Jaargang
DONDERDAG 29 FEBRUARI 1940
No. 24519
Nog houden de Finnen bij
Viborg stand.
Nieuwe reglementeeringen
in Palestina.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
lussische aanval wordt
krachtig voortgezet.
Uiteenzetting van
Daladier.
Rede van Goebbels.
Tegen de Joden gericht
Moordaanslag
te Soesterberg
Engeland en de landbouw.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Koht nogmaals over
de Altmark.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
Botschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 cU bij maximum aantal woorden
vin 30. - Incasso volgens po&trecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 6 ets.
Bureau Noordemdaplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Pottcheque- en Girodiemt no. 57055 Pottbui no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten. wear agentschappen gevestigd eUn:
per 3 maanden Ut
per week f.0.lt
Franco per post f 335 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland 010 per 3 mndj
Opnieuw hebben de Russen versterkingen
Urn aanrukken In de landengte van Kai-
i In den Irontaector van Viborg moeten
l minstens 170.000 man hebben samenge-
rokken.
Nsar vernomen wordt, vallen de sovjet.
Uns met twee volledige divisies op liet
toorg-lront aan. De worsteling Is even
pig en verbitterd ala twee weken geleden
I strUd bij Summa.
Intusschen hebben hier echter ook de
Innen lersterklng gekregen
Het aantal roode divisies, dat over het 50
1M breede front tusschen de eilanden ln
I baal van Viborg en het Vuokslmeer ln
it vuur gedreven wordt, wordt, volgens
nas, op veertien geschat.
De Russen beschikken over een geweldig
BUI kanonnen, tanks en vliegtuigen. Zoo-
ilwat de aanvalskracht als de strljdmld-
4(n uetreft Is dit Russisch offensief te
qeUJkcn met den ononderbroken storm-
m die tenslotte tot de breuk ln de eerste
snnrrhclmllnle heeft geleld.
Dit nieuwe offensief Is reeds den 20sten
«ruari tegen den middag begonnen en
sdsdien met de grootste felheid voortge-
t speciaal ln den Vlborg-sector.
Kaar het heet zijn de Finnen van plan
a meest verwoeden tegenstand te bieden
Viborg voet voor voet. huls na huls. of
ler puinhoop na puinhoop te verdedigen.
1 dril vierden la de stad reeds plat ge-
l geruchten, volgens welke de Russen
iden pogen, een aanval te doen op de
ilkust van de baal van Viborg worden
bevestigd. Deze kust zou, met dc voor-
itnde eilanden, /.eer goed kunnen dienen
migangspunt van operaties ln Weste-
■e richting, doch op het oogenbllk duch-
I di Finnen nog geen gevaar van dezen
at. De dorpen aan de Westkust van de
ai zijn evenwel reeds ontruimd, aange-
n zl] bij de vuurlinie liggen.
Het Russische legerberlcht zegt:
Op 28 Februari gingen de sovjettroepen
ort het offensief op dc Xarellsche land-
gte tot ontwikkeling te brengen. De
land trachtte tegenaanvallen te doen om
it offensief der sovjettroepen te stuiten,
to leed zware verliezen en zette den te-
gtocht voort. De sovjettroepen hebben
landelijke verdedigingswerken genomen
in den Noordelijken oever van de rivier
dmenkalta, zU bezetten de stad Rlta-
arl op den Westelijken oever van het meer
evenals de dorpen Malkela.
tmmarnljeml, en Helkurlla ten Noorden
in het meer Jurapanjaervl. Kamara op 4
Jl ten Zuid-Westen van het station Heln-
11 en Alasome op 6 K.M. ten Zuiden van
Ipurl. Volgens onvolledige gegevens heb-
de sovjettroepen op 28 Februari 24
landelijke verdedlglnswcrken bezet.
Aan het Noordelijk Finsche front ls het
fteren buitengemeen kalm geweest. De
'ü-v-ii hebben het niemandsland, ontstaan
het terugtrekken der Finnen over 15
ilometer Zuidwaarts, nog niet bezet, blljk-
ur willen zij er eerst zeker van zijn dat
zich geen hinderlagen bevinden voordat
optrekken met het zware materiaal en
vele troepen, dlc thans zijn verzameld ln
jt Petsamo-gebled. Een der eerste ge vol-
En der evacuatie ls dat de nikkelmijnen
de omgeving van Salmljaervl niet meer
ïder het bereik liggen der Finsche artille-
zoodat de Russen hun pogingen om deze
explolteeren verhaasten.
DE STEUN AAN FINLAND.
Door de radio ls medegedeeld, dat de
Canadeesche vrijwilligers in Finland
in aangekomen.
Honderden Brltsche vrijwilligers wacht-
'n op de opdracht om uit te varen, nadat
eerst den eed hadden afgelegd „eerlijk
11 getrouw de zaak van Finland te dienen"
Totdusverre werd den mannen twee shll-
per dag soldij uitbetaald; wanneer zU
■onland hebben bereikt, zullen zij een shll-
n? per dag ontvangen, hetzelfde als de
5che soldaten De rest i een shilling per
wordt Ingehouden en uitbetaald als
!a bonus na den oorlog of onmiddellijk
*nIemand ln Engeland, die eveneens deze
ht ontvangt, wanneer de vrijwilliger
fcbt worden gedood.
/tor schatting kost elke vrijwilliger het
tot hulpverleening aan Finland
^thonderd pond sterling bulten het on
thoud te velde dat de Finsche regeering
'•J haar rekening neemt.
«halve voor Engelschen bestaatr er ook
-Eenheid te Londeh voor ScandlnavIers
l - '-'.anders om zich tc laten aanwerven,
h •- oog een transport van driehonderd
JJparsche vrijwilligers Londen gepas-
j!j op weg naar Finland.
Jl herinnering aan de dagen van de
«gties tegen Italië ln het najaar van
U te Helsinki medegedeeld dat voor
rangen worden getroffen voor een ln-
van ju woelen om fondsen te ver-
jf'ten voor het. leger en de luchtmacht,
«talen ringen zullen gegeven worden aan
W® gouden ringen beschikbaar stel
len Schenkers en schenksters van engage
ments- en trouwringen zullen een certifi
caat ontvangen.
Het Amerikaansche Huls van Afgevaar
digden heeft met 106 tegen 49 stemmen de
motle-Mlller. welke Inhield Finland een lee
ning van 20 mlllloen dollar te verstrekken
zonder eenlge restrictie, verworpen.
De Noorsche minister Koht liet zich nog
aldus uit Onze houding ls identiek aan
die van Zweden. Noorwegen zal geen offi-
cleele hulp aan Finland gegeven. De des
betreffende beslissing van Noorwegen Ls
blijkbaar op denzelfden grondslag geba
seerd als de opinie van koning Gnstaaf
en van den premier van Zweden, n.l. dat
Interventie het gevaar met zich brengt, dat
men ln den grootcn Europeeschen oorlog
zal worden medegesleept
Dc werving van vrijwilligers, de bijdra
gen voor humanitaire doeleinden, dlc voor
een land als Noorwegen groote bedragen
vertegenwoordigen, wijzen er Intusschen
op. dat de sympathie van het Noorsche
volk aan de zijde van Finland staat.
De minister wenschte de vraag of een
verovering van Finland door de Rassen
complicaties en bezwaren voor Noorwegen
zou opleveren, niet te bespreken. Wel zclde
hij „Ik heb reeds openlijk verklaard, dat
het een historisch feit ls, dat Rusland nooit
eenlge elschen aan Noorwegen heeft ge
steld."
Voor de Kamercommissie voor buiten
landse zaken heeft de Fransche premier
een uiteenzetting gegeven .-Dalad ler sprak
over de dreiging van de Duitschers tegen
de grenzen van België en Nederland en
daarna over de vraagstukken, welke wor
den opgeworpen door den Finech-Russl-
schen oorlog.
Frankrijk en Engeland hebben Finland
belangrijke materleele hulp gezonden, doch
niettegenstaande deze hulp konden de Rus
sen door de wanverhouding van de krach
ten en het gebrek aan Finsche reserves
successen behalen op de landengte van
Karelie De hulp van Frankrijk en Enge
land zal voortduren.
Vervolgens besprak de minister-president
de resultaten van de conferentie van Bel
grado Tusschen Boekarest en Sofia Ls een
ontspanning merkbaar en de diplomatieke
activiteit van de Turken ls op gelukkige
wijze merkbaar.
Ten aanzien van de gebeurtenissen ln
het Verre Oosten deelde de minister-pre
sident mede, dat de Japansche minister
van bultenlandsche zaken zijn leedwezen
heeft betuigd over de incidenten van den
Yoennan-spoorweg en heeft medegedeeld,
dat de slachtoffers schadeloos zullen wor
den gesteld.
Tenslotte somde de minister-president de
moeilijkheden op, waarmede Dultschland
in het binnenland te kampen heeft en
welke het poogt te verbergen door zijn pro
paganda Hij waarschuwde evenwel voor de
illusie, dat Dultschland aan den vooravond
van een Ineenstorting zou staan Wel ls
het vertrouwen gerechtvaardigd, dat Frank
rUk cn zl)n bondgenoot zullen overwinnen
De commissie juichte eenstemmig deze
woorden toe.
Verscheidene leden stelden hierna nog
vragen over de reis van Sumner Welles, de
Fransche belangen ln het Verre Oosten, de
onderhandelingen tusschen Engeland-
Frankrljk en de sovjet-unie ln het voor-
Jaar van het vorige Jaar en verscheidene
andere onderwerpen, waarop dc minister
president antwoordde,
„EEN STRIJD OP LEVEN
EN DOOD."
De Duitsche Minister OoebbeLs heeft te
Muenster een rede gehouden, waarin hij
zelde. dat het onheil voor Dultschland
steeds alleen dan kwam, wanneer het volk
het oneens was, evenals ook Engeland zijn
wereldheerschappij over de gehcele aarde
slechts kon vestigen, omdat het Duitsche
volk zich slechts zeer zelden bewust werd
van zijn kracht of die kracht in binnen
landse he twisten verspilde
Daarom is ook het streven van dc wes
telijke plutocratieën steeds erop gericht
geweest, het Duitsche volk Innerlijk te vcr-
deelen en te verscheuren, daar zij slechts
zóó Dultschland eronder konden houden,
Dc Fuehrer, aldus GoebbeLs. heeft het
eerste volksrijk dei Duitschers geschapen.
Voor de eerste maal ln zijn geschiedenis
Ls het Duitsche volk één geworden en ln
zijn eenheid ligt ook zijn kracht.
Het Duitsche volk Ls zich ervan bewust,
dat het ln dezen oorlog gaat om een strijd
op leven en dood. Een uitwijken ls thans
niet meer mogelijk DaarbU. zelde Goebbels,
onderschatten wij onze tegenstanderseven-
mln aLs wij hen overschatten Wij kennen
zeer nauwkeurig onze hulpmiddelen, doch
ook die van den tegenstander
Even vruchteloos aLs de pogingen, Dultsch
land door propaganda aan het wankelen
te brengen, zijn de Brltsche blokkadepo
gingen. De Duitsche staats- en oorlogvoe
ring heeft de blokkade voor het grootste
deel haar effect doen verliezen. De veilig
heid van het rijk ligt ln handen van een
weermacht, die de beste militaire organisa
tie vormt, welke de geschiedenis ooit ge-
DE DADER IS VOORTVLUCHTIG.
Dc echtgenoote van den bekenden adju-
dant-onderofflcler-lnstructeur-vlieger, me
vrouw Van der Grlendt, te Soesterberg, ls
Zaterdagmiddag het slachtoffer geworden
van een laffen moordaanslag.
Mevrouw Van der G., die honderd
meter achter haar woning aan den
Amersfoortschestraatweg een zomer
huisje heeft, had dit huisje veertien
dagen geleden verhuurd aan een man,
L. genaamd.
Zaterdagmiddag vervoegde zich aan
haar woning een leverancier met een
boodschap voor L.
Mevrouw Van der G., die alleen thuis
was, ging met dese boodschap naar L.,
doch toen zij aan het huisje kwam,
werd zij door dezen gegrepen en met
een mes ernstig mishandeld. Hij bracht
haar verwondingen toe aan hoofd en
gelaat en sneed haar een vinger af.
Hierop werd de vrouw gebonden en in
een bedstede geworpen.
Eerst gistermiddag gelukte het me
vrouw Van der G. zich los te wringen.
Door een raam kon zij uit het huisje
komen. Zij begaf zich vervolgens naar
kennissen, die onmiddellijk de politie
en een dokter waarschuwden. In ernsti-
gen toestand werd het slachtoffer, dat
al dien tijd geen voedsel had gehad,
naar het ziekenhuis „De Lichtenberg"
vervoerd. De dader van dezen laffen
overval is voortvluchtig.
De politie van 8oest, onder leiding van
inspecteur 8chreuder, heeft de zaak ln
handen.
In verlamd met dezen overval verzoekt
de burgemeester van 8oest de opsporing en
voorgeleiding van Johannes Leeuwenkamp,
oud 66 jaar. recidivist, zwerver
Signalement: flink postuur, lang 1,78 M.,
grof, ongeschoren gelaat. Geen baard of
knevel. Rosslgblond haar Vermoedelijk ge
kleed ln grijs costuum, grijze overjas en dito
gleufhoed.
Een nauwkeurig onderzoek ln volksloge-
raenten ls gewenscht.
De Britsche regeering heeft bekend
gemaakt, dat zij besloten heeft, den
verkoop van land door Arabieren aan
Joden in Palestina te reglementeeren
(hetgeen wil zeggen: belemmeren).
De tekst van het desbetreffende memo
randum ls aan den secretaris-generaal van
den Volkenbond toegezonden, ter kennls-
gevlng aan de leden van den Volkenbonds
raad
In het Engelsche Lagerhuis ontstond een
fel debat, toen de minister van koloniën,
Mac Donald, mcdedeeling deed van dit be
sluit.
MacDonald zelde, dat als gevolg van den
Internationalen toestand, de Volkenbonds
raad het verslag van de permanente man
daatscommissie nog niet had besproken.
Daarom had de regeering ,de documenten
naar Genève gezonden voor het geval, dat
een lid zou wenschen, dat de raad ln ver
gadering zal worden bijeengeroepen.
De leider der labouroppositle, Attlee,
vroeg of MacDonald $lch ervan bewust
was dat de actie der regeering. waarbij zij
als rechter in eigen zaak optreedt en den
Volken bondsraad negeert, een zeer groot
wantrouwen ln de regeering heeft veroor
zaakt en in breeden kring het gevoel heeft
gewekt, dat zij het gezag van den Volken
bond en het Internationale recht onder
graaft.
MacDonald antwoordde, dat de Brltsche
regeering het gezag van den Volkenbond
niet, ondergraaft. „WIJ erkennen tenvolle
liet standpunt, dat de Volkenbondsraad in
neemt ten aanzien van het mandaat over
Palestina".
MacDonald voegde hieraan toe, dat de
regeering er de voorkeur aan zou hebben
gegeven, de regelingen op te schorten tot
de raad tijd zou hebben deze te bestudee-
ren. doch, aldus de minister „Er bestaan
voor dien pang van zaken zekere practische
bezwaren. WIJ staan ln Palestina voor een
dellcaten teestand. De regeering zou even
wel verplicht zijn, ernstig rekening te hou
den met de meening van den Volkenbonds
raad".
Cazalet (cons.) zeide dat dc maatregel de
Joden zou verbitteren, niet alleen ln
Palestina, doch op dc geheele wereld.
MacDonald antwoordde, dat het nalaten
van de invoering van een controle op het
grondbezit den vrede ln Palestina in gevaar
zou kunnen brengen.
Attlee noemde de toelichting „volkomen
onbevredigend' en deelde mede ter zake
een motie te zullen indienen.
EEN ENGELSCH WITBOEK.
Tegelijkertijd zijn in den vorm van een
witboek documenten gepubliceerd, waarin
wordt verklaard, dat de regeering er van
overtuigd was, dat het gevaarlijk zou zijn,
de waarschuwingen van onpartijdige com
missies ten aanzien van ernstige overbe
volking van Arabieren in zekere streken in
den wind te slaan.
Derhalve werd de hooge commissaris ge
machtigd. de zones vast te stellen, waar de
landverkoopen door Arabieren asm Joden
beperkt, verboden of vrij zouden zijn. Deze
beperkingen zouden een verdere ontwikke
ling van het Joodsch nationaal tehuis ln
andere streken niet voorkomen.
JOODSCHE ONTEVREDENHEID.
Het Jewish Agency voor Palestina heeft
een verklaring uitgegeven, waarin het pro
testeert tegen de nieuwe regelingen der Brlt
sche regeering
Het agentschap dringt er op aan, dat de
geheele kwestie zal worden voorgelegd aan
het Permanente Hof voor Internationale
Justitie in den Haag.
Het Hoofd van het Rabbinaal van het
Heilige Land heeft heden een biddag uitge
schreven voo ralle Joden, hetgeen alleen,
en daar wijzen ook de voorgeschreven ge
zangen op. in tijden van grooten ramp
spoed wordt gedaan De militairen en de
politie hebben voorbereidende maatrege
len getroffen.
Vrouw gebonden en vier dagen
zonder voedsel.
kend heeft. Achter haar staat het geheele
Duitsche volk.
Iedere Duitsche volksburger ziet de recht
vaardigheid en de noodzakelijkheid van de
zen strijd ln en ls vastbesloten, alles in
het werk te stellen, om dezen strijd tot de
overwinning te voeren. Dc Duitsche natie
zal een einde maken aan de plutocratische
wereld tyrannle.
Goebbels vervolgde: de voorwaarden
waaronder w!) dezen oorlog voeren en win
nen zullen, zijn de gunstigste, die men zich
denken kan Op het gebied der leven&mld-
delenvoorziening zijn wij volkomen veilig
Ons bedrijfsleven ls geconsolideerd. Het
voorziet ons allen van de noodigste grond
stoffen en afgewerkte producten Onze be
wapeningsindustrie werkt op volle toeren
BINNENLAND.
Nog drie aanhoudingen in de spionnage-
affaire. (Binnenland, 3e Blad)
Ameland uit zijn isolement verlost. (Bin
nenland, 3e Blad).
Uitvoer van „Liebesgaben" beperkt tot een
maximum van 3 K.G. (Binnenland, 3e
Blad).
De vrijwillige staatsleening; korting van
13.7 pCt. op niet-preferente inschrij
vingen. (Binnenland, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Beperkte affaire Goed prijshoudende
markt Iets boogere koersen Ame
rikanen prijshoudend Nederlandsche
Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
De Finnen houden bij Viborg nog stand
tegen de krachtige Russische aanvallen.
(Ie Blad).
Vredesgeruchten om Finland. (Ie Blad).
Amerika in actie voor ontwikkeling van
normale toestanden na den vrede. (Ie
Bla-d).
Zweden maakt rich gereed voor iedere ge
beurlijkheid. (2e Blad).
Nieuwe anti-Joodsche maatregelen in Pa
lestina. (Ie Blad).
ZIE VOORTS ^LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN"
Des nachts lichte tot matige vorst,
overdag om of even boven het
vriespunt. Afnemende bewolking.
Overwegend droog. Meest matige
Noordelijke tot Oostelijke wind.
REDE VAN CHAMBERLAIN.
In een te Londen gehouden bijeenkomst
heeft Chamberlain aangedrongen op ver
meerdering van de landbouwproductie. De
premier zelde: tenzij wij den invoer van
goederen, die voor ons niet onmisbaar zijn,
verminderen, kunnen wij, aLs wij den oor
log willen winnen, geen goederen impor
teeren. die een levensbehoefte voor ons zijn
De oplossing ls. dat wij onze blnnenland-
sche levensmiddelenproductie vergrooten.
Chamberlain gaf den boeren de verzeke
ring. dat het oorlogskabinet hun allen steun
zou verleenen en hij zeide. dat zoolang de
tegenwoordige regeering aan het bewind
zou zijn, niet zou worden toegestaan, dat
de landbouw voor de tweede maal na een
oorlog zou ineenstorten.
EEN REDE VAN LLOYD GFORGE.
Aan een noenmaal te Londen h*eft Lloyd
George gisteren gezegd dat het eenige bln-
nenlandsche probleem, dat nog niet met
den noodigen spoed en de verelschte be
kwaamheid werd opgelost, het vraagstuk
van de vermeerdering van de eigen voed
selproductie was. De Duitschers. die in 1918
den militairen tegenstand gedeeltelijk had
den moeten opgeven door den voedselnood
in het binnenland, hadden hun les sinds
dien geleerd en men behoefde er niet aan
tc twijfelen dat het ditmaal niet zoo half
gemakkelijk zou zijn den vijand door de
oeconomische blokkade tot de overgave te
dwingen. Engeland daarentegen bevond
zich in ongunstiger positie dan in 1914.
want toen werden vijftig en thans zestig
procent uit het buitenland betrokken. De
plannen van den nieuwen minister van
landbouw gingen in de goede richting maar
twee mlllloen acres voor bouwland was niet
half genoeg. Daarenboven moest de veesta
pel krachtig versterkt worden.
Over den oorlog zeide Lloyd George,
dat bij geen uur langer mocht duren
dan strikt noodzakelijk was om een
permanenten vrede te verkrijgen, die
de offers die land en volk gewillig
brachten, waardig waren. Maar het
moest een vrede zijn zonder verzaking
van de beginselen, waarvoor men ten
strijde was getrokken en van de be
loften, die de regeering aan Polen en
Tsjecho-Slowakije had gedaan.
In een interview met de Noorsche arbei
derspers heeft minister Koht verklaard, dat
Noorwegen tegenstand biedt aan alle pres
sie-pogingen van het buitenland
Naar aanleiding van de mededeeling in
het Britsche Lagerhuis afgelegd, over de
economische oorlogvoering zeide Koht. dat
Noorwegen zijn rechten heeft gehandhaafd
bij de commercieele besprekingen met En
geland en Duitschland De Britsche mi
nister voor economische oorlogvoering heeft
erkend, dat Noorwegen het recht behield,
zijn normalen handel met Duitschland
voort te zetten Ook bij de onderhandelin
gen met Dultschland heeft Noorwegen zijn
rechten gehandhaafd
De minister herhaalde vervolgens het
Noorsche standpunt inzake de ..Altmark"
en voegde hieraan toe. dat indien hij van
Britsche zijde erop ls betrapt, dat hij een
vergissing heeft gemaakt in zijn verklaring
deze vergissing toch slechts betrekking had
op een ondergeschikt technisch punt. dat
geen invloed heeft op het vaststellen van
