. Voorts heeft dr. Tiso Sano Mach tot minister van binnenlandsche zaken en tevens tot opperbevelhebber van de Hlinka- garde benoemd. Durcansky die tot dusver de portefeuilles van buitenlandsche en binnen landsche zaken beheerde, heeft op zijn wensch ontslag uit zijn functies gekregen. iDN.B). HET AMERIKAANSCHE LEGER. President Roosevelt heeft het congres om machtiging verzocht, de nationale garde en het korps reserve-officieren op te roepen voor een grondige opleiding. Deze machti ging zou tot einde Juni 1942 moeten gelden Een tegelijkertijd aan het congres voorge legd wetsontwerp beoogt, den opleidingstijd tot een jaar te beperken. tD.NB.).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1