Ulie?
Gevolgen van fantaisieën
Ons Kort Verhaal
•e moord op den
verzekeringsagent
Ilsie Jaargang
LEIDSCH DAGBIAD, Zaterdag 23 Maarl 1940
Vijlde Blad Ne. 24538
Twintig jaar met aftrek van voorloopige
hechtenis geëischt
51
n"
Londen's positie steeds
meer geschokt
De zonderlinge boer
FAILLISSEMENTEN
O
Donderdag vond nr behandollni
plaat* van dan moord op den verveke-
rlngaagent te Haarlem voor de Haar-
lemache rechtbank. Het eerste gedeelte
deier sitting namen wl) reedi Donder
dag In one Blad op. Gedurende bet
laatate deel van de sitting werd tegen
verdachte een gevangenisstraf van
twintig jaar geelscht, met aftrek van
voorloopige hechtenis.
Verdachte deelt mede, dat de Inspecteur,
|de heer van Zeeland, hem ge/.egd had dat
Ide la Ch. hem, verdachte, niet actlcl ge-
Inoeg venoemd had. Daar was hij boos om
lifweest.
Torn getuige van Zeeland, aldus verklaart
■deze, bt) verdachte kwam om hem te ver
rellen, dat de la Ch. dood was. rat ver-
Bdschte adressen te schrijven voor de la Ch
Officier tot verdachte: „Terwijl u heel
||oed wist, dat hij dood was."
verdachte, hevig opgewonden: „Dat wist
Bik niet, dan moest Ik wel een ploert sljn,
lala Ik nog adressen voor hem zat te schrlj-
Iven met do wetenschap, dat hij dood was
De polltle-deskundlge, Tas, uit Rottcr-
Idam, die In dc woning een ondersoek heeft
Iingesteld, la van oordeel, dat verdachte het
IJK van den neergeslagen de la Ch. In koe-
ion bloede met petroleum heeft overgoten
Icn ln brand gestoken Dit blijkt uit de zware
I verbrandingen en de minder zware brand-
I plekken In de buurt van het lijk. Verdcdl-
j eer: „dit la maar een suppositie, die u door
niet> kunt bewijzen".
Deskundige, dr. Verhulst, heeft het Hik
beschouwd. Beencn, underlljf en hoofd
I waren zeer ernstig verbrand. De mogelljk-
I held bestaat, dat de la Ch. na de hamerala-
n nog even geleefd heeft, doch kort daar-
Ina Is de dood Ingetreden Dc slagen zhn
lavet zeer veel kracht toegebracht. Het
I schtoffer moet dadelijk bewusteloos zijn
I gewMft,
De rechtbank pauzeerde hierop.
Na de pauze wordt als eerste getuige dc
I 'hoonzuster van den verdachte gehoord.
I Zij vertalt, dat zij verleden Jaar een motor-
jwlcl voor verdachte had willen koopen.
Verdachte zou haar dan het geld ln tcr-
I IJnen terugbetalen Dc koop Is echter niet
door gegaan Verdachte had ln dien tijd
neer dan eens over zijn flets gekluagd
Officier: „U hebt nooit ge/.len, dat ver
dachte een hamer bij zich droeg?"
I Octulge ontkent, maar wel had ver-
dzohte haar wel een-s verteld, dat hij steeds
ren hamer mee moeit sjouwen om zfjn
lletc aan te slaan.
Een vrouw, die tegenover verdachte had
-woond, had eenlgcn tijd verdachte'a
.rouw, die ziek was, ln haar woning ver-
vrgd. Tegenover haar had verdachte meer
malen ovar zijn fleta geklaagd en hij had
aar laten zien, dat hU een hamer In zijn
tasch had.
De president stelt nog een serie vragen
om de nndsrllnge verhouding tusschen
beide mannen zoo goed mogelijk vast te
.■tellen.
Op den ochtend van den lien Mei had
vera, de la Ch ook bezocht en wel om hem
te fellclteererv met de geboorte ven de
baby. HIJ hoorde toen, dat mevr de la Ch,
tot 15 of 15 Mei ln het ziekenhuis zou blij
ven.
Dien ochtend had de la Ch. hem In de
keuken nog gedemonstreerd, hoe een pc-
troleumvergasser werkte. Verd was dien
ochtend ongeveer anderhalf uur bl] de la
Ch.'gebleven Er was niet afgesproken, dat
hU 'a avonds terug zou komen
Prei.: Toch heeft de la Ch dat 'smid-
dage aan zijn vrouw verteld Verdachte be
schrijft dan wat hij 's avonds gedaan heeft.
In een café had hjj eenlge glazen bier ge
dronken
Pree.: En toen kwam u op de gedachte
nog eene naar de la Ch. te gaan
Verd.: Ja, Ik wilde nog eens over adres
ten pralen Maar Ik zag, dat hij niet thuis
was. Er zat een kaartje aan de deur
Officier: En bl) den rechter-commlaearla
sprak u er over. dat u gebeld had
Verd.: Dat was dan een verglaelng.
Verd. was weer naar een café gegaan,
waar h>J bier had gedronken, vier of vijf
glazen.
Pres.: Ja, voor den rechter-commlssarls
werd het sleeda meer. Toen u wegging, na
het laatste rondje, zei u, dat u naar een
feeatje moest
Dat was niet waar, maar lk wilde weg,
ver'tlaart verd
Pres.: en waarom wilde u weg? Duidelijk
ls verd. op dit punt niet HIJ ls vanaf het
café naar de woning van de la Ch. gegaan
Dc flets had hU voor de deur gezet cn zijn
taech, waarin de hamer eet, nam hl] mee
naar boven.
HIJ waa naar boven gekomen en de la Ch.
had hem gevraagd te gaan zitten Verd.
had de la Ch ter verantwoording geroepen,
omdat deze tegen Inspecteur van Zeeland
sou nebben gezegd, dat hU verd. niet
actlel genoeg was Er ontstond een woor
denwisseling en verdachte had de la Ch
een klap ln het gezicht gegeven Deze was
naar de keuken geloopen en verd. was hem
gevolgd „Ik kreeg toen den Indruk, dat de
la Ch. eeit scherp, glinsterend voorwerp ln
de hand had Ik hield mUn linkerhand
voor mfjn gezicht en gaf de la Ch. een
vuistslag HU viel toen tegen dc aanrecht,
maar atond weer op. Toen heb lk hem een
klap met den hamer gegeven Ver
dachte windt alch op, „lk weet niet meer
precies wat er gebeurde, lk riep de la Ch.
wat doe Je nu
Pres En die vergasser?
Verd.: Dlr moet gevallen zUn, maar lk
weet het niet.
In zijn wanhoop was verd. de straat op-
geloopen Langs het Spaarne Later was
hij teruggekomen om zijn flets op te halen.
De paychlaler. dr. Klein, had een onder
zoek naar verd 's geestvermogens Ingesteld
Naar het oordeel van dazen deskundige la
verd. volkomen toerekeningsvatbaar
Do deskundige a decharge dr. L. Cocnen,
zenuwarts te Haarlem, komt dan voor het
hekje. Deze deskundige huldigt een andere
JT y J gegaan, doch later ls teruggekomen om den
35 verschillende bekende merken.
Ook tn huurkoop.
DE STOFZUIG ER-CENTRALE HAGEMAN
HOOIGRACHT
7106
TELEFOON «9M
(XngM Med.J
meening dan dr. Klein. Naar zijn oordeel U
verd. verminderd toerekeningsvatbaar
De officier begint hierna zijn requisitoir.
BIJ de beoordeeling van dezen verd» moet
men er aan denken, dat hij gerulmen tijd
voor het polltledlploma heeft gestudeerd
HIJ weet precies, wat hij wel en niet kan
bekennen. HIJ weet precies het verschil tus
schen moord en doodslag Na een aanvan
kelijke bekentenis, gaf hij dat toe. wat
men hem met absolute zekerheid kon be
wijzen. Het gebruik van een hamer gaf hU
niet toe, ofschoon er bloedsporen op waren
gevonden. Later kwam hy met de bekenten
nis over den hamer, Maar,. die hamer
zou hij steeds bij zich hebben gehad. Opzet
tot dooden ls zeer zeker aanwezig geweest.
Een beroep op noodweer gaat zeker niet op.
Vervolgens bespreekt het O M de brand
stichting De vloer onder het lichaam van
dc la Ch. Ij» niet verbrand. Deze lag dus op
op den grond, toen de brand begon
Zelf zegt hij, geen vergasser op den grond
te hebben zien liggen, toen hij wegging.
Hoe moet de brand anders zhn ontstaan
dan ontstoken door dezen verdachte? Bo
vendien ls het onmogelijk, dat een derge
lijke brand, die door een ongeluk zou zijn
ontstaan, pas drie uur later op deze felle
wijze uitbreekt Spr. acht het zeer aanne
melijk, dat verd te ruim twaalf uur la weg
brand te stichten.
Spr. requireerde wegens genoemde
j misdrijven, moord en brandstichting,
een gevangenisstraf van twintig jaar
met aftrek van de voorloopige hechte-
Vervolgens kwam de verdediger, mr. Fr.
I Pauwela aan het woord.
Dit ls een strafzaak, samengesteld uit
upposltles, meende hij Allereerst besprak
verdediger de door het O. M. bewezen ge
achte voorbedachte rade. Deze ls naar
pl.'s meenlnv allerminst bewezen. Men mag
de verklaringen van volkomen objectieve
getuigen a décharge niet wegcijferen Het
taat Immers uit die verklaringen wel vast,
dat dc verd. dien hamer steeds bU zich
droeg.
Dat verd. zich eerst moed zou hebben In
gedronken, bestrijdt pl ..Zeven glaasjes
bier „chenken een krachtlgen. forschen
man. die aan drank gewend ls. geen moed.
Geen oogenblik heeft verd. er aan gedacht
zijn tegenstander te dooden. In de hevig
heid van het affect heeft hij niet aan zijn
eigen kracht en de zwaarte van het wapen
gedacht. Slechts zware mishandeling zou
men in dit geval bewezen kunnen achten.
Ten aanzien van de brandstichting is pl.
het al evenmin met den officier eens Men
weet niet, wat er na de vechtpartij ln Je
keuken Ls cebeurd. Een ongeluk Ls zeer
goed mogelijk,
Pl besloot zijn pleidooi met de bespreking
van de persoon van verd. en concludeerde
tot dc uiterste clementie'
Na re- en dupliek stelde de rechtbank de
uitspraak vast op 4 April.
verstopping, overmatig vet wif
doen verdwijnen en de schade
lijke gevolgen aambeien, rheu-
matiek, zenuwachtigheid wit
voorkomen, die zuivere bloed
en ingewanden mei
Or. Schlatter's
Stofwisselingszout
Het resultaat Is verrassend! Mera
bespeurt terstond den groeteiv
dienst aan de gezondheid; meg
gevoelt zich vrijer en beter.
Flacon f 1 06 Dubbels riscon f I.Tf
6 J spothfksr» «n v a <«J rog
1490
(laeez Med.)
(Van onzen financieelen medewerker).
Het ls te betreuren, dat de beurzen zich
door al het geschrijf en gefantaseer over
vredesplannen mede hebben laten beïnvloe- fl
den. Een droevig en onaangenaam-aan-
doend figuur heeft daarbij speciaal de New
Yorkache beurs geslagen Met name mag
hier tevens wel eens worden gewezen op de
beurioverzlchtcn van Wall Street, die in
Europa werkelijk den Indruk /ouden wek
ken. alsof het gehecle Amerlkaansche be
drijfsleven snakt naar een lntenslveerlng
van den oorlog en diep ln de put is, wan
neer er over vrede wordt gesproken. Ook
het gebruik van het walgelijke woord war-
babies", dat helaas ook ten onzent al beurs-
Jargon ls geworden, zou op den index moe
ten worden geplaatst Doch met dit al valt
niet te ontkennen, dat een groot aantal
Amerlkaansche fondsen, vooral vliegtuig-
waarden en staalaandeelen, onder den
..druk van de vrede.sgcrucbten i.s geko
men en daarbij de gcheele Amerlkaansche
markt heeft meegesleept, om wéér voor
te gaan in het koershcrstel. zoodra bleek,
dat er van eenlge toenadering nooit sprake
was geweest, doch veeleer de oorlogsge
moederen nog feller dan ooit zyn opgehitst
Neen. dan gf*et lk verrewei: dc voorkeur
aan de mentaliteit van onze beurs, waar
weliswaar, hetgeen onvermijdelijk ls, de
Amerlkaansche fondsen de tendentie van
Wall Street zijn blijven volgen, doch waar
thans (ln gelukkige tegenstelling tot Sep
tember) vredesgeruchten, ook al waren zij
op los zand gegrond, een haussestemming
ln de locale afdeellngen ln het leven heb-
oen geroepen, de tegenspraak dier geruch
ten daarentegen terstond tot een vrij scher
pe. algemeene koerslnzakklng aanleiding
heeft gegeven. Het ls onze groote markt
leider „Koninklijke" geweest, die vooral bij
dc neerwaartsche beweging den toon heeft
aangegeven en onder vrij sterken verkoops-
druk heeft gestaan. De oorzaak hiervan
dient te worden gezocht in de daling van
het pond, die op dit fonds blijkbaar een
tweeledige uitwerking heeft gehad In de
eerste plaats beseft men. dat de belangen
der „Koninklijke" vrij nauw met die van
het Britsche Rijk zijn samengeklonken en
het concern dus aan den Invloed van de
daling van het gh?eLschc ruilmiddel niet
kan ontkomen. In de tweede plaats zijn
Fransche houders van aandeelen ..Konink
lijke' tot liquidatie overgegaan, daar het
gebleken ls, dat men door arbitrage-ver-
koopen en converteerlng der opbrengst in
Fransche francs een behoorlijke winst-tan
Incasseeren.
Overigens ls de invloed van de pondda
ling en van het met opzet ln het leven roe
pen van een sterk gedeprecleerd „Sperr"-
pond nog nauwelijks te bevroeden. Dat
Engeland hiermede aan zijn internationaal
financieel prestige een geduchten slag
heeft gegeven ls onmiskenbaar. Ik kan mij
nle' voorstellen, hoe het ooit mogeiyk zal
zijn. Londen ook maar een deel van zijn
internationaal-flnancieele betcekenis, die
het vroeger bezat, terug te geven, nu aan
het pond elke daadwerkelijke en moreele
kracht ls ontnomen. Waar thans ook een
zeer groot deel van den Brltschen uitvoer
in bultenlandsche valuta zal moeten wor-
door J. P. BALJC
Marinus Bommeljé was een raar geval,
daar was hot heele dorp het wel over eens.
Een tweede boer zooals hij vond Je op heel
Walcheren niet. Of boer mocht men
eigenlijk wel van boer spreken? Oestudecrd
had hij nota bene aan de één of andere
landbouwschool! Al was dat dan aan de
resultaten van zijn arbeid niet te merken!
Want hy had daar toch zeker niet geleerd,
dat hij om achl uur, half negen, als alle
andere boeren al urenlang zwaren arbeid
achter den rug hadden, pas begon En dat
hij vóór dat uur zijn tijd moest zitten ver
lummelen boven op een duintop, met een
grashalm tusschen zijn kiezen, starend naar
de zee of over het land! Nee, heelemaal pluis
was het niet met Marinus Bommollé en
iedereen op het dorp grinnikte zoo'n beetje,
als men het over Marinus en zijn armsallg
stukje land had. Zooals men gegrinnikt had
om zijn moeder. Meestal had men daar dan
echter ook nog een veelzeggend gebaar naar
het voorhoofd bij gemaakt.
Betje Wisse wist dat allemaal en ln haar
hart moest ze de menschen wel gelijk geven
cn tochToch vond ze het wat aardig,
met Marinus Bommeljé ln een verloren half
uurtje door een landweggetje te dwalen, of
naast hem op een duintop te zitten. Het was
al prettig, alleen maar te luisteren naar
Marinus' stem. Als ze dan bij hem was, zag
ze de dingen anders dan gewoonlijk. Wan
neer ze naar de korenvelden keek, zag ze
dan niet alleen de rljpo. dikke aren. die een
rijken oogst en flinke winst beloofden, zoo
als de boeren elkaar goedkeurend gezegd
hadden, ze zag niet alleen het stevige, vette
slachtvee, waarvoor bij de slagers in de stad
flinke prijzen-te maken zouden zijn. maar ze
zag als het ware door Marinus' oogen hoe
prachtig het koren golfde, hoe de zon er
haar gouden stralen over goot, ze zag het
landschap, de sappige groene welden, waar
in het vee rustig graasde, het kronkelige
weggetje, dat er zich fantastisch doorheen
slingerde, een eenzame boerderij, waarvan
\aak het spitse, roode dak zich verschool
tusschen het groen van oude loofboomen.
En ze leerde de stem van de zee beluisteren,
het zachte. Innige rulschen ln den zomer, 't
grommende gebulder, als ln den herfst en
den winter de grimmige zuidwester witte
koppen tooverdc op een grauwgrijze Wester-
scheldc, die vrat aan dc paalhoofden en ln
machtige woede zich vergreep aan een nietig
vlsscherachultje. Ze zagen prachtige, groote
Oceaanstoomers opvaren naar Antwerpen,
of het zeegat kiezen en ze speurde de
hunkering ln Marinus' oogen. als hy ze
nakeek, en sprak over het groote avon
tuur, de bijna onweerstaanbare zucht ln
hem, weg te trekken met zoo'n schip, om
let.s te zien van de wereld, die toch zoo
veel grooter was dan hun nietig, onaan
zienlijke dorpje.
Maar als ze dan weer alleen was, of ze
zat 's avonds thuis voor .het naar bed gaan
met haar ouders haar bord karnemelksche
pap op te lepelen, dan voelde ze het niet
meer zoo aan. dan ontbraken de sfeer, en
Marinus' stem. En ze moest dan toegeven,
dat de menschen toch wel een beetje ge
lijk hadden: Marinus wis vreemd
Met NelLs Kopmels was het heel anders
gesteld. Noeste, harde werker, bezitter van
een kapitale boerderij en veel land. Die had
peen tijd om te droomen. Met hem wan
delde ze steevast lederen Zondagmorgen
naar dc kerk ln de -stad. dat mankeerde
nooit cn samen gingen ze ook altijd weer
terug. NelLs was geen prater. Het gebeurde
vaak, dat hij op die wandeling geen twee
woorden sprak, en aLs hij sprak was het
over den te verwachten oogst, de preek,
die ze juist gehoord hadden, of de rood
bonte. die gisteren zoo'n prachtig kalf had
gekregen. Maar er ging rust uit van Nells
Kopmels, en zijn handdruk was zoo pret
tig stevig en vertrouwenwekkend. Iemand,
waar het heele dorp met waardeering over
sprak. Ze mocht Nells wel. en se wist, dat
haar vader met hem dweepte.
Marinus en Nells, dat waren de twee
mannen ln Betje's niet zoo heel erg bewo
gen leventje.
„Betje". zei haar vader op een avond,
voor zijn doen ongewoon plechtig, ..Betje,
ik heb vanmiddag Nelis Kopmels gespro
ken."
Ze voelde wat er ging konion. en zc
vond het zelf vreemd, dat ze toen plotse
ling met een niet te miskennen gevoel van
verdriet aan Marinus Bommeljé dacht.
..Nells heeft me gezegd, dat hij vUn Je
houdt, Betje, en dat hij ln het volgend
voorjaar met Je zou willen trouwen. Nells
is dl» flinkste boer van het heele dorp.
niemand heeft een boerderij als hy. nie
mand weet zUn land zoo vruchtdragend
te bewerken, hy hoeft den grootsten vee
stapel. en geen enkele boer kan zooveel
knechten en melden houden als Nells. Ik
heb hem gezegd, dat hy myn zegen heeft.
Ik hoop, Betje, dat Je met den braven ke
rel zal trouwen."
Met een vuurrood hoofd zal Betje over
haar breiwerk gebogen. Het kwam niet
overwacht, ze had altyd wel gemerkt, dat
Nelis haar graag mocht, al had hij dat
nooit met zooveel woorden gezegd. Waar
om Immers, zou hij anders altyd met haar
.vamen naar de kerk gaan? Ze had sympa
thie voor hem. bewonderde ryn energie, zhn
stoere werkkracht. En Marinus Ja.
Marinus was heel iemand anders, daar
voelde ze weer op een andere manier voor
Dat gevoel was niet te omschryven het
was iets teers, vermengd met een soort
medelyden. Was Marinus Immers nlol
Iemand, waar men alleen maar grinnikend
over sprak?
„Wat Ls je antwoord, Betje?"
Er klonk een licht ongeduld in de stem
van den boer. Betje lichtte even het hoofd
op en er was een verlegen glimlachje om
haar mond
„Ik mag Nells wel, vader," zei ze heel
zacht, „lkik,... geloof, dat u gelyk
hebt. Hy ls een flinke boer, en en
Ze boog zich weer over haar werk. en haar
stem trilde vreemd, toen ze verder ging:
„Zegt u hem maar. dat het goed is."
Boer Wisse knikte tevreden. Hij zoog hard
aan zyn pUpJe, waaruit een vreemd-gorge
lend geluld kwam
Verstandig, Betje!" prees hy. „Een ke
rel, die Nells. Zooveel hectare land heeft
er geen één op Walcheren
Den volgenden dag werd alles beklonken.
Nells Kopmels kwam op bezoek cn de ver
loving werd officieel Nu zou alleen een
wonder nog kunnen voorkomen, dat Betje
NelLs' vrouw werd.
Het was enkele dagen later, dat ze voor
het eerst Marinus Bommeljé weer ont
moette Het liep tegen den avond, en ze
had JuLst de beesten gemolken, toen ze
hem tegenkwam Toen ze hem zag. besefte
ze pas, hóé ze hier tegen op had gezien.
Aarzelend beantwoordde ze zyn groet. En
het was niet, dan nadat ze even schichtig
had rondgezien, dat ze met hem verder liep.
Dit móézt de laatste keer zyn, het gaf
geen pas. dat ze nu nog met een ander
gezien zou worden, het heele dorp zou cr
over spreken.
Langzaam liepen ze tusschen de weilan
den door. Een koe loeide zwaarmoedig, ver
weg kwaakten de kikkers luidruchtig, er
[zou regen komen... Betje zocht naar
woorden, vreemd, dat ze zoo moeiiyk te
1 beginnen wist.
„Marinus." zei ze moeiiyk „Je moet me
voortaan niet meer aanspreken Dit
uit kan niet meer. Ik mag nu niet meer
met je wandelen, of of
Verwonderd keek hij haar aan Ze voel-
I de zich kleuren, en zijn blik verwarde haar
I nog meer,
„Nelis Kopmels en lk gaan trouwen. Ma
rl nui In het voorjaar En Je begrijpt, dan
kan dit niet meer, het zou niet passen na-
tuuriyk.
Een oogenblik wae er nict-begrypen ln
zijn oogen. Dan kwam er een flauw glim
lachje om zijn mond „Natuuriyk," zei hy.
cn hij kuchte even luid, „natuuriyk. Zoo
iets kan niet.'1
Zwijgend liepen ze voort. Van terzydc
keek ze naar zyn ernstig gezicht Ze be
greep niet, waarom ze zich fcoo triest
voelde.
„Marinus, waarom heb Je me nog niet
gefeliciteerd?"
Hy hield zyn pas in en bleef staan. Een
oogenblik dacht ze, dat cr iets ergs zou ge
beuren, zoo vreemd vertrokken was zyn
mond. zoo donker stonden zijn oogen.
Maai de .'Spanning brak, en hy wendde
zyn blik af
„Oek. dat ik dat kon vergeten." klonk
zyn stem aLs van verre, „lk wensch Je ge
luk, Betje. en dat alles, wat je er van
verwacht, ln vervulling mag gaan. Het ga
je goed!"
Pas toen ze zyn verwyderende voet
stappen bijna niet meer hoorde en ze zijn
gestalte ln het donker zag verwazen, be
sefte ze, dat ze Iets anders had verwacht,
iets, waarvan ze zich geen rekenschap
durfde geven, maar dat onbewust ln haar
binnenste als een wensch was geboren
Dien nacht duurde het heel lang. eer
Betje den slaap kon vatten.
Zoo opgewonden had ze Nelis Kopmels
nog nooit gezien. Hij was eerder stug. en
spreken was niet zyn fort. 8terke gevoels
uitingen waren hem vreeemd. Maar nu was
hy één en al opwinding.
.Luister eens." vertelde hij opgewonden.
.Vandaag heb lk een prachtigen koop ge
daan. Je weet, dat het land van Bommeljé
aan het myne grenst. Vandaag ls me die
dwaas by me gekomen, en heeft het me
te koop aangeboden! Voor een appel en
een ei ben ik er eigenaar van geworden.
Het ls wel erg verwaarloosd, maar het is
prachtige grond en in een Jaar kan het
weei heelemaal goed zyn. Ik kon het
prachtig gebruiken, want het lag hinder
lijk ln den weg voor mijn verdere uitbrei
ding Betje, cr rust geluk op onze verbin
tenis!"
„En... en Bommeljé?" vroeg zc.
Kopmels lachte. „Die trekt hier weg, hij
weet nog niet precies waar naar toe. zegt
ie. dc wereld in! Haha! Het is een krank
zinnig? streek van hem. maar het was te
verwachten van zoo één Hy ls Immers al
tyd een beetje vreemd geweest.
„Ja," antwoordde ze peinzend. „Ja. vreemd
ils hy altyd wel een beetje geweest.
(Nadruk verboden).
Auteursrecht voorbehouden).
den gefactureerd, wordt de beteekenls van
het pond sterling als internationale valuta
en van Londen als Internationale
goederenmarkt hoe langer hoe ge
ringer Nederland heeft hieruit zijn
conclusies getrokken De meeste zee
vrachten worden thans niet langer in pon
den doch in guldens gecalculeerd, terwijl
met name de Indische exportbedrijven <te
denken valt speciaal aan rubber en tin)
niet langer meer het pond als basis aan
vaarden, doch veleer overschakelen naar
den dollar als „waardevaste" valuta. Deze
herorlénteerlng en dit gedeeltelijk zelf
standiger worden der Nederlandsch-Indi-
sche markten kan niet beschouwd worden
als een slechte tydeiyk gevolg der
huidige abnormale omstandigheden, doch
lijkt my toe een structuurwijziging van
permanenten aard te zyn In Engeland
schijnt men zich om deze „revolutie" nog
weinig bezorgd Lc n.aken, aangezien men
daar thans alles ondergeschikt maaxt aan
de oorlogsvoering. Doch wanneer later de
oogen worden uitgewreven, zal men wel
licht met ontsteltenis tot de ontdekking
komen, dat Londen het Londen van vroe
ger niet meer ls en voorloopig niet meer zal
worden.
Naast het als gevolg der pond-onzeker
heid onafhankelijker worden de Ned.-In
dische markt, ontwaart men ook ln Neder
land een streven naar een zelfstandiger
economische politiek. Men is er zich te
onzent wèl van bewust, dat nog veel min
der dan voorheen, het voor Nederland
hoogst ongewen&cht ls, zich bh eenlgerlel
bestaande politieke of economische groep
ln Europa aan te sluiten Vandaar dat men
met levendige belangstelling dient kennis
te nemen van de oprichting gedurende deze
week van het „Instituut voor Nederland-
sche Economische Belangen in Ned.-Indlë",
dat zich. onder regeerlngsauspeciën, ten
doel stelt. Nederland's uitvoer naar Ned-
indlë en het Interesse in Ned.-Indie's in
dustrialisatie te versterken. Een groot ter
rein ligt hier ongetwyfeld braak en juist
het huldig tydsgewrlcht is uitnemend ge
schikt. om dit gebied grondig te verkennen
Van vermoedelijk nog grooter belang ls
het zoowel in Nederland als in Belgie naar
voren komend streven, tot nauwere econo
mische aaneensluiting te geraken. De ten
aanzien van dit onderwerp kort geleden
door prof. H. C. J. H. Gellssen en mr F.
van Cauwelaert uitgesproken redevoerin
gen hebben alom de grootste belangstelling
gewekt. De politieke betrekkingen tusschen
belde landen zyn zoo goed, dat zy inder
daad een uitnemende basis vormen voor
een economisch samengaan, dat rtjke
vruchten zou kunnen afwerpen. De Neder-
landsch-Belgische economische relaties zijn
op het oogenblik veel losser dan gewenscht
ls en hieraan vasten vorm te geven, ls een
doelstelling, die aller sympathie kan heb
ben. Prof. Gellssen heeft reeds in groote
HJnen een plan de campagne opgesteld dat
via samenwerking op havengebied, kartel-
leering en gemeenscha ppelij ken opbouw
van industrieën uiteindeiyk ln een tollinie
zyn maximum zou bereiken, waarby hy het
verschil ln productiekosten tusschen beide
landen als onoverwinnciyk bezwaar heeft
gekenschtetst. Hoewel ongetwyfeld ter be
reiking van het gestelde doel nog tal van
andere moeiHJkheden dienen te worden
overkomen, ineen lk niettemin, dat dit doel
zoo aanlokkelijk ls. dat tot zijn verwezen
lijking de volle kracht van regeering en
bedrijfsleven ln beide landen dient te wor
den ingezet
Het ls zeer moelUJk zich op het oogen
blik een Juist oordeel te vormen van den
Sang van zaken ln het Nederlandsch be-
i-yfsleven als geheel. Wanneer men af
gaat op de ontwikkeling van onzen buiten-
landschen handel, waar met name de ge
ïmporteerde en geëxporteerde hoevelheden
een geweldige daling vertoonen tegenover
het vorig jaar, zou men geneigd <Un tot een
zeer pessimistisch oordeel. Dit oordeel
wordt echter verzacht door de berichten
uit de grootendeels voor blnnenlandsch
verbruik werkende bedrijven, waar ln het
algemeen op zeer behooriyke capaciteit en
met goede winstmarges vordt gewerkt. De
verschillende jaarverslagen geven hier dan
ook blyk van gematigd optimisme, terwyi
ook de dividendpolitiek een bewijs ls van
een vrij gunstige opvatting der conjunc
tuur. Zoo zien wy, dat de Intern. Oewapend
Beton-Bouw. na sinds 1934 het dividend te
hebben gepasseerd, de dividend-betaling
met 4 heeft hervat Zeer goede resulta
ten zyn ook geboekt door de „Hollandia"
Melkproducten en door Wilton-Feyenoord,
terwijl ook de resultaten van de Rotterdam-
sche Droogdok-My. nog alleszins bevredi
gend te noemen zijn. Dat het den rubber-
maatschappyen voor den wind gaat. moge
blijken uit de dividendhervatting door de
Holland-8umatra Rubber. Ook ln vele an
dere bedrijven zUn goede winstcyfers en
fiksche dividenden te wachten, byv de
Fokker-fabrieken, die binnenkort met haar
dividend voor den dag zullen komen. Die
ondernemingen echter, die sterk gedecen
traliseerd zyn (zooals Philips, Unilever»
ondervinden in volle hevigheid den druk
der oorlogsomstandigheden. Schakelt men
haar evenwel uit, dan moet worden vast
gesteld. dat het huidig koerspeil te onzent
belangrijk te laag is en derhalve grooten
deels een weerspiegeling moet zyn van de
politieke onzekerheid.
(Nadruk verboden».
Opgeheven wegens gebrek aan actief:
N J. Assendelft. veehouder en koopman, Hll-
legom.
