Het „Holland-Huis" te
New-York geopend
8lm JaargangLEID5CH DAGBLAD. Woensdag 20 Maart 1940 Vierde Blad No. 24536
iamC
9
De moord te Leidschendam
LAND- EN TUINBOUW
De steunverleening aan
kleine tuinders
Rede van minister
Van Kleiiens
DAGBLADRECLAME
De Schoolkwestie te Waddinxveen
Instantine
Behandeling voor Ged. Staten
Het pleidooi van mr. Kokosky
CORRESPONDENTIE
„Handen af van Holland".
Ter gelegenheid van de formcele
opening van het Holland Huls In New
York U een lunch aangeboden, die
werd bijgewoond door honderd promi
nente Amerikaansche en Nederland-
sche gasten.
Minister van Kleffens sprak ter gele
genheid van deze opening een radiorede
uit, die zeer goed ontvangen werd, en
met groote aandacht werd gevolgd.
Onze minister van buitenlandsche zaken
reide in zijn rede o.m. het volgende
Ik stel de gelegenheid, welke mij wordt
geboden zeer op prijs om, bij de belangrijke
gebeurtenis van de opening van de ..Hol
land House Corporation" ln de stad New
York, een radioboodschap tot u te richten.
Minister Kleffens.
De Vereenlgde Staten en Nederland zijn
.eed» door nauwe vriendschap verbonden
eweest Nimmer waren deze belde landen
met elkander ln oorlog De geschilpunten
fiie zich tusschen hen hebben voorgedaan,
v erden steeds door vriendschappelijke on
derhandelingen opgelost, of wel met weder-
ijdsche Instemming aan arbitrage onder
worpen.
Het Holland Huls ls een voortreffelijke
uiting en bezielend symbool van deze zoo
uitnemende banden van wedcrzljdsche uch-
hng en vriendschap In dit licht bezien,
toont het aan allen, die zulks kunnen zien,
Ihoe de betrekkingen tusschen twee staten,
file belde gelijkelijk streven naar geordende
internationale betrekkingen, voor het alge
meen welzijn kunnen worden geregeld
Het kleine en zeer dichtbevolkte Neder
land, bevindt zich thans tusschen twee
machtige tegenstanders Engeland en
ankrUk eenerzijds. Dultschland ander
zijds tegenstanders, die niet slechts tot
de tanden gewapend, doch tevens ln een
oorlog zijn gewikkeld.
Het stemt mij tot voldoening te kunnen
"ggen, dat wij in Nederland, ln Augustus,
van beide partijen de verzekering hebben
ontvangen, dat zij de neutraliteit, die dit
land, evenals de Vereenlgde Staten ln dit
conflict bewaart, zullen eerbiedigen. WIJ
vertrouwen erop. dat deze beloften gehou
den zullen worden. WIJ hebben geen enkel
geschil van eenlg belang met een van de
i log voerende landen en gij weet. dat. In
dien een dergelijk geschil zoude ontstaan,
zulks niet aan Holland te wyten zou zijn.
Een oorlog in dit, zoo uitermate dicht
bevolkte land zou een barbaarsche
slachting worden, het zou gelijk staan
met een oorlog in dc straten van een
Uwer groote steden. Het zou welhaast
onmogelijk zijn een onderscheid te ma
ken tusschen combattanten en nlet-
«ombattanten. Oorlog in ons land zou
een ramp zijn, verschrikkelijker nog
dan in minder dichtbevolkte landen.
Hoe meer derhalve de woorden „Han
den af van Holland" in de gansche
wereld herhaald worden, hoe liever het
ons ls.
De omstandigheden dwingen ons tot
I dienstplicht, en settert Augustus torsen wij
don last eener nationale mobilisatie. Maar
'en slotte ls ons zuivere geweten onze
diepste bron van kracht, welke niemand
"us ooit met geweld zal kunnen ontnemen.
In den loop der tijden hebben de Hollan
ders het hunne bijgedragen tot het gemcen-
oappelljk welzijn van de wereld De lijst
van Nederlandsehe winnaars van den
Nobelprijs ls lang.
Ik moge een vooraanstaand Amerikaan
aanhalen, die dit land goed kende en het
beminde, en de volgende woorden ln Uw
Jrlnncring brengen, die tegen het einde
van dc vorige eeuw werden geschreven, en
die U tegelijkertijd zullen doen voelen, hoe-
voel dc Vereenlgde Stalen en Nederland
iemeen hebben
..Als wij de geschiedenis van godsdienstige
kwezelarij en vervolging, die een smet heeft
^worpen op den roem van zoo menig
)lk in beschouwing nemen, rijst voor onze
)gen dat kleine land Holland, dat aan de
ce werd ontwoekerd, in een aureool van
Slorle op. Laat anderen spreken van hun
cewapende macht cn hun overwinningen
'ij willen spreken van groothartigheid en
rdraagzaamheld van dit volk."
En daarom, dames en heeron. beteekent
n Holland Huls ln New York niet slechts
i knooppunt waar stoffelijke behoeften
imenkomen, hoe belangrijk dit ook moge
üjn. Jtfet ls evenzeer een uiting van hooge
geestelijke waarden, dlc de Vereenlgde
Staten en Nederland gemeen hebben
Het ls de oprechte* wensch van de Ne
derlandsehe regeering. dat de „Holland
House Corporation of New York" niet
slechts bij het verstrijken der Jaren meer
DE RESULTATEN GAAN DE
VERWACHTINGEN TE BOVEN.
Nu de steunverleening aan kleine tuinders I
veel steun in natura, kunstmest, zaden,
ook wel gratis arbeidskrachten, ver
strekt. Er moge aan herinnerd worden,
dat deze groep van kleine zelfstandigen
economisch belangrijk is. Het zijn men-
nchen, die door hard werken en sober
leven een eigen bestaan kunnen voeren;
zij behooren door hun leefwijze en hun
arbeid tot de besten onder ons volk en
de overheid wil tot eiken prijs voor
komen, dat zij door langdurig gebrek
verpauperen.
zijn cursussen ingesteld, die opvallend trouw
worden bezrjcht De zorgen van de overheid
strekken zich zelfs tot het huishouden van
den kleinen tuinder uit de gezinnen worden
bezocht door vrouwelijke deskundigen, die
alle denkbare voorlichtingen op huishoude
lijk gebied geven, die de huisvrouwen lee-
ren woekeren met bescheiden middelen.
Resumeerende verklaarde Ir. v. d. Plas-
sche. dat de regeling, hoewel geenszins vol
maakt beter voldaan heeft, dan men eigen
lijk had kunnen denken.De bijna 6000 bedrij
ven. die thans ln de regeling zijn opgeno
men. konden voor ons economisch leven
behouden blijven en de verleende steun
I I Het. rpreekt vaneelf. dat het afzonderlijk1 h«'f de betrokkenen veel waardeerlng
heeft lï A van d» beschouwen van elk geval veel nrk vordert. 'noeei ooanten, niet In dc laatste plaats.
SE?«Ltai.Y'^5? HlerWJ 0' rljkstolnbo,iwconsukn.cn cn omdat er bij dit systeem geen sprake l« van
-O.ouy.e,, Uil JUICH IIICCI TutlnUfor „orv BV.rv.v rv.vv i cU, 7,1,, CTIC1 U1J -MJIl UC rij KSIUIU UOU WCOnSUlCn l^n CI1
en meer een verzamelpunt zal worden voor J™ JJJJ P j a 5 hu® aaalstenten alsmede dc ccmeentcbestu- «en geHJkschakellne. die het Initiatief doodt
Amerikaansche cn Nederlandsehe sympa- „.5!?!? al ,en ingeschakeld Op dit oogenbllk zijn. na Het zeer vele werk aan de regeling ver-
thleen en belangen maar dat de groote ?vef a' re»u"»tcn gedaan. In den beginne Kron<jjK onderzoek, 584H bedrijven ln dc bonden, wordt door de resultaten rulm-
verwachtlngen. die wij van rijn werkzaam- Yi'L,eni.eenl.g^!I regchnv opgenomen en men staat er soms schoots beloond
heden koesteren. In vervulling zullen gaan S. h, T f 2 verbaasd var. met hoe weintc geld hier
In een vrijer cn gelukkige, wereld, dan J5A "fuï. 'i doeltreffende hui,) kan worden verleend
degene die wij thans kennen miSlPjïSïïf'h., U Men hee" het overigens niet bij steun In
ï.ta: het was geen auto- Keld en nature wllle"n laten. De regeering
Rnveniiien h?P h g was heeft. over het geheele land verspreid, een
r 11 vïn vestig bedrijfjes uitgezocht, die als model-
ri ia a Zaken, i" hedrljf dienst doen De eigenaars van deze
modelbedrijfje, ontvangen wat meer steun.
Rede van den G. G. van Indië.
Ook sprak nog voor do radio de gouver
neur-generaal van Nederlandach Indle. Jhr.
mr A. W. L. TJarda van Starkenborgh
8tachouwer. die onder meer het volgende
zelde:
Door ln een kort woord mtjne gelukwen-
achen te voegen bij de vele woorden, die
gesproken zullen worden bij de offlcleele
opening van het Holland Huls ln New York
vervul lk een plicht, die aangenaam cn te-
Uk ls.
ven» natuurlijk
Het Initiatief om een nieuw knooppunt
der sociale, cultureele en economische be
langen van Nederland ln de Vereenlgde
Staten te scheppen ia op paaaende wijze
verwezenlijkt tusschen die monumentale
gebouwengroep, die ln het hart der stad
uitziet op Rockefeller Plaza
Ik ben er van overtuigd, dat binnen en
kele Jaren lnatclllngen cn handelshuizen
van Nederland en van Nederlandach-Indlë
ln toenemende mate onder het dak van het
Holland Hula zullen samenkomen, en daar
mede het bewljN zullen leveren, dat de
gasten heden niet bij een ledige plechtig
heid aanwezig zijn geweest
Evenzeer ben lk er van overtuigd, dat
wederzljdsch begrip en goodwill, welke voor
den vrede der wereld zoo noodlg zUn, In het
Holland Huls steeds een veilig onderkomen
zullen vinden.
Vele andere spreker» voerden nog het
woord bij deze opening. Luid applaus be
groette de mededeellng van den Nederland-
schen gezant, dat HM Koningin Wllhcl-
mlna den president van de „Holland House
Corporation" Turck en verschillende an
dere persoonlijkheden benoemd had tot
officier in de Orde van Oranje Nassau
uitwerking niet eenvoudiger maakte
Onze zegsman bevestigde, dat de re
sultaten veler verwachtingen hebben
overtroffen. Het uitzonderlijke van deze
regeling, waardoor zij zich van andere
vormen van overheidssteun onderscheidt
is, dat er ruime aandacht is geschon
ken aan de moreele waarden, die ln het
geding komen. De kleine tuinder wordt
geholpen in zijn streven naar zelfstan
digheid, ook al zal hij dikwijls een uur
loon hebben, dat lager is, dan dat van
den arbeider. Niet voor niets zegt het
spreekwoord: beter een klein baasje, dan
eau groote knecht. ZIJ, die ais zelfstan
dige onbekwaam zijn, of die niet vol
doende hart voor hun zaak hebben, wor
den buiten de regeling gelaten. De
steunverleening is er inmiddels vooral
op gericht, het bedrijfje van den kleinen
man gaande te houden; daarom wordt
hun boekhouding wordt gecontroleerd en zij
j ontvangen richtlijnen voor nieuwe teelten.
Allen, die in de regeling zijn opgenomen,
hebben recht op gratis grondonderzoek en
adviezen over bemesting, teeltplan e.d. Er
oncentreer cp hel krachtigste
reclame-middel
1308
(Insez. Med.)
Ged. Staten van Zuid-Holland heb
ben gistermiddag behandeld het be
roep van het bestuur der Hervormde
School te Waddinxveen tegen het be
sluit van den raad dier gemeente,
waarbij afwijzend is beschikt tot me
dewerking voor de stichting van een
tweede school.
Als gemachtigde voor het schoolbestuur
trad op de heer J. C. Llgtvoet, die er op
wees, dat de Kroon op 7 October heeft be
paald, dat de raad medewerking moest
verleenen voor de stichting van een school
Het gemeentebestuur heeft daarop een
oud gebouw aan den Onderweg beschik
baar gesteld met 5 lokalen
Aangezien het leerllngental ongeveer 260
bedroeg, was deze beschikbaarstelling dus
a^on
In de middagzitting van de Haagsche
Rechtbank heeft mr. R. P, Kokoeky uit
Amsterdam zijn pleidooi gèhoudcn voor
den 29-jarigen R. A. tegen wien de
Officier van Justitie gistermorgen we
gens moord op den veekoopman van der
Horst levenslange gevangenisstraf heeft
geëlscht.
Afschuw hadxpleiter voor een derge-
lijken moord, als hier gepleegd ls, maar
gelukkig zijn moorden als deze in ons
land zeldzaam. Het 1» daarom van het
hoogste belang, dat de bedrijvers van
die moorden gevangen worden geno
men. doch dit alles neemt niet weg, dat
deze jonge man moet worden veroor
deeld voor iets, dat hij niet heeft ge
daan.
Verdachte ging daarna gewoon weer ach
ter het stuur zitten en nauwelijks was hij
verder gereden of Arlc kwam te voorschijn
en sloes van der Horst op zijn hoofd met
een ln kranten gewikkeld hard voorwerp 1
Verdachte stopte toen even en reed toen
door Van den Engel kwam op dat moment1
iangs en zag slecht» twee menschen in de
auto, maar ln dit verband maakte pleiter
de opmerking, dat v d Engel later de auto
van den caféhouder van Velzen heeft gezien
en daarin niet gezien, dat de vrouw van van
Velzen daarin zat. En mevrouw van Velzen
had geen reden om zich te verbergen, maar
Arie wel.
Onmogelijk achtte pleiter het, dat
verdachte het lijk van van der Horst
alléén uit de auto heeft gesleept. De
officier zegt wel: ..De weg helde iets,
waardoor het lijk er als het ware uit
rolde", doch dat was volgens pleiter
niet juist.
Die weg helde slechts zeer weinig cn
ook dan nog was het geen werk voor
één man.
Spruitjes in de krant.
vut en twintig JaaT geleden arriveer
den ln Caïlfornië de gebroeders
Stephen en Andrew d'Arrigo. Van
Italiaansche afkomst en van hiuis uit
expert-tuiniers, gingen zU er toe over,
om op modern-wetenschappelijke
wijze selderij en spruitkooi te telen.
Hun product noemden zU „Ever
Sweet'latei „Andy Boy" - Zij
adverteerden ln de dagbladen, eerst
weinig, later meer 1301
Hoewel nog slechts een begin werd
gemaakt met een nieuiwe groote cam
pagne ln de dagbladen, zijn de bin
nengekomen rapporten onverdeeld
gunstig. Deze dagbladcampagne had
niet alleen tot gevolg, dat dc belang
stelling van den consument werd ver
hoogd, maar tevens die van den gros-
der en winkelier, met dit resultaat,
dat de samenwerking beter werd nog
dan ooit te voren
niet voldoende, en daarop heeft de raad
nog 2 lokalen van de openbare school op
een afstand van een kwartier ln bruikleen
afgestaan.
Later, op 8 Augustus 1930. heeft de raad
besloten aan het gebouw aan den Onder
weg nog 2 lokalen bij te bouwen, doch dit
besluit ls door Ged Staten niet goedge
keurd.
Aangezien het schoolbestuur echter een
definitieve oplossing wenschte, is op 25
Augustus de aanvraag voor een nieuwe
school Ingediend, welk verzoek op 16 No
vember evenwel door den raad werd afge
wezen.
Dit besluit steunde ojn op de overwe
ging. dat onder de 107 leerlingen, waarvoor
de school werd gevraagd, zich ook bevon
den de 82 leerlingen, welke waren onderge
bracht in de lokalen van de openbare
school. Tegen deze overweging heeft het
schoolbestuur ernstig bezwaar, want vol
gens art. 72 der Onderwijswet mogen bij
een aanvraag ook worden medegeteld de
kinderen, voor wie op een school geen
plaats ls. Dat was Inderdaad het geval met
bovenbedoelde kinderen, want op 8 Augus
tus had de raad ingetrokken zijn besluit
van 8 Mei. waarbij de 2 lokalen van de
openbare school beschikbaar werden ge
steld.
Tenslotte wees de heer Llgtvoet er
op, dat volgens de wet het schoolge
bouw één complex moet vormen, van
welke bepaling tot dusver in het on
derhavige geval dispensatie is verleend.
Wanneer deze dispensatie echter niet
meer zou worden gegeven, zou het
schoolbestuur niet langer in staat zijn
alle kinderen onderwijs te geven.
Slechts dan wanneer het voor de volle
honderd procent vaststaat, dat deze ver
dachte de dader ls, mag men hem veroor-
deelen. Ontegenzeggelijk, de aanwijzingen
tegen verdachte zijn vele
Pleiter gaf vervolgens ln het kort de lezing
van verdachte weer. In den trein heeft vei
dachte kennis gemaakt met zekeren Arie
Deze vroeg verdachte of hij geen uniform
voor hem kon krijgen. Bij het viaduct te
Oegstgeest zouden ze elkaar ontmoeten om
STLISlirr. TX08.- i d«n vaatataan, dat er geen derde
I geweest Arie zou na den moord geld
i'i'" Tr-t. uh n ?S. i In verdachte - broekzak hebben gestopt Ver-
darh,e heeft van dit geld niets geweten
zorgen dat van dei Horst mee naar bulten P„ lt ,„QQr noinios wt» metier i,
Daarna zette wethouder Herft het stand
punt van het gemeentebestuur uiteen.
Spr. merkte op. dat door de wijze,
waarop een oplossing was gevonden, het
gemeentebestuur heeft voldaan aan het
Kon. Besluit
I Zelfs heeft de raad een volledige school
met 7 lokalen aan den Onderweg willen
geven, doch ook deze oplossing heeft het
schoolbestuur niet willen accepteeren. ter
wijl bovendien Ged. Staten bezwaren had
den Inderdaad zou daarmede een totaal
j overbodige uitgaaf van vele duizenden gul-
Een zeer belangrijk punt achtte mr. dei^ gemoeid
Voorts accepteert het schoolbestuur ln
DE KWESTIE VAN HET GELD
Kokosky de kwestie van het geld. Er zijn
feite al bijna een Jaar de school Onderweg
De getuigen-verklaringen zeggen nu ver
der: „We hebben geen derden man gezien",
doch volgens pleiter is dit niet voldoende
kwam. Onderweg is Arie die onder een
plaid verborgen zat, te voorschijn gekomen
en heeft van der Horst met de crick op zijn
hoofd geslagen. Toen heeft Arie getracht
aan van der Horst zijn portefeuille te ont
rukken Terwijl hij daarmee bezig was. Is
van der Horst weer bijgekomen Hierop heeft
Arie den veekoopman met het mes bewerkt,
totdat deze het leven er bij liet. Verdachte
heeft nog getracht Arie van zijn moordplan
nen te weerhouden en het mes afgeweerd.
Hij liep daarbij een ernstige snijwonde aan
zijn hand op
Toen van der Horst niettemin werd ver
moord. hebben ze samen het lijk aan den
kant van den weg gelegd
Verdachte is met Arie verder gereden,
doch liet gezelschap van den moordenaar
werd hem toch wel onbehaaglijk Hij vroeg
daarom Arie even naar zijn achterlicht te
veel verklaringen over de grootte van dit en 2 lokalen van de openbare school,
bedrag doch pleiter meende, dat van waarbij spr. met klem er op wees. dat aan
der Horst ongeveer f. 7000 bij zich heeft het schoolbestuur almmer het bezit of het
gehad. Den avond te voren heeft de jebrrnk van belde laatste lokalen is op-
dienstbode van Es gezien, dat van der indien het schoolbestuur met de gevon-
Horst f. 5000 bij zich had. Op de marktden oplossing geen genoegen had genomen,
verkocht hij voor f.2200 in totaal dus dan had het zich met beroep p art. 72
Er ls maar één getuige, die rustig in de
auto heeft gekeken, dat was van Es, die de
auto kalm bekeek, toen deze voor het huis
van van der Horst geparkeerd stond. En van
Es heeft verklaard, dat de auto er precies
zoo uitzag als bij de reconstructie
En bi) de reconstructie zat er inderdaad
iemand onder de plaid.
Wat de verklaringen van de sluiswachters' aannemelijk heefi gemaakt, dat hetgeen
betreft, zeide pleiter, dat het onmogelijk was verdachte beweerd, waar kan ijjn
f.7200. Maar dan heeft verdachte nog
niet de helft gehad van wat van der
Horst bij zich heeft gehad. Dit wijst er
sterk op dat er nog een tweede man is
geweest. Het was ook algemeen bekend,
dat van der Horst veel geld bij zich had.
De dader heeft dat ook geweten
Tenslotte zeide mr. Kokosky. dat hij zeer
om én den chauffeur.te zien én den gehee
len bodem van de auto waar te nemen. En
de sluiswachters hebben natuurlijk op den
bestuurder gelet, want zij verklaarden een
soldaat achter het stuur te hebben gezien
met bloed aan hoofd en handen.
Men werpt verdachte nu wel tegen, dat
ondanks voortdurend zoeken van de politic
Arie nog niet ls gevonden Maar er zijn nog
tal van moorden, waarvan de dader nog
niet gevonden is Pleiter betwijfelde, of men
wel met voldoende overtuiging naar een
dader heeft gezocht Van begin af aan heeft
men verdachte als den moordenaar bc-
I schouwd en met weinig overtuiging naar
m nrir even naar zUn acmcrucni wi In het vcrvolc van ?i)n pleidooi herinnerde jnderen geiiocht^ Voorts *'e".P'*"" °g'
ktjken of dat wel brandde Toen Arie uit- mr Koko.-ky aan de verklaring van dr Hulst lat verdachte allerminst geldgebrek leed.
stapte uin aan dit verzoek te voldoen, gaf die het vrijwel onmogelijk acht, dat iemand ;vay1^ frrffjnk -fYn Ttrr mi
verdachte vol gas en reed weg alleen een zoo zwaar man als van der Horst brak. Neemt men werkelijk aan. dat er een
Aan de hand van de feiten en getuige-1 kan hebben verwond en uit de auto hebben <ndere
vpriThritiffpn mppiifir mr Kokoskv dat deze ceslecnt. 1 ,let wegens medeplichtigheid worden ver-
beworingen aannemelijk waren Dc verklaringen van dr van Ledden Hul- "ordeeld en moet hij worden vrijgesproken.
■9 9 sebosch zijn inderdaad voor verdachte be-
i zwarend. doch pleiter meende, dat deze des-
Men heeft verdachte uit de auto zien kundige reeds te voren van verdachtes
stappen schuld overtuigd was en daarnaar zijn on-
De ofilcier zegt: „Dat was met de bedoe- derzoek richtte
ling om zich achterin de auto te begeven en Pleiter maakte er verder aanmerking op.
van dei Horst te vermoorden" dat het oloed in de auto niet verder is on-
De werkelijke reden was. aldus verdachte, derzocht om te onderzoeken of het bloed
dat van der Horst zijn jas tusschen het ook van verdachte afkomstig Is geweest,
portier was gekomen, hetgeen niet zoo iRcds daarom zou pleiter gaarne zien. dat
vreemd was. gezien den lichaamsomvang j de /aak -veer naar de instructie zou worden
van van der Horst. 'verwezen.
lid 2 tot den minister moeten wenden.
Het schoolbestuur heeft echter volgens
de overgelegde bewijsstukken de oplossing
wél aanvaard.
Er is volgens het gemeentebestuur
geen enkele reden om het verzoek voor
een nieuwe school in te willigen ook
niet, al doet men het tegenover onin-
gewijden maar steeds voorkomen, alsof
de Ned. Hervormden In Waddinxveen
zouden worden achtergesteld. Want
naast de twee andere bestaande Chris
telijke scholen, waarvan ongeveer de
helft der leerlingen Ned. Hervormd is,
bezit Waddinxveen ook nog 2 openbare
scholen met ongeveer 300 leerlingen,
die zoo goed als allen Ned. Hervormd
zijn.
Spr. noemde de geheele actie onver
kwikkelijk en durfde te zeggen, dat
ongeveer 80 van de Waddinxveen-
sche bevolking van deze actie absoluut
niet is gediend.
De beslissing van Ged Staten volgt later.
Ten laatste onderwierp mr. Kokoskv
de dagvaarding aan een gedetailleerd
onderzoek, waaruit hij concludeerde, dat
hier in geen geval sprake is van moord,
doch hoogstens van diefstal met geweld
pleging. den dood tergevolge hebbende,
waarop maximaal vijftien jaar staat
Na dit pleidooi, dat twee en een half uur A v»n O. te L - WU brachten Uw klacht
duurde, werd na re-en dupliek de uitspraak ter kennis van den directeur van het Acade-
bepaald op 2 April. unscii Ziekenhui».
