Een Zweedsche verdediging
81ste Jaargang
DINSDAG 2 APRIL 1940
No. 24545
Inzake het aangenomen standpunt tegenover
de Finsche aifaire
De moord Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
te Leidschendam eerste blad
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Een interview met Koht De strijd in het
Westen
Radio-rede van Amery
Overzicht
De Bilt
verwacht
Het Duitsche Witboek
Tsjoengking contra
Nanking
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd i|)n Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zalccnadvertentles belangrijk
lager tarief Kleine advertenties uitsluitend btj vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 60 ets. bij maximum aantal woorden
Tan 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets
Bureau Noordeindaplem Telefoonnummer» voor
Directie en Adminiatratie 25041 (2 fijnen)
Redactie 21507
Poatcheque- en Girodienat no. 57055 - Poatbua no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUnj
per 3 maanden f. 3 33
per week f.0.1»
franco per post t. 335 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0 8® per 3 mnU
Dc Zweedsche regeering heeft gisteren ln
de belde kamers van den Rijksdag een ver
klaring afgelegd over de rol van Zweden ln
het Flnsch-Russisch conflict. In de eerste
kamer werd de verklaring voorgelezen door
den minister van bultenlandsche zaken.
Ouenther. ln de tweede kamer door mi
nister-president Hansson.
De verklaring zet uiteen,'dat de Finsche
regeering van den aanvang af op de hoogte
ls gebracht van de houding van Zweden ten
aanzien van de kwestie van het vervoer
van troepen naar Finland en van den
Zweedschen wensch om Finland op alle
andere manleren binnen de mate van het
mogelijke te helpen. Van den .aanvang af
ook ls de Zweedsche houding duidelijk ge
maakt ten aanzien van het vervoer over
Zweedsch gebied van materleele hulp en
vrijwilligers.
Toen de kwestie van doortocht van
troepen uit de oorlogvoerende landen
door Zweden opkwam, wees de regee
ring er echter op, dat zij niet in staat
was, daartoe toestemming te geven.
Deze houding is ongewijzigd tot het
einde gehandhaafd.
Toen de Finsche regecring zich bereid
had verklaard tot hervatting van de
door den oorlog onderbroken onder
handelingen, stelde de Zweedsche re
geering zich ter beschikking voor de
diplomatieke activiteit om tot dit doei
te geraken. Geenerlei druk werd uitge
oefend.
Verder herinnert de verklaring aan de
Zweedsche diplomatieke stappen ten gun-
te van Finland te Berlijn, Londen, Parijs
en Rome op 7 October, tc Washington op 10
October, te Moskou, samen met Noorwegen
en Denemarken, op 12 October, vervolgens
ln een bespreking met de sovjet-gezante te
Stockholm op ;23 October, en weer te Mos
kou op 2 November.
Een Zweedsche démarche te Moskou ten
gunste /an den vrede werd op 2 December
te Moskou ondernomen op verzoek van de
Finsche regeering, die zich bereid verklaar
de tot hervatting van de onderhandelingen.
Sedert eind December werden talrijke be
sprekingen gevoerd met de sovjet-gezante,
mevr. Kollontay, vooral over de mogelijk
heden van een Russlsch-Flnschen vrede,
maar ook naar aanleiding van klachten van
Russische zijde tegen Zweden, welks neu
traliteit in twijfel werd getrokken.
Op 29 Januari ontving de Zweedsche
minister van buitenl. zaken, Guenther,
een mededeellng, waarin vastgesteld
werd, dat de sovjet-regeering in begin
sel bereid was een accoord aan te gaan
met de Finsche regeering-Ryti-Tanner.
De sovjets vroegen een Finsch aanbod,
waarbij zij er den nadruk op legden,
dat de sovjet-eischen niet meer beperkt
zouden blijven tot hetgeen vóór den
oorlog was gevraagd.
Het Finsche antwoord werd op 2 Februari
naar Moskou gezonden door tusschenkomst
van de Zweedsche regeering. Het stelde als
grondslag voor de resultaten, die bereikt
waren ln de besprekingen te Moskou vóór
den Flnsch-Russlschen oorlog. Daarbij ver
klaarde zich de Finsche regeering bereid
tot verdere concessies ten gunste van bijv.
de veiligheid van Leningrad door afstand
van meer gebied op de Karellsche landengte
en tot afsluiting van een internationale
conventie, welke de wateren var. de Finsche
Golf tot geneutraliseerd gebied zou maken.
Voorts zouden door Finland alleen gebie
den moeten worden afgestaan ln ruil voor
andere gebieden, terwijl betalingen zouden
moeten worden verricht voor de particuliere
eigendommen in de afgestane gebieden.
Op 5 Februari deelde de sovjet-gezante
te Stockholm mede. dat haar regeering de
aangegeven basis niet aanvaardde
In de daarop volgende weken werden de
po zingen voortgezet, waarbij de kwestie van
afstand van Hangoe steeds op den voor
re ond stond. Deze kwestie was ook in Stock
holm opgeworpen door den Flnschen mi
nister van bultenlandsche zaken. Tanner,
die de meening van Zweden vroeg over
eventueelen afstand van Hangoe.
De Zweedsche minister van bultenland
sche zaken antwoordde, dat Zweden geen
rraci wilde geven en Finland de vrijheid liet
om zelf een oordeel te vormen
Op 20 Februari deelde Molotof den Zweed
schen gezant te Moskou mede, dat de sov
jet-Russische vredesvoorwaarden betrek
king hadden op de geheele Karellsche land
engte met Inbegrip van Vllpurl. benevens
een gebied ten Noorden van het Ladoga-
meer en Hangoe. Daar tegenover zou Pet-
samo aan de Finnen teruggegeven worden.
Op 6 Maart antwoordde Finland door
tusschenkomst van Guenther dat men
de Russische voorwaarden aannam als
grondslag voor de besprekingen. Tevens
werd daarbij voorgesteld een wapen
stilstand af te kondigen.
De Zweedsche regeering. die het ant
woord ln Moskou overhandigde, stelde een
staking der vijandelijkheden voor op 11 uur
des morgens 6 Februari, maar dit voorstel
werd door de Russische regeering afgewe
zen. die eveneens een herhaald voorstel be*
treffende een wapenstilstand op 7 Maart
verwierp.
De Finsche delegatie ontving bericht van
deze weigering vóór haar vertrek uit Stock
holm op 7 Maart naar Moskou
Op 8 Maart had Guenther besprekingen
met de gezanten van Groot-Brlttannie en
Frankrijk, die hij ln kennis stelde van den
aard der Zweedsche bijdrage tot de vredes
onderhandelingen. Vooral werd hierbij de
nadruk gelegd op het feit, dat er geen con
tact had bestaan met Duitschland en dat
geenerlel druk was uitgeoefend op Finland.
Tijdens de besprekingen te Moskou deed
de Zweedsche regeering. In overeenstem
ming et de Finsche regeering al het mo
gelijke langs dlplomatieken weg, om voor
Finland zoo goed mogelijke voorwaarden
te verkrijgen, vooral wees de Zweedsche
gezant er te Moskou op, dat wanneer de
Russische voorwaarden zoo streng zouden
worden, dat Finland niet ln staat zou zijn
ze te aanvaarden, dit het gevaar met zich
mede zou brengen, dat er Invloed door zou
worden uitgeoefend op de Zweedsche mee
ning de houding der westelijke mogend
heden. In dit verband wees Guenther er
wederom op. dat de aan de Finsche delega
tie voorgelegde voorwaarden niet Identiek
waren aan die, welke aan Stockholm waren
medegedeeld.
De regeerlngsverklarlng geeft vervolgens
een historisch overzicht over de Engelsch-
Franschc interventleplannen, waarvan de
meeste feiten reeds algemeen bekend zijn.
O.m. wordt er nog ln vermeld, dat Daladier
op 2 Maart aan den Zweedschen koning een
persoonlijke boodschap heeft gezonden be
treffende het expeditiecorps, waartoe plan
nen waren ontworpen door de geallieerden,
en over de eventueele passage daarvan door
Zweden.
De koning antwoordde hierop met uit
drukking te geven aan den wensch, dat deze
actie niet zou plaats vinden, aangezien hij
er vele consequenties van vreesde. Hij voeg
de hieraan toe. dat het streven om een aan
vaardbaren vrede voor Finland te verkrijgen
nog steeds voortgezet werd.
Op 12 Maart, den dag. waarop de vrede
te Moskou werd onderteekend, overhandig
de de Engelsche gezant den Zweedschen
minister van bultenlandsche zaken. Guen
ther een boodschap van den Engelschen
minister van bultenlandsche zaken, waarin
werd verklaard, dat de Finsche regeering
het dringende verzoek had gedaan, dat de
regeeringen van Frankrijk en Engeland zich
zouden richten tot de regeeringen van Zwe
den en Noorwegen met de vraag <>m ter
stond den doortocht toe te staan van Fran-
sche en Brltsche troepen over het gebied
van Zweden en Noorwegen. Een soortgelijke
demarche werd te Oslo ondernomen.
Guenther antwoordde den Brltsohen ge
zant, dat. gezien de gevorderde phase die
de vredesonderhandelingen ln Moskou had
den bereikt, en aangezien volgens de Uit
drukkelijke verkalrlng van den Flnschen
minister van bultenlandsche zaken. Tanner,
geen enkel verzoek om hulp door Finland
was gericht tot de westelijke mogendheden,
hij zich een termijn van ten minste tot den
volgenden dag voorbehield. Dienzelfden dag
werd de vrede te Moskou onderteekend.
DEBAT.
In de daarop volgende debatten hebben
de vertegenwoordigers van de regeerings-
partljen de politiek van de regeering goed
gekeurd. De communisten en de vertegen- j
woordlger van de linksch-socialistische
partij leverden crltlek, doch zij stelden zich
niet op gelijk standpunt.
Enkele sprekers van andere partijen wa-
ren van oordeel, dat de Zweedsche regee
ring reeds eerder aan de Sovjet-Unie dui
delijk had moeten maken, dat een actie
tegen Finland Interventie van Zweden zou
kunnen veroorzaken.
De crltlek richtte zich vooral tegen de
passieve rol van de Zweedsche regeering
bij het recruteeren van de vrijwilligers.
Bovendien werd er op gewezen dat men
thans energiek moet werken aan de ver
sterking van dc landsverdediging.
De minister van bultenlandsche zaken
zelde vék volgens. dat hij zich bewust ls van
een leemte ln zijn uiteenzetting, aangezien
hij niets heeft gezegd van de houding van
Duitschland
Er zijn evenwel ir: dit opzicht enkele
aangelegendheden. welke niet in het open
baar kunnen worden gezegd
De minister constateerde, dat er geen of-
ficleele Duitsche nota bestaat en van het
begin af was het niet duidelijk, welke hou
ding Duitschland aan zou nemen Langza
merhand heeft men dit evenwel begrepen.
Ook zelde de minister, dat er geen noe
menswaard verschil van meening heeft be
staan tusschen de Zweedsche en Finsche
regeering over de houding van Duitschland
VERDACHTE TOT LEVENSLANGE
GEVANGENISSTRAF VEROORDEELD.
De Haagsche Rechtbank heeft heden
uitspraak gedaan in de strafzaak tegen
den 29-jarigen koopman R. A., wien
ten laste was gelegd, dat hij op 27
October van het vorige jaar den vee
koopman C. G. van der Horst te Leid
schendam heeft vermoord en hem van
het geld, dat deze bij zich had, heeft
beroofd.
De Officier van Justitie, mr. N. S.
Hoekstra, had op de zitting van 19
Maart tegen R. A. levenslange gevan
genisstraf geeischt.
Conform dezen eisch heeft de recht
bank hedenmorgen R. A. ter zake van
moord tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld.
Van dit vonnis zal verdachte in be
roep bij het Gerechtshof komen.
BINNENLAND.
De aanvallen op Nederlandsche treilers;
schoten voor den boeg zouden bedoeld
zijn als bevel om te stoppen. (3e Blad).
Geen vreemdelingen als handelsagent
(Binnenland. 3e Blad).
De vergadering van „Bloembollencultuur"
(Binnenland, 3e Blad).
Nieuwe K.L.M.-üjn naar Lissabon geopend
(Laatste berichten, le Blad.)
HANDHAVING VAN DE NEUTRALITEIT
Koht, de Noorsche minister van bulten
landsche zaken, heeft in een interview met
Reuter gezegd, dat hij meende, dat het ln
het voordeel van alle partyen was, wanneer
Noorwegen bulten den oorlog bleef.
Op de vraag of Noorwegen nieuwe maat
regelen beraamde om zijn normalen over-
zeeschen handel te besohermen, antwoord
de Koth ontkennend. Er bestond daaraan
geen behoefte, omdat het land verdragen
met andere landen had, die alle noodlge
bescherming geven. Hij wenschte echter op
te merken, dat sommige door de Engelsche
regeering genomen maatregelen ter contro
le van den Noorschen overzeeschen handel
de Noorsche scheepvaart aan gevaren bloot
stellen, welke overbodig ïyken.
Naar zyn meening gevraagd over de uit
lating van Churchill, dat het verkeerd was,
dat neutrale landen zich lieten dwingen
om een van de oorlogvoerenden van grond
stoffen te voorzien, die noodlg zyn voor de
verlenging van den oorlog, zelde Koht, dat
het hem niet bekend was, dat eenig neu
traal land daartoe gedwongen werd. Noor
wegen In alle geval niet. Wat den Noor
schen uitvoer naar Duitschland betreft, een
beginsel van het verdrag, dat Noorwegen
met Engeland gesloten heeft, ls dat Noor
wegen den normalen uitvoer naar alle lan
den kan handhaven met Inbegrip van
Duitschland
Op de opmerking van den correspondent
van Reuter, dat het Engelsche en Fransche
volk gelooven, dat de geallieerden ln den
huldigen oorlog evenzeer voor de belangen
van de kleine landen vechten als voor hun
eigen zaak en dat de neutralen daarom
tegen hun eigen belang handelen, wanneer
zy iels doen om Duitschland te helpen,
zelde Koht:
LUCHTACTIE.
Van Franacfhe zijde wordt erkend, dat
2 één-persoons vliegtuigen bij luchtgevech
ten verloren zyn gegaan. De andere toe
stellen keerden op hom bases terug.
Een Britsdh vliegtuig ls gieterochtend ln
een veld te Thuillieb bij Charleroi ln Belgie
gedaald. De vlieger heeft zyn motoren laten
draalen en boeren gevraagd waar hij wa.-.
HjJ steeg weer op toen h4J hoorde, waar tay
zich bevond.
Boven Zwitserland zijn vreemde vliegtui
gen verschenen, vermoedeUJIk geallieerde,
daar op Duitsóh gebied luchtafweergeschut
in werking kiwam.
Scherven van de projectielen van het
Antwerpodhe luchtafweergeschut hebben ln
de stad en omstreken schade aangericht.
Deze schade was alleen van materieelen
aard en niemand werd gewond.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme handel Vaste markt Mee-
rendeels betere koersen Amerikanen
ongeanimeerd Beleggingen vrij on
veranderd.
BUITENLAND.
Nog een Zweedsche uiteenzetting over het
verloop van zaken betreffende Finland
(le Blad).
De lucht-actie in het Westen blijft levendig
(le Blad).
Tsjang kal sjek tegen de regeering van
Nangking (le Blad'.
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 2 VAN HET DERDE BLAD.
„In mijn land begrijpen we zeer
goed het verschil tusschen de oorlog?
doeleinden van de beide partijen, maar
het behoort tot de neutraliteit, in der
gelijke dingen geen partij te kiezen.
Mijn land is neutraal, omdat het voor
ons de eenige mogelijke politiek is en
we zijn gedwongen, in alle opzichten
de beginselen der neutraliteit te hand
haven".
NOG STEEDS RUST.
De periode van rust houdt nog steeds
aan. Twee aangelegenheden biyven op den
voorgrond staan de verscherping der blok
kade en de Balkan.
Algemeen wordt verwacht, dat Chamber
lain over dit eerste punt vanmiddag wel
nadere bUzonderheden bekend zal maken.
Hoewel de Balkan-landen zelf by voort
during verzekeren hun neutraliteit te wil
len handhaven zoowel de Zuld-Slavlsche
als Grieksche premier hebben dit nog eens
met nadruk verklaard bhjft om dit ge
bied toch allerlei geheimzinnigs hangen.
Van Engelsche zijde wordt een Russisch
diplomatiek offensief ten aanzien van Bes-
sarabië verwacht. Dit vooral na de rede van
Molotof. en men laat geen twyfel of de ge
allieerden zullen hun garantie aan Roe
menië nakomen, mocht er Iets gebeuren.
Daarvoor ls het leger van generaal Wey-
gand duldeiyk bedoeld.
Een Engelsche journalist was gerechtigd
het hoofdkwartier van generaal Weygand
in Syrië te bezoeken. Het meest werd hy
getroffen door een daar aangeslagen biljet
met de woorden:
Stilte. Zeg niets, want u weet niets.
Als u echter iets wist, zoudt u niet geneigd
zyn het te zeggen.
Geheimzinnige woorden
Italië neemt biykbaar ook voorzorgs
maatregelen. De „Paris-Soir" publiceert het
volgende telegram van zyn correspondent
te Rome:
Er ls een communiqué gepubliceerd, vol
gens hetwelk tien lichtingen reservisten
der marine terstond worden opgeroepen. De
oproeping geschiedt met het oog op ..op
leidingsperioden" Voorts worden alle
stoomvisschersvaartuigen uitgenoodigd. zich
zonder verwyi naar hun thuishaven te
begeven.
Tusschen Zuid-Slavië en Hongarije wor
den de banden steeds nauwer.-
Volgens berichten van welingelichte zyde
wordt binnenkort te Boedapest de Joego
slavische minister van Justitie Lazarus Mar-
kowitsj, verwacht. Markowitsj, die de gast
zal zyn van zyn Hongaarschen ambtgenoot
zal in het Fransch een lezing houden over
het huidige internationale recht. De reis
van Markowisj. na de besprekingen, welke
Telekl te Rome gevoerd heeft, is van groote
beteekenis.
Voorts vertrekt de Joegoslavische minis
ter van landbouw. Cubrilowltsjvandaag
naar Boedapest om dc veetentoonstelling
aldaar te bezoeken. In een door de Hon-
gaarsche bladen gepubliceerd Interview
heeft Cubrilowltsj verklaard, dat samen
werking tusschen de Joegoslavische en
Hongaarsche boeren vooral ln den tegen-
woordlgen tyd noodzakelijk is. De beide
landen zullen zoodoende gemakkeiyker
weerstand aan agressie kunnen bieden en
aan de lasten, die op de beide naties
drukken.
PARAAT OP DEN BALKAN
In een radiotoespraak heeft de vroegere
Brltsche minister van koloniën. Amery. de
vraag gesteld, wat het antwoord zou moe
ten zijn op welken volgenden zet ook van
Hitler op den Balkan
Aanery zelde: Het wenkeUJke antwoord is
één. dat slechts kan worden gegeven ln be
woordingen van mannen, geschut, schepen
en vliegtuigen.
Het is de beheersching van de Middel -
landsche Zee. de kracht van het Turksche
leger en van de geallieerde strijdkrachten,
daarachter bijeen gebracht, welke er voor
de bedreigde Balkanstaten over zullen be
slissen, in hoeverre zy op succesrijke wijze
hun onafhankelijkheid zullen kunnen ver
dedigen en mogeiyke medeplichtigen ln de
Duitsche agressie zullen doen aarzelen.
De openbare sympathie in de Balkan-
landen, aldus Amery. is aan onze zyde.
doch het optreden hunner regeeringen zal
beïnvloed wonden, niet zoozeer door hur.
sympathieën, als wel. doordat zy kennis
hebben van de hulp. welke wy kunnen
geven en prompt zulen geven".
wy moeten duldeiyk maken, dat. wat
ook gebeure. wy de schaal kunnen doen
overslaan ten gunste van hen. die voor
zichzelf op de bres staan en voor de eenheid
en it ede van het gebied, dat zoo'n gedenk
waardig verleden heeft en op zoo'n schoone
toekomst kan blikken.
Aanvankelijk betrokken tot zwaar
bewolkt, met plaatselijk ©enigen
regen. Later brekende bewolking.
Weinig verandering in tempera
tuur. Meest matige Zuidelijke tot
Westelijke wind.
De publicatie van het jongste Duitsche
Witboek over Polen, waarby ook uitspra
ken ran de Amerikaansche gezanten te
Londen en Parys over Polen tot verzet te
styven. schynt te zyn geschied zonder dat
de ambassadeur der Vereenigde Staten te
BerUjn ervan werd verwittigd
Cordell Huil heeft tegenover de pers te
kennen gegeven, dat hy van de ambas
sade te Berlijn niets had ontvangen, dat
er op zou wijzen, dat deze in kennis was
gesteld van deze publicatie van het Duit
sche ministerie van buitenlandsche zaken
Volgens United Press wordt in de Ver
eenigde Staten algemeen geloof gehecht
aan de verklaringen van Hull en Bullitt,
dat het Witboek onjuiste mededeelingen
bevat. Men neemt over het algemeen aan,
dat het Witboek door Göbbels ls gelan
ceerd om de verkiezingscampagne tegen
Roosevelt te dwarsboomen.
Een aantal dagbladen echter voorna
melijk republikeinsche bladen, gelooft,
dat er veel waarheid steekt ln de docu
menten. Deze bladen zyn bhjkbaar v&n
plan gebruik te maken van het materiaal
tegen Roosevelt.
Etteiyke politici hebben reeds de gele
genheid aangegrepen om acties te begin-
men. Hamilton Fish elscht een onderzoek
door een commissie van vijf leden van het
Huis van Afgevaardigden naar de beweer
de mededeelingen van Bullitt en Kennedy.
Lk kan met gelooven. dat de Duitsche
regqering deze documenten vervalscht
zou hebben daar het stellig in het belang
van Duitschland is goede betrekkingen
met de Vereenigde Staten te handhaven."
Senator Reynolds eischt eveneens een
onderzoek naar de rol van Bullitt. ..De
Amerikaansche moeders willen weten of
haar zonen in den dood zullen worden ge
stuurd om het Britsche wereldrijk te red
den." zegt deee senator. „Wij moeten Bul
litt aan den tand voelen zoolang hij nog
in de Vereenigde Staten is."
De ambassadeur Bullitt zal begin vol
gende week naar Parys temgkeeren.
In een uiteenzetting van den binnen-
landschen en buitenlandsehen toestand
van China voor den politieken raad heeft
maarschalk Tsjang Kai Sjek verklaard,
dat China thans sterker is dan ooit. De
maarschalk zeide te hopen, dat het einde
/an den Russisch—Finschen oorlog Rus-
tand in staat zal stellen de samenwerking
te hervatten met de groote mogendheden
tot vestiging van den vrede in Oost-Azië
en in de rest van de wereld.
In zyn rede tot den nationalen politie
ken raad zeide Tsjang Kai Sjek. dat een
regeering van Wang Tsjing Wei in welken
vorm dan ook en onder welken naam.
niet anders kan zijn dan een instrument
van het Japan sche leger. De nieuwe re
geering zal China's kracht om zich te ver
zetten niet aantasten en niet erkend wor
den door de wereld Tsjang Kai Sjek deel
de voorts mede. dat de Japanschc mili
taire ondernemingen in de verschillende
provincies den laatsten tyd alle zijn afge
slagen en dat de Japanners 230.000 dooden
en gewonden te betreuren hadden.
