81ste Jaargang
VRIJDAG 29 MAART 1940
No. 24542
Overzicht
De Opperste Oorlogsraad
der geallieerden bijeen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Duitsche schepen in Indië
gereed voor vertrek
Volkomen
eensgezindheid
Engelsche gezanten
naar Londen
De geïnterneerde
Duitsche duikboot
Dit nummer beslaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
De actie in de lucht
Coprakolen en levensmiddelen
worden geladen
verwacht
Sumner Welles bij
Roosevelt
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D cti per regel voor advertentie, uil Lelden en plaatsen vaar
■gentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentlea belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend b|) vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 60 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens poslrecht Voor opzending van brieven
10 ets porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 6 ets
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, vaar agentschappen gevestigd fUn~'
per 3 maanden (.3 35
per veek Oil
Franco per post 235 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f OM per I msdj
NIEUWE PLANNEN DER GEALLIEERDEN?
Sumner Welles heeft de eerste bespreking
met Roosevelt gehad. Hoewel daarover
reeds weer allerlei mededeellngen wor
den gedaan, ls er feitelijk niets bekend
van wat daar verhandeld ls. Nog altijd
geldt: Welles de zwijger
De secretaris van Roosevelt, Early, kon
digde uit naam van Roosevelt aan dat
voor het oogenbllk de autoriteiten het
striktste stilzwijgen In acht nemen en dat
zij zelfs ln gesprekken met vrienden niets
omtrent de besprekingen van den president
en Sumner Welles zullen loslaten
Zonder de redenen op te geven, waarom
dergelijke buitengewone voorzorgsmaatre
gelen genomen worden, waarschuwde Early
don Journalisten zich van elke speculatie
omtrent bovengenoemde conferentie te ont
houden cn niets toe te schrijven aan Wel
les, den president of Cordell Huil noch
„volkomen betrouwbare bronnen" als refe
rentie ln hun berichtgeving aan te halen.
HIJ bestempelde zUn waarschuwing als een
vriendschappelijke raad
Londen en ParUs geven nog eens een
herhaling van Uet&een ln diplomatieke
taal. aan Welles ln Londen en Parijs dui
delijk Ls gemaakt, n.l. dat de geallieerden
niet wcnschen in een vrede gemanoeu
vreerd te worden en geen outsider zullen
toestaan, zich te mengen ln hun plannen
nopens een Europeesche regeling.
Voorts heeft gisteren de opperste oor
logsraad dei geallieerden ln Londen ver
gaderdDe band die toch reeds zoo nauw
was. ls nog verder aangehaald en Frank
rijk schUnt thans te hebben bereikt, dat
ook na den oorlog wanneer zal dat
zUn? de samenwerking onverminderd
zal' worden voortgezet. Dat naast wat het
offlcieele communiqué meldt nog veel an
dere dingen besproken zUn, ligt voor de
hand. In de eerste plaats ongetwijfeld de
Balkan, gelet op het feit, dat de Brltsche
regeering overleg wil plegen met den Brit
schen ambassadeur te Ankara en de Brlt
sche gezanten te Sofia. Athene, Boedapest,
Boekarest en Belgrado, terwUl de Brlt
sche gezant te Rome dan ook ln Londen
zal zUn.
Dat belooft in zekeren zin een Balkan-
offensief
En daaVnaast de verhouding tot Italië en
de sovjet-unie, die belde duidelUk blijven
toonen, neutraal te willen blUven ln het
conflict. United Press meldt over de ver
houding tot Italië nog
Aangenomen wordt nog steeds, dat Rey-
naud de In October van het vorige Jaar
afgebroken onderhandelingen. waarbU.
naar verluidt, FrankrUk zeer ver aan de
Itallaansche elschen inzake DJlboeti, het
Suez-kanaal en Tunis tegemoet kwam,
hoewel het Itallë's Tunesische ambities toch
niet bevredigen kon wenscht te hervat
ten. Te oordeelen echter naar de uitspra
ken van verantwoordelUke Italianen ln
Londen, zou Mussolini sedert dien zUn
voorwaarden uitgebreid hebben.
De indruk overheerscht, dat Engeland
geneigd ls. een meer voorzichtige gereser
veerdheid ten opzichte van Italië ln acht
te nemen ln afwachting van een gunstiger
moment, om Italië los te maken van zijn
Dultschen bondgenoot.
Dit laatste heeft men dus nog altUd op
het program staan!
Maar het ziet er nog niet naar uit, dat
er kans van slagen ls.
Onder leiding van staatsraad Vecchini
bereist op het oogenbllk zelfs een Itallaan
sche studiecommissie de voornaamste Duit
sche industriecentra. De Itallaansche gas
ten beantwoorden hiermede het bezoek, dal
dr. Ley het vorige Jaar met een Dultsche
studiecommissie aan Italië heeft gebracht.
Op ultnoodlging van Hitler hebben de Ita
llaansche gasten ook een dag doorgebracht
aan den Westwal.
En tenslotte, zonder twhfel zal ook het
voor de geallieerden zoo bclangrUke vraag
stuk der blokkade wel zUn doorgenomen,
waartegen van Dultsche zUde fel wordt te
keer gegaan.
„De diplomatie der WestelUke mogend
heden heeft zich tot taak gesteld, haar
huichelachtige program, op te komen voor
de veiligheid en het recht der kleine lan
den en hun eigenlijke bedoeling. In het
belang van hun oorlogvoering de veiligheid
en het recht van deze staten opzettelUk
te schenden, mot elkaar ln overeenstem
mine te brengen."
Met deze woorden opent de „Deutsche
dlplomatlsch-politische Korrespondenz"
hsnr standpunt tegenover het den Weste
lijken mogendheden toegedachte voorne
men. de neutraliteit der Noorsche territo
riale wateren niet meer te eerbiedigen. De
Westelijke mogendheden verbergen niet
meer, wat zij met geweld zouden willen
verhinderen, t w, de bU het volkenrecht
vastgestelde scheepvaart ln de neutrale
wateren ZIJ beschuldigen de neutralen van
„passieve neutraliteit" wanneer de eerbie
diging van het volkerenrecht den pluto
cratieën niet van pas komt. Dan verwach
ten zij een „actieve neutraliteit", die kan
rekenen op hun sympathie, omdat de an
dere partij dan op kosten van het volkeren
recht gediscrimineerd wordt. Langs dezen
.weg willen de WestolUke mogendheden
'trachten haar oorlogvoering tegen Dultsch
land te verscherpen. BU het wederkeerlge,
ondeelbare karakter van het neutraliteits
begrip Ls het voor elkeen een gewaagd $pel.
daaraan mede te doen.
Aldus de Dultsche opvatting.
Officieel wordt medegedeeld: „Te Londen
ls gisteren de zesde bUeenkomst van den
oppersten oorlogsraad gehouden De raad
vergaderde des morgens en kwam ln den
namiddag opnieuw bUeen.
Engeland was vertegenwoordigd door
Chamberlain, Hallfax, Churchill, Oliver
Stanley en sir Klngsley Wood, die waren
verge/eld* van sir Alexander Cadogan, sir
Cyrlll Newall, sir Dudley Pound en sir Ed
mund 'Ironside.
FrankrUk was vertegenwoordigd door
Reynaud, Camplnchi en Laurent Eynac, die
waren vergezeld van Corbln, Alexis Léger,
generaal Oamelin, admiraal Darlan, gene
raal Vuillcnün en generaal Koeltz
Daladler Is nog niet geheel hersteld van
de onlangs bij een bezoek aan het front op-
geloopen voetblessure en kon om die reden
de zitting niet bU wonen.
De opperste raad van oorlog besprak de
ontwikkeling ln de strategische situatie
sedert de vorige vergadering en nam be
sluiten over het verder te voeren beleid
In het licht van de resultaten, tot stand
gebracht door dc ln December door sir John
Simon en Pa Reynaud geteekende over
eenkomst. en verlangend, dc strekking de
zer overeenkomst uit te breiden tot alle ter
reinen. die voor de belangen en dc veilig
heid der beide landen van gewicht zUn.
hebben belde regeeringen de volgende ver
klaring goedgekeurd:
De regeering der Franse he republiek
en de regeering van het Vereenigd
Koninkrijk en Noord-Ierlmnd verplich
ten ilch wederkeerlg, gedurende den
tegenwoordlgen oorlog niet over een
wapenstilstand of een vredesverdrag te
onderhandelen en geen wapenstlLstand
of vredesverdrag te sluiten, tenzij met
wederzijdsch goedvinden.
Zij verplichten zich, geen vredesvoor
waarden te bespreken, yóór rij het vol
ledig zijn eens geworden over de voor
waarden, die noodig zijn om beiden
landen een werkelijken cn blljvenden
waarborg voor hun veiligheid te ver
schaffen.
Tenslotte verplichten zij zich, na het
sluiten van den vrede, op elk terrein
gemeenschappelijk te blijven hande
len, zoolang dat noodig mag zijn voor
verzekering van de veiligheid van beide
landen en voor het met andere landen
opbouwen van een internationale orde,
die de vrijheid der volken, de eerbiedi
ging van het recht en de handhaving
van den vrede in Europa waarborgt".
De Engelsche mnistcr van buiten-
landsche zaken, lord Halifax, heeft den
Britschen ambassadeur in Ankara en
de gezanten in Athene, Belgrado, Boe
karest, Boedapest en Sofia napr Enge
land genoodigd voor een conferentie in
het begin van April.
Men verwacht, dat de Brltsche ambassa
deur lr Rome, Loralne op dat UJdstip voor
een „kort verlof" ln Londen zal zUn.
De conferentie van de ambassadeurs en
gezanten van Engeland ln het geheelc Do-
naugebled duldt op een groeiende belang
stelling bU de geallieerden voor Zuld-Oost-
Europa.
In goed Ingelichte kringen ls men van
meening, dat dit het begin ls van een di
plomatiek tegenoffensief op den Balkan.
Ook ls men van meening. dat de bUeenroe-
pinf. van deze conferentie het resultaat is
van Engelsch-Fransche besprekingen, waar
bij Reynaud er bij de geallieerden op zou
hebben aangedrongen „gang t zetten" op
den Balkan.
Voor het overige ls men ln Brltsche offl
cieele kringen zwUgzaam over de eigenUJke
motieven, welke aan dit ontbieden van de
Engelsche gezanten en ambassadeurs uit
Zuid-Oost-Europa ten grondslag hebben
gelegen.
Het schUnt zeker, dat de regeering in
overleg met FrankrUk. haar "olgende be
slissingen eerst zal nemen, nadat de terug-
keerende diplomaten hun inlichtingen heb
ben verstrekt.
Men gelooft, dat het zeker ls. dat het bij
eenroepen van deze conferentie een onder
deel Ls van de actie van het Brltsche kabi
net, om de positie van de geallieerden op
de Balkan-markten te consolideeren en
te vermUden, dat de Donaugebieden, ln eco
nomisch en politiek opzicht, satellieten van
Dultschland worden.
De Duitsche duikboot U. 21 is, gecon-
voyeerd door zes Noorsche marinesche
pen. naar Krlstiansund gesleept.
TUdens der! tocht door de Noorsche ter
ritoriale wateren voeren twee schepen voor
uit, op den ultkUk naar vreemde oorlogs
schepen, terwUl een Noorsch vliegtuig bo-
van de vaartuigen cirkelde
Een correspondent van „Dagbladet", die
het convooi in een motorbootje volgde, be
richt, dat hU zag, dat de Dultsche beman
ning ontwapend was en door Noorsche
zeelleden bewaakt werd.
De Duitsche duikboot ineet 250 ton en
behoort tot de Klasse, welke het eerst gezien
werd tUdens de manoeuvres ln 1935 De
duikboot van deze klasse werd toen ge
bruikt als tralnlngsschip.
De bemanning van den onderzeeër be
staat, met Inbegrip van den kapitein, die
niet ouder ls dan dertig Jaar, uit 28 koppen
Ook de leden der bemanning zijn zeer
Jong. Verscheldenen hunner zagen er uit
als jongens van nog geen twintig Jaar.
De leden van de bemanning zullen, naar
verluidt, naar Kongvlnger gebracht worden
en daar geïnterneerd woraden. Kongvlnger
ligt ten Noord-Oosten van Oslo. ongeveer
vijf-en-twlntlg kilometer ten Westen van
de Zweedscbe grens. Ook vroeger hielden
de geïnterneerde Duitschers ln Kongvln
ger verblUf- Naar verluidt zijn de leden van
de bemanning van de duikboot onder den
Indruk van de lnterneerlng. doch bezorgen
den autoriteiten geeen moeilijkheden
Nader wordt, naar Reuter verneemt, ge
meld. dat een Noorsche vlsscher de eerste
was. die de duikboot zag, toen zU Dinsdag
J.L aan den grond was geloopen De be
manning verzocht hem, te helpen bij het
weder vlot brengen van haar schip, doch
de vlsscher weigerde dit en deed het voor
komen. alsof hij ze niet verstond. Hij
spoedde zich daarop naar de kust, waar
hU terstond de Noorsche vlootautorlteiten
verwittigde.
BINNENLAND.
Geldleening aan de Maatschappij „Zeeland"
(Binnenland. 4e Blad).
Weer een vreemd vliegtuig geraakt? (Bin
nenland. 4e Blad).
Hierop werden Noorsche marineschepen
en een vliegtuig uitgezonden, om een on
derzoek ter plaatse in te stellen.
Reuter verneemt, dat sedtrt het begin
van den oorlog aan het Westelijke front 128
vijandelijke vliegtuigen neergeschoten zUn
tijdens gevechten met de Engelsche lucht
strijdkrachten, de Engelsche vloot of door
Brltsche luchtafweerbatterijen. Dit totaal
dekt dus alle fronten
Ook wordt vernomen, dat bovendien 44
Dultsche vliegtuigen zóó zwaar beschadigd
were en. dat zij waarschijnhjk niet naar
hun basLs hebben kunnen terugkeeren
Van het totaal van 128. dat definitief als
neergeschoten bekend staat, werden er 29
neergehaald aan het Westelijke front en 99
MJ gevyhten buiten de Oostkust van En
geland en Schotland, boven de Duitsche
bocht en boven de Noordzee.
Met nadruk wordt er op gewezen dat bo
venstaande cUfers geen enkel Dultsch
vliegtuig omvatten, dat door de Fransche
of Poolsche strijdkrachten is neergeschoten
Het Brltsche ministerie van luchtvaart
deelt mede: In den afgeloopen nacht heb
ben vliegtuigen van de Royal Air Force uit
gebreide verkenningsvluchten gemaakt
over Noord-West-Dultschland. Twee van
deze toestellen zUn niet teruggekeerd
Gistermiddag is een viJandelUk toestel,
dat de Noord-Oost-kust van Schotland na
derde. door gevechtstoestellen van de R.
A. F. neergehaald.
1MSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt Rustelooie stemming
Weinig veranderde koersen Ameri
kanen lager Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
Bijeenkomst van den Oppersten Oorlogs
raad der geallieerden (le Blad'.
De Britscbe gezanten op den Balkan naar
Londen ontboden (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
Zwakke tot matige. Zuidwestelijke
tot Noordwestelijke wind. Aanvan
kelijk lichtbewolkt. Droog weer
met lichte, in het Oosten plaat
selijke matige nachtvorst. Later
toenemende bewolking met kans
op eenige regen en stijging van
temperatuur.
Wellicht zal Chamberlain Dinsdag in een
verklaring in het Brltsche Lagerhuis nog
nadere mededeellngen doen over deze
laatste zitting van den Oppersten Oorlogs
raad.
De Hongaarsche premier Telekt ls lntus-
schen uit Rome vertrokken.
Beslaglegging echter nog
niet opgeheven
Naar Aneta hedenmorgen meldt, ma
ken tal van Dultsche schepen, die bij
het uitbreken van den oorlog in Neder-
landscb Oost-Indië gebleven zijn, zich
gereed voor vertrek.
Uit Batavia worden de namen gemeld
van dc „Nordmark". de „Rendsburg" en de
„Vogtland
Zoowel df „Rendsburg" als de „Vogtland"
neemt lading in. o.a copra. De „Rendsburg"
wordt geheel grUs geschilderd.
Een verzoek van Aneta om nadere Inlich
tingen werd afgewezen
Ook uit Makassar. Menado. Padang,
Sabangr TJilatjap en Soerabaja komen
berichten binnen omtrent het feit dat
Duitsche schepen bezig zijn te laden,
zooals copra en kolen en voldoende
levensmiddelen om een thuishaven te
bereiken.
Uit Makassai en Menado wordt gemeld
dat de copra tegen contante betaling wordt
geleverd
Voordat de schepen kunnen vertrekken
zal echter voor zoover de daarop gelegde
beslagen gelden, de schuld van de scheep-
vaart-maatschappUen (kosten van liggeld,
enz.) moeten worden voldaan. In verband
waarmed* zooals reeds eerdei werd ge
meld. op diverse schepen beslag ls gelegd
Aan de opheffing van die beslaglegging
door middel van een bankgarantie wordt
gewerkt, maar een datum van behandeling
kon tc Batavia nog niet worden opgegeven
Te Soerabaja, waar dc ..Essen" stoom op
heeft, wordt verwacht «lat de saa'.c Woens
dag as. op de rol zal komen, maar men
meent dat de behandeling dan opnieuw
zal worden uitgesteld.
De schepelingen zUn nog altUd allen
aangemonsterd en als zoodanig vallen zU
bulten de toelatlngsbepalingen ZU hebben
dus ook niet de positie van toegelatenen
BU een eventueel vertrek der schepen zul
len zij dus wel meegaan, hetgeen ook kan
worden afgeleid uit het feit. dat enkele
schepen de bemanning reeds voltallig
maakten.
Niemand kan echter met zekerheid In
lichtingen geven of de schepen inderdaad
zullen wegvaren. HlerbU wordt er op ge
wezen. dat aan deze zaak allerlei kanten
zitten, zooals ook civiel-rechterlUke. alge-
meene en internationale. Bovendien wordt
nog opgemerkt, dat de radio-installaties
van de schepen onbruikbaar zUn gemaakt
Voorts ontbreken bU sommige schepen
onderdeelen ln de machinekamer, als ge
volg van de bekende beslagleggingen op de
schepen. In Koetaradja zijn op eenige
Duitsche schepen die onderdeelen in de
machinekamer weer aangebracht.
In verschillende kringen worden de ver
dere gegevens en het verder verloop van
deze kwestie met aandacht beschouwd.
In Sabang hebben de „Moni" en de
„Riekmerskoien ingenomen. Drie andere
Duitsche schepen liggen nog aan den ket
ting
In TJilatjap laadt de „Stassfurt" 2000 ton
kolen in. welke op het haventerrein waren
opgeslagen Ook de ..Stassfurt" wordt grUs
geschilderd Het beslag is echter nog niet
opgeheven
Te Padang is een van de vUf daar op
gelegde Duitsche schepen, de „Soneck" ge
laden en gereed om de terugreis te aan
vaarden
Te Makassar heeft men de ..Scheer' die
bU gebrek aan machine-onderdeelen nog
niet op eigen kracht kan varen, door een
sleepboot naar de kade laten brengen,
waar onmiddellijk een aanvang ls gemaakt
met het inladen van goederen ln het schip.
President Roosevelt heeft van Sumner
Welles een verslag ontvangen van zijn
Europeesche reis. kort na aankomst van
Welles te Washington.
Hooge functionarissen hebben als hun
meening uitgesproken, dat er weinig opti
misme bestaat ten aanzien van de moge
lijkheden van een vrede, na der terugkeer
van Welles uit Europa.
De conferentie tusschen Roosevelt. Hull
en Sumner Welles heeft anderhalf uur ge
duurd. BUzonderheden zUn niet onthuld.
Welles weigerde, standvastig om iets te
zeggen over de persoonhjkheden met wie
hU in Europa van gedachten gewisseld
heeft, doch verklaarde wel. dat hij geen
plannen heeft voor een tweede bezoek aan
Europa. Op bUna alle hem gestelde vragen
luidde het antwoord: „Geen commntaar".
Sommige waarnemers te Washington ge-
looven, naar United Press meldt, nog steeds
dat Welles materiaal medebrengt waarop
president Roosevelt een vredesvoorstel zou
kunnen baseeren. ondanks Welles' verkla
ring. dat hü geen vredesplar bU zich had
en ondanks de voorbereidingen van de bel-
ligerenten voor een langdurigen strijd De
waarnemers baseeren deze meening op de
volgende overwegingen:
le. Ondanks het feit. dat de Vereenigde
Staten door den oorlog tijdelijk winst ma
ken. loopen zU gevaar by een langdurigen
oorlog groote schade te lijden, nog afgezien
van het groeiende gevaar dat het land ln
den oorlog zal worden betrokken.
2c. Alle andere neutrUen. vooral het Va-
tlcaan en Italië steunen alle vredespogin
gen ten zeerste.
3e Waarnemers zijn er van overtuigd dat
de belligerent m, ln het vooruitzicht van
een dure periode van inactiviteit die Jaren
lang kan duren, inzien dat zelfs in geval
van een overwinning de opofferingen en
het risico in hef geheel niet opwegen tegen
pventueele voordeelen.
4#>. Naar ls gebleken o.a. uit mededee
llngen van den Britschen oud-gezant tc
BerlUn. Neville Henderson was Engeland
vóór het uitbreken van den oorlog bereid
eenige -an Duitschland's eischen. zooals
het recht op koloniën en het probleem der
Grondstoffen in overweging te nemen.
5e Men wUst er op Jat het belang van
de oorlogszuchtige commentaren in de pers
van de bellige^enten niet moet worden
onderschat daar deze voornamelijk voor
binnenlands^1 gebruik *>csfcmd zUn en
omdat een andere houding door den vij
and zou kunnen worden uitgelegd als zwak
heid
6e. In de verklaring die door Sumner
Welles te Rome ls afgelegd, en die blijk»
