STADSNIEUWS
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Woensdag 28 Februari 1911)
De Fransche censuur
Om Roemenië
Verspreide berichten
Overzicht
De reis van
Sumner Welles
Laatste Berichten
Avonturier gearresteerd
te Rotterdam
Johan Braakensiek
overleden
Bouw van vliegtuigmotoren
in Nederland
MOTIE VAN VERTEOUWEN VOOR DE
REGEERING.
De Fransche Kamer heeft de debatten
over de censuur beëindigd
Daladier zeide, dat hij niet wilde ontken
nen. dat fouten gemaakt zijn. doch men
moet zich thans naar de toekomst wenden.
Na een verklaring van Blum, dat de censuur
niet de vrijheid van meeningsutting moet
aantasten, zeide de remler onder toejuichin
gen: ik ga met dele proefneming accoord en
nog hedenavond geef ik den directeur der
censuur opdracht overal ln de pers de al-1
geheele vrijheid der politieke meeningsulting
tot uitdrukking te laten komen. Ik hoop.
dat men mij niet binnen te korten tijd zal
verzoeken, hieraan een eind te maken. Ik
wensch van ganscher harte dat de Fransche
pers dit voorbeeld geeft, dat, zoo het werke
lijk wordt gegeven, het land door de vrije
uitoefening van het recht van meenlngs-
uiting nog meer zal versterken.
Vervolgens werd overgegaan tot stemming
over de volgende motie, waaraan Daladier
de kwestie van vertrouwen had verbonden
De Kamer, acte nemend van de duidelijke
verklaringen der regeering. stelt vertrouwen
in haar voor het verzekeren van de coördi
natie tusschen den radio-omroep en inlich
tingendiensten. ten einde aan de censuur
een statuut te geven, waarbij eenheid ln de
leiding Én controle van dezen dienst ver
zekerd ls en de aan de kranten opgelegde
verboden beperkt worden tot de militaire,
diplomatieke en nationale behoeften en met
afwijzing van iedere toevoeging gaat zij over
tot de orde van den dag.
De motie werd met 450 tegen 1 stem
aangenomen.
United Press meldt:
Rusland heeft de Rocmcensche exporteurs
Ingelicht dat aan Dultschland medegedeeld
is. dat geen enkele soort goederen meer zal
worden geaccepteerd, welke uit Roemenie
Sovjet Rusland binnenkomt voor verdere
verzending naar welken Scandlnavlschen
staat ook
Naar verluidt is Dultschland Ingelicht,
omdat dergelijke goederen op weg naar de
Scandinavische landen door Duitschland
moeten gaan. Experts zijn niet in staat de
houding van de Russische autoriteiten te
begrijpen, in het bijzonder daar de betrok
ken landen tot dusverre hebben aangeduid
dat zij ten opzichte van het Finsch-Russi-
sche conflict neutraal wenschen te blijven.
Van een bericht dat de Duitsche regeering
officieel aan de Roemeensche regeering zou
hebben medegedeeld, dat Dultschland deze
Russische beslissing steunt, ls geen bevesti
ging te verkrijgen.
In commercieele kringen voorspelt men
overigens, dat er tusschen Italië en Dultsch
land een vinnige concurrentiestrijd gevoerd
zal worden om zich van Roemeensche
grondstoffen en andere producten te ver
zekeren.
Naar verluidt hebben de Itallaansche ge
delegeerden ook om een grooter percentage
van den Roemeenschen mais-oogst verzocht
dan verleden Jaar. De leider van de Itallaan
sche missie d'Agostino verklaarde tegenover
de pers dat Italië en Roemenië elkander op
commercieel gebied noodig hebben, daar
Italië een hoog geïndustrialiseerd land ls.
waarvan Roemenië de fabrikaten noodig
heeft, terwijl Italië de Roemeensche grond
stoffen noodig heeft Naar verluidt is men in
Duitsche kringen gebelgd over deze verkla
ring, welke als een uitdaging van de Duit
sche suprematie bij de handelsbetrekkingen
met Roemenië beschouwd wordt.
Zes en zestig Blenheim bombardements
vliegtuigen zijn ln de afgeloopen twee weken
ln Roemenie aangekomen, meerdere zijn
onderweg. Onlangs is een veertigtal Mes-
se rschmitts uit Duitschland aangekomen.
Ander oorlogsmateriaal wordt ln drie ver
schillende Zwarte Zee-havens afgeleverd
door Frankrijk en Engeland, terwijl Duitsch
land zware artillerie verzendt teneinde
Roemenië in de gelegenheid te stellen deze
havensteden te verdedigen De Engelsche
materialen worden contant betaald, de
Duitsche met petroleum en zoo ook de
Fransche leveranties.
De Berlijnsche correspondent van de
Deensche Berllngske Tidende meldt, dat de
volgende maand waarschijnlijk met gesloten i
deuren het proces zal beginnen tegen Georg
Eiser, die beschuldigd wordt de dader te zijn
van den te Muenchen gepleegden aanslag
EENIGE AMERIKAAN SCHE DEFENSIE -
CRED1ETEN VERWORPEN.
De commissie voor de credieten van het
Amerikaansche Huis van Afgevaardigden
heeft het verzoek om een crediet van 15
millioen dollar voor het bouwen van een
derde sluis in het Panamakanaal verworpen.
Deze sluis was door Roosevelt in zijn begroo
ting gevraagd. Wel heeft de commissie
850.000 dollar toegestaan voor het maken
van plannen voor deze sluis; de commissie
achtte het niet noodig nu reeds 15 millioen
toe te staan, terwijl nog niet eens is begon
nen met het maken van de plannen.
De commissie heeft ook het voorstel om
een millioen dollar beschikbaar te stellen
voor het vergrooten van de haven van Guam
verworpen.
De reis van Roosevelt's bijzonderen
boodschapper blijft de groote politiek vol
ledig bcheerschen. Sumner Welles heeft
gisterochtend een particulier onderhoud
van een half uur gevoerd met Sir Perey
Lorraine, den EngeHchen ambassadeur te
Rome en na de lunch met FYancols Poncet,
den Franschen ambassadeur.
Von Mackensen, de Duitsche ambassa
deur. heeft gistermiddag de thee bij Wel
les gebruikt Al deze bijeenkomsten worden
op de Amerikaansche ambassade gehouden
Gisterochtend heeft Sumner Welles ook
nog gelegenheid gevonden de Amerikaan
sche correspondenten te Rome te ontvan
gen, wien hij meedeelde, dat hij misschien
nog een bezoek aan Mussolini jou bren
gen alvorens Europa te verlaten Welles
zei, dat hU ten zeerste aangemoedigd was
door de gevoelens van hartelijkheid, welke
hij te Rome heeft ontmoet Hij herhaalde,
dat zijn zending alleen maar beoogt de
diepten en stroomingen van de Europee-
sche politiek te pellen.
Hedennacht ls de Amerikaansche bood
schapper naar Berlijn vertrokken HU zou
heden te Zuerlch blijven en morgen door-
reisen.
De Amerikaansche zaakgelastigde te
Berlijn ls gisteren door staatssecretaris
baron van WeLszacker ln dc Wilhelm-
strassc ontvangen voor de vaststelling van
de laatste details van het bezoek van drie
dagen, dat Sumner Welles aan de Duitsche
hoofdstad zal brengen.
Volgens de „Neue Zuercher Zeltung"
wordt bevestigd, dat de vertrouwensman
van Roosevelt Vrijdagmorgen een onder
houd zal hebben met von Rlbbentrop, ver
volgens met rijkskanselier Hitier en dat
hU tevens zal worden ontvangen door
maarschalk Ooerlng. De rijksregeerlng zal
een groot banket geven te zUner eere Vol
gens den correspondent van de ..Neue
Zuercher Zeltung" te Berlijn, wordendaar
zekere toespelingen gemaakt op de moge-
ltykhetd van besprekingen tusschen Sum
ner Welles en leidende kringen der Duit
sche bultenlandsche politiek over de
Duitsch-Amerlkaan-sche betrekkingen en
het eventueel uitzenden van nleuv/ ambas
sadeurs naar Washington en BcrlUn.
Ofschoon de Itallaansche bladen slechts
weinig plaatsruimte aan het bezoek van
Welles hebben gewUd, ls het aan geen
twUfel onderhevig, dat het Itallaansche
volk niet slechts gunstig, maar zelfs met
zeker enthousiasme staat tegenover Wel
les' zending, welke deze dan ook moge zijn
Een gezaghebbende persoonlUkheld liet
zich aldus uit: „Het is de eerste keer dit
Jaar. dat verantwoordelijke Itallaansche
en Amerikaaaache staatslieden elkaar ont
moeten en met elkaar spreken en welke
de gevolgen van hun besprekingen ook
zullen zUn voor den internationalen toe
stand. ln leder geval zal de verhouding
tusschen Italië en de Vereenlgde Staten
er mee gebaat zijn M
Er ls geen enkele waarnemer, die meent
dat Welles reeds nu eenige vredesplannen
heeft, maar de algemeen.- opinie is, dat hij
thans den grondslag legt v^or een vredes
initiatief. dat op het gunstige moment, het
moge zijn over oen Jaar. een half Jaar, of
zelfs twee Jaar. ondernomen zal worden.
Men gelooft dat Roosevelt voor dat mo
ment een ItaliaanschAmerikaansche sa
menwerking overweegt Amerika zou dan
onderhandelen voor de geallieerden en
Italië voor Dultschland.
Welles' zwijgzaamheid heeft natuurlUk
een waren storm van geraehten doen ont
staan Een ervan luidt dat Welles een
pact tusschen de neutrale mogendheden
zou voorstellen om elkander wederzUds te
beschermen en eventueel de oorlogvoeren
den tot het eindigen van den oorlog te
dwingen
Toen de United Press-correspondent ter
persconferentie een vraag hierover stelde,
ontkende Welles echter dit gerucht.
De Duitsche bladen constatoeren een
stemmig dat berichten over oen vredes
aanbod van Hitier niets dan fantasie zijn,
met het doel de stemming ln Engeland en
Frankrijk te verhoogen Na zes maanden
oorlog, schrijft het ..Hamburger Fremden-
blatt." is het voor de volkeren van Enge
land cn Frankrijk een openbaar geheim,
dat zU Dultschland noch ln de lucht noch
te land noch met de blokkade kunnen
overwinnen. Het bezoek van Sumner Welles
wordt aangegrepen om de atmosfeer te
doen herleven. Men fantaseert een Dultsch
vredesplan om bU de bevolking de ge
dachte op te wekken, dat Dultschland tot
vele concessies bereid geworden is. Het
laatste Duftschr vredesplan was vervat ln
dc rede van den Fuehrer van 6 October
1939, dat door de staatslieden der Weste
lijke mogendheden koel werd afgewezen.
In zijn Jongste rede tc Muenchen heeft de
Fuehrer het antwoord reeds gegeven, dat
luidt: strUd tot de overwinning
Dat Engeland en Frankrijk precies van
het tegenovergestelde zeker zijn. blUkt nog
eens weer uit dc rede van Churchill. Zeer
zakclUk zegt deze Engelschman altijd
waarop het staat en als nlj meent. gelUk
te hebben, treedt hU geen pas terug Zie
zUn opmerkingen over dc neutralen -k
Officieel Ls dus nu door de Brltsche ad
miraliteit aangekondigd, dat blUUkheld
voortaan meer zal spreken dan het Inter
nationale recht Zie de „Altmark."
De DulLschers zijn weinig tevreden ln
deze laatste materie.
In gezaghebbende Duitsche kringen ls
min weinig te spreken over wat zij noemen
„Koht's stap voor stap terugtreden tegen
over do arrogante Brltsche clschcn", door
ln de ..Altmark"-zaak concessies te doen
aan het Brltsche standpunt.
In neutraliteltskwastles. .zoo wordt in
deze verklaard, beschermen wU dc neutra
liteit meer dan de neutralen zelf. dlc maar
al te zeer geneigd zijn het Brltsche stand
punt te aanvaarden
Dat belooft nog heel wat botsingen te
geven
De „Voelkischer Beobnchter" zegt o.a.
nog: De Noordsche politici kunnen zich
misschien op het standpunt stellen, dat
hun landen te zwak zUn om zich tegen
geweld te weren en dat zU daarom met
den dreigenden Engelschen inbreuk op hun
rechten genoegen moeten nemen, doch een
dergelUke opvatting zou zeer kortzichtig
zUn, want het afzien van eiken krachtlgen
tegenweer, zou de Brltsche brutaliteit
slechts aanwakkeren en daarmee de uit
breiding van den oorlog tot het Noorden
onafwendbaar maken. De Noorsche landen,
en met hen alle neutralen, kunnen dus
met reden verwachten voor den oorlog ge
spaard te blijven, indien zU zich namelUk
tegen de Brltsche bluf verzetten Doen zU
dat niet. dan zullen zij zelf alle gevolgen
daarvan moeten betreuren.
CHR. HIST. UNIE.
„Nu moeten we wel schuilen, het regent
door het dak heen."
De jaarvergadering.
In het gebouw voor Chr. Soc. Belangen
hield dc afdeeilng Leiden van de Chr Hist.
Unie gisteravond haar Jaarvergadering.
De voorzitter, de heer Y Tijmstra, las een
gedeelte uit 1 Joh. 4. In zUn openingswoord
herinnerde spr aan den internationalen
toestand. waarbij hU ook melding maakte
van de doeltreffende verdedigingsmaatrege
len, welke onze regeering heeft genomen
en nog neemt. De wereld ls heden ten dage
vervuld met vrees. Toch dienen wij rustig
te blUven Sprekende over den oorlogstoe
stand in het buitenland, gaf hij zijn sym
pathie te kennen voor het Finsohe volk.
Tenslotte wees de heer Tymstra er op,
dat het voor de Chr Hlst Unie en voor het
land zulk een voorrecht is. dat de oud-^voor-
aitter der Unie, jhr. mr. D J. de Geer. thans
de hooge post van minister-president ver
vult. Het schenkt vertrouwen te weten, dat
hij een man is die zijn beginsel niet wil
verloochenen Dat verder de post van mi
nister van tónnenlatidtsche zaken in han
den van den heer H. van Boeyen is. ook al
een bekende in den Unie-kring, wekt even
eens vertrouwen.
Met enkele woorden herdacht spr. nog het
overlijden van den heer G Seydell Sr., een
trouw lid der Kicsvereeniglng
Nadat de notulen waren goedgekeurd,
bracht de secietaris. de heer C. H. v. d.
Wijngaard, zijn Jaarverslag uit, waarin uit
voerig werd stilgestaan bU de gehouden ver
kiezingen van leden van Prov. Staten en
van den Gemeenteraad en de bU deze ver
kiezingen behaalde winst. Ook het aftreden
van den heer J. Splinter als wethouder en
van den heer M. H de Reede als gemeente
raadslid. werd gememoreerd Wht de ver-
deeUng der wethouderszeteto betreft, deelde
de secretaris mede. dat de afdeeüng eens
gezind achter de raadsfractie staat.
VU-ftig leden traden dit jaar tot de kie6-
vereeoiging toe.
Gememoreerd werd het overlijden van
ds Joh W. Groot Ensserink. in wien de kies-
vereenigjng een trouw lid had, die haar
menigmaal met zijn gaven heeft wlHen die
nen Ook aan het verscheiden van den heer
Lenkerkerker werd in dit Jaarverslag aan
dacht besteed.
Ten slotte werd gewe®en op de toenemende
activiteit van Jongeren- en Vrouwengroep.
Daarna bradht de penningmeester, de
heer Ouwerkerk, zijn jaarverslag uit. In ver
band met de verkiezingen moest de kas zich
zware offers getroosten.
Bij monde van den voorzitter werden
beide f-uncüonnarissen bedankt voor hun
arbead Vooral het veelomvattende werk
van den secretaris werd zeer geprezen
De bestuursverkiezing had tot resultaat,
dat mevrouw H. J. den OsJansen en de
heer C H v d. Wijngaard bU acclamatie
werden herioozen. In de vacture-M. H. de
Reede werd de heer G. J. de Hioog en in de
\\AOture-P Guley de heer J. O. Tromp als
bestuurslid gekozen.
Na de pauze volgde een inleiding van den
heer vrfn de WUngaard over het nieuwe
sociale programma der C. H. U.. welk pro
gramma op de as. aïgemeene vergadering
der Unie ter sprake zal komen.
BLOEDBAD IN EEN KIPPENHOK.
Een hond van den veehouder v. d. S. heeft
in den afgeloopen nacht een bezoek ge
bracht aan een kippenhok van den heer
j. v. d. B aan de Rijn- en Schlekade en
daar een tiental kippen dood gebeten. De
schade zal door den eigenaar van den
bloeddorstigen hond worden vergoed.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: Eau de Cologne-, Parfumerie-
en Zeepfabriek .Llmajo", H. C. J. de Haan,
Nieuwe Rijn 44. Leiden. De zaak is ver
plaatst naar Asselschestraat 216, Apeldoorn.
BENOEMING HOOFD CHR. SCHOOL
OOSTERSTRAAT.
Als opvolger van den heer Bodewes.
Aan de Christelijke school voor lager
onderwUs aan de Oosterstraat ls in de va
cature. ontstaan door het overlUden van
den heer Bodewes (hoofd der school) be
noemd de heer C. Drost uit Nieuw Schoo-
nebeek (Drente).
STUDENTEN SLOTEN HUN HOSPES
IN' DEN KELDER.
In een van de vele «tudenten-hulzen. wel
ke onze stad rijk ls. ontstond een ruzie
tusschen een tweetal studenten en hun
hospes.
Toen een vcrgeUJk niet mogelUk bleek,
besloten dc studenten tot drastische maat
regelen. ZU grepen hun hospes en bloten
hem ln een kelderruimte, waarvan zU den
sleutel meenamen.
Daarna wandelden zU kalmpjes naar het
politiebureau, vertelden wat er gebeurd
was en stelden den sleutel ter hand van
een politieagent, die den kamerverhuurder
vervolgens bevrijdde.
Deze laatste liep op zUn beurt naar het
politiebureau en diende een klacht ln we
gens vrijheidsberooving.
De rechter 2al nu hebben uit te maken,
wie het laatste en dus het bestel zal
lachen.
W. J. DE HAAN t.
Binnenland
Oud-hypotheekbewaarder te dezer stede.
Te Haarlem is op 80-jarigen lecfijd over
leden de heer W. J. dc Haan oud-hypo
theekbewaarder alhier, die sedert eenigen
Ujd te Haarlem woonde. De overledene
werd op 28 Augustus 1859 te Breda geboren
en trad in Augustus 1878 ln rijksdienst als
aspirant-landmeter in zijn geboortestad. Op
1 April 1881 vertrok hij naar Groningen.
HU keerde op 1 Dec. 1882 terug. Met ingang
van 1 November 1887 werd hU bevorderd
tot landmeter en als zoodanig is hU achter
eenvolgens werkzaam gewees te 's-Herto-
genbosch, Zutphen, Arnhem en Breda. Op 1
Maart 1928 werd hij benoemd tot hypo
theekbewaarder te Gorinchem, in 1923 ln
gehjke functie te Lelden. Met Ingang van 1
Januari 1928 heeft hU 's Rijks dienst met
pensioen verlaten.
De crematie zal morgen plaats hebben
na aankomst van trein 11.46 halte Drie-
huls-Westerveld.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candldaatscxamen
wis- en natuurkunde, letter L, mej. P. J.
Hellendoorn Wageningen)idem letter F,
de heer P. P M. van Dooren (Roelofarends-
veen); voor het doctoraal examen Indisch
recht de heer T Ypma (Loosduinen» en
voor het doctoraal examen Nederlandseh
recht mevr. A. L. C. Schoorl—Kool (Zeist)
en de heer C. D. A. van Lyndcn (Den
Haag
STED. GYMNASIUM.
Leerlingen doen beroep op hun rector.
Naar wU vernemen ls hedenmorgen in
aanwezigheid van de docenten een door de
leerlingen onderteekend schrUven aange
boden aan den rector dr. D. E. Bosselaar,
die No. 1 staat op de voordracht voor rector
aan het gymnasium te Utrecht.
In hartelUk gestelde woorden wordt de
aanhankehjkheld der leerlingen betuigden
hun leedwezen uitgesproken, wanneer de
rector een eventueele benoeming naar
Utrecht zou aanvaarden.
Met ingang van 29 Februari as. wordt
de heer G. W. Oonk. schaalknecht bU de
Neclerlandsche Spoorwegen te WinterswUk
als zoodanig overgeplaats naar het station
der Nederlandsche Spoorwegen alhier.
HIJ STAL VOOR CIRCA 3000 GULDEN
AAN SIERADEN.
Met medewerking van de Rotterdamnohe
politie ls het den oentralen opsporings
dienst te 's-Grovenhage geludet klaarheid te
brengen in een zaak. waadbU de politie tot
taaJk had den dief op te sporen van een
groote hoeveelheid kostbaarheden voor een
totale waarde van odrca f. 3000.pl-us een
bedrag aan geld van 200 gulden
De man was ln den avond van 9 Februari
een woning aan de Prins Hendrikstraat, te
Den Haag binnengedrongen en had zich
met een tweetal koffers met koet/baarheden
uit de voeten gemaakt Ben dienstmeisje
had den man. naar »U zeide, zien vluchten
en stelde de poütée van het gebeurde op de
hoogte. Rechercheurs vertrouwden de zaak
echter niet. omdat er van Inbraak geen
spoor te bekennen was en toen zij nu het
verleden van het meisje eens nagingen,
kwamen zU op de hoogte van eenige feiten,
die hun aandacht vestigden op een kennis
van het meéeje, een 45-Jarigen en Ln Enk
hulzen geboren koopman, dlc geen onbe
kende van de politie ia. omdat lui van 1928
af regelmatig met den strafrechter ln aan
raking ls geweest en nu eens wegens dief
stal met braak, dan weer wegens oplichting
achter slot en grendel alt. Sinds 1928 ueeft
dteee man reeds ln totaal ongeveer twee
Jaar ln gevangenissen doorgebracht. HU Ls
een avonturier en heeft nimmer een vaste
woon- of verblijfplaats
Omdat het de politie ook bekend ls. dat
deze man. die zich Richard Harrison of ook
wei Dirk Dekker noemt, dikwijls ln het bui
tenland vertoeft, was het uiteraard een
moeilijke opgaaf hem te pakken tc krijsen.
Temeer, omdat hU den eenen dag in dure
hotels verblijft en den anderen dag, wan
neer het geld op ls, verblUf houdt in volks-
logementen.
Twee rechercheurs van de Rotterdamse Im
politic. die het in een buitengewoon poli
tieblad verspreide signalement goed in het
geheugen hadden geprent, troffen de rela
tie van het dienstmeisje Vrijdag 23 Fe
bruari echter op het voorbalcon van een
Rotterdamschc tram aan. Toen de tram bij
een halte op den Cooltangel stopte, verzoch
ten zij den men even mee te gaan BU
fbulUeerlng ln een nabUselegen politie
bureau bleek, dat men het niet beter had
kunnen treffen, want ln de zakken van
den gearresteerde vond men eenige pakket
ten. waarin het belangrijkste deel van de
gestolen kostbaarheden. Verschillende an
dere sieraden had de man ln Rotterdam
reeds verkocht. Het meerendcel Hiervan ls
achterhaald Het onderzoek wordt nog
voortgezet, want alles ls nog niet terecht
Ook wordt nog nader onderzocht, welke
roi liet dienstmeisje in deze zaak mogelijk
heeft gespeeld. ZU bevindt zich echter op
vrUe voeten.
81 JAAR OUD.
Op 81-Jarigcii leeftijd In te Amifcr.
dam de vermaarde illustrator Joh»n
Braakensiek overleden.
Johan Cocnraad Braakensiek werd op K
Mei 1858 tc Amsterdam geboren. Al spoed]*
openbaarde zich zijn teekentalent. dat door
Tetar van Elven een goede vorming Ier*»
HU kwam op dc RUksacademie voor Bael.
dende Kunsten, waar hU van 1875 tot ltto
leerling was.
Als illustrator vond hU sUn eerste werk
met teckeningen ln „Het geïllustreerde Po
litienieuws". ZUn groote bekendheid ver
wierf hU als vaste medewerker van ,1*
Groene Amsterdammer", aan welk wek
blad hij van 1887 tot 1931 was verbonden.
Zijn rake karak terprenten bezorgdcti hem
een groote populariteit.
Ook in onderscheiden boeken wist Br*,
kensiek's vaardige pen de aantrekkelijkheid
op U- voeren Justus van Maurlk'.s werken
behoorden tot de eerste hiervan. Dan volg
den de werken van Capt Marryat P Lou-
werse's Vaderlandsohe Geschiedenis
„Brechtje Spleghcla" van J ten Brink.
Studententypen en Studentenleven", jon.
gensboeken van C. Joh. Kievit en Joh.
Been c a.
In 1936, toen een oogaandoening hem tol
een rustiger leven dwong, legde hij *)n
teckenstift neer.
FOKKERVLIEGTUIG MET EERSTE IS
ONS LAND GEBOUWDE MOTOR
DE LUCHT IN.
Vanmorgen omstreeks kwart over elf!
start van het aweegvllegterreln aan den
overkant van Het IJ te Amsterdam een mi
litair lesvllegtulg, een juist door de fabriek
afgeleverd Fokker S 9-toestel. dat van daar
door den Invlleger der FokkerfabrlekenJ
Sonderman, naar Schiphol werd overgevlo-i
gen.
Dit gebeurt ln den laatoten tUd vaker «n
op zichzelf zou het overvliegen van wn
nieuwe machine van Amsterdam-Noord
naar Schiphol geen aanleiding zUn voor df
aanwezigheid van een zoo groot aantal be
langstellenden, als niet de start van de«
S 9 vanmorgen als een historisch oogenblik
voor de Nederlandsche luchtvaart lx-
sohouwd zou kunnen worden.
Voor dc eerste maal verhief zloh een mo
dern Nedcrlandsch vliegtuig ln dc lucht,
aangedreven door een ln Nederland gebouw
den vliegtuigmotor, de eerste van een door
de Kromhout motoren fabriek tc Am.M-
dam ln licentie gebouwde serie Slddckj
Armstrong-motoren
De goede naam, dien Nederland ophetgt-
bied van vliegtuigbouw heeft, ls voldoend?
bekend, en de producten van onze natio
nale vliegtuigindustrie zouden het zoo noo
dig mogelUk maken, geheel ln eigen be
hoefte te voorzien. Echter is Nederland waar
het vliegtuigmotoren betreft, geheel afhifl-
kelUk van het buitenland.
Eenigen tUd geleden verkreeg de Krom
hout motorenfabrlek de genoemde Engel
sche licentie en voor de eerste maal werd
ln ons land een afdeellng voor bouw vat»
vliegtuigmotoren, alsmede de noodlgc outil
lage voor het beproeven der motoren, Inge
richt. Hoewel de Kromhoutfabrleker» thatu
vliegtuigmotoren ln serie kunnen bouwen,
kunnen zU natuurlUk nog niet aan de vraag
van de Nederlandsche markt voldoen zeker
niet, waar het de zware motoren voor lucht*
kruisers en verkeersvliegtuigen betreft, doch
het ls reeds een belangrUke stap vooruit
dat men thans ln Nederland eindelijk Kif
eveneens vliegtuigmotoren kan bouwen.
De serie motoren, waaraan thans wordt
gewerkt en die ten deelc reeds zUn voltooid.
zUn bestemd voor een serie door Soester*
berg bestelde lesvliegtuigen van het type
Fokker S 9. een tweepersoons schoolvlleg*
tuig, dat wordt uitgerust met de door Krom
hout gebouwde Armstrong Slddeley-moUr
van het type Genet major, met een vermo
gen van 185 p k. bij 2425 toeren. Het Ls eea
I luchtgekoelde stervormige motor met zew
cylinders, welke de S 9 een snelheid op
diensthoogte van 185 k m. kan geven, terwijl
de machine kan stUgcn naar 3000 mettr
binnen twintig minuten.
De motor, zooals deze ln de Kromhout-
fabrieken ls gebouwd, wUkt slechts hierin
van den Engelschen motor, dat een ander
soort hoofdlager Ls gebruikt, waardoor d'
revLsletUd aanzienlijk kan worden verlengd
Niettemin heeft men hierin aanleiding g«-
vonden om bU het proefdraaien opnieuw d«
Engelsche testnormen toe te passen, waar
aan de motor ten volle voldeed.
In totaal had de motor bUna 80 uur on
der verschillende omstandigheden proef
gedraaid. voordat hij ln het vliegtuig wero
gemonteerd.
Piloot Sonderman liet op het kleine vlieg
veld den motor opnieuw geruimen tijd ioo*
pen alvorens hU startte. Toen was hij Wh-
ter ook na een aanloop van nog geen w
meter de lucht ln, waarna hU de maoninj
snel optrok en in de richting van Scnlpnw
verdween .H
BegrijpelUkerwUze was op het vliegveld
'n aantal belangstellende chefs van de w
kerfabrleken en ook de hccren Goedkoop w
eenige andere belangstellenden van
Kromhout motorenfabrleken aanwezig-
Aan den feestavond van den Bond van
Werkverschaffingsarbeiders enz. werd geen
medewerking verleend door Hofenk's, doch
door Hohner's Me body Makers.
Gisteravond werd bU de politie aan
gifte gedaan, dat uit een auto. welke ge
parkeerd stond in de Barbarasteeg. een
fototoestel was ontvreemd.
Dank zU de waarschuwing van de politie
aan een aantal fotohandelaren, kon reeds
eenige uren later een viertal 16-Jarlgc Jon
gens worden aangehouden, die het toestel
te koop aanboden.
Een hunner viel bU het verhoor al spoe
dig door de mand en bekende het toestel
te hebben weggenomen. De Jongens zUn
daarna op vrije voeten gesteld.
POSTZAK VAN DE „AMELAND"
OPGEVISCHT.
De hedenochtend binnengekomen m°W[*
schokker Sch. 1, schipper F. HoefnifjJ
heeft op 35 mUl NW. van Scheveningt"
een gevulde postzak, gemerkt „Den HMj"
Medan" drUvende gevonden en bin"
boord gehaald h
De postzak ls door den schipper op n
postkantoor te Scheventngcn ScdcP°n5f„.
Hij bleek te behooren tot een kiwM-
welke ls meegegeven met het nis.
land" van de stoomvaartmaatschappij
Rotterdam, die op 18 Februari nabij
wen op een mUn ls geloopen en Pez0P* ,r'
Dc postzak bevatte uitsluitend P051
Medan. -T
Voor zoover dat mogelUk is. zal de r
de poststukken, welke zich lil deze,1J^
bevinden en die uit den aard der
door het zeewater veel geleden
aan den afzender terug sturen.
2-1
