Feller wordt de strijd
in Noorwegen
DONDERDAG 25 APRIL 1940
No. 24565
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
81ste Jaargang
Situatie niet duidelijk
Bij Narvik
Uit bezet Noorwegen
Weer periodieke
verloven
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
'n
TIP
VAN BOOTZ I
Overzicht
De Bilt
Luchtactie
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 el». P»r regel voor advertentie» uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd 2|)n Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor aakenadvertenties belangrijk
lager tarief Kleine advertentie» uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdiplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd tfjüf
per 3 maanden f. 3.1S
per week Y.'.i L0.lt
Franco per post f 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0 80 pet 3 om dj
De algemeene Indruk over den strUd ln
Noorwegen blijft verward.
Het Brltsche departement van oorlog
deelt volgens Reuter mede: ln het gebied
van Trondjem Is de tegenaanval, waarover
gesproken werd ln het communiqué van
Dinsdag, ondernomen door een aanzienlijk
aantal Dultsche troepen, die binnen de
fjord door schepen aan land waren gezet
Na eenlgen feilen strijd slaagden onze
troepen er ln den toestand te herstellen
Beteekent dit de herovering van Stelnkjer?
Op grond van de laatste berichten uit
Zweden geeft Reuter het volgende overzicht
van de situatie:
In het Noorden zijn de wanhopige pogln-
grii der Dultschers. den geallieerden op-
marsch naar Trondjem te stuiten, mislukt
De Dultschers hebben den geallieerden ring,
die .steeds nauwer om Trondjem sluit, niet
verbroken. Stelnkjer ls door de Dultsche
bommen en granaten volkomen verwoest en
zijn GO00 Inwoners dakloos.
In het Zuiden trachten de Dultschers
langs drie wegen naar het Noorden door te
dringen. De middelste colonne ls Koppang.
ongeveer 80 K M. ten Noorden van Elverum.
genaderd. Meer naar het Oosten houden de
Noren de Dultschers tegen te Osen, 40 K.M.
ten N O van Elverum en te Trysail nabU de
grens. De Dultsche linkervleugel, die ln het
groote Gudbrandsdal opereert, heeft onbe
sliste gevechten met de geallieerden gele
verd in den strategisch belangrijken sector
van Llllehammcr, waar het dal overgaat ln
de Zuidelijke vlakte van Oslo Van Dombaas
uit worden voortdurend geallieerde verster
kingen naar het Gudbrandsdal gezonden.
Het belangrijke spoorwegkrulspunt Stoeren.
ten Zuiden van Trondjem, ls ln handen der
geallieerden.
Fort Hegra, dat zich ln Noorsche handen
bevindt, heeft versterking ontvangen, waar
door de mogelijkheid om de Dultsche aan
vallen te weerstaan, wordt vergroot.
De Stockholmsche correspondent van
U.P. zegt, dat twee groote veldslagen
verwacht worden, een in de nabijheid
van Stelnkjer, de andere tusschen Lil-
lehammer en Rena. Van den uitslag
van die gevechten zou wel eens het lot
van Noorwegen kunnen afhangen.
De Dultschers hebben niet op den aanval
gewacht, doch zijn zelf tot het offensief
overgegaan. Zelfs de gedeeltelijk omsingelde
Dultsche troepen rond Trondjem hebben
een groot succes kunnen behalen, door de
bezetting van Stelnkjer De Dultschers be
weren. dat er nu rechtstreeksche verbin
dingen bestaan tusschen Oslo en alle kust
plaatsen ln het Zuiden tot aan Kristiansand
Zoowel de geallieerden als de Dultschers
beweren, dat zij Llllehammer en Rena ln
handen hebben De waarheid schijnt echter
te zijn, dat rond belde plaatsen patrouille
gevechten geleverd worden, ln afwachting
van den grooten slag.
Belde partijen voeren snel versterkingen
aan.
De correspondent van „Tonbladet" te
Roeros meldt, dat het Dultsche luchtbom
bardement de geallieerden niet heeft ver
hinderd, gebruik te maken van den spoor
weg ln het Gubrandsdal, om versterkingen
naar het Zuiden te zenden.
Brltsche en Noorsche luchtdoelartlllerle
'ou gedurende het week-einde 20 Dultsche
vliegtuigen hebben verwoest.
Volgens de laatste berichten schijnen de
Dultschers Stelnkjer te bezetten, terwijl de
geallieerden zich tien kilometer Noordelijker
krachtig hebben verschanst.
Dultsche vliegtuigen en torpedojagers in
de fjord van Trondjem spelen een belang
rijke rol in de gevechten bij Stelnkjer
Duitsche vliegtuigen blijven het Osterdal en
het Gubrandsdal bombardeeren.
Naar gemeld wordt, staat Dombaas in
brand. Ten Noorder. van deze stad zijn
parachutisten waargenomen.
Bij de Zweedsche grens, 170 kilometer ten
Noorden van Oslo hebben de Noren, naar
verluidt, stellingen bezet op een bergrug
ten Oosten van Trysail. Hieraan wordt toe
gevoegd. dat 200 Dultschers zijn gedood bij
een poging, dezen onverwachten tegenstand
te breken.
De Dultsche vliegers worden bij hun bom
bardementen van de door Noren ep ge
allieerden bezette spoorwegen gehinderd
door de moeilijke ligging der stations, brug
gen en rails tusschen vooruitspringende
rotspunten, welke duikvluchten naar het
doel onmogelijk maken.
United Press meldt:
Uit betrouwbare geallieerde bronnen
wordt vernomen, dat een heel Duitsch
bataljon in het Narvik-district in het
dorp Gratangen, 40 kilometer ten
Noorden van Narvik Ingesloten werd en
zich aan de Noren beeft overgegeven.
Van de 1000 Dultschers werden er 150
gedood.
Deze overgave zou gisteren hebben plaats
gehad, nadat de Dultschers zes dagen be
legerd waren. ZIJ zouden daarna, gedwon
gen door gebrek aan munitie, voedsel en
onderdak, genoodzaakt zijn geworden zich
over te geven.
Volgens geallieerde bronnen zouden daar
door de Dultsche strijdkrachten in het ge
bied van Narvik tot maximum 2000 man ge
reduceerd zijn. Ook werd een groot aantal
moderne wapenen buit gemaakt
De Noorsche en geallieerde troepen die
volgens de berichten uitsluitend zijn samen
gesteld uit Canadeesche en Fransche alpen
jagers vechten thans bij BJornefJell aan de
Zweedsche grens langs den ertsspoorweg.
ZIJ probeeren daar den terugtocht af te
snijden van de laatste Dultschers die in
Narvik zijn gebleven Het gevecht om Nar
vik gaat door zonder bijzonder enthousiasme
aan geallieerde zijde op de hellingen van de
bergen van Falgerness Naar verluidt, heb
ben deze troepen de Instructie ontvangen
geen manschappen te verspillen, maar hun
druk te handhaven op het Duitsche garni
zoen terwijl de Insluitende beweging ln de
bergen langs de grens wordt voortgezet. Het
geveent op de Rombakshoogten ls volgens
de berichten nog al heet toegegaan tusschen
Tyroolschc alpinisten troepen en Noorsche,
Canadeesche en Fransche bergtroepen
Sneeuwstormen brengen veel moeilijk
heden.
In Narvik zouden de Dultschers de bevol
king versterkingen hebben laten aanleggen,
die zij met mitrailleurs zouden hebben
bewapend.
Hitler heeft, naar de 8tockholmsche
correspondent van United Press van welin
gelichte zijde verneemt, zeer groote belang
stelling voor den toestand van het Dultsche
garnizoen te Narvik.
HIJ zou zeer opgewonden geweest zUn.
toen het kortegolf station van Narvik meld
de. dat alle Dultsche oorlogsschepen tot
zinken gebracht waren. De Führer zou over
deze offlcleele berichten niet tevreden ge
weest zUn en zond een speciaal vliegtuig,
met een radiophonlsche installatie uit Oslo
naar Narvik, met het bevel, dat de bevel
hebber der Dultsche troepen aldaar zelf
voor de microfoon zou komen. Op zijn ver
jaardag heeft Hitler daarop gesproken met
generaal Dletl, een persoonlUk vriend, die
het bevel over de troepen te Narvik voert.
De zegsman van United Press heeft te
Narvik nog een gesprek met generaal Dletl
gehad, toen deze zUn Intrek in het Royal
Hotel te Narvik nam. Op de vraag, of het
gebied, waarin zUn kleine troepenmacht
moet stand houden, niet te groot was. ant
woordde de generaal. „Ja, wU zUn gering in
aantal en het zal misschien bUJken erg
moeihjk te zUn. Maar strategisch kan het
terrein wel verdedigd worden."
Generaal Dletl ls een enthousiaste ski
beoefenaar en leidde het Dultsche ski-team
bU de Olympische spelen te Garmlsch-Par-
tenklrchen ln 1936. Het ls een lange, slanke,
gespierde man. HU heeft zelf de mannen
voor den inval In Narvik uitgezocht uit
ski-troepen, die hU persoonlUk ln Beleren
en Tirol opgeleid had.
DUITSCHE RIJKSCOMMISSARIS
BENOEMD.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
De Fuehrer heeft opperpresident Ter-
boven tot rijkscommissaris voor de in
Noorwegen bezette gebieden benoemd.
Rijkscommissaris Terboven staat ln
deze functie direct onder den Fuehrer.
Terboven was totdusver gouwleider te
Essen. Hij ls Pruisisch staatsraad en lid
van den DulLsohen Rijksdag HU ls ln 1898
geboren.
Naar aanleiding van deze benoeming
wordt ln gezaghebbende kringen te Ber-
lUn verklaard, aldus meldt United Press,
dat zij het begin beteekent van een onbe
perkt Duitsch bewind over de bezette dee-
lcn van Noorwegen; het burgerlUk bestuur,
dat tot dusver min of meer ln de handen
van de Noorsche autoriteiten was gebleven,
zal voortaan ten volle Duitsch worden De
koplng, 7jOOwel als de Noorsche regeerlriK,
zal voortaan niets meer over het bezette
gebied te zeggen hebben, aldus gaf men
ln genoemde kringen te verstaan, omdat zU
zich aan den kant van de geallieerden heb
ben geplaatst.
De nieuw benoemde rUksoommlssarLs
Terboven zal met de Dultsche militaire
autoriteiten samenwerken en de problemen
van het burgerlUk bestuur zullen door hem
geregeld worden, zelfs plaatselijke aangele
genheden.
Hiervoor zal het misschien dikwUls noo-
dlg blijken een militair bewind ln te stel
len. Men weigerde zich uit te laten over
den waarschUnlijken duur van de ambts
periode van den rljk-scommbsaris. Dit hangt
geheel van de militaire situatie af, maai
stellig zal Terboven zoolang in functie blU-
ven aLs noodlg wordt geacht.
Voor zoover men wist, zoo zei men in
genoemde kringen, is Terboven al te Oslo
aangekomen.
KONING HAAKON SPOORT AAN
TOT VOLHOUDEN.
Volgens radio Stockholm heeft Koning
Haakon van Noorwegen ln een brief
tot den voorzitter van het Noorsche
opperste gerechtshof verklaard, dat de
Noorsche regeering op geen andere
basis met de Dultschers wilde onder
handelen dan een volledig terugtrek
ken van hun troepen uit Noorwegen.
Deze brief van koning Haakon was een
antwoord op een schrUven van den be
stuursraad te Oslo.
Op het voorstel den kroonprins door mid
del van de radio te doen spreken tot de
bevolking van het door de Duitsche troepen
bezette deel van Noorwegen, antwoordde
koning Haakon, dat de kroonprins geen
toegang heeft tot de radlo-statlons in deze
districten De Koning voegde hieraan toe.
dat van den kroonprins niet kan worden
verwacht, dat hU de Noren aan zal sporen
bevelen van de Dultsche autoriteiten te
aanvaarden ..Ik verwacht van hen, dat zij
zich als Noren zullen gedragen en hun
vaderlandsllevenden geest zullen bewaren."
Een United Press-correspondent schrUft
volgenden indruk:
De bevolking wordt volkomen door de
Dultschers overheerscht. Men ziet hen
overal, en zU oefenen een ordelUken In
vloed uit. Alles wordt betaald met Reichs-
marken, waarvoor 1 66 ore wordt ontvan
gen Het Ls nieuw geld. Tot nu toe hebben
de Dultschers beslag gelegd op automobie
len, vrachtauto's en ander gemechaniseerd
transportmateriaal. Veeteeltproducten ver-
dwUnen langzamerhand om als voedsel te
dienen voor de soldaten. Alleen Zondag zag
ik ongeveer tweeduizend soldaten arrivee-
ren aan boord van mUnenvegers, kotters,
kleine torpedobooten, terwUl er nog dui
zend per transportvliegtuigen werden aan
gevoerd uit Kopenhagen.
Er is nog niets wat er op zou wUzen dat
er in Oslo een ernstig voedseltekort zou
zijn, maar wel gaat het gerucht, dat distri
butie spoedig noodzakelUk zal zUn. Den ge-
ECHTER OP IETS
BEPERKTER VOET.
De regeerinqspersdienst deelt
mede. dat van Zaterdag 27
April ai (vertrek morgen
avond) weer zal worden over
gegaan tot het verleenen van
periodieke verloven, zij het op
iets beperkter voet dan tot
dusver het geval is geweest.
BINNENLAND.
Een persverordening afgekondigd. (3e Blad)
De minister over het tijdelijk aanstellen
van gehuwde onderwijzeressen. (Kerk
en School. (3e Blad).
De moord te Amsterdam; hofmeester Koo-
rens staat terecht. (Ie Blad).
ïf
Om het bed zaten velen
te beven.
De dokter zei: „Hij heeft
nog één uur te leven".
Maar dat ging niet op.
HU kwam er bovenop.
Er was stlekum een TIP
Ingegeven!
Ins.
van gepi.
Limericks ontv. een flesch TIP.
3248
(Ingez. Med.)
WEER EENS AFWACHTEN.
In Noorwegen blijft de strUd ln totaal
vrU onoveraichtelUk. maar het sdhUnt, dat
weldra beslissende momenten zullen in
treden. Men doet het verstandigst daarop
geduldig te wachten.
Noorwegen Ls een zeer moeilijk land voor
krUssoperaties en dientengevolge zUn ver
rassingen geenszins uitgesloten te aohten.
Zeer sterk krUgt men den Indruk, dat de
Dultschers er alles op alles zetten om te
trachten een verbinding tot stand te bren
gen tusschen Oslo en de andere bezette
plaatsen. Narvik dan uitgezonderd, dat ge
heel geïsoleerd ligt. Het Ls niet mogelUk te
beoordeelen. In hoeverre zij daarbU ge
waagd spel spelen, de uitslag zal dit moeten
lecren.
De Duitsche troepentransporten in de
Oostzee schijnen niet veel te beteekenen te
hebben gehad. Gemeld wordt thans n.l. dat
troepen en oorlogsmateriaal uit Oost-Prui
sen zUn aangekomen ln Memel, waar kort
geleden kazernes zUn gebouwd.
In het Britsche Dagerhuis ls gisteren aan
den eersten minister de vraag gesteld, of
verdere stappen zUn genomen met betrek
king tot het nieuwe handelsacooord met
Rusland en of het de bedoeling was. dat
de Brltsche ambassadeur te Moekou spoedig
naar Rusland zou terugkeeren.
Butler zeide ln zUn antwoord namens
Chamberlain, dat onlangs onderhandelin
gen waren voorgesteld door den Russi-
sohen ambassadeur tot hervatting van
den Engelsch-Russlschen handel. De Brlt
sche regeering had er bU die gelegenheid
op gewezen, dat het voor haar van het
meeste belang was om haar oeconomisohe
politiek zooveel mogelUk in te richten naar
de behoeften van de oorlogvoering. Iedere
handelsovereenkomst met een neutrale
regeering moest daarom gesloten worden
met ln achtneming van de huidige oorlogs
omstandigheden en ln het bUzonder van de
essenüeele behoeften van den vUand Der
halve had de Britsche regeering de Rus
sische regeering uitgenoodigd om met con
crete voorstellen te komen voor een han
delsovereenkomst met ln achtneming van
bovengenoemde overwegingen. Voor den
terugkeer van den Britschen ambassadeur
naar Mostoou. die op het oogenblik met ver
lof in Engeland vertoeft, is geen datum
vastgesteld.
Maisky bezocht gisteren voor de tweede
maal het Foreign Office en had een onder
houd met Butler
In tusschen ls de Duitsche ambassadeur
von Mackensen die de vorige week naar
Berlijn was ontboden, weer te Rome terug
gekeerd.
heelen dag marcheeren de troepen door de
straten, zU zingen en worden begeleid door
muziekcorpsen van de Hitlerjugend. welke
beurtelings Noorsche en Duitsche liederen
spelen. Om het half uur vertrekken er
vliegtuigen ln Noordelijke richting, blUk-
baar met voedselvoorraden.
Zaterdag klonk er om twee uur 's mid
dags plotseling luchtalarm, er ontstond een
paniek waarbij vier personen werden ge
dood Het bleek echter een loos alarm te
zUn geweest, wellicht met de bedoeling om
de menechen van de straat te krijgen zoc-
dat de slachtoffers van de Bluecher die in
de Oslofjord tot zinken werd gebracht,
zonder te worden opgemerkt door de stad
konden worden vervoerd.
Zondag werd een Duitsche schildwacht
van een voorbUriJdende tram doodgescho
ten. Het heele verkeer werd stilgelegd,
ledereen werd gefouilleerd, de revolver
werd tenslotte gevonden maar de dader
niet In een door von FaJkcnhorst uitge
vaardigde proclamatie werd onlangs gezin
speeld op kleine sabotage-daden, die de
Duitsche operaties belemmeren. Deze nieu-
we geest Ls het gevolg van de eerste be
richten over het landen van geallieerde j
troepen Zoo zUn bijvoorbeeld alle studen
ten van de Universiteit te Oslo onder voor
wendsel dat zU ln de omgeving aan win
tersport zouden gaan doen. in groepjes
van vijf en twintig verdwenen en nooit
teruggekeerd. Op de een of andere wijze
hebben zU wellicht den weg gevonden naar
de Noorsche troepen in het Noorden.
Men zie voor Stadsnieuws pags. 2 en 3
van bet Tweede Blad.
\MSTERDAMSCHE BEURS
Kalme markt Prijshoudende stem
ming Oploopende koersen Ameri
kanen na zwakker opening iets aan
trekkend Nederlandsche Beleggingen
vaster.
BUITENLAND.
De strijd in Noorwegen wordt steeds feller.
(Ie Blad).
Onzekerheid over de situatie. (Ie Blad).
De Engelsch-Russische handelsbesprekin
gen. (Ie Blad).
ZIE VOORT8 „LAATSTE BERICHTEN*
EERSTE BLAD.
Van Engelsche zUde wordt nog gemeld,
dat het Vliegveld van Westerland op het
eiland 8ylt gedurende één uur en veertig
minuten aan een bUna ononderbroken
bombardement is onderworpen
Te Stavanger, waarop de Royal Air Force
zUn vUftienden aanval deed, werden twin
tig vijandelUke vliegtuigen zwaar gebom
bardeerd en men gelooft, dat een aantal
van deze toestellen, ofwel vernield, ofwel
zwaar beschadigd werd. Zwaar explosieve
bommen lichtten nieuwe verwoestingen
aan op het reeds met bomkraters door
ploegde vliegveld.
De aanvallende toestellen hebben zich
te Kristiansand ook geconcentreerd op de
startbanen en de gebouwen van het vlieg
veld. Zij ontweken het spervuur, dat door
de luchtafweer op den grond werd onder
houden en boekten talrijke treffers.
De zware bommen, die neergeworpen
werden op Fornebu. het vliegveld van Oslof
vergrootten de reeds bij vroegere nachte-
lUke aanvallen aangerichte schade.
De vierde achtereenvolgende aanval der
Royal Air Force op Aalborg. de voornaam
ste luchtbasis van Duitschland en Dene
marken, werd bU maanlicht ten uitvoer
gelegd.
Ondanks den krachtlgen afweer op den
grond en de voortdurende aandacht van
een ring van blauwwitte zoeklichten,
maakten de bomaanvallen talrijke treffers
TerwUl het vliegveld Westerland werd
gebombardeerd, bestookten andere Britsche
vliegtuigen, die buiten het eiland Sylt op
patrouille waren een vUandeUjk marine-
hulpvaartuig, dat tot zinken werd gebracht
evenals een groote motorboot, die op hen
had gevuurd.
Van het groote aantal Britsche toestel
len, dat bij deze operaties betrokken was.
zUn slechts twee niet teruggekeerd.
Aanvankelijk tijdelijk opklarend
en plaatselijk mist. Later weer
toenemende bewolking met eenige
kans op regen. Iets koeler des
nachts. Overdag iets warmer.
Zwakke tot matige Westelijke tot
Zuidelijke wind.
Van Duitsche züde wordt gemeld:
BU de poging een aanval te ondernemen
op het vliegveld van Stavanger. werden
drie Brltsche vliegtuigen door Duitsche
Jachttoestellen op 150 kilometer ten Zuid-
Westen van Stavanger getroffen en alle'
drie na een kort luchtgevecht boven de
Noordzee neergeschoten.
Naar tot dusver kon worden nagegaan,
bedraagt het aantal der in de zone van
Stavanger ontwapende troependeelen eener
Noorsche divisie vUftig officieren en 1300
manschappen.
De Britsche ministeries van marine en
luchtvaart hebben een communiqué gepu
bliceerd. waarin wordt gezegd, dat gisteren
laat ln den avond talrijke vUandeüJke
vliegtuigen een aanval hebben gedaan op
Scapa Flow. Twee bommen werden omlaag
geworpen, zij kwamen op heideland terecht
Eén vijandelijk vliegtuig heeft mitrailleur-
vuur eeopend op een weg.
Materleele schade werd niet aangericht
en persoonUjke slachtoffers zUn niet te be
treu-en
De vUandeUJke vliegtuigen werden door
krachtig vuur van de luchtdoelartillerie en
door Brltsche jachtvliegtuigen verdreven.
VLUCHT IN GESTOLEN VLIEGTUIG.
Twee Noorsche vliegers zUn in Engeland
aangekomen in een Duitsch watervliegtuig
dat zU gestolen hadden. De geschiedenis
van hun vlucht heeft zich als volgt afge
speeld.
In een Noorsch café kwamen een paar
nationaal-socialistische vliegers, die. ter
wUl zU bier dronken, een luid gesprek voer
den De beide Noorsche vliegers, die toe
vallig in hetzelfde cafe ook een biertje
dronken, luisterden aandachtig en kwa
men er aldus achter waar precies het
Duitsche watervliegtuig gemeerd lag Rus
tig wandelden zij naar buiten en begaven
zich naar de fjord, waar zU een boot be
machtigden en daarmede naar het water
vliegtuig. dat Jicht bU den oever lag. roei
den
ZU krabden de Hakenkruisen van den
romp af en schilderden daarvoor de Noor
sche kleuren. Vervolgens brachten zU de
motoren op gang en maakten een uitste
kende vlucht naar een Brltsche haven.
