K MAX
V
BINNENLAND
Thovjm:
Maandag 11 Maarf 1940
STAMPPOT
RAAPSTELEN
pening «De Pauwhof" te
Wassenaar
De uitvinding van den admiraal
SCH DAfiRIAD - Tweede Blad
Kou in 't Hoofd feKLN/TC*UTTIÏD
Distributie van
peulvruchten
X/ICKS
Louis de Vries overleden
ka F PICO-mehAop -tocuJi,
uku.1 ïCfvïq vtnA JUucJltfatf:
Stichting voor rustzoekende kunstenaars
en geleerden
De avonturen van lan Zeedijk in Amerika
door R. J. VAN NEERVOORT.
let brood wordt duurder
KÉN 'JENT TER 190 URAM.
Rn het begin vin den oorlog af hoeft
moering ernaar gaatreefj, door haar
rttnpolltlek een stijging van de prijzen
tl de eerste levenabehoaftan zooveel mo-
jk ie voorkomen,
jiarvoor ls Iedere priJastUglng van tar-
(loom en tarwemeel, bestemd voor brood-
sidmg, tot r.og toe vermeden, ondanks
fielt dat de tarweprljzen op de wereld
lik! sinds het uitbraken van den oorlog
■i gestegen zUn. en daarenboven de
Ivn van den aanvoer i vrachten en ver
riiig.s|jreinleszijn opgeloopen tot oen
oud van die. welkt In normale tüden
den Zoo stoeg dr tarweprtjs op de we-
fsiarkt van I 3 20 midden Augustus 1539
15 SS op eind Februari 194U. De vrach-
leren In datzelfde lUdvak van 1,1.—
1.27 50 per ton. terwijl de moleatpremte.
voordien een te verwaarloozen kos-
iriui vertegenwoordigde, than^ circa
van dr waards badraagl Dit bateekent
Sr kostprijs van ultheamscht tarwe.
»rop Wij hier te lande voor olrca 66
dl bereiding van broodbloem zijn aange-
>ii. is gestegen van f. 1.80 tot f I.S5 per
kt Indien de regeerlng geen meatrege-
hsci genomen, zou hel gevolg hiervan
srweest. dat de broodbloem hier te
t met een bedrag van M.7S per 100
In prils zou zijn gestegen, hetgeen un
it j|> een koatprljsstljgtng vsn het brood
.ruim 2 cent per bruod vsn 100 gram
Iel nu toe li san broodprlji-verhooglng
isvulg vsn vorengenoemde factoren In
li geheel voorkomen, doordat de regee-
i> voortgegaan de grondstoffen en de
M ile bloem tegen den vroegeren prijs
beschikking stellen. Welke groote be
hiermede gemoeid zijn geweest
wel duidelijk geïllustreerd door het
dat bij de genoemde prljsen- en koe
verhoudingen de regeerlng een nadeel
In totaal f. 1000 000 per maand heeft
ikrmede kan eehter eoo deelt men nu
niet onbeperkt worden doorgegaan
ei de minister zulks ook betreurt, de
uge omstandigheden dwingen hem wel
een deel van deze groote lasten op den
mment af t* wentelen. I: is daurom
I besloten, den verkoopprijs van de
nlandsche tarwe met f.2 36 per 100
tr verhoogen. waardoor de bloemprUs
I te lande met een bedrag van f.110
160 kg zal stijgen, hetgeen metterdaad
lelden tot een prijsstijging van 1 cent
brood van 100 gram.
DE TWEEDE NACHT VAN DEN
STIELEN OMGANG.
tweede nacht van den stillen omgang
Unsterdam trof het met hst weer niet
loed sla de eerste Zondag. Waa het ver
week zacht vriezend weer, dezen koer
er meestentijds motregen, doch nle-
■■dle het voornemen had gemaakt aan
pilm image deel te nemen liet zich hler-
alachrlkken Een groote drukte ken-
tr dezen omgang. Dit vond voor een
duel zUn uur/aak ln de deelneming
do Amatei dammers, maar hun op-
I was trouwens grooter dan ln andere
De schatting van hst totaal aantal
aemers ligt tusachen de 46.000 en 50 000
Mer meer trokken ditmaal Arnhem,
Wind, de Vaenstreek. Amersfoort Noord-
lurg, Groningen, Rotterdam, Hilversum
Haarlem. Utrecht en de kop van Hol-
naar de heilige stede op. Onder hen
brvnnd zich de bisschop van Haarlem, mgr.
Hulbera.
De spoorwegen vervoerden de pelgrims,
die per trein kwamen - velen kwamen per
bus of per rijwiel met 19 treinen.
EEN HALF POND IN VIER WEKEN.
Mei Ingang van Vrijdag 15 Maart g.a
zullen weder peulvruchten icapucljners,
grauwo orwten, witte boonen, tulnboonen.
bruine boonen, en undere gekleurde bon
nen) worden gedistribueerd D ts dlstri-
bueeren hoeveelheid zal gelijk zijn aan die
van de eerste distributieperiode, n.l. een
kwart kilogram per hoofd van de bevol
king voor een UJdvak van vier weken.
Er ls nog niet bekend gemaakt, welke
bon van de rUksdlstributtekaart met In
gang van 15 Maart as. op hel koopen van
de genoemde hoeveelheid peulvruchten
recht geeft.
Aangezien gebleken ls, dat zich met be
trekking tol tulnboonen het misverstand
voordoet, dat deze nlst onder de dlatrl-
butleregellng souden vallen, wordt er de
aandacht op gevestigd, dat deze niet be
stemd zijn voor menschelljke consumptie
en uitsluitend mogen worden gekocht, af
geleverd en vervoerd met Inachtneming
van de ter /.ike bestaande distributie
maatregelen. Hét publiek zal derhalve eerst
njet ingang van 15 Maart weder tulnboo
nen mogen koopen.
Sntcll wat VapoRub Ie koksnd water en aelem
de dampen in. Ook aan wauus ran dcaa If in
de ncm doen en npanutvcn Del verwilder!
kei aliim, verzacht de prtkkelinz en versemekke-'
-bjkl de ademhaling
V VapoRuu
TOONEELSPELER DER OlIDE GARDE.
(Inges Med.)
HET IJS BEZORGT NOG LAST.
Moeilijkheden in de verbinding tusachen
Urk en Kampen.
Tengevolge van het Ijs vlot het nog steeds
niet met dc verbinding tusachen Urk en
Kampen. Zaterdagmorgen om zeven uur
vertrok de postboot „von Geusau" uit de
haven van Urk en na een /eer moelUJke
reis bereikte het «chip des middags om drie
uur Kampen. De postboot „InsulFnde" ver
trok om tien uur uit Kampen met 25 passa
gier.}. levensmiddelen en brandstoffen voor
Urk aan boord Het schip bereikte Urk
echter pas Zondagmorgen om 9 uur.
TERAARDEBESTELLING GEP. VICE-
ADMIRAAL W. C. J. SMIT.
Onder acer groote belangstelling U Za
terdagmiddag op de begraafplaats Oud
Pulk en Duinen te Den Haag ter aarde be
steld de gep. vlce-admlraul W. C. J. 8mlt,
oud-chef van den marinestaf
In de aula heeft de heer Hajeniu-s aU
zwager het eerst het woord gevoerd.
Vlce-admiraal Furstner memoreerde, hoe
de ontslapene ln de moeilijke jaren van
1U14—1916. chef van den marinestaf U ge
weest. Iedere goede vaderlander en in het
bijzonder de marine Ls hm dankbaar voor
hetgeen hij In die verantwaardelljkc positie
heeft gedaan
Als vriend sprak de heer Dlemer Kool
Schout bij nacht Heeru schetste In het
kort den levensloop van den ontslapene
Toen hU ln 1916 aLs commandant benoemd
werd, was hij een vreemde voor mU. al
dus spr. Toen ik ln 1919 wegging, wa.s hij
een vaderlijken vriend. Daarvoor bracht
spr. hem dank.
Ton slotte voerde een pleegzoon, mr.
Loeff het woord.
Na het spelen van het Wilhelmus werd
de baar grafwaarts gedragen, waar eer.
zwager, dc heer Kuyck, voor de betoonde
belangstelling dankte.
In den ouderdom van 68 jaar is de
bekende tooneelspeler Louis de Vries
gistermorgen overleden, naar wij ver
nemen uit Nice, waar hij tot herstel
van zijn gezondheid verblijf hield.
met
HET ONGELUK MET DE O. II.
Duikboot naar rijkswerf Willemsoord
overgebracht.
De O. 11 ls gistermorgen om tien uur door
een sleepboot van de marine weggesleept
van de zandbank achter de haven, te Den
Helder, waarheen hij Donderdag door drij
vende bokken was getransporteerd en ge
bracht naar de rijkswerf Willemsoord Na
een onderzoek omtrent de door de aanva
ling ontstane schade, zal beslist worden,
of de O 11 op de werf le Den Helder of
elders zal worden hersteld
MUTATIE AAN DEKENSIE.
Naar ons ter oore komt U met ingang
van 18 Maart benoemd tot hoofd van de
afdeeling II B van het departement van
defensie (afdeeling generale *taf) de lui
tenant-kolonel A H NIJhoff. than* chef
van den staf der lichte divisie
De kapitein van den generalen staf
K. van RUn, die. na de benoeming van
den heer DUxhuorn tot minister de eorg
voor de afdeeling praetlach heeft waar
genomen (het eigenlijk hoofd tier afdee
ling luitenant-kolonel D. van Voorst Eve-
klnk vertoefde aLs militair attaché te Pa
rijs). en die bij de Jongste mobilisatie- een
belangrijke rol vervulde, zal voor troe-
pendlenst naar het veldleger overgaan.
Of ILK BLIK>1 BIV1MDIN ZICH VtlMlit KM* l .BICIW*
TOEKENNING GOUDEN YVKRTHEIM
RALOMON SON-MEDAILLE.
Het bestuur van dc Werthelm Salomon-
son stichting te Amsterdam heeft besloten
de gouden Werthelm Salomonaon-medallle
toe te kennen aan mej dr B Levle, assi
stent-geneeskundige van het kanker-Insti
tuut te Amsterdam en aan dr. O. J. v. d.
d i'
Wijlen Louis de Vries.
Met Louis de Vries. Ls een tooneelspeler
heengegaan, die door vele generaties too-
neelliefhebbcrs ln binnen- en buitenland
ln tal' oze glansrollen is bewonderd-. Hij
behoorde tot de oudere garde, die wist te
spelen", dat het vuur cr af spatte Een kor
te periode volgde hij den grooten Louis
Bouwmeester na. om zich later weer te
onttrekkken aan diens voorbeeld.
Uit die periode dateerde echter o.a. zijn
Pancras Duif in „Schakels" van Heyermans
en zUn Shylock.
Louis de Vries was op 18 October 1871 te
Amsterdam geboren en is dus 68 Jaar oud
geworden
In zijn Jeugd leerde h\j het diamantvak,
doch dit bedrijf had voor de Vries niet vol
doende bekoring en aldra ging zUn belang
stelling meer uit naar het tooneel Na zich
dc eerste tijden aan het liefhcbberljtooneel
te hebben gewUd. ging hij ln 1900 naar de
Tooneelschool en daarmede vangt hij dan
een grootsche acteurscarrière aan, welke
BI IK If s VArl frJ >0 «TUKS
778
(InvBL MfS
Plaats, röntgenoloog van het ziekenhuis
Calvaricnberg te Maastricht, voor de be
werking door belden afzonderlijk van een
door de stichting uitgeschreven prijsvraag.
6407
(Ingez. Med j
m
in nobel denkbeeld van wUlen mr. dr.
Overvoorde, ln leven archivaris dei
Lelden, heeft Zaterdagmiddag zijn
ttische uitvoering en bekroning gevon-
ln de openstelling van de Overvoorde
nstichtlng „De Pauwhof" aan den
:hen 8traatweg te Wassenaar
t buitenplaats, toebehoorende aan
de wed. mi, dr. J. C. Overvoorde.
L thans door haar ln eigendom over-
Lsgen aan de Cultureele Stichting,
belast ls met het daar ln den ver-
zr opnemen van verdienstelijke ge-
en kunstenaars (oudheid- en gc-
«ékundlgen. letterkundigen, componLs-
schilders, beeldhouwers, grafisch^- en
kunstenaars, architecten enz), die
tun tegen een geringe vergoeding in
prachtige villa, voor hoogstens een
lur. kunnen vertoeven, wanneer zU
behoeven of een probleem op hun
kt1 gebied ln daartoe gewenschte af-
fcrlng cn concentratie dienen uit te
*«n. In deze fraaie villa, die tot voor
■door mevr. Overvoorde zelve bewoond
J. U plaats voor 16 gasten, die even-
hun echtgenooten mogen medebren-
Stichting wordt bestuurd door Jhr.
dr. E. A. v. Beresteyn «voorzitter) met
kdfn prof. dr F Muller namens de
t Academie voor Wetenschappen, prof
1. de Vries, namens de Ned. MIJ voor
Jfkunde. Wllly Sluyter, namens het
■jfcrkundlg genootschap ..Pulchrl Stu-
Hcrni van der Kloot-Meyburg. na-
j^den Bond van Ned Architecten, mej.
Pielen namens de V.A.N.K. èn prof
Goudoever, als zwager van mevr
(■orde die zelve gedelegeerd bestuurs-
t|y tevens .secretarcsse-penningmecste-
ytn het bestuur der Stichting is
klve deze bestuursleden, merkten wij
T de talrijke aanwezigen op: mr. J
J der Haagen. namens den minister
0 K. cn W,. den burgemeester van
mr. baron van Wijnbergen cn J
i'nootc, prof. dr. W. Martin, prof. dr.
W Vogelsang. prof. W v. d. Pluym, na
mens de Rijksacademie voor Beeldende
Kunsten te Amsterdam, de heer D Ruys,
wethouder van Wassenaar, mr. R. Bljlsma.
rijksarchivaris; dr. J Kalf, Inspecteur der
kun.stbeschermlng; de heer E. Pellnok, di
recteur museum de Lakenhal", dr. H. E
van Gelder, dir. Gemeentemuseum den
Haag; dr. L. Brummel, dir. Kon. Biblio
theek; dr A A. van RIJnbach, namens de
MIJ voor Ned. Letterkunde; dr. J. J. de
Gelder, mr. J. Slager en dr J. van Ham
uit Lelden, de heer J Mees penningmees
ter van den Ned Oudheidkundigen Bond,
alsmede vele kunstenaars en vrienden van
wijlen mr. dr. Overvoorde
Mevrouw Overvoorde heette in de artis
tieke salon haar vele gasten hartelijk wel
kom en gewaagde met dankbaarheid van
de groote belangstelling, waaruit spreekt
waardeering voor het werk, dat thans vol
tooid Ls en voor den man, wiens heele
leven stond ln dienst van de gemeenschap.
ZIJ verheugde er zich over, thans de illu
sie van haar man te kunnen verwezen
lijken. n.l. het openstellen van dit huls
voor velen, die ln de maatschappij ge
knauwd zUn of om andere redenen een
tijd zich willen terugtrekken om nieuwe
krachten te vergaren of alch te bezinnen
op hun werk.
Mr. Overhoorde heeft in zijn eigen druk
ke leven vaak den weldadlgen Invloed van
de rust. die hier onder de boomen heerscht
ondervonden, zoodat allengs de gedachte
bij hem postvatte: ..later moeten anderen,
liefst vele anderen hier ook van genieten".
De dood heeft hem te vroeg overvallen,
aldus spr., nog vóór de plannen klaar wa
ren. Uitvoerig schetste mevr. Overvoorde.
hoe zij voltooide, wat naar den geest van
haar man was en hoe zij tenslotte den
Minister van O. K. en W. bereid vond.
toezicht te willen oefenen.
Mevr Overvo:rde besprak vervolgens de
samenstelling van het bestuur en wees er
up. dat niemand geweerd kam worden om
kunne, ras. afkomst, godsdienstige of po
litieke overtuiging. Géén speciaal stempel
mag op dit huls gedrukt worden en naar
de overtuiging der stichters zal alleen een
vrijzlnlng bestuur met een liefst vrtjzlnnig-
religleuse directrice ln staat zijn deze sfeer
te scheppen. Zoowel Nederlanders als bui
tenlanders zijn welkom. Tenslotte dankte
mevr. Overvoorde haar a s medebestuur
ders hartelijk voor de bereidwilligheid haar
zaak voortaan als de hunne te willen be
schouwen, waarna zij de ..Overvoorde-
Gordon-stichting" met groot vertrouwen
aan hen overdroeg, opdat deze tot ln
lengte van Jaren velen ten zegen zal zijn
Jhr. v Beresteyn bracht hierop mevr
Overvoorde zijn hartgrondlgen dank over,
niet alleen namens de geleerden cn kun
stenaars. doch tevens namens het Ned.
volk, dat er belang bij heeft, dat zijn
beste mannen en vrouwen weer volkomen
„fit" ln de maatschappij kunnen terug-
keeren
Nadat spr. nog eenlge bUzonderheden
betreffende de doelstelling had belicht en
er op gewezen had, dat kunstenaars van
2166 Jaar welkom zullen zijn, gewaagde
lilj ervan, dat deze dag mevr. Overvoorde
groote voldoening moet schenken. Immers:
een werk, waarmee zij 10 jaar bezig was, Ls i
thans voltooid en ook ln de toekomst zal
si) er haar zorgen aan blijven besteden
Zij zal degenen, die haar opvolgen, ten
voorbeeld zijn. De 6 bestuurders zullen hun
functie met groote dankbaarheid vervullen
en beschouwen het als een eer, hun krach-
ten aan de stichting te mogen wijden
Hiermede verklaarde jhr. van Beresteyn
de bezitting voor geopend, waarna prof.
Martin het woord voerde namens mr.Over- 1
voorde s vrienden en kennissen van vroe- i
ger, die met bewondering hebben gadege- I
slagen, wat mevr. Overvoorde verricht
heeft. Namens hen bood hij een ln klas
siek Javaansche stijl uitgevoerde gong
aan. die volgens spr. geheel in het milieu
past en waarover dc heer Th. van Erp
Sr. nog talrijke Interessante bijzonderhe
den mededeelde.
Na een dankwoord van mevr. Overvoorde.
werd de fraaie bezitting, een waarlijk
ideaal récréatle-oord, bezichtigd. Wij zijn
er van overtuigd, dat de kunstenaars, die
daarvoor ln aanmerking komen en over
wier opneming het bestuur ongetwijfeld
met groote zorg beslissen zal. hier de wel
dadige rust zullen vinden, die zij van tijd
tot tijd van noode hebben
Bij een gemeenschappelijke thee bleef
men nog eenigen tijd ln deze kunstzinnige
omgeving bijen, onder groote waardeering
voor de vriendelijke gastvrijheid en den
schoonen arbeid der schcnkstci van dit
unieke landhuis, dat in zulk een prachtige,
natuurrijke omgeving staat.
Uit Ned. Oost-Indië
MOORD OM VIJFTIG CENT,
Zondagmorgen te omstreeks half acht
heeft een inlander, die anderhalve maand
tevoren uit de gevangenis was ontslagen,
te Batavia een moord gepleegd op een
landgenoot die eerst eenige dagen tevo
ren op vrije voeten was gesteld. Het on
derzoek heeft uitgewezen dat de wan
daad was begaan om een meeningsver-
schil dat ging over de som van vijftig cen
ten. Het scheen dat de verslagene dit geld
den moordenaar schuldig was van den tijd
waarin htj in de gevangenis kwam. De
schuldeischer had afgewacht totdat zijn
.schuldenaar op vrije voeten was gesteld,
had hem toen opgewacht en hem met een
stuk ij^er ln een van de drukste wijken
van de benedenstad van Batavia neerge
slagen.
hem tot ver over de landsgrenzen heeft ge
bracht
In 1914 kwam UI bij de KoninklUke Ver-,
eeniglng ..Het Nederlandsch Tooneel", waar
hij de rollen vervulde van .X>c bode" ln de
..GUsbrecht", „De idealist" van Carel Schaf
ten.
In dat jaar ging hij voor den eersten
keer op tournee naar Nederlandsch Oost-
Indle. waar hU twee jaren vertoefde en
"~oote successen boekte ln Dolle Hans"
en ..De rechte lijn" van Jan Fabrlcius Tij
dens deze tournee kwam hU met de pre
miere van „Tropenadel" van Henri van
Wermeskerken Van z4jn verdere rollen noe
men wij de hoofdrol in „de Bokkenrijder",
..Judas Iskhariot". ..De rechter van Zala-
mea", „De despoot". Samson", ..De dief'
en ..Jacqueline In Juni 1927 begaf de
Vries zich met een gezelschap naar Parijs,
waar hU met ..Ghetto" van Heijermans
groote belangstelling trok, terwijl hl) het
Jaar daarop ln Kopenhagen te zien was.
waarm en dermate over zij, spel verrukt
was, dat de Deensche koning hem spontaan
met de Danebrog-orde begiftigde
Talloos waren de keeren. dat hij te Ant
werpen, Gent en Brussel en in verschillende
steden van Vlaanderen stukken van zijn
repertoire vertoonde.
Te Rome heeft hij ..Pirandello" opgevoerd
en tijdens zijn bezoek werd hij toen door
Mussolini ontvangen
In 1938 maakte de Vries nog een tournee
naar West-Indië
De Vries was directeur van het „Holland-
sche Tooneel",voo rzltter van den raad van
bestuur van de N V. Hollandsche Schouw
burg te Amsterdam, ln welk theater hij
groote triomfen vierde, eere-lld van den
bond van Nederlandsche tooneelschrijvers
en lid van het hoofdbestuur van de Soclete
Unlverseele du theatre te Parijs
De Vries was een gezellig causeur en van
zijn vele reizen naar het buitenland, niet
het minst van die naar Nederlandsch-Indlë
wist hij smakelijk te vertellen
Het overlijden van Louis de Vries is gis
teravond ln verscheidene Amsterdamsehe
Schouwburgen herdacht
41. „Breng mij naar den commandant vlug!"
„Danglos heeft me verraden!" mompelde de vrouw. „Zeedijk, luister naar
me. Ik wil Je alles vertellen. Ik zal je naar de geheime vergaderplaats van de
SchorjMoenbende brengen, in Dry Tortugas! Dangloss kan mijn plannen niet in
de war sturen en mij opzij schuiven!"
Twee minuten later bevonden Jan Zeedijk en de vrouw zich ln het bureau
van den commandant.
42 Haastig verklaarde Zeedijk zijn tegenwoordigheid hier in het bureau.
„Luister naar mij, commandant," riep de vrouw uit. .Mijn naam is Lola Kane
en lk ben al jarenlang lid van dc Schorpioenen. Maar nu heb ik er genoeg van!
De Schorpioen ls dood en Dangloss heeft me een leelijke poets gebakken!" Ze
gaf nu allerlei bijzonderheden over de ligging van het hoofdkwartier der bende
op de eilanden.
2
