STADSNIEUWS dee-tax Het ds. loh. werk van wijlen W. Groot Enzerink herdacht LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Woensdag 17 Juli 1940 ;ch Uit Amerika Verspreide berichten Onthulling van een plaquette in de Kooikapel 1 Welke bon is geldig! i Bon nr. 67 en 68 j Bon nr. 75 j Bon nr. 80 Bon nr. 85 Bon nr. 90 Broodbon nr. 51 l.m. 60 1 Broodbon nr. 61 l.m. 70 j Petroleumbon nr. 3 (I1N/TINUTTERP Kunstzaal „Pro Arte" Dagbladreclame is niet te vervangen 4* ambassadeur In Berlijn, generaal Osjüna, noemen. Groote belangstelling wekt ook de bezet ting van den post van minister van oorlog, waarbij de generaals Tojo, Oemetsoe en Tada op den voorgrond treden. Als mi nister ran marine worden behalve Yosjlda, die tot dusverre die functie bekleedde, de admiraals Oikawa en Nasegawa gedood verfd. Algemeen verwacht men van den nieu wen koers als eerste punt, dat hij in de eerste plaats zijn effect moet doen gevoelen op het Chineesche conflict, waarbij ge streefd moet worden naai* een beëindiging van dat cbnflicl 'en' een vastberaden op heffen van den* Bngelsch-Amerlkaanschen polltlekcn en economisohen invloed op Tsjoengking. DE DEMOCRATISCHE PARTIJDAG. Op den democratlschen partijdag is Roo sevelt's naam nog niet genoemd. Men ge looft, dat men hier te doen heeft met een nieuwe etappe in Roosevelt's plan de cam pagne, volgens hetwelk hij zich niet door politici van beroep, maar pas bij het par tijcongres door de massa der gedelegeerden naar voren wil laten brengen. In ieder geval staat vast, dat tot dus verre slechts 850 van de 10W gedelegeerden zich verbonden hebben voor Roosevelt's candidatuur te stemmen. De minister van P.T.T., Farley, hield een soort afscheids rede. 'die werd uitgelegd als een aankon diging. dat hij bij een derde candidatuur van Roosevelt als secretaris-generaal en leider van de verkiezingscampagne, zou af treden. President Roosevelt beert even na middernacht het partijcongres door senator Barklcy doen mededeclen. dat hij noch den wensch, noch hot voor- nemen heeft om zich eigener beweging wederom candidaat te stellen. Het staat j echter allen gedelegeerden, op wie hij niet den geringsten druk heeft uitge oefend, vrij om voor eiken candidaat, dien zij willen, te stemmen. Deze verklaring van Roosevelt wordt over het algemeen aldus uitgelegd, dat de president alleen candidaat zou wil len worden gesteld door een spontaan besluit ran den partijdag. United Press meldt nog: De rede van Bankhead op het democra tisch partijcongres, die reeds van tevoren aan de pers was overhandigd, heeft op het laatste oogenbllk van de kant van de par tijleiding een opmerkelijke wijziging on dergaan. De partijleiding heeft namelijk een zin geschrapt, waarin Bankhead zelde: „Indien aan den wensch van de overwel digende meerderheid der Amerikaansche openbare meening uitdrukking moet wor den gegeven, dan moet in onze verklaring niet alleen een betuiging van de warmste sympathie met het Britsche Rijk in zijn strijd om het bestaan opgenomen zijn. doch ook de aankondiging, dat wij met iedere materieele hulp, die in onze macht is en zich binnen.de perken van de wet houdt. Engeland zullen ondersteunen, voor zoover geen actieve oorlogshandeling wordt verlangd." De democratische partijleiding heeft dus Juist die passage afgekeurd, die op de sympathie voor en de hulp aan Engeland betrekking had. DE VERHOUDING TOT HET VERRE OOSTEN. Op de vraag, wat de houding van Amerika ls ten aanzien van de berichten, dat de Britsche regeering op verzoek van Japan het vervoer van bepaalde goederen naar China over Birma tijdelijk zal verbieden, heeft staatssecretaris Huil verklaard: de regeering der Vereenigde Staten heeft er een wettig belang bij, dat overal ter we reld de belangrijke handelsaders open blij ven. ZU beschouwt den bedoelden maat regel, wanneer hij tot uitvoering zou wor den gebracht, evenals de reeds plaats ge had hebbende sluiting van de route over Fransch Indo-Chtna als een „ongerecht vaardigde oprichting van hinderpalen voor den wereldhandel." Japan heeft het recht niet om dergelijke eiscfhen te stellen aan een neutraal land. Wanneer echter dit neutrale land aan een detgelijken eisch toegeeft, ontdoet het zich zelf van de neutraliteit. Tenslotte wordt ln het protest verklaard, dat het onjuist ls te gelooven, dat China zich thans gedwongen zal zien om vrede te vragen. Reeds kort na het overlijden van ds. Joh. W. Groot Enzerink, die de Ncd. Hervormde Gemeente te dezer stede Foto van de plaquette, ruim achttien jaar heeft mogen dienen, bestonden er plannen oni op de een of andere wijze de persoon en het werk van dezen geliefden leeraar blijvend te gedenken. PRINCETON NOODIGT DEN VOLKENBOND UIT. De universiteit van Princeton in New Yersey heeft volgens de New York Tunes op 12 Juli tot den Volkenbond de formeele uitnoodiging gericht voor den duur van den oorlog zijn bureelen naar Princeton over te brengen. Het blad schrijft, dat de ultnoodigdng klaarblijkelijk met voorkennis van de regeering der Vereenigde Staten is gedaan. Volgens een mededeeling van de universiteit is nog geen antwoord van den Volkenbond ontvangen. GEDENKSTEEN VOOR DE BLÜCHER. Op het eiland Askenholmen bij Oscars- borg in de Oslofjord heeft de Duitsche -marine een gedenksteen onthuld ter nage dachtenis aan den in de nabijheid gezon ken kruiser Blücher. Het opschrift luidt: Voor Führer en vaderland. Blücher, 9 April 1940. SLECHTING VAN DE VESTING ANTWERPEN. De werkzaamheden tot slechting van den ouden vestinggordel van Antwerpen, waar mee eenigen tijd geleden een aanvang ls gemaakt, vinden ongestoord voortgang. Een oppervlakte van 180 hectare komt hierdoor vrij en zal worden gebruikt voor het aan leggen van een grooten. modernen weg rondom de stad. De kosten hiervan worden geschat op 165 millioen franken. Door deze werkzaamheden zullen 6000 arbeiders gedu rende drie jaar aan het werk zijn. TELEF. 26000 Stadsrittenf0.50 p. wagen. Buitcnritten: Zeer billijke tarieven. 5560a (Inge*. Med.) HJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIil| (t.m. 28 Juli) I op eiken bon 2z/i om boter, margarine of vet. Ej S§ (t.m. 9 Augustus)I 2TA ons bloem of bakmeel. j (t.m. 25 Juli) I 1 kilogram suiker. (t.m. 2 Augustus) j Vi ons thee of pond koffie (t.m. 9 Augustus) t 2ZA ons roggebloem of 1 rogge-, tarwe- of boekweit- i meel. (8 t.m. 18 Juli)1 2000 gram brood. (15 t.m. 25 Juli) 2000 gram brood. (t.m. 28 Juli)j 2 liter petroleum. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiniiiiiiiirF ITALIANEN IN TUNESISCHE CONCENTRATIEKAMPEN. Naar de Giornale d'Italia meldt, bevin den zich nog thans, 18 dagen na den wa penstilstand met Frankrijk, 2200 Itaillanen in Tunesische concentratiekampenDeze Italianen, onder wie zich een vijftiental vrouiwen en kinderen bevindt, worden nog in Fransohe kampen vastgehouden, a-ldus het blad. /onder de gloeiende zon en in hygiënische omstandigheden, die met elke beschrijiving spotten". 25 JAAR MACHINIST. Algemeen was men van gevoelen, dat hieraan niet beter kon worden voldaan dan door dc plaatsing van een plaquette in de Kooikapel lot stichting van welke kapel hij indertijd zelf het initiatief nam en waar zoozeer het centrum van zijn arbeid lag. Omder groote belangstelling en in te genwoordigheid van do familie Groot Enzerink ls deze plaquette gisteravond ont huld. De heer J. de Groot, godsdienstonderwij zer der Ned. Herv. Gemeente te dezer stede, die speciaal belast is met de verzor ging van het Koolkwartier en ook voorzitter van het wljkbestuur ls, leidde den dienst. Nadat was geopend met het zingen van Ps. 77 7 en 8, las de heer de Groot Jozua 4. en gaf hierna een overzicht van hetgeen aan de plaatsing van de plaquette is voor afgegaan. Hartelijk dankte hij allen, die zoo spontaan hadden bijgedragen. Zeer ln het bijzonder richtte hij zich tot den ont werper. den heer A: Beek van 's-Graven- hage. Ook de uitvoerder, de firma Prowazek te dezer stede betrok hU in dien dank. Zich hierna eon oogenbllk tot de figuur van wijlen ds. Groot Enzerink bepalende stelde hij voorop, dat wat hier vanavond geschiedt, wars ls van elke menschvergo- ding. Gods Woord vermaant ons om onze voorgangers te gedenken, die ons het Woord Gods hebben verkondigd. Het gaat daarbij wel niet in de eerste plaats om deze voorgangers maar om het werk, dat God hun te doen gaf. Hun werken zijn de blijken van hun liefde tot en hun geloof in den Heere. Zien wij straks en ook later op naar de plaquette van ds. Groot Enzerink, dan gedenken wij niet allereerst de per soon van den overledene, maar het werk Gods, dat door hem gewrocht werd. Spr. herinnerde voorts aan den arbeid van den overledene, waarbij hij in het licht stelde, dat de naam van wijlen ds. Groot Enzerink altijd verbonden zal blijven aan de Kooikapel en het wljkgebouw Irene, Belde werden door hem gesticht; hij was de initiatiefnemer en volbrcnger. Hij werd daarin gevolgd door een groote schare van ouden en Jongen, rijken en armen. BIJ al dien arbeid was de trouw van het offer wel zeer bijzonder groot. Te begrijpen valt dit want de trouw sproot In de eerste plaats voort uit de zekerheid, dat men wist te bouwen aan het Huis des Heeren. Deze zekerheid was het ook, die den overledene kracht gaf, voort te gaan. Nadat de heer De Groot vervolgens nog even bij de geschiedenis uit Jozua 4 (het einde van den pelgrimstocht door de woestijn) had stilgestaan, wees hij erop, dat Jozua aan het einde van dezen tocht aan den oever der rivier van twaalf steenen een gedenkteeken oprichtte om de daden Gods bij het nageslacht levendig te houden. Dit was zeer juist gezien, want een volk, dat zijn historie vergeet en een kerk, die haar verleden niet meer kent, gaat den ondergang tegemoet. Wij zullen nu en in de toekomst moeten rekenen met Hem, die ons geleid heeft en nog leidt. Ook wij, aldus spr., richten hier van avond een gedenkteeken op en wel voor den man, die in deze wijk een Huis des Heeren oprichtte om daarin Zijn naam te loven. Wij gedenken daarbij Gods weldaden, die Hij ons in dezen man gaf. Thans moeten wij ds. Groot Enzerink, aldus spr., missen, maar het is voor ons een troost, dat wij met een God te doen hebben, die nooit zal laten varen het werk Zijner handen, ook niet in dezen benauwenden tijd. Hij maakt den gang van Zijn Woord door deze wereld mogelijk en zal dat blijven doen tot aan de komst van Zijn eeuwig Koninkrijk. Terwijl enkele lievelingsliederen van den overledene (Gez. 198 135) gezongen werden, begaven de familie en enkele ge- noodigden zloh naar de gang, waar de plaquette is aangebracht. De oudste zoon van den overledene, de heer J. W. Groot Enzerink verrichtte hier de onthullingsplechtigheld. r In de kapel teruggekeerd, dankte de heer J. W. Groot Enzerink voor deze eenvoudige hulde zijn overleden vader bewezen. Zeer in het bijzonder dankte hij het wljkbestuur voor het genomen initiatief en den ontwerper voor de uitvoering. Ook een broer van den overledene, de heer H. W. Groot Enzerink, sprak nog een kort dankwoord, waarbij hij er ojti. op wees, dat het parool van wijlen ds. Groot Enzerink was: „dwing ze om in te gaan", God schenke U, aldus besloot spr.. mannen en vrouwen om het werk in Zijn kracht voort te zetten. De plechtigheid werd hierna gesloten met het zingen van ,,'k Wil U, o God, mijn dank betalen" en het lied waaruit de overledene in zijn laatste uren zooveel kracht geput had: „Ik weet aan Wien lk mij betrouwe". De heer De Groot eindigde met het „Onze Vader". Na afloop van den dienst was er gele genheid de plaquette te bezichtigen. In het perceel Morschstraat 48 her opende vandaag de heer J. Uitdenbogaard den melkhandel, die voordien gedurende meer dan 40 jaar gedreven was door den heer Hoogstraaten. Voordat deze opening plaats vond, heeft het perceel grondige veranderingen ondergaan. Er is een nieu we voorgevel gebouwd, terwijl het interieur eveneens geheel werd verbouwd. De inven taris werd uitgebreid met een nieuwe koel installatie, enz. Achter den winkel is de nieuw Ingerichte spoelkamer gebouwd, met oen warmwaterinstallatie. De geheele in- riohtlng maakt een frisschen indruk. Gisteren vierde onze stadgenoot K. Hors man zijn zilveren Jubileum als machinist ln dienst van de wassdherU der flnna Spronk aan den Witte Singel. De heer Sprank bood den Jubilaris een diploma voor 25-Jaripen brouwen dienst en een enveloppe mei inhoud aan. terwijl het personeel hem eveneens verschillende ge schenken offreerde. BESTUURDERSBOND LEIDEN NED. VAKCENTRALE. GenOemde beetuurders/bond vergaderde in café ..Centraal". Breeötraat. De bijeen komst, welke goed bezocht was. weid ge opend door den voora,, den heer Loenst ra, Een bijzonder woord van welkom richtte deze tot de afgevaardigden van den n'eif toeRctreden Ned. Gen. bond van Hotii. a Café- en Revvtaurantpersoneel. 'A Hoofdpunt van de besprekingen was d»-l werkwijze van de lot stand- gekomen con- taotoommlssie uit dc werkgevers cn werk. ncmerscentrales, alsmede de Middenstands.' en Landbouw centrales, met de Nederland, sche cn Duitsche overheidsinstanties, d, -< secretaris, de heer Will ems, gaf hierov«§H uitvoerige Inlichtingen. Uit de hierop vol gende fcedaohtcniwlsseling bleek dc wen- schblljkheid tot medewerking om het vtr- vj kregen contact vruchtdragend te doen zijn 'I Nadat nog in het kort de te voeren pn> pagan da was besproken, sloot dc voorzit'[7 de bijeenkomst met dc opwekking om hist;5|n den loop der zaken af te wachten. HIJ sprei de hoop uit, dat ook in de toekomst Yoo:fl3ba de neutrale vakbeweging, die uitsluiten dc vakbelangen behartigt, een plaat-vi zou zijn. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. 'en Vai on Wijzigingen: Firmn Gebrs Blonk, Kort GalgcwatiJ^P 12—15, Leiden. Graan- en Fouragehandf Bovengenoemde zaaJk ls met Ingang vs 12 Juni 1940 overgenomen door de N:,r?rd Gcbrs. Büonk's Graanhandel, welke N.V. bedrijf te Leiden voortzet oils flUaafl. S® Noomlooee Vennootschap Vruchtensap.w>< en Janvfabridk voorheen Wed. C. Rak tm Zoon, Jullanaebraat 94, ALphcn a.d. Rijt, Uittredend Directeur: B. v. Wijk, A'lphn a.d, Rijn. Procuratie verleend cuanr L. va:D' Wijk, Alphen a.d. Rijm >r Gistermorgen ls de 18-Jarlge H. v. t L., werkzaam aan een woning op de Tc Haarkade, van een hoogte van 3'/t metc op straat gevallen. Daar de Jongeman ovt"e hevige pijnen in de linkerzijde klaagde, inki hij door den Eerste Hulpdienst ter obser-i g, vatie naar het Dlaconeasenhuls overga bracht. lei ALEX ROSEMEIER. WIM MULDER. Twee Lcldsche schilders exposeeren op dit oogenbllk ln „Pro Arte", de een in het midden van zijn loopbaan, de ander aan het begin. Alex Rosemeler was oorspronkelijk voor de militaire loopbaan bestemd en heeft deze ook gedurende 12 jaren gevolgd. In 1922 heeft hij evenwel ontslag genomen en heeft zich gewijd aan de schilderkunst, die van Jongsaf zijn liefde had. Krachtens aard en aanleg richtte hij zich daarbij geheel op de schoonheid van het Hollandschc land schap, dat door de Haagsche School was herontdekt. Kortenhoef en Loosdrecht, Nieuwkoop en Noorden, de veelgeliefde dorpjes in het Utrechtscho en Hollandschc plassenland werden daartoe bij voorkeur bezocht, en natuurlijk ook Giethoorn. Aan J. A. van Driesten en W. Weissenbruch heeft hij daarbij door kundige voorlichting veel te danken. Zijn techniek heeft hij door deskundige wenken en door eigen harde werkzaamheid tot groote hoogte ontwikkeld, zoowel wat betreft de teeken kunst, als aquarelleeren en het schilderen in olieverf. Hij heeft zich ontwikkeld tot een be kwaam colorist, die in het bijzonder het karakter en de stemming van het Holland- sche polderland uitnemend weet te treffen en ontroert door zijn fijne natuurlmpres- sldes. In dien trant en verwantschap vertoo- nend met het werk van Van Driesten, valt zijn „Gezicht op Nieuwkoop", breed van toets geschilderd: water op den voorgrond, een bezig mannetje op den walkant, het dorpje half in het groen verscholen, zich groepeerend om het aardige renaissasce torentje, en boven dat alles bewogen luch ten. Geheel in dezen trant en voortreffelijk geschilderd ls een wijd uitzicht over de plassen, waarbij alles horizontaal zich strekt, behalve de woeling van een piraml dale onweerslucht. Het ls een werk, dat prachtig de stemming van het opkomende onweer over de wijde vlakte weergeeft, vol fijne colorist ische afwisseling en toch streng in toon gehouden. De Nos. 6 en 14 zijn Boerderijen aan een slootje. Het valt op, hoe de rustieke archi tectuur van deze boerenwoningen geheel met het landschap is vergroeid: oude ge vels en oude daken overdekt door de patinc* van den%f.ijd, omgeven door geboomte dat woekert en groeit zooals de natuur het wil, een rijk genuanceerde wilde vegetatie, een blauwe lucht, doch vol van donkere en witglanzende wolkgevaarten. Dit alles valt ln den geheel vertrouwden trant van het Impressionisme, dat zich ondanks allerlei vernieuwingen steeds zal weten te hand haven omdat het een kant der natuurvisie is, die eerlijk en trouwhartig in een be proefde traditie blijft staan. In dezen trant zijn er nog meer werken: een Stoepje bij het water, een eendenhok aan den plas. en meer. Ook een stemmingsvol keukeninterieur valt cr onder, en eveneens een zeer mooi geschilderd bloemstilleven van een grijzen pot met violen, primula's, vergeetmijnietjes cn muurbloemen, een gebonden symphonie van kleuren. Toch schijnt het, dat de heer Rosemeler op weg is, den laatsten tijd in wat lichter toonaard te schilderen. Dit lijkt ons geen experiment, doch iets dat geheel uit zijn eigen wezen voortkomt. Een eerste aanwijzing daarvan meenen wij te zien in No. 5 „Slootje bij Nieuwkoop" waarin een bootje tegen een landpunt met een paar wrakke wilgen. Dit alles is in helderder licht gedrenkt dan we gewoonlijk bij hem opmerken. Het zelfde meenen wij te bespeuren bij een zeegezicht aan het strand bij Schevenlngen, doch sterker nog bij een ander zeegezicht, dat ln kleurgeving zelfs een ietsje naar het moderne neigt Ook een gemberpot met bloemen wijst eenlgszins ln die richting. Maar het sterkst spreekt het uit een zeer fijn en vertrouwd bloemstukje: Oost-Indische Kers in een tinnen beker. Ofschoon de schilder zijn diepsten aanleg geenszins ontrouw wordt, gelooven we dat een nieuwe en schoone fase ln dit schil dersleven zich opent: bij meer licht nocfca 4 tans meer verinniging. Dit alles kan HCu. zeer veel moois opleveren. Er ls ook een drietal aardige, vlot ge-1*1 dane aquarellen. r» Kees Mulder, do tweede exposant, ls nopb zeer Jong. HIJ Ls leerling van dc Haag.schfm Academie, en nadat hl) ln bewogen dagee,, het vaderland eerlijk en goed heeft ge-" diend, ls hij tot den schilders-ezel terug gekeerd. HIJ heeft hard gewerkt en hetsj resultaat is veelbelovend, getuigenis van' Jeugd en zon, en ernst. Zie dat aardige hoekje: Brug over df, igc hoekje: VJlet, lederen Leldenaar bekend. De welrins van de oude hooge boogbrug, de oude hui zen links mooi ln het licht gezet, en voorj de spiegelingen en weerkaatsingen van heljjj water onder de brug, het J.s alles brc-ed,© met durf en suggestief geschilderd. Dat hij niet voor een kleintje vervaard is, blijkt ook uit de moeilijke opgaaf: Waterlelies, waarbij vooral de bloemen zelf uitnemend zijn geslaagd. Overigens schijnt hdj zich gaarne op het portret te werpen en met .succes. Zijn goeügcbouwde, gespanntu 'di- kende zelfportret, het oveneens riink om gezette en gesloten portret van zijn vader en dat van zijn verloofde, getuigen van een fllnken aanpak en beloven veel. Bijzonder goed is ook zijn UlustratkM werk. De initialen en gekleurde prenti"^ bij een nieuwe uitgaaf van de Sprookjes van Andersen en de teekenlngen bij hc: boek van mr. A. Roothaert ()Spionagc lij het Veldleger" boelen door de kundl wijze van teekenen en de fantasie waar over de verluchter beschikt. Hij ga door. Het Ls alles te zamen genomen een mooie tentoonstelling. CONCERT HENK BERGHOUT. 01 De heer Henk Berghout cello-le era ar de Muziekschool der Mij. voor Toonku^0l te Lelden, zal Zondag as. als solist optr^ den ln het matlnée-concert ln het haus te Schevenlngen. Met begeleiding v.^ het Residentie-orkest zal hij het concert 'it* D-dur van Boccherlnl voordragen. t PIET KOEHLER VIJFTIG JAAR OP PLANKEN. Woensdagavond 24 Juli zal Plet Koeh&i te Amsterdam in dc rol van „de BoerrnM baron" het feit herdenken, dat hij 50 Jaar geleden voor het eerst als berocpsartW optrad. Het ls er niet de tijd voor, aldus k jubilaris, om uitgebreide feestelijkheden ttj vieren cn daarom zal deze herdenking «n eenvoudig karakter dragen, maar onge twijfeld, zal zij desalniettemin zeer harte lijk zijn. Piet Koehlcr ls een naam, welke bij dc ouderen in de eerste plaats herinne ringen oproept van de vergane glorietijden der operette. Tijden, welke voor het Neder- landsche toonecl gouden tijden waren en nog altijd is Piet Koehlcr een van onze vooraanstaande komische talenten. Bestemd voor kleermaker trok de kunst hem meer. Geboren te Groningen hij 's thans 68 jaar! trad hij daar reeds vroeg op in café's, doch eenmaal „ontdekt" ver trok hij naar de hoofdstad om in de revue van ter Hall mede te werken. Speciaal het Jongloeren lag hem en in zoo'n nummet maakte hij een tourneé door Europa In 1905 keerde h terug en wendde hij zich tol de operette (de tijd der 3 K's). In 1913 keerde hij terug naar ter Hall, in 1914 wee' naar de operette, van 1925'29 opnieuw bij ter Hall, toen opnieuw operette en daarin zal hij jubelen voor zoover daarvan spraki mag en kan zijn. llllllllllllllllliiliiiiiiiiiliiiiiiiiliiiiiiii'"" illllllllllllllllllllllllllllHllllllllllllllllli

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 2