De Pan-Amerikaansche
conferentie te Havana
DONDERDAG 25 JULI 1940
No. 24641
[n afwachting van den aanval
op Engeland
Isle Jaargang
Britsch convooi
vernietigd
Hoe een Engelsche
^hukboot vernietigd werd
Engelsche vloot terug
uit het Oosten
Uit Frankrijk
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
De Nederlandsche Unie
vraagt steun
Het Duitsche standpunt
Uit Engeland
Uit Gibraltar
Regeling in het
Nabije Oosten
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
10 ct6 per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd z^Jn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertentlcs belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bilvöorultbctaling 'sWoensdags en 'sZaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrt. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden ƒ2.35
per weekƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd.)
Hr-t -opperbevel der Dultsche wcer-
nacht deelde gisteren mede: vanochtend
rebben Dultsche gevechtsvliegtuigen een
•ïrltsch convooi van vijl koopvaardljsche-
>en, te zamen metende 17.000 ton, vernle-
-lgd Bovendien Is een ander vijandelijk
koopvaardijschip van 4000 ton ln brand ge
bombardeerd.
United Preis meldt nog uit Londen hler-
>mtrent: Volgens hier binnenkomende be-
Ichten, hebben Dultsche bommenwerpers,
lie door Jachtvliegtuigen begeleid werden.
>1) de Theern.s-mondlng een aanval ge-
iaan op een convooi. Meerdere esquadrll-
es Engelsche Jagers stegen op, er ontstond
pen luchtgevecht, waaraan volgens deze
berichten meer dan honderd vliegtuigen
leelnamcn. Het aantal aanvallen dat de
>ullsche luchtmacht bij dagllohit onder-
leemt. Is grooter geworden. Volgens En-
;elsche berichten zijn op verschillende
"ilaatsen ln het Noord-Westen en Noord-
lOnsten van Engeland, alsmede ln het Zuid-
Westen van Schotland bommen geworpen.
;ian de Zuid-Oostkust hebben bovendien
wee aanvallen op schepen plaats gevon-
len. BIJ een van deze aanvallen hebben
'es Dultsche bommenwerpers naar schat
ting een honderdtal bommen geworpen.
frontberioht van het D.NJB. meldt
1 Het Ls een Duitsch gevechtsvliegtuig weer
';:ens gelukt een Brltsche duikboot te ver-
■,iletlgen.
Tijdens een gewapende verkenning bo-
-%n het Noorden van de Noordzee werd
bp 23 Juli de duikboot ten Oosten van de
r JehoUche haven Aberdeen door het Dult-
;che bombardementstoestel ontdekt.
rT njpor de tegenstander kon onderduiken
veiligheid brengen Het de aan
valler zijn toestel dalen tot op 80 meter
-noogtc en rekende met drie bommen af
de duikboot. Twee der bommen sloe-
3yn korte voor en achter dc duikboot in,
e derde trof het scheepsllchaam vlak
Richter den toren. Eenlge minuten daarna
stak de boeg van de duikboot uit het wa
iter, drie of vier minuten later verdween
de bodem loodrecht ln zee. Het Dultsche
Ttoestel bleef nog geruimen tijd ter plaatse
^'orn uit te kijken naar schipbreukelingen
en eventueel maatregelen te nemen om fce
iite doen bergen. Behalve wrakstukken van
_een reddingboot, olievlekken en ronddrij
vende brokstukken was echter niets meer
,te ontdekken.
Domei meldt, dat volgens een betrouw
baar bericht uit Sjanghai de Brltsche
OostaziatLsche vloot Singapore verlaten
heeft. In ieder geval ontbraken het vlieg-
kampsclup „Eagle" (22.600 ton) en andere
.eenheden van de Britsche vloot ln de wa-
toren van Singapore. De Brltsche verdedi-
ling ln het Verre Oosten, zoo merkt Domei
-ten slotte op, is daarmee bijna volkomen
Fr,/an schepen ontbloot.
Dultsche pers verbindt aan een en
vnder voügenden commentaar:
(f .Dagelijks, schrijft de Deutsche Allgemelne
w.eltung, geeft de nuchtere vaststelling van
ln het Dultsche legerbericht een In
drukwekkende bevestiging van de harde
tiMagen, die Duitschland aan de Britsche
kö ter zee toebrengt. Korten tijd gele-
een officieele Engelsche sta-
zelf erkennen, hoe snel de Engelsche
schePen gedurende de laatste
\f zijn toegenomen. En zoo juist heeft
S'GlWffir adnilraliteit haar toevlucht
4 n n,emen tot den wel zeer ongewonen
Brltsche westkust, die
bulten gevaar geacht werd,
uS ?e mIJnversperrlngen te leggen.
te-ekenen van Engelsche zwakte
i/'wï,? .^"Bevuid door het bericht, dat
z^n °°st-Aziatische vloot terug-
,eft en haar blijkbaar in de
j..Iiddeilandsche Zee wil concentreeren. De
er lagen, die het zoo vele waardevolle
.ukken f uit zijn vloot hebben gekost.
- wlngen Londen, Singapore zonder be-
T,-nenning te laten. Weer een nieuw argu-
atnnc tegxi de bewering van Duff Oooper,
mn3 5rit-sche zeemacht de zeeën be-
IDfleerscht. De laatste dagen hebben de in
grijpende maatregelen, die Engeland ge
komen heeft, steeds nieuwe bewijzen er
t. oor geleverd, dat de realiteit van de Brit-
os hie wereldheerschappij reeds door het
an weeïg zijn van de Duiteche macht ern-
fpCi'lg overschaduwd is.
Berliner Lokal-Anzeiger houdt zich
alet bijzonder bezig met de verklaring
Duff Cooper, dat Engeland de vrije
hikking heeft over de enorme hulp
bronnen van het Britsche wereldrijk met
hun overvloed aan menschen en goederen.
Men weet op het oogenbllk overal ter we
reld, zoo schrijft het blad, dat het gewel
dig gebrek van Engeland aan scheepsruim-
te, afgezien van tallooze andere moeilijk
heden, grootere toevoeren uit de Britsche
overzeesche bezittingen naar het moeder
land onmogelijk maakt. Ondanks de rijke
hulpbronnen van het empire, lijdt Enge-
land's industrie aan een toenemende
schaarschte aan grondstoffen en de be
volking moet dagelijks meer levens- en
genotmiddelen ontberen en verscherpingen
van de rantsoeneering aanvaarden. Zonder
deze feiten zou het anders ook niet zoo be
grijpelijk zijn geweest, dat Duff Cooper
aan het slot van zijn rede Noord- en
Zuld-Amerlka verzoekt, Engeland niet ln
den steek te laten.
VERLIES VAN NATIONALITEIT.
Volgens een D.N.B.-berlcht heeft de Fran-
sche radio de namen gepubliceerd van de
Fransche ministers en afgevaardigden, die
In Juni aan boord van de „Massilia" uit
Bordeaux zijn gevlucht. Onder hen bevon
den zich vier Kamerleden, onder wie de
vroegere staatssecretaris van het ministerie
van bultenlandsche zaken, Vlenot, die op
het oogenbllk van vertrek in militairen
dienst waren. Zij zullen nu wegens het ver
laten van hun post ln staat van beschuldi
ging worden gesteld.
Onder de ministers zijn: Daladier, Mandel
en Campinchl benevens oud-minister Delbos
de vroegere minister van opvoeding in de
volksfrontregeerlne, Jean Zay, de vroegere
minister Letroquer, de afgevaardigden
Grumbach, Jammy Schmidt, Thoma en Paul
Bastlde.
De te Grenoble verschijnende Republique
du Sud-Est meldt uit Vichy dat de passa
giers van de Manilla, op één uitzondering
na te Marseille' zyn 'aangekomen. Zij zijn
onder politietoezicht gesteld en mogen de
stad niet verlaten.
EERST OPBOUW.
De Fransche minister van binnenlandsche
zaken, Marquet, heeft een radiorede voor
het Fransche volk gehouden.
Hij begon te constateeren, dat de Fran-
schen tot dusver onder de heerschappij van
den leugen hadden geleefd. Het uur der
waarheid heeft echter geslagen. De ware
D UÏTSCHE
R IJK
Dit Nummer beval TWEE Bladen
Binnenland
Vluchtelingen uit Den Helder zullen zoo
veel mogelijk teruggebracht worden.
(2e Blad).
Verdwijnen de confessioneele vakbonden?
(Binnenland, 2e Blad).
De heer A. de Vries over het werk vin de
Vara. (Binnenland, 2e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Weinig zaken - Geringe koersverschillen -
Locale fondsen weinig veranderd -
Staatsfondsen onregelmatig - Ameri
kanen stil.
Buitenland
Op bovenstaande kaart zijn aangegeven: Ten eerste de lange kuststrook (met vette zwarte
l(jn) van Bergen tot Brest, welke geheel in Dultsche handen is. Van hieruit zijn kilo
meterafstanden aangegeven op de voornaamste militaire Engelsche doelen. Ten tweede de
Britsche mijnenvelden. ALs gevolg van het toenemende duikbootgevaar heeft de Britsche
admiraliteit nieuwe ingrijpende maatregelen moeten nemen; er ls een nieuw mijnenveld
gelegd, hetwelk het St. George's Kanaal en het Kanaal van Bristol afsluit, waardoor alle
schepen genoodzaakt worden ten Noorden van Ierland via de Iersehe zee de Zuidkust van
Engeland te bereiken. Ten derde de Brltsche hoofdoorlogshavens, welke herhaaldelijk door
dc Dultsche luchtmacht worden bestookt.
oorzaak van de catastrophe is een uitge
putte, politieke, economische en sociale toe
stand geweest. Thans ligt Frankrijk onder
de puinhoopen van het kapitalistische libe
rale, parlementaire systeem. Het uur van de
gerechtigheid en van de straf voor de poli
tieke en militaire nalatigheid zal komen.
Eerst moet men echter aan den weder
opbouw denken. Nog steeds bevinden zich in
het onbezette gebied 1.5 mlllioen Belgische
en 4 millioen Fransche vluchtelingen. De
regeering beschouwt het als haar eerste
taak, deze weder naar hun land terug te
De Nederlandsche Unie, welke
voorloopig gevestigd is Alexan-
derstraat 20, 's-Gravenhage,
deelt mede, dat sympathie
betuigingen per brief of tele
gram kunnen worden ingezon
den, doch dat ook de gelegen
heid geopend wordt om op het
bureau op lijsten te teekenen.
Het bureau is den geheelen dag
geopend en zal ook des avonds
tot 9.00 uur open zijn.
Britsch convooi geheel door Duitsche lucht
strijdkrachten vernietigd. (Ie Blad).
Is de Engelsche vloot uit het Verre Oosten
teruggetrokken? (Ie Blad).
De conferentie te Havana. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
De Pan-Amerikaansche conferentie is
gisteren begonnen met de behandeling van
het voorgestelde plan tot uitroeping van
een „status quo" voor de Europeesche bezit
tingen ln Amerika.
Men was het er opnieuw over eens, zoo
zegt „United Press", dat men geen verove
ring door geweld of gebiedsoverdracht zou
erkennen. De Amerikaansohe landen die
nen er over te oordeelen, of door een ver
andering in den polltieken status van de
moederlanden de vrijheid van de Amerl-
kaansche koloniën in gevaar komt.
Voor het geval een actie tegen deze kolo
niën noodzakelijk ls, beteekent dit niet,
dat de Amerikaansche staten expansie
zoeken. In een dergelijk geval worden deze
gebieden tijdelijk door een commissie gere
geerd, waarin de Vereenigde Staten, Cuba,
Columbia Venezuela en Brazilië zitting
hebben.
Na hedenmiddag mogen geen resoluties
meer worden ingediend. Vanavond zal het
materiaal, dat de conferentie van alle dele
gaties heeft ontvangen, geschift en onder
de betreffende commissies verdeeld worden.
Zaterdagavond zal een nieuwe voltallige
vergadering en op 30 Juli de slotzitting
worden gehouden, indien het de Ameri
kaansche regeering gelukt de gewenschte
besluiten aangenomen te krijgen.
In de commissie voor economische vraag
stukken worden op het oogenbllk techni
sche vraagstukken ter verlichting van het
inter-Amerlkaansche handelsverkeer be
sproken, b.v. het verleenen van voorkeur-
tarieven alsmede het invoeren van uni
forme douanebepalingen van alle een en
twintig landen, zoowel wat betreft de goe
derennamen als de gewichtsmaten en de
waardeberekeningen.
De Mexicaansche delegatie stelde den
eisch, dat de kapitaalsbeleggingen van „an
dere" Amerikaansche landen (Vereenigde
Staten) zoo belegd moeten zijn, dat zij niet
tot een „imperialistische" absorbeering van
den betreffenden tak van industrie in het
heerschen.
Het Duitsche standpunt tegenover de
conferentie wordt door den „Dienst aus
Deutschland" aldus toegelicht:
De conferentie der Noord- en Zuid-Ame-
rikaansohe staten in Havana wordt door
de Dultsche pers zonder commentaar ver-
land, dat deze kapitalen heeft toegelaten,
leiden.
De gedelegeerde van Bolivia heeft gis
teren een voorstel ingediend, dat den aan
leg van een spoorlijn bevat, dwars door het
Zuid-Amerikaansche continent, uitgaande
van Santos In Brazilië en eindigend te Arica
in Chili.
Uit Zuid-Amerika blijven stemmen klin
ken tegen overheersching door het Noor
den en voor een vrij verkeer met Europa,
vooral met Duitschland, dat Europa zal be
slagen. Ieder politiek standpunt wordt
zorgvuldig achterwege gelaten. De confe
rentie wordt van Duitsche zijde principieel
als een inter-Amerlkaansche aangelegen
heid behandeld. In de terughoudendheid
der berichtgeving weerspiegelt zich, naar
men in Berlijn verklaart, het principe van
een zuiver gebruik der Monroeleer. Echter
worden in de Wilhelmstrasse niet die ac
centen over het hoofd gezien, die blijk ge
ven van een bijzonder naar voren komend
anti-Duitsch respectievelijk anti-Euro-
peesch karakter. Aan den anderen kant
echter wordt in Duitschland met dezelfde
belangstelling de omstandigheid opge
merkt, dat zich uit de groep der Zuid-Ame-
rikaansche staten eveneens belangrijke
stemmen doen hooren, die alle Noord-Ame
rikaansche monopolistische plannen van
de hand wijzen en de aandacht vestigen
op de nauwe verbondenheid van de Zuid-
Amerikaansche staten met Europa door den
historischen oorsprong, de taal en het
economische belang. Klaarblijkelijk bestaat
in Zuid-Amerika, zoo zegt men in Duitsch
land, op grond van de tot dusver bekend
geworden standpunten, een sterk bewust
zijn voor de absolute noodzakelij kheid voor
het handhaven van een economische ge
meenschap met de oude wereld. Er kan
twijfel over bestaan, dat ook het nieuwe
Europa, hoe weinig het zich ook bevoegd
acht tot het geven van politieke raadge
vingen aan het Amerikaansche vasteland,
in overeenstemming met de Zuid-Ameri
kaansche staten waarde hecht aan een
economische samenwerking en hierbij zijn
goede diensten ter beschikking stelt.
brengen. Een nieuwe en rechtvaardiger orde,
zoo besloot Marquet, wordt in Europa opge
bouwd en Frankrijk zal zich hiernaar voe
gen. (D.N.B.).
CHURCHILL BIJ DEN KONING.
De Koning van Engeland heeft, naar de
Petit Dauphinois" uit Londen meldt, Chur
chil in Buckingham Palace ontvangen voor
een onderhoud van een half uur.
De chef van den generalen staf van het
luchtwapen, luchtmaarschalk Cyril Newall,
is eveneens door den Koning ontvangen.
(D.N.B.).
CHURCHILL IN HET LAGER HUIS.
Uit Londen meldt Reuter: Churchill heeft
in het Lagerhuis een vraag beantwoord be
treffende de vorming van de „zwijgende
colonne". Hij zeide, dat het doel van deze
beweging is, den strijd aan te binden tegen
deprimeerende en defaitistische uitlatingen.
Nadat men dit denkbeeld in de praktijk had
toegepast, bleek het minder aantrekkelijk te
zijn. Het maakte redelijke gesprekken over
den oorlog tusschen loyale personen onmo
gelijk, terwijl, zoo voegde Churchill er aan
toe, de regeering het verheugend vindt,
wanneer de oorlogsomstandigheden begre
pen en besproken worden, wanneer daarbij
geen officieele geheimen worden onthuld.
Churchill zeide verder: Wij zijn thans in
een zeer kritieke phaze van den oorlog ge
komen. De verdediging is dag en nacht op
haar hoede om een aanval af te weren.
In het Lagerhuis zijn talrijke bepalingen
aangenomen, die aan den ernst van den
toestand zijn aangepast. In normale tijden
zouden zij met al onze denkbeelden in strijd
zijn. Ik heb den minister van Binnenland
sche Zaken verzocht, de veroordeeling we
gens onoverwogen defaitistische opmerkin
gen te herzien en nietig te verklaren, wan
neer blijkt, dat geen boos opzet bestond.
De regeering wil dagelijksche gesprekken
niet als overtredingen beschouwen. Het is
alleen onze plicht, propaganda van defaitis-
tischen aard te onderdrukken.
Churchill zeide niet te gelooven, dat het
mogelijk was de bepalingen in zake deze
propaganda te wijzigen.
DE HERTOG VAN WINDSOR.
De News Chronicle meldt uit Londen, dat
de Hertog en Hertogin van Windsor hun.
vertrek naar de Bahama-eilanden hebben
uitgesteld. De Hertog en Hertogin verklaar
den, dat zij geen gebruik kunnen maken
van het Clippertoestel, omdat de neutrali-
teitsbepalingen der Vereenigde Staten dit
aan onderdanen van oorlogvoerende mo
gendheden verbiedt. (D.N.B.).
Een uit Gibraltar teruggekeerde vreemde
ling heeft een schildering gegeven van de
indrukken, die hij aldaar heeft opgedaan.
Onder de burgerbevolking, zoo vertelde hij,
die eerst na haar terugkeer uit Fransch
Marokko tegen een nieuwe evacuatie ge
protesteerd had, is na den jongsten grooten
luchtaanval een paniekstemming uitgebro
ken. Wel zijn er nog tal van burgers, die
zich heftig tegen de evacuatie verzetten,
daar zij geen geloof hechten aan de ver
zekeringen der Engelsche autoriteiten,
maar het grootste deel der bevolking kan
Gibraltar niet snel genoeg verlaten. Er
staan echter slechts enkele oorlogsschepen
en transportvaartuigen ter beschikking en
voor de inschepingskantoren ziet men
lange rijen menschen. Een vertrek naar
Spanje stuit bij de Engelsche autoriteiten
op groote moeilijkheden, daar de Engel-
schen Spanje als „vijandig gezind buiten
land" beschouwen. Verzoeken tot vertrek
naar Engeland worden principieel ge
weigerd.
Van 7000 Spaansche arbeiders, die tot dus
ver dagelijks uit La Linea overkwamen, wer
den nog slechte 2000 toegelaten. Zij moes
ten bovendien hun eten meebrengen, daar
zij in Gibraltar niets meer konden koopen.
Alle vreemdelingen worden scherp gecontro
leerd en mogen slechte in bepaalde wijken
vertoeven. De vrees voor spionnen is in
Gibraltar buitengewoon groot en bulten
landsche arbeiders werden vaak over lange
trajecten geleid met een doek voor de oogen.
Tijdens de laatste bombardementen is ook
gebleken, dat bij de geringe weerstands
capaciteit van de krijtrotsen de aldaar aan
gelegde schuilgelegenheden ontoegankelijk
zijn. In de dieper gelegen schuilplaatsen
staat reeds water, daar het zeewater door
de kalklaag heendrigt.
Te Gibraltar zijn niet alleen de levens
middelen streng gerantsoeneerd, doch ook
het water, daar de waterreservoirs niet vol
doende waren en de waterleiding bij den
jongsten bomaanval beschadigd is. De al
gemeen gedrukte stemming wordt nog ver
hoogd door het vaststellen van het feit, dat
de beroemde apen van Gibraltar langzaam
verdwijnen. Zooals bekend, zegt de over
levering, dat Engeland zoo lang in het bezit
van Gibraltar zal blijven totdat de apen op
de rots aldaar zullen zijn verdwenen. De
dieren werden daarom altijd goed verzorgd.
Het bijgeloof ziet thans in het verdwijnen
van de apen een voorteeken voor de nade
rende wisseling van eigenaar te Gibraltar.
(D.N.B.).
Op een vraag dienaangaande ls van be
voegde Duitsche zijde aan de pers mede
gedeeld. dat de aanstaande bezoeken van
Roemeensche, Bulgaarsche en Slow3aksche
staatslieden, in het algemeen ten doel heb
ben in het Zuid-Oosten de verhoudingen in
vredelievenden zin te ordenen en te stablli-
seeren.
Economische vraagstukken zullen daar
bij van veel beteekenis zijn.
