128
Vlaanderen heeft zeer geleden
IEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Zaterdag 25 Mei 1940
Commissie voor
Oudheidkundig bodemonderzoek
Tot voorzitter is benoemd
Prof. dr. N. J. Krom
OFFICIEELE KENNISGEVING
AGENDA
Centra van industrie en bedrijf
door terugtrekkende Engelschen vernield
ONE HOUR
CLEANING SERVICE
Voor de Vrouw
WEERBERICHT.
Een onderhoud met
Grammens
Onze telefoonnummers
Directie en
Administratie25041
Redactie No. 21507
Rijksmuseum van Oudheden te
Leiden, de centrale oudheid
kundige instelling voor
het geheele land
D* secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen, heeft overwo
gen. dat zoowel een Juiste verzorging van
het oudheidkundig bodemonderzoek als de
belangen van de openbare verzamelingen,
welke zich bezig houden met de vóór- en
vroeg-hlstorlsche verschijnselen, eischen,
dat een goede onderlinge samenwerking
wordt verkregen en versnippering van
krachten wordt voorkomen. Het wordt wen-
ALS VAN OUDS
VLUG...EN ALS NIEUW TERUG!
4536
tlnsra Mc a
scheUJk geacht ter bevordering van deze
samenwerking een coördlneerende Instan
tie in het leven te roepen en regelen vast
Voorts wordt het wenschelljk geacht ook
omtrent de goede bewaring en wetenschap
pelijke vruchtbaarmaking der vondsten ze
kerheid te verkrijgen
Op grond van net bovenstaande is vast
gesteld een statuut van de Rijkscommissie
voor het oudheidkundig bodemonderzoek
en haar bureau.
Deze Rijkscommissie heeft tot taak het
hoofd van het Departement van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen desgevraagd of
eigener beweging van advies te dienen over
alle vraagstukken, welke slch op dit gebier
voordoen. ZIJ bevordert, dat het oudheid
kundig bodemonderzoek plaats vindt op een
wijze, waardoor de wetenschap en het mu
seumwezen gebaat zijn. ZIJ houdt toezicht
op de naleving van de bij deze beschikking
vastgestelde regeling betreffende het Oud
heidkundig Bodemonderzoek ln Nederland.
ZU legt een documentatie aan betreffende
de oudheidkundige verschijnselen ln ons
land en houdt deze bij.
SAMENSTELLING DER COMMISSIE.
De Rijkscommissie bestaat uit vijf leden,
te weten:
A. een voorzitter.
B een lid van de Rijkscommissie van
advies ln zake de Musea, ondervoorzitter;
van het Departement van O., K. en W. als
vijfde lid op.
De Commissie kan personen, wier tegen
woordigheid ln een vergadering zij ln ver
band met de behandeling van een bepaald
'onderwerp wenschelljk acht, ultnoodlgen
daarbij aanwezig te zijn.
RIJKSBUREAU.
Voorts wordt ln het leven geroepen een
Rijksbureau voor het Oudheidkundig Bo
demonderzoek. Het Hoofd van het Depar
tement van OK en W. wijst een weten
schappelijk ambtenaar van het Rijksmu
seum van Oudheden aan als directeur van
het Bureau. Deze ls tevens secretaris van
de Rijkscommissie HIJ kan geen Ud der
commissie zijn HIJ zorgt voor d? onver
wijlde en stipte uitvoering der op
drachten, hem door de Rijkscommissie of
door haar Voorzitter gegeven. Gehoord de
Rijkscommissie en den directeur van het
Museum, stelt genoemd Dcpartmentshoofd
voor den directeur van het Bureau een
Instructie vast en bepaalt hU, dat met
name te noemen ambtenaren van het
Museum gedurende een daarbij door hem
te bepaien gedeelte van hun werktijd ter
beschikking van den directeur van het
Bureau staan.
In verband met het bovenstaande ls een
regeling vastgesteld betreffende het oud
heidkundig bodemonderzoek. Hieraan ls het
\olgende ontleend:
Het Rijksmuseum van Oudheden te
Lelden ia de centrale oudheidkundige
instelling voor het geheele land. Het
behoort een algemeen beeld te geven
van de verschillende vóór- en vroeg-
historische culturen en haar vertprei-
(Ingea Med.)
C. den directeur van het Rijksmuseum
van oudheden te Lelden;
D. den directeur van het Blologlsch-Ar-
.haeologisch Instituut der Rijksuniversiteit
te Groningen;
E een vertegenwoordiger van de erken
de lokale musea.
De onder a en b. bedoelde leden worden
benoemd door het Hoofd van het Departe
ment van O.. K. en W. voor een tijd van
vier Jaar. ZIJ zijn als zoodanig aanstonds
herbenoembaar
Het onder e bedoeld lid wordt voor een
tijdvak van vier Jaar benoemd door de be
sturen der musea, welke op grond van arti
kel 6 der Regeling betreffende het Oud
heidkundig Bodemonderzoek in Nederland
door het Hoofd van het Departement van
O., K. en W. zijn erkend. Het is als zoodanig
aanstonds herbenoembaar. De eerste be
noeming vindt plaats ten minste 6 maan
den na dagteekenlnp dezer. Zoolang ln
deze plaats niet is voorzien, treedt de Chef
der afdeeling Kunsten en Wetenschappen
CHEMISCH GEREINIGD
EN GEPERST!
(Intra Use.)
UITREIKING BROODKAARTEN.
Op Dinsdag 28 Mei a.8. zullen broodkaar
ten uitgereikt worden aan de bewoners der
«traten. welker naam begint met de letters
A. en B. Op Woensdag daaropvolgend aan
de bewoners der «traten. welker naam be
gint met C. D. E. F en O.
Men zal de kaarten ontvangen op ver
toon van een dlstrlbutlestamkaArt, waarop
het vakje A. ls Ingevuld.
Het kantoor van uitreiking bevindt zich
Breestraat 117 en ls geopend van 0 tot 12 u.
en 2 tot 5 u. Aan dit adres worden weer
verwacht de houders van te Leiden uitge
geven stamkaarten. De houders van bulten
Leiden uitgegeven stamkaarten worden op
dezelfde uren verwacht aan het Distributie
kantoor Oude Rijn 132. waar ook de brood
kaarten voor ziekenhuizen, weeshuizen,
kloosters enz. worden afgegeven voor zoover
dit nog niet ls geschied.
ZIJ. die nog niet ln het bezit zUn van een
distributiebonboekje, moeten er zich wel
voor hoeden zelf het vakje A. in te vullen
om op die wUze Iets eerder een broodkaart
te ontvangen. Op een stamkaart, waarvan
het vakje A. reeds ls Ingevuld, wordt op
teen voorwaarde meer een dlstrlbutlpbon-
boekje uitgereikt en men zou op deze wUze
voor den ganschen duur der distributie van
talrUke artikelen verstoken bUJven.
De laatkomers zullen aan dezelfde adres
sen cn op dezelfde uren van distributiebon-
boekjes en broodkaarten worden voorzien
op Woensdag 5 Juni. Donderdag 6 Juni en
Vrijdag 7 Juni a s. Na 7 Juni ls de uitrei
king definitief afgeloopen.
Met Ingang Dinsdag 28 Mei a.s. en tot en
met Dinsdag 4 Juni a.s. worden brood
kaarten verstrekt aan allen, die een stam
kaart vertoonen, welke geheel ln orde is,
d.w.z. geteekend en met een Ingevuld
A-vakje.
Om oponthoud en het vormen van lange
rijen wachtenden te voorkomen, ls het aan
Zondas-
Evang. Chr. Gcm.: Samenkomsten te 10 uur
voorm. en 61* uur nam.
Gem. Oods (Oegstgeest)Samenkomsten te
10 uur voorm. en 7 uur nam.
ÜIVKKHEN)
Dinsdag» Mare IS Mndiscb Opvoedkundig
öureau 0 11 uur voorm
Arbeidsbeurs (Levendaal): iedere derde Dins
dag der maand oonsultattebureau voor onvol-
•vaardigen 7 —8 uur nam
Donderdag» WUkgebouw .3«thesds* (Hoef-
stram «i—46) Consultatiebureau voor Alooho-
Hsten 8 uur nam
s Donderdags: inst voor Praeventleve G«-
leeskundf (Isle Blnnenvestgr 22) Inenting
eger dlpbterle IU uur middag* precies
VrUdag» lnst voor Praeventleve Oeneet-
<unde Consultatiebureau v Beroepskeus* 4—g
BIOHCOPENi
ding. Het heeft een eigen opgravlnga-
dlenst. BIJ zijn opgravingen gedane
osteologlsche vondsten, voor zoover
deze niet fossiel zijn, staat het af aan
het Biologisch-Archaeologlsch Insti
tuut.
Het Biologisch-Archaeologist Instituut
te Groningen is in deze regeling uitsluitend
betrokken als archaeologische universitaire
Instelling. Het kan zijn werkzaamheden
over het geheele land uitstrekken. Het heeft
een eigen opgravlngsdlenst.
Het RUksmusemu G. M Kam beweegt
zich op hèt gebied der oudheidkunde van
NUmegen en zUn naaste omgeving. Hgt
heeft geen eigen opgTavlngsdienst. Evenwel
kan het, zoolang dr. J. H. Holwerda aan
Prof. Dr. N. J. Krom.
te stellen, die zoowel voor de taakverdeellng
bU het doen van opgravingen als voor de
verdeeling der vondsten richtlijnen aan
geven.
Het wetenschappelijk belang van een
nauwkeurige vaststelling van de vondst
omstandigheden die slechts gewaarborgd
is. Indien opgravingen uitsluitend worden
ondernomen onder vakkundige leiding
maakt het wenscheUJk, dat voorlichting en
steun van de zUde der op dit gebied werk
zame RU kaïnstellingen wordt verleend en
t II Jaar; 14 Jaar; I alle leeftijden
Luxor-Theater Stationsweg 2 en 7.15 uur na
..Eerste liefde" I.
Zondag 2 voorstellingen.
Lldo-Thcater Bteenstraat 30. 7.15 uur nam.
Manhattan Merry Go Round" I.
Woensdag en Zaterdag te 2 uur 30 narfi.
Zondag doorl. voorstelling van 2 t/m. 7 uur.
Trianon-Theater Breestraat 31, 7.16 uur nam.
..Discretie vertekerd" t.
Woensdag en Zaterdag ook om 2.16 uur.
Zondag doorl voorstelling van 2—4V4 en
7.15 uur.
Caalno-Theater Hoogewoerd 40. 7 uur nam.
„De wreker" t.
Zondag te 3 en 0 uur nam. Woensdag tn
Zaterdag ook 2 30 uur.
Rex-Theater. Haarletraat. lederen werkdai
2 en 7.16 uur nam. „Moederleed"
Zondag van 2—14 uur doorl. voorstelling en
7.16 uur.
(Inges Med.)
te bevelen, dat men zooveel mogelUk zUn
stamkaart aan een vertrouwd persoon mee
geeft of zelf met op zUn minst eenlge
stamkaarten bróodkaarten komt afhalen.
De uitreiking zal nu verder met minder
omslag gepaard gaan en zal dus veel sneller
plaats vinden.
Lelden. 25 Mei 1940.
4637 De Burgemeester,
A. VAN DE BANDE BAKHUYZEN.
De Oeneeskundige Zondagsdienst te Lelden
wordt van Zaterdagavond 8 uur tot Maandag
morgen 8 uur waargenomen door de doctoren
Bertel, Hartman. Van Leeuwen. Van der lilt
en 8toffers.
Te Oegstgeest wordt deze dienst waargenomen
door dr. Varekamp. tel 21016
BREESTRAAT
TEL. 25885
d*t rtgelsn gesteld worden ten aanzien van
Rijksinstellingen, die van het belang
nlet-Ry
eener goede samenwerking overtuigd zijn
en van de voordeelen daarvan willen ge
nieten.
Barometerstand.
Gistermiddag 2 uur: 766
Hedenmiddag 2 uur: 767.
LUCHTTEMPERATUUR.
9 uur voorm 15 gr. C. (59 gr. F.)
12 uur 's middags: 20 gr. C. (68 gr. F.)
HOOGWATER TIJDEN TE KATWIJK A. ZEE.
Voor Zondag.
Voorm te 7.40 uur; nam. te 8.04 uur.
Voor Maandag.
Voorm. te 8 u. 30 min.; nam. te 8 u. 54 min.
WATERTEMPERATUUR.
Zweminrichting „Poelmeer".
's Middags 12 uur: 18 gr. C.
Zweminrichting „De Zijl",
's Middags 12 uur: 19 gr. C.
LICH1 OP VOOR FIETSERS e.a.
Zaterdag: 22.12 lun. tot 5.01 v.m.
Zondag: 22.33 njn. tot 5 uur v.m.
Voor wU het wisten stond hU voor ons:
Grammens, de betonde Vflaameohe strijder.
Md van de Bélgtisdhe Kamer.
Hó, gU hier? Wat komt g4J hier doen? En
waar komt gU vandaan?
Grammen® begon te verteilen.
Ik was reeds vier dagen voor de oorlog
uitbrak ln Nederland, een toeval, en voor
mU persoonlijk misschien wel een beveili
ging. Ik eat hier vast en kon niet naar
Vlaanderen terugkeeren, maar andfcra had
ik ln Vlaanderen vastgebeten, en ln heel
wat ongunstiger «in.
Maandag 20 Mei ben Ik naar Vlaanderen
teruggegaan, met mUn vriend, mr. Parqul.
om versahilende «aken te regelen, en ook
om eens te zien hoe het met mijn hui«
stond.
Dan hebt U zeker veel gezien onderweg,
zoo vroegen wij.
Ontzettend veel. Bijna alle dorpen en
steden in Vlaanderen hebben geleden
onder vernieling, en wel onder vernie
lingen, niet van bombardementen, maar
die door terugtrekkende Engelsche troe
pen zijn teweeg gebracht om den optrek
kenden Duitechers maar niets achter
te laten. Het ls dan ook opmerkelijk,
dat speciaal fabrieken en andere in-
dustrieele instellingen het meest heb
ben geleden. De torens en kerken ziet
men nog staan. De beroemde kathedraal
van Mechelen en de basyliek van Ton
geren b.v. zijn gespaard gebleven, maar
het zijn juist de centra van industrie
en bedrijf, die men tevoren heeft ver
nietigd. Ook de spoorlijnen en alle brug
gen zijn voor den terugtocht vernie
tigd, nadat locomotieven en wagens met
personeel weggevoerd waren naar
Frankrijk.
Zoo zijn de bruggen om Brussel alle
door de Engelschen vernietigd. Slechts
één, bU Laeken, is gespaard gebleven.
Men heeft ons dit alles op onzen tocht
spontaan verteld. Al ben Ik een bekend
man in Vlaanderen, zoo zeide Grammens.
natuurlU'k kent niet iedereen mU- Anders
7ou men kunnen denken, dat men mU naar
den mond sprak Maar die verklaringen
over de vernielingen kwamen geheel spon
taan en utt den grond van het hart
BU het opblazen van bruggen zUn op
sommige plaatsen de omwonenden zelfs
niet gewaarschuwd, met het gevolg natuur-
lUk. dat er slachtoffers vielen onder de
onschuldig* burgerbevolking Het moet
echter gezegd worden dat dit niet overal
het geval was
In het algemeen kan worden gezegd, dat
na het wegtrekken van Engelsche en an
dere troepen, en de kornet van de Duit-
schers de stemming tegenover de laatsten
geheel is omgeslagen.
In de meeste steden, die wU bezochten,
en Ik noem dan Vilvoorde, Aalst, Mechelen
en Leuven. «tjn ook de electrische centrale»
en gas- en waterleidingMnstallatlee ver
nield door de terugtrekkende troepen, «on
der dat men dacht aan de arme burgerbe
volking, die hier moest ochterblUven.
Vele burgera zijn echter gevlucht. Gedeel
telijk keeren die thans weer terug. Z<oo
zagen wU ze ln Dultsche vrachtauto's en
autobussen aanrijden Ook hebben wU on
derweg een groep Belgische krUgsgevange-
nen ontmoet De Dultsche bewakers Meten
coedanoedig toe, dat wU een praatje met ze
aanknoopten ZU waren tevreden en blUde,
dat zU tenminste hun leven hadden over
gehouden.
In het algemeen konden wij constatoe
ren. dat ledereen do correcte houding van
de Duiteche militairen opvalt. De verhou
ding met de bevolking ls dan ook goed. wat
nogal lets beteekent. omdat wat bij
Nederland notuurlUk niet het geval is
in België de herinnering aan 19141918 tot
nog toe vrU sterk voortleeft.
OpmerkelUk ls ook nog. dat de Dultsche
bezettingstroepen de verschillende mede
deeüngen zoowel ln het Du 1 tech als ln het
Nederlandsch en Fransch doen verachUuen
soms echter in het Nederlandsch en
DuDitsch alleen.
Nog moet ik een kleine bijzonderheid
vermelden, zelde de heer Grammens; de
douane liet ons vriendelijk wuivend
doorgaan. De grens was weg. En nu
kunt V zich wel voorstellen, welk een
pleizier Ik, Grammens, daar^pn be
leefde.
MUn huls ln Ronae vond lk ln onbescha-
ddgden toestand terug. Alles staat er nog
recht overeind, en beschadigingen waren
niet aangericht
Zoo was het verhaal van den bekenden
Vlaming, die diep bewogen was over de ver
nielingen. weMoe in zUn land rijn aange
richt Als ik. zoo zeide hU. even mUn ge
dachten laat gaan over de historische en
wetenschappelijke schatten, o.a. de be
roemde bibliotheek, die nu weer in Leuven
zUn verloren gegaan, dan 9chlet mUn hart
vol De was diep ontroerd door alles wat lk
gezien heb zoo eindigde hij het onderhoud
Weer heeft mijn land geleden, al ls het nu
op andere wljrc dan vroeger, en langen UJd
zal het duren voor alles weer zUn vroeger
aanzien heeft verkregen.
het hoofd daarvan staat, binnen genoemd
ressort opgravingen doen.
DE ERKENDE LOKALE
INSTELLINGEN.
De erkende lokale instellingen vervullen
haar taak op vóór- en vrocghistorlsch ge
bied binnen haar resort overeenkomstig
haar lokaal-historisch karakter. Haar sta
tuut dient waarborgen te verloenen, dat
bU opheffing der Instelling, behoudens het
bepaalde ln artikel 1702 van het Burger-lUk
Wetboek, de verzameling voor do gemeen
schap behouden blijft.
Het bestuur eener lokale instelling, het
welk, overtuigd van de noodzakelijkheid
van samenwerking op dit gebied, zich bU
deze regeling wenscht aan te sluiten, richt
tot het Departementshoofd een verzoek om
erkend te worden Het voegt daarbU een
opgave van de grenzen van haar ressort,
benevens een exemplaar van haar statuut.
Het Departementshoofd beslist op het
verzoek, na daarover de RUkscommlssle ge
hoord te hebben Aan de erkenning kun
nen voorwaarden worden verbonden.
Het Departementshoofd trekt de erken
ning ln op verzoek van de lokale Instelling
of gehoord de Rijkscommissie.
VONDSTEN.
Aan burgemeesters, waterstaatsautoritel-
ten, enz. wordt verzocht van oudheidkun
dige vondsten steeds onmlddeUUk kennis
te geven aan de Rijkscommissie
De RUkslnstelllngen en de erkende lokale
istelllngen zullen zooveel mogelUk door
uitwisseling van dubbelen, leemten ln el
kanders verzamelingen aanvullen, elkaar ln
de gelegenheid stellen tot het maken van
reproducties of afgietsels en onderling
fotografieën en reproducties ter beschik
king stellen ZU zullen steeds ten aanzien
van publicaties het voorkeursrecht eerbie
digen van dengenc, die het onderzoek heeft
ondernomen of geleid, en zioh desgevraagd
tot geheimhouding der resultaten ver
plichten.
Wanneer een RUkslnstelllng een opgraving
heeft ondernomen binnen het ressort van
een erkende lokale Instelling, zal zU desge-
wensdht een type-collectlc uit de vondsten
te harer beschikking stellen.
Het Departementshoofd zal door aan
schrijving der autoriteiten trachten te
voorkomen, dat andere dan de RUkslnstel
llngen en de erkende lokale Instellingen
opgravingen doen, tenzU met zUn voorken
nis. Gehoord de RUkscommlssle, wUst hU
dan de RUkslnstelllng aan. die van advies
zal dienen, opdat de opgraving van weten
schappelijke eischen zal voldoen.
REGELING VAN GESCHILLEN.
Geschillen, welke uit deze regeling moch
ten voortvloeien, worden ter beslissing voor
gelegd aan de RUkscommlssle. behouden»
beroep op het Departementshoofd.
In de RUkscommlssle zUn benoemd als
voorzitter: dr. N. J. Krom. hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Leiden en als onder
voorzitter: dr. H. E. van Gelder, directeur
van den Dienst voor Kunsten en Weten
schappen in Den Haag.
(2 lijnen)
ZONDAO: Huzarensla, gehakt, bloemkool.
aardappelen, rlz-glacé met vanillesaus.
MAANDAG: Koud gehakt, stamppot van
aardappelen met rauwe sla, havermout
pap met pruimen (gedroogde).
DINSDAG: Schapenlapjes, uien, aardappe
len. grlesmeelpap.
WOENSDAG: Witte boonen, sla, aardappe
len. gebakken spek. macaroni met ro-
zUnen
DONDERDAG: Witte boonensoep, drie ln
de pan
VRIJDAG: Gebakken zoute vlsch, bietensla,
aardappelen, fruit.
ZATERDAGGebakken kaaslapjes, spina
zie, aardappelen, hangop.
RECEPTEN.
Rit glacé.
Benoodlgdheden (vier personen): 300 gr.
rijst, 9 dli. water, 300 gram suiker, het sap
van drie citroenen, de schil van een halve
citroen, Iets zout.
Bereiding: Wasch de rUst ln ruim water
tot het water helder blijft. Breng 9 deci
liter water met de zeer dun afgesneden schil
van een halve citroen en Iets zout aan de
kook Strooi de rijst er in. Roer, wanneer
de rUst kookt, deze even los van den bodem.
Laat daarna de rijst, zonder roeren, een
half uur zeer zachtjes koken. VerwUder het
citroenschilletje. Voeg het citroensap en de
suiker toe. Laat de rUst nu nog pl.m. tien
minuten koken. Roer dan alles goed door
een en doe de massa in een omgesDoelden
puddingvorm, waarin ze koud en stijf moet
worden.
Stamppot van aardappelen cn
rauwe sla.
Benoodlgdheden (vier personen): 2l/*--3
Kg. aardappelen, vier kroppen sla, zout, 100
gram vet of Jus.
Bereiding: Kook de aardappelen gaar ln
weinig water en zout. SnUd de sla zeer fijn
(met een roestvrU mes), wasch ze en laat
ze zorgvuldig uitlekken. Stamp de gare
aardappelen met de sla dooreen, voeg het
vet toe of een weinig Jus. Laat alles even
goed doorwarmen. Maak de stamppot des-
gewenscht af met een weinig azUn.
Gebakken zoute vlsch.
Benoodlgdheden: 600 gram zouto visch,
100 gram vet of boter, bloem, melk, een ui,
peper.
Bereiding: Onteout de zoute vlsch (wan
neer ze tenminste niet geweekt gekocht li)-
Zet de vlsch op met ruim water en laat te
zéér zachtjes gaar koken Verwijder de gra
ten. Verdeel de vlsch in gelUke niet te
groote stukken Haal deze door bloem. Maak
ln een koekepan het vet of de boter heet.
Fruit hierin eerst het uitje Bak dan de
vlsch aan belde zUden mooi bruin Doe de
vlsch op een verwarmden schotel. Voeg wl
het vet nog een lepel bloem. Roer de massa
glad. Voeg de melk toe en een weinig water.
Laat de saus acht minuten doorkoken Maak
ze af met peper en zeef ze. Dien deze saus
apart bij de vlsch op.
2—2
