COUPONS
De Duitschers trachten
zich een weg naar
Trondjem te banen
81 iic Jaargang
VRIJDAG 26 APRIL 1940
No. 24566
HET VOORNAAMST! NIEUWS
VAN HEDEN
Onverwachte regeeringscrisis
in België
Het binnen-
landsch front
Onkrijgstuchtelijk
optreden worde steeds
veroordeeld
J In een plaat*, welke wij niet noemen
zullen, pleegde dezer dagen een soldaat,
die teveel aan Bacchus geofferd had, ver
zet tegen militaire politie, die poogde hem
te arresteeren, en.... een deel van het
publiek koos de partij van den man, die
ln overtreding was! Men heeft het geval
hier en daar ln de Pers vermeld kunnen
zien en wij gevoelen ons gedwongen tot
eerügen commentaar Kleine gebeurtenissen
Immers, kunnen ln bijzondere omstandig
heden .soms van grooten Invloed zijn op
den gang van /.aken, en meer dan ooit
moet daarom thans een optreden worden
gehekeld als dat van soldaat en publiek ln
het onderhavige.
Bl)
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
binnenland.
Met behulp van
Overzicht
gemotoriseerde troepen met een burgeihemanning al* bescherming
Engelsch legerbericht
Noorsch legerbericht
buitenland.
De Bilt
verwacht
Kabinet Pierlot dient ontslag in
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
JO ets. per regel voor advertentie» uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van on» Blad gevestigd lijn Voor alle andere
advertenties 30 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 et*, bl) maximum aantal woorden
vin 30. - Incasso volgens postrecht Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Poatcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gelenigd ftftu
per 3 maanden if. 3.33
per week
Franco per post f 3"35 per 3 maanden (xsrtokosten.
(voor binnenland f.0 30 per 3
Nationale eenheid ls eerste voorwaarde
voor een krachtlgen, vastberaden Indruk
naar bulten en het steunen van onkrtjgs-
tuchtelljke handelingen kan daarom niet
worden geduld. Zeker niet ln deze dagen
van spanning, nu voor land en volk de
hoogste belangen op het spel staan.
Er ls een tijd geweest dat menigeen ln
Nederland den draak stak met onze weer
macht, met de discipline, met het alge
meen aanzien van leger en vloot en met
den geest, welke er hcerschte.
In de laatste Jaren ls er echter veel. heel
veel zelfs, veranderd. Spot, en hoon heb
ben gelukkig plaats gemaakt voor waar
deering en trots (ook U kijkt Immers met
voldoening toe als een troep ln perfecte
orde voorbij marcheert!en achter onze
actieve burgerlijke en militaire overheden
.staat thans het Nederlandsche Volk. diep
doordrongen van het besef dat alleen een
uit.-! krachtsinspanning «»p elk gebied
ons redden kan van den ondergang.
Mac er dan echter ln een dergclijken
staat plaats zijn voor excessen, als dat
v.aarop wij straks doelden, en die ook el
ders ln den lande, zij het slechts bij uit
zondering, worden gesignaleerd?
De vraag stellen ls haar beantwoorden
look!
In een goed geordend leger kan disci
pline niet gemist worden en het behoorde
voor iederen Nederlandschen burger een
ongeschreven wet te zijn dat men in een
geval van onkrijgstuchtelijk optreden on
middellijk hulp verleent aan den man. die
zijn plicht doet ln stede van den overtre
der te steunen.
De soldaat, die zich verzet tegen bevelen
der militaire potllie, begaat een fout en
verdient straf. De militair, die zijn meer
it- re opzettelijk niet groet, ls geen „kerel
dien wij helpen, maar een kwaadwillige,
die er toe meewerkt onze eenheid te on
dermijnen en daardoor don Indruk naar
buiten te verzwakken. Militairen, die joe
lend en schreeuwend langs den weg gaan
(er zijn er helaas zulke!), in hun kleeding
Iele correctheid niet betrachten of tijdens
het marcheercn de orde verwaarloozen en
daardoor het algemeen aanzien van den
troep verkleinen, verschaffen, zonder er
bij te denken, materiaal aan onruststokers
en „onvaderlandslievende schobbers"! Het
land kan dat nooit ten goede komen en
geen goed Nederlander kan er zich over
verheugen.
Hoeden wij ons daarom voor alles, wat
aan de orde, c'. rust en het zelfvertrouwen
afbreuk kan doen. Hoeden wij ons voor
jültlngen en handelingen, die het moreel
benadeelen en den goeden Hollandschen
naam kleineeren.
Achter een sterke verdediging naar bul
ten, moet een blnnenlandsch front staan,
öat onwankelbaar is en onbuigzaam als
granietI
Volgens een bepaalden doorgaans goed
gein formeerden zegsman zou Poncet, die
sedert het uitbreken van den oorlog reeds
vier- of vijfmaal een hervatting van de
Framch-Itailaanache besprekingen zou heb
ben gesuggereerd, waarbij hU steeds een
hoffelijk, doch weinig bemoedigend ant
woord zou hebben ontvangen, thans ver
klaard hebben, dat het ditmaal wel ecr.c
den taatsen keer zou kunnen zijn, dat
Frankrijk de gelegenheid tot hervatting der
besprekingen zou hebben geopend.
En ln een rede ln de Kamer van faces en
corporaties heeft Giunta. die eenlgcn tijd
secretaris van de fasdvtisohe partij ls ge
weest, gezegd, dat de oorlog zich uit zou
breiden totdat ,het een oorlog van de vol
ken der wereld tegen de wereld der „pot
ters" wordt". Ohimba uitte zloh sceptisch ten
aanzien van de werkelijke vriendschap van
Engeland voor Itaillë en vroeg: .Waarom zou
Italië het vraagstuk van haar veiligheid ln
de Mlddello-ndsohe Zee, welke in gevaar
wordt gebracht door de overheerschende
aanwezigheid van de Britsohe vloot ln dit
gebied, niet oplossen Dit vraagstuk ls ook
een aorg voor andere mogend-heden".
Ten aanzien van Frankrijk zelde Giunta:
,,WiJ moeten niet vergeten, dat Frankrijk
steeds tegenover one heeft gestaan".
Hij zelde vervolgens, dat de Italianen
thans meer dan ooit het bevel van den duce
moeten nakomen „gelooven, gehoorzamen
en strijden".
Mussolini, die tijdens de rede van Giunta
ln de vergadering aanwezig was. heeft, naar
verluidt, verwonderd gekeken, terwijl men
den voorzitter van de Kamer, Grandl, iets
heeft hoor en mompelen, dat leek op „nee,
nee. kameraad". Aldus tenminste een Reu
ter-bericht.
DE GEVAARLIJKE VR EDESZONE.
Hebben wij onlangs een rede van Duff
Cooper, den vroegeren Briteohen minister
vam marine, gepubliceerd, waarin hij uit
eenzette. dat de oorlog niet meer alleen
ging tegen de Dultsche Nazis, maar tegen
het Dultsche volk. dat 'achter den Fuehrer
.stond. Uiane heeft hU in een Interview met
United Press zijn standpunt nog eens dui
delijker uiteengezet Hij zelde om.:
,Jk geloof, dat het absoluut noodzakelijk
ls, de Duitoohe vloot en de Dultsche lucht
macht te vernietigen en er voor te zorgen,
dat Duitschland niet weer opnieuw ln het
bezit van wapens komt.
Dit ls niet uitvoerbaar zonder een belang
rijk deel van het Dultsche volk te kwetsen
Ik bedoel hiermee echter niet. den oorlog
op leven en dood aan het Duitoche volk tc
verklaren, maar slechts den oorlog ln zoo
verre deze noodzakelijk ls. om het Dultsche
ivgcr. de vloot en de luchtmacht te ver
nietigen".
„WIJ moeten Dulteehland verslaan en wij
kunnen niet toe met de verontschuldiging
dat slechts de Dultsche regeering schuldig
Ls. Reed* ai te vaak ia deze verontschuldi
ging gemaakt. De dingen, die de nazl-regee-
ring heeft gedaan, had zij niet kunnen
doen, wanneer zij niet het volk achter zich
had gehad. WIJ wenschen noch de Duit
se her* te vernietigen, noch hen van hun
onoif-hankeUJ-kheld te berooven, maar men
kan hun niet toestaan, Europa nóg eens ln
een oorlog te storten. De laatste drie oor
logen in Europa zijn door de Duitschers
begonnen. In de achtlendc eeuw deden de
Pruisen precies hetoeiftfe. De meen. dat wij
de vernietiging van de Dultsche oorlogs
machine wel onderscheiden van het
Dultsche volk ln onze oorlogsdoeleinden
moesten opnemen, want zoolang deze
machine bestaat ls er geen hoop op vrede
Nooit zal Europe veilig zijn voordat
Duitschland machteloos ls
Mijn motto voor Duitschland na den oor
log zou zijn: „Welvaart maar geen macht""
Laat hen rijk worden, laat hen veel boter
hebben. Laat on» hopen, dat zij dan tevre
den zullen zijn en geen wenschen koesteren
tot het voeren van een oorlog met hun
buren.
Naar mijn meening aou het verstandig
morgen
maandag
dinsdag
en woensdag
3365
(Intree. Mea.»
zijn, Duitschland te verdeelen ln een aan
tal kleine staatjes, maar lk zou er de voor
keur aan geven, dat de Duitschers dit uit
eigen beweging deden met onze aanmoe
diging, dan dat zij er door ons toe worden
gedwongen. Dk hoop, dat na dezen oorlog
een soort van Europeesche federatie tot
stand kan komen met een federale politie
macht. De geallieerden zullen onverstandig
doen te ontwapenen voor deze politiemacht
er ls. De zal dat echter niet meer beleven,
want dat duurt nog wel veertig tot vijftig
Jaar."
Hiermede komt de wereld du* ln de ge
vaarlijke zone van den vrede Hoe deze
ooit op bevredigende wijze tot stand zal
kunnen komen. 1* een raadeel. vooral als
men let op uitingen als bovenstaande, die.
hoe langer de oorlog duurt, meer ingang
zullen gaan vinden
De zaak tegen hofmeester Koorens (6e Blad)
Brand bij Vroom en Dreesmann te 's Gra-
venhage (Gemengd, 3e Blad).
De moord te Scherpenzeel, (Gemengd, 3e
Blad).
Ons parlementair overzicht (6e Blad).
Zondag aj. „Bollen-Zondag!" (3e Blad).
ITALIË ZOU BESPREKINGEN MET
FRANKRIJK NIET OPPORTUUN
OORDEELEN
De houding van Italië blijft oiweranderd.
United Press meldt:
Uit bevoegde bronnen wordt bericht, dat
de Fransohe ambassadeur, Francois Poncet,
een bezoek heeft gebracht aan graaf Ciano,
den Italiaanschen minister van bulten'land-
Sche zaken, ln het Palazzo Chlgl.
Francois Poncet zou de mogelijkheid heb
ben geopperd, dat Parijs en Rome bespre
kingen over de Fransch-Itallaansche ge
schillen zouden kunnen beginnen.
Volgens inlichtingen uit hoogst betrouw
bare Franse he. zoowel als Italiaansche krin
gen, heeft Ciano geantwoord, dat tot zijn
spijt „het oogenbldk niet opportuun was".
Poncet legde zijn beooek af op den dag.
dat hij was teruggekeerd uit Parijs, waar
hij met leden van dc regeering besprekin
gen had gevoerd o a. met den premier
Raynaud.
In doorgaans goed-Ingelichte kringen
verluidt dat Frankrijk bereid was. de tus-
sehen beide landen hangende problemen
aan een ernstige beschouwing te onderwer
pen. mits een hervatting van de besprekin
gen geenerlei bindende kracht k priori voor
de Fr arische regeering zou hebben.
krachten deelt mede. dat de Duitschers bij
ihun landingspogingen gebruik hebben ge-
Ja maakt van Noorsche visachersvaartuigen
1 Bevestigd Ls, dat een Noorsche vlssoher
bij deze wijze van oorlogvoering, die ln strijd
ls met het Internationale reoht, om het le
ven is gekomen.
De Noorsche opperbevelhebber, generaal
Ruge, heeft een verklaring tot zijn troepen
gericht, waarin hij zegt: Als verdedigers van
den grond van het moederland hebt gij
meer dan twee weken uw plicht gedaan.
Verscheidene malen hebben wij terug moe
ten trekken en onze haardsteden ten plat-
telande aan den vijand moeten overlaten.
Dit ls ontmoedigend voor allen onzer, doch
terugtrekken was noodlg voor het uitvoe
ren van mijn plan, tijd te winnen tot hulp
kwam. GU hebt gevochten als goede Noren,
zonder uw geestdrift en moed te verliezen
Rustig en vastberaden heeft Iedere man
zijn plicht gedaan en zijn leven in de waag-
Yanuit het Zuiden blijven de Duit
schers nog steeds met groote snelheid
opmarcheeren, blijkbaar met de bedoe
ling een verbinding tot stand te bren
gen met de troepen te Trondjem. De
geallieerde troepen hebben bij Lille-
hammer moeten wijken en de Duit
schers hebben Röros of bezet of zij staan
er vlak voor. Dat is nog niet met volle
zekerheid bekend. Geallieerde troepen
zijn daar aanwezig en nu verwacht men
een treffen hetzij vlak voor, hetzij vlak
achter Röros.
Beide partijen voeren blijkbaar een
wedloop uit; de Duitschers om Trond
jem te bereiken, de geallieerden om de
Duitschers tevoren tot staan te bren
gen. Tot dusver zijn de Duitschers in
het voordeel.
Het Brltsche departement van oorlog deelt
mede: Er zijn geen verdere gevechten ge
leverd ln de zone ten Noorden van Trond
jem, waar de vijand zloh thans schijnt ln
te graven Juist ten Noorden van Stelnkjer.
In het Zuiden heeft de toegenomen
druk van den vijand het noodig ge
maakt, dat de troepen der geallieerden
zich terugtrekken van de stellingen,
welke zij tot dusver nabij Lillehammcr
- bezet hielden.
In de zone van Narvik valt niets te mel
den.
Het officleele Noorsche legerbericht luidt:
Op 24 April hebben Dultsche troepen, ge
steund 'door artillerie en lichte tanks, onze
stellingen ln het Zuidelijk deel van het
Gudbrandsdal aangevallen Onze troepen
trokken zich terug naar nieuwe, reeds g
reed gemaakte stellingen. In het Oesterdal
ls het Dultsche leger nog verder opgerukt.
Dultsche vliegtuigen hebben voortdurend
de verblndlngsllnles gebombardeerd en be
schoten. Drie Dultsche vllegtuigén werden
neergehaald en een heeft een noodlanding
gemaakt. Britsohe jachtvliegtuigen houden
thans een wakend oog op het Gudbrandi
dal.
De opperbevelhebber van de zeestrijd
schaal gesteld. Niettegenstaande wij tot nu
toe veelal machteloos waren tegen de strijd-
methoden van den vijand, hebt gij den eer
bied van de geheele wereld verworven Ik
dank u allen.
Doch thans is de tijd van het terug
trekken voorbij. Geallieerde troepen
zijn in Noordelijk Noorwegen, in Toen-
delag en hier waar wij vechten, ten
einde samen te werken. En er komen er
nog meer.
Gaat voort met denzelfden strijdlust en
met hetzelfde Vertrouwen als tot dusver. Ik
herhaal het, weest paraat en sluit u nog
nauwer aan, dan zullen wij de overwinning
behalen.
United Press me kit nader:
De snelheid waarmede de Duitschers door
het Oesterdal voortrukken, was gisteren be
duidend minder, terwijl de colonne de wa
terscheiding bereikte, welke het Oesterdal
van het Gaudal scheidt. De Duitschers voch
ten den geheelen morgen om tot Roeros te
komen. De spoorlijn en de weg. waarlangs
de Duitschers op dit punt voorttrekken,
klimt door bochtige ravijnen dc hooge ber
gen in, hetgeen voor de verdediging een
Ideale positie ls en hetgeen mogelijk het
punt zal worden, waar het zwaartepunt van
de verdediging van de geallieerden geler-
zal worden. Éénmaal over de waterscheiding
loopen de weg en de spoorlijn van de '.-'eu-
vels af naar beneden in de vallei van de
Gaula-rhder tot aan Trondjem dat op hon-
De Duitschere trachten met groote snelheid
een verbinding tot stand te brengen met
de troepen in Trondjem (le Blad).
Het Belgische kabinet Pierlot afgetreden
(le Blad).
Schrijven van den Duitsche marine-leider,
groot-admiraal Raeder (3e Blad).
ZIF VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
Betrokken tot h*If bewolkt. Over
wegend droor Eenlge verdere
stijging van temperatuur. Meest
zwakke wind uit Zuidelijke rich
tingen.
de Pd twintig kilometer In Noordwestelijke
richting ligt
Eveneens wordt van de grens gemeld, dat
de Noren te zwak zijn, om sterken tegen
stand te bieden en nu meest strategische
posities bezetten In de bergen, langs de
geheele route, welke door de Duitschers de
laatste vier dagen werd afgelegd, namelijk
de tweehonderd kilometer van Elverum
naar Roeros. In Dultsche kringen wordt be
vestigd, dat de colonne, welke poogt con
tact tot stand te brengen met de landings
troepen ln Trondjem. samengesteld ls uit
twee zwaar gepantserde en gemotoriseerde
divisies. De divisies zijn volkomen gemoto
riseerd. In strategisch opzicht zou een der-
geering een dringender taak had te vervul
len dan naast dei. secretaris-generaal en
een zeker aantal directeurs-generaal v?n
Met 120 tegen 45 stemmen en 15 onthou
dingen heeft de Belgische Kamer gister
middag de begrooting van het ministerie
van openbaar onderwijs aangenomen. De
liberale fractie, die in de regeering verte
genwoordigd is door drie leden, heeft tegen
de begrooting gestemd. Onder deze omstan
digheden was de eerste minister, Pierlot, de
meening toegedaan, dat een dergelijke ver
loochening door een der fracties, die de re
geer ingsoneerderheid vormen, hem geen
voldoende gezag liet om te regeeren.
Het ontslag van het kabinet ls daarom
heden aan den koning aangeboden.
In politieke kringen legt men er den na
druk op. dat de oppositie der liberalen al
leen het ontwerp tot splitsing van het d*
partement van onderwijs betrof en niet te
gen de regeering was gericht. De liberalen
geloofden waarschijnlijk niet, dat tegen
stemmen aftreden der regeering ten gevolge
zou hebben. Zij schijnen verrast door dit
resultaat.
Dezelfde kringen zijn algemeen de mee
ning toegedan. dat de crisis niet ernstig is
en dat dezelfde regeering zeer snel t-rug
zal keeren.
De „Indépendance Beige" is van meening,
dat het oogenblik slecht gekozen was om
over te gaan tot een hervorming van het openbaar onderwijs adjuncten van de an-
departement van onderwijs en dat de re- dere taalgroep in te stellen. Het blad eindigt
Pierlot.
met den wensdh uit te spreken, dat de cri
sis spoedig zal worden opgelost, ln een geest
van waarlijke nationale ee.iheid.
De Europeesche crisis is te ernstig, het
gevaar, dat België bedreigt te dringend,
dan dat Belgische politici zich zouden kun
nen amuseeren met de kinderachtigheden
van binnenlandsche politiek.
Pierlot verklaarde nog. na het ontslag
van het kabinet te hebben aangeboden, dat
aanvaard werd:
De regeering heeft geen crisis ge
wild. Erger dan een regeeringscrisis
zou zijn, indien de regeering aan het
bewind bleef, genoegen nam met een
verminderd vertrouwen en voorwendde
te regeeren, doch daarbij toeliet, dat
een slag wordt toegebracht aan het mo-
reele crediet, dat onontbeerlijk voor
haar is om haar moeilijke taak te blij
ven vervullen. Ik geef er de voorkeur
aan, aldus Pierlot, mij in een heldere,
juiste en niet dubbelzinnige situatie te
bevinden.
De crisis is dus geopend en de regeering
is belast met het afhandelen van de loo-
pende zaken. De essentieele belangen van
het land verkeeren niet ln gevaar. Wij
zullen met alle vereischte zorg en waak
zaamheid onze aandacht blijven besteden
aan al onze verplichtingen.
Koning Leopold heeft direct de bespre
kingen geopend. Pierlot is vanmiddag weer
ontboden.
