Vredesverdrag te Moskou geteekend WOENSDAG 13 MAART 1940 No. 24530 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN 81ste Jaargang Overzicht Arm Finland Finnen doen veel verder gaande concessies dan einde vorig jaar geëischt werd De afstand van de geheele Karelische landengte met Viborg, groote gebieden bij het Ladogameer en Hangoe De vroegere voorwaarden Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD De Bilt verwacht Zal het Finsche parlement ratificeeren LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets bU maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens po&Lrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Poitcheque- en Girodienit no. 57055 Poitbui no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd ttjtu per 3 maanden (.333 per week f.0.13 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden <f portokosten. voor binnenland f.0 80 per 3 mndj Finland heeft gecapituleerd! Ziedaar de beteekenls van het bericht, dat wij gisteren even over half elf uit Berlin ontvingen en Inmiddels ls bevestigd. Men weet, hoe gedurende eenlge dagen de ups and downs omtrent de besprekingen te Moskou elkaar opvolgden, zoodat er tot zistermlddag weinig houvast was, alhoewel toch de kansen op een vergelijk groeiende leken. Maar wie had durven voorspellen, dat rtnland zou Ingaan op dergelijke elschen als thans zijn aanvaard? Men vraagt zich niet zinder verbazing af: waarvoor ls het verzet dan begonnen? Destijds heette de afstand van Hangoe als militaire basis voor de sovjets volkomen onvereenlgbaar met de handhaving der Finsche onafhankelijkheid en, gelet op de situatie, zooals wy die gisteren nog in kaart hebben gegeven, niet ten onrechte. Nu wordt daarenboven de ganschc Manncr- heimllnie nog cadeau gedaan met Vlborg in cluisGezwegen nog van het gebied bij het Ladoga-mecr. Onwillekeurig gaan de gedachten terug naar het prijsgeven door TsJecho-81owaklJc van zijn natuurlijke dekking in het Sude- ten-land en de gevolgen daarvan Was de situatie voor Finland dan zoo on houdbaar geworden? Tot het laatste t-oe werd uit Helsinki verzekerd, dat de toestand niet hopeloos was, trots de Russische vor deringen by Vlborg. M a. w. dat het verzet nog tijden lang kon worden voortgezet! En nu opeens deze volledige capitulatie. Het feit, dat Petsamo blijkbaar gered wordt, weegt toch niet op tegen hetgeen wordt af gestaan, waardoor Finland ln het vervolg wordt overgeleverd aan de genade van de sovjets, zooals Tsjecho-Slowaklje dat was na Muenchen aan Dultschland. Zoo ls de situatie, hoe men het ook keert. Weg opeens alle verzekeringen, dat geen vrede zou worden geaccepteerd, die de Fin sche onafhankelijkheid zou bedreigen, zoo als trouwens ln de lijn lag, want met ver bazing mag de vraag worden gesteld, waar om Finland minder zware elschen dan eerst weigerde. Is het, omdat Zweden heeft geweigerd om dlrecfcen steun te verleenen en de Indirecte hulp onvoldoende was? Gelijk elders ls te lezen, was directe hulp echter Juist nu van de zijde der geallieerden te verwachten, ge let op de verklaring van den Franschen premier Nogmaals, de situatie moet wel zeer ho peloos zijn geoordeeld, dat zoo'n volslagen nederlaag wordt aanvaard En dat na zulk een heldhaftig verzet, dat terecht dc be wondering heeft gewekt van de gansche wereld. Voor Moskou ligt de èenlge tegenslag ln het feit, dat het de regeering Kuualnen heeft moeten verloochenen, die toch geen leve nsvatbaarheld had getoond. De commu nistische pers zal wel weer drogredenen ge noeg ontdekken om dit te verdedigen, gelijk zij het eerst het optreden van die scnijn- regecrlng deed. Tot groote droefenis moet worden vastge legd, dat opnieuw macht het heeft gewon nen van recht, dat wederom een klein land heeft moeten buigen voor dc onrechtvaar dige elschen van een grootere Voor Engeland en Frankrijk beteekent deze gang van zaken ongetwijfeld een ge duchte politieke nederlaag, al zal men aan den anderen kant goed doen deze niet te overdreven. Toen de oorlog uitbrak, was immers niet te voorzien, dat de sovjets het Dultsche voorbeeld tegenover Finland zou den volgen, zoodat een Noordelijk front niet gerekend werd tot de mogelijkheden Nu deze mogelijkheid wel was geschapen is het voor de geallieerden echter een tegenslag, dal Finland blijkbaar de hulp van die zijde niet krachtig genoeg oordeelt om op zich zelf gewettigd en gerechtvaardigd verzet voort te zetten, hoewel die hulp eindelijk was toegezegd. Berlijn zal ln zijn vuistje lachen, want nu de sovjets bevrijd zijn van het oorlog voeren ln Finland en uitkomen onder het gevaar van een oorlog met de geallieerden, - zoolang zU zelf niet op den Balkan nieuw gevaar scheppen! kunnen zy ernst ma len met het economisch steunen van den nieuwen vriend en bovendien: zal Berlijn niet naast Zr/eden de eer opelschen voor vredes-engel te hebben gespeeld door te Moskou aan te dringen om vredesklanken te doen hooren? Over de positie van de geallieerden zegt United Press nog: 1. Het gezag van de geallieerden ln de Scandinavische landen en bij de neutralen op den Balkan heeft een ernstlgen slag ge kregen 2. Wat Rusland tot dusvei heeft ver duikt aan krachten ln den Flnschen oor- tog ln de eerste plaats olie en grondstoffen. &1 thans aan Dultschland ten goede kun nen komen; 3. De hulp, die de geallieerden tot dus ver reeds aan Finland hebben verleend en de aankondiging dat Finland zou kunnen rekenen op verdere hulp met alle beschik te middelen van Engeland en Frankrijk, val den geallieerden de toenemende vijan digheid van Rusland op den hals halen; 4. Men moet de waarschijnlijkheid onder 'ogen zien, dat de Scandinavische landen toder toenemenden Invloed zullen komen vin Dultschland en Rusland: 5- Voorloopig ls de kans verkeken, dat fc Engelschen een eind kunnen maken aan *n toevoer van het Zweedsche Ijzererts har Dultschland. I Kaan i hetzelfde Het Telegra&fagenUch&p der Sovjet-Unie meldt: Het vredesverdrag tusachen de U.8.8.R. en de Finsche republiek: Het presidium van den oppersten sovjet van de unie van socialistische sovjetrepu blieken ecnerzljds en de president van de Finsche republiek anderzijds hebben ge leld door den wensch de tusachen belde landen ontstane gevechtshandelingen te staken en duurzame vreedzame betrekkin gen tot stand te brengen. In de overtuiging, dat het ln overeenstemming ls met de be langen der beide verdragsluitende partijen nauwkeurige voorwaarden vast te stellen voor de waarborging der wcderzljdsche vei ligheid. daarbij Inbegrepen de waarborging van de veiligheid der steden Leningrad en Mocrmansk, evenals den spoorweg naar Moermansk het noodzakelijk geacht to dien einde een vredesverdrag te sluiten en hebben tot hun gevolmachtigden benoemd: Het presidium van den oppersten sovjet van de unie van socialistische sovjetrepu blieken: WJatscheslaw Michailowltsch Mo- lotof. voorzitter van den raad van volks commissarissen der sovjetunie en volks commissaris van buitenlandsche zaken, AndreJ Alexandrowltsch Shdanow, lid van het presidium van den oppersten sovjet der sovjetunie. Alexander Michailowltsch Was- silewskl, brigadecommandant: de president van de Finsche republiek: Rlsto Ryti, voorzitter van den ministerraad van de Finsche republiek. Joho Kusti Paa- slklvl, minister, generaal Karl Rudolf Wal den. professor Valnoe Volonmaa. Genoemde gevolmachtigden zijn. na we- derzljdsche voorlegging van hun volmach ten, welke ln den verelschten vorm en ge paste orde werden bevonden, tot overeen stemming gekomen over het volgende: Artikel 1 De krijgsverrichtingen tus- schen de sovjetunie en Finland worden dl- Zweden en Noorwegen zijn voorloopig be vrijd uit het gevaar te worden meegesleurd in den wereldbrand, maar zij mogen zich wel voor oogen houden, dat voor hen het gevaar niet zal zhn afgewend, voor op de wereld zal zijn hersteld de erkenning van het recht der kleine landen op een zelf standig bestaan. De capitulatie van Finland stelt voor Scandinavië het gevaar slechts uit. wUst dit niet af. Zelfs een garantie voor den rompstaat Finland doet dit niet. Weer is een klein land geslachtofferd wat zal het volgende zijn? 104 dagen heeft het kleine Finland zich heldhaftig verzet tegen den Russischen kolos 30 November trokken de roode troepen het landje binnen maar de zoo algemeen bewonderde tegenstand heeft niet mogen baten De overmacht ls te groot geweest. Voor de duizenden Russen, die daar zonder mede- doogen door de leiders naar de slachtbank zijn geleid stonden andere duizenden klaar terwijl het kleine Finland dood bloedde uit honderden wonden Men denke aan de waanzinnige vernielingen uit de lucht van de roode luchtmacht. Arm Finland Is het te verbazen dat er geen vreugde heerscht ln het Finsche land. slechts stille gelatenheid? De wereld had het zoo gaarne beter lot gegund, hetgeen het ruimschoots verdiende. Merkwaardig dat de rede van Daladier juist kwam aan den vooravond van Fin land's ondergang. Was deze bedoeld om de Finnen aan te sporen op het laatste nip pertje nog te weigeren? Deze hulp-toezeg - ging is echter te laat gekomen. Te laat, het zoo gevaarlijke woord ln zoo menige mate rie. Nog zou het Finsche parlement een streep door de rekening kunnen halen trouwens 2 Finsche ministers zouden reeds zijn afgetreden maar mag men daarop eenlge hoop bouwen? Het wU ons als weinig waarschijnlijk voorkomen, waar blijkbaar de Finsche legerleiding het bulgen voor de roode macht eveneens heeft aanvaard. Een zwarte bladzijde in de geschiedenis wordt omgeslagen reet volgens de modus van het by dit ver drag gevoegde protocol, gestaakt; Artikel 2 Voor de staatsgrens tus- schen de sovjetunie en de Finsche re publiek wordt een nieuwe lijn vastge steld, volgens welke in het gebied van de sovjetunie worden ingesloten de ge heele Karelische landengte, met inbe grip van de stad Viborg (Viipuri) en de golf van Viborg met de daarin gelegen eilanden, de westelijke en noordelijke oever van het Ladogameer met de ste den Kexholm (KakisalmJ), Sortavala, Suojaervi, een aantal eilanden in de Finsche golf, gebied ten oosten van Merkjaervi, met inbegrip van de stad Kuolajarvi en een gedeelte van de schiereilanden Rybatschi en Sredni. Men zie de overzichtskaart in het 3e Blad Red. L. D.). Een uitvoerige omschrijving van de grenslijn zal worden vastgesteld door een gemengde commissie uit vertegen woordigers van de verdragsluitende partijen; deze commissie moet binnen tien dagen, gerekend van den dag der ondertcekening van het onderhavige verdrag, worden samengesteld. (Wanneer men op de kaart dus een iyn trekt van Suojarvl ten N. van het Ladoga meer vla Sortavala-Kakuosalml naar Viborg ziet men den gebiedsafstand daar duidelijk voor zich. Red. L.D.) Artikel 3 De beide verdragsluitende partijen verplichten zich te onthouden van lederen aanval Jegens den ander en geener- lel bondgenootschappen te sluiten, respec tievelijk niet deel te nemen aan coalities, welke zich richten tegen een der verdrag sluitende partijen. Artikel 4. De Finsche republiek brengt tot uitdrukking erin toe te stemmen, dat het schiereiland Hangoe en de aan dit schiereiland liggende wateren binnen een radius van 5 mij len naar het Zuiden en het Oosten en van 3 mijlen naar het Westen en het Noorden van het eiland, zoomede een aantal eilanden, ten Zuiden en ten Oosten van dit schiereiland, voor den duur van dertig jaren tegen een jaar lij ksch bedrag van 8 millioen Finsche mark te verpachten, teneinde aldaar een steunpunt voor de vloot in te richten waardoor de toegang tot de Finsche golf tegen agressie kan wor den verdedigd. DaarbU verkrijgt de sovjet-unie het recht, ter bescherming van de vlootbasis op haar kosten aldaar de noodige aantal len land- en luchtstrijdkrachten te station- neeren. De Finsche regeering zal binnen tien dagen na de van krachtwording van dit verdrag van het schiereiland Hangoe al haar troepen terugtrekken; het schier eiland Hangoe en de daarbij liggende eilan den zullen overeenkomstig dit artikel van het verdrag onder bestuur komen van de sovjet-unie. Artikel 5. De sovjet-unie verplicht zich haar troepen uit het gebied van Pet samo terug te trekken Overeenkomstig het vredesverdrag van 1920 werd dit ge bied door de sovjet-unie aan Finland af gestaan. Finland verplicht zich. zooals ln het vredesverdrag van 1920 werd bepaald, ln zijn territoriale wateren aan de kusten van de Noordelijke IJszee geen oorlogs schepen en andere gewapende schepen te stationneeren, met uitzondering van gewa pende schepen met minder dan 100 ton waterverplaatsing, welke Finland het recht heeft ln onbeperkt aantal te onderhouden, evenals niet meer dan 15 oorlogsschepen en andere gewapende schepen, waarvan de tonnage de 400 ton niet te boven mag Finland verplicht zich, zooals ln verdrag werd bepaald, in ge noemde wateren geen duikbooten en gewa pende vliegtuigen te stationneeren Even zoo verplicht Finland zich. zooals in het zelfde verdrag was bepaald, aan deze kus ten geen oorlogshavens, vlootbases en mi litaire werken ln grootere mate aan te leggen dan vereischt ls voor de er aan wezige schepen en derzelver uitrusting. Artikel 6. Aan de sovjet-unie en haar I staatsburgers wordt, zooals ln het verdrag 1 van 1920 was voorzien, het recht van vrye doorreis door het gebied van Petsamo naar Noorwegen en terug verleend. Daarbij wordt aan de sovjet-unie het recht verleend, ln het gebied van Petsamo een ^consulaat op te richten. Goederen, die door het gebied van Petsamo uit de sovjet-unie naar Noor wegen worden vervoerd en evenzoo goede ren, die uit Noorwegen naar de sovjet-unie en door dit gebied vervoerd worden, zijn niet aan visitatie en controle onderworpen, slechts met uitzondering van de voor de regeling van het transito ver keer noodige controle, terwijl zij ook niet onderworpen zijn aan doorvoerrechten en andere heffin gen. Bovenbedoelde controle der transito- goederen wordt slechts toegelaten in den vorm. die ln zulke gevallen in het Interna tionale verkeer gebruikelijk is. Staatsburgers der sovjet-unie, die zich door het gebied van Petsamo naar Noorwe gen en uit Noorwegen terug naar de sovjet unie begeven, hebben op grond van de door de bevoegde sovjet-organen afgegeven pas sen het recht van vrije doorreis. Met inachtneming van de geldende alge- meene bepalingen hebben ongewapende sovjetvlicgtuigen het recht, tusschen de sovjet-unie en Noorwegen door het gebied van Petsamo een vllegdienst te onder houden. Artikel 7. De Finsche regeering verleent de sovjet-unie het recht van doorvoer voor het goederenverkeer tusschen de sovjet unie en Zweden. Om dit transitoverkeer op de kortste spoorwegroute te ontwikkelen, achten de sovjet-unie en Finland het nood zakelijk, zoo mogelijk ln den loop van 1940. elk der partijen op haar gebied, een spoor weg aan te leggen, die-de stad Kandalaksja (het Noordelijkste punt van de Witte Zee - Red. L. Dj met de stad Kemljaervi verbin den moet. Artikel 8. Na het van kracht worden van dit verdrag worden de economische betrek kingen tusschen de verdragsluitende par tijen hervat en tot dit doel zullen de ver dragsluitende partijen onderhandelingen openen over het sluiten van een handels verdrag. Artikel 9. Het bovenstaande vredesver drag wordt na onderteekening onmiddellijk van kracht en moet geratificeerd worden. De uitwisseling der ratificatieoorkonden zal binnen tien dagen te Moskou geschieden Bovenstaand vredesverdrag is ln twee origineelen, ln de Russische, de Finsche en de Zweedsche taal op 12 Maart 1940 opge maakt. PROTOCOL BIJ HET FINSCH-RCSSISCHE VREDESVERDRAG. In een protocol, dat by het Flnsch-Rus- slsche vredesverdrag is gevoegd, worden de modaliteiten voor het staken der vijandelyk- heden en het terugtrekken der troepen achter de door het verdrag vastgestelde staatsgrenzen geregeld. De vijandelijkheden worden van beide zijden heden, 13 Maart 1940, 12 uur Leningradsche tijd, gestaakt. De terug trekking der troepen achter de nieuwe staatsgrenzen en het oprukken der troe pen van de andere partij, tot deze gren zen begint 15 Maart 1940 om 10 uur en moet uiterlijk 26 Maart voltooid zijn. De terugtrekking der roode troepen uit Petsamo moet 10 April beëindigd zijn. De uitwisseling der krygsgevangenen ge schiedt zoo spoedig mogeiyk na het staken der vyandeiykheden op grond van een speciale overeenkomst Ter vergelyking geven wy hieronder nog eens de voorwaarlen einde vorig jaar door de Russen gesteld: 1. De Finsch-Russische grens wordt 32 kilo meter naar het Finsche binnenland ver schoven. 2. Finland verpacht Hangö aan Rusland voor een periode van 30 jaar. terwyi Rus land het recht krygt, er een garnizoen van hoogstens 5000 man te leggen 3 Rusland krygt eenlge Finsche eilanden in de Finsche Golf, o.a. Hogland. 4. De Russisch-Finsche grens ln Petsamo tuiterste noorden van Finland» wordt gewyzlgd ten gunste van Rusland. BINNENLAND. Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat 125 jaar. (3e Blad). Ons parlementair overzicht. (3e blad). Het Belgische voetbalelftal samengesteld. (Sport, 2e Blad). De data vastgesteld voor inlijving der dienstplichtigen der lichting 1940. (Laatste Berichten, le Blad). Het Nederlandsche motorschip „Buizerd" is gestrand; de opvarenden zijn gered. (Laatste Berichten, le Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Stille markt Gedrukte stemming Meerendeels iets lager koersen Ame rikanen lusteloos, maar weinig ver anderd Beleggingen kalm. BUITENLAND. Te Moskou is een voor Finland zeer zware vrede gesloten. (le Blad). Hedenmorgen zijn de vijandelijkheden op gehouden. (le Blad). Daladier verklaarde dat hulp voor Fin land klaar stond. (2e Blad). Stanley over de vorming van een krach tig Britsch leger. (2e Blad). Hoe Duitschers en Franschen aan den Rijn tegenover elkaar staan. <3e Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. Men zie voor Stadsnieuws pag. 3 van het Derde Blad. Nog eenige verdere daling van temperatuur en plaatselijk enkele buien. Betrokken tot zwaar be wolkt met tijdelijke opklaringen. Krachtige tot matige, Zuidweste lijke tot Noordwestelijke wind. Storm waarschuwingsdienst: Hedenmorgen te 10 uur werd ge seind aan alle posten: attentie- sein neerhalen. 5. Als compensatie staat Rusland gebied af ln noordeiyk Kareliè. 6. Versterking van het toen nog niet door Rusland opgezegde niet-aanvalsverdrag met de bepaling, dat geen der belde par tyen een bondgenootschap zou sluiten, dat tegen den ander zou zyn gericht. 7. Rusland zou geen bezwaren maken tegen de versterking der Aaland-eilanden door Finland, oc \oorwaarde. dat geen enkel land. ook Zweden niet, zich in deze zaak zou mengen. Als men bedenkt dat Vlborg 80 K.M. van de Russische grens ligt en men ziet den af stand van grondgebied by het Ladoga-meer etc zonder eenige compensatie, dan ls wel duideiyk hoeveel zwaardere eischen Finland thans heeft moeten aanvaarden TWEE MINISTERS AFGETREDEN. Uit goede bron verneemt Hmvas, dat als gevolg van de tusschen Moskou en Finland gesloten overeenkomst twee Finsche ministers besloten hebben af te treden. Het zijn de ministers van landverdedi- ging Nik ka nel en van openbaar onder wijs Hannula. Het Finsche parlement zal hedenochtend opnieuw byeenkomen om verder te beraad slagen over de te Moskou bereikte over-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1