De Leidschendamsche
moordzaak
81ste Jaargang
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
WOENSDAG 3 APRIL 1940
No. 24546
Overzicht
Verscherping
der blokkade.
Nieuwe getuige heeft zich aangemeld.
Bestaat de onbekende „Arie" inderdaad
Ernstig Nederlandsch Dif nummer beslaat uit DRIE bladen
verloog te Berlijn EERSTE BLAD
De Bilt
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DACBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3b «tl. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
■gentsehappen van ons Blad gevestigd r(Jn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor rakenadvertenties belangrijk
lager tarief Kleine advertenties uitsluitend b(J vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 90 ets. bij maximum aantal woorden
aan 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 9 ets.
Bureau Noordemdsplern Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, wasr agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden MIS
per week f0.1t
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f 0.80 per 3 mndj
Chamberlain's rede heeft niet gebracht
wat er van verwacht werd. Wel blijkt uit
den toon, dat de geallieerden den blokkade
oorlog met de grootste scherpte willen gaan
voeren, maar over de wijze waarop en hoe
heeft de Engelsche premier zich niet of
amper uitgelaten.
Niettemin voelen de neutralen wel bij
intuïtie, dat zij meer dan totdusver ln de
knel zullen komen. Trouwens, lm de gealli
eerde pers aarzelt men niet, om dat te
doen uitkomen.
De Times publiceert een brief van lord
MacMlllan, die voor sir John Eelth, En-
gelsch minister van voorlichting was. met
den Inhoud waarvan het blad ln een hoofd
artikel verklaart ln te stemmen.
MacMlllan die een bekende autoriteit op
rechtskundig gebied ls, betoogt, dat het lot
der neutralen evenzeer van het resultaat
van den oorlog afhangt als dat van de oor
logvoerenden zelf en dat. daar dus de over
wegingen. die geleld hebben tot het opstel
len van de neutraliteltsregels ln het onder
havige geval niet aanwezig zijn, deze regels
zelf niet toegepast kunnen worden of al
thans niet Juist zijn.
MacMlllan besluit: het gaat wellicht te
ver, te zeggen, dat de omstandigheden van
dezen oorlog de neutraliteltsregels bulten
werking stellen, doch wanneer de zaak,
waarvoor wij vechten, evenzeer de zaak der
neutralen is als de onze, schijnt het al
thans niet redelijk te vragen, dat zij aan
deze regels een welwillende en niet een
strlcte uitlegging geven.
De Franschc pers zegt, dat de rede van
Chamberlain niet een dreigement aan de
neutralen ls, doch een waarschuwing, dat
de verscherping van de blokkade doorgaat
en dat Dultschland hiervoor zal moeten
buigen.
Chamberlain legde er den nadruk op, dat
de geallieerden een wapen bezitten, dat
Dultschland niet heeft. Dit wapen heet
„koopen", want Frankrijk en Engeland
kunnen, dank zij hun gezonde valuta, allé
grondstoffen koopen, terwijl het Dultsche
devies, dat geen ruilwaarde bezit, onbetwist
in de minderheid ls tegenover het sterling
franc-dollarblok.
Voorts heeft Chamberlain den neutralen
te verstaan gegeven, dat de geallieerden
niet de dupe mochten worden van aan koo
pen op groote schaal door de neutralen,
want de geallieerden vreezen. dat de neu
tralen met de van de geallieerde gekochte
producten Dultschland voorzien. Zonder
het economische leven der neutralen te
willen fnuiken, Is Chamberlain voornemens
de levering van grondstoffen aan de neu
tralen te rantsocneeren.
Van Dultsche zijde ls men natuurlijk fel
Verklaard wordt: ,,Dit ls niet minder dan
een formeele verklaring van een „mensche-
lijken oorlog" tegen vrouwen en kinderen,
het blijkt n.l., dat Engeland een hongeroor-
log boven een militairen de voorkeur geeft
Engeland wil de Noorsche walvlschtraan
Zweedsch erts en Roemeensche olie onder
de neuzen der Dultsche handelaars van
daan rooven.
Met een brutaliteit, die in de geschiedenis
zonder weerga ls, vraagt Engeland den
neutralen om niet meer dan zoo en zooveel
vitale grondstoffen naar Dultschland te ex
porteeren. Men kan ervan overtuigd zijn.
dat Duitschland een dergelijke brutaliteit
zal weten te beantwoorden."
De „Berliher Boersenzeitung" wijst er op
dat Chamberlain onder de grondstoffen,
welke aan Duitschland dienen te worden
onthouden, ook het vet noemde, waarmede
hU opnieuw bevestigt, dat de blokkade van
Duitschland bedoeld is als een hongerblok-
kade. Alleen daardoor reeds ontnemen En
geland en Frankrijk zich de mogelijkheid,
de voorgenomen actie tegen de neutralen
met een schijn van recht te omklceden
De „Voelkischer Beobachter" schrUft: de
vraag doet zich voor: tegen wlen voert
Engeland eigenlijk oorlog? Duitschland
voelt zich heel zeker niet getroffen. De be
sluiten van den oppersten oorlogsraad rich
ten zich uitsluitend tegen de neutralen,
want een verwezenlijking van de plannen
van Chamberlain zou niet alleen de volle
dige knechting beteekenen van den han
del der neutralen met op een na de groot
ste Industrleele mogendheid ter wereld,
doch ook een noodlottige verlamming mee
brengen van het Europeesche bedrijfsleven,
dat zonder deze industriemogendheid niet
denkbaar ls.
Italië blU'ft ru6tlg De Popoio dl Roma
zegt. dat Engeland, alles wel beschouwd, er
de voorkeur aan geeft voorloopig tegen
Duitschland alleen een economischen oor
log te voeren, waarbij het poogt Dultsch
land onder druk en door handelsover
eenkomsten van de neutrale landen te iso-
leeren en op deze wljoe. mede door de ver
werving van grondstoffen op de Europee
sche markten, voor Engeland het leeuwen
deel te reserveeren.
De „Critica Fasdsta", dde onder leiding
van den minister van onderwijs, Bottai.
staat, schrijft, dat het standpunt van Ita
lië ten aanzien van het Europeesche con
flict onveranderd blijft. Zelfs na de samen
komst op den Brenner, aldus het blad. blijft
Italië krach tLg vasthouden aan zijn positie
van niet-oorlogvoerende.
Sedertdien heeft zich geen enkel feit voor
gedaan, dat tot wijziging van politiek in de
riohting van oorlog of vrede, zou kunnen
manen. Wij doen al het mogelijke om den
Gisteren is het vonnis geveld Inzake
de sensatloneele moordzaak op den
veehouder v. d. H. te Leidschendam
de verdachte R .A. werd tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld.
En juist nu merkwaardige samen
loop van omstandigheden is be
kend geworden, dat mcdedeelingen be
treffende deze geruchtmakende kwes
tie zijn verstrekt door een nieuwen ge
tuige, die mogelijk een onverwachte
wending tengevolge kunnen hebben.
Men weet, dat de verdachte R. A. steeds
gesproken heeft over een „mede-dader",
een zekeren Arie, die den felteltjken roof
moord zou hebben gepleegd, terwijl Ie
thans tot levenslang veroordeelde slechts
bij dezen moord aanwezig zou zijn ge
weest
Rechter-commlssarls en O. M stelden
zich meer en meer op het standpunt, dat
verd. de eehlge dader was en dat „Arie"
een figuur was. ontsproten aan de fantasie
van den verdachte. Gezien de uitspraak,
die de Rechtbank gisteren gaf, deelde dit
College déze meening volledig.
De heer Roest, te Oegstgeest.
Thans vernamen wij, dat de rijwiel
handelaar, de heer G. W. Roest, wo
nende De Kcmpenaer«traat 19, Oegst
geest, reeds op Goeder Vrijdag aan de
Oegstgee6tcr politie verklaringen ver
strekt heeft, die mogelijk een nieuw
licht op deze zaak kunnen werpen en
inderdaad het bestaan van den ge-
heimzinnigen Arie zouden kunnen
rechtvaardigen.
Met dezen rijwielhandelaar hadden wij
hedenmorgen hierover een onderhoud.
Wat toch ls het geval?
Veertien dagen geleden las de heer Roest
ln het „Leldoeh Dagblad" de uitvoerige
verslagen van de terechtzitting. Hem trof
toen de verklaring van den verdachte,
waarin deze zegt: „Ik had op den 27sten
October een afspraak gemaakt met Arie,
om hem te 2 uur 's middags bij het viaduct
te Oegstgeest te ontmoeten". De heer
Roest dacht toen wederom aan het felt,
dat hij op den dag van den moord een be
zoek had ontvangen van een militair, die
ln uiterst nerveuzen toestand verkeerde.
Deze militair had hem gevraagd, zich in
de werkplaats in burgerkleeren te mogen
verkleeden. Enkele uren later was de man
weer teruggekomen n heeft toen weer zijn
burgercostuum voor het militaire uniform
verwisseld. Reeds ongeveer een week van
te voren had deze militair zich bij den heer
Roest vervoegd, met het verzoek een bur
ger colbertjasje te mogen leenen. Hij wil
de. aldus de heer Roest, „even uitknijpen"
naar Rotterdam, waar hij een dringende
boodeohap moest doen
„Ik zag er geen kwaad in, hem het jasje
te leenen". Het kwam in die dagen immers
dikwijls voor, dat militairen zldh verkleed
den, om er op uit te gaan". Ik gaf hem
dus het jasje, dat de militair spoedig zou
terugbrengen.
De militair kwam echter niet terug en
ik zei al tegen mijn vrouw: „Dat jasje ben
ik kwijt".
Echter: na een dag of drie kwam de mlr
litair inderdaad. Hij bracht het jasje terug,
bedankte voor het vriendeljke leenen en
had ook nog een pak, dat ln papier gewik
keld was, bij zich. Het zag er uit als een
soort hoedendoos.
HIJ vroeg mU, of hU dit pak ln de rijwiel-
plaats voor enkele dagen mocht laten staan
hetgeen ik toestond.
Voor de derde maal bezocht dezelfde
militair mU op den dag van den moord 27
October
Het was 's middags ongeveer te half twee
en hU vroeg naar het pak. dat ln de
werkplaats was neergezet. Ook nu verzocht
de man. die als soldaat gekleed was, zich
even te mogen verkleeden. hetgeen ik toe
stond. In een optrekje, dat terzijde van de
werkplaats ligt. verkleedde de man zich en
vertrok onder de toezegging, dat hU
's avonds terug zou komen. HIJ verklaarde
voor zaken naar Rotterdam te moeten
's Avonds te ongeveer half zeven, belde
de man inderdaad aan. Ik bevond mij bo
ven. trok met het k^o-d de d.eur open en
de militair, die boen ,beh«x>riljk zenuwach
tig" was, draalde het licht zelf aan. HU
zei „Ik kom me even verkleeden" en ging
uit zichzelf al naar het optrekje. Het duur-
ooriog binnen zUn oiwermUdelU'ke grenzen
te houden, zooais het geval was van Atoes-
synië. Spanje en München, terwU'i wU na
tuurlek rekening houden met onze belan
gen. Dat zegt alles
De non-belllgerentie van Italië is volko
men vereendgtoaar met de verdragen en de
bepalingen van het Itallaansch-Duitsche
bondgenootschap de spil blUtft de grond
slag van het bestaande Europeesche even
wicht en functionneert in samenhang met
de gebeurtenissen, die zich hébben voorge
daan. met de tegenwoordige vormen van
oorlog en met de krachtsverdeeling.
De spil functionneert ln overeenstem
ming met haar doeleinden: de revisie van
Euro na. die haar cigenlU'ke taak vormt Tot
dat doel behoort de handhaving van de
orde op den Balkan onlangs bevestigd bU
het bezoek van Telek. aan Rome en door
de telegramwisseling tueséhen de ministers
Clano en Markowitsj
In dezen sector, die zijn stabilisatie-
proces volgt en moet volgen, gebeurt dus
niets van sensationeelen aard. Al hetgeen
kan bijdragen tot bevordering van dit pro
ces er. tot waarborging van do veiligheid
ln dit deel van „onze levensruimte" aldus
het blad kunnen wU aanvaarden, maar
ook niets meer en niets minder.
Overigens nekt de aandacht, hoe de
Itallaansche bladen weer stemming maken
tegen de sovjets, o.a door berichten over
het afmaiken van tal van PooLsche Intel
lectuelen ln het door de Russen bezette
deel van Polen Dat wUst allesbehalve op
toenadering
Ook Amerika verbetert de betrekkingen
met de sovjets niet. Een Russische poging
om het moreele embargo op den uitvoer
van vliegtuigmateriaal opgeheven te krij
gen. heet mislukt De Russische gezant
Oemansky had Huh om een onderhoud ver
zocht. Dat het embargo besproken was. ls
niet bevestigd, doch in een wat later ge-
houder. persconferentie verklaarde minis
ter Huil, dat het embargo nog van kracht
was tegen elk land, dat zich de sanctie
daarvan op den hals haalde.
BegrijpelijkerwUs voelen de Scandinavi
sche landen zich eenigszins geruster, na
Chamberlain's verklaring, hoewel men er
kent. onder grooten druk te WU*ven De
Stockholmsche „Tldningen" herinnert dit
constate erend, aan de bezorgdheid van
Nederland, dat een gehoor geven aan de
Engelsche elschen zou neerkomen op een
retoucheeren van de neutraliteit jegens
Duitïc'hland. en vervolgt: De Nederlandsche
>pvatting is ook die van de andere buren
van Duitschland. WU moeten ons allen er
op voorbereiden, van de rijde der oorlogvoe
renden blootgesteld te worden aan druk, die
grooter is dan ooit. Doch het is niet de
moeite waard, ons te beklagen, want de toe
stand is zoodanig geworden, dat de oor
logvoerenden de neutraliteit zoo uitleggen,
dat deze uitsluitend verplichtingen en geen
rechten meebrengt. Wat de neutrale lan
den het beste kunnen doen. ls zich te ver-
eenigèn in nauwe samenwerking en een
gemeenschappelUke basis te vinden voor
hun politiek en daadwerkelijk hun onder
linge hulp tot ontwikkeling te brengen. De
druk zal misschien niet overal gelijk rijm
doch wU moeten elkaar helpen om hem ge-
lU'k te maken De samenwerking der Oio-
groep is tot dusver slechts in woorden ge
schied Thans moet zU tot werkelUkheld
gemaakt worden, alvorens de gevolgen van
een steeds felleren strijd tusschen de groote
mogendheden rich geheel en al doen ge-
I voelen.
IN VERBAND MET VLIEG TUIG AAN
VALLEN OP NEDERLANDSCHE
VISCHTREILERS.
De regeeringspersdienst meldt:
Met betrekking tot de vliegtuigaan-
vallen op Nederlandsche vischtreilers,
n.l. de .JProtinus", de „Vikingbank"
IJM 183 en de „I. S. Groen", UM 130,
heeft Rarer Majesteite gezant te Ber
lijn opdracht gekregen een ernstig
vertoog tot de Duitsche regeering te
richten waarin tegen deze beschietin
gen met den meesten nadruk opgeko
men wordt, met name tegen de vol
strekt ontoelaatbare gewelddaad jegens
de „Protinns". Het officieelc onderzoek
naar den bij daglicht in volle zee ge
schieden aanval op dit schip heeft
toch bevestigd dat terwijl de treiler
van talrijke duidelijke Nederlandsche
nationaliteiUkenmerken was voorzien,
onder meer ook aan de bovenzijde met
de kleuren van de Nederlandsche vlag
was beschilderd, een Duitsch vliegtuig
het heeft gebombardeerd en beschoten,
als gevolg waarvan de kapitein en een
schepeling aanstonds zijn gedood, het
vaartuig tot zinken ls gebracht en van
de in de sloep redding zoekende opva
renden 2 door uitputting zijn gestorven.
De Nederlandsche regeering verzoekt
maatregelen tegen de schuldigen en
behoudt zich een eisch tot schadever
goeding voor.
BINNENLAND.
Onze treilen zijn duidelijk kenbaar
(3e Blad).
Levering vuurmonden, kaliber 2 c.m„ voor
1 October aan de gemeenten (Binnen
land. 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kleine omzetten Gedrukte stem
ming - MeerendeeLs lager koersen
Ameri kanen weinig veranderd Ne
derlandsche Beleggingen vast.
BUITENLAND.
Chamberlain kondigt verscherpte blokkade
in vage aanduiding aan (2e Blad'
De Duitschers doen weer een luchtaanval
op Sc a pa Flow. Tegenstrijdige berichten
over het resultaat. (Ie Blad'.
Duitsch optreden in het Westen te ver
wachten? (Laatste oorlogsnieuws le
Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
de even. voor hU klaar was en toen ver
scheen de man nu weer als soldaat ge
kleed op wlen lk lp den gang gewacht
had.
HU verklaarde om zeven uur op het
appèl te moeten rijn. Berst later vernam
de heer Roest, van den chef-veldwachter,
den heer Krijger, dat er om zeven uur ln
het geheel geen appèl ls).
Met de woorden: „Je zal een goede aan
mij hebben. Je hoort nog wel van me. be
dankt voor den bewezen dienst" vertrok
de man, die toen uiterst gejaagd was. Ik
zei nog tegen mijn vrouw „HU was bar
zenuwadhtlg-".
Eersc den volgenden dag las Ue heer Roest
het verslag van den moord ln de courant.
Onmiddellijk dacht lk toen: „HU kon er wel
mee ln verband staan".
Wij konden niet nalaten den heer Roest
te nterrumpeeren en vroegen: „Waarom
dan niet onmlddellUk naar de politie ge
gaan?"
„Och, antwoordde de heer Roest je hebt
van zoo iets toch alleen maar narigheid en
drukte. Je kunt er wel slechter, maar nooit
beter van worden."
Ik heb al meer zoo Iets aan de hand ge
had en toen een heeie ochtend op het kan
tongerecht gezeten met al m'n personeel
Ik moest de zaak sluiten en kreeg maar
f. 1.50 vergoeding Ook vreesde lk. wel eens
moeilUkheden te kunnen krijgen, omdat ik
een militair gelegenheid gegeven had, zich
te verkleeden.
Toen lk de verslagen van de rechtiltting
ln de couranten las. kon ik de zaak echter
niet langer voor mU houden en vertelde op
Goede Vrijdag ln korte trekken den chef-
veldwachter, den heer KrUger, Wat ei ge
beurd was. Eergisteren ls de heer Krijger
met den veldwachter Koot nog eens'bU me
geweest, om mU nogmaals een verhoor af
te nemen.
De heer Roest verklaarde voorts nog. dat
de militair een netten Indruk maakte. Ook
anderen hadden mU gezegd er maar niet
over te spreken. De een zei: „Ik zou me er
maar niet mee bemoeien, de ander: .Je
krijgt er maar narigheid van".
Ook het feit. dat de heer Roest in de
couranten had gelezen, dat de moord door
een militair gepleegd was en de militair
zich bU hem juist ln burger had verkleed,
was aanleiding geweest zyn aanvanJcelUke
verdenkingen min of meer te laten varen.
Zoo liet ik bet op zUn beloop, totdat mUn
schoonzuster, die bU mU gelogeerd had, de
kwestie onlangs vertelde aan haar broer,
den heer Muiswinkel, die dokter te Zwart
sluis is Deze zag er de bclangrykheid on
mlddellUk van ln. Op zUn beurt is de heer
Muiswinkel weer een zwager van den mi
nister van Justitie, prof. Gerbrandy HU
zelde dezen te zullen waarschuwen, indien
lk niets van de politie verder zou hooren
Bulten ndjn medeweten heeft toen m'n
schoonzuster aan dokter Muiswinkel ver
teld. dat de politie zich nog niet opnieuw
bU mU had vervoegd Deze heeft toen aan
zijn voornomen gevolg gegeven.
Mr. R. P Kokosky, de advocaat van ver
dachte 4s toen gistermiddag en -avond bU
den heer Roest op bezoek geweest, aan wlen
de heer Roest vervolgens den ganschen
gang van zaken uiteengezet heeft.
WU zullen ons niet verdiepen ln de vraag
in hoeverre het onjuist ls gewest, dat de
heer Roest eerst zoo laat mededeeling van
zUn bevindingen heeft gedaan en van de
merkwaardige omstandigheid. dat de
Oegstgeester politie eerst Maandag op-
nieuw een onderhoud met den heer Roest
heeft gehad, nadat rij toch van deze kwes-
Betrokken tot zwaarbewolkt. No
en dan regen. Weinig verandering
in temperatuur. Aanvankelijk
zwakke tot matige wind uit uit
een loopende richtingen, later tij
delijk tot krachtig toenemend en
naar Westelijke richtingen om
loopend.
tie reeds op Goede VrUdag op de hoogte
was gesteld.
De chef-veldwachter, de heer KrUger
zeide ons, deze kwestie met den burgemees
ter oesproken te hebben.
De Oegstgeester politie ls onmlddellUk,
aldus dc heer KrUger. op informatie uitge
gaan Het kwam echter in die dagen heel
veel voor. dat militairen zich hier en daar
verkleeden. om in het geheim naar huis
te gaan De heer KrUger verklaarde voorts,
dat het onderzoek nog in vollen gang is:
zoo had hij eergisteren nog in Voorhout
een onderhoud inzake een mogelUk ont
dekken van den bewustem Arie. zulks op
grond van op andere manaer verkregen
aanwijzingen.
Misschien zullen de mededeelingen van
den heer Roest aanleiding geven tot aan-
wljzingen omtrent het inderdaad bestaan
van den bewusten Arie. Daar de verdachte
hooger beroep heeft aangeteekend. zal een
en ander stellig met den noodigen ernst
onder oogen gezien worden.
Het is intusschen wel te betreuren, dat
de heer Roest zUn mededeelingen eerst zoo
laat heeft gedaan.
Het A N P. meldt ons nog het volgende:
Vlak vóói de uitspraak ln de zaak tegen
den 29-jangen R. A., die door de Haagsehe
rechtbank wegens moord op den veehouder
Van cr Horst tot levenslange gevangenis
straf is veroordeeld is er een gerucht op
gedoken. hetwelk betrekking zou hebben op
een eventueelen mede-dader.
Dit gerucht is ter kennis van den Procu
reur-Generaal gebracht die zooals van
zelf spreext ln een dergeHjke ernstige
^aak een grondig onderzoek instelt naar
de waarde welke aan dit gerucht moet
worden toegekend Inmiddels heeft de Of
ficier van justitie géén aanleiding gevon
den. opschorting van de uitspraak van de
echtbank te vragen Daar verdachte's ver
dediger mr R Kokosky. hooger beroep
heeft aangeteekend kunnen eventueele
nieuwe aanwijzingen Ir. deze zaak nog by
d^ behandeling voor het Haagsehe Ge
rechtshof naar voren worden gebracht.
De verdediger, mr. Rob Kokosky. heeft
eveneens een onderhoud met den rijwiel
handelaar gehad en van hem een schrifte-
lyke verklaring gekregen De rechtbank
heeft echter van diens verklaring nog geen
kennis kunnen nemen. Het signalement,
dat de rijwielhandelaar van den militair,
lie rich in zUn werkplaats verkleed he^ft.
•eeeven heeft, zou op verschillende punten
i vereen komen met dat wat verdachte van
den mysterieuzer ..Arie" geeft.
Ons deelde de heer Roest nog mede, dat
de militair blond was. doch overigens geen
bUzondere kenteekenen had.
