if
Ook
Oslo-sector
MAANDAG 22 APRIL 1940
No. 24562
Overzicht
Dritscne troepen in „Bemisse" is vergaan
Oorlogsschip en vliegtuig
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Siste Jaargang
En Italië
Tj -a 1 - Het stoomschip
Geallieerde
blijkbaar
Opmarsch
nog niet
ingezet
Het Duitsche legerbericht
Britsch legerbericht
Noorsche
Communiqué's
'n
TIP
VAN BOOTZ I
Britsche
vlieger-aanvallen
Een Britsche conclusie
Dit nummer beslaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
JO et», jwr regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
▼•n 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureao Noordemdsplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd «IJtU
per 3 maanden t. 3.3S
per week f.01»
Franco per post f 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.0 80 per 3 mol)
Terwijl van de atrijdtooneelen het nieuws
nog altijd schaarsch blijft blijkbaar ls
van geallieerde zijde alles nog ln voorbe
reldlng concentreert de algemccne aan
dacht zich op Italië, waar van Franschc
zijde een poging ls Ingeluid, met Rome tot
besprekingen te komen. Dat zit toch ln het
volgende bericht:
Minister-president Paul Rcynaud heeft
ln de senaatscommissie van bultenlandsche
zaken een algemeen overzicht gegeven van
de bultenlandsche politiek der regeering,
waarin hl) o.a. gesproken heeft over de
betrekkingen met Italië. HIJ herinnerde er
aan, dat de Franache regeering vóór en na
1 September aan de Itallaansche regeering
had doen weten, dat. zij bereid was, met
haar ln een vriendschappelijke gedachten-
wisseling te treden, gebaseerd op datgene,
wat beschouwd zou kunnen worden als een
geschikte regeling der tusschen beide lan
den hangende kwesties. Deze mededeelln-
gen zijn tot nu toe onbeantwoord gebleven,
doch de houding, welke de Itallaansche
regeering heeft gemeend te moeten aan
nemen, brengt geen wijziging ln de maat
regelen der Fransche regeering.
„De „Glomalc dTtalla" wUdt lntusschen,
naar Stefani uit Rome meldt, een nieuw
artikel aan het Mlddellandsche Zee-vraag
stuk en doet uitkomen, dat geen enkele na-
'e zich ln deze zee op zooveel vitale belan
gen kan beroepen wf Italië. Italië ls de
grootste Mlddellandsche Zee-mogendheld
en heeft ln deze zee het centrum van zijn
nationale leven. Het grootste deel van zijn
verkeer jpeelt zich af op de Middelland
sche Zee. Bovendien ls Lybye een Itallaan
sche provincie geworden.
Tenslotte ls de Mlddellandsche Zee voor
Italië de eenlge verbindingsweg met zUn
overzeescli rijk.
Maar ln de Mlddellandsche Zee heerscht
een militair-politiek stelsel, dat Engeland
en Frankrijk hegemonie verzekert. Frank
rijk en vooral Groot-Brlttannle, hebben
zich ln de Mlddellandsche Zee genesteld,
niet door een nationaal recht, of om een
vitale arbeldsbehoefte, doch om de grenzen
van hun rijksmacht uit te breiden eir de
Mlddellandsche Zee landen te overheer-
schen. dank zij het bezit van de havens
van binnenkomen en de uitgangen en een
basis midden ln die zee.
„Dit Fransch-Britsche stelsel, aldus het
blad. ls een duurzame rechtsschending.
Italië stelt het Mlddellandsche Zee-vraag
stuk als een probleem van zijn leven, zijn
veiligheid en zijn vrijheid. Italië heeft het
recht, aanspraak te maken op een nieuw
stelsel van waarborg voor de binnenkomst
en het verlaten van de Mlddellandsche Zee
en het daar liggende gebied. Dit recht van
Italië vormt een onderdeel van zijn ele
mentaire clachen voor het nieuwe Europa".
Het blad geeft vervolgens te kennen, dat
het stelsel der Fransch-Britsche militair-
maritieme overheerschipg van de Mlddel
landsche Zee overigens een groot deel van
zijn waarde heeft Ingeboet, met name we
gens de enorme mogelijkheden, welke zijn
voorbehouden aan de imposant- duikboot-
en luchtvloten van Italië ln een eventueel
conflict, Daarom zouden Engeland en
Frankrijk hun rijksbelangen ln de Mlddel
landsche Zee beter kunnen behartigen door
een stelsel van vrijheid voor iedereen en
eerlijke samenwerking, welke niet alleen
den vrede en de beschaving ln deze zee
zou verzekeren, doch ock in Europa.
Italië wil dus wel praten, mits naar zijn
woorden wordt geluisterd. Of het tot meer
directe onderhandelingen zal kunnen ko
men?
Mussolini heeft een plechtigheid ter uit
reiking van diploma's en medailles aan ar-
beldsinvaliden en werkli den. die zich heb
ben onderscheiden, gepresideerd. In een
toespraakje zei hij: ..Op dit oogenblik heb
Ik slechts één woord te zeggen: Werken en
wapenen voor de grootheid der natie, dat
ls de leus voor het gehcele Itallaansche
volk".
En Ansaldo, de directeur van de Telegrafo,
heeft opnieuw een radioredevoering tot de
troepen gehouden HIJ heeft verklaard, dat
hij niets had toe te voegen of af te doen
van zijn verklaren van verleden week. hij
wide; de verliezers van dezen oorlog zul
len worden gelijk slaven, die Juist voldoen
de 'erdlenen voor een dor bestaan, terwijl
tri overwinnaars zich zullen beschouwen
als de meesters van alles en zullen streven
naar een overheerschlng van de wereld."
Ansaldo besloot met te zeggen, dat de
eenlge veilige waarborg van Italië gelegen
was in de kracht zijner wapens.
>e oude sfinx-stijl
Zeer de aandacht trekt, dat Hitler den
Duitschen gezant te Rome, per vliegtuig
naar Berlijn heeft laten komen, waar hij
reeds ls gearriveerd. Met welk doel?
Inzake de handelsbetrekkingen op en om
den Balkan hangt nog altijd de sluier der
geheimzinnigheid.
Belgrado voelt zich veiliger.
Men gelooft dus niet, dat Italië op het
huidige oogenblik het risico wil loopen aan
Duitsche zijde in den groöten oorlog be
trokken" te geraken. Zoc maakt het den in
druk dat een begin van een rustiger periode
voor den Westelijken Balkan is aangebro
ken.
Tegen „tourlsten" zal men krachtig blij
ven optreden.
Reuter meldt:
Het aantal der reallleerde troepen
en hun juiste posities waarin zij zich
bevinden voor gToote operaties, moeten
nog geheim worden gehouden, doch ge
zegd kan worden, dat zij zonder eenig
verlies Scandinavië hebben bereikt.
Dag na dag hebben transportschepen
duizenden manschappen, zwaar geschut,
tanks en verdere uitrusting over een zee
weg van 65u K M overgebracht naar de
havens van Noord-Noorwegen. De schepen
en dulkbooten der koninklijke marine en
vliegtuigen der koninklijke luchtstrijd
krachten hebben transporten beschermd.
De troepen en hun uitrusting werden ont
scheept onder dekking van geschut.
Er ls goede reden te gelooven. dat de
Britsch-Fransche strijdkrachten ln Noor
wegen bestaan uit troepen en gemechani
seerdc strijdkrachten speciaal geschikt
voor de oorlogvoering ln dit moeilijke soort
Begin volgende maand zal het beginnen
te dooien
United Press meldt: Men gelooft thans,
dat de geallieerden op drie plaatsen troe
pen aan land gezet hebben, namelijk te
Namsos Molde en Laerdcl
Volgens neutrale militaire waarnemers
zullen de DultaCbcrs bij Trondjem ln het bllceerd. Het eene luidt:
defensief zijn. ZU zullen het, naar men ge
looft, aan de sterkere geallieerde troepen
overlaten, hen uit hun versterkte posities
ln en rond de stad te verdringen. ZIJ heb
ben bij alle wegen en bruggen, die naar
de stad leiden, mijnen gelegd en, naar ver
luidt. een groot aantal kanonnen en ma
chinegeweren ln stelling gebracht.
Het Duitsche legerbericht zegt:
Op 20 April, des middags, verschenen
vijandelijke zeestrijdkrachten voor Narvik
en namen een tijdlang de haven en de stad
onder vuur. Landingspogingen werden niet
ondernomen. De ln het gebied van Narvik
staande Duitsche troepen maak^n een bult
van 8000 geweren en 315 machinegeweren
met bijbehoorende munitie.
Naar Trontjem zijn systematisch meer
versterkingen aan Infanterie en artillerie
gezonden.
BIJ Bergen en Sta vanger zijn Duitsche
troepen bezig het door hen bezette gebied
uit te breiden en te zuiveren van kleine
Noorsche afdeelingen.
In het gebied van Oslo zetten de op
nieuw versterkte Duitsche troepen hun
opmarsch in alle richtingen voort. Een
afdeeling staat dicht bU Aamot, een
tweede is 50 k.m. voorbij Hamar naar
het Noorden opgerukt. Duitsche troe
pen staan voor Gjövik.
Duitsche zeestrijdkrachten hebben ln de
Hardangerfjord eenlge kleine Noorsche
oorlogsschepen, waaronder de Noorsche
mijnenlegger, „Tyr". ln den grond geboord
en een landbatterlj tot zwijgen gebracht.
De transporten van manschappen en mate
riaal naar Noorwegen gaan ln versterkte
mate voort.
Een Poolsche torpedobootjager is
door een duikboot ten Noordoosten der
Shetland-eilanden tot zinken gebracht.
Bij aanvallen van Duitsche gevechts
vliegtuigen op Engelsche zeestrijd
krachten op 19 April, zijn in totaal
een zware en een lichte kruiser, bene
vens vier transportschepen getroffen.
De aanvallen van sterke groepen ge
vechtsvliegtuigen in verband met de
vijandelijke landingspopingen bij Nam
sos en Andalsnes op 20 April, hadden
buitengewoon veel effect. BU Andalsnes
werd een kruiser door een bom van het
zwaarste kaliber getroffen en in den
grond geboord. Een andere kruiser
werd door twee vliegtuigen getroffen
met bommen van gemiddeld kaliber.
Vlammen stegen op en het schip werd
aan den grond gezet. Op een andere
plaats is een troepentransportschip van
15.000 ton door verscheidene bommen
getroffen en in brand gevlogen. Een
tweede troepentransportschip maakte
ten gevolge van een inslaande bom
sterk slagzU-
Aan land gezette Brltsche troepen werden
op belde plaatsen effectief met bommen
bestookt; zij leden groote verliezen aan
personeel en materiaal. De stations van
Namsos en Andelsnes zijn door bommen
ln brand gestoken, opmarsch wegen en
bruggen door bommen vernield."
De Brltsche admiraliteit deelde in een
communiqué mede:
„In de laatste twee dagen zijn bU tus-
schenpoozen luchtaanvallen gedaan op
onze vlooteenheden en transporten.
Dc vijand heeft evenwel geen treffers
geplaatst, noch op de oorlogsschepen
noch op de transportschepen, terwijl
drie vUandelljke vliegtuigen zUn om
laag geschoten en een ander werd be
schadigd.
Een vijandelijke convooi is door onze
dulkbooten aangevallen. Twee transport
schepen zijn door torpedo's getroffen.
Boven Namsos werden talrijke bommen
omlaag geworpen en aan de stad werd
zeer veel schade aangebracht. Het eenlge
verlies, wat de Engelschen hebben geleden
Ls dat een Brltsche treller tot zinken ls
gebracht. De geallieerde troepen hebben
geen verliezen aan menschenlevens geleden.
Ook van Fransche zijde werd beslist ont
kend dat transportschepen zijn getroffen.
Omtrent de krijgsverrichtingen te land
hebben de Noren twee communiqué's gepu-
DE 18 OPVARENDEN ZIJN
GERED.
Naar wij vernemen is thans
bij de reederij P. A. van Es en
Co. te Rotterdam bericht ont
vangen, dat het Nederland-
sche stoomschip „Bemisse"
verloren is. Het schip, dat met
een lading pyriet op weg was
naar Nederland en dat ver
mist werd, is aan de Noorsche
kust gezonken. Bijzonderhe
den Omtrent de omstandighe
den, waaronder het schip is
vergaan, zijn nog niet bekend.
De achttien opvarenden van
het schip zijn gered en zijn
thans op weg van Zweden
naar Nederland.
De „Bemisse" is een stoom
schip van bruto 951 en netto
478 ton. Het werd in 1915 ge
bouwd.
Op 20 April hebben de Dultechers onze
posten aan beide zijden van Mjösa met
st«m van artillerie en vliegtuigen aange
vallen. Onze troepen hebben zich ln hun
stellingen staande gehouden. Duitsche vlieg
tuigen hebben verscheidene malen met mi
trailleurs de straten van LilMiammer be
schoten. ZU hebben ook pamfletten en
brandbommen uitgeworpen Een huls bU
het station is ln brand gevlogen
Vele Duitsche vliegtuigen zUn Noord
waarts gevlogen naar het district Trondjem.
Een Duitsch vliegtuig werd omlaag gescho
ten. In dit vliegtuig werden landkaarten
aangetroffen, welke ln Februari 1940 In
Duitschland waren vervaardigd volgens of-
flcieele Noorsche en neutrale landkaarten
In het andere communiqué wordt ge
zegd, dat de Noorsche troepen nieuwe
stellingen bezet hebben en dat de voor
hoeden met den tfjand in contact ge
komen zijn. De Britsche troepen nemen
thans deel aan den strijd in het Oosten
van het land. Twee Duitsche tanks wer
den bij de Randsf jord, ten Noorden van
Oslo, vernield. De Duitschers hebben
Zaterdag Rena (ten Z. van Trondjem)
en Ossen bU Dombaas, gebombardeerd.
Het communiqué besluit met de mede-
deeling, dat vijftig Duitsche parachu
tisten gevangen genomen zijn.
De Britsche troepen zUn. naar Reuter uit
Stockholm meldt, per auto en trein aange
voerd en uitgerust met tanks en andere
zware wapens. De Nbren zouden zich nu
Een Professor, woonachtig
ie Londen,
Kreeg eens TIP VAN BOOTZ
Hij proefde het
Heb
toegezonden.
En riep luidkeels: „Hoera,
b het J
levenselixer"
gevonden.
In*, v
an gepl.
Limericks ontv. een flesch TIP.
3002
(Ineer MedJ
stevig verschanst hebben tusschen de
Randsfjord en het Mjosa-meer
Volgens Zweedsche bladen zouden Engel
sche troepen ln een gevecht van man tegen
man Hamar hebben heroverd, doch dit Ls
niet officieel bevestigd en lijkt vooralsnog
weinig waarschUnlUk
Volgens het Zweedsche blad Svenska Dag
blad et hadden de Duitschers naar het
Hegrafort. op 40 kim. ten Oosten van
Trondjem. een afgezant met een witte vlag
gezonden, om over de overgave te onder
handelen. doch de bezetting weigerde en
blUft standhouden.
De bezetting zou slechts 100 man bedra
gen. Met haar kanonnen heeft zU het vlieg
veld van Vaerness vernield.
Britsche vliegtuigen hebben een verras
senden aanval gedaan op het vliegveld van
Aalborg ln Denemarken. De vliegtuigen vie
len a/toon derlUte aan en het eerste toestel
vond het vliegveld ln volle verlichting. De
bezetting «van het vliegveld had geen tUd
de luohtdoelartlHerie ln werking te stellen:
een zoeklicht werd spoedig buiten gevecht
gesteld Een groot Duitsch transportvlieg
tuig. dat met zUn boordlichten brandend
kwam aangevlogen, werd aangevallen en
zocht, dekking ln de bewolking. Het aan-
Van Britsche zijde wordt verklaard: Uit
de onlangs gepubliceerde statistieken be
treffende de verliezen der vloot blUkt, dat
het gevaar van luchtaanvallen voor mo
derne oorlogsschepen grootelUks Ls over-
Na oen nauwkeurige bestudeering van de
aan belde zijden geleden verliezen in de
week van 8 tot 16 April, gedurende welke
de Brltsche en Duitsche vloten ln de Noor
sche wateren in actie zUn geweest. zUn de
Britsche autoriteiten tot bovenstaande con
clusie gekomen.
Gedurende deze week zUn ten gevolge
van luchtaanvallen twee schepen gezonken
en vUf door vliegtuigbommen getroffen. Ge
zonken zUn namelUk één Duitsche kruiser
en één Brltsche torpedojager, terwUl ge
troffen werden één Duitsche kruiser, twee
Duitsche torpedojagers, één Britsch slag
schip en één Britsche kruiser.
In dit verband wordt nog opgemerkt, dat
twee Brltsche kruisers nog zeer licht be
schadigd werden door rondvliegende bom
scherven tijdens een luchtaanval. Deze
schepen werden echter niet direct getrof
fen.
Ten gevolge van andere vormen van aan
val dan aanvallen uit de lucht, d.w.z. ten
aan de oppervlakte varende oorlogsschepen,
mijnen of kustbatterUen (met Inbegrip van
de Noorsche mededeelingenzijn gezonken:
drie Duitsche kruisers, acsht Duitsche tor
pedojagers drie Brltsche torpedojagers,
terwijl getroffen werden: één Duitsch slag
schip. één vestzakslagschip, drie Duitsche
torpedojagers (later gezonken één Brlt
sche kruiser en zes Britsche torpedojagers.
Deze cijfers nebben geen betrekking op
de dulkbooten, omtrent welke geen statis
tieken verkrijgbaar zUn
Betreffende den luchtaanval op het
Brltsche slagschip „Rodney" wordt opge
merkt. dat dit het eerste slagschip is. dat
tUdens dezer, oorlog door een vliegtuigbom
ls geraakt De zeer zware bom veroorzaakte
slechts zeer geringe schade, dank zU de
sterk»* pantsering van het schip.
TUdens den luditaanval, waarbU een
Britsche kruiser werd beschadigd, werden
niet minder dan honderd vUf tien bommen
omlaag geworpen.
De Duitsche luchtmacht heeft slechts één
Britschen torpedojager tot zinken gebracht,
de Engelsche luchtmacht daarentegen heeft
één Duitschen kruiser en acht Duitsche
torpedojagers tot zinken gebracht.
Gezaghebbende kringen te Londen mer
ken op dat deze cijfers vooral van groote
beteekenls zUn, omdat de Duitsche vloot
zware verliezen heeft geleden, zoodat ten
gevolge daar an Dultachland ln steeds toe
nemende mate moet vertrouwen op zUn
luchtmacht.
BINNENLAND.
Maatregelen inzake het geld- en betalings
verkeer met Noorwegen en Denemarken
(Binnenland, 2e Blad).
Uitbreiding van den aankoop van con
sumptie-aardappelen (Binnenland, 2e
Blad).
De noodlanding van een Duitschen bom
menwerper. (Gemengd, 3e Blad).
IM STERDAMSCHE BEURS.
Kalme handel - Vaste markt - Kleine
koersverbetering - Amerikanen hoog er
- Nederlandsche Beleggingen prijshou
dend.
BUITENLAND.
Reynaud noodigt Italië zUdelings uit tot
besprekingen le Blad
Britsche troepen in
Blad).
den Oslo.sector (le
Hevige actie in de lucht rondom Noor
wegen (le Blad).
ZIE VOORTS ..LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
Droog en voor den tijd van het
jaar warm weer. Helder tot half
bewolkt. Langs de Waddeneilanden
en in Noord-Holland tijdelijk mis
tig of betrokken. Meest matige
wind uit Oostelijke richtingen.
vallende Britsche vliegtuig wierp vervolgens
een aantal bommen, waardoor de voor
naamste hangar werd beschadigd Er bra
ken drie branden uit. De volgende vliegtui
gen werden door de luchtdoelartillerie hevig
beschoten.
Hevig waren ook de aanvallen op het
vliegveld en de watervliegtuigbasis van
Stavanger en die op het vliegveld van Chris-
tiansand. Brandbommen hebben daar
groote schade aangericht.
Alle vliegtuigen keerden ongedeerd terug.
IN ZWEDEN.
Tegen nationaal socialisten
De politie te Stockholm heeft de hoofd
kwartieren van de Zweedsche nationaal-
socialisten doorzocht.
Bovendien heeft zU beslag gelegd op de
editie van het blad van de Zweedsche
na tdonaal-sodalisten
De inbeslagname geschiedde op last van
den Zweedschen minister van justitie op
grond van een artikel onder den kop:
.Noorwegens tragedie, de fout van de
democratie" Men is de meening toege
daan dat dit artikel beleedlgend is voor de
Noorsche regeering.
Er werden geen arrestaties verricht.
In Zweedsche politieke kringen hecht
men weinig beteekenis aan deze gebeur
tenis. daar de partij op het huidige oogen
blik weinig Invloed heeft op de nationale
aangelegenheden. Men wijst er op. dat het
aantal partijleden tusschen de elf- en
twaalfduizend bedraagt, terwijl het blad
ongeveer ln vier- of vijfhonderd exempla
ren verspreid wordt.
De eenige figuur van beteekenis in de
partU ls Llndholm. die als sergeant bU het
Zweedsche leger dient.
ARBEIDSDIENST.
De Zweedsche regeering heeft het parle
ment verzocht, dc wet inzake den verplich
ten arbeidsdienst, welke in geval van nood
Ingevoerd kon worden, thans toe te passen.
DUITSCHE VLIEG TUIGEN BOVEN
ZWEDEN.
De offlcieele aankondiging dat minstens
elf Duitsche vliegtuigen de neutraliteit ran
Zweden geschonden hebben, door boven
Zweedseh grondgebied te vliegen, heeft ln
plaatselUk politieke kringen de bezorgdheid
vergroot, dat onvermUdelijke complicaties
mogelijk het strenge inachtnemen van de
neutraliteit door dit land. zullen aantasten.
