Cross over de Engelsche
blokkade
8 Isie Jaargang
DONDERDAG 4 APRIL 1940
No. 2454/
Wijzigingen in het Britsche Reynaud voor de Ver. Staten
kabinet
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Overzicht
Oorlogsverscherping
door blokkade.
Churchill's positie
versterkt
Welke vrede wordt
nagestreefd
.Wij willen den neutralen niet onthouden, wat zij
in eigen binnenland noodig hebben"
De actie in de lucht
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
De Bilt
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets per regel voor idvertentlei vilt Lelden en plaatsen «aar
agentschappen van ons Blad gevestigd atjn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentlea belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opsendlng van brieven
10 ets. porto te betalen. Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2S04I (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, «aar agentschappen gevestigd rijn:
per 3 maanden f 3 35
per «eek f.0.15
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.010 per 3 mndj
Hetgeen reeds genilmen tijd ln de maak
was, heeft thans plaats gevonden: Cham
berlain heeft zijn kabinet gewijzigd. Al
thans in dien zin, dat vele ministers naar
andere departementen zijn overgeplaatst.
De voornaamste factor is echter wel dat
Churchill's macht ten aanzien van dc oor
logvoering la vergroot! En belangrijk ver
groot. Het la dit laatste, dat ln Engeland
algemeene voldoening wekt; over de wijzi
ging ln het geheel la men echter minder
tevreden en de drang naar een klein oor
logskabinet blUft bestaan.
Churchill's machtsuitbreiding wordt na
tuurlijk ln verband gebracht mot de blok
kade-verscherping. Zoo meldt United Press
reeds uit Stockholm:
Men gelooft in Scandinavische kringen
dat Engeland en Frankrijk thans gereed
zijn om te komen tot een lntenslfleeren van
den oorlog. Zweden zoowel als de andere
neutrale landen zl)n Churchill's waarschu
wing om een besluit te nemen niet verge
ten. Men verwacht daatom dat het nieuwe
kabinet krachtige maatregelen zal treffen
tegen den Scandlnavlschen uitvoer naar
Duitschland. Naar verluidt zou Duitschland
reeds aangekondigd hebben niet te betalen
voor ertstransporten uit Narvik, die door
de Engelschen worden aangehouden. Het ge
rucht is echter niet bevestigd en wordt be
schouwd als een symptoom van dc groelen-
*de Scandinavische ..oorlogszenuwenonder
den economlschen druk van de verschillen
de oorlogvoerenden
Van Duitsche zijde wordt met beslistheid
overigens verzekerd, dat leder Engelsch
optreden prompt zal worden beantwoord
met een tegenzet en do neutralen worden
gewaarschuwd onder den druk van de
Engelsche dreigementen hun neutraliteit
prijs te geven.
De „Dienst aus Deutschland" geeft een
bericht uit Amsterdam weer, waarin zou
worden toegegeven dat Nederland een ga
rantie omtrent het handelsverkeer met
Duitschland waarschijnlijk zou weigeren,
omdat zulk een houding als een onneutrale
daad zou worden beschouwd welke Neder
land zou blootstellen aan maatregelen van
weerwraak van Duitsche zijde, welke meer
worden gevreesd dan strafmaatregelen van
de zijde van Engeland.
Dergelijke meeningen haalt men uit an
dere neutrale landen aan. Te Berlijn, zoo
wordt daaraan toegevoegd, beschouwt men
de Engelsche dreigementen als een beken
tenis van de eigen onmacht om den oorlog
tegen Duitschland uit eigen krachten te
voeren en zulks doet slechts de eigen vast
beradenheid toenemen.
Geruchten, dat Duitschland maatregelen
zou treffen voo rhet zenden van troepen
naar Noorwegen, wanneer Engeland zich
met het Noorsche ijzerertsverkeer zou be
moeien, neme men met de noodlge korrel
tjes zout.
Het Fransche kabinet Reynaud schUnt
moeilijkheden te hebben met de volgelin
gen van Daladler, maar het wordt toch niet
waarschijnlijk geacht, dat de radicaal-so
cialisten thans een crisis zullen durven ont
ketenen.
Aan de zitting van het Fransche oorlogs
comité heeft gisteren generaal Weygand
deelgenomen. De Balkan blijft dus wel op
den voorgrond staan!
De Roemeensche regeering heeft aan de
United Press het volgende medegedeeld
Met genoegen nemen wij kennis van de
verklaring van den Britschen premier om
trent den vrede en de veiligheid, welke hij
ln Zuidoost-Europa wenscht te handhaven.
Dit is ln overeenstemming met Roemenië's
politiek en die der Balkan-Entente, zooals
deze ls vastgesteld ter conferentie van Bel
grado en ls neergelegd ln deze drie ./oor
den: vrede, orde, veiligheid.
Onze economische politiek ls uiteengezet
ln de troonrede en door Grafencu. In de
troonrede werd verklaard, dat onze wel
vaart niet zal worden gebruikt voor oor
logsdoeleinden, maar het middel zal vor
men om de factoren te scheppen, die zullen
bijdragen tot onze veiligheid, tot de verde
diging onzer grenzen en tegelijkertijd het
middel voor het verkrijgen van grondstof
fen en de industrieele producten, welke wij
noodig hebben.
Aan Grafencu's verklaringen ontleent de
mfdedceling der regeering het volgende: ln
tijden van vrede hebben wij door onzen
buitenlandschen handel trachten bij te
dragen tot de verbetering der betrekkingen
tusschen de volken.
Thans zijn wij niet voornemens de oor
logsdoeleinden te dienen van wie ook, maar
wel om door onze rijkdommen te voorzien
ln onze eigen behoeften.
Om die reden hebben wij onzen buiten
landschen handel onder een krachtige lei
ding geplaatst, waarbij wij de normale be
trekkingen met alle landen handhaven en
tegelijkertijd ons zelf verzekeren van de
noodzakelijke uitrusting voor ons leger en
de noodlge grondstoffen voor onze nijver
heid.
Officieel wordt medegedeeld, dat de vol
gende wijzigingen zijn gebracht ln de
Britsche regeering:
Lord Chctfleld treedt af als minister voor
coördinatie.
8amuel Hoare wordt minister van lucht
vaart (Deze keert dus terug naar een vroe
ger door hem reeds bestuurd departement)
Winson Churchill zal, als oudste van
de ministers van de departementen van
de landsverdediging, voorzitter worden
van de commissie van deze ministers
(n.l. leger, vloot en luchtmacht), die
regelmatig zullen vergaderen met de
chefs van de drie staven als adviseurs
om ten behoeve van het oorlogskabinet
de voornaamste factoren van den stra-
teglschen toestand te bestudeeren, als
mede den vooruitgang in de operaties.
Van tijd tot tijd zal deze commissie
aan het oorlogskabinet voorstellen doen
ten aanzien van de oorlogvoering.
Winston Churchill blijft eerste lord
van de admiraliteit.
Kingsley Wood wordt lord privy Seal.
Lord Woolton wordt minister voor het
voedingswezen.
Majoor Tryon wordt kanselier voor het
graafschap Lancaster.
Ramsnotham, rijkscommissaris voor de
werkverschaffing, wordt minister voor op
voeding.
Graaf Delawarr, de minister van opvoe
ding, wordt commissaris vqpr de werkver
schaffing.
Morrison wordt minister van P. T. T.
De parlementaire secretaris van het mi
nisterie van marine, 8hakespeare, wordt
minister voor den overzeeschen handel.
Warrender, de financleele secretaris van
het ministerie van oorlog, wordt parle
mentair en financieel secretaris van het
ministerie van marine.
Sir Edward Orlgg, parlementair secretaris
van het ministerie van Inlichtingen wordt
financieel secretaris van het ministerie van
oorlog.
Kingsley Wood wordt voorzitter van de
commissie voor binnenlandsche politiek,
welke alle sociale vraagstukken en andere
binnenlandsche kwesties zal behandelen.
Ook zal hij voorzitter worden van de com
missie voor de voedselpolitick, welke het
voetjselvraagstuk en den landbouw zal be
studeeren.
Sir John Simon blijft minister van finan
ciën en zal voorzitter van de commissie
voor de economische politiek blijven. w
8lr 8amuel Hoare zal op het ministerie andefd en schrijft ons ls het volkomen
van luchtvaart worden bijgestaan door lord
Riverdale als vice-voorzltter van den raad
voor de voorraden van het ministerie van
luchtvaart, welke zich bezighoudt met de
productie van vliegtuigen
In de offlcieele mededeellng wordt gezegd
dat het feit, dat sommige ministers een
minder belangrijken post aanvaarden, niet
ten doel heeft hen achteruit te zetten, doch
alleen om van lederen minister in tijd van
oorlog het beste gebruik te maken.
Er zal geen minister van coördinatie
worden benoemd in opvolging van lord
Chatfleld. Hot ministerie voor de voorraden
ls gevoegd bij de commissie, waarvan Win
ston Churchill voorzitter Ls.
In den brief met zijn ontslagaanvrage
zegt Chatfleld, dat de ondervinding hem
heeft geleerd, dat hoewel het ministerie ln
tijd van vrede noodzakelijk ls, in tijd van
oorlog de minister voor de coördinatie min
der verantwoordelijkheid draagt, aangezien
de besluiten automatisch meer ln handen
van den minister-president liggen.
Minister-president Chamberlain ant
woordde, dat hij tot zijn spijt hiermede in
moet stemmen en dat hij ln de toekomst
geen voldoende mogelijkheid ziet om de
kwaliteiten van lord Chatfleld ln het ka
binet voldoende tot ontplooiing te zien
komen. HIJ neemt derhalve het ontslag aan
en dankt hem voor de bewezen diensten.
De Britsche pers verwelkomt de benoe
ming van Churchill tot oppersten leider van
de landsverdediging, doch de overige wij
zigingen ln het kabinet worden met ge
mengde gevoelens ontvangen. Men betreurt
over het algemeen, dat geen klein, compact
oorlogskabinet ls gevormd. De „Times" ls
van meening. dat de wijziging geen groot
enthousiasme te weeg zal brengen, het voor
naamste doel schijnt de capaciteiten van
verscheidene ministers op verschillende
plaatsen te onderzoeken.
De „Daily Telegraph had gaarne een
soort coalitie-kabinet gezien, doch het blad
merkt op, dat dit niet mogelijk Ls door het
besluit van de socialistische partij, dat geen
van haar leden een minister-zetel zal aan
vaarden.
De „Daily Mail" dringt alsnog aan op de
vorming van een oorlogskabinet.
De Italia^nscjie pers schril ft. na er op te
hebben gewezen, dat de wijziging voorna
melijk beperkt is gebleven tot een verwis
seling van portefeuilles, dat het meest op
den voorgrond tredende punt is de absolute
meerderheid, die de admiraliteit, en door
deze zijn chef Churchill, op de andere mili
taire ministeries heeft verkregen.
De „Berliner Boersenzeitung" bevat een
korten commentaar
Het blad verklaart, dat het kabinet wel
van gezicht, doch niet van karakter ls ver-
In een gisteravond tot de Vereenigde
Staten gehouden radio-toespraak heeft de
Fransche min Ls ter-president en minister
van budtenlandeche zaken het oorlogsdoel
der geallieerden uiteengezet en o.m. ver
klaard, dat mc-n geen genoegen zal nemen
met een onechten vrede.
Spr. zelde te weten, dat de kleine neutrale
naties in Europa, die thans in gevaar ver-
keeren, ln den geest met de geallieerden
zijn Deze naties zouden, volgens Reynaud.
duidelijk inzien, dat. wanneer Frankrijk en
Engeland den oorlog zullen hebben gewon
nen, niemand onrecht zal worden aange
daan. Nog nimmer heeft men een neutrale
ontmoet die vree.n door de geallieerden tot
slavernij te worden gebracht. Onze over
winning zal ons veroorloven, aan de kledne
landen definitief veiligheid te verzekeren.
ZIJ zullen de plaats hebben, die zij bij de
groot-en moeten Innemen.
Indien Frankrijk een oorlog voert, welken
Hitier het heeft opgedrongen, d w.z een
totalen oorlog. Ls dat. om !n Europa een
totalen vrede te doen heerschen.
Het zal er niet om gaan nog eens
een vredesverdag te maken, maar den
vrede te maken en niets anders.
Niet voor 25 jaar, docb voor onze
kinderen en onze kindskinderen. In alle
opzichten zullen wij iets nieuws maken.
Zoo zullen wU het vraagstuk der ontwa-
Cng volledig regelen. Wanneer Duitsch-
ontdaan zal zijn van die instrumen
ten voor agressie, welke het met zooveel
hartstocht in serie vervaardigt, zal Europa
gen. Men zal niet meer de begroetingen van
thans zien ik zal ze begrootingen a la
Hitler noemen waarbij zoo vele mililar
den, die nuttiger hadden kunnen worden
besteed voor het sociale welzijn, voor over
bewapening worden opgeofferd
Is het niet de rijkdommen der natuur
verspillen, wanneer vernietiglngswerktuigen
worden gekocht? Het hart krimpt ineen bU
de gedachte aan alles, wat gedaan zou kun
nen worden voor de ongelukkigen, de kin
deren, de werkloozen met de enorme be
dragen. welke men heeft moeten opofferen
aan de oorlogsbegrootingen van de vredes
tijden. om zich te verdedigen tegen de be
dreiging van Hdtler Wat de oeconomlache
politiek aangaat, ook deze zal aan gezonde
beginselen moeten gehoorzamen. De levens-
ruimte voor ieder land ls de geheele wereld.
Laat mij U er ln dit verband aan herinne
ren. dat het memorandum, dat mij door
Sumner Welles namens Uw president werd
overhandigd, ook de goedkeuring van de
Fransche regeering heeft verkregen De
nieuwe vorm, welken de wereld zal aanne
men, zal zij verschuldigd zijn aan onze
soldaten. Geen enkel vredesverdrag, de ge
schiedenis bewijst het. werd ooit rond de
groene tafel gesloten. Indien niet te voren
het besluit op het slagveld was gevallen.
De opvatting van vrede aan deze zijde
van de Maginot-linie is tegelijkertijd
idealistisch en realistisch: na voor al
tijd een opnieuw verschijnen van chan
tage en agressie te hebben verhinderd,
zullen wij een buis bouwen, bewoon
baar voor alle menschen van goeden
wil.
Wat den vrede betreft, waaraan Duitsch
land aan de andere zijde der Maginotlinie
kan denken, dien kennen wij: een sinistere
vrede, welke voorlooplg te Warschau en te
Praag heerscht. Een dergelijke vrede, in
dien hij al dezen naam verdient, zou de
geheele menschheid bloot stellen aai. een
gevaar zonder weerga. ZIJ zou een defini
tieve „verduistering" beteekenen van die
christelijke beginselen, welke de Paus nog
op Paaschdag met zooveel kracht heeft uit
eengezet. Hij zou ook een verduistering be
weer adem kunnen halen en er aan denken teekenen van die democratische beginselen,
hoe het zijn begrooting zal kunnen wijlt- waaraan Uw land zich sinde meer dan 150
jaar zoo gehecht heeft betoond. Tot de tan
den gewapend en lederen dag sterker, zul
len wij met zooveel energie handelen, dat
er geen verduistering van de beschaving
zal zijn. De zaak der geallieerden, die die
der vrUheéd is, zal zegevieren en het leven
zal voor de vrije mannen opnieuw schoon
zijn.
De Britsche minister voor de economische
oorlogvoering Cross heeft gisteravond voor
de microfoon, sprekende over de werking
var. de blokkade, gezegd, dat de taak van
zijn ministerie niets anders was dan het
geheele economische stelsel van Duitsch
land aan te vallen en zijn uitgebreide oor
logsmachinerie te fnuiken. Refereerende
aan dc handelsovereenkomsten voor den
oorlogstijd, welke gestoten zijn met Dene
marken, Noorwegen en Nederland, zelde
Cross, dat het doel dezer overeenkomsten
is den uitvoer van essentteele grondstoffen
van bedoelde landen naar Duitschland zoo
veel mogelijk te beperken
„Wij hebben zeer zeker niet de be
doeling, dezen landen te onthouden,
hetgeen zij in het eigen binnenland
noodig hebben, maar wanneer wij vin
den, dat de bepalingen onzer overeen
komsten niet worden nagekomen, en
dat essentieele grondstoffen haar weg
naar Duitschland vinden, zijn er wape
nen, welke wij in actie kunnen brengen
om onzen greep op dc nationaal-socla-
listen te verstevigen. In het bijzonder
kunnen wij de neutrale invoeren uit
het Britsche en Fransche rijk beperken
en de contrabande controle verscherpen.
Behalve gevaar te loopen zijn invoeren
door onze controle te zien stopgezet, kan
Duitschland sleohts voort gaan ln te voe
ren. wanneer het gelijkelijk kan voortgaan
Duitsche goederen uit te voeren om er den
invoer mee te betalen. Duitschland had
zelfs bij het begin van den oorlog slechts
een geringe oorlogskas en het ophouden
van zijn uitvoeren treft het nauwelijks min
der hard dan de stopzetting van zijn Invoer
Dit alles zou ongelukkigerwijze van in
vloed zijn op en van ongemak voor de neu
trale scheepvaart en handel en daar wij er
natuurlijk naar streven, een dergelijk onge
mak tot een volkomen minimum, dat ver-
eenigbaar is met onze taak, oorlog te voe
ren met den vijand, te beperken, zijn wij
steeds bereid, met neutrale regeeringen en
neutrale handelaars overleg te plegen ten
einde te zien. of wU zonder onze controle
te verstappen, de zaken voor hen niet ge
makkelijker kunnen maken."
Cross zelde nog, dat thans te Washington
Engelech-Amertkaansrhe onderhandelingen
worden gevoerd over dergelijke vragen. In
het bijzonder over het onderzoek van de
brievenmalen van neutrale landen
De minister gaf dan een overzicht van de
wijze waarop uitvoer goederen van conti
nentale neutralen wonden opgekocht Hij
vervolgde: ..Terwijl het. zooal? Chamberlain
in het Lagerhuis heeft gezegd, niet moge
lijk is. het geheele uitvoeroversohot van alle
buren van Duitschland op te koopen, kun
nen wij ons concentreeren op zekere pun
ten van speciaal belang. Door zelf belang
rijke hoeveelheden te koopen of aan te bie
den te koopen kunnen wij er vaak op de
beste wijze ln ^lacen. Duitschland produc
ten te onthouden welke het dringend be
hoeft of althans Duitschland dwingen meer
te betalen voor hetgeen het wenscht te ver
krijger. Dit slaat vooral op de mineralen
oliën en vetten".
onverschillig, wie in Londen den post van
minister van luchtvaart of van levensmid
delenvoorziening bekleedt Wij weten reeds
lang, dat het Engeland, dat wij bestrijden,
den geest van Churchill ademt en dat het
Churchilllsmeln het oude kabinet niet
minder toonaangevend was dan na de reor
ganisatie het geval zal zijn.
LUCHTGEVECHTEN.
De actie in de lucht blijft krachtig. Boven
België werden gisteren in totaal niet min
der dan 31 Duitsche vliegtuigen gesigna
leerd.
Het totaal der bij de Britsche kust neer
geschoten Duitsche vliegtuigen bedraagt
thans twee en vijftig. De twee en vijftigste
was een Helnkel, die door een Spitfire werd
neergeschoten na een strijd van man tegen
man. De Spitfire vloog echter eveneens in
brand. De bestuurder werd gered.
Gedurende het gevecht bleef de Britsche
piloot draadloos ln contact met zijn basis.
Hij seinde „heb Helnkel neergeschoten".
..Duit-scher ln zee gevallen" „Visschers-
vaartulg heeft Duitschers opgepikt"
„Mijn toestel staat ln brand" „Ik daal
op zee".
In een haven aan de kust van Yorkshire
werden later 5 Duitsche vliegers, van wie er
twee gewond waren, door een patrouille
vaartuig aan land gebracht. Vermoedelijk
waren het de vliegers wier toestel door de
Spitfire is neergeschoten De bemanning
van het patrouillevaartuig had het luchtge
vecht gadegeslagen en cr aan deelgenomen
met kanonvuur. Toen het Duitsche vliegtuig
neerkwam, trachtten de inzittenden van
hun rubberboot gebruik te maken, doch zij
slaagden daarin niet. Het patrouillevaartuig
nam hen aan boord. Een der gewonden is
ln een ziekenhuis opgenomen.
Officieel wordt voorts medegedeeld, dat
Duitsche bommenwerpers vijftien bommen
op een oonvooi hebben laten vallen. De
Duitsche toesteller veroorzaakten echter
geen schade en werden door de begeleidende
oorlogsschepen verdreven. Een Heinkel-
BINNENLAND.
Het conflict tusschen minister van Boeyen
en het hoofdbestuur der Nederlandsche
Vereen iging voor Luchtbescherming
(3e Blad).
Ons parlementair overzicht (3e Blad).
De heffing eener winstbelasting; nota aan
de Tweede Kamer (3e Blad).
Nieuwe wegverbinding tusschen Rotter
dam en de Rijnstreek wordt Vrijdag
geopend (Binnenland, 3e Blad).
T>e moord te Haarlem; verzekeringsagent
veroordeeld tot 10 jaar met aftrek van
voor-arrest (Rechtzaken. 2e Blad).
Regeling van vergoeding aan ongehuwde
dienstplichtigen (le Blad).
\M STERDAM SC HE BEURS.
Kalme handel Vaste markt Hooger
koerspeil Amerikanen algemeen beter
Beleggingen prijshoudend.
Betrokken tot zwaarbewolkt met
tijdelijke opklaring. Nu en dan
regen. Weinig verandering in
temperatuur. Kractige tot matige,
Zuidelijke tot Westelijke wind.
BUITENLAND.
Wijziging in het Britsche kabinet. Chur
chill's invloed vergroot (le Bad).
Reynaud heeft voor ie radio tot Amerika
gesproken (le Blad).
De Engelsche minister Cross over de neu
tralen en de blokkade (le Blad).
Krachtige luchtactie (le Blad).
De verkiezingen In Mexico (3e Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN"