Firma B. DE KLER STADSNIEUWS VRIJDAG 1 MAART EEN NIEUWE ZAAK LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Donderdag 29 Februari 194t Verspreide berichten Bon 17 voor suiker. Overzicht N.V. Leidsche Duinwater Maatschappij Laatste Berichten het feit. dat Engeland verleden jaar het recht heeft gevraagd tot vrijen doortocht van oorlogsschepen door de Noorsche wate ren. Indien deze doortocht geen verband hield met oorlogsoperaties. Het vervoer van krijgsgevangenen aan boord van een schip kan niet worden bc- sehouwd als een oorlogsoperatie. Op dit punt is onze meening in overeenstemming met die van Britsche deskundigen op het gebied van internationaal recht. Wanneer Duitschland beweert, dat wc te zwak optreden tegen Engeland, wanneer we voorstellen, de zaak van de „Altmark" door arbitrage te regelen, wanneer de zaak niet door onderhandelingen geregeld kan worden, dan kan ik hierop slechts ant woorden. dat het een bestaande traditie is in de Noorsche politiek, om te pogen alle conflicten op deze wijze te regelen, wan neer onderhandelingen falen Naar mijn meening is het kernprobleem van het internationaal recht Inzake de Altmark' thans opgehelderd en ik hoop. dat de Britsche regeering het eens zal zijn met het Noorsche standpunt en de Noor sche eischen. „Omtrent verschelden punten zijn w* het reeds eens geworden", zeide Koht Wij zijn het eens. dat de ..Altmark" een oorlogs schip is en dat het zich niet In een Noor sche haven bevond. Wij konden geen oor logsschip op gevangenen onderzoeken Noor wegen moet voidoening krijgen uit hoofde van het feit. dat het een souvereme natie is De Britten zullen zeker moeten beken nen dat de door hen gepleegde schending van onze territoriale wateren tenminste geen legale redenen had. Dit toe te geven zou geen vernedering voor Engeland betee- kencn." Koht onthulde. In dit verband, dat twee Duitsche handelsschepen onlangs in Noor sche havens op gevangenen onderzocht waren. VKREENKüNG „OUD LEIDEN". 161 ungez Med) TURKSCHE SCHEPEN NIET TERUGGEROEPEN. De berichten, volgens welke het Turksche kabinet alle Turksdie schepen uit het bui tenland heeft teruggeroepen en verboden heeft, dat Turksche schepen naar plaatsen in het buitenland varen, worden dooi het bureau van den president en door de Turksche regecring categorisch tegenge sproken. Verklaard wordt, dat een dergelijk be sluit niet ls genomen. GRAF SPEE VERKOCHT. In scheepvaartkringen verklaart men. dat de Duitsche autoriteiten het wrak van dr Admiral Graf Spec" aan een Argen- tijnsche ijzergieterij hebben verkocht. AAN DEN GROND GELOOPEN. Het motorschip „Ulster Queen." groot 3791 ton. is onderweg van Liverpool naar Belfast bij het ctlana Man aan den grond geloopen. Het ongeluk gebeurde gistermor gen vroeg. De 93 passagiers, voor het mee- rendeel vrouwen en kinderen, werden gered en naar Belfast gebracht De „Ulster Queen" verkeert ln een ge vaarlijken toestand. BELGISCHE TREILER OP MIJN GELOOPEN? Een uit Ostende afkomstige treiler is niet teruggekeerd. Het vaartuig was tegelijk uitgevaren met een anderen treiler, welke bij zijn thuiskomst heeft gemeld, op zee oen ontploffing te hebben gehoord. Men leidt hieruit af, dat de vermiste treiler op een mijn is geloopen. Gedurende het tijdvak van Vrijdag 1 Maart a£. tot en met Donderdag 21 Maart a.s. zal. naar wij vernemen de met .17" genummerde bon van de rijksdistributie kaart recht geven op het koopen van een kilogram suiker. AMERIKA'S ACTIE. Te Zuerich heeft Sumner Welles een on derhoud gehad met den Amerlkaaoschen gezant in Zwitserland. Morgen vroeg wordt hij te Berlijn verwacht De Amerikaansehe staatssecretaris Huil heeft verklaard, dat tusschen de Ameri kaansehe diplomaten en de buitenlandsche regeeringen in de geheele wereld bespre kingen worden gevoerd, met het doel tc voorkomen, dat na den oorlog dc autarkie en het totalitarisme de overhand krijgen. Huil deelde mede. dat afschriften van zijn recente verklaringen inzake een con tact met de neutralen, met het doel. na den terugkeer van den vrede, een betere wereldorde te scheppen, gezonden waren naar alle Amerikaansehe vertegenwoordi gers in het buitenland, zoodat zij ze onder de aandacht konden brengen van de regee ringen. waarbij ze geaccrediteerd zijn. Hiertoe is overgegaan, aldus Hull, met het doel. voorbereidingen te treffen voor een economische en militaire reorganisatie na den oorlog." De minister wees erop. dat dit niets te maken had met de omstandigheden gedu rende den oorlog. Huil weigerde, zich uit te laten over den aard de reactie van de regeeringen, waar mede reeds contact was gezocht, doch wel zeide hij. dat deze volgens zijn eersten in druk gunstig was. VREDESGERUCHTEN OM FINLAND. De diplomatieke redacteur van de „Times" schrijft: .Er zijn menschen. die gelooven. dat de Russische aanval op Finland niet is bedoeld als inleiding tot een overwin ning. maar tot een vredescompromls. Wel licht beginnen de Russen te beseffen, dat de verovering van geheel Finland een te zware taak is en dat zij. wanneer zij hun prestige met een overwinning kunnen red den. er goed aan zullen doen de campagne te staken De Duitschers wenschen in hun eigen belang, dat de Russen vrede sluiten In het begin van Januari hebben zij willen bemiddelen, doch Rusland weigerde. Eenlge weken geleden had Berlijn de neiging den Russen onderhandelingen aan te raden, doch de Duitsche ambassadeur te Moskou Von der Schulenburg, adviseerde geen te groote pressie uit te oefenen vóór hetroode leger op eenig resultaat kon wijzen. Rusland heeft meer dan één reden om den oorlog spoedig te staken. Men schijnt te Moskou te denken, dat. zoolang de oor log voortduurt, het gevaar van een geal lieerden aanval ln het Zuiden toeneemt. Indien het Russische publiek meer van den ALGEMEENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS. In de hedenmorgeh onder voorzitterschap van den heer M. G. Verwcy gehouden Alge- mcene Vergadering van Aandeelhouders der N.V. Leidsche Duinwater Maatschappij wa ren vertegenwoordigd 16 aandcelen met 16 stemmen. Tot Commissarissen werden benoemd de heeren mr. L. Bosch Ridder van Rosenthal en D. Parmentler. Aan het door den Directeur ir. P. C. Lln- denbergh uitgebrachte verslag is-het vol gende ontleend: In het afgeloopen jaar werden te Katwijk uit het duinreservoir opgepompt 2.849.705 M3 tegen 3 030.241 M3. in 1938 of 180.536 M3 minder. Gemiddeld werden per etmaal op- i gepompt 7.807 M3. tegen 8 302 M3 over 1938 Mede met het oog op de luchtbescherming is een ondergrondsche machinekamer met reserve relnwaterkelder gebouwd. In deze machinekamer werden een extra hooge- drukpomp en Dieselgenerator opgesteld, welke in staat zijn het geheele bedrijf te be dienen. Een en ander ls zoo ingericht, dat bij uitvallen der Electrlsche Centrale de watervoorziening op de normale wijze zal kunnen plaats vinden Dc hieraan verbonden veranderingen ln het bedrijl werden tot stand gebracht Prac- tisch gesproken ls nu een drievoudige re serve van alle onderdeelen aanwezig. Gezien het gunstige resultaat met de over dekking van filter IV bereikt, la ook filter IIII overdekt Het normale onderhoud van de gebouwen vond In dit verslagjaar plaats. Aan het distributienet werden ln eenige nieuwe straten hoofdbuizen aangelegd. Door de vernieuwing van de Karnemelks- brug ls tusschen de Hoogewoerd en Nieuwe Rijn een 150 m.m. verbindingslelding ge legd In 1939 werd begonnen met de oudmodel OPENEN WIJ voor onze OUDE BOEKEN op Nieuwe Rijn 33 Tel. 26667 TOEGANG VRIJ Oude en Nieuwe Boekhandel Nieuwe Rijn 45 Tel. 20885 LEIDEN. brandkranen in de gemeente Leiden door een nieuw model z.g .stroomlij m te vervan gen. Verder hadden nog eenlge belangrijke ver beteringen plaats o.m. het leRgen van een beschcrmbuls onder de spoorbaan Amster dam—Rotterdam ln den overweg nabij het station, alhier. Voor het ln aanleg zijnde militaire vlieg veld .tc- Valkenburg is van de 300 m.m transportleiding ln den Valkcnburgerweg uit door den1 Broekweg een 150 m.m. hoofd buis ter lengte van 1100 m. gelegd. Deze lei ding werd uitgevoerd deels m eternlt deels in gegoten Ijzer. Met inachtneming van het bepaalde ln artikel 5 der concessievoorwaarden werd uitbreiding aan het buizennet gegeven tot een totaal van 5.199 m., waardoor de totale lengte van het buizennet per 31 December 1939 was 191.865,6 m.; de lengte van het buizennet ln de omliggende gemeenten be draagt: te Katwijk 28 600 m„ te Valkenburg 377 m.. te Rijnsburg 5.419'/s m.. te Oegstgcest 22.065 mM te Voorschoten 630 m., eigendom van derden 1.096 m. Totaal 133.669,1 m. Met de gehouden Inspectie ln 2481 wo ningen werden 140 lekkages aangetroffen, terwijl, waar lekkages werden geconsta teerd. contrólemeters werden geplaatst. Gesloten werden 425 contracten, terwijl 54 contracten zijn vervallen. Het totaal aantal contracten bedroeg aan het einde van het verslagjaar 16.153. Het water werd het geheele jaar geregeld onderzocht door dr. Ir A. M. van Deventer. Zijn oordeel was. „Zeer goed drinkwater, voorzoover dit langs scheikundigen weg is uit te maken". Bacteriologisch voldeed het water gedu rende het geheele Jaar -aan de gestelde eischen. Op 31 December 1939 waren in bedrijf: 13 357 watermeters, waaronder 1059 con trólemeters. Aan meterafnemers is geleverd 1.664.030 M3., zoodat gerekend naar het totaal verbruik van 2 849.705 M3. door de abonnenten moet zijn verbruikt 1.185.675 M3„ waarin echter het water voor spuien, brandblussching en lekkages begrepen Ls. Het saldo der exploitatierekening over 1939 bedraagt f. 509.299,78. Na afschrijving op de rekening „Eigendommen" blijft een bedrag van f 344.299,78, waarvan na aftrek van de daarop vallende belastingen een dividend van 24*/» (als vorig Jaar) kan wor den uitgekeerd. Aan de gemeente Leiden zal uit de winst een bedrag van f. 305.661,34 totaal worden uitgekeerd. (Men vestigt er onze aandacht op. dat dit voor de gemeente neerkomt op een ren dement van 8*/., waaruit zij echter lente en aflossing der aangegane geldleenlng moet betalen). Ir. Hugo van Oerle over het St. Caecllia-Kaathuls". Op ultnoodlglng van dc Ver. „Oud-Lelden" hield lr. Hugo van Oerle gisteravond ln het Oostersch Instituut een voordracht over het voormalig St. Caecllla-gasthuls alhier en al wat daarmee ln vroeger Jaren ver band hield. De stad Lelden, aldus apr., ia samen gegroeid uit drie parochies. De oudste, de St Petrus-parochie, vervolgens de St. Pan- cras op het Hoogeland en de, het laatst tot ontwikkeling gekomen OL. Vrouwe Pa rochie tusschen de Haarlemmerstraat, Mare en Oude Vbst. Dit stadsdeel heeft een bijzondere ont wikkeling Rehad. In dc 14e en 15e eeuw ont stonden ten gevolge van de toenmalige godsdienstige stroomingen, vele kloosters. Zij vestigden zich bij voorkeur binnen dc stadswallen, waar zij beveiligd lagen In Lelden ontstonden deze op de plaats, waar toen nog het meeste open grond was, n.l achter de Haarlemmerstraat. In totaal verrees hier een zevental kloos ters, waarvan er drie wegens plaatsgebrek bulten do wallen moesten komen Bulten de wallen lagen het klooster Lob- aen. St Aagten en St. Margreta, waaraan verschillende straatnamen nog herinneren. Binnen de wallen lagen het St. Ursula- klooster, het St. Mich le lak locate r, het St. Agnleten- en St. Caecllia-klooster. Het St. Caeclllaklooster zou na de hervorming wor den omgebouwd tot het 'beroemde St Cae cllla-gasthuls. Van deze kloosters was het St. Ursula- klooster van veel belang. Na dc hervorming werd het getrokken bij het er aan gren zende St. ElLsabeth-gasthuls en diende tot onderdak van besmette zieken. Het centrum van deze kerkelijke eigen dommen was de oude OL. Vrouwekerk. waaraan nog verscheidene bouw fragmenten herinneren. De kerk ls nog niet lang ge leden gesloopt, nadat de pogingen, haar tot nieuw leven te wekken hadden gefaald. Spr loonde verschillende afbeeldingen en reconstructies van dit kerkgebouw en dc verschillende bouwf ragmen ten, welke nog aanwezig zijn. Daarna behandelde spr. het St. Ellsabeth- gasthuls. dat een typisch voorbeeld bleek te zijn van een mlddclecuwsch ziekenhuis, waarbij kerk en ziekenzaal als één ruimte ln eikaars verlengde zijn gebouwd. Het type ontstond in Frankrijk, als gevolg der Chris telijke oharltas en breidde zich over geheel Europa uit. Spr. toonde aan hoe dit merkwaardige gebouw, hoewel in den loop der Jaren sterk veranderd ln aanleg, nog geheel aanwezig ls, waarbij ook bchooren de later bekoorlijke proveniershuisjes, naar het 8t. Ellsabeth- hofje genaamd. Na dc pauze behandelde spr. uitvoerig den bouw en dc geschiedenis van liet li1- Caecllla-gasthuls. Hiervan bleken dé ont werpen en zelfs nog de voorstudies van den architect tc beslaan, dlc het mogelijk maakten een denkbeeld te krijgen van het geen men ln dien tijd onder een modern ziekenhuis verstond. Het was ontworpen als een pest- en dol huis, dus een ziekenhuis voor pestlijders en krankzinnigen, waaronder ook drankzuchti gen werden gerekend. Bij de plannen ging men niet over één nacht Ijs. Het advies werd ingewonnen van de medische faculteit, omtrent de Inrichting van de verblijven van „uytsinnlgen" en de pestlijders. Spr. toonde aan, hoe al deze raadgevingen van Invloed waren geweest op het bouwplan en dat hier nog grootendeels aanwezig was het voormalig Leldsoh krankzinnigenge sticht, dat eeuwen lang als zoodanig heeft dienst gedaan. Ten slotte gaf spr. een overzicht van al hetgeen er ln deze stadswijk nog aanwezig was aan gebouwen van historische waarde. Er bleek ln dit zeer versleten stadsdeel, dat een vernieuwing zeer noodlg heeft, nog heel veel te zijn, dat van bijzondere betcekents ls. Spr eindigde men den wensch uit te spreken, dat bij de toekomstige saneering van dit stadsdeel zal worden zorg gedragen, dat deze oude voor de historie van Lei den merkwaardige gebouwen een levend element zouden blijven vormen. REDE VAN PROF. DR. J. HU/INGA. 197 (Ingez. Med.) oorlog te weten komt. zal het dien onge twijfeld In verband brengen met de slech ter wordende economische omstandigheden. Een vredescompromis zou een regeerings- wijzlglng in Finland Inhouden, doch indien Paasiklvl die door de Russische pers nim mer Ls aangevallen, Tanner zou opvolgen, zou Stalln wellicht kunnen verkondigen, dat een vriendschappelijk gezinde Finsche regeering aan het bewind zou zijn gekomen, dat de plannen der Britsch-Fransche im perialisten door het zegevierende roode le ger verijdeld zouden zijn en dat de Flnsch- Russische betrekkingen zoozeer gewijzigd zouden zijn, dat Rusland zich met het pact van een vlootbasls te Hangö tevreden zou kunnen stellen". Of er nu reden Ls te hopen? Over „Patriotisme en Nationalisme". Prof. dr J. Hulzlnga heeft gisteravond de laatste lezing van een serie van drie over het onderwerp „Patriotisme en Nationa lisme in dc Europeesche geschiedenis van de Renaissance tot het tijdperk van Napo leon" voor studenten van alle faculteiten der Leidsche Universiteit gehouden. In deze derde lezing behandelde prof Huizinga zijn onderwerp gedurende dc I negentiende eeuw. Het congres van Weenen I aldus prof. Hulzlnga Het zich ln naam beheerschen door een beginsel van herstel van het wettige. Het stelde zich niet op het standpunt der nationale zelfstandigheid. In- j middels drong laatstgenoemde elsch steeds sterker door, ook ten gevolge van de sterke I materleele en technische veranderingen ln het leven der volkeren, die de tijd mee- bracht Het 'ideaal van nationale vrijheid en eenheid heeft zich bijzonder zuiver be lichaamd in Mazzinl. Terwijl naast de po litieke vrijheid nu ook de economische vrij heid eisch en leerstuk werd. gaat des on danks de ontwikkeling van Europa steeds meer ln de richting van nationalisme en Imperialisme en bleek het socialisme niet in staat dezen stroom te keeren. Zoowel het patriotisme als het nationa lisme blijken, wit men ook over hun hls- torLsche factoren en van hun groei moge zeggen, zich van hun oorspronkelijke basis als primitieve instincten slechts weinig te verwijderen. Het eerste blijft in de sfeer van gehechtheid, liefde en trouw, het laat ste overwegend in die van wedijver en vijandschap. Door het vermogen, ook vreemde naties lief te hebben, om de schat ten van hun geest en beschaving kan de mensch zich boven dc beperktheid van het nationaal bewustzijn verheffen. ONTSPANNINGSAVOND O. EN O. Gisteravond heeft de Commissie voor Ontwikkeling en Ontspanning aan Militai ren in de Stadsgehoorzaal een vroolijkcn avond bezorgd aan de hier gelegerde mili tairen Dal dit op prijs gesteld werd, bleek wel uit het feit dat de «aal geheel bezet was. Na een plttigen openlngsmarsch door een orkest, samengesteld uit militairen, on der leiding van korporaal Roozendaal, voer de het Leldach Klucht- en Revue-gezelschap met medewerking van het orkest onder regi$ van den heer Rozler het aardig too- neelstuk „Epscheuten 8i Co." op. dat vlot gespeeld werd. Vooral de scènes van den heer Epscheuten als verliefd oud vrijgezel wekten den lachtlust op. MeJ. Kuivenhoven en mej. Kllvers zongen nog aardige sol datenliedjes zooals „Blonde Mlontje", „Rats. kuch en boonen", die uit volle borst werden meegezongen. In dc pauze, waarin dc mili tairen versnaperingen ontvingen, zorgde „Radio Wlra" voor vroolljke marschmuziek. De commissie kan met veel voldoening op dezen geslaagden avond terugzien! VRAGEN VAN DEN HEER VEENENDAAL. Over een onderwijs-circulaire. Het AR. raadslid, de heer Veenendaal, heeft aan den Ra&d verzocht aan het col lege van B. en W. de volgende vragen te mogen stellen. Ie Heeft Uw college kennis genomen van de circulaire d.d. Febr. 1940 door het Hoofd der gemeenteschool-Mareslngel, J. C. van 8chalk, aan ouders gericht? 2e. Zijn B. en W. niet met mij van mee ning, dat vorm en inhoud van dit geschrift de perken van propaganda voor de open bare school te bulten gaat? 3e. Indien, wat ik aanneem, deze minder waardige strljdmethode, niet de goedkeu ring van Uw College heeft, ls het dan be reid te bevorderen, dat voortaan het per soneel der gemeente-scholen slechts ge bruik maakt van door U vooraf goedge keurde propaganda-mlddelen? 4c. Indien de circulaire met medeweten van den wethouder van onderwijs of de af- deellng onderwijs mocht zijn verzonden, waarom ls daartegen geen bezwaar ga- maakt? 7820 (Xnru. Mad.) LEIDSCHE BELASTING-OPHAALDIENST. I Deze dienst heeft ln de afgeloopen maandl f 9964.57 aan den Rijksontvanger afgcdrs-I gen. benevens f. 235,19 aan den uenucnl<-| ontvanger. II.B.S.-VEREENIGING „EMTÉGEES". In het verslag van de „Emtegecs'-u)t-| voering. Maandag j 1 ln ons blad opgcnn-l men, staat abusievelijk als leider van h'll orkest opgegeven A. O. van Leeuwen, dit| moet zijn T. Bijsterboaoh. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe Inschrijving' H. Kuster-Bcckc Brecstraat 123a, Lelden. Maatkleormakcrlj] tevens verkoop van geneesmiddelen ond( den naam Compagnie Huternlak Afkom slig uit Vcnlo. Binnen lun DE AANGEVAREN BRUG TE YVOUBKUGGE. Morgen wordt het lichte verkeer pf I pont overgezet. Inzake de aanvaring tc Woubrugge men zie elder.s vernemen wij nog dt'J hoewel het verkeer te water hersteld Uhef met het verkeer tc land kwader gesteld il Voetgangers en wielrijders kunnen op hel oogenblik per roeiboot, worden oveiceedj doch het grooterc verkeer moet nu ar e van Lelden over Oudshoorn en den Lagej Rijndijk worden geleld. Aangezien de gemeente Alphen aan den Rijn een ;*j deelte van den weg ls opgebroken, moet d Heeren weg worden gereden. Teneinde het kleine autoverkeer, d*< het verkeer met pei onen-auto's, kleül bestelauto's en lichte vrachtwagens f kunnen onderhouden, heeft het gemeent bestuur van Woubrugge de tijdelijke r schikking gekregen over een reservep van de provincie Zuid-Holland. Deze 1 vanavond of uiterlijk morgen ln de Woï wetering worden gelegd, vijftig meter zuiden de plaats van dc aangevaren br Het herstel van de brug, waardoor het groote verkeer doorgang zal kuno vinden, zal naar schatting, drie of vier f ken vorderen Oedurende dezen tijd zal groote verkeer zijn weg over Oudshor moeten vinden. TERUGKEER VAN GEMOBILISEERDE*! IN DE BURGERMAATSCHAPPIJ Interdepartementale commissie geïnstalleerd. De regeeringspersdlerust meldt: De minister van defensie heeft heden e Interdepartementale commissie geïns» leerd. wier taak zal zijn: Ten eerste aan de regeering advies uit brengen omtrent de voorzieningen,wew noodig zullen zijn om voor de gemobllitf' den zooveel mogelijk gelegenheid te scm pen. bij hun terugkeer ln de burger-mw schappij een middel van bestaan te vlno^ Ten tweede voor deze voorzieningen.^ zooveel noodlg, wettelijke regelingen ontwerpen. Deze commissie is gemachtigd om, zoover zij dit voor het vervullen van taak nuttig acht, Inlichtingen of raad'"J winnen bij niet tot de commissie benoorcj de ambtenaren van departementen va« J gemeen bestuur en bij organisaties i werkgevers of werknemers i In de commissie zijn benoemd: mr. o j L. Scholtens, secretaris-generaal va",tt,, departement van-sociale zaken (voorzi'j dr. W. L Groeneveld Meijer, admlnlstr»^ bij het departement van economische z* P. W. Oosterhoff, administrateur bjj h parament van defensie; J. C. RJJ- hoofdinspecteur bij de generale the a van het departement van financier J J. Rosman, referendaris bij het d®Payerhfl van binnenlandsche zaken; mr. W- J hoofdcommies bij het departement 2 clale zaken; tot secretaris mr. J- van j werkzaam bij het departement van zaken. I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 2