STADSNIEUWS
Vlaamsche Wetenschap-
Congressen te Gent
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 29 Maart 1940
De wederopbouw van
Finland
Vereenigingen voor Ziekenhuis-
verpleging in Nederland
Redevoeringen
Verspreide berichten
T0CNEEL sm
NIEUW/ ^^>11
At-*
ÉÉN LITER
^^meisterklasse
J. KAMSTEEG OEGSTGEEST
Een eerste lustrum
baar werd "afgelegd naar aanleiding van
het aan Hitler toegeschreven ..program
van elf punten heeft hij slechte tegenge
sproken dat hij concrete vredesvoorstellen
had ontvangen Sumner Welles heeft ech
ter niet ontkend, dat hij op de hoogte was
van de minlmum-eischen van beide par
tijen.
Men wacht in spanning op Roosevclts
volgenden stap.
TANNER'S PROGRAMMA.
Inzake de wederopbouwplannen der
nieuwe regeering heeft Tanner, die thans
minister voor de volksverzorging Ls. tegen
over de Zweedsche pers o.m. verklaard, dat
Vergadering van het Stree'«verband
..Bloembollenstreek".
AANGEKONDIGDE VERHOOGING VAN
VERPLEEGPRIJS UITGESTELD
TOT 1 MEI A.S.
Gisteravond werd in restaurant „In den
het opbouwprogramma radicale maatregelen «"gulden Turk"" alhier de JaarliJksche aU
behelst tot "oplossing van de problemen. Be- I gemeene vergadering gehouden van het
halve een heff^voor eenmaal op de ver- 1 Streekverband ..BloemboUenstreek" van
mogens. vooral van degenen, die niet direct Vereenigingen voor Zlekenhuisverpleging
door den oorlog te lijden hebben gehad, m Nederland
denkt men aan een nieuwe agrarische her- De zeer goed bezochte vergadering werd
vorming, teneinde den vluchtelingen zoo -eleld door den heer P P de Koning van
mogelijk nog tegen den zomer land te ver- Leider, die bij den aanVang een woord van
schaffen De minister gaf uitdrukking aan hartelijk welkom sprak tot de aanwezigen,
zijn vrees dat binnenkort een krachtiger nzonderheld tot de afgevaardigden van
rantsoeneering van levensmiddelen zal moe- het Streekverband Rijnland" en den heer
ten worden ingevoerd ter verzekering van Stolk als afgevaardigde van het Federatie-
de volksvoeding. I bestuur van Vereenigingen voor Zleken-
iuIsverpleging in Nederland.
BEROEP VAN MAARSCHALK Direct na het openingswoord van den
MANNERHEIM. voorzitter werd den secretaris, den heer C.
Veldmaarschalk Mannerheim heeft een H Steenwinkel Jr. van Llsse, gelegenheid
R.K. BOND VAN GEZINSHOOFDEN.
De afdeeling Leiden van den R.K. Bond
j van Gezinshoofden heeft gisteren in het
St. Anthonlus clubhuis aan de Mare aan
I honderden kinderen dor leden een geslaagd
I feest aangeboden.
I De groote zaal was tot ln de uiterste
hoeken bezet met het Jeugdig, steeds tot
feestvieren bereid gezelschap, toen de
voorzitter, de heer Heemskerk het feest
met een kort woord opende om daarna de
verzorging van het programma aan „Oom
Bart'" in handen te geven
Met een mooi poppenspel ln drie bedrij
ven ..De drie tooverbloemen", waarbij de
kinderen enthousiast meeleefden, een serie
alleraardigste goocheltoeren en een geïm-
provlseerden zangwedstrijd, werd een pro
gramma gebracht, waarvan de kinderen
naar hartelust hebben genoten.
Tijdens de pauzen werden de kinderen bo
vendien getracteerd. zoodat allen na afloop
zeer voldaan huiswaarts keerden.
telegram gezonden aan den voorzitter van
het Amerikaansche Roode Kruis. Norman
Davis, waarin hij mededeelt dat 500.000 Fin
nen ..al hun wereldsche bezittingen hebben
verloren". Hij dankte Davis voor de hulp die
het Roode Kruis reeds verstrekt had en gaf
een schets van de nieuwe behoeften, die
ontstaan zijn, nu de oorlog voorbij is.
HULP UIT ZWEDEN.
1000 Zweedsche arbeiders zijn te Helsinki
aangekomen om de Finnen te helpen in hun
wederopbouw-werk In de komende dagen
worden nog 5000 anderen verwacht.
Niettegenstaande de loonen in Finland
lager zijn dan ln Zweden, hebben talrijke
arbeiders hun betrekking verlaten om de
Finsche kameraden te helpen. Men verwacht
voorts, dat een aantal leden van het Zweed
sche vrijwilligerskorps, in plaats van naar
Zweden terug te keeren, zien bij dit vredes-
legcr zullen aansluiten.
Edward Burgin, de Britsche minister voor
de voedselvoorziening, heeft in een rede te
Belfast een pleidooi gehouden voor den
..totalen oorlog, met alles wat dit beteekent
en alles wat dit wellicht met zich zal
brengen"
Het ls de eerste maal, dat een hoogge
plaatste persoonlijkheid der Britsche regee
ring over den „totalen oorlog" in het open
baar heeft gesproken.
..Hoewel de strijd wellicht zwaar zal zijn",
aldus de minister, „hoewel hij lang kan
duren, hoewel de terugslag ervan ln ons par
ticuliere leven op vreeselljke wijze zal wor
den gevoeld, hij zal de overwinning voor de
Geallieerden met zich brengen; al het ge-
poch van Dultschland. alle propaganda en al
het gesnauw van dien kant kan het niet
volhouden tegen de gebreken, waaraan het
lijdt".
De bekende Engelsche schrijver H G.
Wells heeft in een rede voor het Brltsch
Studentencongres scherpe crltlek geoefend
op de wijze, waarop de Britsche regeering in
haar contact met het volk „de Britsche
zaak" behartigt. Hij zeide o.mdat deze
tactiek* in de oogen van de Vereenigde Sta
ten en de neutralen en zelfs in die van
Frankrijk een blaam werpt op Groot-
Brittannië. ..Halifax en Chamberlain spelen
met den oorlog" aldus spreker.
Voorts betoogde Wells, dat de wereld thans
drie mogelijkheden voor oogen staan, nJ. de
wereldrevolutie, een politiek gangsterdom of
defaitisme en decadentie ieder land zal
worden gedwongen tot uitgaven die tot
bankroet en inflatie leiden.
..Indien wij thans geen einde aan den
oorlog maken", zeide Wells. ..dan zal hij een
eind maken aan ons. Er wordt thans hier en
daar geroepen om een revolutie, waarbij alle
in het
vorige in het niet zullen verzinken. Wij
worden tegenwoordig allen gedreven door
één enkel systeem en dat systeem stort
ineen.
Er is nog niets in het vooruitzicht, dat de
Westersche beschaving voor den ondergang
kan behoeden.
Na zes maanden oorlog is,thans grootere
onderdrukking van de persoonlijke meening
en de berichtgeving te constateeren.
Iedereen weet dat onze regeering in hooge
mate incompetent is om te regeeren en toch
waagt niemand een poging haar te doen
vervangen".
Wells stelde de vraag waarom ..dat hyste
rische geloof in loyaliteit jegens de regeering
heerscht Is niet slechts een gradueel
verschil met den toestand in Dultschland?
De Duitschers blijven aanhangers van Hitier
omdat zij bang zijn voor den completen
chaos, als hij valt!"
EEN RADIO-REDE VAN CHURCllILL.
De Britsche legatie in 's Gravenhage deelt
mede. dat Churchill morgenavond van 20
uur 40 tot 20 uur 55 een radioredevoering zal
uitspreken.
Churchill zal spreken over het onderwerp
„Het verloop van den oorlog".
VRIENDELIJKE REDE VAN CRAIGIE.
Aan een noenmaal te Tokio van het
Engelsch-Japansche Genootschap waarbij
ook prins Tsjitsjiboe, de broer des keizers
en minister en mevrouw Arita aanzaten
heeft Sir Robert Craigle. de Britsche gezant,
gisteren een rede gehouden ln welke hij
gezegd heeft dat er den laatsten tijd onge
twijfeld ernstige moeilijkheden tusschen
belde landen waren gerezen die naar spreker
echter vast vertrouwde slechts van tijde-
lijken en geenszins van permanenten aard
konden zijn. Engeland en Japan hadden
daarvoor te veel dingen gemeen Zij waren
beide groote maritieme mogendheden met
een eigen invloedssfeer waarbij de een den
ander niets in den weg wilde leggen Beide
volkeren waren bovendien zeer gehecht aan
hun eigen overgeleverde instellingen en zij
wenschten niet anders dan die beproefde
inzettingen te bewaren tegen ondergrond-
•chc buitenlandsche invloeden van welken
aard dan ook.
gegeven tot het lezen der notulen der vo
rige algemeene vergadering, welke na een
toelichting van den secretaris ongewijzigd
onder dank werden vastgesteld.
De voorzitter stelde vervolgens allereerst
aan de orde een bespreking over de ver
hooging van den verpleeg prijs, welke was
aangekondigd door de besturen van de
belde particuliere ziekenhuizen hier ter
stede, het Dlaconesaenhuis en het St. Elt-
zabeth-Oestlcht. De verpleegprijs van deze
beide Inrichtingen zou met Ingang van 1
April ajs. worden verhoogd van f 2 50 tot
f 3 per verpleegdag. aangezien de kostprijs
dermate is gestegen, en het aantal pa
tiënten. dat in de derde klasse behandeling
wordt opgenomen, steeds blijft toenemen,
waardoor de tweede klasse aideeling slechts
zeer gering wordt berocht en de eerste
klasse afdeeling bijna in het geheel geen
patiënten meer bevat, zoodat zelfs 82V»
van de patiënten ln de derde klasse wordt
behandeld.
Aangezien de meeste aangesloten veree
nigingen zich hebben gebaseerd op een uit-
keering voor verpleeggeld van f. 2.50 per
dag. is er ln dezen kring een groote moei
lijkheid ontstaan. Verhooging van den ver
pleegprijs zal in de meeste vereenigingen
verhooging der contributie tengevolge moe
ten hebben Aangezien de verhooging reeds
per 1 April a s. zou ingaan, was de termijn
van behandeling van dit vraagstuk zeer
kort. Een commissie uit de belde Streek-
verbanden „Bloembollenstreek" en „Rijn
land" en het Federatiebestuur heeft ge
confereerd met de besturen van de belde
ziekenhuizen, hetgeen tot resultaat heeft
gehad, dat van deze inrichtingen een
schrijven werd'ontvangen, dat de verhoo-1
ging werd uitgesteld tot 1 Mei 1940, opdat
de vereenigingen deze materie ln de plaat-1
selijke vereenigingen zouden kunnen be-
spreken. Over de voorgestelde verhooging
werd een zeer drukke en geanimeerde be
spreking gevoerd. Het resultaat dezer be
sprekingen zal door de besturen der aan
gesloten vereenigingen in eigen kring na
der besproken worden en de beslissing van
deze besturen aan het Secretariaat, School
straat 17. Llsse. worden medegedeeld, op
dat aan de besturen der belde ziekenhui
zen de meening van de aangesloten ver
eenigingen kan worden kenbaar gemaakt.
Na deze belangrijke besprekingen weid
door den secretaris het Jaarverslag over
1939 uitgebracht, waarin een kort en za
kelijk beeld werd gegeven van hetgeen in
het afgeloopen Jaar de revue heeft gepas
seerd Uit dit verslag bleek overduidelijk,
dat het leven der vereenigingen ln orga
nisch verband van zeer groot belang is te i
achten Het Streekverband .Bloembollen-
streek" telt thans niet minder dan ruim i
70 000 verzekerden.
De beschrijvingsbrief voor de alg. verg. t
der Federatie te Utrecht werd door den
voorzitter der Federatie toegelicht. Op en
kele punten werd nader de aandacht ge
vestigd.
Na nog verschillende punten van inter
nen aard besproken te hebben, sloot de
voorzitter deze goed geslaagde vergadering
met een woord van dank
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe Inschrijvingen: Bloembollen- en
Groentenkweekerlj ..West-Brabant" N.V.,
Plckéstraat 18. Noordwljk. Afkomstig uit
Terheijden.
NV Winkelbedrijf v.h. H. J van den
Berghe Hoofdstraat 76. Noordwljk Uitoefe
nen van het winkelbedrijf, speciaal den
handel ln sigaren en schoenen en aanver
wante artikelen Ncd. Staatacrt.: 24 Januari
1940. bijvoegsel No. 83 Directeur H J van
den Berghe, Noordwljk a. Zee. Maatschap
pelijk kapitaal f. 1000. waarvan geplaatst
en gestort f 200.
Opheffing; Timmerbedrijf A. Gerritsen,
Molenstraat 32. Lelden.
Wijziging; Gebrs. Kruyt, Nieuwe Rijn 61.
Lelden. Handel ln ijzerwaren, bouwartike-
len enz. Overleden behcerend vennoot J.
Kruyt, d.d. 18 Maart 1940.
Leidsche Schouwburg.
N. V. HET RESIDENTIE-TOONEEL.
Toontje heeft een paard ge-
teckend. blijspel in 3 bedrijven
door Lesley Storm.
Wanneer aan een stuk een groote roep
vooruit gaat, wordt men dikwijls teleurge
steld. omdat men dan zijn verwachtingen
te hoog had gespannen Zoo is het even
wel niet met het paard van Toontje! Ai
waren de verwachtingen groot, de opvoe
ring heeft ze nog overtroffen
Wc aarzelen niet om ais ons oordeel uit
te spreken, dat dit vlotte blijspel de clou
belooft te worden van de abonnemente-
voorstclllngen, waarbij het de zesde plaats
innam. De twee volgende «uilen heel wat
moeten bieden om dit te overtreffen
V/AGEN
,S zoo
zu\nig
DKVf
'mp.v.Nederlood.
HAKT N1BBRIG GREEVE N V DEN HAAG
PARKSTRAAT 9lo TEI.W7642
ben wij vanavond ons eens heerlijk vei*
maakt! Een ware waterval van geestig
heid en jolijt is als een verkwikkende dou
che over je heengegaan—. En dat alles
omdut Toontje die niet eens in levende
lijve ten tooneelc verschijnt een paard
heeft geteekend. Ietwat erg realistisch blijk
baar. zoodat het aanstoot geeft aan zijn
Paul Steenbergen en Mimi Boesnach.
Is dit blijspel dan zoo geweldig qua too-
deel? Geenszins, mkar het ls met zulk een
geest geschreven, dat het een voortdurende
lust ls om het te volgen. Nu en dan Ietwat
ondeugend, levert het een bijkans niet
zakkend amusement van hoog kaliber,
waarvan men overtuigend geniet en volko
men bevredigt verlaat men den schouw
burg in gezellige stemming van: wat heb-
ordelijken en rustlgen vader, die het eer
zame beroep van dokter uitoefent. Dat
paard dreigt catastrophaal te worden: dc
moeder, die tengevolge van haar opvoeding
lang* strakke lijn aanhangster U van een
„vrije" ontwikkeling der kinderziel, maakt
er een princlpleele kwestie van en loopt
het huis uit om. terugkeerend naar haar
ouders, daar allen ln opstand te brengen
tegen het leven van sleur en ketenen. De
vader doet overmoedige dingen, het hu
welijk van de zuster komt in gevaar wan
neer de aanstaande met de opstandige
moeder van Toontje, die allen aansteekt
met haar verzet als dc mazelen, ccn ietwat
vreemde escapade maakt. Tot groote ont
zetting van de bazige vrouw des huizes met
haar „ontbOt-manie ln harmonie en stil
geluk Doch alles komt tenslotte terecht,
de vrijheid is nooit zoo mooi als zij lijkt en
allen keeren terug in het gareel, dat toch
een zekere „vastigheid" biedt.
Met kostelljken humor is dit simpele ge
geven tot een waar blijspel uitgegroeid en
Toontje's paard draaft thans succearijk
over de Nederlandsche planken. Dit mede
tengevolge van de bijkans volmaakte ver
tolking over de gansche Unto, die het Resl-
dentie-Tooneel onder regie van mevr. Bets
Ranuccl-Beekman er aan geeft. Een zeer
vlot tempo, keurig samenspel, geheel op
den bldspeltrant ingesteld en voor het oog
aangename decors, ziedaar de voorstelling
ln enkele woorden geschetst.
Mimi Boesnach overtreft zich zolve als de
opstandige Clare, die de gansche familie
infecteert en vindt in Paul Steenbergen
een knappen tegenspeler. Daarnaast Fie
Carelsen als de alles bedisselende moeder
met Piet Bron als echtgenoot, een genot
om dat spel te volgen en voorts, om nooit
te vergeten, de grootvader van Jan C. de
Vos! Hoe fijn getypeerd en tot in kleinig
heden volgehouden! Alleen de zuster Bllys
van Miekc Flink—Verstraete viel Iets terug
in dit zeldzaam sluitend geheel, wsar de
bijrollen zich zoo gunstig bij aanpasten.
Een pracht-avond! De vrijwel uitver
kochte schouwburg heeft het aan waar
deering dan ook niet laten ontbreken.
-o-
CHRISTELIJK MILITAIR TEHUIS.
Gisteravond had ln het Christelijk Mili
tair Tehuis aan den Morschweg een film
avond plaats, aangeboden door de Leidsche
Christelijke Oranjevereenlging, waarvan
het bestuur mede aanwezig was. Gezongen
werd Psalm 66 vers 1. waarna de voorzit
ter der Chr. Oranjevereenlging dr. P Jas
persen voorging ln gebed Spr. heette alle
aanwezigen hartelijk welkom en zeide zich
te verblijden in het contact met de mili
tairen. Wij hadden, aldus spr. een grooteren
avond ln de Stadsgehoorzaal willen geven,
maar Ontspanning en Ontwikkeling heeft
geweigerd hieraan mede te werken. Het
bloed kruipt waar het niet gaan kan Het
is een Christenplicht met U in contact te
komen; wij willen U doen blijken dat U niet
niet alleen staat. Er zullen eénige cultu-
reele en komische films vertoond worden,
terwijl het Leidsch Salonorkest onder lei
ding van den heer J. Plu zijn welwillende
medewerking verleent. Spr. spoorde tenslot
te aan trouw te blijven aan het Huis der
Oranjes, waarna een driewerf hoera op het
Vorstenhuis volgde en staande twee cou
pletten van het Wilhelmus gezongen werden
Nadat de films vertoond waren dankte
ie voorzitter van het Christelijk Militair
Tehuis, de heer C Mulder, de Christelijke
Oranjevereeniging voor dezen avond, als
mede het Leidsch Salonorkest voor de mu
zikale medewerking waarna staande de
Avondzang gezongen werd en allen zeer
voldaan naar hun kwartieren gingen.
AANGEHOUDEN.
De politie alhier heeft aangehouden den
17-jarigen J W T. uit Den Haag. die ervan
wordt verdacht zich hier ter stede aan
meerdere rijwieldiefstallen te hebben schul
dig gemaakt.
Als verdacht van diefstal van huisraad
is aangehouden de 19-jarige J. W. L. H. al
hier. x
Agent voor Lelden en omgeving
1803 ringt» Med.)
DE WERKLOOSHEID.
BI) den Gemeentelijken Dienst voor Sociale
Zaken stonden ingeschreven:
Aardewerk, enz.: Steenlabr arb 90. Totaal 90
Boekdrukkerij: Boekdrukkers 11. fotograren4.
letterzetters 26. steendrukkers 3. Totaal 44.
Bouwbedrijven Baggerlleden 1. behangers 13.
betonvlechters 16. betonwerkers 32 glazenma
kers 3. glazenwasschers 6 granietwerkers 12.
grondwerkers 65. helers 1 metselaars 31. op
perlieden 66. schilders 154 sloopers 6. steen
bikkers 1. steenhouwers 5. hulp-straatmakers 6.
straatmakers 3. stucadoors 59, timmerlieden 149.
uitvoerders 11. voegers 16. ong bouwvakarb. 10.
- Totaal 666
Chem. Ngverheld: Lab.bedienden 3. vuurwerk
makers 4. zeepfabr.arb. 3. - Totaal 10.
Houtbewerkers Houtbewerkers 45, kistenma
kers 3. kuipers 3. lijstenmakers 3. meubelstof
feerders 8 meubelmakers 26, politoerders 2,
ong. fabr.arb. 37. - Totaal 127
Kleeding: Beddenmakers 2. bleekers 12. kap
pers 3. kleermakers 43. - Totaal 60
Leder, enz.: Schoenmakers 5. vellenblooters 1.
- Totaal 6.
Metaalnijverheid: Bankwerkers 52. bllkbe-
werkers 24 burgersmeden 21. electrlclens 30.
gasfitters 7. gasmetermakers 1. Instrumentma
kers 1, isoleerders 4. kettingsmeden 17. klin
kers 1. koperslagers 4, las^chers 9. loodgieters
17, machinisten 10. metaalboorders 5. metaal-
slijpers 1. monteurs 13. pianostemmers 1. po
lijsters 2. ponsers 4, rijtuigschilders 1. rijwlel-
nerstellefs 14. scheepstimmerlieden 3, scheeps-
schilders 1 stokers 18. tegenhouders 8. verw -
monteurs 4 hulp-verw. monteurs 5. voorslaan-
ders 5. vuurwerkers 5. wagenmakers 4. yzer-
werkers 31. zandvormers 3. zilversmeden 2. ong.
arbeiders 40. - Totaal 368
Papier, enz.: Boekbinders 11. - Totaal 11.
Textielnijverheid: Hekelaars 14. katoendruk
kers 18. kluwers 5. luikers 7. plaatsnijders 3.
spinners 33, spoelers 5. staaldraaddraalers 3.
sterkers 2. strijkers 5. wevers 43. wolbewerkers
29. ong. textlelarb. 66 plaatswerkers 6 - Totaal
239
Voedlngs- en genotmldd.: Bakkers 56. siga
renmakers 11, sig.strippers 2, slagers 43. sui
kerwerkers 12, wUnkoopersknechten 8. zulvel-
bereiders 5. ong. fabr.arb. 25. - Totaal 162.
Landbouwbedrijven: Bloemisten 29. landar
beiders 25. tuinlieden 22, warmoezlers 6. ong.
landarbeiders 10. - Totaal 92
Handel: Etaleurs 3, lompensorteerders 10, ma
gazijnknechten 44. reizigers, colp. 24. winkelbe
dienden 16. - Totaal 97.
Verkeerswezen: Emballeurs 2, chauffeurs 72.
exp. knechten 15. koetsiers 7. kellncrs 35. koks
5. loopknechten 26 schippers 54, spoor- en
trampers. 1, transportarbeiders 49. wakers 2 -
Totaal 268.
(Van onzen Brusselschen correspondent).
In de laatste maanden van het vorig jaar
heeft meer dan één zich ln Vlaanderen af
gevraagd of het in dezen oorlogstijd wel zin
had wetenschappelijke Congressen voor het
voorjaar van 1940 voor te bereiden. Zeker,
deze Congressen zijn hier tot een dlep-inge-
wortelde traditie geworden en dit Jaar was
er nog een bijzondere reden om samen te
komen. Want de Vereenlglng voor Weten
schap. die sedert vijf Jaren zoowat de pro-
paganda-centrale van het wetenschappelijk
leven ln Vlaanderen ls, viert thans haar
eerste lustrum en hiervoor bieden de Con
gressen een waardig kader. Ten slotte heb
ben de optimisten het gewonnen en nu ligt
er een zeer uitgebreid programma voor me
voor de tien wetenschap-Congressen die
heden, morgen en overmorgen te Gent ge
houden zullen worden Evenals vorige jaren
zullen ook velen van onze landgenooten aan
de werkzaamheden deelnemen en een
groo' aantal Nederlandsche geleer
den, zoowel uit Groningen als uit Amster
dam. zoowel uit Leiden als Utrecht hebben
op zich genomen voordrachten te houden.
Misschien is het aantal Nederlandsche be
zoekers ditmaal door de mobilisatie wat ge
ringer dan het vorig maal. Maar ook dan
nog is hun aantal groot In 1938 waren de
Nederlanders n.l wel zeer sterk vertegen
woordigd. zoowel wat het aantal deel
nemers als sprekers betreft. Een voorbeeld
slechts. Op de Congressen van 1938 te Leu
ven waren er ln totaal 375 sprekers, waar
van één vierde uit ons land.
Die innige samenwerking van de Vlaam
sche Wetenschappelijke Congressen met
Nederland dateert vooral van 1925. Toen
werd besloten verschillende ervan ieder Jaar
om de beur» it hef Noorden en ln het Zui
den te houden Zoo het Congres voor Na
tuur- en Geneeskunde en het Congres voor
Philologle. In 1939 werd het Congres voor
Kunstgeschiedenis voor de eerste maal ln
Nederland belegd Maar voor Nederland heb
ben deze Congressen nooit de beteekenls ge
kregen die zij ln Vlaanderen bezitten De
Nederlandsche intellectueelen beschikten
steeds over hun universiteiten, over tal van
wetenschappelijke instellingen. In Vlaande
ren dateert de wetenschappelijke traditie
pas van de laatste decennia en moesten de
Congressen de rol van de ontbrekende
Ven.- en bankwezen: Incasseerders 14. - To
taal 14.
Vrije beroepen Bedrijfsleiders 3. kantoorbe
dienden 29. musici 4, overheidspersoneel 4. tee
kenaars 3. werkmeesters 9. - Totaal 52
Ongeschoolde handarb Losse Arbeiders 324
- Totaal 324
Huiselijke diensten: Huispersoneel 5, verple
gers 1 .- Totaal 6.
Pers «geen handarb zonder voorkeur van
Ber.) 27. - Totaal 27.
A.V.O. 6 - Totaal 6
Vrouwen: Kapsters 1 naaisters 6 winkeljuf
frouwen 8. kantoorbedienden 23. verpleegsters 2,
bedrijfsleidsters 1. onderwijzeressen 2. ass en
hulshoudsters 7. dienstboden 4 dagmeisjes 2.
kinderjuffrouwen 4 werksters 37, fabr -arbeid
sters 4. A.V.O 2. - Totaal 103
Algemeen totaal
30 Maart 1939. w.o. 38 W.V.
31 Maart 1938
2772
3758
4094
Benevens 31 ged. werkloozen en 302 ln werk
verschaffing.
Onze stadgenoot, de heer D. de Roode
behaalde het einddiploma van den 49sten
dagcursus van de Eerste Ned. Slagersvak
school te Utrecht.
Onze stadgenooten J. van Wijk en G.
Oosthulzen zijn geslaagd voor de verkla
ring van voldoend paedagogisch inzicht,
respectievelijk behoorende bij de akte N. w.
en N. 4.
wetenschappelijke lichamen vervullen, ln
een tijd dat dc Universiteit ontbrak, dat de
culturcele ontwikkeling van het Vlaamsche
volk nog op zeer lagen trap stond.
Het ls nog maar kort geleden dat Vlaan
deren zijn eigen wetenschappelijke Aca-
demieën kreeg Deze en de stichting van de
Vlaamsche Universiteit zijn als het ware de
kroon op een werk, waarvoor veertig Jaren
lang gestreden werd De Vereenlglng voor
Wetenschap is daarbij slechts een nieuw
organisatorisch kleed dat de Congressen vijf
jaar geleden aantrokken. We moeten tot
1896 teruggaan om te zien welk een ontwik
kelingsgang het wetenschappelijk leven ln
Vlaanderen doormaakte. Het ls d& tijd van
„Van Nu en Straks" en van de eerste
schuchtere poging om tot een Nederlandsche
Universiteit te Gent te komen. In dat Jaar
werd door Mac Leed het eerste wetenschap
pelijke Congres dat in Vlaanderen ooit In
eigen taal gehouden werd, georganiseerd,
dat voor Natuur- en Geneeskunde. Het telde
drie afdeellngen met 101 Ingeschreven leden,
waarvan en 63 de vergadering bijwoonden.
Het hoofddoel was „de wetenschap om haar
zelf" maar tevens was het voor de organi
satoren een middel om de Vernederland-
sching der Gentsche Universiteit voor te
bereiden. De Congressen worden geleidelijk
talrijker, totdat ln 1910 een nieuwe mijlpaal
wordt bereikt. Dr. van de Perre ijvert in het
Parlement voor de Vernederlandschlng der
Oentsche Unlversitet en om zlln actie meer
kracht bij te zetten, besluit hij tot een eer
ste concentratie van de Congressen. In dat
Jaar worden te Antwerpen het veertiende
Congres voor Ue Natuur- en Geneeskunde,
het zesde voor de rechtsgeleerdheid en het
eerste voor de philologle samen gehouden
Van der Perre heeft ln de Belgische Kamer
bijna zijn doel bereikt, wanneer de oorlog
uitbreekt. Na den oorlog moet alles weer op
nieuw worden opgebouwd. Allereerst komt
het Congres voor Wis- en Natuurkunde
weer tot nieuw leven. Dat is in 1919 en in
1920 volgen de andere Congressen. Met den
cultureelen opbloei van Vlaanderen ontwik
kelt zich ook het Congreswezen. In 1921
sticht prof. Daeis het Congres voor Sociale
Geneeskunde, ln 1923 volgt het Economisch
Congres, dat op zijn beurt het Vlaamsch
Economisch Verbond doet verrijzen. Een
aantal andere scheidt zich "an de Moe
der-Congressen af, zooals Land- en Tuin
bouw voorheen een sectie van wis- en na
tuurkunde, boek- en bibliotheekwezen en
Algemeene Kunstgeschiedenis van philolo
gle Zoo brengt men het ten slotte tot tien
autonome Congressen. En men ls er niet
weinig trotsch op dat ditmaal deze Con
gressen onder het algemeen voorzitterschap
zullen staan van den jongsten Nobelprijs
winnaar, den Gentschen professor, dr. C.
Heymans.
De tegenwoordige organisatrice der Con
gressen. de Vereenlglng voor Wetenschap,
beschikt over een eigen orgaan dat kort
geleden haar titel „Wetenschap in Vlaan
deren" wijzigde in ..Wetenschappelijke Tij
dingen". Men wil nJ. niet langer alleen
inlichtingen verstrekken over den stand der
wetenschap in Vlaanderen, maai ook over de
wetenschap in Nederland en andere landen.
H#»' »<id -I "'Pten^ 'bMooeliike be
dragen. het publiceert inlichtingen over
nieuwe plannen en werkmiddelen, over con
gres, -n en studied en; rtani- 'U dit ornan
wordt een bestendig contact tusschen dc
vereenlglng en de Congresleden verwezen
lijkt.
Zooals op zoovele gebieden, wil men ook
op dat der wetenschap het contact met
Nederland nog vergrooten Dr. Ooossenaers,
de secretaris der vereenlglng. die deze func
tie reeds bekleedde bij haar voorloopster dc
oude regellngscommlssic der Congressen,
heeft onlangs medegedeeld dat men het
plan heeft ook vertegenwoordigers van Ne
derland tot toetreding uit te noodlgen Het
tijdschrift ls reeds thans opengesteld voor
Nederlandsche medewerking.
(Nadruk verboden).
2—1 J
