De strijd om de Fransche
Kanaalkust
8Isie Jaargang
VRIJDAG 24 MEI 1940
No. 24588
Nederlandsche
reservisten naar huis
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Een uitgebreide en
moeilijke
omsingelingsmanoeuvre
Succes van snelle
marinevaartuigen
Beroepsleger zooveel mogelijk
de garnizoenen
naar
Dit nummer beslaat uit TWEE bladen
EERSTE BLAD
Een telegram van Göring
aan Mussolini
Engeland een dictatuur!
Duitschland's oeconomische
omstandigheden
Uit Engeland
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per reje) voor lflrertentlei uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd iyn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvcrtcntles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bi) vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bU maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen fevesTigd sfltL*
per 3 maanden f 3 35
per week tui
Francoper post t. 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0 80 pes tnaAJ}
itoiiuinR!
Het frontberlcht van het D.N.B. meldt:
Dc* wig, die In Weatelljke richting eerst
langs dc Bomme en vervolgens Noordelijk
tusschen de vijandelijke legers ls gedreven.
L> verder Ingeslagen. De Dultache troepen
hebben zich ln zekeren zin binnen deze wig
omgedraaid en treden thans op ln Noorde
lijke richting, dus naar Calais. De westelijke
rand van het groote Ingesloten gebied,
waarin de Belglsch-Fransch-Engelsche le
gers zijn opgesloten, wordt daarmede syste
matisch gesloten.
De ring om den tegenstander wordt
steeds nauwer. Met het oog op het toene
mende gevaar der definitieve vernietiging
hebben ook Woensdag weer sterke vijande
lijke strijdkrachten ln Artols op een breed
front met het zwaartepunt bU Kamerljk en
naar het Oosten uitbraakpoglngen onder
nomen, die leidden tot geringe plaatselijke
successen van den vijand, maar vervolgens
onder bloedige verliezen voor den tegen
stander werden afgeslagen Deze vergeef-
sche aanvallen hadden als eindresultaat
dat de wil tot weerstand van den tegen
stander werd verzwakt, aangezien na zekert;
aanvankelijke successen een zware reactie
intrad. Ook het verder oprukken van de
Dultsche troepen ln de richting van Calais
heeft de hoop op een doorbraak verder ver
minderd.
BU den afweer van de doorbraak pogin
gen van Woensdag werd het leger krachtig
uit de lucht gesteund, voorts onderscheidde
zich het afweergeschut ln de bestrijding
van pantserwagens. Het boschterrein ten
Zuidoosten van Valenciennes ls van vijan
den gezuiverd. Het luchtwapen heeft ook de
haveninstallaties van Dover gisteren aan
gevallen, terwijl de Engelschen een roep
om hulp wegens dc bedreiging van Calais
hebben doen hooren.
Naar het schijnt wijst thans dc stoot
van het Westelijke Dultsche leger in de
richting Calais-Dover. Daarmede komt
de eigenlijke strijd tegen Engeland na-
derby. Allereerst moet echter het om
sloten gebied ln Noord-Frankrijk en
België nog geheel door Dultsche troe
pen worden bezet. Met het oog op
sterke strijdkrachten, die hier ingeslo
ten zijn, zal dat niet zonder zware ge
vechten geschieden. Vergelijkingen met
ervaringen uit den Poolschen veldtocht
moeten aangepast worden aan de hier
aanwezige omstandigheden. Dc ring ls
aardrijkskundig veel grooter, de vijand
militair sterker en belangrijk beter uit
gerust dan dc Poolsche divisies bij
Kutno. Steunend op den frisschen aan-
valsgcest der Duitsche troepen zal de
Duitsche leiding ook deze taak zoo snel
mogelijk tot oplossing brengen.
Een bijzondere correspondent van Ste
fan! meldde dat de militaire situatie er
gisteravond als volgt uitzag:
De Dultsche omsingeling ls voltooid, van
Antwerpen tot Abbévllle en de dikte van
den ring neemt voortdurend toe ten ge
volge van het voortdurende toestroomen
van nieuwe divisies Dultsche Infanterie en
artillerie.
In den Schelde-sector trekken de Bel
gen langzaam terug.
In den sector tusschen Gent en Rljs-
sel hebben de Dultschers den Belgischen
weerstand gebroken en zij rukken op naar
Meenen, Tourkonje (Tourcolng) en Roo-
beke (Roubalx).
Daar zij voortaan meester zUn van de
Nooiuelijke oevers van de Somme, dc Aisne.
de Oise en de Ailette. verhinderen de Dult
schers iedere versterking of bevoorrading
\an het Noordelijke ingesloten Fransche
leger. Reeds beginnen talrijke Engelsche
en Fransche strijdkrachten zich in te sche
pen, om zich te onttrekken aan gevangen
neming. maar de Duitsche luchtmacht
brengt hun zeer zware verliezen toe.
Pogingen van zware Brltsche pantserwa
gens om zich te verzetten tegen de zware
L/uitscne wagens mislukten volkomen,
daar deze laatste zich uitgesproken de
niccrdere loonoen van nun tegens' mders.
Hetzelfde kan opgemerkt worden van den
strijd tusschen Brltsche en Dultsche vlieg
tuigen; ondanks de dapperheid der Brlt
sche piloten kunnen zij zich nergens meten
met de formidabele Duitsche „Stuka's", in
het bijzonder bij duikvluchten.
Dp situatie van den
„verloren troep"
Ten tijde van de legers der landsknechten
noemde men die afdeellngen, welke bij den
aanval den eersten vertwijfelden stoot moes
ten opvangen en zich bij den terugtocht
moesten opofferen, den „verloren troep", die
van het begin af aan ten doode was op
geschreven.
In deze positie, zoo schrijft de „Berliner
Boersenzeltung" bevinden zich alle volkeren,
die tot dusver door Engeland in den strijd
zijn geworpen. Zoo had Finland te zamen
met de andere Scandinavische landen tot
taak de zaak van Engeland te voeren op
een verloren post. Door het Inzicht van zijn
regeering en de staatkundige gematigdheid
van de sovjet-unie, is Finland aan dit lot
uitkomen. Kort daarop gelukte het, met
behulp van de Noorsche regeering. het
Noorsche volk tot den volgenden „verloren
troep" van Engeland te maken. Vervolgens
was het de beurt van Nederland en België.
Toen het Nederlandsche leger op den vijf
den dag de wapens neerlegde, verklaarde
Londen, dat Nederland niet tevergeefs ge
vallen was, want dat de vertraging van de
Dultsche weermacht met vijf dagen „een
belangrijke strategische winst voor de ge
allieerden" zou kunnen opleveren. Dus weer
de situatie van den verloren troep.
In deze dagen wordt ook aan België het
lot van den „verloren troep" voltrokken,
tenzij dat ditmaal het Brltsche expeditie
corps zelf zulk een lot moet deelen. Doch,
zoo besluit het blad. er vallen reeds grootere
verschijnselen waar te nemen; het Fransche
leger, geheel Frankrijk moet thans de
eigenlijke „verloren troep" van de Britten
worden Wat de Fransche staats- en leger
leiding tot eiken prijs heeft willen voor
komen, n.l. het ontzettende bloedverlies van
het uit den wereldoorlog nog verzwakte
Fransche volkslichaam, ls in vollen gang.
Het Fransche leger draagt den last van den
dag De Fransche soldaat sterft, opdat
Engeland zich kan redden en leven.
De Woensdag gemelde aanval van snelle
Dultsche booten voor de vijandelijke havens
aan Het Kanaal vormt, naar uit het Dult
sche legerbericht van gisteren blijkt, geen
op zich zelf staande actie. De uitbreiding
van de Duitsche zeepositie om de Neder
landsche kuststrook naar het Westen wordt
dus reeds systematisch gebruikt. Na het
veelbelovende succes van den oberleutnant
ter zee Opdenhoff. die bU den aanvang der
Nederlandsch-Belgische operatie ln de vrije
Noordzeeruimte een Engelschen torpedo-
bootjager tot zinken bracht, brengen de
eerste aanvallen uit de nieuwe, vooruitge
schoven stellingen op de Fransche havens
aan Het Kanaal verdere successen en daar
mede bewijzen voor den aanvalsgeest der
snelle booten, die reeds voor Noorwegen
waardevolle diensten hebben bewezen. Het
tooneel der nieuwe successen Ls hetzelfde
als dat der eerste aanvallen van de snelle
boot ln de geschiedenis van haar ontwikke
ling. De gebieden voor de Vlaamsche kust
voor de Kanaalhavens deden ln den
wereldoorlog door hun aardrijkskundige
toestanden en hun militair belang de ge
dachte opkomen aan een gebruik van snelle
booten, zoowel aan Duitsche als aan Engel
sche zijde Verkenning van nabij en bestrij
ding van dulkbooten werden toentertijd
met succes door snelle booten uitgevoerd.
Grootere successen tegen vijandelijke oor
logsschepen waren den kleinen vaartuigen
toen nog niet beschoren. Het gelukte slechts
een van verre bestuurde snelle boot een
Engelsch pantserschip te beschadigen. Het
succes van Italiaansche snelle booten ln de
Adriatlsche Zee tegen een Oostenrljksch
slagschip was toentertijd vergemakkelijkt
door de bijzondere omstandigheden van
Ook militairen in Duitsche
krijgsgevangenschap spoedig naar huis
Naar wij van volstrekt gezaghebbende zijde vernemen
is aan de Nederlandsche troepencommandanten op
dracht gegeven 50% van het dienstplichtig reserve-
personeel der Nederlandsche weermacht met verlof
naar huis te zenden.
Hieronder vallen n ie t de compagniescommandanten
en de hoogere commandanten van zelfstandige oor-
logsonderdeelen.
Hierbij wordt voorrang verleend aan hen, die onmid
dellijk werk hebben en van deze categorie in de volg
orde: werkleiders. gehuwden en de ouderen.
De overige 50% zal zoo spoedig mogelijk eveneens
huiswaarts keeren.
Van het dienstplichtig reservekader zal slechts zoo
veel behouden blijven als noodig is voor een goeden
gang van zaken.
Het beroepsleger blijft intact en zal zooveel mogelijk
naar de oude garnizoenen worden teruggevoerd.
De regeling der demobilisatie ligt in handen van de
Nederlandsche officieren.
De Ortskommandant van Leiden deelde ons nog mede.
dat ook de in Duitschland verblijvende krijgsgevan
gen Nederlandsche militairen zeer binnenkort naar
ons land zullen terugkeeren.
BINNENLAND.
Dr. Wohltat naar Nederland. (2e Blad).
De prestaties der Daitscne parachute-troe
pen in Nederland en België. (2e Blad).
BUITENLAND.
De hevige strijd om de Fransche Kanaal-
kust duurt krachtig voort. (Ie Blad).
De Duitsche mijnen aan de Zuid-Afrikaan-
sche kust. (Ie Blad).
In Engeland is Mosley, de leider der Brit-
sche fascisten, gearresteerd. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
weer en zee ln het gebied aldaar, zooals ze
aan de Vlaamsche kust nauwelijks te vin
den waren. De thans behaalde successen
der Dultsche snelle booten geven het recht
vaat te stellen, dat het gebruik, dank zU het
hoogere prestatievermogen en vooral door
verder ontwikkelde aanvalstactiek, groote
uitbreidingen met zich zal brengen. DNB)
VERLIEZEN VAN DE FRANSCHE VLOOT.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt;
De Fransche admiraliteit maakt bekend;
Tijdens de operaties op de Noordzee, aan
de kust der Nederlandsche eilanden en van
Vlaanderen, heeft de Fransche marine de
duikboot .Doris" den torpedoboot Jager
„l'Adrolt" cn het ravitallleeringsschip „Le
Niger" verloren.
De .Doris" mat tusschen de 550 en 780
ton en wera in 1928 gebouwd. Het schip had
zeven torpedolanceerbuizen en een lucht
doelkanon van 11 c.M. De bemanning be
stond uit veertig koppen. De „rAdrolt" mat
1378 ton en werd ln 1927 voltooid. Het schip
had een bewapening van zes torpedolan
ceerbuizen en zes kanonnen; bemanning
honderdveertig koppen.
Generaal-veldmasrschalk Göring heeft de
gelukwenschen van Mussolini met zijn on
derscheiding door de verleening van de orde
der Annunzlata beantwoord met een tele
gram van den volgenden inhoud
„Voor de vriendschappelijke gelukwen
schen. die gij my ter gelegenheid van de
verleening der onderscheidingsteekenen der
Annunzlata-orde, door Z.M. den Koning en
Keizer hebt doen geworden, zeg ik u har
telijk dank. üw kameraadschappelijke ge
lukwenschen zijn mij niet alleen een sroote
vreugde, lk zie er ook de uitdrukking ln
van onze onverbrekelijke vriendschap en
van de verbondenheid van onze landen".
De Duitsche pers schrijft algemeen, dat
de gisteren door het Brltsche Lagerhuis
aangenomen volmachten wet, die alle rech
ten van de persoon en van den eigendom
opheft, neerkomt op de „oprichting van
een ongebreidelde dictatuur" in een land,
dat dezen oorlog juist z.g. tegen de dicta
tuur voert en steeds ln de wereld als pro
totype wilde optreden van een liberalen
staat.
De .Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft
om.: „Om democratie en liberalisme te
redden, hebben de Engelschen den oorlog
doen losbreken tegen de „nazi-dictatuur".
Om democratie en liberalisme te redden,
schaffen zij nu deze begrippen af en voe
len een dictatuur van Churchill in. De
heerschende klasse ln Engeland ziet zich
dus thans midden in den oorlog gedwongen
totalitaire hulpconstructies te improvi-
seeren.
Dat kan niet meer baten. Omdat het te
laat ls. maar ook omdat de dragers van het
politieke leven in Engeland, evenals ln
Frankrijk den ouden democratise hen Adam
toch niet kunnen afleggen; wat er uit te
voorschijn komt. ls een reactionnair
machtsmisbruik van Churchill en zijn
Franschen flliaalleider. Reynaud. Toch is
het voor latere historici interessant, te con-
stateeren. dat de onbruikbaarheid der de
mocratie thans zelfs duidelijk wordt voor
de tegenstanders van Duitschland. die van
hun volken verlangen, dat zij voor dit ver
molmde ..ideaal" den dood ln gaan.
De .Xokalanzeiger" schrijft; Bij nuchtere
overweging zal men ook ln Engeland in
zien, dat het hier gaat om een wanhoops
daad, waarboven evenals bij de andere En
gelsche maatregelen het fatale woord „te
laat" staat geschreven. De huishouding
van een land laat zich niet in enkele dagen
op het hoogste toerental brengen De voor
sprong, dien Duitschland zich ln zeven Jaar
ongehoorden arbeid heeft veroverd; is niet
in te halen.
Het „Hamburger Frenudenblatt" ten
slotte schrijft;
Het liberale Engeland, dat zich voor de
geheele wereld beroemt op zijh parlemen
taire Instellingen, heeft zich veranderd ln
een ongebreidelde dictatuur.
Het levert het lot van Engeland uit aan
de thans ongeremd regeerende oorlogspartij.
Er is niets kenmerkender voor den revolu-
tlonnalren ommekeer der wereld, dan deze
crisis der democratische instellingen. Het
mes zit den „grooten democratieën" op de
keel.
De „Dienst aus Deutschland" keert zich
tegen de bewering, dat de bliksem-oorlog,
welke Duitschland thans ook in het Westen
voert, om economisch-politieke redenen zou
zijn begonnen. Een dergelijke bewering geeft
blijk van weinig inzicht in de economische
omstandigheden in Nederland. België en
Noord-Frankrijk, temeer, aangezien men er
rekening mede moest houden, dat de terug
trekkende vijand de meeste voorraden zou
vernielen.
Evenmin als het grootspraak ls geweest,
dat de Duitsche soldaten en wapenen de
beste ter wereld waren, was het groot
spraak. dat de voorraden in Duitschland
gunstig waren, zooals in het najaar van
1939 werd verklaard. In de negen maanden
van den oorlog heeft men nog geen enkele
maai de verstrekte hoeveelheid levensmid
delen in Duitschland behoeven te vermin
deren. hetgeen ln Engeland wel het geval
ls geweest.
De Duitsche leiding heeft er zelfs reke
ning mede gehouden, dat de verbindingen
met hei, Zuidoosten van Europa afgesloten
zouden worden en ook heeft zij niet ge
rekend op de arbeidskracht van de 800.000
Polen, die gevangen zijn genomen, terwijl
de uitwisseling van goederen tusschen de
Sovjetunie en Duitschland sneller in goede
banen komt, dan zelfs optimisten durfden
verwachten.
EEN RADIOREDE VAN ATTLEE.
Het D.N.B. meldt:
Minister Attlee heeft voor de Londensche
radio gesproken en o.a. verklaard:
Engeland moet thans al zijn hulpbronnen
mobiliseeren en de grootst mogelijke presta
ties verrichten Daartoe moet de regeering
de mogelijkheid hebben controle uit te
oefenen over personen en eigendom. Elkeen
moet zijn werk voortzetten, doch de regee
ring moet het recht hebben, elkeen daar te
plaatsen, waar het staatsbelang zulks ver-
eischt en bedrijven, handelsondernemingen,
industrieën en banken aan controle te on
derwerpen De productie van munitie en
oorlogsmateriaal wordt aan een speciale
controle onderworpen. Zooals aangekondigd,
zal Greenwood het voorzitterschap op zich
nemen van den productieraad.
