Proclamatie
van den Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht
Aan het Nederlandsche Volk
De Waterlinie met den vijand
in contact
De „van Rensselaer" op een
mijn geloopen
81ste Jaargang
DINSDAG 14 MEI 1940
No. 24579
De Koninklijke Familie naar Londen
Volhouden
Duitschers over de Moerdijkbrug
Steeds meer Fransche troepen in Brabant
Verloop van den strijd
Drie personen vermist, de kapitein overleden
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D tfi. p«r regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd st)n Voor alle andere
adverlentles 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarlet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags SO eta. bU maximum aantal woorden
vso 30. - Incasso volgens postreeht Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd «IJa:
per 3 maanden f.3 33
per week f.0.11
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f0.80 pee t mndj
De loop van de krijgsverrichtingen
hier te lande heeft Hare Majesteit de
Koningin en Haar Ministers doen beslui
ten den zetel der regeering naar elders
te verplaatsen.
Dit besluit is genomen na rijpe overwe
ging en op goede gronden.
Het Koninkrijk der Nederlanden be
staat immers niet alleen uit het gebied in
Europa. Van evenveel beteekenis zijn de
gebiedsdeelen overzee, waaraan ons
kleine land sinds eeuwen zijn belangrijke
positie te midden der Volkeren voor een
zeer groot deel heeft te danken.
De regeering heeft den duren plicht,
het bestuur over alle gebiedsdeelen
van het Koninkrijk te verzekeren.
Zij mag niet het gevaar loopen door
een plaatselijk doordringen van den
vijand te worden afgesneden.
Zij kan de belangen van het moeder
land ook behartigen, wanneer zij elders
in nauw overleg met onze bondgenooten
kan handelen en besluiten.
Nederland blijft derhalve onder het
bestuur van zijn wettige regeering. Als
haar hoogste vertegenwoordiger hier te
lande treed ik op.
Alle departementen van algemeen be
stuur, besturen van provinciën en ge
meenten blijven in hun bevoegdheden
en verzekeren de voorziening in de
noodzakelijke behoeften der bevolking.
Alle berichten vanwege den vijand, als
zou het Nederlandsche volk van zijn lei
ding zijn verlaten, zijn derhalve BESLIST
onwaar.
De burgerij moet haar eersten plicht
blijven vervullen, met rust en vastbera
denheid de beproevingen doorstaan,
waaraan wij buiten onze schuld zijn on
derworpen, zooals de weermacht onder
zeer moeilijke omstandigheden met voor-
beeldigen moed haar eersten plicht, de
verdediging des vaderlands, nakomt.
De militaire toestand kan thans als
volgt worden geschetst:
In de Noordelijke provinciën heeft de
vijand zich vastgezet. Een poging om
den afsluitdijk te forceeren is tot nu toe
verijdeld.
Het Noordelijk gedeelte van Rotterdam
is vast in onze handen.
Het veldleger is hedennacht terugge
nomen op onze bekende nieuwe Holland-
sche waterlinie.
De stelling van Den Helder is volko
men intact.
In Brabant is de toestand onzeker.
Zeeland is vast in onze handen.
Onze luchtverdediging blijft, niette
genstaande de geleden verliezen, pa
raat.
De strijd is zwaar. Hij is echter waard
gestreden te worden, omdat het gaat om
ons zelfstandig volksbestaan, dat wij
eeuwen geleden onder leiding van
Oranje hebben veroverd.
Leve H. M. de Koningin.
Leve het Vaderland.
Men schrijft ons van bevoegde zijde:
De Koningin en Hare ministers hebben
öch elders moeten vestigen.
Dc mogelijkheid, dat door een plaatselijk
mlnder-gunstlg verloop van de krijgsbe
drijven onze geliefde Koningin persoonlijk
In gevaar zou geraken, ls nu althans uit
geschakeld. Het bericht van gisteravond
heeft ons allen smartelijk getroffen
maar tegelijkertijd is het voor alle Neder
landers een bemoedigende zekerheid te
weten, dat ln de persoon van de Koningin
In alle omstandigheden ons Nederland be
houden blijft.
En nu? .WIJ hebben er, leder op onze post,
aan en achter het front, voor te zorgen, dat
wi] het hoofd koel houden en de situatie
meester blijven. De stand van zaken moge
ODzeker zijn, het zou onjuist en gevaarlijk
zijn, uit de reis van de Koningin af te lei
den, dat de toestand aanleiding zou geven
tot ontmoediging.
Integendeel! In den strijd tegen de para
chute-troepen heeft de Nederlandsche
weermacht opmerkelijke successen behaald.
Met groote taaiheid verzetten onze troepen
zich tegen den vijand, die uit het Oosten
optrekt.
Volhouden! Dkt ls het parool!
De vijand ls sterk, doch sterk zijn ook
onze bondgenooten, van wie wij mogen ver
wachten, dat zij volledig steunen. En sterk
zijn wij zelf.
Sterk ls de eendracht, die de overgroote
meerderheid van ons volk aaneengesmeed
houdt.
Sterk door het geloof aan de rechtmatig
heid van de zaak, waarvoor wij strijden.
Sterk, zooals onze voorvaderen het wa
ren, toen zij ln niet minder zwaren strijd de
Nederlandsche vrijheid vestigden.
„Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God, mijn Heer".
Het valt moeilijk over het verloop van de krijgsverrichtingen
in Nederland een juist beeld te krijgen. De berichten van het
Nederlandsche opperbevel blijven uiterst sober, maar zij laten
toch geen twijfel over aan het feit dat de Duitschers overal met
inzef van geweldige troepenmassa's op onze linies storm loo
pen, zoodat de situatie op dit oogenblik als ernstig moet worden
gekenschetst. Teleurstellend is daarbij dat de vijand kans heeft
gezien de Moerdijkbrug over te trekken, maar wij kunnen van
hieruit onmogelijk beoordeelen in hoeverre daardoor onze ge
duchte Hollandsche waterlinie is aangetast.
Waar de legerberichten van de afgeloopen dagen reeds her
haaldelijk per radio bekend zijn gemaakt, meenen wij ons hier
thans te kunnen bepalen tot een beknopte samenvatting.
De ministers hebben zich „naar eldersbegeven
De regeeringspersdienst meldt ons het volgende:
„In het stadium, waarin de strijd thans is getreden, heelt de
regeering het noodzakelijk geacht in het belang van het land
sn van zijn overzeesche gebiedsdeelen en ter bewaring onder
alle omstandigheden van haar volledige vrijheid van hande
len, den zetel van het bewind te verplaatsen. H. M. de Koningin
en Haar Ministers hebben zich daarom naar elders begeven."
Uit een Reuter-bericht blijkt inmiddels dat de leden van ons
Koninklijk Huis te Londen vertoeven. Gistermorgen arriveerde
daar het Prinselijk Paar, terwijl H. M. de Koningin gisteravond
in Liverpool street-station is aangekomen, waar Zij werd be
groet door Koning George, Prinses Juliana en Prins Bernhard.
Hare Majesteit onderhield zich even met het Prinselijk Paar en
voerde daarna in het Fransch een langdurig gesprek met den
Koning.
Prinses Juliana en Prins Bernhard hadden gistermiddag met
Koning George en Koningin Elisabeth het noenmaal gebruikt
in het Buckingham Palace. Het Prinselijk Gezin heeft zijn intrek
genomen in het verblijf van een vroegeren Nederlandschen
gezant te Londen.
ties, op weg naar Nederland, hevig be
stookten, hun opmarsch belemmerden
en belangrijke spoorwegknooppunten te
Aldekerke, Geldern, Rees en Goch. als
mede bruggen over den Rijn bij Wezel
vernielden.
In Brabant streden Fransche troepen
aan onze zijde.
ZONDAGAVOND.
Op den avond van Eersten Pinksterdag
verklaarde ons opperbevel dat de Duitsche
troepen niet alleen den IJssel, maar ook de
Maas op verschillende plaatsen hadden
overschreden. Onze grenstroepen werden
gedeeltelijk ongeschokt teruggenomen. Na
tuurlijk moesten zij ook ln de Noordelijke
provincies, waar zich geen verdedigings
linies bevonden, teruggaan, maar zij wisten
daarbij 'svijands opmarsch te vertragen
Evenals de vorige dagen werden ook Zon
dag vele parachutisten onschadelijk ge
maakt Enkele Duitschers bleken een paar
autobussen te hebben bemachtigd, waarin
zij Nederlandsche burgers als dekking mee
voerden. Zit werden echter door onze pant
serwagens buiten gevecht gesteld.
Duitsche troepen zoo merkte het le-
gerbericht op schijnen ln Nederland
niet zonder dekking van Nederlandsche
militairen of burgers te kunnen vechten.
Het vliegveld Waalhaven werd door onze
artillerie zoodanig onder vuur genomen,
dat het Zondag zijn beteekenis voor den
vijand geheel werloren had. De daar ge
lande Duitsche troepen konden evenwel
nog niet tot overgave gedwongen worden.
MAANDAGMIDDAG.
Gistermorgen meldde het Nederland
sche oppercommando, dat Duitsche
troepen op enkele punten in aanraking
waren gekomen met onze, door inun-
datiën beveiligde stellingen in het
Westelijk deel van Gelderland.
In de Noordelijke provinciën bereik
ten de Duitschers plaatselijk de kust
van het LJsselmeer en van dc Wadden
zee. Onze grenstroepen in dit deel des
lands konden met geringe verliezen
verder teruggetrokken worden en wis
ten onze stellingen te bereiken.
In Brabant drong de vijand met pant
sertroepen door tot de Langstraat 'tus-
schen Den Bosch en Geertruidenberg
Ondanks de groote Duitsche overmacht
In de lucht bombardeerden onze luchtstrijd
krachten met zeldzame heldhaftigheid,
voor den vijand belangrijke, objecten.
MAANDAGAVOND.
Gisteravond werd het volgende legerbe-
rloht gemeld:
In een kleine sector van dc Grebbe-
linie heeft de vijand terrein gewon
nen, dat door ons gedeeltelijk werd
heroverd, doch na hernieuwde Duitsche
aanvallen niet behouden is.
In de Noordelijke provincin heeft de
vijand zich vastgezet.
In het Zuidelijke deel van Rotter
dam bieden de aldaar aanwezige Duit
sche afdeelingen hardnekkigen weer
stand.
De in de Langstraat gemelde Duit
sche troepen hebben de Moerdijkbrug
weten te bereiken en hebben deze brug
overschreden.
De Fransche troepen in Brabant ne
men in sterkte toe.
Verschillende eenheden van het le
ger en van de Koninklijke marine heb
ben door hun heldhaftig gedrag de
beste tradities van ons volk,
die zich mede weerspiegelen in de vast
beraden houding van de burgerij, be
vestigd.
Volgens de verklaringen van een gevan
gen genomen Duitschen vlieger-offi
cier hebben de Duitsche luchtstrijd
krachten in Nederland groote verliezen
geleden tengevolge van het uitsteken
de schieten van onze luchtdoel-artil
lerie.
ZATERDAGAVOND.
Zaterdagavond werd gemeld dat onze
grenstroepen hun taak moedig hadden vol
bracht en de hun opgedragen vernielingen
hadden uitgevoerd, alvorens zij werden te
ruggenomen. Mill (in Noord-Brabant), dat
Vrijdag in Duitsche handen was gevallen,
werd vier uur achtereen door onze troepen
bestormd, waarna men de Nedèrlandsche
vlag weer in het dorp kon hijschen. De ge-
heele bezetting van een Duitsche pantser-
trein werd vernietigd. In den trein werden
in het Nederlandsch gestelde pamfleten en
Nederlandsche uniformen gevonden Het
vliegveld Waalhaven, de eenige zich ln
Duitsche handen bevindende luchthaven,
werd zwaar gebombardeerd door een groot
aantal vliegtuigen van de Royal Air Force,
waardoor aanzienlijke schade werd aange
richt en vele vijandelijke toestellen werden
vernield.
Het meest ernstige feit van den Za
terdag was intusschen het feit dat dc
Duitschers ten Oosten van Arnhem, en
meer stroomafwaarts, er in geslaagd wa
ren den IJssel te overschrijden, zulks
ondanks het feit dat Engelsche lucht
strijdkrachten vijandelijke concentra-
De directie der K.N.S.M. deelt ons mede, dat het stoomschip „Van Rensselaer" bij
het verlaten van de haven van IJmuiden in den nacht van Zondag op Maandag op
een mijn geloopen is. Van de honderdvijftig zich aan boord bevindende personen wor
den drie personen vermist, n.I. van de bemanning twee, de lampenist P. Wijnberg
uit Hollum en de bediende J. H. G. Koets.
Van de passagiers wordt vermist dc heer Frederick James W. Papham. een Britsch
n der daan De heer Jan Vlieger en één dochtertje werden aanvankelijk ook ver-
iist doch kwamen gistermiddag te Zandvoort aan.
Bovendien is de kapitein F. J. Haasten- tijdens het leiden van de redding door een
hartverlamming getroffen en overleden.
Van de honderd vier en veertig geredden bevinden zich twee geredde passagiers in
het Sint Anthoni Ziekenhuis te IJmuiden. nJ. de heer Frank Dodd (Britsch onder
daan) en mevrouw Violet H. Cusworth, en drie leden van de bemanning. nJ. M. Ver
del (olieman), H. W. Veelbehr (stuurmansleerling) en de olieman J. M. A. Schoop.
De geredden zijn voor het meerendeel via Haarlem naar Amsterdam gebracht onder
geleide van K.N.SJVI.-employé's.
